Handelskennis L.O.
J. A. JANSEN
Jhr. De Geer
kabinetsformateur
BUITENLAND
VRIJDAG 4 AUGUSTUS 1939
No. 24343
OFFICIEELE KENNISGEVING
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
80ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
STADSNIEUWS
Nieuwe secretaris van
de Synode der N. H. Kerk
Algemeene Toestand
Optimisme en pessimisme
Drf iHHiimer beslaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
De besprekingen
te Moskou
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.3S
per week f. 0.18
Franco per riost e 2.35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. o 80 per 3 mud.)
DE A.S. BLIJDE GEBEURTENIS.
Ontheffing der winkelsluitingswet.
Naar wij vernemen hebben Burgemeester
en Wethouders voor den dag der geboorte
van een Koninklijken Prins of een Konink
lijke prinses, mits deze niet op een Zondag
valt, en voor den daaropvolgenden werkdag
tot des avonds 11 uur ontheffing verleend
van het normale sluitingsuur voor winkels
en van het verbod om na het voorgeschre
ven uur te venten.
EXCURSIE VAN SCHOENMAKERS
PATROONS.
Gisteren maakten de leden van de schoen-
makerspatroonsvereeniging „Nieuw Leven"
alhier een excursie naar de „Robinson"-
schoenfabrieken te Nijmegen.
Onder deskundige leiding werd een hoogst
interessante en leerzame rondgang gemaakt
door de fabriek. Na afloop was men nog
eenigen tijd gezellig bijeen in Berg en Dal.
RIJWIELDIE VEN AANGEHOUDEN.
Op aanwijzing van een tramconducteur.
Gisteravond omstreeks halfelf zag een
tramconducteur, dat een man op de Haar
lemmerstraat een rijwiel, toebehoorende
aan P. V. aldaar wegnam en er mee weg
reed.
Hij waarschuwde onmiddellijk de politie,
die den dief kort daarna arresteerde
Deze bleek te zijn de 41-jarlge typograaf
A. M. van W-, verblijf houdende in een
logement te dezer stede. Als verdacht van
medeplichtigheid ls aangehouden de 36-
jarlge H de M wonende in hetzelfde loge
ment, die op den uitkijk had gestaan,
maar uit den aard der zaak meer aandacht
had geschonken aan politle-agenten dan
aan tramconducteurs. Belden zijn in ver
zekerde bewaring gesteld.
MILITARIA.
Bij het 6e Regiment veldartillerie komen
van 7—30 Augustus a.s. de volgende reserve
officieren onder de wapenen voor het volgen
van een opleidingscursus voor den rang van
reserve-kapitein: de reserve-kapiteins J.
Schreuders en G. van Zelm en de reserve
luitenants G. Bogerd, dr. P. N. M. Kooien,
J. T. L. Rozendaal, E. Engberts, J. M. W.
Hioolen, B. den Breeijen, H. Hauer en P.
Boersma.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen: Meelfabriek Koechlin NV,
Oosterkerksbraat, Lelden.
Procuratie verleend aan: A. Winkel, Den
Haag; J L. V. d. Bos, Den Haag en H. J. de
Koster, Wassenaar. (Beperkende Bepalin
gen).
H J. Grotenhuls, Hooge Rijndijk 12,
Leiden, makelaar in machinerieën en me
talen; expertise, taxatie, assurantiën.
Bovengenoemde zaak is met ingang van
1 Januari 1938 ondergebracht in de zaak
A Klootwijk en Zoon.
A. Klootwijk en Zoon, Utr. Jaagpad 44.
Leiden, reparaties van machinerieën enz.
Bovengenoemde zaak is met ingang van
1 Jan. 1938 omgezet in een vennootschap
onder firma onder den naam: fa. A.
Klootwijk en Zoon (B P.)
Vennooten: L. Klootwijk en H. J. Groten
huis. Leiden.
Soort van bedrijf: machinefabriek en
techn. expertise-bureau.
DS. K. H. E. GRAVEMEYER BENOEMD.
Hedenmorgen
is door de Alg.
Synode der Ned.
Herv. Kerk, ds.
K. H. E. Gra-
vemeyer, Ned.
Herv. Predi
kant te 's-Gra-
venhage, in de
vacature ds.
den Breems
benoemd tot
secretaris dier
Ds. K. H. E. Gravemeyer. Synode.
