Zware brand in de Edelachtbaar
sigarenfabriek
MAANDAG 21 AUGUSTUS 1939
No. 24357
Schade wordt geraamd op
80 a 100.000 gulden
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
80ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bedrijf zal vermoedelijk
2 weken moeten worden
stopgezet
Verkeersongeval met Di| nummer bestaat uit DRIE bladen
doodelijken afloop EERSTE BLAD
Cijfers van de
Gemeente-rekening 1938
De weg Leiden-Oude Wetering
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES.
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons BLad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordemdsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f.0.15
Franco per post t. 2.35 per 3 maanden 4- portokosten.
(voor binnenland (.0.80 per 3 mncD
Foto van Vliet.
In den nacht van Zaterdag op Zondag is een steenen loods, behoorende tot de Edelachtbaar sigarenfabriek der firma A. H. J.
Wijtenburg grootendeels door brand verwoest, waardoor een groote hoeveelheid tabak verloren ging. Onzè foto geeft een beeld
van den zolder, waar het vuur is uitgebroken; het dak is totaal verdwenen, terwijl de vloer op verschillende plaatsen is doorge
brand. Links op den voorgrond ziet men nog een aantal balen tabak, die door het vuur, den rook en het water totaal waar
deloos is geworden.
In den nacht van Zaterdag op Zon
dag omstreeks tien minuten over één
bemerkten A. K. en J. O., beiden werk
zaam in de meelfabriek „De Sleutels"
aan de JLooierstraat een teilen vuur
gloed achter een der ramen van de
nabijgelegen „Edelachtbaar" Sigaren
fabriek der firma A. H. J. Wijtenburg,
en wel aan de zijde van de Oosterkerk
straat.
Zij waarschuwden onmiddellijk telefo
nisch de politiebrandweer en den naast de
tabaksfabriek wonenden bedrijfsleider E.
G., waarna de brandweer onder leiding
van den inspecteur, den heer Couzy, met
een motorspuit en een ladderwagen uit
rukte.
Nauwelijks was de spuit op het terrein
van den brand gearriveerd of de vlammen
sloegen reeds hoog uit het dak, zoodat di
rect een tweede spuit werd ontboden, ter
wijl even later ook nog een babv-spuit
welke door het Rijk ter beschikking is ge
steld ten dienste van den luchtbescher
mingsdienst, werd gerequireerd.
De brand bleek te zijn ontstaan in een
loods, onmiddellijk grenzende aan de
eigenlijke fabriek. De zolder van deze van
steenen opgetrokken loods dient als op
slagplaats van tabak, zoowel van ruwe, in
balen verpakte tabak als van los, z.g. bin
nengoed, omblad en dekblad. Het grootste
deel van dezen voorraad, welke ruwweg op
ongeveer vijftigduizend kilogram wordt
geschat, lag opgeslagen op den zolder,
waar de brand vermoedelijk is ontstaan;
een aanzienlijk kleinere hoeveelheid lag
gelijkvloers, waar de tabak werd gekerfd.
Het vuur vond in het uittermate brand
bare materiaal gretig voedsel, zoodat de
brandweer _lch voor een moeilijke taak
geplaatst zag, zulks lemeer, waar de hevige
rookontwikkeling het blusschingswerk nog
lastiger maakte. Tot overmaat van ramp
konden de slangen slechts van één zijde
Worden aangevoeld, aangezien aan de an
dere zijde, zooals reeds gezegd, de fabriek
Belegen is, waarvan het dak geheel bestaat
bit glas.
De hoogoplaaiende vlammen boden in
den donkeren zomernacht een indrukwek
kend, maar tevens angstig schouwspel, dat
door zeer velen van de overzijde van de
Zijlsingelgracht werd gadegeslagen.
Een aantal militairen onder leiding van
'n onderofficier was de politie behulpzaam
bij het vormen van een afscheiding en
verrichtte daarmede uitstekend werk.
Daardoor konden bijna alle aanwezige
politie-agenten hun krachten concentree-
ren op het blusschingswerk, dat met niet
minder dan twaalf stralen werd uitge
voerd.
Niettemin duurde het tot vier uur in den
morgen, voordat het vuur zoozeer in hevig
heid was afgenomen, dat het gevaar voor
uitbreiding als geweken kon worden be
schouwd.
