Daladier voor de radio
Britsch-Poolsch verdrag
geteekend
De slag bij Tannenberg uit den
wereldoorlog 1914
LEIDSCH DAGBLAD, Zaferdag 26 Augustus 1939
Vierde Blad
No. 24362
De onderteekening van het
Duitsch-Russische niet-aanvals-pact
80ste Jaargang
STOFZUIGERS
51
D<? Fransche Minister-president Daladier
heeft glstervond een radiorede uitgespro
ken, waarin hij het volgende zeide
„Ik heh mij eenlge oogenbllkken tot u
vlijen riohten, omdat het in de moeilijke
uren. die wij beleven noodig is, dat het
hoofd van de regeering der republiek in
voortdurend contact blijft met het Fran-
sche volk. GIJ volgt, het is mij bekend,
met gespannen aatK'ach1 -> 1 v ji
het heil van den vrede des vaderlands.
De bezoeken, die lk ontvang, de daden,
die lk verricht, de conferenties die ik beleg.
gU volgt ze uur voor uur
en gij weet wel, dat heel deze inspan
ning geen ander doel heeft dan den
oorlog te doen wijken. Omdat ik de
verantwoordelijkheid draag voor het
optreden van Frankrijk wil ik geen en
kel oogenbltk in deze bange dagen de
gevoelens vergeten, die ons allen be
zielen: liefde voor den vrede, respect
voor de eer. algeheele toewijding aan
het vaderland.
Gij kent ml) voldoende om te weten dat
Ut om een oorlog te bezweren, alles zou
doen. wat mensohelijkerwijze mogelük ge
daan kan worden. Ik zal niet ophouden
een beroep te doen op de rede van alle
volketen en ik geloof, dat wanneer ieder
verantwoordelijk staatsman oprecht den
nede wil, alle problemen geregeld kunnen
vorden door vrije en loyale onderhande
lingen
Maar waarom riskeert de kwestie Danzig
heden bij voorbeeld een Europeeschen oor
log te ontketenen? Dat komt in de eerste
plaats omdat zij opgediend onder bedreiging
met geweld en reeds begeleid door uitge
breidere eischcn, de kwestie stelt van de 1
vrijheid en het leven van Polen. Met de
vrijheid en het leven van Polen, dat wil
reggen, met het leven en de vrijheid van
33 mlllloen menschelijke wezens is het lot
der andere volkeren van Europa zelf op het
spel gezet. Het ts het noodlot van ons
Franschen.
Er is niemand onder u, die niet be
grijpt, dat wanneer door een gebrek
aan helder inzicht of door lafheid wij
het een na het ander al deze volkeren
zouden laten omkomen, dat dan, na
on» woord te hebben verloochend, ons
ideaal te hebben verraden, onze levens
belangen te hebben miskend, wij zon
der eer, zonder vrienden, zonder steun
zouden staan,wanneer weldra deze on
derneming tot overheersching van Eu
ropa zich plotseling tegen ons vader
land zou keeren.
Laten wij er aan toevoegen, dat deze on-
ttrmijdelijke stormloop tegen Frankrijk
fan zou beschikken over nog aanzienlijker
hulpbronnen en nog uitgebreider middelen
tan die, welke heden het land zouden kun-
tra bedreigen.
Om een vredesfront te vormen tegen alle
pogingen tot agressie hebben wij met an
dere landen verplichtingen aangegaan, met
alle landen, die een dergelijke verplichting
als wij wilden aanvaarden in den zelfden
geest van menschelilke solidariteit.
Met dit doel hebben wij o.m. met Rus
land, in overeenstemming met Engeland,
poltieke en militaire besprekingen aange
knoopt. Wij hebben alles in het werk ge
steld om ze tot een succes te maken en wij
dachten, dat zij tot een gelukkig einde zou
den komen, toen Rusland, plotseling zijn
politiek en zijn leer omverwerpende, met
Duil-chland een pact onderteekende. dat
liet in staat stelde, zich te onttrekken aan
de veroücjit'nsen, die de politiek, welke het
steeds openlijk had uitgesproken, het op
legde
OneeKvijfeld heeft het verdrag ten doel
een Duitsche agressie op Rusland nf een
Russi-che op Duitschland te verbieden
Maar de beide landen hebben geen gemeen
schappelijke grenzen.
