BINNENLAND Waarom koopt Defensie meer auto's? niet LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 9 Augustus 1939 Derde Blad No. 24347 KERK- EN SCH00LNIEUWS Persstemmen over de kabinetscrisis 80ste Jaargang De Kabinetscrisis LUCHTVAART De Imperial Airways Critiek op het systeem van huren plaatselijke commandanten voor Verbetering van kostwinnersvergoeding bepleit De V.V.V. Feest week te Katwijk Zee Onze telefoonnummers Directie en Administratie 25041 Redactie No. 21507 Zilveren Jubileum te Rijnsburg Mr. Steenberghe werd „Economische Zaken" aangeboden. directeur van het kabinet der KONINGIN BIJ DEN FORMATEUR. Mr. M. P. L. Steenberghe, oud-minis ter van Economische Zaken, heeft gis termiddag een bezoek gebracht aan den kabinetsformateur, jhr. mr. D. J. de Geer. Het bezoek heeft anderhalf uur ge duurd. Toen de heer Steenberghe om half zes het huis van den heer De Geer ver liet, deelde hij mede, dat hem de por tefeuille van economische zaken was aangeboden. „Zult gij deze portefeuille aanvaar den?" vroegen wij den heer Steen berghe. „Daarover wensch ik mij niet uit te laten", was het antwoord. Op de vraag of hij meende, dat de heer pe Geer spoedig zal slagen met de formatie tan een kabinet, wenschte de heer Steen- Jerghe evenmin te antwoorden. Om vijf uur, toen de heer Steenberghe tus nog bij den formateur was. heeft lul- ■nant-kolonel Dijxhoorn van den genera- Jen staf opnieuw een bezoek aan den heer De Geer gebracht. Dit bezoek duurde drie kwartier. Tusschen zes en half zeven heeft de for mateur den directeur van het Kabinet der Koningin, jhr. mr. G. C. W. van Tets van Goudriaan, te zijnen huize ontvangen. de piloten der k.l.m. Vragen van den heer Rost van Tonningen of overwegingen van ras een rol spelen bij hun aanstelling. Het Tweede Kamerlid de heer Rost van Tonningen heeft aan den minister van Koloniën de volgende vragen gesteld: 1. Is het waar, dat door eenige K.L.M.- autoriteiten ten aanzien van Indische Ne derlanders, die piloot wenschen te worden, een onwelwillende houding wordt aange nomen? 2. Zoo ja, wordt die houding dan aange nomen, omdat de Engelsche passagiers nu eenmaal bepaalde opvattingen huldigen met betrekking tot niet zuiver blanken? 3. Acht de minister het juist, dat een dooi de Nederlandsche regeering gesubsidieerd lichaam als de K.L.M. een duidelijk onder- scheld maakt tusschen Nederlandsche pi loten uitsluitend op overwegingen van ras? een legaat niet. aanvaard. Door wijlen H. c. J. van Leeuwen van Duyvenbode, overleden te Doesburg, zijn aan die gemeente gelegateerd diverse zaken, o.a. twee Japansche vazen, 39 geschilderde fami lieportretten. etc. B en W. stellen echter voor, de goede be doelingen van den legetaris waardeerende, het legaat niet te aanvaarden, daar het ge heel een zoodanige ruimte beslaat, dat het niet mogelijk is het behoorlijk onder te brengen. Gedeeltelijke aanvaarding van het legaat is niet mogelijk. passagiersdiensten binnen het britsche rijk worden beperkt. verspreide berichten. Bij K B. is met ingang van 1 Augustus 1939 de schout-bij-nacht C. E. L. Helfrich eervol ontheven van de betrekking van di recteur der Hoogere Marine Krijgsschool te 'sGravenhage en is de luitenant ter zee der le klasse J. F. W. Nuboer belast met de waarneming van deze betrekking. Het ministerie van buitenlandsche za ken maakt bekend, dat op 12 Augustus 1939 te San'a' is geteekend een verdrag strekken de tot hernieuwing van het op 12 Maart 1933 te San'a' gesloten verdrag van vriendschap tusschen Jemen en Nederland. De Rotterdamsche Lloyd Rapide in aansluiting mailschip „Slamat" wordt mor gen 7.33 te Den Haag verwacht. UIT NED. OOST-INDIE. doodelijke