Leiden's Stadhuis groeit LAATSTE BERICHTEN LEfDSCH DAGBLAD Eerste Blad Woensdag 9 Augustus 1939 Motorrevisiestetm Japan en de aansluiting bij de as De kwestie van Zuid-Tirool De bevolking moet zich van gasmaskers voorzien De wijziging der regeering Gaat niet mee met de as Binnenland Wegens enorm succes. Extra tochten ELTAX - Stationsweg 47a Eerste Kamer. 2—J Uitgesloten, dat Hitier den blik zal laten vallen op Roemenië, dat graan en petro leum produceert. STRANG TE LONDEN AANGEKOMEN. Strang is gisternamiddag op Croydon eangekomen aan boord van een toestel der K.L.M. De bijzonderheden van den uittocht van Duitschers uit Tirool blijft voor het Duit sche publiek zorgvuldig verborgen. De DultschItaliaansche regeling voor de overplaatsing van de Duitsche bevolking naar Duitsch gebied is niet nauwkeurig be kend. Men weet slechts, dat de verhuizing is begonnen ondanks de heftige protesten van de Duitsche leiders in Zuid-Tioool. Deze leiders hebben vergeefs getracht persoonlijk tot Hitier door te dringen om hun grieven uiteen te zetten. Een deel der Duitsche bevolking, dat overtuigd Roomsch-Katholiek is, en welks voorvaderen sedert de zesde eeuw in Tirool ■woonden, weigert te vertrekken. Het z.g. Duitsche comité van actie en oppositie te Parijs deelt, naar Havas meldt, den tekst mede van een manifest, hetwelk zijn voorzitter, Heinrich Mann, in Zuid- Duitschland heeft laten verspreiden. De voornaamste passages hiervan luiden als volgt: „Sedert ruim tien eeuwen hebben ge slachten Duitsche boeren Zuid-Tirool be woond. Sedert twintig jaar is hun land Italiaansch, maar zij zijn hun land, hun taal en hun gewoonten trouw gebleven. Nu moeten zij vertrekken. Hitler heeft hen verkocht. Niet voor geld heeft hij ze ver kocht, voor de bewoners van Zuid-Tirool krijgt hij de haven van Triest. Hij heeft die haven voor den handel van zijn protectoraat niet noodig. Hü wil haar gebruiken om onrust te zaaien in de Mid- dellandsche Zee, zich in een oorlog te stor ten en Duitschland een ramp te bezorgen. Daarom verkoopt hij 250.000 Tyrolers. Duitschers. ziet in het lot van die Tyrolers uw eigen lot, ziet nu, wat ge voor hem waard zijt. wat ge hem zult verschuldigd zijn. tenzij ge u verheft en met hem op houdt, voordat het te laat is." ENGELAND Engelsche luchtmanoeuvres. Vijfhonderd Britsche bommenwerpers donderden gisteravond over het Kanaal. Zij stelden de aanvalsvloot voor van Oostland, een denkbeeldig gebied, ergens in de Noord zee. De oefening begon met de mededeeling van het ministerie van luchtvaart, dat de betrekkingen tusschen Oostland en West- land zeer gespannen waren. Het communi qué van het ministerie van luchtvaart, om 22.10 uur uitgegeven, verklaarde o.a, dat de vijandelijkheden om 20 uur waren be gonnen. De oorlogsverklaring tusschen Oostland en Westland werd spoedig gevolgd door bomaanvallen langs de kust van West- land van de Washbaai (aan de Oostkust van Engeland i tot een punt ten Noorden van de monding van de Theems Gedurende de eerste veertig minuten van den oorlog werden boven dit gebied elf on verwachte aanvallen uitgevoerd. Ondanks de intense activiteit der aan vallers en ondanks het onbestendige weer en het slechte zicht boven- de Oostelijke graafschappen werkte de luchtwachtdienst uitstekend. Alle vliegtuigen, welke de kust passeerden, werden door de luisterposten van den luchtwachtdienst gemeld. Vele es kaders Westlandsche bommenwerpers wer den direct uitgestuurd. Zij deden tegenaan vallen op Oostland. terwijl Westlandsche gevechtsvliegtuigen den strijd tegen den vijand aanbonden. Er werden twee aanvallen ten Zuiden van Londen gedaan. De luchtdoelartillerie had druk werk. Aan de manoeuvres nemen meer dan