In werkelijkheid toonen de duistere
omstandigheden, waaronder over het
pact is onderhandeld, het uur, waarop
het werd gepubliceerd, de bewoordingen
van zijn artikelen, duidelijk, dat het de
kansen verhoogt van een agressie op
de vrienden van Frankrijk en op
Frankrijk zelve.
Echter hebben alle mogendheden reeds
haar stem doen hooren tegen de ontkete
ning van geweld. Er werden reeds in groo-
ten getale pogingen ondernomen en reeds
werd een begin gemaakt met verwezenlij
king van pogingen.
Hef Opperhoofd der Kerk heeft een be
roep gericht tot de wereld op die hooge ge
voelens van menschlievendheid en broeder
schap die alle menschen moeten vereenigen
Roo6evelt heeft uit naam van de groote
republiek der Vereenlgde Staten edelmoe
dig en dapper lief initiatief genomen om de
nates uit te noodigen haar geschillen te on
derwerpen aan een practisch onderzoek en
aan een rechtvaardige en belangelooee ar
bitrage De Koning der Belgen, de souverein
van het land. welks martelaarschap tijdens
den oorlog ons nog voor den geest staat,
heeft zich in bewoordingen die het hart van
alle menschen ontroeren, gericht tot de re
delijkheid van alle verantwoordelijke man
nen.
Op al deze oproepen en pogingen heeft
Frankrijk reeds geantwoord Het heeft on
middellijk geantwoord, het heeft hun zijn
algeheele adhaesle en vurige goedkeuring
gegeven, zal die geven en herhaalt dit.
Deze oproepen en pogingen moesten ge
holpen worden door kalmte en koelbloedig
heid Daarvan geeft Polen het bewijs, welk
land sinds verscheidene maanden een cm-
betwistbaren moed toont. Om het heil en
dc vrijheid te verzekeren van de volkeren
en de onafhankelijkheid der naties, die
evenals wij zelve de vitale belangen en de
eer der menschheid verdedigen, verzamelt
het vastberaden Groot-Brittannië ztjn
van ,-b-v
MARIENWERDfR
DE SLAG BIJ TANNENBERG
'26 t.m. 31 AUGUSTUS 1914
HOOFDMACHT V H. RUSSISCHE
=tZ3=CD ZUIDLEGER
1 MIDDENLEGER
2 RECHTERVLEUGEL
3 LINKERVLEUGEL
Htt ls 35 jaar geleden, dat dc Duitschers
leusachtige overwlnn'ng bij Tanncn-
Jji behaalden, die aldus verliep:
«O Russisch legercorps viel Oost-Pruisen
1 uit de richting Wilna. Het behaalde
1 kleine overwinn-iig bij de gTens, maar
™mde daar gebruik van te maken.
tweede Russisch legercorps naderde
-I-Pruisen un het Z'rrcr\ uit en de on-
'wacht snelle opmarsch hiervan alar-
j'Je den Duitschen bevelhebber zoodan g
v.blj reeds voorberedhigen trof om tot
den Welchsel terug te trekken,
.""usschen werd direct daarop een
h»e bevelhebber, generaal Ludendorff.
■i opper-leidine van generalissimus von
knburg, benoemd.
zij eenerzijds het schitterende
'■rat deze laatste ontwierp en ten u't-
bracht en anderzijds de verdwazing
lussen, kon Du tschland bij Tannen-
"e grootste militaire overw nning van
Seheelen oorlog bcvcliten.
gebruikmaking van hun u tgebreid
.[Wgnet wierpen de De tachers hun
'■k Oost-Pru's'sche strvdmacht tegen
Russische legcrco ps In het Zuiden
■""n dit op de flanken terug rolden
krachten en de krachten van zijn rijk, ge
lijk wij onze krachten verzamelen. De vast
beradenheid, die ons bezielt, ls gelijk aan
die van Engeland. Voor de verdediging van
de vrijheid vormen Frankrijk en Engeland
nog slechts één enkel blok.
