BINNENLAND
Zeer zware brand te Hillegom
LEID5CH DAGBLAD - Derde Blad
Donderdag 31 Augustus 1939
De benzine-verkoop beperkt
Beantwoording vragen
per radio
Dagorder van den Commandant
van het veldleger
Het maken van
schuilloopgraven
Het hamsterverbod
Vergoeding opgevorderde
paarden en motorrijtuigen
De werkloosheid
De voedselvoorziening
1/TfNtlTTIlE*
RECHTZAKEN
Groote houthandel een prooi der vlammen
Naar wij vernemen is ook hier te
lande aan den verkoop van benzine
beperking opgelegd.
De pomphouders ontvangen veel klei
nere hoeveelheden dan onder normale
oirist&Hdigheden en leveren daarom al
leen nog maar aan hun vaste klanten.
Utsluitend via Omroep Controle-commissie.
BEANTWOORDING DOOR OMROEPVER-
EENIGINGEN NIET LANGER
TOEGESTAAN.
Van de Radio-Omroep Controle-commissie
is het bericht ontvangen, dat, ter waarbor
ging van een juiste beantwoording van de
door de bevolking gestelde vragen aan
gaande de maatregelen, welke in dezen tijd
in verband met de bijzondere omstandig
heden van regeeringswege in den breedsten
zin genomen worden, het vanaf gisteren aan
de omroepvereenigingen niet langer toege
staan is zelfstandig harerzijds een ant
woord op deze vragen te geven.
Te dezen aanzien is in overleg met de
betrokken autoriteiten de regeling getrof
fen, dat ieder, die ter zake van de door de
regeering genomen maatregelen, b.v. over
opkomst voor den militairen dienst, opvor
dering van paarden en motorrijtuigen, tele
graaf en telefoon, spoorwegen, luchtbe
scherming. voedselvoorziening enz. vragen
heeft te sellen, deze schriftelijk kan indie
nen bij het secretariaat van de Radio-Om
roep Controle-commissie, Mauritskade 17,
te Den Haag, dat zich terzake met de be
voegde autoriteiten in verbinding zal stel
len en voor doorgifte van de officieele be
antwoording aan de omroepvereenigingen
zorg zal dragen.
Aangaande het tijdstip van uitzending
van deze officieele antwoorden zal heden
door de betrokken omroepvereenigingen
voor de microfoon mededeeling worden ge
daan.
De commandant van het veldleger, luite
nant-generaal J. J. G. baron van Voorst
tot Voorst, heeft een dagorder uitgevaar
digd aan al de onderdeelen van het veld
leger van den volgenden Inhoud:
„Officieren, onderofficieren, korpo
raals en soldaten,
„ten volle vertrouw ik dat leger en
vloot onder alle omstandigheden hun
plicht zullen doen".
Uit deze woorden, gesproken door Hare
Majesteit de Koningin in de radiorede
op den dag. dat de algemeene mobilisa
tie werd bevolen, blijkt dat de Koningin
reeds bij voorbaat Haar volle vertrouwen
in u allen heeft gesetld.
Dit Koninklijk vertrouwen zult gij niet
beschamen. Huis en hof hebt gij verlaten
om uw plicht te vervullen nu het vader
land u noodig heeft. Evenals uw voor
gangers tijdens den grooten oorlog staat
gij thans met het geweer bij den voet op
wacht, ons grondgebied beschermend en
beveiligend tegen aanranding door wien
ook en van welke zijde ook komende.
En zoo waakt gij voor onze hoogste
goederen: Onze vrijheid en onafhanke
lijkheid nabij de plek waar gij zijt geboren
en opgegroeid en velen uwer een gezin
vormden.
Maar gij zult alleen dan wat u dier
baar is kunnen „handhaven", volgens de
fiere spreuk van ons Vorstenhuis, indien
gij u volledig bekwaamt in het gebruik
der wapenen, die u zijn toevertrouwd en
in een goede tucht en met een opgewekte
geest u die samenwerking in al uw ran
gen eigen maakt, die het wezen en de
kracht van een goede weermacht uit
maken.
Gemobiliseerde officieren, onderoffi
cieren, korporaals en soldaten van het
veldleger, ik reken er op, dat gij allen
en ten volle zult voldoen aan het vertrou
wen dat de Koningin in u stelt.
