BINNENLAND LEIDSCH DAGBLAD, Maandag 31 Juli 1939 Derde Blad No. 24339 De Pers over de Kabinetscrisis 80ste Jaargang De Kabinetscrisis De lijdensweg Arnhem—Ni j megen Openbaar onderzoek naar ramp van de „Ekster" De wereldconferentie van christen-jeugd Nationale woningraad LEIDEN HARWICH en terug VERKWIKT ÓÓRDEEL Z ia! rr-rxÏH HAAJ Haarlem LUCHTBESCHERMING H.M. de Koningin heeft Zaterdagavond te negen uur op den Ruigenhoek ontvan gen den vice-president van den Raad van State. Reeds 4n Januari 1935, schrijft de K.N.A.C., deelde de toenmalige Minister van Water staat mede, dat de nieuwe weg Arnhem Nijmegen versneld zou worden uitgevoerd. In April 1935 vond de opening plaats vaD de brug te Arnhem en in Juni 1936 die van de Waalbrug te Nijmegen. Zooals te ver wachten was, nam het verkeer tusschen deze twee plaatsen met 6prongen toe. ten gevolge waarvan het aantal ongevallen op den hierop niet berekenden ouden weg zon der rijwielpaden eveneens met angstwek kende snelheid steeg. Van de minlsterieele toezeggingen in den loop der jaren mogen de volgende in herin nering worden gebracht 4 December 1936: „Met de voorbereiding van den aanleg van den weg Arnhem Nijmegen wordt de noodige spoed betracht" 13 December 1937: „Het uitgewerkte plan van den nieuwen weg van Arnhem naar Nijmegen is bereids goedgekeurd, zoodat kan worden aangenomen, dat zeer spoedig met den aanleg van dezen weg kan worden aangevangen. Hij zal met de grootst moge lijke kracht worden uitgevoerd". Sindsdien zijn alle officieele geluiden over dezen hoogst noodzakelijken weg verstomd, zoodat thans, vier en een half jaar nadat werd medegedeeld, dat de weg Arnhem Nijmegen „versneld" zou worden aangelegd en ruim drie jaar, nadat ten behoeve van de noodige geldmiddelen, de benzine met den extra halve cent per liter (opbrengst ongeveer 2J mlllloen gulden per jaar) werd belast, de eerste spade nog in den grond moet. Met ervaringen als bij de brug te Dor drecht en bij dit werk zal het toch niet veel verwondering wekken, dat de automobilist en motorrijder wat huiverig worden, wan neer zij de woorden „versnelde bruggen bouw" of „versnelde wegenbouw" vernemen. Inmiddels vond 4 Juli 1.1. de eerste aan besteding plaats, t.w. de bouw van een via duct in den Waalbandij'k bij Elden, doch dit betreft dus slechts het kruisingsvrij maken van het bestaande gedeelte van den weg. hetwelk later een onderdeel zal vor men van den nieuwen weg. Naar de meening van de K.N.A.C. zou er alle aanleiding toe zijn bij de komende be stekken voor het werk een premie te stel len voor vervroegde oplevering. Gezien den voor de verkeersveiligheid zoo uiterst ge vaarlijken toestand op den ouden weg zou men, in hets algemeen beschouwd, met een hooge premie voor eerdere oplevering ver moedelijk goedkooper uit zijn dan met een bouwtijd van eenige Jaren. OP DONDERDAG 17 AUGUSTUS. Een commissie uit den Raad voor de Luchtvaart, als bedoeld in artikel 6 der Luchtvaartrampenwet, heeft besloten een openbaar onderzoek door den raad te doen instellen met betrekking tot het ongeval, hetwelk op 9 December nabij het lucht vaartterrein Schiphol is overkomen aan het K LM.