Waar de Vrouw belang in stelt
de Groet
Leerarbeid, gezellig en practisch
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Vrijdag 8 September 1939
De mode als politica
Naar school met een
nieuw etui
I
I
De kapper Eduard
De eerste schrijfmachine
STOFFEN
Mode-Artikeleni
haar
f.
Als Moeder aan leerwerk doet, verblijdt
ze van tijd tot tijd de huisgenooten met
een practisch zelfgemaakt geschenk. Van
daag zijn de schoolgaande kinderen aan
de beurt. We gaan een etui maken, waar
ze geweldig trotsch de klas mee zullen bin
nenstappen. Lijkt het U erg moeilijk? Nu
dat valt wel mee. mits U zorgt, een goed
scherp mesje bij de hand te hebben; een
houtsnijmesje of een kartonmes is voor
ons doel het meest geschikt.
Ons model bevat een penhouder, 2 pot-
looden. een lineaaltje, een vlakgom en
eenige losse pennen, die in een vakje zit
ten. dat listig onder de inktlap verborgen
is. waardoor de pennen er niet uit kunnen
vallen. Natuurlijk kunt TJ dit naar behoefte
wijzigen.
De treksluiting is langer dan het etui.
anders zou men het niet voldoende wijd
kunnen openen, echter niet zoolang als
men tengevolge van het perspectief op de
foto zou denken.
De versiering is leerbies in afstekende
kleur. Een aardige combinatie is bijv. don
kergroen bovenleer, roode en zwarte leer-
bandversiering, roode treksluiting, voering
rood of lichter groen geltenskiver. De kleur
van pen en potlood moet natuurlijkeenigs-
zins harmoniëeren.
Voor de jongens neme men liever wat
neutraler kleuren, bijv. twee tinten bruin.
Ze vinden zoo'n fleurig etui gauw te „meis
jesachtig".
Model
van 2 cM. voor het vlakgom. Nu halen we
deze strooken door de gleuven, plaatsen
potlooden, penhouder, enz. op de bestemde
plaats en trekken de strookjes niet
te strak aan. Aan de achterzijde wor
den de strookjes uitgedund en met collifox
vastgeplakt. Het zoo moeilijk lijkende
bindwerk is nu gereed.
Het bovenleer wordt na het uitsnijden
volgens het schema van gaatjes voorzien.
WARE GROOTTE
t
L
- - - - vouw
Plaats
vooq iw*t iap
mes. holpijp 2 m.M. of
rubberlijm, colloflx of
jtn.
We schaffen dus aan:
Een stuk fantasieleer (echt leder, doch
met ingeperste nerf) 20 x 42 cM.; een stuk
voeringleer 30 x 42 cMtreksluiting 29 cM.
leerband 3 M. rood; 3 M. donkergroen en
2 M. zwart.
Inhoud etui:
Instrumenten:
tang. leernaald.
seccotine.
Werkwijze:
Van dun karton snijden we een recht
hoek 23 x 7V4 c.M. Van voering knippen
we een stuk. dat aan alle kanten 1 cM.
grooter is en beplakken hiermee het car
ton l rubberlijm i. Aan de randen omplak-
ken en bij de hoekjes aan den achterkant
het leer iets wegknippen, zoodat het niet
propperig wordt. Nu leggen we den in
houd van het etui erop en trekken potlood
lijntjes van l'/i cM breed, waar we de
gleuven insnijden zullen.
Van de restjes bovenleer snijden we
Mttige strookjes van 1V2 cM. breedte en
Het eenvoudigst gebeurt dat. door de gaat
jes in het stukje van de krant uit te knip
pen en deze met potlood op het leer door
te stippen. Nu maken we de leerbandver-
siering. De lange roode steken zijn dus
over kleine steken heen geborduurd, de
zwarte zijn enkel. Nu voeren we, maken de
randgaatjes en werken het pennenvakje
mee. Eenige zachte restjes gekleurd leer
worden met de tang uitgetand en boven
het vakje bevestigd met een rijgsteek van
leerband.
Het bindwerk wordt nu geheel met col-
lofix ingesmeerd en vastgeplakt waarna we
het onder druk laten drogen.