Geeft daarom op den geboortendag van
uw Koningin uiting aan uw vasten wil
daartoe, door u allen te vereenigen in den
uitroep
Lang leve Hare Majesteit onze geëer
biedigde Koningin".
INSCHAKELING VAN DE
WERKLOOZENZORG.
In overleg met zijn ambtgenoot van
binnenlandsche zaken heeft de minister
van sociale zaken aan de gemeente
besturen schriftelijk medegedeeld, in
het algemeen bereid te zijn goed te
keuren, dat de werkloozenzorg wordt
ingeschakeld bij het maken van schuil
loopgraven voor de burgerbevolking.
In het daarbij vertoonde bedrag kan, in
dien een bepaalde gemeente daarvoor inge
volge de desbetreffende bepalingen in aan
merking komt, subsidie uit het wefkloos-
heidssubsidiefonds worden verkregen. Het
aanleggen der loopgraven kan dus, bij wijze
van werkverschaffing, geschieden tegen het
voor de gemeente vastgestelde basis-uur
loon, waarbij zooveel mogelijk „in accoord"
gewerkt dient te worden.
In verband met het spoedeischende ka
rakter dezer voorzieningen noodigt de mi
nister in zijn schrijven de gemeentebestu
ren uit bun plannen, welke in het algemeen
zoo eenvoudig mogelijk dienen gehouden te
worden, rechtstreeks te zenden aan of te
doen bezorgen hij den rijksdienst voor
de werkverruiming te 's-Gravenhage. Door
de zorgen van genoemden rijksdienst zal
over de plannen zoo noodig overieg ge
pleegd worden met de rijksinspectie voor
de bescherming van de bevolking tegen
luchtaanvallen.
Ter beoordeeling der plannen zal tenmin
ste over de volgende gegevens beschikt die
nen te worden:
1. een plattegrond der gemeente, waarop
is aangegeven de plaats, waar de loopgra
ven zullen komen en waarbij eveneens dient
vermeld te worden of in de nabijheid ge
bouwen voorkomen, die uit een oogpunt
van gevaar van beteekenis zijn;
2. de grondwaterstand t.o.v. de hoogte
van het terrein;
3. een eenvoudige schets betreffende de
constructie der loopgraven;
4. een raming der kosten, gesplitst in
loonen en andere uitgaven.
OOK VAN TOEPASSING OP PETROLEUM
Ten vervolge op de beschikking van den
minister van economische zaken van 28
Augustus j.l. waarbij een zoogenaamd
hamsterverbod werd afgekondigd voor een
aantal levensmiddelen en enkele andere
artikelen, kan worden medegedeeld dat
thans ook voor petroleum het hamsterver
bod van toepassing is verklaard.
Dit brengt onder meer met zich mede.
dat ook petroleum per week in geen groo-
tere hoeveelheden mag worden gekocht
dan normaal in een week wordt verbruikt,
terwijl tevens bij iedere aflevering dooi
den petroleumverkooper een zoogenaamd
afleveringsbewijs aan den kooper dient te
worden uitgereikt, terwijl de verkooper een
duplicaat aanhoudt. Zooals bekend moe
ten deze bewijzen zoowel door den kooper
I als door den verkooper gedurende drie
maanden worden bewaard.
ER STAAT GEENERLEI BEROEP OPEN.
In verband met door onjuiste radio
berichtgeving ontstaan misverstand
aangaande de procedure, welke gevolgd
zou moeten worden wanneer eigenaars
van opgevorderde paarden en eigenaars
of beheerders van motorrijtuigen op
gevorderd bij de algemeene motorver
ordening het niet eens zijn met de hun
toegeschatte vergoeding voor die paar
den of motorrijtuigen, wordt ons van
officieele zijde medegedeeld, dat in
dergelijke gevallen geenerlei beroep
openstaat, dit in tegenstelling met de
'onjuiste berichten, welke spraken van
beroep op een gemengde commissie van
militairen en burgers.
SENAAT RIJKSUNIVERSITEIT TE
GRONINGEN DANKT
H. M. DE KONINGIN.
De senaat der rijksuniversiteit te Gronin
gen heeft het volgende telegram gezonden
aan H. M. de Koningin:
„De senaat der Rijksuniversiteit heeft met
groote voldoening vernomen, dat Uwe Ma
jesteit te zamen met den Koning van België
bemiddelend wil optreden en gevoelt zich
gedrongen Uwe Majesteit daarvoor zijn
warmen dank te betuigen".
