LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Biad
Vrijdag 18 Augustus 1939
Mandaten-commissie keurt
Engelsche Palestina-Witboek af
GIBR VAD UIDEN
Vraagt inlichtingen ELTAX TEL. 22444
Engeland standvastig
Diverse besprekingen
De conferentie te Oslo
Ernstig grensincident
met Hongarije
Petroleum levering aan
Duitschland gestaakt
Het onderzoek naar
anti-Amerikaansche handelingen
voorstellen tot den prijs van ..onbeteeke-
nende concessies".
Indien Europa in bevest genden z'n ant
woordt zou dat zijn moreele demobilisatie
beteekenen. en zou een Duitsche vrede
kunnen worden gedicteerd
De Duitschers vergeten evenwel, aldus
het blad. dat de atmosfeer in Europa
sinds verleden jaar volkomen gewij
zigd is. De mogendheden zijn vastbe
sloten zich te verzetten tegen iedere
nieuwe Duitsche verovering. De Duit
schers vergeten ook, dat zit te doen
hebben met Polen, dat zich niet zal
laten intimideeren en vastbesloten is te
strijden, desnoods alleen.
Konden wij gisteren, overigens de idee
var. een vier-mogendheden-conferentie al
dood verklaren, gelet op de reactie in
Duitschland. dit wordt nog te scherper ge
accentueerd door de houding van Enge
land.
Het gerucht over een plan voor een vier-
mogendheden-conferentie wordt slechts be
schouwd als een nieuwe zet in den z.g.
„zenuwen-oorlog", waardoor men in Pool-
sche kringen wantrouwen wil zaaien ten
aanzien van de werkelijke Engelsche be
doelingen en bovendien van ..oorlogszuch
tige democratieën" wil spreken, die de
„vredesplannen" verwerpen.
Men staat op het standpunt, dat Polen,
als direct belanghebbend land. aan een
conferentie zou moeten deelnemen, terwijl
ook de sovjet-unie niet terzijde zou kun
nen worden gelaten.
Men zegt verder, dat het niet de zaak
der Britsche regeering is. te beoordeelen, of
een dergelijke conferentie wenschelijk zou
zijn.
Men heeft te Londen de grootste waar
deering voer de bewonderenswaardige kalm
te en het geduld van de Poolsche regeering
tegenover de steeds toenemende provoca
ties. In Britsche kringen gevoelt men geen
nervositeit.
SLUIT U AAN: bij onze REISFONDS-OPHAALDIENST voor: de
's WINTERS GESPAARDE ZOMERVACANTIE.
5042
(Ingez Mc-d.)
wordt dit volgehouden. Het is een vreemd
geval
De „Jour-Echo Paris" schrijft uit Berlijn:
het is onmiskenbaar, dat Berlijn den steun
van Hongarije tracht te verwerven. Men
denkt in Duitschland, dat die steun een
groote rol zou kunnen spelen in het huidi
ge stadium van den ..zenuwenoorlog". Niets
duidt er echter op. dat Boedapest besloten
is in de kaart van Berlijn te spelen.
De ..Petit Journal" schrijft: indien het
waar is, dat Duitschland het oog gericht
houdt op Hongarije, is het niet minder
waar, dat de Magyaren hevig op hun on
afhankelijkheid gesteld zijn en dat de
rijksregent. Horthy. die geen groot bewon
deraar va nden Fuehrer is. de opperste heer
en meester van zijn land blijft.
Mussolini heeft gisteren maarschalk
Badogiio, den opperbevelhebber van het
Italiaansche leger, ontvangen, en met hem
een langdurige zuiver militaire bespreking
gevoerd. Aan dit onderhoud hecht men een
zeer bijzondere beteekenis. Men zal zich nJ.
herinneren, dat Badogiio onlangs de ver
sterkingen in Libye heeft geinspecteerd. en
daarna naar Albanië gegaan is. De nieuwe
besprekingen tusschen den duce en den
maarschalk en de nieuwe reis van graaf
Ciano naar Albanië, welke gisteren offi
cieel is aangekondigd, worden in sommige
Romeinsehe kringen uitgelegd als het re
sultaat der beraadslagingen van Salzburg.
