Nog duren de besprekingen voort!
WOENSDAG 30 AUGUSTUS 1939
No. 24365
Hitler's antwoord te Londen
Koningin Wilhelmina en
Koning Leopold bieden goede
diensten aan
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
80ste Jaargang
Persstemmen
Frankrijk, Engeland en Polen
aanvaarden deze
Verjaardag H.M. Koningin
Wilhelmina
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
De zitting van het
Britsche Hoogerhuis
verwacht
Turkije blijft trouw aan
het Vredesfront.
N eutraliteitsaanbieding
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zi)n. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bi) vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordemdsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.3S
per weet f. 0.18
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden -f portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.>
DE Fuehrer en rijkskanselier heeft gisteravond te kwart over zeven den
Britschen ambassadeur sir Neville Henderson, ontvangen in zijn werkkamer
in de nieuwe rijkskanselarij. De Fuehrer heeft bij die gelegenheid den
ambassadeur het antwoord van de Duitsche regeering op de mededeeling van
de Britschc regeering, welke hem gisteravond is voorgelegd, overhandigd. Het
was van gedetailleerden aard en in het Duitsch gesteld. Het bezoek van den
ambassadeur vond plaats in tegenwoordigheid van den Duitschen minister
van buitenlandsche zaken, Von Ribbentrop, en dr. Schmidt, die, naar men ver
neemt, optrad als tolk. Van gewoonlijk goed ingelichte zijde wordt vernomen,
dat het bezoek van den Britschen ambassadeur aan den Fuehrer duurde tot
19.40 uur. Men meent, dat van Duitsche zijde het antwoord op de mededeeling
van de Britsche regeering nog mondeling is aangevuld.
Het antwoord is per vliegmachine naar Londen gebracht en is daar laat
op het Ministerie van Buitenlandsche Zaken ontvangen, waar het vertaald
moest worden. Op het oogenblik kan geen verdere mededeeling verwacht worden.
Halifax heeft met Chamberlain gedurende één uur en veertig minuten het
antwoord van Hitier bestudeerd. Hij vertrok te kwart voor één in den nacht
van Downingstreet 10 naar het Foreign Office, waar hij met Cadogan en sir
Horace Wilson tot halfdrie bleef.
Een politieke woordvoerder te Ber
lijn heeft tegenover Reuter verklaard:
De deur blijft open voor onderhande
lingen. Duitschland zal naar alle rede
lijke voorstellen luisteren, maar vast
houden aan de eischen van Hitier be
treffende den terugkeer van Danzig en
van den corridor. Voor het overige wil
len wij tot een accoord komen met
Polen, dat een toegang naar zee moet
hebben.
Er verluidt, dat de redevoering van
Chamberlain in het Lagerhuis zorgvuldig
overwogen is, alvorens de laatste hand
werd gelegd aan het antwoord.
De rede van Chamberlain is te Berlijn
kalm ontvangen. Men is niet van meening,
zij eenig nieuw gezichtspunt behelst,
twee punten is Duitschland het ge-
reedelijk eens met den Britschen premier:
discretie en urgentie.
Nog hangen de zaken in evenwicht, al
hebben zij niets verloren van hun acuut
heid, zoo zeide een politiek commentaar
gever tegenover Reuter.
Sprekende over Chamberlain's opmerkin-
over de Engelsch-Duitsche overeen
stemming zeide dezelfde persoonlijkheid:
dat hangt af van een regeling der Pool-
tche kwestie".
In de editie van de National Zeitung te
Essen verschijnt de volgende commentaar
de notawisseling tusschen Londen en
Berlijn: „Het feit. dat de Fuehrer bereid is
ielfs voorstellen, die slechts ten deele dra-
ielijk en redelijk zijn, in overweging te
temen en pogingen wil doen om tot een
noodzakelijke oplossing te komen, is een
toonbeeld voor iederen staatsman. Zelfs in
den de diplomatieke besprekingen tus-
Khen Berlijn en Londen worden voortge-
H blijft de toestand uiterst ernstig en, dit
Boet eraan worden toegevoegd, hij zal ern-
rig blijven, tot de rechtvaardige Duitsche
«schen zijn ingewilligd".