-vliegtuig van het type Lockheed su per electra, gemerkte PH-APE (Ekster). De openbare zitting zal plaats vinden op Donderdag 17 Augustus as. des middags om 2 uur in het Departement van Water staat te 's-Gravenhage. HULDIGING GENERAAL REIJNDERS. Veertig jaar geleden werd hij als officier beëedlgd. Zaterdagmorgen heeft in het gebouw van oonigeneralen staf aan het Lange Voorhout 'e Den Haag een intieme huldiging plaats «TOM van den chef van dien staf. luite nant-generaal I. H. Reynders, die den dag hordaoht, dat hij voor veertig Jaar als offl- riw werd beeedigd. De sous-chef van den generalen staf, eweraal-majoor N. T. Carstens, heeft den l er-dcn generaal in een toespraak, ."'j1 hij zijn verdienstelijke militaire oopbaan naging, gehuldigd. Aan generaal Jjfynders werd namens de officieren van vn generalen staf en de officieren, werk- staf -ten ^ureele van hen chef van den DE INVOER VAN GROENTEN EN FRUIT IN BELGIË. De directie van den landbouw deelt mede, van het Belgische ministerie van land bouw telefonisch bericht te hebben ontvan gen dat met Ingang van morgen de invoer van alle soorten groenten en fruit in Bel gië slechts mogelijk zal zijn op vertoon eener invoervergunning Deze invoervergunningen zullen voor de niet-gecontingenteerde artikelen door de daartoe bevoegde Belgische Instantie op aan vraag worden afgegeven aan in België ge vestigde firma's, zonder beperking ten aan zien van de in totaal to te voeren hoeveel heden. Om misverstand te voorkomen wordt op gemerkt dat voor sla, andijvie, komkom mers. augurken, tomaten, peen en aard beien (voor welke artikelen conttogentee- ringen bestaan, waarvan Nederland het beheer heeft en waarvoor door de Neder- landsche groenten- en frultcentrale con- ttagenteeringscertlficaten worden afgege ven) in den bestaanden toestand niete ver andert. PROEFTOCHT VAN DE KLIPFONTEIN De jongste aanwinst van de Vereenigde Ned, Scheepvaartmaatschappij, het prach tige motor-vracht-passagiersschip „Klip fontein" voor de Holland-Afrika-liJn heeft Zaterdag op den offlcieelen proeftocht van Rotterdam naar Amsterdam, bewezen vol komen zeewaardig te zijn, en wat de snel heid betreft, veel meer te kunnen prestee- ren dan is gecontracteerd. Hoewel de Ieverings-snelheid was vast gesteld op 17 mtjl per uur, heeft het schip een topsnelheid behaald van 20 1/4 mijl en wat meer zegt, zonder dat daarbij van eenige trilling sprake was. De vele genoodlgden, onder wie zich ook bevond de vice-president van den Raad van State, jhr. mr. F. Beelaerts van Blok land. hebben deze mededeellng, welke door de microfoon werd bekend gemaakt, met een enthousiast applaus begroet. Toen de Klipfontcln in volle zee was, heeft om twaalf uur de overdracht van het schip plaats gehad. Langzaam ging de oude vlag van de N V. Machine- en Scheeps werf van P. Smit Jr. naar beneden en sta tig werd de vlag van de Ver. Ned. Scheep vaartmaatschappij ln top geheschen. LANDEN-DEFILÉ IN HET AJAX- STADION TE AMSTERDAM. Het organisatiecomité van de wereldcon ferentie van christen-jeugd en met haar de deelnemers aan deze massale Interna tionale demonstratie van Jonge christen vrouwen en -mannen weten het nuttige met het aangename te vereenigen Want Zaterdag ls de lange reeks van zittingen, waarin met groote ernst en toewijding wordt gewerkt en van gedachten wordt ge wisseld om tot een zoo goed mogelijk on derling begrip te komen, onderbroken en hebben de 1600 afgevaardigden uit alle deelen der wereld excursies gemaakt naar een drietal plaatsen in de omgeving van Amsterdam De eerste groep maakte een boottocht naar IJmuiden, de tweede voer naar Alkmaar en de derde naar Volendam. Dat er voor deze laatste excursie de groot ste belangstelling bestond, behoeft nauwe lijks te worden gezegd. 