De rits wordt aan het uiteinde even af
gewerkt en met een stevigen draad zijde in
de kleur van ons leer met heen en terug
gaande rijgsteek in de gaatjes vastgenaaid
De moeilijkheid hierbij is te zorgen, dat de
rits niet bobbelt. Beide kanten moeten
even strak zitten, anders loopt de sluiting
onherroepelijk vast. Misschien lukt U dat
den eersten keer niet direct dan moet U het
toch weer even uithalen.
Denkt U eraan: het losse eind zit aan
den kant van het vlakgom; als men het
etui opent moet het inktlapje vrij liggen
als op de foto. We maken tenslotte de trek
sluiting af met een dubbel stukje leer, dat
we even omwerken met leerband.
Een aardige variatie óp dit werkstukje is
een naaietuitje. waarin een schaartje, vin
gerhoed. naaldenkoker, eenige klosjes ga
ren, stopzijde enz Misschien een wenk
voorSt. Nicolaas.
Margot Van Capelle-Van Buuren.
Een minder bekend facet van
„onberekenbaar" karakter.
Reeds meermalen hebben we het be
toogd. wie in de mode „alleen maar mode"
ziet, kijkt niet verder dan z'n neus lang is.
De mode is véél meer dan mode, ze is
het klare spiegelbeeld van alle stroomin
gen des tijds, van alle binnen- en buiten-
landsche machtsconstellaties, van alle
economische fluctuaties. De mode is ook.,
politica en haar heele geschiedenis bewijst
dit.
Gelooft u het niet? Ziehier enkele voor
beelden. Toen de Romeinen in de oudheid
de wereld veroverden, dwongen ze den
vrouwen der overwonnen landen de Ro-
meinsche gewaden op. Kleine poppetjes,
voorloopsters van de hedendaagsche man
nequin, lieten ieder seizoen zien, hoe de
voorname damps In Rome haar gewaden
plooiden en... een slaafsche navolging van
deze „modelijn" was voor de overwinnaars
het teeken van erkenning hunner zege,
look over den geest der overwonnenen. Ook
Spanje, de grootmacht der Middeleeuwen
kon na zijn zegetocht door de wereld de
triomf van den stijven Spaanschen hof-
dracht: de enorme halskraag, de „ganzen-
buik" en het pofbroekje vieren.
De geschiedenis heeft van koningin
Marie-Antoinette het beeld bewaard van
de elegante modedame, die er prijs op
stelde, den titel van de best gekleede
vrouw ter wereld te veroveren. Haar ver
kwisting wekte de afgunst op van de ge-
heele Europeesche aristocratie, voor welke
de plooienval liarer mantels, de keus ha
ler kanten en linten, de hoogte harer
coiffures en de wijdte harer crinolines
toonaangevend waren.
En nu komt de mode als politica om
den hoek kijken: eens op een dag kwam
Marie Antoinette op het zonderlinge idee,
het- simpele witte linon als kleedingsstof
te kiezen. Verbluft, maar slaafsch gehoor
zaam nam de gansche vrouwenwereld deze
gril der koningin over. zonder er een flauw
vermoeden van te hebben, dat het eigen
lijk geen gril was. De oorzaak van deze
plotselinge modewisseling was zeer reëel:
Marie Antoinette's broer, Jozef II van
Oostenrijk, bezat in Holland enkele fabrie
ken, die linon vervaardigden, maar niet al
te best floreerden. Na de „gril" van de
Fransche koningin echter kwamen ze
plotseling tot bloei
De geschiedenis is wonderlijker dan de
boeiendste roman; zij vertelt ook van den
eenigen keer in het leven van Marie An
toinette. dat een mode zonder haar mede
werking en zelfs beladen met haar scherpe
afkeuring werd geboren.
Dit was de mode van de hoedjes „car
dinal sur paille": gele stroohoeden met
scharlakenroode bol en rand, een geestige
en sarcastische toespeling op den kardi
naal de Rohan, dien de koningin naar
men fluisterde onverdiend in den ker
ker had laten wei-pen. De hoedjes „car
dinal sur paille" symboliseerden dus de
ontevredenheid van een groot deel des
volks met de dynastie. Ze waren de zin
volle uitdrukking van een binnenlandsche
politieke strooming in Frankrijk.