Op 13 Augustus 1939 treedt het Rijtijden
besluit in werking. Krachtens art. 46 van dit
besluit moeten in het algemeen chauffeurs
in loondienst anders dan overheidsdienst
en personen, die anders dan in dienstbe
trekking een mbtorrijtuig besturen, waar
mede personen of goederen tegen vergoeding
worden vervoerd, in het bezit zijn van een
werkboekje. Deze boekjes zijn verkrijgbaar
tegen betaling van f. 1 en onder overlegging
van het rijbewijs. Zij, die in het bezit zijn
van een rustdagkaart-1939, ontvangen vóór
13 October a.s. het boekje gratis. Bij verlies
van het eerste exemplaar wordt een volgend
exemplaar a f. 2 uitgereikt.
Belanghebbenden wordt aangeraden ten
spoedigste een werkboekje aan te vragen op
het Hoofdbureau van Politie.
De burgemeester van Leiden,
A. TEPE.
Weth. loco-burgemeester.
4513
Geslaagd de Heer P. L. J. PRINS, Voorhout,
leerling van
KAMERLINGH ON NESLAAN 15
LEIDEN TELEFOON 22811.
4475 (Ingez. Med.)
DE WERKLOOSHEID.
Bij den Gemeentelijken Dinst voor Sociale
Zaken stonden gisteren als werkzoekenden in
geschreven:
Aardewerk .enz.: 9 steenfabr.arbelders.
Boekdrukkerij, enz. Boekdrukkers 5, foto
grafen 2. hulp-vakarbeiders 2. letterzetters 19,
steendrukkers 2. - Totaal 30.
Bouwbe.drijven, enz.: Behangers 6, bagger-
lieden 1 .betonvlechters 7, betonwerkers 12, gla-
zenwasschers 2, grarüetwerkers 2, grondwer
kers 28, heiers 1, metselaars 60, opperlieden 25,
schilders 34, sloopers 1, steenhouwers 2, straat-
makers 3. hulp-straatmakers 1, stucadoors, wit
ters 19, timmerlieden 84, uitvoerders 6, voegers
16, ong. bouwvakarb. 4. - Totaal 314.
Chem. Nijverheid: Lab.bedienden 2. vuur
werkmakers 1, zeepfabr.arb. 4. - Totaal 7.
Houtbewerkers: Houtbewerkers 13. kistenma
kers 2. lijstenmakers 3. mandenmakers 1. meu
belstoffeerders 7, meubelmakers 11. politoerders
2. ong. labr.arb. 12 - Totaal 51.
Kleeding, enz.: Beddenmakers 2, bleekers 5,
Kappers 3, kleermakers 65. - Totaal 75.
■weder, enz.: Schoenmakers 9, vellenblooters 4.
Totaal 13.
Metaalnijverheid: Bankwerkers 28, blikbe-
werkers 8. burgersmeden 14, electriciens 14, gas
fitters 4, instrumentmakers 3. kettingsmeden 4,
klinkers 2. koperslagers 3, lasschers 7, lood
gieters 11, machinisten 4, metaalboorders 2, me
taaldraaiers 1. metaalzager6 1. monteurs 8. pia
nostemmers 1, ponsers 2. rijwielherstellers 5,
scheepstimmerlieden 2. stokers 5. tegenhouders
5. hulp-verw. Monteurs 1, voorslaanders 4, voor-
warmers 1, vuurwerkmakers 1. wagenmakers 2,
«zerwerkers 9, zandvormers 3, zilversmeden 1,
ons. arbeiders 10. - Totaal 166.
Papier, enz.: Boekbinders 13.
Textielnijverheid: Hekelaars 1. katoendruk-
Kers 13, kluwers e.a. 2. luikers 2, plaatsnijders
®-a« 3, spinners 9. strijkers 1, wevers 30, wolbe
werkers 14. ong. texticlarb. 30. - Totaal 105.
Voedings- en genotmidd.: Bakkers 40. siga
renmakers 6. sigarenstrippers 2, slagers 20. sui
kerbewerkers 10, wijnkoopersknechten o, zuivel-
bereiders 1. ong. fabr.arb. 11. - Totaal 95.
Landbouwbedrijven: Bloemisten 5, landarbei
ders 12, tuinlieden 12, warmoeziers 7, ong. land
arbeiders 1. - Totaal 37.