De directeur van den Rijksdienst der
Werkloosheidsverzekering en Arbeidsbe
middeling deelt de volgende resultaten
mede van de verzameling door het Centr.
Bureau voor de Statistiek van de voor-
loopige gevens over de week van 7 t.m. 12
Augustus.
Op 12 Augustas waren bij de organen
der openbare arbeidsbemiddeling inge
schreven 266 767 werkzoekenden (252.419
mannen en 11.348 vrouwen i.
Hiervan waren 193.787 (184.247 mannen
en 9540 vrouwen) werkloos en waren 56.070
personen door overheidshulp tewerkgesteld
bij cultuur-technische en administratief
daarmede gelijkgestelde werken. Blijkbaar
waren er dus 16 910 personen als werk
zoekende ingeschreven, die in het vrije
bedrijf werkten, doch ander werk zochten.
In de week van 7 t.m. 12 Augustus waren
bij gesubsidieerde vereenigingen met werk-
loozenkas aangesloten 588.178 personen,
waaronder 76.115 landarbeiders.
Van de 512.063 verzekerden buiten de
landarbeiders was het werkloosheidsper
centage 17.7 (in de vorige verslagweek van
24 t.m. 29 Juli was dit percentage even
eens 17.7).
In de overeenkomstige verslagweek van
Augustus was het werkloosheidspercentage
in de laatste jaren als volgt (in het tijdvak
Mei t.m. November worden bij de bereke
ning van de percentages de landarbeiders
buiten beschouwing gelaten)
1932 26.2 1933 23.7 1934 26.3
1935 29.6 1936 31.0 1937 23.6
1938 22.3 1939 17.7.
Op den grondslag van de statistiek der
ongevallenverzekering, aangevuld met die
der werkloosheidsverzekering geeft een be
rekening van het aantal type-werklieden
(één type-werkman is 300 dagen arbeid
per jaar) tot resultaat, dat het aantal per
sonen, werkzaam in industrie, mijnen,
transport en handel eind Mei 1939 bedroeg
1.430.000 (tegen 1.392.000 in 19291Neemt,
men tot uitgangspunt het cijfer 100 in
1929, dan bedroeg het indexcijfer der werk
gelegenheid eind Mei 1939 106.3 (het laag
ste punt bereikte het indexcijfer in 1935,
n.l. 84.2, erwijl het eind Mei 1938 be
droeg 97.
BRIEVEN AAN MILITAIREN.
Geen vrijstelling van port.
Er wordt nog eens de aandacht op ge
vestigd, dat alleen briefkaarten en cou
ranten aan en door militairen, echter al-
leer beneden den rang van officier, vrij
van port kunnen worden verzonden.
De briefkaarten mogen alleen mededee-
lingen van particulieren aard bevatten,
terwijl de couranten niet zwaarder mogen
zijn dan honderd gram. Brieven aan en
door militairen verzonden zijn dus niet
vrij van port.
Stagnatie bij verkoop van
enkele levensmiddelen
binnenkort opgeheven.
Hier en daar is de opmerking
vernomen, dat de detailverkoop
van enkele levensmiddelen, o.a.
suiker, een enkele maal heeft
gestagneerd. Uiteraard kan
zulks voorkomen wanneer plot
seling het geheele apparaat
van de voedselvoorziening in
werking wordt gesteld.
Gemeld kan evenwel worden,
dat de stagnatie binnen enkele
dagen geheel zal zijn opgehe
ven. Zij werd veroorzaakt door
de omstandigheid, dat de in
ventarisatie, noodig om de
binnenlandsche voorraden te
leeren kennen, waarvoor dui
zenden inventarisatieformulie
ren moesten worden verzon
den, ingevuld en teruggezon
den, enkele dagen in beslag
neemt. Verwacht mag worden,
dat tegen het einde van de
week hiervan geen hinder
meer zal worden ondervonden.
TERUGBETALING VAN
MOTORRIJTUIGENBELASTING.