Het mocht een bijzonder gelukkige
omstandigheid worden genoemd, dat
de afscheiding van de brandende loods
en het eigenlijke fabrieksgebouw - werd
gevormd door zware muren ter dikte
van 65 centimeter, welke zijn blijven
staan van de voormalige katoenfabriek
en waaraan vroeger machines waren
bevestigd.
De toegangen tot de fabriek waren
afgesloten met ijzeren branddeuren,
welke, toen in de loods een bepaalde
temperatuur was bereikt, zich automa
tisch sloten, waardoor het vuur naar
deze zijde werd afgesneden. Ook de be
drijfsleider, de heer G., sloot een aan
tal dezer deuren.
Ondanks al haar inspannin» kon de
brandweer onmogelijk voorkomen, dat
de geheele voorraad tabak verloren
ging. Wat nog door het vuur gespaard
bleef, voornamelijk in de afdeeling ge
lijkvloers, bekwam door den rook en
het bluschwaler zooveel schade, dat
het als waardeloos moet worden be
schouwd.
DE SCHADE.
De schade wordt volgens een voor-
loopige raming op tachtig- a honderd
duizend gulden geschat. De firma was
op beurspolis verzekerd, ook tegen be
drijfsschade. Dit laatste is een geluk
bij een ongeluk, want het bedrijf zal,
doordat practisch de geheele voorraad
verloren is gegaan, vermoedelijk onge
veer twee weken moeten worden stop
gezet. Het personeel ter sterkte van on
geveer 550 man zal hiervan dus geen
nadeel ondervinden.
Het eigenlijke fabrieksgebouw heeft door
den brand weinig of geen schade geleden;
hier en daar is eenige waterschade aange
richt en een enkele ruit gebroken-, maar
dat valt in het niet bij de aanzienlijke
schade, welke door het verlies van de
voorraden wordt geleden. In het laatst van
de vorige week was nog juist een belang
rijke partij kostbaar dekblad aangekomen.
Weliswaar heeft de firma ook elders nog
ruwe tabak ln voorraad, doch het is uitge
sloten, dat deze zoo spoedig wordt aange
voerd en voorbewerkt, dat het mogelijk is
het bedrijf binnen enkele dagen wederom te
doen functioneeren.
OORZAAK EEN RAADSEL.
Omtrent de oorzaak tast men vol
komen in het duister. Er was in de af-
geloopen week fabrieksvacantie geweest
zoodat het bedrijf heeft stilgelegen. Er
wordt in deze loods niet gestookt, zoo
dat ook in die richting de oplossing
niet behoeft te worden gezocht .Ook
de mogelijkheid van broei wordt uitge
sloten geacht. De eenige mogelijkheid
welke dan ook ijverig wordt onderzocht,
is dat een hoop poetsdoeken, welke Za
terdagmorgen op den zolder was gede
poneerd, tot zelfontbranding is geko
men, hetgeen inderdaad wel eens
schijnt voor tc komen.
Tijdens het blusschingswerk is de agent
W. door een vallend stuk hout bloedend
aan de linkerpols verwond. Een lid der E.
H.B.O. maakte zich verdienstelijk door den
man te verbinden, waarna hij per taxi ter
verdere behandeling naar het Academisch
Ziekenhuis werd overgebracht.
De nablussching heeft nog gedurende een
groot gedeelte van den Zondag geduurd.
Op het terrein van den brand waren o.m.
aanwezig de wethouder, de heer M. G. Ver-
weij en de waarnemend-commissaris van
politie, commandant van de brandweer,
hoofdinspecteur W. G. Weyers.
Van de beide directeuren was alleen de
heer Chr. Wijtenburg aanwezig, de andere
directeur, de heer S. Wijtenburg, vertoefde
met vacantie in Zuid-Frankrijk, vanwaar
hij gisteren in den loop van den dag per
vliegtuig is teruggekeerd.
Ongeveer 5 jaar geleden werd de fabriek
der firma Wijtenburg toentertijd nog
gevestigd aan den Nieuwe Rijn even
eens gedeeltelijk door brand verwoest.