Handel: Etaleurs 3, lompensorteerders 8,
magazijnknechten 27, reizigers, colp. 28, win
kelbedienden 15. - Totaal 81.
Verkeerswezen: Emballeurs 1. chauffeurs 22,
exp.-knechten 5, koetsiers 5, kellners 22, koks
1, loopknechten 18, schippers 27. spoor- en
trampers. 13, wakers 2, transportarbeiders 18.
- Totaal 134.
Verz.- en Bankwezen: Incasseerders 12.
Vrije beroepen: Bedrijfsleiders 4. kantoor
personeel 49. musici 2, teekenaars 2, werkmees
ters 6. - Totaal 63.
Ongeschoolde handarb.: Losse arbeiders 151.
Huiselijke diensten: Huispersoneel 8, verple
gers 1. Totaal 9.
Pers. (geen handarb. zonder voork. v. be
roep) 13.
A.V.O. 4.
Vrouwen: Analysten 1, biologen 1, kapsters 2,
naaisters 5, winkeljuffrouwen 6, kantoorbedien
den 16, verpleegsters 1, bedrijf leidsters 2, tand-
arts-ass. 1. onderwijzeressen 3. ass. en huis
houdsters 8, dagmeisjes 13, dienstboden 3. werk
sters 37. fabr.arbeidsters 5, A.V.O. 2. - Totaal 106
Algemeen totaal 1488
4 Augustus 1938 3685
5 Augustus 1937 3933
Benevens 16 ged. werkloozen en 1810 in werk
verschaffing.
Voor het Mercurius-examen Engelsche
Handelscorrespondentie zijn geslaagd Betty
Clements A. N v. Adnichem, P. v. Gorkum,
J. Schrama, C. C Sierag, E. A. Th. Ver
mond, en mej. Willy Woudenberg, allen
alhier.
Mej. J. M. Faas alhier is geslaagd voor
het examen Engelsch L.O.
Mej. H. M. van der Gaag alhier is ge
slaagd voor het examen handenarbeid.
Met ingang van 1 September a.s. wordt
de schrijver le klasse der dir. belastingen,
enz. van 'sGravenhage controle Grond
belasting overgeplaatst naar Leiden inspec
tie der dir. bel. 1ste afdeeling.
Hoe bescherm ik mijn gezin
tegen LUCHTAANVALLEN
Leden vcm de afdeeling Leiden der
Ned. Ver. voor Luchtbescherming
vinden op die vraag het afdoend
antwoord in tal van lezenswaardige
geschriften, welke deze vereeniging
uitgeeft.
Vraagt inlichtingen of geeft U nog heden
als lid op hij den heer D. C. KOK. Rapen
burg 9. Tel. 24807 Ieder bepaalt het be
drag van ziin eigen contributie (minimum
25 cents 's jaars).
De Regeeringspersdienst meldt
H. M. de Koningin heeft hedenochtend ten paleize Soestdijk
in audiëntie ontvangen den Minister van Staat jhr. mr. D. J.
de Geer, en hem de opdracht gegeven tot vorming van een
Kabinet (gelijk wij reeds per bulletin bekend hebben gemaakt.
Red. L.D.).
Jhr. De Geer heeft verzocht deze opdracht in beraad te mogen
houden.
Jhr. Mr. D. J. de Geer werd 14 Dec. 1870
te Groningen geboren. Hij bezocht de gym
nasia te Rotterdam en te Arnhem en stu
deerde aan de Utrechtsche Universiteit
rechtswetenschappen. In 1895 promoveerde
hij aan deze universiteit.
In 1907 bracht de Christ. Unie hem in de
2e Kamer. Voor haar nam hij ook zitting
in de Prov. Staten van Zuid-Holland, die
hem in het college van Ged. Staten kozen.
Zijn eerste 2e Kamer-periode duurde tot
1921 toen hij, als opvolger van minister S.
de Vries Czn.. werd benoemd tot minister
van Financiën in het Kabinet Ruys de Bee-
renbrouck. Dit ministerie trad af op 18
September 1922. doch jhx. De Geer kreeg
eveneens de portefeuille van financiën in
het hierop volgende kabinet-Ruys de Bee-
renbrouck: Op 11 Augustus 1923 legde hij
echter zijn functie neer in verband met
zijn afwijkende meening ten aanzien van
de vlootpolitiek. Op verzoek van dr. Colijn
werd hij minister van Binnenlandsche
Zaken in het kabinet-Colijn. dat op 4 Aug.