Talrijke automobilisten en motorrijders,
die tengevolge van de buitengewone om
standigheden niet in de gelegenheid zijn
van hun auto of motor gebruik te maken,
vragen zich in deze dagen af, of de moge
lijkheid bestaat terugbetaling te verkrijgen
van een gedeelte der vooruit betaalde
motorrijtuigen-belasting, overeenkomend
met den termijn gedurende welken zij hun
vervoermiddel gedwongen op non-actief
moeten stellen.
In de eerste plaats stellen zij, wier motor
rijtuig gevorderd is, zich deze vraag. Ver
der gemobiliseerden of hun werkgevers en
ook de velen, die, in normale omstandig
heden reizend, thans de opengevallen plaat
sen op de kantoren en in de werkplaatsen
hunner bedrijven hebben moeten innemen.
Weer anderen kunnen hun motorrijtuig niet
benutten, daar reizen in de tegenwoordige
omstandigheden zinloos zou zijn.
Hoe actueel deze vraag is, blijkt uit het
feit, dat zij reeds gesteld is in de vragen-
en antwoorden-rubriek van een der omroep
vereenigingen, die daarop tot veler begrij
pelijke teleurstelling moest antwoorden, dat
op restitutie van de belasting weinig kans
bestaat.
De Kon. Ned. Toeristenbond A.N.W.B. en
de Kon. Ned. Autonjobielclub hebben zich
in een gemeenschappelijk schrijven tot den
minister van financiën gewend met verzoek
ten deze ten spoedigste een beslissing te
willen nemen. Er is alle aanleiding om aan
te nemen, dat men ten departemente de
billijkheid van het gedane verzoek inziet
en Üat in den loop van de volgende week
een regeling voor een of meer der genoemde
gevallen zal worden bekend gemaakt.
GEEN ROOKVERBOD VOOR AUTOMOBI
LISTEN TE BERLIJN.
Eenigen tijd geleden circuleerde in de
Pers het bericht, dat te Berlijn een rook
verbod voor automobilisten was uitgevaar
digd. Bij nader onderzoek is de K.N.A.C,
echter gebleken, dat een dergelijke maat
regel niet is genomen. Wél heeft het hoofd
van de Duitsche Politie in de dagbladen
een bericht doen opnemen, waarin nadruk
kelijk wordt gewezen op het gevaar, dat
rooken tijdens het chauffeeren kan opleve
ren voor de verkeersveiligheid. Naar zijn
meening moet men beide handen ter be
schikking hebben bij het besturen van een
auto en dient iedere automobilist met ver
antwoordelijkheidsgevoel derhalve, zoo lang
hij aan het stuur zit, zijn verlangen naar
pijp, sigaar of cigaret te beheerschen.
VISSCHERIJ TE IJMUIDEN LIGT STIL.
Belemmering treinenloop fune6t voor
den handel.
De vordering van de Nederlandsche
Spoorwegen door Defensie heeft met één
klap vrijwel het geheele IJmuidensche
visscherijbedrijf stil gelegd. Aanvoer van
visch is zinloos, wanneer het distributie
apparaat entbreekt en dit wordt nog al
tijd in hoofdzaak gevormd door den trein.
Voor zoover de vischauto's niet opgeëischt
zijn vervoeren zij nog wel het een en an
der, maar veel beteekent dit niet. Het ge
volg is eenerzijds geweest, dat eergisteren
en gisteren geen treilers vertrokken zijn
en anderzijds, dat de prijzen voor de
reeds voorradige visch volkomen kelder
den. Alleen tong was eenigszins prijshou
dend, doordat hiernaar nog eenige vraag
bestond in verband met het opslaan in
koelhuizen. Daar er in geen geval op gere
kend kan worden dat de eerste dagen in
den vervoerstoestand geen verandering
komt, blijft distributie van visch zoo goed
als achterwege. Wat er echter per auto
gedistribueerd wordt kan zeer goedkoop
zijn, daar de handelaars te IJmuiden kun
nen profiteeren van de gekelderde prijzen,
„Hbld."
KAMPWERK „CENTRALE VOOR WERK
LOOZENZORG" VOORLOOPIG
STOPGEZET.
Het bestuur van de „centrale voor werk
loozenzorg" heeft na overieg met den di
recteur van den socialen jeugddienst be
sloten het kampwerk voor de Jeugdige man
lijke werkloozen stop te zetten.