De Deutsche Ailgemeine Zeitung schrijft:
Het gaat Hitier er om door de terzijde stel-
van het onrecht van Versailles de
rondslagen te scheppen voor den duur-
lamen en zekeren vrede, welke geheel
Europa noodig heeft, een werkelijke en
óuurzame Engelsch-Duitsche overeenstem
ming te scheppen. Wij willen niet, dat
'ich steeds weer een nieuw geschil tusschen
beide groote volken, voor wie op de
arde plaats genoeg ls, schuift. Aan het
linde van ieder geschil tusschen Duitsch-
bnd en Engeland staat men steeds weer
'oor dezelfde taak. De beide volken moeten
"gen gaan, die elkander niet kruisen.
De „Voelkische Beobachter" schrijft:
Eoereenstemming met Frankrijk en Enge-
bnd en vereeuwiging van de Duitsche
Senzen in het Westen kan niet beteeke-
"n. dat het rijk ook bereid zou zijn zijn
"'ale belangen en lijf en leven van zijn
'oeders in het Oosten te offeren. Voor de
'"Wzenlijking van deze Oost-Duitsche
'uehen heeft de Fuehrer thans den eenig
gelijken weg aangewezen. „Londen heeft
keus".
.De ..Berliner Boersenzeitung" verklaart,
men er geen twijfel over mag laten,
Jjt een beslissende verbetering van de
'biosfeer slechts dan kan intreden, wan-
i?' de duidelijke eisch van den Fuehrer:
D»nzig en de corridor moeten naar
ttschland' terug, volkomen vervuld ls.
Jk Times zegt, dat de Engelsch-Duitsche
""kkingen ten slotte moteen afhangen
h de volledige prijsgeving van methoden
'to bedreiging of geweld bij den omgang
2 Duitschland niet alleen met one, doch
met anderen. Dat moet, zooals de mi
nister-president gisteren te kennen gaf,
een onderdeel vormen van een algemeene
regeling, daar het onmogelijk is Europa te
verdeelen in stukken, waarbij in sommige
deelen goede trouw en verzoeningsgezinde
methoden voortdurend de overhand zou
den hebben en niet slechts voor zoolang
een der partijen dat zou aanstaan, terwijl
in andere deelen bloot geweld de voorkeur
zou hebben boven een vreedzame regeling.
Daarom beteekenen de Duitsche methoden
jegens Polen een proefproces van Duitsch-
land's bereidheid zijn betrekkingen met
een ander volk te richten langs de eenige
lijnen welke betrouwbare internationale
overeenkomsten mogelijk zouden maken.
De Daily Telgraph schrijft, dat een duur
zame regeling der geschillen nergens vuri
ger zou worden begroet dan in Groot-Brit-
tannië. Daar kan echter geen sprake zijn
van toenadering, zoo lang de preliminaire
voorwaarde blijft, dat Hitier moet worden
toegestaan zijn wil jegens Polen door te
zetten. Indien het verlangen naar vrede
zwaarder weegt dan de wensch tot gebieds-
vergrooting heeft de Fuehrer zijn geval
slechts voor te leggen aan een conferentie
van op voet van gelijkheid staande naties,
zonder vooraf aangegane verplichtingen
aan een der zijden of alternatief.
De Daily Herald schrijft: Wij zijn bereid
met Duitschland te onderhandelen over
zijn problemen en grieven en te probeeren
een zoodanige regeling te bereiken, welke
het mogelijk zal maken de wereldhulpbron
nen toegankelijk te maken ten behoeve van
de mannen en vrouwen van alle naties,
Pierlot, de Belgische premier, heeft gisternacht Bargeton,
den Franschen ambassadeur te Brussel bij zich ontboden
en hem medegedeeld, dat de Koningin der Nederlanden
en de Koning der Belgen zich met elkander hebben verstaan
om hun goede diensten aan te bieden, teneinde een ont
knooping te zoeken voor de huidige crisis. Dit aanbod is
gericht aan de Fransche, Engelsche, Duitsche, Italiaansche
en Poolsche regeeringen.
De Nederlandsche regeering heeft een gelijke mededee
ling gericht tot de diplomatieke vertegenwoordigers der
genoemde vijf mogendheden in Den Haag.
Reuter meldt uit Parijs, dat de regeeringen van Frankrijk
en Groot-Brittannië aan de Belgische regeering hebben
medegedeeld, dat zij het aanbod aanvaarden.
Ook Polen heeft zijn instemming reeds betuigd.
Havas meldt in dit verband nog, dat men meent te weten,
dat het Fransche antwoord aanduidt, dat de Fransche
regeering diep gehecht blijft aan den vrede en dat zij
bereid is tot samenwerking met haar goeden wil aan ieder
initiatief voor het op vreedzame wijze tot een oplossing
brengen van de crisis.