Gisteravond hebben agenten van de
Gestapo en S.S.-mannen een razzia gehou
den in het grootste koffiehuis te Danzig,
het „Deutsche Haus." Drie personen wer
den gearresteerd.
Deze maatregel staat in verband met ge
heime anti-Hitleriaansc-he propaganda, die
op het oogenblik gevoerd wordt en een ze
kere opschudding onder de nationaal-socia-
lirttsche leiders veroorzaakt heeft.
Voorts wordt gemeld, dat de tankversper-
rir.gen en het luchtafweergeschut in Dan
zig sedert gisteren speciaal bewaakt wor
den. hetgeen onder de bevolking eenige
zenuwachtigheid heeft teweeg gebracht
Volgens een bericht van het Duitsche
Nieuwsbureau zijn alle bureaux der jong-
Duitsche partij, der vakvereeniging van
Duitsche arbeiders, der vakvereeniging van
de Duitsche kantoorbedienden en van het
Duitsche volksblok in Silezië gesloten en
verzegeld. Ook zijn de bureaux van den
Duitschen cultuur-bond te Kattowitz en de
lokalen van den Duitschen volksbond te
Lublinitz. Tamowltz, Koenigshutte en
Rybnik gesloten. Het aantal gearresteerde
Duitschers bedraagt volgens het D.N.B.
veel meer dan duizend. En het bureau
voegt hieraan toe. dat overal de overtui
ging bestaat, dat de arrestaties slechts zijn
geschied met het doel gijzelaars in handen
te krijgen. Eenige Duitsche bladen hebben
hun verschijning moeten staken, daar de
reJactiebureaux zijn verzegeld.
De politierechter te Danzig heeft den
Poolschen arbeider Josef Liss wegens eco
nomische sabotage veroordeeld tot een
gevangenisstraf van een jaar en twee
maanden. Verder zijn drie Poolsche sei
zoen-arbeidsters, die plotseling haar werk
hadden neergelegd, en in Kaesemark bij
Danzig verscheidene andere Poolsche ar
beidsters hadden aangespoord haar ar
beidsovereenkomst te verbreken of sabotage
te plegen, elk tot twee maanden gevange
nisstraf veroordeeld.
De rechtbank heeft den Poolschen ma
chinist Paul Luszaj. die op Hemelvaarts
dag met bovenmatige snelheid door het
hoofdstation van Danzig was gereden en
daardoor een ernstig spoorwegongeluk had
veroorzaakt, waarbij tal van personen
werden gewond, tot een gevangenisstraf
van een jaar veroordeeld.
De huiszoekingen in de kantoren van
verschillende Duitsche organisaties in Po
len zijn voortgezet en hebben geleid tot
het ontdekken van veel materiaal, waaruit
blijkt, dat deze organisaties aan Duitsch
land politieke en militaire innlichtingen
hebben verstrekt.
Ongeveer 43 leden van de Duitsche min
derheid, die gearresteerd zijn door de po
litie zijn vrijgelaten, doch moeten zich
ter beschikking van de politie houden.
Vandaag verschijnt in het Poolsohe staats
blad een presidentieel decreet, waarbij de
minister van bmnenlandsche zaken zal
worden gemachtigd om redenen van vei
ligheid van den staat of de grensverdedi-
ging over te gaan tot een verkaveling en
in zekere gevallen van een geforceerden
verkoop van bezittingen, die zich in het
grensgebied bevinden.
De minister van landbouw zal bijv. kun
nen worden gemachtigd over te gaar. tot
de verkaveling van zeker gTOot grondbezit,
toebehoorende aan leden der Duitsche
minderheid en er stukken van te verdee-
ien onder de boeren of kleine grondbezit
ters.
