Ons Kort Verhaal
Gunstige verschijnselen op
financieel-economisch terrein
Berlijn zit in het donker, maar
herademt
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Zaterdag 29 Juli 1939
PARLEMENTAIR OVERZICHT
Het lesje
Ritmeester
De goederenmarkten
Een oefening
VRAGENRUBRIEK
Vermoedelijk hebben de vrij gunstige
berichten uit ons binnenlandsoh econo
misch leven steun aan de obligatiemarkt
gegeven. Van speciaal belang in dit ver
band is b v. het verslag der Rijkspostspaar
bank in 1938. dat niet slechts een aanzien
lijke toeneming der inlegging imet 44.6
millioen gulden' vertoont, doch. hetgeen
van nog grooter belang ls. een overschot
van stortingen over terugbetalingen ten
bedrage van 19 millioen gulden Ondanks
vele tegenwerkende factoren blijkt dus het
h'ederlandsche spaarkapitaal verder te
zijn toegenomen Het soaartcgoed bij de
Rijkspostspaarbank alleen beliep eind 1938
678 millioen gulden. Een buitengewoon
gunstig verschijnsel is ook de scherpe aan
houdende daling in het aantal faillisse
menten. Dit aantal bedroeg In het eerste
halfjaar van 1939 slechts 1146 tegenover
1362. 1688, 2283 en 2419 in de overeenkom
stige perioden van 138 terug tot 1935, Wel
degelijk blijkt hieruit de flnandeele kracht
van ons bedrijfsleven en de groote reserves
waarover onze volkshuishouding beschikt.
Het verloop der aandeelen bleef ook deze
week onder den druk der politieke onzeker
heid tamelijk onbelangrijk. De omzetten
waren doorgaans miniem en fluctuaties
zelden wijder dan een paar punten. Sterk
de aandacht trokken de aandeelen der
Amsterdamsche Bank-en der Rotterdam -
sche Bankvereeniging na de verrassende
aankondiging der belangengemeenschap.
Deze aandeelen vertoonden natuurlijk uit
hoofde van de komende terugbetaling een
aanzienlijken sprong, gevolgd door een
kleine reactie. In hoeverre in den huidigen
koers de verwachte toenemende rentabi
liteit reeds is verdtsconteeerd, valt nog niet
te zeggen. Ten aanzien van de verdere uit
werking der belangengemeenschap doen
allerlei geruchten de ronde Zoo verluidt
b.v. dat de Rotterdamsche Bankvereeni
ging uit Amsteram, de Amsterdamsche
Bank uit Rotterdam zou verdwijnen, hoe
wel ten aanzien hiervan geen enkele be
vestiging is te verkrijgen. In elk geval is
zeker, dat een te groote reeks van muta
ties. verschuivingen enz. binnen beide
practisch gefusionneerde banken te
wachten is.
Dat onze banken trachten het gebrek
aan zaken op allerlei wijzen te compen-
seeren, blijkt wel uit de vorming van syn
dicaten tot het overnemen van pakket
ten buitenlandsche aandeelen. Deze week
b.v. vond hier met goed succes de emissie
plaats van certificaten van 10.000 nieuwe
aandeelen Douglas Aircraft, zijnde het re
sidu van een pakket van 29320 aandeelen
door het Nederlandsch consortium over
genomen. Een uitbreiding van het Neder
landsch belang in deze groote Amerikaan-
sche fabriek, die zooveel uitnemende toe
stellen aan de KA.M. levert, ls op zichzelf
geenszins te verwerpen. ..Tire Wall Street
Journal" zwaait in een hoofdartikel den
Hollanders zefs grooten of toe voor hun
initiatief en ondernemingsgeest in dit op-
zioht .hoewel het dit leidende New-York-
sche financleele blad ook niet heeletnaal
duidelijk ls, waarom Douglas Aircraft deze
aandeelen wel ln Nederland en niet ln
New-York aan den man kon brengen.