In deze voor het lot der wereld plech
tige uren willen wij allen gelooven, dat
ondanks alles de wijsheid en het ver
stand tenslotte zullen zegevieren. Wan
neer echter ons streven vergeefsch
mocht blijven, zouden wij, Fransche
mannen en vrouwen, een beroep doen
op uw moed en uw wil om niet de
slavernij te ondergaan, dien wil, die den
jongemannen bezielt, welke bij hon
derdduizenden zich aangemeld hebben
bij de regimenten, met die ernstige en
zwijgende vastberadenheid, waarvan
nog nooit een volk, dat door den oor
log werd bedreigd, een zoo schitterend
voorbeeld heeft gegeven.
Fran schen, wij willen vrij blijven. Wij
willen vrede, wij zouden niet kunnen aan
vaarden ons te onderwerpen aan de som
maties van het geweld en aan de heer
schappij van het recht.
Fransche mannen en vrouwen. Ik behoef
u uw plicht niet aan te geven. Ik weet. dat
gij vastbesloten zijt om met alle offers het
lot van het vaderland te verzekeren.
Overzicht onzer belangrijkste
Veemarkten.
DE AANVOER EN HANDEL WERDEN STERK
BEÏNVLOED DOOR DEN ONZEKEREN
TOESTAND.
Naarmate de politieke spanning in het
buitenland in den loop der week is ver
ergerd, is de handel er meer en meer van
onder den invloed gekomen. Men durft
weinig meer te ondernemen en zulks was
vooral op de Vrijdagmarkten te bespeuren.
Het Is thans de tijd van toenemenden aan
voer, doch in de plaats daarvan was er
beduidend minder vee aan de markten dan
de vorige week.
De vraag was eveneens aanmerkelijk minder
en de kooplui gaven dan ook veel met verlies af.
Op het bezoek had het eveneens een zeer
grooten invloed, want de marktterreinen had
den een stil aanzien.
De gebruiksveeprijzen liepen niet alleen terug,
doch er' bleef veel onverkocht. Gustevee was
in verhouding iets beter te plaatsen, maar toch
ook even gedrukt in prijs.
Op de slachtvee-afdeelingen was de toe
stand al weinig anders, want ondanks de aan
voeren zeer matig waren, verliep de handel
lui met flauwe prijzen. In hoofdzaak werd ge
zocht naar een koe. waar vet uit viel te ver
wachten. want evenals bij de Septembercrisis
van het vorig jaar is er plotseling een groote
vraag naar vet. De prijzen daarvan zijn ln
enkele dagen aanzienlijk gestegen. Ook reuzel
ging in prijs omhoog. Spek laten de hamste
raars blijkbaar ongemoeid, want hiervoor bleef
de belangstelling onveranderd stil en de prezen
ongewijzigd.
De varkensprijzen waren in den loop der week
even flauwer voor de vette varkens, terwijl óe
mestvarkens en biggen een aanmerkelijke prijs
daling ondergingen.
Tenslotte nog lets over de vee- en zulvelten-
toonstelling. die Donderdag te Gouda werd ge
houden.
Het aantal inzendingen was flink, althans
wat het fokvee betreft, terwijl vele fokkers uit
de Rijnstreek puike collecties materiaal van het
zwartblaarkopveeslag hadden geëxposeerd. Ook
het Friesch-Hollandsche veeslag dat er in iets
mindere mate werd getoond, was van een best
gehalte. Wel is waar zaten sommige dieren
niet best in het vleesch. doch het gehalte en
soort kon ons in haar geheel best voldoen
Slachtvee was er niet veel en de heer Rijns
burger van Leiderdorp toonde de beste collectie
en behaalde het kampioenschap benevens twee
eerste prijzen.
Het varkensmateriaal viel aan kwantiteit
vooral zeer tegen. We vernamen, dat de
heerschende varkenspest daar de oorzaak van
was.
Het bezoek aan deze tentoonstelling kon
sleohts matig worden genoemd.
Boven van links naar rechts: Molotof, Stalin, von Schulenburg (Duitseh ambassadeur
in Moskou) en von Ribbentrop. Midden: von Ribbentrop onderteekent 't pact. Rechts
von Schulenburg. Beneden: Molotof zet zijn handteekening. Links von Ribbentrop.
36 verschillende bekende merken.
Ook in huurkoop.
DE STOFZUIGER-CENTRALE HAGEMAN
HOOIGRACHT
7195
TELEFOON 25955
(Ingez. Med.)