De Poolsche regeering zegt nog, dat zij zich niet in meer
bijzonderheden uitspreekt, gezien het feit, dat tot dusverre
geen enkel initiatief van dezen aard weerklank heeft ge
vonden bij de Duitsche regeering.
De diplomatieke medewerker van de Times schrijft, dat het aanbod van
Koningin Wilhelmina en Koning Leopold van hun goede diensten dat aan
Londen en Parijs is gezonden, is aangenomen, ofschoon men beseft, dat het
van Berlijn en Warschau zal afhangen wat er tenslotte uit zal voortkomen.
Warschau heeft reeds een voorstel van president Roosevelt aangenomen
dat Berlijn onbeantwoord heeft gelaten.
Zelfs Indien deze voorstellen niet slagen in hun onmiddellijke doel, dan zijn
zij toch van waarde als uitdrukking van wat de neutrale landen denken
over de mogelijkheid van agressie.
De houding van Engeland tegenover de neutrale mogendheden staat buiten
twijfel. De Britsche regeering heeft dat reeds duidelijk gemaakt aan de
Belgische regeering. Tot nog toe heeft de Britsche regeering niet een zelfde
verzekering gegeven aan de Nederlandsche regeering, daar het bekend is
dat Den Haag nooit dergelijke verzekeringen van buitenlandsche mogend
heden heeft willen hebben.
Daar er echter geruchten circuleeren, dat deze stilzwijgendheid van Londen
een bijzondere bedoeling zou hebben, kan worden verklaard, dat de Britsche
regeering vastbesloten is de neutraliteit van Nederland evenzeer te
respecteeren als die van België.
STEEKT DE VLAGGEN UIT!
Hoewel de tijdsomstandigheden
een beletsel vormen voor een
feestelijk vreugdebetoon, wil
len wij niet nalaten onze
lezers en lezeressen op te wek
ken om morgen, ter gelegen
heid van den verjaardag van
HJW. onze Koningin, de vlag
uit te steken.
Juist in deze dagen van inter
nationale spanningen is het
goed, dat ons volk zich schaart
rond onze Vorstin en Haar zijn
liefde en trouwe aanhankelijk
heid betoont.
Laat daarom morgen in stad
en dorp het Rood, Wit en
Blauw wapperen, Haar ter eere
doch pas nadat er een vrije en volkomen
regeling zal zijn van het Duitsch-Poolsche
geschil of de voorwaarden welke Polen niet
minder dan Duitschland gevoelt dat het
billijkerwijze kan aanvaarden.
Pietri schrijft in de Echo de Paris, dat
de gedragslijn van Parijs en Londen onver
anderlijk blijft. Wil hebben niet de bedoe
ling Duitschland te vernederen, doch laat
het niet van ons verwachten, dat wij de
prachtige vastbeslotenheid en de bewonde-
renswaardigen moed van Polen doen
buigen
Saint Brice stelt in het Journal de vraag
of het schriftelijke antwoord van Hitier, dat
gisteravond aan Henderson is overhand.gd,
minder teleurstellend zal zijn dan dat aan
Datadier. Zal het op zijn minst veroorloven
voort te gaan met het werk der toenade
ring? Zelfs voor dat geval zou nog veel
moeten worden gedaan om een procedure
van beraadslaging op te stellen. Zonder
nog te spreken over de geduchte moeilijk
heden, die verschijnen, zoodra men denkt
aan het tot elkander brengen van theses,
die onverzoenlijk schijnen.
Saint Brice besluit: wij zullen dan weten
of de man die op zoo luchthartige wijze
redeneert over de gevaren van een alge-
meenen brand en over de verschikkelijke
consequenties van den oorlog de vreeselijke
verantwoordelijkheid zal nemen deze uit
te lokken, wanneer men hem de middelen
biedt er dan te ontsnappen.
De Corriera della Serra schrijft in een
commentaar ip de redevoering van Cham-
belain, dat deze geen enkel element heeft
gebracht voor een ontspanning en dat een
nieuw gunstig element alleen zou kunnen
worden gevormd door de vage toespeling
van den Britschen minister ten aanzien
van de mogelijkheid de beraadslaging uit te
breiden tot alle nternationale vraagstuk
ken. Indien dat niet een afleid.ng moet
zijn voor het uitstel van de oplossing van
alle meest dringende problemen, zal ook
Italië zijn woordje hebben te zeggen.