VOETGANGER DOOR AUTO OVERREDEN
Zaterdagavond omstreeks kwart over vijf
ts de 71-jarige voetganger J S., wonende
in de Oranjestraat alhier, toen hij zonder
acht te slaan op het verkeer, den Heeren
singel nabij de Sint Jozefskerk wilde over
steken, aangereden door een met matige
snelheid rijdende auto. De oude man sloeg
tegen den grond, bekwam vermoedelijk een
schedelbasisfractuur en werd in zorgwek-
kenden toestand overgebracht naar het
Academisch Ziekenhuis, waar hij kort na
middernacht is overleden.
NADEELIG SLOT.
Aan de cijfers over de gemeente-rekening
over 1938 ontleenen wij het volgende:
Gewone dienst: Uitgaven f. 10.222.700,93;
ontvangsten f. 10.003.301,41nadeelig kas
saldo f. 219.399,52 (Dit is het kassaldo: het
nad exploitatiesaldo bedraagt f 133.260,10).
Kapitaaldienst: Uitgaven f. 10.267.722,50;
ontvangsten f. 9.474.118,02; nadeelig slot
f. 793.604,48.
Resultaten van de Gemeente-bedrijven:
Gasfabriek: winst f. 133.467,27; electrici-
teitsfabriek: winst f. 1.146.316,15; Gemeen
telijk Radio-Distributiebedrijf Gestich
ten ..Endegeest", „Voorgeest" en „Rhijn-
geest": winst f. 5457.46; Openbaar Slacht
huis: winst f. 12.396,05
Grondbedrijf: Van het nadeelig saldo van
den gewonen dienst ad f. 61.320,43 ls
f. 30.000 ten laste van de reserve van het
grondbedrijf gebracht.
Reinigir.gs- en OntsmettingsdienstVer
lies van den Reinigingsdienst f. 217.452,37;
verlies van den Ontsmettingsdienst f 4843,07,
totaal f. 222 295,44
Gemeentelijke Hulpbank: nadeelig saldo
f. 7334,32.
Gemeentelijk Waschbureau: voordeelig
saldo f. 57,32.
DE WERKZAAMHEDEN VLOTTEN GOED.
Naar wij bij informatie vernemen, vorde
ren de werkzaamheden aan den weg Leiden
Oude Wetering over de voormalige
spoorbaan, waarover wij reeds herhaalde
lijk schreven, goed. Verleden week is het
laatste der niet minder dan 22 kunstwer
ken (bruggen, duikers enz), die aan dezen
weg gelegen zijn, gereedgekomen. Over
ongeveer twee weken zal vermoedelijk het
gedeelte van de Zijl af tot aan de Stroom-
sloot onder de gemeente Le derdorp, een
afstand van enkele kilometers geheel vot-
tooid zijn. Of dit gedeelte dan echter voor
het autoverkeer zal worden opengesteld
waardoor Oud Ade bereikt zou kunnen
worden is evenwel nog niet bekend. In
een versneld tempo is men thans bezig met
de afwerking van den geheelen weg tot aan
de Ringvaart Ongeveer 200 arbeiders zijn
bij deze werkzaamheden betrokken Voor
zoover thans reeds te beoordeelen is. maakt
de weg een uitstekenden indruk.
Van het hooggelegen wegdek af heeft
men een fraai gezicht over het omliggende
prachtige buitenlandschap, hetgeen in de
toekomst het genot van het rijden in niet
geringe mate zal verhoogen.
BINNENLAND.
Tragisch voorval te Sint Oedenrode; twee
jongetjes door bliksem gedood. (Ge
mengd, 2e Blad).
Noodlottige twist tusschen twee buren to
Helmond; een doode. (Gemengd, 2e
Blad).
Vergiftiging door kool-monoxyde te Mep-
pel. (Gemengd, 2e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Stille handel - Flauwe markt - Alge
meen lager koersen - Amerikanen in
reactie - Beleggingen aangeboden.
BUITENLAND.
Wordt achter de schermen gewerkt aan
een vreedzame oplossing voor de kwes
tie Danzig? Naar buiten echter nog
geen wijziging. (Buitenland, le Blad).
Nu de besprekingen te Tokio zijn vastge-
loopen (le Blad).