Toch doet het vreemd en zelfs wat pijnlijk
aan. dat onze groote banken zulk een bij
zondere interesse aan den dag leggen voor
een buitenlandsche vliegtuigenfabriek, te
genover een slechts uiterst matige belang
stelling voor de Nederlandsdhe vliegtuig
nijverheid, die zonder eenlgcn twijfel groo-
tere aandacht van het Nederlandsche ka
pitaal ten volle waard zou zijn.
Op de goederenmarkten is den laatsten
tijd eenige beweging gaande geweest,
's Werelds belangrijkste voedingsmiddel
ftevens bron van welvaart voor tal van
landen en voornaamste vrachtobject der
Internationale scheepvaart), de tarwe,
heeft een prijsdaling ondergaan, die het
orijsneil tot het laasrste punt sinds het
Jaar 1592 heeft doen zakken Deze daling is
tce te schrijven aan bijzonder groote oog
sten in Canada, de Ver. Staten. Frankrijk
en Argentinië, alsmede aan de moeilijk
heden'bij de liquidatie van het uitvoer-
overschot In laatstgenoemd land. Men
hoopt nu eerlang een internationale tarwe-
conferentie bijeen te kunnen roepen, doch
de politieke situatie maakt het niet zeer
waarschijnlijk, dat hiervan groote resulta
ten te verwachten zijn.
Een aanzienlijk gunstiger beeld vertoont
de rubbermarkt. Het Int. Rubber Comité
heeft deze markt een verrassing bezorgd,
door niet alleen het ultvoercontingent voor
het vierde kwartaal met 5°/o tot 6°/» te ver-
hoogen, doch ditzelfde ook met terugwer
kende kracht te doen ten aanzien van het
reeds vastgestelde quotum voor het derde
kwartaal. Dit besluit vindt zijn grond in
de werkelijk sterk verbeterde statistische
positie van het product. In de eerste vijf
maanden immers daalde de wereldexport
van rubber met ca. 7000 ton tot 370.000
ton. terwijl in diezelfde periode het ver
bruik met niet minder dan 65.000 ton tot
436.000 ton steeg De consumptie beweegt
zich dus aanzienlijk boven het productie-
peil en de voorraden zijn dientengevolge
tot een laagterecord voor de laatste Jaren
gedaald. De quota verhooging moet als een
groet voordeel voor de rubberondernemin
gen vorden beschouwd. Weliswaar ver
toonde de rubberprijs een geringe reatie,
doch het is waarschijnlijk dat deze spoedig
voor een herstel plaats zal maken. De com
binatie van grooteren uitvoer en hoogeren
rubberprijs zal er ongewljfeld toe leiden,
dat de nettowinst der ondernemingen over
1939 niet onbelangrijk die van 193S zal
overtreffen.
Java heeft het extra-quotum ad 20.000
ton suiker, dat deel uitmaakt van een to
taal ad 100.000 ton, op 5 Juli aan ver
schillende landen ten behoeve van het
Britsch verbruik toebedeeld, aan den Int.
Sutkerraad teruggegeven. Deze teruggave
is niet zoo vreemd als zij lijkt, daar het
extra-quotum slechts was geleend van het
volgend restrictiejaar. Het beteekende op
zichzelf dus in het geheel geen voordeel
voor Java. Bovendien bleek, dat Engeland,
vreemd genoeg, verre van happig was, de
meerdere suiker op te nemen. Het is daar
om volkomen verklaarbaar, dat Java de
20.000 ton voor het volgend jaar heeft ge-
reverveerd en zich niet op eenigerlei wijze
heeft willen binden, om deze hoeveelheid
juist naar Engeland af te zetten, nu men
in het Verre en Nabije Oosten waarschijnlijk
een veel beter afzetgebied heeft,
Twee gebeurtenissen, de eene op Interna
tionaal terrein, de andere op blnnen-
ïandsch politiek gebied, zetten haar stem
pel op de financleel-economische ontwik
keling van deze week. Beiden werden
eerst Donderdag bekend en bijgevolg kan
over invloed en draagwijdte nog weinig po
sitiefs worden gezegd. De eerste is de vol
komen onverwachte opzegging door de Ver.