Er moet in dit verband aan worden her
innerd, aldus Havas. dat in zekere grens
streken. met name in Opper-Silezië en
Pammeren, neg groote stukken grond aan
D'"tsche aristocraten toebehooren.
Naar schatting ziin de groote bezittingen
in Pommeren vcor 80 pet. in Duitsche han
den, terwijl de Duitsche minderheid slechts
9.8 pet. van de bevolking uitmaakt.
In Opper-Silez'ë telt de Duitsche min
derheid slechts 9 pet. van de bevolking,
doch bezit zij 86 pet. van den grond.
De Engelsche gezant te Rome bracht een
bezoek aan Ciano, de Fransche minister
Bonnet ontving den sovjet-gezant, terwijl
c> Fransche gezant te Berlijn nog eens
ïv 'sjpfiing deed in de Wllhelmstrasse.dat
Fnnkrijk zijn verplichtingen zal nakomen.
En is Csaky, de Hongaarsche minister nu
al dan niet bij von Ribbentrop en Hitier
geweest? Van Duitsche zjjde wordt een be
sliste tegenspraak gegeven, doch anderzijds
Na het van stapel loopen van het En
gelsche vliegkampschip Formidable te Bel
fast. men zie het 3e Blad. hield minister
Kingsley Wood een toespraak, waarin hij
zeide: „kracht en waakzaamheid moeten
ons wachtwoord zijn. Ik geloof niet, dat
iemand in twijfel verkeert omtrent onze
kracht of onze bedoelingen. Wij zoeken
geen twist met eenig land en wij gelooven,
dat onze goede trouw en onze eerlijke be
doelingen overal bekend zijn. Ons volk ver
langt, zooals de meerderheid van ieder an
der volk, den vrede, doch er zijn dingen,
die meer waard zijn dan zelfs de vrede, die
niet kunnen worden opgeofferd. Wij hech
ten niet alleen aan onze eigen vrijheid,
maar ook aan die van anderen. Wij zullen
al onze plechtig aangegane verplichtingen
getrouwelijk nakomen en nooit capitulee-
ren voor het geweld der agressie. Wij kun
nen in volkomen vertrouwen op onze
kracht voorwaarts gaan".
„Engeland", aldus de minister, „heeft
zijn luchtmacht, zijn financieele kracht,
den moed en de vastberadenheid van het
volk. die nooit overwonnen kunnen wor
den, doch wij denken nu aan de voortref
felijke vloot die de gedachte aan Drake en
Nelsin nooit zal verliezen. Onze vloot heeft
ons volledig vertrouwen. Ik spreek vandaag
tot u als optimist en als iemand, die de
hoop, namelijk de hoop op den vrede, niet
heeft opgegeven. Oorlog is niet onvermij
delijk. Wij hebben de hoop op een betere
toekomst voor de menschheid niet opge
geven".
En lord Maughan. de Britsche lord-kan-
selier zeide te Quebec, waar hem een cere-
doctoraat werd aangeboden: ,,als Hitier er
bij blijft geen rekening te willen houden
met de waarschuwingen, welke men tot
hem, zoowel als tot het Duitsche en Itall- I
aansche volk, richt, zal de oorlog onver-
mijdelijk worden. Er is geen sprake van één
of van een paar incidenten, maar de her-
haling van het eene Incident na het an-
dere, welke ons overtuigd hebben, dat er
in Midden-Europa geen recht meer be
staat. Hitler is geslaagd in iets wat onmo
gelijk scheen, hij heeft het Engelsche volk
in beroering gebracht. De Britsche regee
ring blijft vastberaden en Frankrijk blijft
haar bondgenoot, vol moed en eveneens
vastbesloten een overheersching van ge
weld in Europa te beletten".
Gisterochtend heeft de interparlementaire
conferentie te Oslo de behandeling van de
vreedzame regeling van internationale con
flicten hervat.