Een Duitsch-Russische handels- en crediet-
overeenkomst. (Buitenland, le Blad).
Tibor von Eekhardt over Hongarije's posi
tie. (Buitenland, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Aanvankelijk warm tot zeer
warm. Helder tot libht- of half-
bewolkt. Later wellicht toenemen
de bewolking. Des nachts droog
weer. Overdag kans op plaatselijke
onweersbuien met geringe afkoe
ling. Meest zwakke Oostelijke tot
Zuidelijke wind.
40-JARIG JUBILEUM D. J. LOOMAN.
Onder vele blijken van hartelijke belang
stelling heeft heden de heer D. J. Looman
zijn 40-jarig jubileum als letterzetter in
dienst van de firma P. J. Mulder en Zn. ge
vierd.
Vanmorgen werd de jubilaris ontvangen
door de beide firmanten en door beiden in
zeer waardeerende bewoordingen toegespro
ken. waarbij hem tevens een bedrag onder
couvert werd overhandigd.
Vervolgens werd hij namens het perso
neel gehuldigd door zijn collega, den heer
van der Blom en door zijn oud-collega den
heer K. van Steenwijk. Ook het personeel
schonk hem een huldeblijk.
Van vele andere zijden mocht de jubilaris
nog felicitaties in ontvangst nemen.
VAKEXAMENS MANUFACTURENHANDEL.
Geslaagd voor het volledig brevet van
vakbekwaamheid en algemeene handelsken
nis der Federatie, tot uitreiking van het be
dienden- en chefsbrevet voor den Neder-
landschen Manufacturenhandel. de dames:
M. Bergman, J. Klelnhans, M. Poelijoe, M.
Speet en C. Veeren, allen alhier; voorts de
heeren B. van Cleef, G. J. van Spanje, W.
Stijnman, J. Paddenburg, H. Morel, N. v. d
Brink, B. Jansen, H. Rijff en J. Holt, allen
alhier, J. Creyghton (Oegstgcsst), G. v. d.
Geur (Boskoop), F. Ranke lBodegraveni en
S. Bahlmann iAlphen a. d. Rijn).
Het vakdiploma kon worden uitgereikt
aan de dames M. Rijkelijkhuizen en D. van
den Bogaard, beiden alhier en den heer D.
Dreef (alhier), D. Ouwerkerk (Wassenaar)
en M. van Strien (Oegstgeest).
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen.
N. Bleichrodt, Vliet Z.Z. 22, Rijnsburg.
Winkel in manufacturen. Vestiging filiaal:
Noordwijk a. Zee, Bomstraat 13 o. d. naam:
Wico Magazijn.
Naamlooze Vennootschap Katwijksche
Reederij en Haringhandel voorheen A. den
Duik, v. d. Vegtestraat 44, Katwijk a. Zee.
Overleden Directeur: J. den Duik, dd. 3
Aug. 1939.
De commissaresse mej. W. den Duik is
gehuwd met den heer J. Holtrust.
N.V. Visscherij Maatschappij ,.Alka", v. d.
Vegtstraat 44, Katwijk a. Zee.
Overleden Directeur J. den Duik Azn., dd.
3 Aug. 1939.
MILITARIA.
Met ingang van 24 Augustus a.s. worden
de navolgende leerlingen van de School voor
dienstplichtig onderofficier-administrateur,
behoorende tot het 4e Regiment Infanterie,
bevorderd tot dienstpl. serg.-titulair-admin.
W. Faas, J. C. G. Kat. G. Kuijper, J. Th.
Stevens, D. Storm, J. Verhoeven en A. Vuur
pijl.
Gistermiddag zijn dc wielrijders H.
C. en H v d B., beiden 15 jaar oud, op
den Maresingel in botsing gekomen met een
uit de tegenovergestelde richting komende
auto. bestuurd door J. van M.
Dc jongens werden in de war gebracht,
doordat de auto naar 1 nks uithaalde, niet
om links af te slaan, Tooal:. zij meenden
doch om een fietser in te halen. Toen de
auto weer rechts van den weg wilde gaan
rijden, volgde een botsing waardoor beide
wielrijders vielen en H. C. zijn rechter on
derbeen brak De EH.D. vervoerde den
knaap naar het Academisch Ziekenhuis.