Staten van het handelsverdrag met Ja
pan per 27 Januari a.s. Deze opzegging
heeft een politieken zoowel als economi-
schen kant. Zij ls natuurlijk bedoeld om
politieken druk op Japan uit te oefenen
ten aanzien van de activiteit van dit land
in het Verre Oosten en de Ver. Staten ge
bruiken te dien einde het commercieele
wapen: een geducht wapen, aangezien het
de mogelijkheid schept, om, de Neutrali-
teitswet ten spijt, na zes maanden een vol
komen embargo te heffen op leveranties
oan Japan van Amerlkaansch katoen, staal,
ijzer, petroleum enz. Wat hiervan het re
sultaat zal zijn, of de Ver. Staten zich bijv.
tevens niet in him eigen commercieele
vingers zullen snijden, of niet de crisis ln
liet Verre Oosten er door zal worden ver
scherpt, dan wel of omgekeerd Japan wer
kelijk de duimschroeven zullen worden
aangelegd, wat de gevolgen zullen zijn voor
de goud- en zilvermarkt, het zijn alles vra
gen, die op het oogenblik zelfs niet bij
benadering zijn te beantwoorden.
De tweede gebeurtenis is het in de wieg
smoren van het tweedaagsche kabinet-
Colijn Ook hiervan zijn de gevolgen op het
oogenblik dat dit wordt geschreven nog
niet te peilen. Sleohts lijkt het waarschijn
lijk, dat het met de orthodox-financleele
politiek thans is gedaan en dat, hoe de
nieuwe regeering er ook mocht uitzien, zij
de verwezenlijking van haar program ten
aanzien van werkverschaffing en defensie
zal stellen boven het beginsel van de te
ring naar de nering te zetten. Uit dezen
waarschijnlijken gang van zaken mag dan
ook, mede in verband met het door dr.
Colijn opgehangen sombere beeld onzer
staatsfinanciën, wellicht reeds thans de
conclusie worden getrokken, dat begroo-
tingsevenwicsht vermoedelijk op het tweede
plan zal worden geschoven en dat in ster
ker mate dan tot dusver zal worden ge
leend. Waaruit wederom als onvermijdelijk
consequenties zullen voortvloeien een druk
op den gulden, die reeds Donderdagmiddag
wederom is ingezet, een nieuwe daling op
de obligatiemarkt, welke juist bezig was
zich op krachtige wijze te herstellen, als
mede een vlucht ln aandeelen, teneinde
Tweede Kamer.
AANVULLINGS-BEGROOTING
VAN DEFENSIE.
(Van onzen parlementairen medewerker).
Het kan vreemd gaan in het politieke
leven.
Een paar dagen geleden werd er over ge
redekaveld, of Minister van Dijk, als hij
hef militaire crediet zou moeten verdedi
gen, nog demissionair zou zijn. Gisteren
verdedigde hij het crediet en hij was....
weer demissionair. In die paar dagen was
hij ook nog even „echt" minister geweest.
In de bestaande omstandigheden vond de
Kamer, terecht, geen aanleiding tot lange
redevoeringen over het wetsontwerp, dat 33
millioen gulden aanvraagt als extra-crediet
over het loopende jaar, een gevolg van
allerlei buitengewone voorzieningen. En wij
vinden evenmin aanleiding voor een lang
overzicht.
De Minister van Defensie, die een zeven
tal sprekers te beantwoorden had. heeft
verzekerd, dat het noodige materiaal steeds
zooveel mogelijk in het eigen land wordt
gekocht, zoodat de vaderlandsche in
dustrie wordt begunstigd: maar natuurlijk
moeten de eischen hoog zijn. Wat de vlieg
velden betreft kan op Waalhaven niet
worden gerekend, zoolang er geen beslis
sing omtrent het centrale vliegveld geno
men ls. Thans wordt, over een derde vlieg
veld, gedacht aan een terrein in Brabant
(bij Verhoven). Inzake de vergoeding aan
kostwinners en de verlofregelingen heeft
de Minister verschillende nadere inlichtin
gen gegeven, evenals ten aanzien van ver
schillende andere punten en voorzieningen.
