BUITENLAND
Japan en de aansluiting bij
de as Rome—Berlijn
LEiDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Dinsdag 8 Augustus 1939
Rond Danzig
KERK- EN SCHOOLNIEUWS
Algemeene Toestand
Noodlottige verkeersfout
De kwestie Zuid-Tirool
De overval in een
ijssalon te Amsterdam
Dagbladreclame
is niet te vervangen
Militairen en regeering in Tokio
Geruchten omtrent het
nieuwe kabinet
Algemeene synode der
Ned. Herv. Kerk
Steeds duidelijker wordt, dat de Senaat
van Danzig voorloopig is teruggeweken voor
de dreigende Poolsche nota, waarin een ter
mijn van antwoord was gesteld. Gisteren is
dit antwoord afgekomen.
Havas meldt uit Warschau, dat volgens
een bericht uit Poolsche bron te Danzig in
de nota geaegd zou zijn. dat de senaat noch
de douane-directie, instructies hebben ge
geven, die ten doel zouden hebben gehad,
den Poolschen beambten de uitoefening van
hun functie onmogelijk te maken.
Het antwoord kan niet worden uitgelegd
als een afwijzing. Het geeft uitdrukking
aan de verrassing, dat de jongste gebeurte
nissen beschouwd zouden moeten worden
als een recht vaardiging voor een „ultima
tum, speciaal op een oogenblik, dat het zoo
gemakkelijk tot een ontbranding zou kun
nen komen."
Het antwoord verklaart voorts, dat het
wapenvertoon van Poolsche douaneambte
naren een schending van het verdrag be-
teekent. Het ontkent, dat zekere Poolsche
douane-inspecteurs aan de grens van Zon
dag af zouden worden geboycot.
De Senaat protesteert tegen de bedreiging
met niet nader genoemde tegenmaatregelen
door Polen. De nota besluit met uiting te
geven aan de bereidheid over de aange
legenheden te beraadslagen.
Van de zijde van Danzig wordt verklaard,
dat men reeds mondeling was overeengeko
men Poolsch-Danzigsche onderhandelingen
te openen om het vraagstuk der Poolsche
douaniers tot klaarheid te brengen. Het
Poolsche standpunt te dien aanzien Is niet
gewijzigd. Indien Danzig in bespreking
wenscht te treden, zal dit verzoek worden
ingewilligd, op voorwaarde, dat de juri
dische positie der Poolsche douane-Inspec
teurs niet zal worden betwist en de rechten
dezer inspecteurs worden geëerbeidigd.
Het is kenmerkend, aldus zegt men, dat
de Danzigsche pers zich onthoudt van het
verkondigen van een standpunt en het
woord laat aan de officieele Duitsche agent
schappen. Tegenover het argument van den
senaat, waarbij de poging de Poolsche
douane-inspecteurs te verhinderen hun
functies uit te oefenen, geruchten worden
genoemd, doet men van Poolsche zijde op
merken, dat op 4 Aug. verschelden Poolsche
douane-inspecteurs m de dorpen Pieklo
Steegen. Sever en Kalthof van Danzigsche
douaniers de mededeeling hebben gekregen,
dat zij zich niet meer aan de grens moesten
vertoonen, noch in de douaneposten en dat
zij niet meer in uniform of gewapend moes
ten wandelen Danzigsche douaniers zou
den hieraan hebben toegevoegd, dat zij bij
overtreding dezer instructies zouden kun
nen worden gearresteerd.
Later hebben eenige Danzigsche doua
niers Zaterdagavond na de Indiening der
Poolsche nota, d.w.z. om 11 uur Poolschen
douane-inspecteurs laten weten, dat deze
maatregelen voorloopig zouden worden op
geschort Hoe het zij. aldus besluit Havas,
de Poolsche douane-inspecteurs bevinden
zich sinds gisteren opnieuw in uniform op
de posten, welke zij tevoren bezet hielden.
ARTS UIT „ENDEGEEST" GEDOOD.
Op den rijksstraatweg LeidenUtrecht,
nabij de woning van den aannemei V. te
Nieuwerbrug. heeft zich een ernstig ongeval
voorgedaan, dat een motorrijder het leven
heeft gekost.