dertienhonderd vliegtuigen deel, veertien honderd stuks afweergeschut, vijfhonderd ballons en vijftien burgerlijke waamemings groepen. Lloyd George richt zich tot de Tsjechen. Lloyd George heeft zich in den vorm van een ingezonden stuk in de Britsche pers gericht tot de Tsjechen en herinnerd aan de stichting van Tsjecho-Slowakije en de beschamende gebeurtenissen van Maart j.l. Hij voegt hier aan toe, dat hij aan den vooravond van den 21sten verjaardag van de stichting van Tsjecho-Slowakije zich ge drongen voelt een „boodschap" van aan moediging en hoop te zenden tot het schit terende volk, op het oogenbllk, dat het een martelaarschap doormaakt onder een nog onbarmhartiger tyrannle dan van de Habs- burgers. Lloyd George verklaart verder, dat som mige regeeringen ten aanzien van dit volk te kort geschoten kunnen zijn. doch de democratieën zullen blijven bestaan en zullen het geloof in haar eigen beslissing bewaren om ieder nieuw verraad te belet ten op den dag, dat de nieuwe veldslag om de vrijheid zal worden gestreden. Tenslotte zegt Lloyd George, dat het Tsjecho-Slowaaksche volk niet moet verge ten. dat naties, die haar bestaan waardig zijn, nooit zullen sterven. ITALIË. Alle bladen publiceeren een communiqué, waarin de bevolking aangeraden wordt zich zoo spoedig mogelijk van gasmaskers te voorz'en en niet de sancties af te wachten, welke de militaire autorite ten zullen ne men tegen degenen, de geen maskers bezit ten. Goebbeis te Venetië. De Duitsche minister Goebbeis is te Venetië aangekomen om de opening van de groote internationale film tentoon selling bil te wonen Hii werd ontvangen door zijn Itahaanschen collega Alf eri Goebbeis zal van zijn verblijf te Venetië gebruik maten om in overleg met Alfieri de samenwerking tusschen de be de asmo- gendheden op cultureel en art;stlek gebied te verdiepen VEREENIGDE STATEN. Roosevelt op vacantie President Roosevelt is op vacantie ge gaan en verblijft te Hydepark. Voor zijn vertrek heeft de president in een persge- sprek gezegd, dat de leden van het congres, die tegen de herziening van de neutrali- teitswet hebben gestemd, zijn handen heb ben gebonden, indien zij niet de goede kaart mochten hebben getrokken bij hun gokspel, dat geen crisis uit zal breken voor de vol gende zitting van het congres. De president voegde hieraan toe. dat hij vrijwel geen macht heeft om de Vereenlgde Staten een poging te laten doen het uitbreken van een oorlog tegen te houden. Dit is een ernstige verantwoordelijkheid, welke zij op zich hebben genomen. Voorts verweet hij zijn tegenstanders het binnenlandsche economi sche leven te ontwrichten. Gisteren is men in alle Amerikaansche staten opnieuw overgegaan tot het ontslaan van personeel van de federale organisatie van openbare werken, op grond van het feit, dat het congres het amendement op de wet op de werkloosheid niet heeft aan genomen. Voor eind Juli waren er in New York 20 000 employé s ontslagen; men schat het aantal dergenen die voor het einde van Augustus zonder werk komen op 55.000. Grady tegen de totalitaire staten. Grady. de nieuwe onderminister voor de handelsverdragen, heeft in een verklaring o.m. gezegd, dat de Vereenigde Staten on mogelijk de handelsbetrekkingen met de totalitaire staten zullen kunnen uitbreiden, zoolang deze het niet noodig oordeelen, hun principieele economische philosophieen te wijzigen. In beginsel, aldus Grady, ls de to talitaire, economische philosophic geba seerd op agressie, de onze is gebaseerd op den vrede en tenzij zij hun tegenwoordige werkwijzen opgeven, kan er tusschen ons geen bevredigende regeling in handelsaan gelegenheden tot stand komen. Wij hadden oprecht gehoopt, dat wij zoowel met Duitschland