1925 optrad en tort) dit ministerie in 1926
zijn ontslag aanbood tengevolge van de
aanneming van het amendement-Kersten,
betreffende opheffing van het gezantschap
bij het Vaticaan, vormde jhr. De Geer een
extra-parlementair kabinet, waarin hij
zelf „Financiën" beheerde. Voor de perio
dieke Kamerverkiezing in 1933 trad dit
kabinet af. De verkiezingen brachten jhr.
De Geer in de Tweede Kamer terug, waar
hij voorzitter is van de Chr. Historische
fractie.
De heer De Geer was ook nog korten tijd
burgemeester van Arnhem. Op 31 Augustus
1933 benoemde H.M. de Koningin hem tot
Minister van Staat als een erkenning van
zijn groote verdiensten jegens het vader
land.
Als financieele specialiteit heeft de heer
De Geer vooral naam gemaakt. Meermalen
bracht hij op financieel gebied praeadvie-
zen uit die zich altijd kenmerkten door een
glasheldere uiteenzetting. We mogen er in
Jhr. Mr. D. J. de Geer.
dit verband ook aan herinneren dat hij ais
minister van Financiën het ontwerp rege
lend de financieele verhouding tusschen
Rijk en Gemeente in de Kamer bracht,
waarmede hij ongeveinsde hulde oogstte
van vriend en tegenstander.
Reeds met Lobman trad hij in de hoofd
redactie van het dagblad de Nederlander,
in welke kwaliteit hij tal van jaren de Chr.
Hist. Unie heeft gediend.
In de staatscommissie voor de jongste
Grondwetsherziening had de heer De Geer
eveneens zitting. Ook was hij vice-voorzit-
ter van de Tweede Kamer.
Tegenover ernstige waarschuwingen van
officieele Engelsche zijde, men zie o.a. de
rede van lord Halifax in het Britsche Hoo-
gerhuis, staan op het huidige oogenblik
meer optimistische klanken.
In een rede te Oban in Schotland heeft
lord Inskip gezegd, dat oorlog onwaar
schijnlijk is. Hij voegde hieraan toe, dat de
Britsche regeering goede redenen voor die
meening heeft.
Naar aanleiding van het feit, dat Enge
land 25 jaar geleden in den oorlog ging,
wordt in de hoofdartikelen der Engelsche
bladen gewezen op het verschil In de toen
malige en de huidige positie van Engeland.
Algemeen geven de bladen uiting aan een
voorzichtig optimisme, dat een oorlog zal
worden voorkomen.
De „Times" betoogt, dat het eenige punt,
waarop Engeland het niet op een accoordje
wil en ook niet kan gooien, is het geweten-
looze gebruik van geweld bij de regeling
van internationale geschillen.
De „Daily Mail" schrijft: wij staan thans
tegenover denzelfden mogelijken vijand, en
het is goed te wijzen op het verschil in den
stand onzer voorbereidingen van toen en
nu. Zulk een vergelijking wettigt het ver
trouwen, dat ditmaal een oorlog zal wor
den voorkomen.
Dc „News Chronicle'' verklaart: de ver
schillen tusschen den toestand van nu en
van 1914 zijn grooter dan de punten van
overeenkomst en uit deze verschillen kun
nen wij hoop putten.
De „Daily Express" oordeelt: vernietiging
wacht allen, die den oorlog in gaan. Hitier
weet dit ook. Het blad geeft dan uiting aan
de meening, had er dit jaar geen Europee-
sche oorlog zal komen.
Minder optimistisch is de Fransche pers.
De Temps" zegt o.a.: De Duitsche bere
keningen dreigen tegenover de feiten on
juist te blijken en daarom is de vraag óf
de totalitaire mogendheden, na vergeefs
alle pogingen tot intimidatie te hebben uit-
BINNENLAND.
De naderende blijde gebeurtenis (3e Blad).
Het autobusongeluk te Etten en Leur (3ds
Blad).
AMSTERDAMSC HE BEURS.
Zeer stille markt - Prijshoudende
stemming - Onbeteekenende koersver-
verschillen - Amerika gedrukt - Beleg-
gingsmarkt weinig veranderd.
BUITENLAND.
Lord Halifax in het Britsche Hoogerhuis
over alle hangende kwesties (le Blad).
Optimisme en pessimisme over Danzig (Bui
tenland le Blad).