Doordat een taxi-chauffeur uit Woerden
geheel links van den weg kwam, moest een
uit tegenovergestelde richting komende mo
torrijder, om een aanrijding te voorkomen,
zoo ver naar rechts uitwijken, dat hij tegen
een deur van de werkplaats van den aanne
mer V. opbotste en van den motor sloeg. In
bewusteloozen toestand, met een zware her
senschudding, werd de motorrijder naar een
ziekenhuis vervoerd, waar hij later, zonder
bij kennis te zijn gekomen, is overleden. Het
slachtoffer is de 25-jarige ongehuwde arts
A. N. uit het gesticht „Endegeest'' te Oegst-
geest. alwaar hij inwonend assistent was.
De verkeersbrigade der rijksveldwacht te
Utrecht heeft een onderzoek ingesteld en
tegen den bestuurder van de taxi proces
verbaal opgemaakt.
Gouwleider Förster gaat blijkbaar bij
Hitier nieuwe instructies halen, want
hij is per vliegtuig op den Obersalzburg
bij Berehtesgaden aangekomen.
De Poolsche douane-inspecteur Lipuiskl,
die twee maanden geleden door de autori
teiten van Danzig werd gearresteerd, be
schuldigd van spionnage en ontvoering, is
thans, uitsluitend wegens beleediging van
Hjtler en Goebbels. veroordeeld tot 18
maanden gevangenisstraf.
Biedt Danzig derhalve momenteel het
beeld van eenige ontspanning, in de pers
blijft men felle taal bezigen. De Duitsche
bladen schrijven in felle bewoordingen over
een gisteren door het Poolsche blad „Czas"
gepubliceerd artikel naar aanleiding van de
rede. welke Smigly-Rydz te Krakau heeft
gehouden. Het artikel wordt een misdadige
provocatie en een uitdaging der Duitsche
wapens genoemd
De ..Berliner Boersenzeitung" acht het
duidelijk, dat de Polen een slinkschen over
val op de Duitsche stad Danzig voorberei
den en het blad voegt hieraan toe:
De lieden, die het juist achtten, dezen
waanzinnigen een blanco cheque te geven,
moeten eindelijk inzien, tot welke vreese-
lijke misdaden zij hun vazallen den weg
hebben geëffend. Het eerste schot op Dan
zig uit een Poolsch kanon zal in onze oogen
een voldoende aanleiding zijn, om den Po
len een antwoord te geven, waarvan de let
ters den slotzin van de tegenwoordige
Poolsche geschiedenis zullen vormen.
De „Berliner Lokal Anzeiger" schrijft: Dc
Polen moeten zeer voorzichtig zijn. Aan
het Duitsohe geduld, dat thans lang ge
noeg op de proef is gesteld, kan eens een
einde komen.
Ook de „Voelkische Beobaehter" waar
schuwt voor een eenzijdigen represaille
maatregel, die Polen kennis zou kunnen
doen maken met een overweldigende gewa
pende macht.
Van diverse zijden komen wederom be
richten over troepenverplaatsingen naar dc
Poolsche grenzen, waartoe auto's met
chauffeurs waren gerequireerd.
ITALIË.
Aan de Kamer van fasces en corporaties
is een wetsontwerp weergelegd betreffende
het verlies van het Italiaansche staatsbur
gerschap voor Duitsch sprekende personen
van Duitsche afkomst, wonende in de
streek van de boven Adige, die naar
Duitschland zullen verhuizen en het
Duitsche ntaatsburgerschap zullen aanne
men. De verklaring, dat zij het Italiaan
sche staatsburgerschap zullen opgeven moet
worden opgemaakt alvorens zl) naar
Duitschland vertrekken. De wet is ook van
toepassing op de kinderen der betrokken
personen
Verscheidene Londensche bladen melden
dat de overplaatsing van de Duitsche be
volking uit Itahaansch-Tirool op hardnek-
klgen tegenstand stuit en aanleiding geeft
tot gewelddaden, de onder de Tiroiers ver
ontwaardiging wekken
De News Chronicle meldt b v uit Weenen:
diegenen onder de 7000 boeren, waarvan
het vertrek op het oogenblik georganiseerd
wordt, die weigeren in te zien, dat het hun
plicht is, hun haardsteden te verlaten om
het land welks taal zij spreken, te gaan
dienen zijn het voorwerp van ruwheden.