aanslag op employé. MALANG, 8 Aug. (Aneta/A.N.P.). Zon dagochtend om 5 uur werd de Europeesche employé van de onderneming Soemberkottes de heer L. W. Nobel, door een koelie van de onderneming met een kapmes in de linker borst gestoken. Zijn long werd geraakt, ten gevolge waarvan de heer Nobel Is overleden. De aanleiding tot den aanslag was een wraakneming. De koelie is in arrest gesteld. verbindendverklaring van ondernemersovereenkomsten. Uitgegeven zijn Staatsblad no. 679 f. be sluit van 2 Augustus 1939, houdende voor waarden, waaronder een ondememersover- eenkomst ln de wollenstoffenindustrie alge meen verbindend kan worden verklaard. Staaatsblad no. 679 g. besluit van 2 Augus tus 1939, houdende voorwaarden waaronder een ondememersovereenkomst in het schoe- nenbedrijf algemeen verbindend kan worden verklaard. Deze besluiten treden in werking op 10 'Augustus 1939. belgi* heft géén belasting meer. Voor huurauto's van Nederlandsche bezoekers. De A.N.W.B. meldt ons, dat voortaan de bestuurders van Nederlandsche auto's, door hen gehuurd zonder chauffeur, evenals de genen die met eigen auto de grens passeeren, in België vrijdom van belasting genieten, geheel onafhankelijk van den tijdsduur, ge durende welken zij de beschikking over de auto hebben, dus ook, als het slechts om een verblijf van enkele dagen gaat. Naar men weet, gold deze vrijstelling van belasting ten aanzien van huurauto's vroe ger uitsluitend als de huurder kon aantoo- r.en (door middel van een huurcontract), dat hij ten minste een maand de beschik king over den wagen had. vluchtelingenstroom uit Dl'ltschland blijft aanhouden. Naast de contingenten Joodsche kinde ren uit Duitschland en Tsjecho-Slowakije, die op geregelde tijden de grens passeeren. verlaten ook tientallen oudere vluchtelin gen het Rijk. Met den D-trein passeeren te Oldenzaal dagelijks tusschen de veertig en vijftig, doch ook wel eens meer dan tach tig emigranten, zoowel Joden als anderen, de Nederlandsche grens De meesten van hen schepen zich te Hoek van Holland in om over te steken naar Engeland, doch cr zijn ook vluchtelingen voor Noord- en Zuid- Amerika bij. de heer f. l. van der leeuw lid van de prov. staten. In de plaats van jhr. ir. O. C. A. van Lidth de Jeude, die door zijn benoeming tot Minis ter van Waterstaat, heeft opgehouden lid te zijn van de Prov, Staten van Zuid-Holland, als zoodanig benoemd verklaard de heer F L. van der Leeuw te 's Gravenhage. begrafenis van will tuschinski. Gistermiddag is onder groote belangstel- bng op de Israëlietische begraafplaats aan het Toepad te Rotterdam ter aarde besteld het stoffelijk overschot van den op 33-jari- 8en leeftijd te Amsterdam overleden Will Tuschinski, zoon van den eigenaar van het Tuschlnski-theater. Het woord is gevoerd door den leeraar ven de Israëlietische gemeente, den heer A. Keizer, door den heer A. de Hoop, directeur van den Ned. Bioscoopbond, die den over ledene een pionier noemde op het terrein „...0 der Nederlandsche filmindustrie, door den kundige controleur(s). neer Max Tak namens het personeel van hischinski en door den heer Alex de Haas, ■ne de prettige samenwerking met zijn ™nd Will herdacht. De heer de Hoop dankte aan de groeve ^^nwezigen voor de betoonde belang- Alphen-aan-den-RUn Lokaal van Manders- loostraat: Hedennam. 7 1/4 uur, de heer Zwofe- rink van Ederveen. Katwijk-aan-Zee Geref. Gem. (Remise- straat) Donderdagnam. 