Zoodra de toestand opklaart zal opnieuw
de voortzetting van dit werk, in overleg
met het departement van sociale zaken,
worden overwogen.
Omtrent de voortzetting van de „interna
ten" werd nog geen besluit genomen.
DE A.S. GROOTE NATIONALE BLOEMEN-
TLNIUUNSlLLLlNU TL WAS5LNAAK
De groote nationale bloemententoonstel
ling op „Duinrell" te Wassenaar zal op 6
September geopend worden door den
Minister van Staat. Commissaris der
Koningin in Zuid-Holland, jhr. mr. dr. H,
A. van Karnebeek.
TOEWIJZING VAN KRACHTVOEDER.
Voorloopige normen vastgesteld.
Het veevoederbureau van het Rijks
bureau Voorbereiding Voedselvoorziening
in Oorlogstijd maakt bekend, dat het ver
voederen van andere dan gedenatureerde
tarw- verboden is.
De normen voor toewijzing van kracht
voeder zijn voorloopig als volgt vastgesteld:
Rundvee nihil; werkpaarden, in het
weidebedrijf nihil, in het bedrijf met min
der dan 75°/o grasland 1 Kg. per dier per
dag; dekhengsten 1 Kg.; drachtige zeugen
en zeugen bij de biggen 1 Kg.; dekbeeren
1 Kg.; varkens van 2090 Kg. 1.75 Kg.
varkens boven 90 Kg. 3 Kg.; hoenders en
eenden 100 gr., alles per dier per dag.
Veehouders worden er op gewezen, dat
zij bij voedering uit eigen voorraad, boven
staande nonnen in acht moeten nemen.
Aan hen zal geen nieuwe toewijzing voor
veevoeder verstrekt worden vóór den da
tum, waarop zij, naar berekening volgens
bovenstaande normen, het veevoeder ge
bruikt kunnen hebben.
Om te komen tot een spoedige opruiming
van oudere hoenders en eenden, mag
bovenstaande norm bij de toewijzing
slechts gerekend worden voor 80"/o van het
geïnventariseerde aantal.
Aan bedrijven, waar deze dieren in
hoofdzaak of geheel voor eigen gebruik
worden gehouden, alsmede de bedrijven,
waar minder dan 25 stuks nut-pluimvee
aanwezig is, mag geen krachtvoeder wor
den toegewezen.
WERKFONDSCREDIETEN.
Afwikkeling van aanvragen.
De regeeringspersdienst meldt:
Sedert eenigen tijd was, als gevolg van
verschillende omstandigheden, ten aanzien
van een niet onbelangrijk aantal aanvragen
voor werkfondscredieten, hoewel de desbe
treffende projecten verschillende instanties
reeds hadden gepasseerd, door de regeering
nog geen beslissing genomen. Thans heeft
de minister van sociale zaken, na overleg
met den minister van financiën, besloten,
deze aanvragen af te wikkelen, zoodat de
daartoe strekkende toezeggingen een dezer
dagen zijn departement zullen verlaten.
DE ERFPACHTSKWESTIE Tt
AMSTERDAM.
Motieven socialisten verworpen.
De Amsterdamsche gemeenteraad heeft I
gisteren de door ons vermelde motie der
sociaal-democraten Inzake het erfpaehu.
rapport verworpen met 22—10 stemmen
Alleen de sociaal-democraten stemden voorl
De heer Woudenberg, die lid is van de com-l
missie van onderzoek, was niet aanwezig'
Naar verluidt zou hij voor het raadslidmaaul
schap bedanken.
Uit Ned. Oost-Indië
ERNSTIG ONGELUK BIJ PONY-RACES.
Soebang. 31 Aug. (Aneta A.N.P.) pe I
feestelijkheden ter gelegenheid van denl
verjaardag van H.M. de Koningin werden!
hier afgelast, toen tijdens de pony-racej|
de 34-jarige civiel-ingenleur Prico vanzijnl
paard viel en tegen een boom sloeg. Hijl
bekwam Inwendige kneuzingen en
weldra hieraan overleden.
SAM SWAAP RIDDER LEGIOEN
VAN EER.