Ondanks de censuur der nati-autorite'ten,
komt het Oostenrijksche publiek gedeelte
lijk de feiten te weten, en te Weenen, zelfs
bij personen, die tot dusver trouw waren
aan het nazi-regime, is groote verontwaar
diging rqerkbaar. De verontwaardiging is
vooral groot bij de Noord-Tirolers, die
krachtens het verdrag van St. Germa'n
Oostenrijksche staatsburgers waren geble-
Manoeuvres in Noord-Italië geëindigd.
De manoeuvres in Noord-Italië zijn ge
ëindigd met een volledige overwinning van
het Po-leger, dat was opgebouwd op geheel
nieuwe grondslagen op initiatief van Mus
solini.
De koning-keizer, de prins van Plemont
en hooge militaire functionarissen woonden
de slot-phase bij.
Uitbreiding van de politieke politie.
De staatscourant publiceert een decreet,
waarbij een crediet van acht millioen lire
beschikbaar wordt gesteld voor ontwikke
ling van de „politieke politie".
ENGELAND
Rede van Benesj.
Nachtvlucht boven Frankrijk.
Voor de eerste maal sedert zijn aankomst
in Engeland heeft de vroegere president van
Tsjecho-Slowakije, dr. Benesj, in het open
baar het woord gevoerd, n.l. voor de „Libe
ral Summerschool" te Cambridge.
Na eerst scherpe critiek te hebben uitge
oefend op de methoden der Europeesche
groote en kleine democratieën, gaf Benesj
als zijn meening te kennen, dat de demo
cratie desondanks zal zegevieren, omdat het I
in de lijn der maatschappelijke ontwikke
ling en der geschiedenisphilosophle ligt. De 1
zege der democratie, aldus Benesj, beteekent
vrljhetd van Europa en vrijheid van mijn
land Tsjecho-Slowakije
Het oordeel der geschiedenis heeft reeds
het dictatoriale regeeringssysteem gevon
nist en eveneens heeft het de leiders ge
vonnist. De gebeurtenissen der volgende1
jaren in Europa en in de wereld zullen aan-
toonen. of dit oordeel der geschiedenis Juist
was. Mijn wetenschappelijke overtuiging is,
dat het juist was. Er heeft nooit een maat
schappij bestaan, waar de ontwikkeling der
vrije menschelijke persoonlijkheid gestuit
kon worden
In de duistere perioden der geschiedenis
is de strijd voor de vrijheid nooit geluwd,
aldus Benesj. Deze strijd gaat voort en zal
voortgaan tot de overwinning der vrijheid
behaald is.
FRANKRIJK.
Radio Andorra geopend.
De minister voor openbare werken, de
Monzie. heeft gisteren officieel een nieuw
radiostation, radio Andorra, geopend, dat
op de golflengten 410 en 25.35 meter ln drie
talen, Fransch, Catalaanseh en Spaansch
zal uitzenden. In zijn toespraak zeide de
minister, dat men geduld moest hebben met
de ontwikkeling der betrekkingen tusschen
Frankrijk en Spanje, opdat een toestan?
van goede nabuurschap bereikt worde.
Radio Andorra moet ertoe bijdragen om
misverstanden tusschen beide landen weg
te nemen. Wij bouwen geen militaire wer
ken in de Pyreneeën, aldus de Monzie, en
onze houding moet Spanje vertrouwen
geven in Frankrijk.
VAN ZES VERDACHTEN ZIJN ER DRIE
VEROORDEELD EN DRIE
VRIJGESPROKEN.
De Amsterdamsche rechtbank heeft van
daag vonnis gewezen in de strafzaak tegen
zes verdachten, die terecht stonden omdat
zij in den avond van 24 Mei geweld zouden
hebben gepleegd tegen personen en goede
ren in een ijssalon aan de Rijnstraat te
Amsterdam.