De Bulgaarsche vertegenwoordiger Gove-
darov verklaarde, dat een financieel, econo
misch en moreel herstel van Europa nood
zakelijk is. Verscheidene vraagstukken, zoo
zeide hij verder, zijn reeds opgelost door de
edelmoedigheid van Frankrijk en Engeland,
doch nog moeten andere vraagstukken wor
den opgelost.
De Amerikaansche gedelegeerde. Fish,
heeft zijn voorstel ingediend, dat ais volgt
luidt:
„De interparlementaire conferentie te
Oslo besluit bij de regeeringen van Engeland
en Frankrijk. Duitschland en Italic er op
aan te dringen, dat zij onmiddellijk in over
weging nemen een uitstel van 30 dagen of
meer vast te stellen, alvorens over te gaan
tot vijandelijkheden, ten einde te pogen
internationale conflicten op te lossen door
arbitrage, bemiddeling en vreedzame metho
den, overeenkomstig de beginselen, tot toe
passing waarvan de interparlementaire unie
werd gevormd".
Fish stelde voor. dat de koningen van
Noorwegen en Zweden en de president van
Zwitserland de taak van bemiddelaar op
zich zouden kunnen nemen inzake Danzig.
De voorzitter van de Noorsche Storting,
Hambro, leverde critiek op het voorstel van
Fish en zeide. dat geen van de kleine staten
voor dit voorstel zou kunnen stemmen Men
zou den indruk wekken een nieuw „Mün-
chen" te wenschen.
Het eenige. wat men kan doen, is de
wereld duidelijk te maken, dat er nog be
ginselen van recht zijn, ten aanzien waar
van de democratische landen geen compro
mis aanvaarden.
Hambro deelde verder mede, dat hij dezer
dagen te Parijs heeft deelgenomen aan de
besprekingen van het Volkenbondscomité te
Parijs. Dit heeft eenstemmig besloten voor
te stellen een nieuw centraal comité voor
den Volkenbond op te richten, bestemd den
raad te vervangen voor alle zaken, welke
betrekking hebben op de niet-politieke ac
tiviteit van den Volkenbond. Overeenkom
stig dit voorstel, kunnen ook de staten,
welke geen lid zijn van den bond, deel uit
maken van deze commissie
Vervolgens stelde de Britsche afgevaar
digde majoor Millner voor het vluchtelin
gen-probleem op te lossen door een inter-
gouvernementeele actie, zonder onderscheid
van ras of godsdienst, hetzij door bemidde
ling van de conferentie van Evian, hetzij
door bemiddeling van de betrokken regee
ringen, teneinde gebruik te kunnen maken
van het edelmoedige aanbod van financieele
hulp van den Amerikaanschen vertegen
woordiger Hamilton Fish.
Eenstemmig is een voorstel van ir. Bon-
gaerts (Nederland) aangenomen. Hierin
wordt verklaard, dat de interparlementaire
unie het haar plicht acht haar pogingen om
den eerbied voor vreedzame methoden tot
het regelen van internationale conflicten te
versterken, krachtiger voort te zetten.
Verder wordt geconstateerd, dat de eco
nomische, sociale en volkenkundige vraag
stukken belangrijk zijn en deze vraagstuk
ken moeten worden opgelost door een juri
dische procedure en de vrede kan geen an
dere garantie vinden dan de samenwerking
der staten door vredelievende middelen tot
het voldoen van de economische en sociale
behoeften van de volken. Samenwerking is
alleen mogelijk, wanneer de staten te zamen
streven naar wederkeerig eerbiedigen van
de onafhankelijkheid en een bevredigende
oplossing van de economische en sociale
behoeften.
ENGELAND
Actie voor Churchill
375 hoogleeraren en docenten aan Brit
sche universiteiten hebben een oproep ge
richt tot minister-president Chamberlain
waarop zij aandringen op de opneming van
Winston Churchill in de regeering.
De onderteekenaars zijn verbonden aan
22 universiteiten en hoogescholen in geheel
Groot-Brittannie Er zijn zeventig professo
ren en zes hoofden van colleges bij.