De overeenkomst van wederzijdschen bijstand tusschen Engeland en Polen is gis
teravond op het Foreign Office geteekend door Halifax en den Poolschen ambassa
deur. De overeenkomst bevat acht artikelen, waarin de omstandigheden, waaronder
partijen elkander te hulp zullen komen, zijn omschreven.
/CHEEP/
TJEINCCM
het tn het midden op en maalkten 90.000
krlj gsgevangenen
De volgende feiten droegen bij bot de
nederlaag der Russen.
Ie. De verb nding tusschen de twee Rus
sische legers was onderbroken door de
Masurlsche meren, wouden en moerassen.
2e. Er bestond ernstige vijandschap tus
schen de beide Russische aanvoerders.
3e. De traagheid van het Wilna-leger was
oorzaak dat de Duitschers het gemakkelijk
konden ophouden en het konden verhinde
ren zich te vereenigen met het 2e Russ sche
leger onder Samsonov (die na de nederlaag
zelfmoord pleegde).
4 Dc spoed, waarmee Samsonov zich ten
aanval had gehaast over moeilijke wegen,
ba-acht hem te ver van zijn basis en putte
zijn soldaten uit.
5 Goede wegen en verbindingen veroor
loofden de noodzakelijke vlugge verplaat
singen van de Du tsche troepen. Na Tan
nenberg wendden de Duitsche troepen zich
naar het Oosten en dreven het Wilna-leger
terug.
De Duits"he opmarsch werd uitgevoerd
,i Muitend met het doel den Ootenrlikors
in Gallic spoedig te hulp te komen
Deze Britseh-PooJsche overeenkomst ver
vangt en bevestigt de voorloopige overeen
komst, welke tijdens het bezoek van Beek
aan Londen werd gesloten en vervolgens
in het, Lagerhuis bekend gemaakt op 6
April ji. Het is voor beide regceringen een
reden tot groote voldoening, dat het onder
havige verdrag zoo spoedig en zoo bevredi
gend is gesloten.
1. Mocht een der contracteerende par
tijen in vijandelijkheden verwikkeld raken
3. Mocht een Europeesche mogendheid
trachten de onafhankelijkheid te ondermij
nen van een der partijen door economische
penetratie of op eenlgeried andere wijze,
dan zullen de partijen elkander steunen in
het weerstand bieden aan dergelijke pogin
gen. Mocht de betrokken Europeesche
mogendheid daarop vijandelijkheden ont
ketenen tegen een van de partijen, dan zijn
de bepalingen van artikel 1 van toepassing.
4. De methoden van toepassing der ver
met een Europeesche mogendheid tenge- pïichtingen tot wederzijdschen bijstand
volge van agressie door deze mogendheid, zullen opgesteld worden tusschen bevoegde
dan zal de andere contracteerende partij militaire-, vlcxjt- en luchtautorlteiten van
onmiddellijk allen steun en bijstand geven, de betrokken partijen
die in haar vermogen ligt. 5. De partijen zullen volledig en snel in-
2, De bepalingen van art. 1 zijn ook van I lichtingen uitwisselen betreffende iedere
toepassing op iedere actie door een Euro- ontwikkeling, welke zou kunnen dreigen
peesche mogendheid welke duidelijk direct hun verplichtingen van wederzijdschen
of Indirect een bedreiging vormt voor de steun en bijstand in werking te doen
onafhankelijkheid van een der contrac- treden.
teerende partijen en van zoodanlgen aard 6. De partijen zullen elkander mededce-
aard is dat de betrokken partij het een ling dien van de bepalingen van alle ver
levensbelang acht er met haar gewapende pllchtlngen tot bijstand tegen agressie,
krachten weerstand aan te bieden. welke zij reeds aanvaard hebben of ln de
Mocht een der partijen verwikkeld raken toekomst aan andere staten zouden kunnen
in vijandelijkheden met een Europeesche geven
mogendheid tengevolge van een actie van 7. Mochten de partijen verwikkeld raken
die mogendheid welke de onafhankelijkheid l n vijandelijkheden tengevolee van de toe-
of neutraliteit van een anderen Europee- passing der onderhavige overeenkomst dan
schen staat zou bedreigen op zoodamge zullen zij geen wapenstilstand of vredes-
wijze, dat zij een duidelijke bedreiging verdrag sluiten dan met wederkeerige over-
vormt voor de veiligheid van die partij, eenstemming
dan zijn de bepalingen van art 1 van toe- 8. De overeenkomst blijft vijf jaar van
passmg echter zonder ben.ideellng van do kracht. Daarna moet voor eventueele opzeg-
rechten van den anderen betrokken Euro- ging een termijn van zes maanden ln acht
peeschen staat. i worden genomen.