De rechtbank heeft drie der verdachten:
Van E L en C vrijgesproken wegens ge
brek aan bewijs. De verdachte Van G die
ook terecht stond omdat hij een vrouw
een stoel tegen het hoofd zou hebben ge
gooid, waardoor zij een lichte hersen
schudding opliep, is veroordeeld tot acht
maanden gevangenisstraf, met aftrek van
voorarrest Verdachte M is veroordeeld tot
zes maanden gevangenisstraf, eveneens
met aftrek van voorarrest, en den tweeden
verdachte M is eveneens zes maanden ge
vangenisstraf met aftrek van de voorloo-
pige hechtenis opgelegd
De verdachten bev.nden zich ongeveer
twee-en-een-halve maand ln voorloopige
hechtenis.
De eisch tegen Van G. was tien maanden
gevangenisstraf, met aftrek van voorarrest.
Tegen vier verdachten had de officier van
Justitie acht maanden, met aftrek, geë scht
terwijl hij tegen den zesden verdachte vrij
spraak had gevorderd
De rechtbank overwoog, dat het verweer
van den verdediger, mr. de Rijke, dat het
gebeurde zich niet in het openbaar zou
hebben afgespeeld, niet opgaat, omdat het
tumult van de straat af zeer goed waar
neembaar was Het feit aldus overwoog
de rechtbank verder moet streng wor
den gestraft, daar een dergelijk optreden :n
een geordende maatschappij niet kan ge
duld worden.
Van de drie vrijgesproken verdachten
was er reeds één eenigen tijd geleden in
vrijheid ge6teld De belde anderen wor
den vandaag uit de voorloop'ge hechtenis
ontslagen.
SOLDATEN DRONGEN IN EEN
LEEGSTAAND KASTEEL BINNEN.
Vier soldaten, gewoon dienstplichtigen
bij de eerste compagnie van het 18de grens-
bataljon te Zutphen, zijn op een middag een
leegstaand kasteel te Vorden binnengedron
gen en na alles doorsnuffeld te hebben,
kwamen ze in den wijnkelder terecht, waar
ze zich te goed deden aan de wijn van den
kasteelheer.
Twee hunner gingen 's avonds in gezel
schap van twee andere soldaten van hun
compagnie terug om nogmaals een gratis
dronk te genieten.
De krijgsraad heeft vier hunner vero*,
deeld tot drie weken gevangenisstraf, d»
twee soldaten, die tweemaal In het kasteel
zijn binnengedrongen tot tweemaal drie
weken.
„Het is daarom zoo ernstig wat Jullie heb
ben gedaan", hield de waarnemend presi
dent van het Hoog Militair Gerechtshof, mr.
Fick, den beklaagden, die vanochtend voor
dit college terecht stonden, voor, „omdat
jullie de sympathie, welke de burgerbevol
king in deze tijden voor de weermacht heeft,
naar beneden halen. Jullie bederft het voor
jullie kameraden."
Hoewel de auditeur-mlltiair in alle geval
len hooger beroep heeft aangeteekend,
vroeg de advocaat-fiscaal bevestiging van
de opgelegde straffen.
De verdediger bepleitte voor deze be
klaagden, die ln de burgermaatschappij
nooit een veroordeeling hebben gehad, een
voorwaardelijke straf.
De beslissing van het hof volgt later.
HAAGSCHE RECHTBANK.
Logementhouder bestal ouden ma%
De rechtbank veroordeelde den 35-jarl,
gen F H uit Leiden, die een bij hem ln»
wonenden ouden man van 84 jaar een
bedrag van f. 975.had ontstolen, tot een
gevangenisstraf van een jaar en zes maan
den.
Mislukte poging om valsche bank
biljetten van f. 10.te maken.
De 25-Jarige brandstoffenhandelaar M. J.
van der G. heeft zich op 24 Mei van dit
Jaar bij den directeur van een cliché-fa
briek vervoegd en prijsopgave van cliches
gevraagd Hierbij trachtte hll den directeur
over te halen cliche's van de voor- en ach
terzijde van een bankbiljet van tien gulden
te maken, doch de directeur ging hierop
n'et in en waarschuwde de politie.
Wegens pog'tig tot uitlokking van een
m sdrijf heeft de rechtbank den jongeman
tot zes maanden gevangenisstraf veroor
deeld, waarvan drie maanden voorwaarde
lijk.
Het o M had een beduidend zwaardere
straf, n.l. een jaar en twee maanden ge
heel onvoorwaardelijke gevangenisstraf ge-
etscht.
LUXEMBURG.
Prins-gemaal en kroonprins naar de
Vereenigde Staten.