Ook verdedigde hij het oproepen der grens
troepen en deelde hij mede, dat in onder
zoek is de vraag in hoever werkgevers ge
dwongen kunnen worden dienstplichtigen,
die bij hen in betrekking waren, daarna
weer in dienst te nemen.
Wat de Indische vlootversterking betreft,
c'eelde de Minister mede. dat de ingestelde
technische commissie bijna met haar ar
beid gereed is.
De Minister erkende de eigenaardigheid
van het feit, dat 25'Vo van den voor militai
ren dienst aangewezen werkloozen plotse
ling werk bleek te hebben, toen ze moes
ten opkomen. Hij zou zien, of Sociale Zaken
naar dat feit een onderzoek wilde instellen.
De Kamer heeft het wetsontwerp aan
genomen; zij ging daarna uit elkaar.
gewaarborgd te zijn tegen eventueeele ver
liezen uit hoofde van inflationistisöhe In
vloeden. Het perspectief lijkt dan ook
voorshands weinig gunstig, vooal wanneer
men zioh gaat verdiepen In de door dr.
Colijn gepubliceerde cijfers van het te ver
wachten begrootingstekort en van den om
vang onzer vlottende schuld op het eind
van 1939. Met bijzonder groote spanning
zullen derhalve niet slechts financleele
kringen ln Nederland, doch ook die in het
buitenland, het verloop der nieuwe crisis
volgen.
Zij is te meer betreurenswaardig, nu de
berichten uit ons binnenlandsoh econo
misch leven vrij gunstig blijven luiden.
(Nadruk verboden).
Door J. F. BALJE.
De fabelachtig rijke winkelier De Bruin
(en hieruit kunt U al constateeren, dat dit
verhaal in het grijze verleden plaats vond,
want tegenwoordig zijn er geen fabelach
tig rijke winkeliers meer) werd wakker,
doordat een ruwe hand hem bij den schou
der schudde. Verbaasd wreef hij zich de
oogen uit. en keek toen knipperend in een
gemaskerd gezicht, enden loop van een
revolver! Hij maakte een beweging van
schrik, maar onmiddellijk kwam de revol
ver dreigend nader, terwijl een stem hem
zacht toebeet:
„Geen beweging maken! En niets zeggen,
voor ik er toestemming voor geef, begre
pen?"
De Bruin knikte bevestigend, waarop de
gemaskerde kalm een cigaret opstak, ln-
tusschen De Bruin scherp ln het oog hou
dend. Op zijn gemakje schoof de inbreker
een stoel bij het bed en nam daarop plaats.
Nonchalant knipte hij de asch van zijn ciga
ret, deed een paar diepe halen en vestigde
toen zijn oogen met doordringenden blik op
De Bruin's gezicht.
„Je bent een schurk, een uitzuiger, een
beul voor je personeel, een onaangenaam
mensch voor je omgeving!" zei hij eindelijk
op een toon, alsof hij naar De Bruin's ge
zondheid informeerde. „En daarom heb ik
besloten, je een lesje te geven".