's Middags verzamelden de gasten zich weer in Amsterdam, waar zij zich in het Ajax-stadion aan het Nederiandsche pu bliek hebben voorgesteld. Een kleine 10.000 belangstellenden, voor het meerendeel jon ge mannen en vrouwen waren in het sta dion aan den Middenweg bijeen. Acht vooraanstaande christelijke jeugd leiders, dr. T. Z. Koo uit China, rev. D. T. Niles uit Voor-Indië, dr. John Mott uit de Vereenigde Staten van Noord-Amerika, pasteur H. L. Henriod uit Zwitserland, prof. dr. Stephan Zankow uit Bulgarije, de pre sident van het congres dr. W. A. Visser t Hooft en miss Moira Neill uit Ierland, hiel den korte toespraken. Een indrukwekkend défilé der deelne mers, die luide werden toegejuicht, zang van het Russische koor van de theologische school te Parijs en eenige „negro-spiri- tuals" luisterden deze massale bijeenkomst op. Muzikale medewerking verleende een muziekkorps van het Leger des Hells, TIENDUIZENDSTE SCHIP DEN NIEUWEN WATERWEG BINNENGELOOPEN. Het gistermiddag te Maassluis binnenge komen Duitsche motorschip „Coburg" van den Noordduitschen Lloyd, bestemming Rotterdam, is het tienduizendste schip, dat dit Jaar den Nieuwen Waterweg is binnen- geloopen. Het vorige jaar kwam het tienduizendste schip op 9 Augustus binnen. aandenken aangeboden. <k J Dhaff, adjudant van H.M. vrotl-Fï1®™' is de gelukwensdhen van Hare lesteit komen aanbieden. 1 EEN ZEEREISJE NAAR Cngefaad en terug met de nieuwe motorschepen der Rij. ZEELAND III kl. tr#in/llkl.boot,incl.logies a en ontbijt aan boord slechts J |Xe05 KANT EN KLAAR TOUR naar jConden met de nieuwe motorschepen der Mij. „ZEELAND" eiken Donderdag in Juli en Augustus STERK VERLAAGDE SP00RBILJETTEN Reiskosten Vlissingon Londen v.v.; twee nachten logies in goed hotel te Londen, maaltijden, sightseeing, j" g% SO ALLES INBEGREPEN: Inlichtingen bij de Stations, Reisbureaux en Maatschappij „Zeeland" te Vlissingen VERGADERING DER AFDEELING ZUID-HOLLAND. Zaterdagmiddag is ln hotel .Atlanta te Rotterdam de jaarvergadering gehouden van de afdeeling Zuid-Holland van den nationalen woningraad. De bijeenkomst werd geopend door den voorzitter, den heer H. J. Arnold, die me dedeelde, dat het Jaar 1938 voor de ver- eenigtng zeer gunstig was geweest. Het aantal leden nam voortdurend toe en het aantal aangesloten vereen igingen steeg tot bijna honderd, 1 Naar aanleiding van de notulen der vorige vergadering verzocht de heer G. Spronkers, afgevaardigde van Hillegersberg nog een tweede vergadering te houden, omdat vele afdeeltogen moeilijkheden hebben, die zü gaarne met de andere af- deelingen zouden willen bespreken. De voorzitter zegde toe, dat zulk een vergade ring gehouden zal worden, mits daar aan leiding toe is. Een der afgevaardigden was van mee ning, dat de huurbelasting zeker onder werp van zoo'n vergadering zou kunnen uitmaken, hetgeen door den voorzitter werd beaamd De commissie tot het nazien der boeken bracht rapport uit over de gecontroleerde bescheiden, die to orde bevonden werden, zoodat aan den secretaris-penningmeester den heer W F. van Niekerk, decharge werd verleend. Naar aanleiding van een voorstel van een der commissieleden, om het ambt van secretaris-penningmeester te splitsen, ont spon zich een levendige discussie, die er toe leidde, dat het voorstel voor kennisgeving werd aangenomen. Uit het jaarverslag van den secretaris- penningmeester bleek, dat to het afgeloo- pen vereenigingsjaar veel propaganda is gevoerd, doch dat in verschillende gemeen ten de woningtoestand nog veel te wen- schen overlaat. Het aandeel van de con tributie, dat de vereeniging ontving, be droeg f. 436.het jaar 1938 bracht een nadeelig saldo van f. 62,waardoor het saldo terugliep tot f. 491, Vervolgens werden twee bestuursleden van de woningbouwvereenigtog „Ons Huis" te Loosdutaen en van de Voorburgsche wontagbouwvereeniging. die door het be stuur candidaat wareh gesteld, benoemd tot leden der commissie tot het nazien van de boeken over het jaar 1939. De voorzitter en drie aftredende be stuursleden. die zich allen herkiesbaar hadden gesteld, werden bij acclamatie her kozen. Hierna hield de heer B. Helleman, een causerie over het onderwerp: .De mensch zün leven en zijn woning". Tenslotte dankte de voorzitter den spre ker voor zijn belangwekkende lezing, waar na de vergadering werd gesloten. Deze met deskundige zorg samengestelde American Ciga rette heeft de bijzondere eigenschap iedere kcclprikkcling te ver mijden; zij verkwikt door haar zachten aangenamer» smaak. 