President en mevrouw Roosevelt hebben
prins Felix van Luxemburg en zijn 18-jari-
gen zoon. kroonprins Jan, uitgenoodigd hen
op het Witte Huis te bezoeken, wanneer zij
zich ter bezichtiging van de wereldtentoon
stelling in de Vereenigde Staten bevinden.
De prinsen hebben de uitnoodiging aan
vaard en zullen binnenkort hun reis aan
vangen,
SPERWERUITSTAPJES.
Het ministerie van luchtvaart deelt mede,
dat Britsche escadrilles heden nachtvluch
ten boven Franseh eeb'ed zullen maken De
vluchten beginnen te 20 uur Bombarde
mentsvliegtuigen. behoorende tot de lucht
macht van „Oostland", zullen tot Beauvais
vl'egen en vandaar terugkeeren naar En
geland om een aanval op de verdedig'ngs-
werken van „Westland" te ondernemen.
De zesde autotocht.
Gisteren vertrok wederom een gezelschap
Sperwercliënten, ditmaal naar Brabant.
Om 7 uur werd van de Papengracht ver
trokken en vla Zaltbommel werd Den Bosch
bereikt, waar de St. Jans Kathedraai onder i
deskundige leiding werd bezichtigd. De
tocht werd voortgezet met een bezoek aan
Breda en een wandeling door de Oisterwijk-
sche vennen, het natuurreservaat van Bra
bant. Een autotocht Den BoschBreda—
MastboschLiesbosch is overigens op zich
zelf reeds een genot. In Breda werd gedi
neerd, waarna via den Moerdijk werd terug
gereden. Om 11 uur arriveerde het gezel
schap weer op de plaats van vertrek.
Dat de stemming den ganschen dag uit
stekend was geweest, bleek op de terugreis,
waar het „Wij gaan nog niet naar huis"
niet van de lucht was.
Morgenochtend gaan weer 200 volwasse
nen en 400 kinderen naar Groenendaai.
AAN DE GEVOLGEN OVERLEDEN.
De 40-jarige rangeerder H. Z., wien gister
morgen tijdens de uitoefening van zijn werk
een ernstig ongeval overkwam, is in het
Dlaconessenhuis aan de bekomen verwon
dingen overleden.
De heer Jan Gijsman alhier slaagde
voor het examen Engelsche Handelscor
respondentie Mercurius en Ver. v. Leeraren.
Een dertigtal leden van de Leidsche
Doofstommenver. ,De Sleutelstad" heeft
een csleagden 'eiTiaagschen autotocht ge
maakt door Zuid-Holland, Utrecht, Gelder
land en Noord-Brabant.
SPANJE.
Het gerucht gaat, dat Serrano Suner, die
bekend is om zijn sympathie voor de „as",
door Franco zal worden benoemd tot minis
ter-president van de nieuwe Spaansche re
geering Als tegenwicht zou dan generaal
Yague, die naar verluidt tegen een nauwer
aansluiten bij de as-mogendheden is, wor
den benoemd tot minister van binnenland-
sche zaken of tot secretaris-generaal van de
phalanx.
In welingelichte kringen is men van oor
deel, dat de herziening van de phalanx een
matigenden invloed zal hebben op de heet
hoofden. Het aantal leden is aanmerkelijk
uitgebreid, zoodat de invloed van het leger
is toegenomen.
Men meent dat Franco aan de eene zijde
het leger tevreden wil stellen door zijn bui-
tenlandsche politiek en aan de andere zijde
de phalanx ter will» wil zijn door zijn bin-
nenlandsche politiek.
Nog acht executies te Madrid.
Bij het aanbreken van den dag zijn gis
teren de laatste personen, die voor den
moord op den politiechef Gabaldon ver
antwoordelijk gesteld worden, zeven man
nen en een vrouw, terechtgesteld. Een vrouw
die medeplichtig wordt geacht, ls tot 30 Jaar
gevangenisstraf veroordeeld.
Nu de Engelsch-Japansche besprekingen
nog traineeren, treedt ln Japan de kwestie
van een militair verbond weer meer op den
voorgrond.