De Fransche luchtvloot boven het land.
De gecombineerde manoeuvres der Fran
sche luchtmacht boven Engeland heeten
een volledig succes. Midden in den nacht
waren zware bommenwerpers uit Frankrijk
vertrokken. Tegen het aanbreken van den
dag werd Liverpool bereikt, dat werd ge
bombardeerd, waarna de vliegtuigen naar
de Fransche kust terugkeerden. Zij waren
I zeven uur in de lucht geweest.
Van 10 uur 55 af waren eskaders middel-
groote en lichte bommenwerpers op hun
beurt het Kanaal overgestoken in de rich
ting van Bristol, Birmingham. Manchester
Oxford en Liverpool. Te 14.50 uur versche
nen de eerste Fransche bommenwerpers bo
ven Londen. Om half vijf keerden de vlieg
tuigen in hun bases terug.
De manoeuvres geschieden onder normale
omstandigheden, waarbij rekening werd ge-
houden met de intense activiteit der Brit
sche luchtverdediging, die alle formaties
die het grondgebied waren binnengedron
gen, aanviel.
De Engelsche en Fransche luchtmacht
heeft in volkomen samenwerking gefunc-
tionneerd en belangwekkende resultaten
verkregen.
De moeilijkheden bij de spoorwegen.
Ofschoon de spoorwegmaatschappijen te
kennen hebben gegeven, dat zij onder de
huidige financieele omstandigheden zich
niet kunnen veroorloven toe te geven aan
eischen die extra-uitgaven tot een bedrag
van 11/4 millioen pond met zich mee zou
de" breng, n, hebben zij thans de definitieve
aanwijziging gegeven, dat, wanr r de vak
vereeniging van machinisten en stokers
haar eischen weer voorlegt aan de nationale
rechtbank, zij bereid zijn om haar uiterste
best te doen een behandeling tot stand te
brengen en aldus, wanneer het voorstel
n
Afdoende
reparaties
De Volkenbondscommissie voor de
mandaten geeft in haar verslag, dat
aan den Volkenbondsraad zal worden
voorgelegd, eenstemmig Ie kennen, dat
de Palestijnsche politiek der Britsche
regeering, zooals die in het Witboek is
uiteengezet, niet in overeenstemming is
met de interpretatie, die de commissie
aan het mandaat over Palestina geeft.
Terwijl de meening der commissie ten
aanzien van het Witboek eenstemmig is,
bestaat er echter verschil van meening met
betrekking tot de vraag, of het mandaat
geen ruimte zou kunnen bieden voor een
nieuwe interpretatie, welke, met behoud
van de voornaamste beginselen, soepel ge
noeg zou zijn, om de politiek van het Wit
boek niet in strijd daarmede te doen zijn.
Drie van de zeven leden der commissie
hebben zich, volgens het verslag, op het
standpunt gesteld, dat ln dat geval de in
Palestina bestaande omstandigheden de po
litiek van het Witboek zouden rechtvaar
digen. indien de Volkenbondsraad zich
daartegen niet zou verzetten.
De vier andere leden echter achtten zich
niet in staat te verklaren, dat de politiek
van het Witboek in overeenstemming met
het mandaat is.
De commissie brengt bij het uitbrengen
van haar verslag dank aan de mandatalre
mogendheid voor haar houding jegens den
Volkenbondsraad en ln het bijzonder aan
Mac-Donald voor de helderheid van zijn
betoog en zijn onuitputtelijke geduld.