als met Italië tot een weder zijds voordeelig accoord zouden kunnen ko men, doch wij schijnen op een steenen muur te zijn gestuit, waar men niet door heen kan dringen. Grady voegde hier nog aan toe, dat de totalitaire stelsels zóó te gengesteld zijn aan die van de Vereenigde Staten, dat er geen plaats is voor een sa mengaan, doch dat de totalitaire methoden „niet voor onbepaalden tijd zouden kun nen doorgaan". DUITSCHLAND, Manoeuvres. De eerste fase van de groote manoeuvres der Duitsche gemotoriseerde troepen is gis teren begonnen met het leggen van pon tons over de Elbe ten Noordwesten van Dresden. Waarschijnlijk zullen de manoeu vres in de volgende weken worden uitge breid tot een Noordelijker en Oostelijker gelegen gebied. Te Berlijn wordt een aantal scholen in gereedheid gebracht voor de legering van militairen, die aan de manoeuvres zullen deelnemen. De Hitler jeugd en de weermacht. Tusschen het opperbevel van de weer macht en de leiding der Hitlerjeugd is een overeenkomst gesloten krachtens welke de weermacht zal medewerken bij de militaire opleiding der Hitlerjeugd. In de desbetreffende overeenkomst wordt hierover o.a. gezegd, dat het nuttig is de lei ders der Hitlerjeugd door speciale cursussen te bekwamen voor hun taak als opvoeders der jeugd op het gebied der weermacht. Op de leldersscholen der Hitlerjeugd worden jaarlijks reeds 40.000 jeugdleiders voor den velddienst opgeleid. De overeenkomst met de weermacht schept de mogelijkheid dit aantal eventueel te verdubbelen. Tijdens den dienst staan de deelnemers onder bevel der militaire instructeurs. Men wil bereiken, dat de velddienst evenzeer tot de verplichte jeugdopleiding behoort als thans reeds met den schietdienst der Hitlerjeugd het ge val is, llit het protectoraat. Hoess. de leider van de nationaal-soeialis- tische partij in Praag, heeft in een rede een scherpe waarschuwing gericht tot de Tsjechen, dat een voortzetting van de boy cot van Duitsche winkels op tegenmaat regelen zou stuiten. Duitschland. zoo zeide hij, is op het oogenblik sterk genoeg in het Protectoraat, om verspreide Duitschers te verdedigen tegen Tsjechische terreur. In Jihlava heeft Duitsche politie moeten tus- schenbeide komen in een conflict tusschen Tsjechische marktkoopvrouwen, die niet wilden leveren aan Duitsche huisvrouwen. Joodsche winkels, die een groot deel van den kleinhandel drijven op het land. hebben niet In aanzienlijke mate aan clientèle ver loren. De correspondent somt nog een aan tal gevallen op. dat tegen het anti-semi- tisme eerder wordt ingegaan, dan dat het succes heeft. SPANJE. Het staatsblad publiceert een decreet, vol gens hetwelk Franco: den titel van minister president zonder portefeuille aanneemt Volgens andere decreten wordt het onder voorzitterschap van den ministerraad afge schaft. De Spaansche regeering zal twaalf ministeries omvatten: buitenlandsche za ken, binnenlandsche zaken, oorlog, marine luchtvaart, justitie, financiën, handel en nijverheid, landbouw, jiationale opvoeding, openbare werken en arbeid Bovendien wordt een defensie-junta in gesteld. onder voorzitterschap van Franco en gevormd door de drie ministers der landsverdediging. De afschaffing van het onder-voorzitter- schap van den ministerraad beteekent een aanzienlijke versterking van de politieke junta, wiens chef belangrijke prerogatieven zal genieten. 