Volgens inlichtingen uit betrouwbare bron
zou de z.g. groep der jonge kolonels Berlijn
haar eerewoord gegeven hebben, dat een
Duitsch-Italiaansch-Japansch militair ver
drag in den ruimsten zin zou worden toe
gepast ondanks beperkende voorwaarden
van het gematigde kabinet Hiranoema. On
der deze omstandigheden kwamen de voor
standers van een bondgenootschap er toe
snel te handelen, teneinde de uitwerking
van een mogelijk compromis tusschen En
geland en de gematigde elementen te To
kio te verhinderen. Daarom kwamen de mi
litaire leiders den 2en Augustus JX bijeen
en noodzaakten zij den premier het ontwerp
van een militair verdrag voor te leggen aan
een conferentie van de vijf voornaamste
ministers, terwijl de Japansche ambassa
deurs te Berlijn en Rome de Europeesche
reacties peilden
Het is van belang er aan te herinneren,
dat de betrekkingen van Tokio met de as
doorloopend onder den invloed stonden van
den blnnenlandschen politieken toestand In
Japan, met name van de krachtsverhouding
tusschen de gematigden en de militairen.
De vraag is thans, of Hiranoema in de laat
ste phase van het onderhavige vraagstuk
zijn rol van gematigd scheidsrechter, staan
de boven de beide partijen, zal kunnen be
houden of dat hij het kabinet zich meer
rechtstreeks zal moeten laten richten naar
het leger
Zooals bekend, zouden de jongste Japan
sche voorstellen, welke begin Juni door Ja
pan gedaan werden doch door Berlijn en
Rome werden afgewezen de volgende ge
weest zijn:
le. Een automatisch in werking tredend,
onvoorwaardelijk militair bondgenootschap
tegen Sovjet-Rusland.
2e. Japan is ln beginsel bereid ook bij
stand te verleenen in geval van een con
flict met de andere vijanden van den drie
hoek, doch de modaliteiten daarvan zouden
voor elk speciaal geval moeten worden
vastgesteld.
3e Het verdrag zou geheim gehouden
moeten worden, teneinde de publieke opinie
in Engeland en Amerika niet in beroering
te brengen.
Tengevolge van de verwerping van deze
voorstellen door Duitschland en Italië had
Japan zich bereid verklaard, het sluiten
van het verdrag toch maar bekend te ma
ken. Intusschen bleef de vraag open, ln
welke mate Tokio zich zou aanpassen aan
een Europeesche politiek, welke het niet
alleen tegenover Sovjet-Rusland doch ook
tegenover de democratieën, vooral Enge
land, zou kunnen plaatsen.
De ontwikkeling van den internationalen
toestand in den loop van de laatste twee
maanden heeft er toe bijgedragen, de Duit
sche eischen te matigen en het rijk er van
te overtuigen, dat het beter is. de Japan
sche voorstellen in groote lijnen te accep
teeren.
Baron Koemao Harada, de particuliere
secretaris van prins Saionji, den eenigen
genro, die nog in leven is, heeft gistermid
dag een bezoek aan Saionji gebracht en
hem op de hoogte gebracht van den loop
der Japansch-Britsche besprekingen en
van den internationalen toestand, met
name ten opzichte van Japans houding
tegenover den nieuwen toestand ln Europa
Overeenkomstig den wensch van Itagaki,
Japans minister van oorlog, zal deze kwestie
van Japans houding inzake Europa van
daag besproken worden op een bijeenkomst
der vijf voornaamste ministers, te houden
na den ministerraad van heden. Itagaki was
voornemens op deze vergadering een uiteen
zetting te geven van de opvattingen, geble
ken op de jongste bijeenkomst van „de drie
groote mannen van het leger",n.l de mi
nister, den chef van den generalen staf en
den inspecteur-generaal van het militair
onderwijs, zoowel als van de resultaten van
de jongste besprekingen van de voornaam
ste legerofficieren.
De ministers van marine, buitenlandsche
zaken en financiën zouden vervolgens hun
oordeel over deze opvattingen uitspreken
Officieel weigerde de regeering zich nog
uit te laten.
Boycot van Britsche waren
te Peking.
In de plaatselijke pers te Peking ls een
lijst van Britsche goederen afgedrukt, welke
niet gekocht mogen worden. Hiernaast was
een lijst van Japansche, Duitsche en Chi-
neesche waren opgenomen, welke hiervoor
in de plaats genomen kunnen worden.