20 stuks 25 ct. TOASTED AMERICAN CIGARETTES Op elke origineel* verpakking vindt U de.ze garantie. 4299 Clng-ez. Med.) 1726 (Inge*. Med.) „DE PRINCEVLAG" BIEDT HET M.S. „ORANJE" EEN NATIEVLAG AAN. Op het eerste klasse sportdek van het nieuwe ms. „Oranje" van de maatschappij Nederland, liggende aan de Javakade te Amsterdam heeft de vereeniging „De Prin- cevlag" Zaterdag de rood-wit-blauwe na- tlevlag voor het schip aan de directie van de maatschappij aangeboden. Het dundoek werd geheschen door den burgemeester van de hoofdstad, dr. W. de Vlugt. HERIJK VAN MATEN EN GEWICHTEN. Bij Kon. Besluit is bepaald, dat de maten en gewichten tusschen 1 Januari 1940 en 30 September 1941 aan herijk moeten wor den onderworpen. Gedeputeerde Staten der provinciën zullen de data van herijk voor elke gemeente moeten vaststellen. JAARVERGADERING REEDERSVEREEN. NEDERLANDS CHE HARLNGYVSSCHERIJ. Onder vooorzitterschap van mr. J. H. Kie- wiet de Jonge is Zaterdag in Den Haag de 24ste algemeene jaarlijksche vergadering van de reederavereenigtag voor de haring- visscherij gehouden. Het jaarverslag van den secretaris, den heer Joh. A. Mulder, werd goedgekeurd, evenals de lijst van arbiters voor beslech ting van vereenigingsgeschillen. Op voor stel van het hoofdbestuur werd f. 100,sub sidie aan het visscherij-proefstation ver leend en aan de beide reddingmaatschap pijen elk f. 60. De punten, financieel verslag, vaststelling van contributie, statutenwijziging en de bespreking over de wensohelijkheid om de regeering te verzoeken de visseherij op te nemen in het wetsontwerp houdende rege len betreffende het algemeen verbindend en onverbindend verklaren van bedrijfsrege lingen in den landbouw zullen in de vol gende vergadering worden behandeld. De oud-koloniaal. In „De Standaard" (A.-R.) schrijft Cn het volgende over de Kabinetscrisis „Wanneer laten jullie dien oud-koloniaal nu eens los? De vraag, letterlijk gesteld, dateert niet van deze week, al gaf de Roomsche pers rijkelijk de suggestie er toe. Zij is van 1935 en werd ons gesteld door een R.K. Kamer lid. Die oud-koloniaal was dr. H. Colijn. Wij behoeven niet te herhalen, hoe ons antwoord heeft geluid. Zachtaardig was het in geen geval. Wij brengen dit „incident" louter in her innering om eens te laten zien, hoe in feite de stemming bij een deel van de R.K. poli tici. die tegenwoordig het Parlement be mannen, tegen den AR. leider sedert lang is geweest". De schrijver betoogt dan aan de hand van voorbeelden, dat gedurende de laatste zes jaren! die van Colljn's bewtodi nim mer gesproken kon worden van een loyale samenwerking der katholieken met dr. Colijn, ondanks de geweldige moeilijkhe den. waarvoor de regeertog, nationaal en internationaal, gesteld werd. Ten aanzien van de als een speculatie betitelde gedachte der katholieken aan samenwerking met al de voornaamste partijen in ons parlement zegt de schrijver. „De Roomsch-Katholieken hebben een sfeer geschapen, die voor de nationale rust weinig goeds belooft. En nog minder voor de behartiging van 's lands belangen. Als zij de consequenties aanvaarden, zullen ze met de Sociaal-Democraten de verantwoor delijkheid op zich moeten nemen. En de historie der laatste Jaren bewijst, waartoe zulks in het buitenland leidde. De