De Fransche gezant heeft gisteren ont-l
vangen den heer Sam Swaap, eersten con
certmeester van het Residentie-orkest enl
lid van het Haagsche Strijkkwartet en hem,)
uit naam van de Fransche regeering, de ver-f
slerselen van ridder in het Legioen van Eer
uitgereikt, onder dankbetuiging voor de!
groote diensten, door den heer Sam Swaapl
aan de Fransche muziek bewezen.
KANTONGERECHT TE DELFT.
De varkenshouderij,)
Eien inwoner van Zoetermeer had in de
bebouwde kom van die gemeente varken,
gehouden, hetgeen verboden is.
Voor verdachte, die gisteren voor den
Delftsohen kantonrechter moest verschij-[
nen, trad mr. de Gidts op, die betoogde da;|
B. en W. van Zoeterwoude moeten bewijzen
dat varkenshouden nadeelig voor de
zondheid is. Nu dat bewijs niet is geleverd,)
vroeg pleiter vrijspraak.
De ambtenaar van het O. M. deelde dlel
opvatting niet, en vorderde f.1 boete subs. l|
dag hechtenis.
De kantonrechter zal over acht dagen!
schriftelijk vonnis wijzen,
Ben gelijke beslissing werd genomen in'
een dergelijke zaak tegen een anderen ln-|
woner van Zoetermeer.
Foto van Vliet.
Hierboven een overzicht van de ruïne, ontstaan na den brand, die hedennacht uit
brak in de gebouwen van de N.V. Hillegom sche Houthandel en die een groote ver
woesting aanrichtte.
Vannacht te even over drie uur werd
een felle: brand ontdekt in de groote
schaverij en zagerij benevens houtop
slagplaats der N.V. Hillegomsche Hout
handel te Hillegom, die in zéér korten
tijd groote afmetingen aannam. De
gealarmeerde brandweer was direct ter
plaatse en tastte met alle aanwezige
materiaal het vuur aan. De motorspuit
kon in werking gesteld worden aan het
open water van de aanwezige hout
haven. Ondanks al deze krachtige
maatregelen werd het groote machine
gebouw met eigen stookmachine en
vele houibewerkingsmacnines een
prooi der vlammen.
Ook een aangrenzende graanloods
van de N. V. van Waveren's Graan
handel, waarin een groote hoeveelheid
graan was opgeslagen, werd door het vuur
aangetast. De bovenverdieping daarvan
brandde gedeeltelijk uit, terwijl de bene
denverdieping zeer veel waterschade leed.
De Hillegomsche brandweer verkreeg op
verzoek de assistentie van de brandweer
uit Heemstede, doch ook deze hulp kon
niet meer voorkomen, dat het machinege
bouw geheel uitbrandde.
Een groot gedeelte van de houtvoorraden
die op het terrein achter de loodsen waren
opgeslagen, ging eveneens in vlammen op.
De aan de voorzijde gelegen houtloods,
alsmede de kantoorgebouwen konden ech
ter gespaard blijven.
De burgemeester van Hillegom jhr. dr.
O. F. A. H. van Nispen tot Pannerden was
spoedig op het terrein van den brand aan
wezig en belastte zich met de leiding van
het blusschingswerk, waaraan velen hun
beste krachten gaven.
Hedenmorgen te half zeven is de brand*
weer uit Heemstede wederom ingerukt,
terwijl de Hillegomsche brandweer op het
terrein aanwezig bleef ter nablussching
van de stapels hout.
Omtrent de schade kon de Directie ons
nog geen juiste gegevens verschaffen, doch
in ieder geval is deze zeer aanzienlijk. De
gebouwen en de houtvoorraden zijn echter
door verzekering gedekt.
Wij vernamen nog, dat verschillende
expediteurs, die hun schuiten, beladen niet
kisten bloembollen, in de Haven hadden
liggen deze moesten versieepen in ver
band met het brandgevaar, als gevolg
van den sterk heerschenden vonkenregen.
Men was genoodzaakt daar de hieraan ver
bonden werkzaamheden te verrichten nie
ijzeren emmers op het hoofd, in verban
met de wegvliegende vonken.
De huizen aan de overzijde van de
ven werden als voorzprgsmaatregel na
gehouden.
De kantoorgebouwen van de N.V. nii
gomsche Houthandel liggen aan de y
Meerbeekstraat, juist achter het Raad;n
Ondanks het nachtelijk uur waren er
belangstellenden bij dezen brand
wezig. 7
i
