Felle strijd in het Oosten Aan het Westfront geen nieuws DINSDAG 5 SEPTEMBER 1939 No. 24370 Steeds verder dringen de Duitschers Polen binnen HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt 80ste Jaargang Daden ter zee Britsche luchtaanval op Wilhelmshaven en Cuxhaven Maatregelen in Duitschland Dil nummer beslaat uit DRIE bladen EERSTE BLAD verwacht LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES: 3D ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bl) vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. rm Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden f. 3.35 per week f. 0.1S Franco per post f. 2:35 per 3 maanden -f portokosten.' (voor binnenland f.0.80 per 3 mndj Van Duitsche zijde wordt volgend bericht gegeven: Door het snelle optrekken der Duitsche troepen zijn de Polen er niet in geslaagd, uitvoering te geven aan hun voornemen dat door mededeelingen van gevangenen bevestigd is de Warthestelling te behouden. Ostrowo, Krotosjin en Lissa zijn in Duitsche handen. Vanmorgen hebben troepen uit het rijk voor het eerst via land Oost-Pruisischen bodem bereikt. Het laatste is natuurlijk een gevolg van het ontruimen door de Polen van den corridor, die uit den aard der zaak onhoud baar was. Genoemde drie plaatsen liggen 1520 K.M. in Poolsch Silezië. Bovenstaand bericht is later nog aldus aangevuld: De Duitsche troepen uit Silezië maken snelle vordering in Zuid- Polen en hebben reeds 15000 krijgsgevangenen gemaakt. De Polen trekken in wanorde uit Krakau en noordelijk van deze stad terug. De Duitschers zitten hen op de hielen en vinden nergens meer tegenstand. De bij Graudenz op den Oostelijken oever van den Weichsel in Zuidelijke richting aanvallende troepen hebben de streek aan beide zijden van Rehden bezet. Ook de bij Kulm over den Weichsel getrokken troepen rukken in snel tempo voorwaarts naar het Zuid-Oosten. De bij Mlada verslagen vijand is achter volgd en trok zich verder naar het Zuiden terug. Gistermorgen is een tweede Poolsche duikboot door Duitsche zeestrijdkrachten vernield. De Führer is op weg naar het front gister ochtend over de grens van den Poolschen corridor gekomen. In den vroegen middag bereikte hij bij Kulm den Weichsel. waar hij het overtrekken van de Duitsche voor hoede bijwoonde. De huizen in de steden en dorpen, waardoor Hitier kwam, waren met bloemen en hakenkruisvlaggen versierd Bij aankomst van den Führer luidden de kerkklokken. Het vierde communiqué van het algemee- ne hoofdkwartier, uitgegeven op 4 Septem ber, luidt als volgt: In den loop van den nacht van 3 op 4 September zijn de luchtaanvallen op plaats jes in de nabijheid van Warschau voortge zet, waardoor talrijke branden ontstonden en slachtoffers onder de burgerbevolking vielen te betreuren. Vanmiddag Is Warschau gebombardeerd. In den loop van gisteren zijn talrijke steden in geheel Polen gebombardeerd. Vandaag heeft de Poolsche luchtmacht talrijke en doeltreffende aanvallen op vijandelijke ge motoriseerde en gepantserde eenheden in de streek ten Noord-Oosten van Czestochowa gedaan. Zeventien vijandelijke vliegtuigen werden neergeschoten. De Polen verloren acht vliegtuigen. Aan het Zuid-Westelijke front duren de hardnekkige gevechten voort. In den nacht van 3 op 4 September hebben de Poolsche troepen doeltreffende aanvallen op gepant serde eenheden van den vijand gedaan. De vijand leed verliezen. In den sector Pommeren werden wij na zeer verbitterde gevechten gedwon gen Bydgoszez (Bromberg) en Groed- ziadz te ontruimen. Aan het front van Ciechanof en Przasnysz (aan de grens van Oost-Pruisen) duurt de strijd voort. Na de uitzending van het legerbericht van den generalen staf zond de zender te War schau het volgende bericht uit: „wij ver nemen zoo juist, dat een Poolsche cavalerie brigade in de buurt van Kowalewen de grens van Oost-Pruisen heeft overschreden. De Duitschers trokken in wanorde terug. De brigade rukt verder op". Van Duitsche zijde wordt met de meeste zekerheid verklaard, dat de Duitsche lucht macht meester is in de lucht. De Poolsche luchtmacht heet verdwenen te zijn! De van Poolsche zijde gegeven cijfers over Duitsche verliezen heeten overdreven en gelogen. Voorts ontkennen de Duitschers het ge bruik van gifgassen, de Polen het gebruik van dum-dum-kogels. Over de luchtaanvallen wordt van Pool sche zijde nog gemeld: Gisterochtend te 9.50 uur