niet genoeg te waardeeren dienst aan ons constitutioneel-parlementalr staatsbe stel, door de R.K. fractie in bond met Vrij zinnig- en Sociaal-Democraten en Commu nisten bewezen, zou dan wel eens kunnen beteekenen een reëel gevaar voor dat staats bestel, een ondermijning van de fundamen ten, die dat dragen. Dank zij de geestelijke kracht van het Calvinistische volksdeel, zal het niet zoo ge makkelijk zijn in ons land den weg voor de dictatuur te bereiden, door een onverant woordelijke staats-socialistische, de-kiezers- naar-de-oogen-ziende politiek van bepaalde groepen. Elders heeft de verbintenis van de Roomsche en radicale elementen dat wel gedaan. Hier wordt gelukkig een waakzaam Piot. Christelijk volksdeel gevonden, dat met groote oplettendheid, doch zonder vrees op de bres staat voor de handhaving van de constitutioneele vrijheden. De nationale rust is daarvan afhankelijk. Onze menschen moeten zich door de snel elkaar opvolgende gebeurtenissen geen oogenblik van de wijs laten brengen en de tendenzen goed onderkennen. Zij laten zich door R.K. misleiding niet van hun leider vervreemden. Zij geven den „oud-koloniaal" niet prijs, doch zij staan in hou en trouw achter hem, bereid het vader land te dienen, bouwend op de aloude be ginselen der Reformatie". Het oordeel der Chr. Historischen De Nederlander (C.-H.) zegt: „In de groote meerderheid van ons volk leeft, naar onze vaste overtuiging, een diep besef van de noodzakelijkheid om offers te brengen, eenerzijds voor het behoud van onze zelfstandigheid, anderzijds voor het behoud van de duizenden werkloozen als volwaardige leden van de Nederiandsche volksgemeenschap. Het moet mogelijk zijn aan deze overtui gingen vorm te geven door het uitstippelen van een beleid, dat aan belde problemen recht doet en dat daarnevens van financieel verantwoordelij kheidsgevoel getuigt. Wordt zulk een beleid in uitzicht gesteld, dan zal medewerking ondervonden kunnen worden van allen, die niet uit een ver starde economische en flnancleele dogma tiek leven, doch daarentegen vastbesloten zijn de problemen, die deze tijd brengt en dat zijn andere problemen dan die van een vijf en .twintig jaar geleden onder de oogen te zien en. zoo mogelijk, tot een oplossing te brengen". Was de slag voorbereid? Uit de „Avondpost": „Donderdagmiddag, toen de vergadering der Tweede Kamer begon, had mr. Deckers de motie in zijn zak. Het vonnis stond vast. Wat dr. Colijn zou zeggen in zijn rede deed er niet toe. Hij sprak voor doovemansooren. Het wasmonniken-werk. Ons ls onomstootelijk gebleken, dat deze houding der roomsche fractie te voren aan eenige linksche groepen bekend was. Men wist, dat dit initiatief van die zijde zou komen Dat de sociaal-democraten er zich bij zouden aansluiten lag voor de hand. Maar de vrijzinnig-democraten? Hebben zij te voren een (officieuze) toezegging gedaan van medewerking aan een te vormen ka binet? Het is bekend, dat den katholieken aan die medewerking niet alleen veel ge legen was, maar zelfs, dat zij voor hen fei telijk het beslissende moment vormde. Reeds vier jaar geleden, bij de (mislukte) for matie-Aalberse, was dit het geval Maar toen kon men die medewerking niet ver krijgen. Is het nu anders geweest? Was er vooraf gaand overleg? Wisten de katholieken, dat zij het kabinet konden torpedeeren, omdat ook de vrijzinnig-democraten met hen in zee zouden gaan? Durfden ze daarom de poging aan? Stond er, toen de minister president ging spreken, reeds een roomsch- rood-rose phalanx in reserve? Het is van belang dit te weten, omdat, als die vragen bevestigend beantwoord moch ten worden, de beslissende stoot tot deze kabinetscrisis feitelijk