4585 HOOGE R JND'JH ««TEL 2SóiO GENERAL MOTORS SPECIALISTEN (Ingez. Meel.) Wederom is het Leidsche Stadhuis een stapje tot zijn voltooiing genaderd. Giste- ren is een gedeelte van de schutting aan de Vlschmarktztjde verwijderd, waardoor een groot deel van den gevel ook aan dezen kant zichtbaar ls geworden. JAPAN. Voor groote gezinnen. Ouders van meer dan tien kinderen boven de zes jaar zullen bij den aanvang van het volgend jaar door het ministerie voor volks welvaart begiftigd worden met een medaille. Genoemd ministerie zal bovendien een pre miestelsel ln het leven roepen, waarvoor een bedrag van 230.000 yen beschikbaar zal wor den gesteld Het aantal personen, dat een premie zal ontvangen, wordt geschat op dertienduizend. PORTUGAL. De Parls-Soi publiceert verklaringen, welke Oliveira Salazar, de Portugeesche minister-president, tegenover Jules Sauer- wein heeft afgelegd Na te hebben herinnerd aan het pact tusschen Portugal en Spanje, dat den Hen Maart j.l. werd gesloten, zeide Salazar: „Europa had dit vriendschapsverdrag ern stig dienen op te vatten omdat de twee landen in September 1938 op het ergste I moment van de Tsjechische cris s hun neutraliteit in gemeenschappelijk over leg hadden kenbaar gemaakt. Het verdrag van 17 Maart bevat in art. 3 en 4 verplich tingen .welke gelijkstaan met de verplich ting over alle buitenlandsche politieke pro blemen overleg te plegen De volkomen vrije Spaansche buitenlandsche politiek kent slechts één beperking: het vriendschaps verdrag met Portugal En iedereen, die over de traditloneele buitenlandsche politiek van Engeland en het essentieel defens eve er van denkt, zal de schepping van deze ware vredeszone op het schiereiland waar- deeren. daar een der staten zijn oude vriend ls en de andere altijd zijn vrend is geweest Met betrekking tot de houding van Portugal tegenover de totalitaire sta ten, zeide Salazar, dat het een dwaling is te meenen. dat Portugal bereid zou zich bU de politiek van de spil aan te sluiten: „Duitschland en Italië zijn candidaten voor het bezit van uitgestrekte wereld rijken. Portugal bezit een derde van het koloniaal gebied der wereld, de rest van zijn ontzaglijk domijn van eertijds. Het is ve rdediger en geen eLscher. Diiitscland en Italië kunnen het niets geven, maar het daarentegen alles ontnemen". In de gisteren gehouden conferentie der i vijf Japansche ministers heeft de minister van financiën, Ishiwata, verscheidene zeer nadrukkelijke vragen gesteld aan den mi nister van oorlog, Itagaki. De ministers hebben de Japansche poli tiek van aanzien van den toestand ln Eu ropa uitvoerig besproken enzldh afgevraagd of zich voldoende belangrijke wijzigingen in den toestand hebben voorgedaan om de kabinetsbesluiten van 20 Mei en 5 Juni j.l. te herzien. Eenig besluit ls na drie uren eonfereeren niet bereikt, hetgeen duldt op een behoedzame houding, welke het Japan sche kabinet aanneemt ten aanzien van het brengen van vitale wijzigingen in zijn poli tiek. Naar gemeld wordt was de stemming op de conferentie zeer gespannen. Itagaki zou in krachtige bewoordingen de onwrik bare politiek van het leger hebben uiteen gezet voor een onverwijlde oplossing van het Europeesche vraagstuk. Ook de mi nisters Yona en Arita zouden hun meenin gen openhartig hebben geuit. Vernomen wordt dat generaal Itagaki. de minister van oorlog, morgen naar de badplaats Hayama gaat om den keizer, die thans daar vertoeft, verslag uit te brengen. Voor heden heeft Itagaki een spoedverga dering belegd der ambtenaren van het mi nisterie van oorlog, ter bespreking der aan gelegenheden betreffende een herziening der Japansche politiek ten aanzien van den nieuwen toestand in Europa, waaromtrent de conferentie van vijf ministers gisteren geen besluit heeft genomen. De volgende vergadering der vijf ministers wordt waar schijnlijk as. Vrijdag gehouden. De commentaren der Japansche bladen zijn verdeeld. De „Hotsji Sjimboen", die de leiding heeft in de anti-Brltsche campagne te Tokio, dringt er bij de regeering op aan de volgende „tegenmaatregelen" te nemen: 1. terstond een militaire alliantie aan gaan met Duitschland en Italië; 2. het negenmogendhedenverdrag en het anti-oorlogspact opzeggen; 3. een nieuw bewind vormen in China na afschaffing van de buitenlandsche con cessies en internationale nederzettingen. De „Kokumin-Sjlmboen" zegt: „Er is geen reden, waarom Japan zou aarzelen een militair bondgenootschap aan te gaan met Italië en Duitschland. die voorop staan in den anti-Brltschen aanval ln Europa, indien Japaij werkelijk bedoelt een nieuwe orde in Oost-Azië op te bouwen. Spionnage? Terwijl het geval van den Engelschen kolonel Spear, die beschuldigd wordt van spionnage. nog niet geregeld ls. wordt een ander spionnagegeval gemeld uit Hsutsjou ln het Noord-Westen van de provincie Kiangsoe. De Japansche autoriteiten heb ben daar twee Canadeezen en vier Chlnee- zen onder beschuldiging van spionnage ge arresteerd. Anti-Chineesche actie in Siam. In Chineesche officieele kringen hebben berichten over anti-Chineesche maatrege len in Siam ernstige bezorgdheid gewekt. Na de Jongste politieke veranderingen te Bangkok zijn tal van Chineesche bewoners naar van betrouwbare zijde wordt verno men, op grond van weinig steekhoudende beschuldigingen gearresteerd. Voorts wordt gemeld, dat meer dan twintig Chineesche scholen sinds Juli door de overheid zijn ge sloten. Bij twee Chineesche bankinstellin gen te Bangkok is onlangs een onderzoek ingesteld. De directeuren en onderdirecteu ren zijn gearresteerd, daar zij gelden had den laten uitbetalen voor Chineesche pa triottische activiteit. Personen, die met de plaatselijke toe standen goed op de hoogte zijn, zijn van meening, dat de tegenwoordige overheer- schende invloed van Japansch-gezinde ele menten de reden ls voor de anti-Chineesche beweging. AANRIJDINGEN TE WASSENAAR. Hedenochtend ls op den Katwijksehe weg onder Wassenaar de 15-jarige wielrijder De V. uit Katwijk/Zee, doordat hij de markt over het stuur verloor, tegen de autobus gereden van Noordwijk naar Den Haag. Hij bekwam een verwonding aan de schedel en is na het verleenen van de eerste hulp door dr. Baart de la Faille naar het Acad. Zie kenhuis te Lelden overgebracht. In de Kerkehout te Wassenaar zijn de twee wielrijders K. en O., beiden uit die ge meente met elkaar ln aanrijding gekomen, waarbij O een hersenschudding opliep. Dr. Baart de la Faille verleende de eerste hulp, waafna O. per politieauto naar zijn woning is overgebracht. SCHILDER VAN LADDER GEVALLEN EN OVERLEDEN. Vanochtend omstreeks tien uur is te Sit- tard de 54-jarlge schilder F. C. van een hoogte Van vijf meter van een ladder ge stort en vijf minuten later overleden. C. had zich tevoren onwel gevoeld en na eenigen tijd gerust te hebben, besteeg hij opnieuw den ladder, welke voor een per ceel aan de Paardenstraat stond, waar hij schilderwerk verrichtte. Hij was nog niet geheel boven, toen hij plotseling viel en zwaar gewond bleef liggen. Kort daarop overleed hij. Het slachtoffer was gehuwd. GIFT VAN H. M. DE KONINGIN VOOR DE HENGELOSCHE VIERLING. De burgemeester van Hengelo, mr. van der Dussen, heeft een namens H. M. de Ko ningin verzonden schrijven ontvangen, waarin wordt medegedeeld, dat H. M. een gift beschikbaar heeft gesteld voor de vier ling, die 1 Augustus j .l. in het gezin van den heer H. Pijlman te Hengelo is geboren. OP ONBEWAAKTEN OVERWEG GEDOOD. Hedenmorgen is op den onbewaakten overweg onder Santpoort een in Amster dam wonende Joodsche vluchteling, die per rijwiel met vleeschwaren ventte, toen hij de spoorlijn overstak, door een uit Velsen komenden electrischen trein gegrepen. De man was op slag dood. EEN BELASTINGPLAATJES-TRAGEDIE. Man heeft er geen en springt