De Japansche ambassadeurs te Berlijn en
Rome confereeren aan het Como-meer
(Buitenland le Blad).
Nieuwe tegenslagen voor president Roose
velt (Buitenland le Blad).
Maatregelen in Bohemen en Moravië (Bui
tenland le Blad.
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
geput, nog in staat zijn den noodzakelijken
stap terug te doen om een catastrofe te
vermijden, óf dat zij, door het gewicht van
hun eigen fouten, naar een oorlog zouden
worden gedreven, hoewel zij weten dien
niet te kunnen winnen.
In dit laatste opzicht blijft Danzig de
toetssteen. De laatste zet daar is de weige
ring van de Danzigers om levensmiddelen
te verkoopen aan de Poolsche douane
ambtenaren.
Een vertegenwoordiger van het Poolsche
ministerie van handel heeft zich naar Dan
zig begeven om de aangelegenheid te be
spreken.
Heden verwacht men een Poolsche nota
waarin wordt geatnwoord op de nota van
den senaat van Danzig van 30 Juli. In deze
nota zal het standpunt van de Poolsche
regeering inzake de voornaamste punten
van het geschil tusschen Polen en de vrije
stad uiteen gezet worden. Op de eerste
plaats het vraagstuk van de margarine-
fabriek Amada, waar de Poolsche regeering
sancties heeft toegepast, omdat door het
afschaffen van de douane-inspecteurs, het
niet mogelijk is de goederen van de firma
in Polen toe te laten. De maatregel is een
antwoord op de moeilijkheden, welke den
Poolschen douane-inspecteurs in den weg
worden gelegd.
Vervolgens het vraagstuk van het aan- I
tal der douane-inspecteurs, waarvan de
senaat beperking heeft gevraagd. Volgens
mededeelingen van welingelichte zijde zal
de Poolsche regeering deze eischen van den
senaat van de hand wijzen, hierbij wijzend
op de overeenkomst van 9 November 1920.
waarbij de inspectie van de douane wordt
geregeld en waarbij wordt bepaald, dat
alleen Polen het aantal inspecteurs kan
vaststellen.
De nota eindigt met een waarschu
wing geen ondoordachte stappen te
doen en geen wijziging te brengen in
Verder stijgende temperatuur.
Plaatselijk regen met kans op on
weer. Later opklarend. Zwakke tut
matige wind uit Oostelijke rich
tingen.
den status quo van de douanegren9
tusschen Danzig en Pruisen, zooals
door de Danziger pers werd voorgesteld.
Het opheffen van deze grens zal wor
den beschouwd als een onmiddellijken
aanval op de levensbelangen van Polen
in de vrije stad, welke Polen tot eiken
prijs wil verdedigen.
De leden der militaire formaties in de
vrije stad hebben een verklaring moeten
teekenen, waarbij zij zich verbinden, ter be
schikking van de autoriteiten te blijven tot
Danzig bij Duitschland zal zijn gevoegd.
Er wordt energiek gewerkt aan de ver
sterking van de verschillende strategische
punten, in het bijzonder bij de heuvels van
Bischofsberg en Hagelsberg.
Hedennacht zullen op het vliegveld te
Langfur vlieg- en landingsoefeningen wor
den gehouden door vliegtuigen van de
nationaal-socialistische formaties.
Gouwleider Forster heeft gisteren een
inspectietocht gemaakt, om zich van den
stand der versterkingswerken op de hoogte
te stellen.
Na een energiek vertoog van den Pool
schen commissaris-generaal bij den senaat
hebben de autoriteiten van de vrije stad
vier Polen, die tot langdurige gevangenis
straffen waren veroordeeld, in vrijheid ge
steld vóór zij hun straffen hadden uitgebe
ten.
De Fransche militaire missie'onder lei
ding van generaal Doumenc zal Zaterdag
middag met het speciaal daartoe gechar
terde s.s. „City of Exeter" van Londen naar
de sovjet-unie vertrekken. Zij komt van
middag om half vier in Londen aan en zal
dan de gast zijn van de Britsche regeering.
die haar Vrijdagavond een groot .iiner zal
aanbieden.
Generaal Charle- Funtziger, die aan het
hoofd stond van de Fransche missie to
Ankara, is in Londen om het Anglo-
Fransch-Turksch plan tot samenwerking in
het Oostelijke deel van de Middellandsche