van de zijde der vrij zinnig-democraten is gekomen. En dit zou. na de houding, bij de formatie van "37 door de katholieken tegenover hen aangenomen toch wel uiterst merkwaardig zijn. Mr. Oud zegt men wil thans geen portefeuille. Begrijpelijk. Hij kan Rotterdam niet in den steek laten. Maar is dat, anderzijds, wel in den haak, wanneer zijn advies van zoo groot gewicht is geweest voor het ontstaan van deze crisis? Misschien wil men omtrent dit alles we} opheldering verschaffen". Drie-partijen-kabinet? De RK. „Volkskrant" erkent dat er voor de vorming van een nationaal kabinet „ze ker in de gegeven omstandigheden, ook in ternationaal, veel te zeggen zou zijn", maar het betwijfelt, of liberalen, anti-revolution- nairen en de christelijk-historischen van jhr. De Oeer daartoe wel bereid zijn: „Weigeren zij medewerking, dan wordt de kring uiteraard beperkt tot katholieken, vrijzinnig- en sociaal-democraten, met daarnaast de mogelijkheid dat bij de jonge christelijk-historischen men denkt aller eerst aan prof. Liefttack bereidheid blijkt om steun en medewerking te verleenen. Men mag niet vergeten, dat de katholieke Kamerfractie, voordat van haar het initia tief uitging om c.q. een motie van afkeuring voor te stellen, de consequenties, die uit de voor zeker te houden aanneming der motie zouden voortvloeien, heeft overwogen. Men is maar niet lichtvaardig op avontuur uitgegaan, doch heeft gewikt en gewogen, wat er moest en kon gebeuren. Verrassingen kan de loop van zaken derhalve niet ople veren. Men kan niet voor onvoorziene ge vallen komen te staan. En men was, de motie indienend en de aanneming zeker wetend, vastbesloten het tot aftreden ge noopte kabinet door een ander en beter, te vervangen. Waar zoo de stukken staan, kan de oplossing der nieuwe kabinetscrisis maar een kwestie van weinig tijd zijn. Het Nederiandsche volk verwacht dit ook Op het resolute optreden tegen het nieuwe kabinet-Colijn moet een even resolute op lossing van de crisis volgen. Een nationaal kabinet als het kan, een nlet-nationaal ka binet als het moet. Maar in ieder geval een kabinet". 4418 Onset Med.) GLADIOLEN VOOR DE TENTOONSTELLING TE LUIK. In de week van 5 tot 12 Augustus zal de Nederiandsche Gladiolen vereen, een de monstratie houden in het Nederiandsche Paviljoen op de groote internationale watertentoonstelling te Luik. Gedurende deze week zal het paviljoen met prachtige gladiolen worden versierd welke in meer dan honderd manden en bloemstukken zullen worden verwerkt Voor dit doel zullen meer dan 5000 af gesneden gladiolen ran Nederland naar Luik worden verzonden, om den vooruit gang van het artikel op overtuigende wijze te toonen. Een commissie, bestaande uit een zestal heeren. bijgestaan door twee bekwame bloemenbinders. zal in Luik haar beste krachten aan het werk wijden. Bovendien zal een groot aantal decoratieve planten uit ons land worden aangewend om het effect te verhoogen. DE KON. MARECHAUSSEE 100 JAAR IN LIMBURG. De tweede divisie der Kon, Marechaussee zal op 3 Augustus as. 100 jaar onafgebro ken als politie-korps in Limburg werkzaam zijn. De viering zal wegens de gedecentrali seerde ligging van het korps in Limburg, Noord-Brabant en Gelderland niet geza menlijk worden herdacht, doch de dag zal in verschillende brigades niet onopgemerkt voorbijgaan. is een belangrijke zaak voor iedereen, maar voor U en Uwe huisgenooten is zij van het allergrootste gewicht Inlichtingen verstrekt de secretaris van de aideeling Leiden der Ned. Ver. voor Luchtbescherming, de heer D. C. KOK, Rapenburg S, Tel. 24807, waar men zich tevens kan opgeven als lid.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 9