Angstig hield De Bruin de revolver in het
oog, die dreigend op hem gericht bleef. Dit
was dus een situatie, zooals hij zoo vaak in
detective-verhalen gelezen had Met belang
stelling had hij altijd dergelijke verhalen
verslonden, genoten van de brutaliteit der
misdadigers, of van een schitterenden inval,
waardoor het slachtoffer zich uit zoo'n im-
passee wist te redden. Eigenlijk diende hij
zich nu met bravour op den schurk te wer
pen, hem diens revolver te ontwringen en
de politie opbellen. Maarhij was geen
held, hij besefte integendeel, dat hij geen
greintje moed bezat. Het angstzweet prikte
hem op het hoofd en hij durfde dit zelfs
niet afwisschen uit vrees, dat de ander dit
voor een aanval zijnerzijds zou aanzien en
hem een kogel door het hoofd jagen. Steeds
hield De Bruin zijn schichtige oogen op de
revolver gevestigd, waarmee zijn belager
toch al zoo gevaarlijk speelde. Verbeeld je,
dat het ding eens plotseling buiten diens
wil afging hij mocht er niet aan den
ken! En waarom bleef de kerel zoo lang
zwijgen? Was dat misschien om zijn zenu
wen tot het uiterste te prikkelen? De Brum
voelde het als een soort verlichting, toen
de inbreker tenslotte weer begon te spre
ken met een verbeten trek om den mond.
I „Ik ben geen beroeps-inbreker", hoorde
De Bruin hem zeggen, „en ik zal zelfs mijn
incognito opheffen. Ik bende reizi
ger, dien je vanmiddag op een hondsche
wijze uit je kantoor hebt doen smijten. Zoo
als je alles op een hondsche wijze doet.
Vanmiddag wilde je me zelfs niet aanhoo-
ren, gaf je mij geen gelegenheid het artikel,
waarmee ik toch mijn brood moet verdie
nen, aan te prijzen. Toén was je heer en
meesternü zijn de rollen omge
keerd. Thans wensch ik mijn goede woor
den niet meer aan je te verspillen".
Bedachtzaam doofde de inbreker zijn ci
garet uit, en haalde toen langzaam een pa
pier uit zijn zak. Hij reikte dit De Bruin
toe, gaf hem daarna een vulpenhouder.
„Teeken dit papier!" zei hij op een drei
genden toon. „Je hoef het niet te lezen, want
of je ermee accoord gaat of niet, aan het
teekenen ervan zal je toch niet ontkomen!"
De vulpenhouder trilde in De Bruin's
hand en even nog wierp hij een hulpeloo-
zen blik in het rond. Maar opnieuw nader
de het zwarte gaatje van den revolverloop,
die dood en verderft kon braken, zijn be
zweet voorhoofd, en snel plaatste hij zijn
handteekening op het hem toegereikte pa
pier. Met een vlugge beweging griste zijn
tegenstander het papier weg, bekeek nauw
keurig de handteekening en lachte toen
grimmig.
„Dat's voldoende!" bromde hij voldaan
Toen trok hij zich langzaam terug, den ze-
nuwachtigen De Bruin toebijtend, dat hij
zich minstens een kwartier „koest" moest
houden, en verdween door het open raam..
Twee dagen verliepen, dagen, waarin De
Bruin in een nerveuze spanning verkeerde.
Toen werd een buitengewoon groote kist
bezorgd, die door drie mannen naar zijn
magazijn gedragen werd.
De Bruin verwijderde eigenhandig de
emballage. Boven op de kist lag een brief,
dien hij wild openscheurde. Zijn gezicht
werd vuurrood van woede, toen hij den in
houd las:
„Weledele Heer,
..Het deed ons genoegen Uw prachtige
order te mogen ontvangen.
Bijgaand zenden wij de door U bestelde
2000 speelgoedrevolvers, de hoop uitspre
kend. dat U ons binnenkort weer met een
dergelijke order zult willen vereeren.
Ter vergelijking voegen wij hierbij tevens
het exemplaar, waarvan onze vertegen
woordiger tijdens zijn bezoek ten Uwent de
eer had, U de werking te verklaren, en waar
voor U zoo'n vriendelijke belangstelling aan
den dag legde.
Ons aanbevelend voor Uw gewaardeerde
verdere orders, teekenen wij,
„met verschuldigde hoogachting.
„N.V. Engroshandel Kinderspeelgoed".
(Nadruk verboden.
Auteursrecht voorbehouden).