hebben Duitsche bommenwerpers een aanval gedaan op een Roode-Kruistrein, die zich in het station van Szydlowiec bevond. De machines vlogen zeer laag en wierpen bommen en openden mitrailleurvuur op den trein, die gedeeltelijk vernield werd en waarvan alle wagons voor zien waren van het Roode-Kruisteeken over eenkomstig de conventie van Genève. Het Poolsche telegraafagentschap meldt voorts, dat in verscheidene gevallen werd waargenomen, dat Duitsche vliegers het vuur openden op Poolsche vliegers, die zich met behulp van een valscherm in veiligheid trachtten te brengen, nadat hun vliegtuig vernield was. Verscheidene streken in Midden-Polen zijn gebombardeerd en vele slachtoffers zijn gevallen. In sommige gevallen werden hui zen en menschen met mitrailleurvuur be stookt. Vooral Kutno werd zeer intensief gebom bardeerd, waardoor ongeveer honderd per sonen werden gedood en evenveel werden gewond. Men bevestigt, dat tijdens het groote bom bardement van gistermiddag op Warschau, waaraan minstens 30 Duitsche vliegtuigen hebben deelgenomen, drie Duitsche vlieg tuigen zijn omlaaggeschoten. De aanval heeft een groot aantal slacht offers gemaakt, uisluitend onder de burger bevolking. Het aantal slachtoffers is nog niet bekend. De brandbommen zijn met name terecht gekomen op de voorsteden Okience en Praga. Het staatsdepartement te Washington heeft een telegram ontvangen van den ambassadeur der Vereenigde Staten te Warschau, waarin deze mededeelt, dat een Duitsch bombardementsvliegtuig op zijn residentie Konstancin bij Warschau zes bommen heeft geworpen, waaronder een brandbom, die evenwel niet explo deerde. Niemand van zijn gezin werd gewond. Het staatsdepartement bestudeert thans de stappen, welke naar aanleiding van deze aangelegenheid zullen worden gedaan Naar Havas nog uit Warschau meldt, heeft de ambassadeur in zijn rapport aan presi dent Roosevelt met nadruk op gewezen op het feit, dat deze plaats een toeristenplaats is en dat er zich geen enkel militair object in de omgeving bevond. De Britsche kruiser „Ajax" heeft het Duitsche vrachtschip „Olinda" voor de monding van de Rio Grande (Brazilië) tot zinken gebracht. De bemanning is gevangen genomen en naar Montevideo gebracht aan boord van het Britsche vrachtschip „Saint Gerald". De „Olinda", van de HamburgSüd- Amerikanische Dampfs. Ges. te Hamburg, was een schip van 4576 ton bruto en werd in 1927 gebouwd. Het eerste slachtoffer van de Duitsche mijnen ten Zuiden van de Sont is het GriekscJie schip .Josti" geworden. Het schip was op weg van Leningrad naar Ant werpen. De geheele bemanning, bestaande uit 29 personen, is gered. Zij werd aan boord genomen door de Zweedsche loodsboot en het Finsche schip „Poseidon" Het Duitsche vrachtschip „Christoffer Doornum" is bij Botwood (New Foundlandi aangehouden en opgebracht. De beman ning is gevankelijk overgebracht naar St. John op New Foundland. VIJF VLIEGTUIGEN NEERGELEGD. Het Britsche ministerie van voorlichting deelt mede: Eenhe den van de Royal Air Force hebben gistermiddag met suc ces een aanval gedaan op schepen van de Duitsche vloot te Wilhelmshaven en Bruns- buttel aan den ingang van het Kielerkanaal. Verscheidene vol treffers met zware bommen werden waargenomen op een Duitsch slagschip op de reede van Wilhelmshaven, waardoor groote schade werd aangericht. Te Brunsbuttel werd een aan val gedaan op een slagschip dat langs de kade lag, waarbij even eens ernstige schade werd toe gebracht. Tijdens den aanval, die werd uitgevoerd onder zeer ongunstige weersomstandighe den, werd een tegenaanval ge daan, terwijl het luchtafweer geschut in werking werd ge steld, waardoor wij eenige ver liezen leden. Van Duitsche zijde wordt hier over gemeld Engelsche bombardements vliegtuigen van het nieuwste type hebben gisteravond tegen 18 uur de steden Wilhelmshaven en Cuxhaven aangevallen. De bombardementen richtten geen schade aan, daar zij geschied den tijdens krachtig afweer- vuur. Van de twaalf Engelsche vliegtuigen werden vijf neerge schoten. De aanvallers trachtten zich in Zuid-Westelijke richting aan het vuur te onttrekken. RENTEMARK INGEVOERD. In verband met de door de omstandig heden in het leven geroepen grootere be hoefte aan betalingsmiddelen, zijn den laatsten tijd weer meer biljetten van vijf rentemarken in omloop gebracht. Deze biljetten zijn nooit ongeldig ver klaard en zijn