8 uur, ds. Van Oordt van Zeist. NED. HERV. KERK. Bedankt: Voor Vollenhove (toez.), J. A. Tam- mens te Parrega c.a. GEREF. KERKEN. Tweetal te Serooskerke (W.), H. de Jong te Hoek van Holland en H. J. Rlphagen te Schoo- nebeek. CHR. GEREF. KERK. R. Slofstra. cancL te BeroepenTe Almelo, Drachten. DOOPSGEZ. BROEDERSCHAP. Beroepen: Te Workum, A. H. van Drooge, prop. te Deventer. Gebrek aan materiaal en bestuurders. De directie der Britsche Imperial Air ways deelt mede, dat zij tot haar leed wezen heeft moeten besluiten tot een onmiddellijke en aanzienlijke beperking van het passagiersvervoer op de lijnen Dc A.-R. „Standaard" geeft nogmaals een toelichting omtrent de weigering der Anti- Revolutionnairen (de heeren Van Dijk en Terpstra) om deel uit te maken van een breed kabinet-De Geer. Doelend op de motie-Deckers, die het vijfde kabinet-Colijn ten val bracht, schrijft het blad: De meerderheid der Kamer besloot tot het aannemen van een motie, welke den val van het pas opgetreden kabinet tot ge volg moést hebben. Zij deed dit, alhoewel er van een zakelijk conflict tusschen de binnen het Britsche rijk. Het wape- j Regeering en de Kamer nog in geen enkel ningsprogramma der regeering heeft opzicht sprake was. Zij ging daartoe over, tot een ernstig tekort aan materiaal bij de Imperial Airways geleid, doordat het ministerie van luchtvaart bij de afle veringen voorrang geniet. Zelfs leveringen, die dc onderneming mocht verwachten, zijn soms te laat of onvolledig geweest, aldus de mededee- ling. Een tweede reden voor de beper king der diensten is het onmiddellijk tekort aan geoefend personeel. De omstandigheden zijn zóó abnormaal, dat het feitelijk onmogelijk is, bestuurders van de militaire luchtmacht te recruteeren. Bovendien is het ministerie van lucht vaart op het oogenblik niet ln staat, de burgerluchtvaart de hulp en aanmoediging te geven, die zij klaarblijkelijk noodig heeft en die de minister wenscht te verleenen. Het tekort aan materiaal wordt nog ge accentueerd door eenige verliezen, die de onderneming in 1939 heeft geleden. Tot het besluit van de directie hebben nog 'bijgedragen de toeneming van het post vervoer (in het eerste halfjaar van 1939 is een millioen kg. post vervoerd, een stij ging van 50 in vergelijking met het vo rige jaari en de wenschelijkheid van het meevoeren van een grootere brandstof reserve in verband met moesons en het ge brek aan tusschenlandlngsterreinen op zekere trajecten. De directie besloot al het mogelijke te doen, om in den toestand verbetering te brengen. Zij verklaart zich tot dusverre voor haar uitrusting uitsluitend tot de Britsche nijverheid gewend te hebben, doch thans bereid te zijn ook elders dringende orders te plaatsen. Zij heeft thans 48 Ame- rikaansche Cyclone-machines besteld, waar van er, naar men verwacht, voor de ko mende lente tien in dienst zullen zijn ge steld, De maatschappij heeft het ministerie van luchtvaart van haar dringende be hoeften in kennis gesteld en wacht thans de 'beslissing van het ministerie af. Hoewel het verslag van de Imperial Air ways, waarbij het publiek volledig in het vertrouwen wordt genomen, pessimistisch klinkt, wordt in officieele kringen, waar men gewend is verder te kijken, verklaard, dat de toestand nog niet zoo slecht is als wel schijnt. Na de periode van consolidatie zal de toestand zelfs zeer goed zijn. Verder wordt medegedeeld, dat de lijnen buiten het Britsche imperium Met beperkt zullen worden. DE „PELIKAAN" OP SCHIPHOL. De ..Pelikaan" is van Indlé komend om 14.56 uur gistermiddag op Schiphol geland. Aan het eindverslag van de commissie van rapporteurs over het ontwerp van Wet tot wijziging en verhooging van de Defensie- begrooting voor 1939 ontleenen wij het vol gende: Bij de overweging van dit wetsontwerp in de afdeelingen verklaarden vele leden zich te kunnen vereenigen met de opvat ting, dat de huidige internationale toestand er toe