In een uitvoerig Britsch antwoord, ver
vat in een op 5 Augustus 1939 gedateerd
memorandum van het Foreign Office,
wordt betoogd, dat de mandataire mogend
heid, die verantwoordelijk is voor het be
stuur van Palestina, politieke overwegingen
niet terzijde kan laten Wat het immigra-
tievraagstuk betreft, het Witboek van 1922
beteekende slechts, dat de immigratie het
economische opnemingsvermogen van Pa
lestina niet te boven zou gaan. Het be
doelde nooit de mogelijkheid uit te sluiten,
dat het Immigratiequotum beneden dat peil
zou dalen met het oog op andere geldige
overwegingen. De Britsche regeering is het
er dus niet mee eens. dat de verplichting
tot bevordering der Joodsche immigratie
onafhankelijk is van iedere overweging, be
halve die van het economische opnemings
vermogen.
Zij is van meening, dat dit, indien het
de bedoeling van de opstellers van het
mandaat geweest zou zijn, met zooveel
woorden gezegd zou zijn.
De Britsche regeerng legt er verder den
nadruk op, dat een blijvende quallficatie
van de verplichting tot bevordering der
immigratie wordt gegeven in artikel 6 van
het mandaat, waar wordt gezegd, dat die
immigratie vergemakkelijkt moet worden,
voor zoover het mogelijk is en „met be
houd van de rechten en de positie van an
dere deelen der bevolking.'
Ook ten aanzien van de landoverdracht
baseert de regeering zich op een overeen
komstige zinsnede in hetzelfde artikel.
Wat betreft de toekomstige constitutie
van Palestina, ten aanzien waarvan de
meening bestaat, dat de besluiten der
Britsche regeering een politieke onderge
schiktheid van het Joodsche nationale te
huis aan een Arabische meerderheid en
daardoor een botsing met artikel 2 van het
mandaat Inhouden, betoogt de Britsche re
geering dat het Witboek niet tracht, den
vorm voor een toekomstige constitutie aan
te geven en dat gissingen daaromtrent dan
ook voorbarig zijn.
Het memorandum verklaart, met een ver
wijzing naar het Witboek, dat het volkomen
de bedoeling van de mandataire mogend
heid is. dat haar voorstellen niet zullen lei
den tot een ondergeschikt maken van de
rechten en positie van Joden of Arabieren.
Het voegt eraan toe: „In leder geval zou de
Volkenbondsraad, welks goedkeuring voor
de beëindiging van het bestaande mandaat
noodig is, in laatste instantie de verant
woordelijkheid dragen voor den vorm der
constitutie, die de rechten van belde ge
meenschappen handhaaft."
„Indien de Britsche regeering. aldus
het memorandum, een politiek zou moe
ten volgen, waarbij maatregelen ten
aanzien van de immigratie en andere
belangrijke onderwerpen, in het Wit
boek genoemd, zouden zijn uitgesloten,
zou de onzekerheid tusschen beide
volksgroepen voortduren. Indien de im
migratie onbepaald zou worden voortge
zet tot het uiterste van het economische
opnemingsvermogen en met negatie van
alle andere overwegingen, zal de heil-
looze vijandschap tusschen Joden en
Arabieren blijven bestaan."
Het memorandum besluit met de woor
den. „Het Is ln het belang van Joden en
Arabieren, dat geregeerd wordt, niet door
geweld, maar door overeenstemming. Naar
de meening van de Britsche regeering is het
voor den vrede, de veiligheid en het welzijn
van het Joodsche nationale tehuis noodig.
dat de betrekkingen tusschen Joden en Ara
bieren berusten op wederzljdsche verdraag
zaamheid en goeden wil. De Britsche regee
ring gelooft, door hiernaar te streven, het
fundamenteele doel van het mandaat ge
trouw te dienen."
Reuter verneemt nog uit Londen, dat mi
nister Mac Donald de zitting van den vol
kenbondsraad in September, waarop het
verslag der mandaatcommissie over Palesti
na besproken zal worden, zal bijwonen
In welingelichte kringen verluidt, dat de
Britsche regeering voornemens is, het uiter
ste te doen voor de handhaving van een
Joodsch nationaal tehuis, zelfs wanneer het
land een vorm van onafhankelijkheid zou
krijgen.