in het water. Tijdens de controle op de rljwlelplaatjes op het Alexanderpleln te Amsterdam, ont snapte hedenmorgen niemand aan het Argusoog van den ambtenaar. Een jongeman, een Jeugdig werklooze, die zonder plaatje reed. werd verzocht af te stappen. Hij gaf. uiterlijk kalm. aan dit verzoek gehoor. Doch toen hij zijn naam had opgegeven, werd het hem plotseling te veel. HU kreeg het blUkbaar met zUn zenu wen te kwaad, liep van den verbUsterden ambtenaar weg en tot ontzetting van de omstanders rende hU op de plantage Mui- dergracht toe en sprong pardoes te water. OnmiddellUk echter was een agent ter olaatse om den man kalmeerend toe te spreken en hem door handreiking weer op den wal te trekken. De man, die in hoogst opgewonden toestand verkeerde, werd per ambulancewagen van den G. G, en G. D, naar huis gebracht. 4 Aug Kaasmarkt Alkmaar f. 1.50 6 Aug. Hooge Veluwe f. 2.50 7 Aug Ouwehands Dierenpark f. 1.75 8 Aug. Bruggentocht f.3— 9 Aug. Giethoorn f. 3.50 10 Aug. Vennen Oisterwijk f. 2.25 11 Aug. Kaasmarkt Alkmaar f. 1.50 13 Aug. Montferland f.3— Plaatsbespreken gratis. 4312 (Ingez. Med.) HET TRANSPORT VAN EEN ELECTRISCHEN DRIE WAGENTREIN. Groote moeilijkheden moeten overwonnen worden. De electrische driewagentrein, het eerste transport van het spoorwegmateriaal, dat bestemd is voor de Spoorwegtentoonstelling aan het Frederiksplein te Amsterdam en dat daarvoor overgebracht moet worden van het Haarlemmermeerstation na^r het tentoon stellingsterrein, is vannacht te Amsterdam niet verder gekomen dan het Concertge bouw aan het begin van de Lairessestraat, nadat verschillende moeilijkheden overwon nen waren. Lichte slapers werden door het lawaai van de stoomwals wakker en men kan zich hun verbazing voorstellen, toen zij uit het raam kijkende, een moderne, gestroomlijn de electrische trein voor hun huis zagen staan. Het transport bereikte om 5 uur in den morgen het kruispunt de Lairessestr.- van Baerlestraat, waar men voor de groote moeilijkheid stond van een rechthoekige bocht. Omdat het was te voorzien, dat dit veel tijd zou kosten en men geen risico's op dit drukke verkeerspunt wilde nemen, werd besloten het verdere transport te staken. Vannacht om 1 uur, wanneer de laatste tram dit kruispunt is gepasseerd, zal men verder gaan. Er wachten nog groote moeilijkheden, met name de brug over de Ceintuurbaan en het kruispunt Ceintuurbaanvan Woustraat, waar het transport wederom een rechthoe kige bocht moet nemen. DEFENSIE-WETTEN. De Eerste Kamer kwam heden bijeen on- def voorzitterschap van mr. W. L. baron de Vos van Steenwijk. Aan de orde waren de wetsontwerpen wij ziging van de dienstplichtwet en wijzig mg en verhooging van de defensie-begrooting voor 1939. Na discussie, waarop wij morgen terugkomen, werden de ontwerpen z. h. st-, aangenomen. UIT NED. OOST-INDIE. HET GEBOUW DER ARTILLERIE- INRICHTINGEN. Gelijk elders gemeld. Ls met een groote maatschappij te Den Haag overeenstem ming bereikt omtrent de liquidatie van den aangevangen bouw van een administratie gebouw voor de artillerie-inrichtingen aan het Lyceumplein aldaar en omtrent het verhuren door deze maatschappij van het thans bij haar in gebruik zijnde complex kantoorgebouwen, waarin zullen worden ondergebracht de administratieve organen der artillerie-inrichtingen. Naar wij vernemen is deze maatschappU de Billiton-maatscnappij. DE ZEDENMISDRIJVEN. BATAVIA, 9 Aug. lAneta A.N.P.l HJ* Hooggerechtshof van Ned. Indië wijzi?^ het vonnis van den Raad van Justitie te Soerabaja, waarbij een Europeesche be klaagde werd veroordeeld tot anderhalj jaar gevangenisstraf en veroordeelde he® tot twee jaar gevangenisstraf.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 2