Halcyon Lijn MAASBURG, 26 Aug. voorm.
van Pepel te Vlaardlngen verwacht.
Holland—Australië L(Jn AAGTEKERK,
thulsr., 24 Aug. van Fremantle.
HollandOosl-Azië Lgn GROOTEKERK,
thuisr., 25 Aug. van Singapore.
Kon. Ned. Stoomb. Mij. AMAZONE. 23 Aug.
van New York n. La Guaira AMOR. 25
Aug. van New York n. W. Indië ARIADNE,
thuisr., pass. 24 Aug. nam. Gibraltar BERE
NICE, 25 Aug. van Amsterdam te R'dam
COLOMBIA. 24 Aug. van Curacao n. Puerto
Cabello MIDAS, thuisr., pass. 23 Aug de
Azoren OBERON, 24 Aug. van Thessaloniki
naar Istanboul ULYSSES. 24 Aug. van
Varna naar Constanza BREDA, 25 Aug.
voorm. 2 uur- van Hamburg n. Amst. MARS
24 Aug. nam. 8 u. 45 van Amst. te Hamburg
MEROPE, 24: Aug. nam. 8 uur 45 van
Amst. te Hamburg TITUS, 25 Aug van
Hamburg te Amsterdam BARNEVELD. 25
Aug. voorm. te Amsterdam teruggekeerd.
Holland—West-Afrika Lijn AMSTELKERK,
24 Aug. valt Lagos naar Port Harcourt
MAASKERK, 25 Aug. van Hambu. te Amst.
Mil. Nederland ORANJE, toeristenvaart, 24
Aug. van Ponta del Gada TARAKAN, uit
reis. 25 Aug. van Suez POELAU TELLO,
ultr.. 25 Aug. van Suez.
Holland—Amerika Lijn BLOMMERSDIJK,
24 Aug. v. New York te Antwerpen LEER
DAM, uitr., 25 Aug. te Antwerpen STATEN
DAM. 24 Aug. van New York n. R'dam.
BREEDIJK, 24 Aug. van New Orleans naar
Rotterdam BEEMSTERDIJK, 24 Aug. van
Rotterdam te New York.
Rott. Lloyd KOTA BAROE, thuisr.. pass. 24
Aug. Kaap Guardeful.
Kon. Holl. Lloyd MONTFERLAND. 25 Aug.
van Amsterdam naar B. Aires.
Java—New York Lijn KOTA NOPAN, 25
Aug. van New York te Batavia.
Diverse Stoomvaartberichten BATAVIER II,
25 Aug van R'dam te Oravesend PRINS
MAURITS. 24 Aug. van Londen te Antwerpen
VEENENBURGH, 24 Aug. van R'dam te
Middlesbro WESTLAND. 24 Aug. van Rot
terdam te Leith THEMISTO. 24 Aug. van
R'dam te Narvik GROENLO, 24 Aug. van
Bordeaux te Bilbao THEANO. 24 Aug. te
Fowey NAALDWIJK. 24 Aug. van Antw
te Bilbao TYSA, naar R'dam. pass. 25 Aug'
Fernando Noronha TUVA. 23 Aug. van
Santa Fe naar Rosario ALGORAB. 24 Aug.
van R'dam te Hamburg DRIEBERGEN 26
Aug. voorm. 6 uur van Wabana te Hoek van
Holland verwacht ALDERAMIN. naar
Wabana, pass. 25 Aug. SciUy - WESTPLEIN
pass. 25 Aug. Holtena'u naar R'dam KERK-
PLErN. pass. 25 Aug. Brunsbuttel n. R'dam
BEURSPLEIN, pass. 24 Aug. Udsire naar
R'dam TOWA, pass. 24 Aug Kaap Frio n.
B. Aires AMELAND. 24 Aug. van Freetown
naar R'dam HOOGLAND. 24 Aug van
Hamburg naar de Tyne.