Hoewel nog geenszins een voorspelling
gedaan kan worden ten aanzien van den
bestuursvorm, welken Palestina zal krijgen,
acht men een federalen staat zeer wel mo
gelijk. nu de Britsche regeering het voorstel
van de commissie-Peel twee staten met
zelfbestuur als onuitvoerbaar heeft afge
wezen.
De vier leden der mandaatcommissie,
die van meening waren, dat de politiek
van het witboek niet in overeenstem
ming met het mandaat is. zijn Neder
land, België, Zwitserland en Noorwegen.
Van andere opvatting waren Portugal,
Frankrijk en Engeland. Spanje was
niet aanwezig, terwijl de vertegenwoor
digers van Japan, Duitschland en Italië
uit de commissie waren getreden.
(De Nederlandsche afgevaardigde in de
mandatencommissie is prof. dr. F. M. baron
van Asbeck, hoogleeraar te Leiden i.
Er bestaat eenige onzekerheid over de po
sitie van de Britsche regeering, in geval de
raad van den Volkenbond niet tot de ver-
elschte eenstemmigheid komt bij de be
spreking over het Palestijnsche vraagstuk.
Naar men zegt, zal de kwestie bij het Lager
huis aanhangig worden gemaakt, indien de
Volkenbondsraad een besluit zou nemen.dat
een verandering ln het mandaat inhoudt.
5036
rfGÖGE 7 tl
GENERAL MOTORS SPECIALISTEN
(Ingez. Med.)
aanvaard wordt door de vakvereeniging, de
v uidige stakingsdreiging weg te nemen.
Sinds de rechtbank de eischen verwierp.
z'Jn de inkomsten vooruitgegaan, zoodat de
mogelijkheid van concessies ls verbeterd.
De nationale unie van spoorwegarbeiders
verkeert in een andere positie. Wat haar
eischen betreft, hebben dc maatschappijen
definitief verklaard, dat zij niet zullen gaan
boven een minimumweekloon van 45 shil
lings. Zij stellen dan ook niet voor, dat deze
vakvereeniging zich weer tot de rechtbank
wendt.
De conferentie der nationale vakvereeni
ging van spoorwegarbeiders zal beslissen of
het aanbod zal worden aanvaard of ver
worpen. De toestand wordt echter niet als
critiek beschouwd
ZWITSERLAND.
Het Zionisten-congres.
Ussischkin is gisteren tot voorzitter van
het Zionisten-congres, dat op het
oogenblik te Genève gehouden wordt, ge
kozen. Hij heeft ook reeds de leiding der
beide laatste congressen gehad.
Ussischkin is een der pioniers van de
Zionistische beweging.
Groenemann heeft namens de commissie
voor de geloofsbrieven verslag uitgebracht,
waarna dr. Weizmann een overzicht gaf
van de ontwikkeling in de laatste jaren
tot de publicatie van het Witboek der En
gelsche regeering.
Prof. Weizmann verklaarde met name,
dat de Britsche minister van koloniën
Ormsby Gore het najaar van 1937 aan de
mandatencommissie mededeeling had ge- j
daan van het stellige voornemen der Brit
sche regeering een verdeeling van Pales
tina tot stand te brengen en een Joodschen
staat te stichten. Eenige maanden latei-
scheen de Britsche regeering dit plan te
hebben opgegeven.
De beslissing der mandaten-commissie
werd natuurlijk warm toegejuicht.
ROEMENIE.
Bij de grens van Transylvanië bij het
stadje Salonta, heeft zich een ernstig
grensincident voorgedaan. Natuurlijk loo
pen de lezingen van Boedapest en Boeka
rest zeer ver uiteen. Boedapest meldt:
Vijf Roemeensche gendarmen kwamen
op Hongaarsch gebied en vielen de Hon
gaarsche grenswachten aan. De Hongaren
openden het vuur om zloh te verdedigen,
waarbij twee Roemeensche grenswachten
gedood werden, Twee anderen vluchtten op
Roemeensch gebied en de vijfde werd door
de Hongaren gevangen gemaakt. Er ls on
middellijk een onderzoek ingesteld.