De antl-Brltsche demonstraties duren ge
regeld voort.
XVII.
In de gisteren te 's-Gravenhage voortge
zette zitting van de Algemeene Synode der
Ned. Herv. Kerk heeft de heer E. H. baron
Brlssc van Ulfenhout gerapporteerd over
een schrijven van een comité tot bevorde
ring van de stichting van zelfstandige ge
meenten in den Z.O.O hoek van Drenthe.
Overeenkomstig de conclusie besloot de Sy
node deze zaak in de bijzondere aandacht
van de Algemeene Synodale Commissie aan
te bevelen en het comité te berichten dat zij
terzake diligent is.
Dr. J. Fetlaar van Assen rapporteerde over
een schrijven van prof. dr. S. F. H. J Berkel-
bach v. d. Sprenkel van Utrecht inzake zijn
afvaardiging naar de Synode van de Indi
sche Kerk. Ingevolge den wensch van den
schrijver besloot de synode aan prof. Ber-
kelbach opdracht te geven rapport uit te
brengen over de verbinding tusschen de Ned.
Herv Kerk en de Prot. Kerk in Indië en de
opleiding tot predikant in laatstgenoemde
kerk.
Dr. Fetlaar rapporteerde ook over een ver
zoek van het ministerie van predikanten
van de gemeenten van Den Haag. Leiden
en Utrecht om een collecte uit te schrijven
voor den arbeid onder de studenten. De con
clusie van het rapport werd aangehouden.
Mr. C. de Roon Swaan van Velp bracht
rapport uit over een schrijven van de classi
cale vergadering van Nijmegen Inzake een
betere regeling van de door den quaestor-
generaal ten vorlgen jare ingevoerde con
trole op de administratie van de classicale
quaestoren. Aangezien de commissie zich
refereerde aan de gunstige ervaring die de
quaestor-generaal reeds mocht opdoen be
sloot de synode het schrijven voor kennis
geving aan te nemen.
Mr. de Roon Swaan rapporteerde ook over
een motie van de classicale vergadering van
Emmen inzake dekking van het tekort ont
staan door de malversaties van den vorlgen
quaestor-generaal. De Synode vereenigde
zich met de conclusie van het rapport waar
in voorgesteld werd aan Emmen te berich
ten, dat de Synode in deze zaak na rijp be
raad gebruik heeft gemaakt van haar recht.
Tenslotte rapporteerde Mr. de Roon Swaan
over een motie van de classicale vergadering
van Dokkum inzake het gebrekkig toezicht
op de administratie van den vorlgen
quaestor-generaal. Ook dit schrijven werd
overeenkomstig de conclusie voor kennisge
ving aangenomen.
Ds. F. W. J. v. d. Kieboom van Bergen
bracht rapport uit over een schrijven van
kerkvlsitatoren in de prov. Utrecht inzake
het terugloopend aantal doopelingen in de
Ned. Herv Kerk, waarmee natuurlijk ook het
vraagstuk der geboortebeperking samen
hangt. De Synode besloot overeenkomstig de
conclusie aan kerkvlsitatoren mede te dee-
len dat zij genoemd vraagstuk met de uiter
ste zorg ln haar overwegingen heeft opge
nomen en hun te adviseeren dit onderwerp
den kerkeraden als een belangrijk onderdeel
der zielszorg op het hart te binden.
Laatste rapporteur in deze zitting was ds.
J. J. C. Karres van Apeldoorn over een ver
zoek van het classicaal bestuur van Dokkum
om herziening van een besluit van een Sy-
nodus contracta in 1938. De zaak werd aan
gehouden.
In verband met den nationalen teestdag
werd de zitting vroeger geschorst dar. an
ders. Hedenmorgen heeft de Synode haar
zittingen weer voortgezet.
PREDIKBEURTEN.
VOOR HEDEN.
Noordwtfk aan Zee Geref. Bond «Julianaweg
27): Woensdagnam. 8 uur ds. Steenbeek van
Oudewater.
NED. HERV. KERK
Bedankt voor Otterlo: W. L. Mulder te Vee-
nendaal.
CHR. GEREF. KERK.
Beroepen te Franeker D. Blesma Jr., cand. t«
Groningen.
I
2—1