In ieder geval is een vreedzame oplossing
nog steeds hangende aan een draad, welke
gevormd wordt door de mate van oprecht
heid van Londen, waarvan weer de houding
van Polen afhangt
De „Messagero" wijst op de rustige vast
beslotenheid van het rijk, in afwachting
van de beslissingen en het goede recht van
Duitschland
Intusschen beschouwen de naties zich
evenwel in oorlogstoestand en alle uit de
Europeesche hoofdsteden binnenkomende
berichten wijzen erop, dat de voorbereidin
gen en voorzorgsmaatregelen der regeering
verder gaan.
Ook in Italië, dat een volkomen rust heeft
bewaard, zijn thans door de regeering
eenige voorzorgsmaatregelen genomen,
welke de bevolking met volkomen discipline
en een volkomen begrip opneemt, omdat zij
er zich van bewust is, dat op dit oogenblik
iedere mogelijkheid in het oog moet wor
den gehouden.
REDE VAN HALIFAX.
In het Britsche Hoogerhuis heeft lord
Hallfax nog verklaard
De stand van zaken blijft er een van
groote ongerustheid en gevaar, maar totdat
de hoop definitief moet worden opgegeven,
bestaat er nog hoop. dat de rede de over
hand kan houden. Wij hebben er naar ge
streefd volkomen standvastig te zijn in
trouw aan onze verplichtingen, maar ter
wijl wij vastbesloten waren de verplichtin
gen te handhaven, die wij op ons genomen
hadden, hebben wij onzen algeheelen in
vloed in de weegschaal geworpen ten gun
ste van een oplossing van deze gevaarlijke
problemen door onderhandelingen, liever
dan door geweld, dat onmiddellijk onbere
kenbare gevolgen met zich med moet bren
gen. Gij zult gelooven. dat de verantwoor
delijkheid en de inspanning niet licht zijn
De regeering heeft echter voortdurend
steun gevonden in de wetenschap, dat zij
ih deze zaken namens het land spreekt, dat
BINNENLAND.
Koninklijke onderscheidingen (3e Blad).
Maatregelen tegen prijsopdrijving en ham*
steren (2e Blad).
De oud-hofprediker, ds. W. L. Weiter, te
Den Haag, wordt Vrijdag 90 jaar (Kerk
en School, 3e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Kalme handel - Vaste markt - Voort
schrijdende koersverbetering - Ameri
kanen hooger Beleggingsmarkt zeer
vast - Geldmarkt ruimer.
BUITENLAND.
Het Duitsche antwoord is te Londen en
wordt daar bestudeerd (le Blad).
Koningin Wilhelmina en Koning Leopold
bieden hun „goede diensten" aan.
Frankrijk, Engeland en Polen acceptee
ren. Duitschland oordeelt ze blijkbaar
overbodig, waar het zelf al een initia
tief nam (le Blad).
De stemming van het Duitsche volk (le
Blad).
Waarom verschuiven de sovjets de ratifi
catie van het Duitsche non-agressie-
pact? (le Blad).
Ook levensmiddelen-maatregelen in Italië
(le Blad).
De rede van Chamberlain in het Britsche
Lagerhuis (2e Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Men zie voor Stadsnieuws pag. 1 van het
Derde Blad.
Meest zwakke Noordoostelijke tot
Zuidoostelijke wind. Helder tot
gedeeltelijk bewolkt. Droog weer,
behoudens in het Noorden eenige
kans op onweer, in het Zuiden
toenemende kans op onweer. Des
ochtends plaatselijke nevel of mist.
Weinig verandering in tempera
tuur.
volstrekt eensgezind is en dat staat tegen
over een onbekende toekomst met volledige
standvastigheid en vastberadenheid. Die
i houding zal. daar twijfel ik niet aan, ge
handhaafd worden.
Volledige overeenstemming.
„De besprekingen met de Britsche en
Fransche regeeringskringen zijn geëin
digd in een volledige overeenstemming,
welke alle betrokken partijen bevre
digt", aldus generaal Orbay, het hoofd
van de Turksche militaire missie naar
Frankrijk en Engeland, in een verkla
ring. die hij aflegde bij zijn aankomst
in Ankara.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit
Berlijn:
Von Weiszacker, de staatssecretaris van
het Duitsche departement van buitenland
sche zaken, heeft, naar in welingelichte
kringen wordt vernomen, gisteren de ze-
zanten van Denemarken en Lithauen ont
vangen. Hij deelde hun mede. dat Duitsch
land de neutraliteit van deze landen in ge
val van een conflict zal respecteeren.
Frankrijk heeft thans ook de onschend
baarheid van Luxemburg toegezegd.