Na den dood van Frederik den Groote
voerde de Fransche mode zwart-wit stof
fen als halve rouw in. In den Bulgaarsch-
Turkschen oorlog kwamen in Frankrijk de
rijkgeborduurde Bulgaarsche blouses in de
mode. En waarom, denkt u? Enkel en al
leen, omdat Frankrijk in Bulgarije geld
geïnvesteerd had en dus niet gesteld was
op een teruggang van de Bulgaarsche in
dustrie. En tijdens den oorlog tusschen
Rusland en Japan voerden de Fransche
modehuizen Russische blouses en Japan-
sche kimono's in, omdat Frankrijk met
beide landen goede vrienden wilde blijven.
Ook de vooroorlogsche mode van den ge
spleten rok, de z.g. „tangomode" was een
politische „buiging" voor het machtig om-
hoogstrevende Zuid-Amerika. terwijl in
1913 de rebelleerende Engelschen, die zich
eens en vooral van de Fransche mode
dwingelandij wilden vrijmaken, door
de invoering van Schotsche ruiten gekal
meerd werden.
Geen enkel groot man in de wereld
geschiedenis is ooit achteloos aan de mode
voorbijgegaan: zoo haarfijn hebben ze
haar beteekenis als tijdsuiting aangevoeld.
Om deze reden nam Lodewijk XIV de
stijlvolle medici-prinsessen aan zijn hof en
op grond hiervan bracht Metternich vele
uren van zijn vrijen tijd door in beroemde
modesalons. In den tijd van Napoleon
durfde geen Fransche hofdame het wa
gen, tweemaal in hetzelfde tollet te ver
schijnen, zóó zeer was in de oogen van den
Keizer modeluxe een teeken van Frank-
rijk's politiek overwicht.
Tegenstellingen in wereldbeschouwing
hebben zich door alle eeuwen heen in de
mode geopenbaard. De dames aan het hof
van Lodewijk XIV duidden door de plaat
sing van „taches de beauté" aan, tot
welke partij ze behoorden.
Gloeiende vereersters van de Bourbons
droegen na Napoleon's terugkeer van het
eiland Elba achttien oprijgjes aan den rok
om haar trouw aan Lodewijk XVIII uit te
drukken, terwijl de aanhangsters van den
Keizer een viooltje droegen. En het waren
natuurlijk niet alleen de vrouwen.... Ook
de manlijke mode stond steeds in verband
met de politiek. Toen Cromwell in Enge
land aan de macht was, zag men naast
de royalisten met hun zijden wambuizen
en groote veeren hoeden de streng ge
kleede puriteinen met den grooten onge-
vederden hoed.
Het meest in het oog springend werd de
tegenstelling tijdens de Fransche revolu
tie. De aristocraat met zijn zijden knie
broek met de sierlijke kanten jabot en den
steek onder den arm wilde met den „op
roerkraaier" in de lange broek met den
knuppel in de hand en den ronden hoed
op het hoofd niets van doen hebben.
Een strenge landsvader als Czaar Paul I
van Rusland liet kort en goed alle dragers
van ronde hoeden door de politie vervpl-
gen om „dat Jacobijnengespuls" met wor
tel en tak uit te roeien!
vooi ftehjecfe
gahdekoóe vna&e-upf
DONKERSTEEG 1 - TELEF. 20706
5819 (Ingcz. Med.)
Hoe we hem bewonderden, voederden
en.zonder hem dineerden.
De vorige week Zaterdag was ik jarig. En
aangezien ik dol op karper ben, toog Tilly
reeds Woensdag als een liefhebbend echt
genoote naar de markt.
Ze nam haar vriendin Em mee en na heel
wat getreuzel en geaarzel want Tilly weet,
dat ik op dit speciale punt erg kieskeurig
ben! kwamen ze met een beeld van een
karper thuis. Of liever gezegd: het diertje
werd springlevend aangereikt en toen zoo
lang in de badkuip gezet, waar het tot
innige verteedering van de dames lustig
en blij rondzwom.
,Het lijkt precies een vriendelijk oud
heertje" dweepte Em.
„Ja, hè wat heeft hij een aardig dik ge
zicht! Net oom Eduard" vond Til,
En dus heette van dat moment af onze
karper Eduard
„Hij is buitengewoon gezellig en intelli
gent" vond Til. „Vreeselijk jammer, dat hij
Zaterdag wordt opgegeten!"
„Onzin" zei ik en ik verzocht Em, haar
man op ons feestmaal uit te noodigen.