Onze Berlijnsche correspondent schrijft
ons:
Begin September 1938. De Duitsche kran
ten verkondigen op de gebruikelijke sug
gestieve wijze, dat er te Berlijn een gene
rale repetitie plaats zal hebben van de
luchtbescherming. De radio organiseert
voordrachten over dit onderwerp. Op de
aanplakzuilen verschijnen de kille wette
lijke gegevens betreffende de oefening. Ook
in winkels, waar men zulks wel allerminst
verwachten zou, verschijnen etalages vol
zwart papier, dat men met punaises aan
zijn venster kan bevestigen, opdat geen
lichtstraal naar buiten doordringe. Massa's
menschen besluiten er eindelijk toe, om een
volksgasmasker te bestellen. Degenen, die
dit reeds vroeger gedaan hebben, staan in
lange rijen om hun gasmasker af te halen.
Zij, die bij de luchtbescherming een baantje
hebben, zoeken hun spullen bij elkander en
houden zich gereed. En dan komt plotse
ling de tijding, dat de generale repetitie
van het luchtbeschermingswezen „om tech
nische redenen" is uitgesteld.
Doch eenige uren voor de publicatie van
Een woord van
aanbeveling .is
niet meer noo-
dig. De Ritmees
ter Ideaal ls
alom bekend als
de Ideale 8 cis.
sigaar.
sigaren
3634
f Inge 2. Med.i
dit besluit had zich een feit van historische
beteekenis afgespeeld. Te München waren
de Führer en de Duce samengekomen met
Chamberlain en Daladier om over het lor
der Sudeten te beslissen. En plotseling wist
men. wat vrijwel niemand verwacht had:
Er was alarm geslagen voor een geval van
ernst en niet voor een repetitie. Het Duit
sche volk had zich gewapend tegen even-
tueele luchtaanvallen in geval van oorlog.
Het was geen spel geweest, doch bittere
ernst.
Half Juli 1939. De Duitsche kranten ver
kondigen op de gebruikelijke suggestieve
wijze, dat er te Berlijn een generale repeti
tie plaats zal hebben van de luchtbescher
ming. De radio organiseert voordrachten
over dit onderwerp. Op de aanplakzuilen
verschijnen de kille wettelijke gegevens be
treffende de oefening. En intusschen woedt
de campagne tegen Engeland, wordt de toon
der officieele redenaars, der kranten en van
de radio tegen Polen bij den dag scherper.
De propaganda heeft zich op bevredigende
wijze van haar taak gekweten. Het Duit
sche volk is niet bang voor een oorlog, want
het staat immers vast, dat Engeland van de
landkaart zal verdwijnen, dat Polen een
protectoraat wordt, dat Frankrijk voorgoed
zijn positie van groote mogendheid verliest
en dat Rusland en de Vereenigde Staten er
wel heilig voor op zullen passen, om zich
aan een gevecht op leven en dood met
Duitschland en Italië te wagen. Maar toch...
Oorlog ls eigenlijk een heel aardig ding om
er uren over te praten. Wanneer men er een
glaasje bier bij drinkt, dan is het een ge
zellige afwisseling op het gebruikelijke
„proost!" om op de toekomstige overwin
ningen te klinken. Maar de zaak krijgt plot
seling een heel ander aspect, wanneer 't er
op aankomt, een oorlog uit te vechten! Dan
heeft men plotseling een gezin, dat men
slechts zeer ongaarne verlaat. Dan heeft
men een positie, die men niet gaarne ver
liezen zou. Dan heeft men mannen, vaders,
zoons, kinderen, familieleden en vrienden,
die men slechts noode zou missen. En ook
de goede patriot, die bereid is, alles te ge
ven, alles op te offeren, beseft plotseling,
dat hij maar één leven heeft te verliezen..
Woensdag 26 Juli, 3 uur 's middags.
Grauwe wolken liggen als natte watten
opgestapeld boven Berlijn. Het plenst Nu
en dan flikkert het even. Dof rommelt de
donder. En dan huilen plotseling de sirenen.