noopt, thans reeds over te gaan tot den aankoop van geschut, van voorraden voor de Intendance, e.d., hoewel volgens de aanvankelijke plannen zoodanige maatrege len pas in de volgende jaren zouden worden genomen. Deze leden waren den minister voorts er kentelijk voor diens meermalen gegeven verzekering, dat wordt gestreefd naar een zoo zuinig mogelijk beheer van de aanzien lijke bedragen, welke ons volk ten bate der defensie beschikbaar moet stellen. Niette min achtten zij de ongerustheid, welke o.a. bij het laatste defensiedebat in de Tweede Kamer te dien aanzien van meer dan een zijde tot uiting is gekomen, niet ongegrond. Zoo oordeelen zij het, om althans een voor beeld te noemen, niet rationeel, dat nu al gedurende vier maanden o.a. voor plaatse lijke commandanten automobielen in huur zijn genomen, waarvoor een bedrag van circa 1. 300 per maand wordt betaald. Dat het in zulke gevallen efficiënter zou zijn, voor dat doel auto's te koopen, ligt huns inziens voor de hand. Ten einde nu aan zoodanige bezwaren tegemoet te komen en ter bevordering van een doeltreffend financieel beheer in het algemeen, gaven de hier aan het woord zijnde leden in overwe ging de aanstelling van een of meer des- Deze leden waren wijders van oordeel, dat van de gelden, door ons volk opgebracht of op te brengen, bij de onderscheidene aan schaffingen voor leger en vloot een zoo groot mogelijk deel in ons land dient te worden besteed, vooral met het oog op de bestrijding van de werkloosheid. Hetgeen de minister te dier zake in de Tweede Kamer heeft betoogd, had hen niet geheel be vredigd. Gaarne stelden zij daarbij voorop, dat zü met voldoening kennis hadden genomen van de mededeeling, dat binnenkort een be langrijke opdracht en wel voor den aan maak van vliegtuigen binnenslands zou worden geplaatst. Ten zeerste zouden zij het echter betreu ren, zoo voor den aanmaak van een ander deel der alsnog benoodigde vliegtuigen de gelden in den vreemde zouden worden be steed. Indien de plannen voor het hier be doelde type in Nederland nog niet in vol doende mate tot ontwikkeling mochten zijn gekomen, vindt dit. naar hun gevoelen, zijn oorzaak in onvoldoend of niet tijdig geor ganiseerd overleg van de landmacht met de Nederlandsche industrie. Ter bevordering van een niet te verwaarloozen werkver ruiming, drongen deze leden er bij den minister dan ook op aan, dat deze een weg zou weten te vinden om de laatst bedoelde vliegtuigen ook in het eigen land door de eigen industrie te doen vervaardigen. Voorts bepleitten deze leden dat de regeling voor de kostwinnersvergoedin gen zou worden verbeterd, zeker ten aanzien dergenen, die, gelijk bij voor beeld thans bij de Bluitengewonel O(proeping) voor U(itwendige) Vleillg- heid) het geval is, zijn opgeroepen on der zoo geheel andere omstandigheden dan die, waarvoor deze regeling aan vankelijk was bestemd. Huns inziens behooren de normen beter te worden gevoegd naar de maatschappelijke positie en de vaste verplichtingen van de oudere personen, die thans onder de wa penen zijn geroepen. In de laatste maanden hebben deze opgeroepenen namelijk in het belang van het geheele volk zware offers gebracht, weshalve zij, naar de meening van de hier aan het woord zijnde leden, reeds hierom aanspraak kunnen maken op extra vergoeding. Eenige leden bepleitten andermaal de invoering van den algemeenen dienstplicht, huns inziens de ecnig juiste oplossing van het defensievraagstuk, wat betreft hel ter beschikking hebben j van de noodige manschappen. om. omdat naar haar gevoelen niet kon worden aangenomen, dat het gevormde Ka binet het eenig mogelijke was in de toen malige omstandigheden, omdat