Het werd Vrijdagavond. Ik offerde mijn
bad om Eduard niet te storen. Tilly had stil
letjes visschenvoer gekocht en zat op den
rand van de badkuip, terwijl Eduard zijn
sierlijkste kronkelingen uitvoerde. Het
dienstmeisje Neeltje stond er met een boos
gezicht bij en zei: „Als u maar weet, dat ik
hem niet doodmaak".
„We zullen nog wel zien" suste Til, die
altijd graag gewichtige beslissingen uitstelt.
Het werd Zaterdagmorgen. Tilly offerde
haar bad voor Eduard.
Zwijgend zaten wc op dien verjaardags
morgen aan het ontbijt. Er hing als een
zware druk op ons.
Om twee uur waren de aardappelen ge
schild en de groente schoongemaakt, maar
Eduard leefde nog altijd.
„Ik doe het niet, ik doe het vast niet!"
herhaalde Neeltje bijna huilend.
„Bob, zou jij niet
„Dank je, ik ben geen slager!"
Om vier uur verschenen, achter een ge
weldigen bloemenrulker, Em en Frits.
„Eduard leeft nog" fluisterde Til radeloos.
„O, laten we eens kijken" riep Em en trok
haar man mee naar de badkamer. „Zeg,
zoo'n allerleukst beest kun je toch niet op
eten? Je reinste kannibalisme! Wat?"
„Mevrouw, het water kookt" meldde
Neeltje.
Toen vond ik het bevrijdende woord. Ik
zei: „Menschen. ik noodlg jullie uit tot een
dinertje in de stad".
„En Eduard?"
„Die zetten we in het vijvertje bij ons
weekendhuisje".
Het werd een verbazend gezellige avond en
vrij laat. Toen we thuiskwamen, was Neeltje
allang naar bed
Tilly ging de badkamer in en uitte een
ontzettenden kreet.daar op den grond,
zat onze dikke kater Doezel, onherkenbaar
kogelrond. En voor hem lagen de onooglijke
restjes van den vriendelijken karper
Eduard
Zóó worden teerhartige naturen bij den
neus genomen! BOB.
Ontroerend geschenk aan een blind
meisje.
In het koninklijk staatsarchief te Reggio
in Italië worden de allereerste „getikte"
brieven bewaard. Ze zijn afkomstig van
gravin Carolina Fantoni da Fivizzano, die
in haar prille jeugd blind werd en later
van haar vurigen vereerder Pellegrino Turri
di Castelnuovo een schrijfmachine ten ge
schenke kreeg. Carolina en Pellegrino wa
ren als kinderen te zamen opgegroeid. De
landgoederen van hun ouders lagen vlak
naast elkaar in de provincie Emilia. Bijna
iederen dag reed de kleine cavalier met zijn
ezelwagentje voor Carolina's deur; ze speel
den en stoeiden dan samen in den tuin als
een broertje en een zusje.
Maar eens op een dag klaagde Carolina
hem haar nood, dat ze niet goed meer in
de verte kon zien.
Heel geleidelijk, maar onafwendbaar vol
trok zich het noodlot: het meisje werd
blind.
Toen Pellegrino begrepen had, waarom
zijn vriendinnetje hem met leege oogen
aankeek, deed hij een gelofte om alles in
het werk te stellen om haar te helpen. Met
rusteloozen ijver voltooide hij zijn studie
in de medicijnen aan de universiteiten van
Parma en Bologna. Ver hield hij zich van
alle studenten-feesten en -grappen. Dag en
nacht studeerde hij om eens in staat te
zijn, zijn lieve Carolina het gezicht terug
te geven.
Maar tot zijn bittere teleurstelling mis
HaarLstraat - Hoek Donkerstceg 3-4-11
5827
(Ingez. Med.)
Vervolg van onze goedkoop berekende
maaltijden.
Zondag:
Kalfslappen
Bloemkool
Aardappelen
Koffievla
Maandag:
Runderrollade
Snijboonen
Aardappelen
Hangop met beschuit
en suiker
Dinsdag:
Jachtschotel,
Bieten
Peer of appel
Woensdag
Tomatensoep met
witte boonen
Rijst met boter en
suiker
Donderdag:
Varkenskarbonaden
Spercieboonen
Aardappelen
Grlesmeelpap
Vrijdag:
Gebakken eieren
Sla
Aardappelen
Botersaus
Drie in de pan
Zaterdag:
Haché
Roode kool
Aardappelen
RECEPTEN.