Een oogenblik twijfelt men. want juist rolt
er een zware slag over de Duitsche hoofd
stad. Doch het gerommel versterft en dan
hoort men 't heel duidelijk, de sirenen van
de luchtbescherming heffen haar klagend
gehuil aan. Alarm? Ja, maar niet voor een
geval van ernst, doch slechts voor een oefe
ning. Want de radio brengt nog muziek,
doodgewone muziek, en zelfs geen marsch.
zonder dewelke in Duitschland geen dingen
van beteekenis denkbaar zijn.
In de hulzen klinkt geroezemoes. Er zijn
vrouwen, die gichelen, er zijn mannen, die
zeer ernstig met elkaar praten. Op de trap
pen klinken snelle schreden. Auto's stop
pen en voorbijgangers stappen rustig de
huizen binnen, waarvoor ze zich toevallig
bevinden. De portier, de man, die alles weet
en trouwens van alles weten moet, want
dat is nu eenmaal zijn vak ontvangt met
Berlijnsche gulheid van gebaar zijn schaap
jes, die naar den schuilkelder willen en
stuurt ze weer terug. Want het signaal, dat
de sirenen gaven, beteekende niet, dat de
bevolking zich in veiligheid moest stellen
voor bommen, die bij dergelijke gelegenhe
den verondersteld worden te vallen, doch
het botrof slechts een oproep van hen, die
de leiding bij de luchtbescherming in han
den hebben. De portier maakte van de ge
legenheid gebruik, om een beetje theorie te
geven. Driemaal een twee minuten volge
houden, gelijkblijvende toon bedoelt alleen
maar de mobilisatie van de eigenlijke lucht
beschermingsorganisatie. Aanzwellend en
verstervend sirenengehull gedurende twee
minuten beteekent vliegeralarm en alleen
bij dit signaal is men verplicht, een onder
komen te zoeken in de schuilkelders, of al
thans ln hetgeen daarvoor doorgaat, want
de bom- en gaszekere schullruimten zijn in
de mlllioenenstad Berlijn nog zeer dun ge-
Zou men in gewone omstandigheden niet
zonder meer bereid zijn om zich de les te
laten lezen door den man, dien men eigen
lijk niet anders kent dan als iemand, dio
tegen een kleine fooi gaarne bereid is om
allerlei nuttige dingen te doen, bij deze ge
legenheid liet men zijn theorie gaarne over
zich heengaan. Immers, de ban was gebro
ken, het wis een oefening!
En om 7 uur 's avonds begon het toen
voorgoed. 7 uur ls het officieele sluitings
uur der winkels ln Duitschland en om een
of andere reden, die ook voor de meest offi
cieele instanties blijkens ontelbare kranten
artikelen een volledig raadsel is, geeft de
Duitsche huisvrouw er de voorkeur aan, om
juist een paar minuten voor zevenen de in-
koopen te gaan doen, die ze overdag ver
geten heeft. Stampvol waren de zaken, toen
precies zooals de portier het verteld had
twee minuten lang de aanzwellende en
verstervende huiltoon der sirenen weer
klonk. Daar hielp geen lieve moeder meer
aan. men moest de straat op en den meest
nabijen kelder in!
De trams bleven staan, waar ze stonden,
de autobussen posteerden zich midden op
straat, de taxi's stopten, de auto's reden
precies volgens voorschrift, een stille zij
straat in. Alles, wat zich op straat bevond,
stapte het eerste het beste huls binnen en
richtte zijn schreden naar den schuilkelder,
tenminste, voor zoover er de bekende gele
pijlen aanwezig waren, die de richting aan
wijzen, wanneer er werkelijk een schuilkel
der aanwezig is. Was dit niet het geval, dan
maakte men het zich gemakkelijk op de
trap en wachtte op de dingen, die gingen
komen.
De oefening verliep geheel in de stem
ming van: „Er ls toch niets aan de hand!"