zij de over tuiging was toegedaan, dat een of meer mogelijkheden tot formatie van een Kabi net, hetwelk beter klopte op of meer reke ning hield met de opvattingen van de meerderheid der Kamer, niet voldoende waren onderzocht. Daarom was het aangewezen aan een der vooraanstaande figuren uit die meerder heid, in de eerste plaats aan een Roomsch- Katholiek. een opdracht te verleenen. Langs dien weg had kunnen blijken, of de meerderheid der Kamer beteekenis heeft ln positieven zin. of de verantwoor delijkheid voor het Kamer-votum wordt aanvaard, en, zoo ja, van welke strekking die verantwoordelijkheid moet worden ge acht. Men zou ons tegemoet kunnen voeren, dat de opdracht aan den heer De Geer met genoegzame duidelijkheid leert, dat die meerderheid niet homogeen is ten aanzien van de samenstelling van een Kabinet en van het te volgen regeeringsbeleid, maar bij voorbaat willen wij verklaren, dat dit argument geen waarde heeft met een con clusie, welke wordt afgeleid uit onderstel lingen of waarschijnlijkheden, doch niet uit eenig positief feit. Zekerheid en klaarheid zijn hier noodig, wijl anders het gevaar ontstaat, dat de Kamer zou overgaan tot het nemen van besluiten, welke een lichtvaardig karakter dragen. Men zou immers kunnen zeggen: wij worden toch niet voor de daaruit voort vloeiende consequenties geplaatst. En dit achtep wij funest voor de werking van ons parlementaire stelsel. Dit bezwaar is voor ons zoo belangrijk, dat het feit van de opdracht aan den heer De Geer er ons niet toe kan brengen, het prijs te geven, dan wei er een geringere beteekenis aan toe te kennen. De R.-K. „Maasbode" heeft tegen een kabinet van C.-H., R.-K., V.-D. en SD.A.P. onder C.-H leiding echter blijkbaar geen bezwaar, mits de R.-K. er maar een sterke positie in krijgen: Zouden de Katholieken in een kabinet op de breedst mogelijke basis genoegen hebben genomen met twee portefeuilles, ln een kabinet op engeren grondslag lijkt het ons niet uitgesloten, dat zij aanspraak zul len maken op één zetel meer, vooral ook om meer contact te hebben met de Kamer fractie. De drie andere fracties, met name de S.D.A.P., V.-D. en C.-H. zouden door het zitting nemen In het nieuwe kabinet van de heeren Albarda. v. d. Tempel. Joekes en De Geer, dit contact wel hebben, de Ka tholieken met de heeren Welter en Steen berghe, die geen parlementariërs zijn, niet. En toch wordt zulk contact van Katholieke zijde zeer gewenscht geacht. Intusschen kan worden verwacht, dat de Katholieken de noodige soepelheid zullen betrachten om zoo spoedig mogelijk tot een oplossing van deze crisis te geraken. Het „Volk" (S.D.AP. i schrijft over de weigering der Anti-Revolutionnairen: Afgezien van den heer Van Dijk, betreu ren wij dit allerminst. Doch wij zeggen op nieuw, dat deze weigering op zichzelf geen aanleiding mag geven tot een mislukking van de kabinetsformatie. De reactie koes tert den nauwelijks verborgen wensch, dat de heer Colijn, na enkele vastgeloopen formatiepogingen als „redder des vader lands" zal terugkeeren. Of men daarop ook in anti-revolutionnairen kring aanstuurt? Omtrent het weigeren van een porte feuille door jhr. ir. O. C. A. von Lidth de Jeude verneemt het ..Alg. Handelsblad" nog dat hij niet voldoende waarborgen aanwe zig achtte, dat de te volgen regeerings- koers in de practijk met zijn opvattingen zou strooken. Bovendien was hij van mee ning, dat in het kabinet het aantal en de invloed van hen, die tegen de motie- Deckers hebben gestemd, onvoldoende zou zijn. En tenslotte achtte hij het door het leit, dat van de sociaal-democraten juist de leider der Tweede-Kamerfractie, ir. Al barda. dus iemand van sterk