Boekarest geeft volgende lezing: BIJ een
nieuw Incident aan de Hongaarsch-Roe-
meensche grens werd een Roemeensche
grenswacht doodgeschoten en een andere
door een bajonetsteek gewond. Een derde
man, behoorende tot den geneeskundigen
dienst van het Roemeensche leger, wordt
vermist.
De sergeant Nicolai Chlose, die werd ge
wond. is stervende. Hij heeft evenwel nog
een verklaring afgelegd waarin hij zeide,
dat een Roemeensche patrouille op Roe
meensch gebied surveilleerde en vier Hon
gaarsche soldaten ontmoette. Deze Kon
garen deden alsof zij een praatje wilden
maken en de Roemenen staken de grens
over. Vervolgens voegden zich zes andere
Hongaarsche soidaten, die verscholen had
den gelegen, zich bij hun kameraden en
begonnen te schieten. Hierbij werd een
Roemeen gedood, de sergeant ernstig ge
wond en een hospitaalsoldaat wordt ver
mist.
De minister van buitenlandsche zaken,
Gafencu, heeft den Hongaarschen gezanf
te Boekarest, Bardossy ontvangen, Gafencu
heeft namens zijn regeering geprotesteerd
nopens het incident.
De laatste twee dagen zijn geen tank-
booten meer uit Constantza naar Duitsch
land vertrokken. Tot voor kort kocht
Duitschland aanzienljjke hoeveelheden pe
troleum in Roemenië.
Naar vernomen wordt, is de reden voor
de stopzetting der leveringen, dat Duitsch
land geen contanten meer beschikbaar
heeft om de orders te betalen. Men ge
looft echter, dat de leveringen hervat wor
den, zoodra Duitschland het saldo aan
zuivert. De petroleum werd gekocht met
geld uit de vroegere Tsjecho-Slowaaksche
saldi in Roemenië. In handelskringen
vraagt men zich af, waarom de merkwaar
dige methode gekozen werd van het petro-
leumvervoer over zee naar Bremen, in
plaats van de voor de hand liggende
methode van vervoer via den Donau naar
Bratislawa, of Weenen.
VEREENIGDE STATEN.
I In het voortgezette onderzoek naar de
„on-Amerikaansche" werkzaamheden van
den Duitsch-Amerikaanschen bond, heeft
de voorzitter der commissie van onderzoek
verklaard, dat de getuigenverklaringen
hebben aangetoond, dat de bond werkte
met agenten der Duitsche regeering en
waarschijnlijk opdrachten uit Duitschland
ontving.
Kuhn gaf vervolgens toe, dat hij in be
trekking stond met vertegenwoordigers der
Nazis in de Vereenigde Staten en bekende,
dat hij getracht had een gemeenschappe-
lijk optreden tot stand te brengen tusschen
zijn organisatie en de anti-communistische
groepen.
Voorts bekende hij, dat vele artikelen,
welke in het officiecle orgaan van den bond
verschijnen, uit Duitschland afkomstig zlJn
Door diverse vragen in het nauw ge-
j bracht, moest Kuhn voorts erkennen, dat
i tal van leden van zijn bond werkloozen wa
ren, die steun kregen van de Amerikaan-
sche regeering. Ook moest hij erkennen,
dat deze lieden 3000 dollar beschikbaar
hadden gesteld voor de Duitsche ..Winter
hulp".
De ondervrager uit de commissie troK
hieruit de conclusie, dat aldus de Ameri
kaansche regeering indirect subsidie had
verleend aan de ondernemingen van Hitler.
Naar herziening der belastingen.
De regeering heeft gisteren allen klingen
uit het zakenleven, den landbouw en de
vakbeweging verzocht, samen te werken tot
het opstellen van een program van belas
tingherziening voor de volgende zitting van
het congres.
3—1