derhalve volledig geldige betalingsmiddelen Ten einde te voldoen aan de behoefte van kleinere munt zullen ook biljetten van een en twee rentemark in omloop worden ge bracht. De N.R.Crt. teekent hierbij om. aan: De rentemarkbiljetten waren wellicht nimmer officieel ongeldig verklaard: niet temin waren zij geheel uit de circulatie ver dwenen. Zij keeren nu terug en zulks kan moeilijk anders worden opgevat dan als een verdere uitbreiding van de circulatie, welke niet blijkt uit den wekelijkschen staat van de Rijksbank. Het communiqué van het D.N.B. rept ook van een bestaande behoefte aan kleinere munt, een bekend verschijnsel uit den vorigen oorlog. Het metaal wordt schaarsch, daar het veelal voor andere doeleinden moet worden gebruikt. VERORDENING OP DE OORLOGS HUISHOUDING. Onder voorzitterschap van generaal veld maarschalk Goering heeft de Duitsche ministerraad voor de rijksverdediging een verordening op de oorlogshuishouding op gesteld. die ten doel heeft de krachten van de Duitsche volkshuishouding in te zetten voor de beveiliging van de grenzen en de vrijheid van Duitschland. De verordening omvat vier punten. Het eerste voorschrift stelt straffen op gedragingen, die schadelijk zijn voor den oorlog. Zeer zware straffen bedreigen den- BINNENLAND. Weer vreemde vliegtuigen boven ons land. (3e Blad en Laatste Berichten, le Bl.). Ons parlementair overzicht. (3e Blad). Alle soldaten worden in kaartsysteem ge noteerd. (Binnenland, 3e Blad». De postvluchten naar Indië hervat. nenland, 3e Blad». (Bin- AMSTERDAMSCHE BEURS. Levendige handel Bewogen markt Groote fluctuaties Schepen willig Philips gedrukt Beleggingen aange boden. BUITENLAND. Hevige strijd met Duitsche successen in het Oosten, stilstand in het Westen, (le Blad). Chamberlain in het Duitsch voor de radio tot het Duitsche volk. (3e Blad). Engelsche luchtaanval op Wilhelmshaven en Cuxhaven. (le Blad). Nieuwe neutraliteitsverklaringen. (le Blad) Tegen het voorstel der regeering zal Zuid- Afrika zich achter Engeland scharen. (le Blad». Onze Berlijnsche correspondent over de distributie. (3e Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL PAG. 2 VAN HET DERDE BLAD. Men zie voor Stadsnieuws pag. 2 van het Tweede Blad. Zwakke tot matige wind uit Westelijke richtingen. Gedeeltelijk bewolkt. Weinig of geen regen. Iets wanner. Plaatselijk ochtendmist. Het Fransche communiqué van den avond van 4 September luidt: „Geleidelijk wordt op het front contact tot stand gebracht. De Fransche zeestrijdkrachten hebben zich naar de haar aan gewezen posten begeven. De luchtmacht verricht de noodige verkenning." gene. die grondstoffen of producten, die behooren tot de vitale behoeften der be volking. vernietigt, uit den weg ruimt of achter houdt. Dat geldt ook voor dengene, die betalingsmiddelen zonder gerechtvaar digde redne hamstert of achter houdt. Het tweede voorschrift heeft betrekking op beiastingverhoogingen. waarbij princi pieel rekening wordt gehouden met de eco nomisch zwakkere volkslagen. Het rijk heft een toeslag op de inkomstenbelasting ten bedrage van 50 c. Zij. wier inkomen niet hooger is dan 2400 mark per jaar, zijn van den toeslag vrijgesteld. Bovendien bepaalt dit voorschrift, dat oorlogstoeslagen gehe ven zullen worden op een'reeks van genot middelen. zooals bijv. bier, tabakswaren, brandewijnproducten en champagne. Bij bier en tabakswaren bedraagt de toeslag 20 van den verkoopsprijs. Voorts is een buitengewone bijdrage vastgelegd van de landen, gemeenten en andere lichamen van het openbare recht aan het rijk. Het derde voorschrift behelst een aanpas sing van de voorschriften op het gebied van het arbeidsrecht, de arbeidsbescher ming en de arbeidsvoorwaarden aan de eischen van de oorlogshuishouding. De rijkstrustees van den arbeid moeten volgens dit voorschrift het ontstaan van ongepast hooge arbeidsverdiensten verhinderen en het loonpeil aanpassen aan de bijzondere oorlogshuishoudingsvoorwaarden. Er wordt vastgehouden aan het beginsel van beloo ning naar prestatie. Verder kunnen ver zachtingen ingevoerd worden van de voor schriften op den gEregelden arbe:"- "d. Gelijks offers van 'lien en insnannin" - n alle krachten zijn de grondgedachten van de sociale wetgeving van het rijk. Het vierde voorschrift behelst een strenge prijspolitiek, die gericht wordt naar

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 1