Berekende maaltijd voor 4 personen, be
staande uit: Tomatensoep met witte boonen
en havermoutkoekjes.
Benoodigdheden
1 pond witte boonen f. 0.20
1 K G. tomaten 0.08
2 uien, wat worteltjes 0.02
1 bosje selderij n 0.04
1 ons margarine 0.12
'h pond havermout 0.06
75 gr. suiker 0.03
2 theelepels kaneel, zout 0 02
1 d.L. slaolie 0.08
f. 0.65
Bereiding: De boonen wasschen en wee
ken. Ze in plm. 2'/z L. water gaar koken. Na
1 uur de kleingesneden tomaten, zout, ge-
toevoegen en samen nog 1 uur laten koken,
snipperde ui en kleingesneden worteltjes
soep zeven) en afmaken met de gehakte
De boonen fijnwrijven. (Naar verkiezing de
soep zeven) en afmaken met de selderij en
de boter.
Havermoutkoekjes: de havermout (vlug-
kokende) plm. 1 uur met iets zout in zoo
veel koud water weeken, dat ze net onder
staat. De suiker en de kaneel er bij doen
en het beslag flink kloppen. Hiervan in (ie
slaolie niet te groote koekjes bakken, vooral
niet te vlug, daar men dan kans heeft, dat
ze niet gaar zijn.
Berekende maaltijd voor 4 personen, be
staande uit: Haché, aardappelen en roode
kqol.
3 ons vette runderlappen f 0 30
1 groote ui o.02
azijn, laurier, zout 0 02
bloem o.Ol
1 roode kool n 0.12
1 pond appelen o.OS
2 K G. aardappelen 0.08
ons margarine 0.06
f. 0.67
Bereiding: De runderlappen bakken in de
helft van het vet of margarine. L. water
toevoegen met de kruiden en wat zout en
plm. 1 uur laten stoven. Het vleesch in
stukjes snijden en het vocht binden met wat
aangemengde bloem.
De kool snipperen, opzetten met weinig
bij doen. Mocht er nog vocht op zijn dan
water en zout. de appelen na plm. 1 uur er
dit binden met wat sago en de kool met de
rest van de margarine stoven.
De jonge student stelde zich in verbinding
met chemici en werktuigkundigen, die voor
allerlei geheimzinnige doeleinden machines
en apparaten bouwden. En weldra was hij
onder die baardige oude heeren berucht
om zijn „hersenschim".
„Ik wil een toestel met radertjes en hef
boompjes samenstellen, waarmee men
schrijven kan. Voor iedere letter moet een'
stempeltje zijn, zoodat men heele woorden
kan samenstellen, doordat de stempeltjes
naast elkaar op het papier drukken.
Hoe moet ik zooiets maken? Ik zie de
machine duidelijk voor me!"
Hij kocht hout, spijkers, ijzerdaad, een
drukker verschafte hem de lettertypen. En
nu ging Pellegrino aan het werk, met even
veel ijver als hij tevoren bij zijn medische
studie aan den dag had gelegd
Onvermoeid knutselde hij door, maar het
werk vorderde zeer langzaam. Nu eens
drukten de letters op de verkeerde plaats,
dan weer klemden de draadjes
Maar toch,... drie weken later bracht
hij zijn geliefde het toestelletje de eerste
schrijfmachine en leerde hij haar typen,
lukten al zijn pogingen. Voor deze blind- Met innige vreugde en trots drukte hij wel
heid was geen kruid gewassen. En Pelle- hondeilmaal den geliefden naam „C-A
grino werd somber en stil. Hij leed er onder
dat zijn teedere brieven want uit dc
kindervriendschap tusschen hen beiden
was reeds lang een diepe liefde gegroeid
onbeantwoord bleven.
Toen besloot hij voor Carolina een toe
stel uit te vinden, met. behulp waarvan ze
zonder pen en inkt haar gedachten op I door ze haar treurig lot beter zal kunnen
papier kon brengen. I dragen".
4—3
R-O-L-' N-A" Tot haar dood toe gebruikte
Caroline Tantoni de Fivizzano deze schrijf
machine Het staatsarchief va"1 R^cic h"~
waart onder de talrijke braven van de gra
vin ook den eersten brief ve.n het overge
lukkige blinde meisje, waarin zij Pellegrino
bedankt voor „het prachtige toestel, waar-