De Berlijner, die van nature een cavalier
is, zag in den regel met bewonderenswaar
dige tegenwoordigheid van geest nog juist
kans om een onderkomen te vinden in den
schuilkelder, of op de trap. waar met het
gebruikelijke gilletje een paar aardige
meisjes op afgestevend waren. Het verblijf
in de echte en geïmproviseerde schullruim
ten was werkelijk niet vervelend, want er
was overal tenminste één gangmaker, die
een paar goede moppen vertelde en het ge
zelschap aan het lachen bracht. Natuurlijk
waren er ook massa's pechvogels, want die
vindt men nu eenmaal overal. Sommige
menschen hadden er urenlang wachten voor
over gehad om terecht te komen in de mo
del-schuilkelders. waarover de meeste oifi-
cleele gebouwen, voor zoover ze nieuw zijn,
beschikken. In deze model-schuilkelders
ging het Pruisisch model toe. Men zat er
heel nauw op elkaar, er mocNt niet gerookt
worden, er werden proeven genomen met
de beschikbare hoeveelheid lucht, om kort
te gaan. het was erg Interessant, maar hoe
genaamd niet gezellig.
Vanavond ligt Berlijn in duisternis ge
huld. We hebben onze vensters dicht gepu-
naisd met groote vellen zwart papier, maar
om de een of andere reden schijnt er toch
iets aan te mankeeren, want een barsche
stem heeft opgebeld en ons gelast, het elee-
trische licht uit te draaien. Weshalve deze
regelen bij een flakkerend kaarsenvlam
metje ontstonden!
(Nadruk verboden).
L. M. te L. - Amerfoort. Nijkerk, Putten,
Harderwijk. Nunspeet, Elburg. Oldebroek,
Zwolle, Oud-Leusen, Ommen, Ommerschans.
Totaal 103 K.M.
Enkele reis 3de klasse Leiden—Amersfoort
kost f. 1.70.
AmsterdamZwolle: vertrek lederen werkdag
van 9 u. 15 en 21 uur (De Ruyterkade steiger
5).. Enkele reis 1ste kajuit f. 1.50; 2de kajuit
f.1; retour f. 2.25 en f. 1.50; rijwielen f. 0.30.
Adam—Harderwijk (Dc Ruyterkade steiger
B): vertrek dagelijks to 8 u. 35; 9 u. 30 'Za
terdag 14 u. 30) en 18 uur ('s Zondags 20 uur;
's Zaterdags niet).
Enkele reis 1ste kajuit f. 0.50; 2de f. 0.40. re
tour f. 0.75 en f.0.60; rijwielen f0.30.
Een vacantiekaart 3de klasse kost. ongeacht
den afstand f. 4; retour vacantiekaarten (2
dagen geldig) f.6.
U moogt echter hierbij niet onbeperkt ge
bruik maken van den trein; dan moet u een
8-daagsch abonnement f. 15 koopen. Een flets-
abonnement kost f. 5.
Mej. B. te L. - Leiden, Utrecht, Ede, Arn
hem. Duiven. Zevenaar. Didam, Montferland.
Totaal 138 K.M.
A. B. C. D. te K. Als een broer erft an een
zuster moet in het door U gestelde geval 15"p
aan successierechten worden betaald met een
verhooging van 20 opcenten.
J. J. W. C. te L. U ls niet verplicht afstand
te doen van de goederen.
Hoe bescherm ik mijn gezin
tegen LUCHTAANVALLEN?
Leden van de aideeling Leiden der
Ned. Ver. voor Luchtbescherming
vinden op die vraag het afdoend
antwoord in tal van lezenswaardig©
geschriften, welke deze vereeniging
uitgeeft.
Vraagt inlichtingen of geeft U nog heden
tIs lid op bij den heer D. C. KOK. Rapen
burg 9. Tel. 24807 - Ieder bepaalt het be
drag van zijn eigen contributie (minimum
25 cents 's jaars).
'23