gepronon ceerd politiek karakter in het kabinet zou ziting nemen, waarschijnlijk, dat het ge heele ministerie er een bepaald stempel door zou verkrijgen. verschillende prettige spelen. Het zakloopen. Reeds om 10 uur gistermorgen was het op den tweeden dag der V.v.V. Feestweek te Katwijk aan Zee appèl geblazen voor de liefst 140 deelnemers, zoowel jongens als meisjes, voor het zakloopen. Achter de tou- Foto Kruyt. Meisjes van 1012 jaar: le pr. Adri Kie vit; 2e pr. Tinl Groot; 3e pr. Jannle Lam- mers. Jongens van 1013 jaar: le pr. Pieter B. Bolt; 2e pr. Kees van Aken; 3e pr. Bob Bras. Meisjes van 1315 jaar: le pr. Hennie Lammens; 2e pr. Nellie v. d. Haspel; 3e pr. Dik Parlevliet; 4e pr. Ina Wiersma Jongens van 14 jaar en ouder: le pr. Cor- rie v. d. Horst; 2e pr. Bram Broekhuizen; 3e pr. A. Kiers; 4e pr. Bob Bras. Stoelendans. Deze tweede feestdag werd besloten met het houden van een stoelendans op den duinreep aan den Boulevard ten Noorden van de muziektent. Er hadden zich hiervoor 250 deelnemers ingeschreven. De „stoeien" waren in dit geval mooie witte gloednieuwe haringtonnen- De muziekvereeniging U.N.I. verleende haar onmisbare medewerking. Wat stonden er veel menschen op de trot toirs van den Boulevard om dezen stoelen dans te volgen. De politie droeg er zorg voor, dat niemand, die er niet hoorde, op den duinreep kwam. Ook ouderen hebben met veel genoegen aan dit spel meegedaan. Met een paar fiksche marschen. gespeeld door U.N.I., eindigde deze tweede V.V.V.-dag. Een aardig moment tijdens het ringrijden met strandkarren. wen stonden tal van vaders en moeders om de prestaties van hun kinderen gade te slaan. Er bestaat voor dit spel steeds veel belangstelling en de jongens en de meisjes hebben er een bijzonder pleizier in. Toen het zakloopen in vollen gang was. groeide het aantal toeschouwers steeds en zij moe digden uit volle borst de jeugd aan! De uitslag was als volgt: Meisjes van 89 jaar: le pr. Ansje Coltof 2e pr. Marga Groenveld; 3e pr. Beppie v. d. Bos. Jongens van 89 jaar: le pr. Dolf Tuin: 2e pr. Felix Insinger; 3e pr. Bob van Beelen 4e pr. Hans Lok. Meisjes van 1011 jaar: le pr. Jops Bor- leffs; 2e pr. Tini Reijnders; 3e pr. Dini v. d Bos: 4e pr. Willy Jansen Jongens van 1011 jaar; le pr. Wim Kalkman; 2e pr. Hans Chaudron; 3e pr. Theo Meijer. Meisjes van 1213 jaar: le pr. Trijntje Bergman; 2e pr Dik Parlevliet Jongens van 1213 jaar: le pr Theo van Loosbroek; 2e pr. Cor v. d. Scheft. (2 lijnen) Het Ringrijden. Om 11 uur had het ringrijden met strand karren plaats, ©m dit goed tot zijn recht te laten komen, is het van belang, hoe de hel lende baan op het strand is aangelegd Die kunst verstaan de heer Kuyt en zijn helpers goed. Ook thans was de baan in goede con ditie, zoodat de karretjes „gesmeerd" voort rolden! Veel hulp moet hierbij tegenwoordig De heer J. Molenkamp. Morgen herdenkt de heer J. Molenkamp het feit, dat hij sinds 25 jaar te Rijnsburg optreedt als vertegenwoordiger van de Rotterdamsche Verzekerings Sociëteit. Steeds heeft hij deze functie nauwgezet zijn, om de karretjes weer terug te duwen, waargenomen. Hij toonde altijd een groote rif) ril"l crow rtn Vlllrt w) onie to hvon iron OW rr T"\i-> o hnr.-.irlTtnlliivl-io; J I-, 1 l:-„l^1 de ringen op hun plaats te brengen.enz. Daar- bereidwilligheid en hulpvaardigheid tegen voor hadden zich aangemeld de dames en over hen met wie hij in aanraking kwam. heeren der „Blauwe bende", die zich allen Het zal den heer Molenkamp, die in Rijns dapper bij alle spelen van hun taak kweten, burg een goede bekende is, niet aan belang- De uitslag luidde: stelling ontbreken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 9