Zoo brak de wereldoorlog uit...
V
BtscheijityHetl
ad**
Prov. Staten van Zuid-Holland
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Donderdag 27 Juli 1939
De noodlottige gevolgen van den moord
te Serajewo
LN/T (NUTTIGEN
De spanningsmaand
28 Juni—28 Juli
Wijziging drinkwaterleiding-verordening
Dagbladreclame
is niet te vervangen
WIELRENNEN.
DE WERELDKAMPIOENSCHAPPEN
TE MILAAN.
De sport-commissie van de Nederlandsche
Wielren-Unie neeft besloten de volgende wiel
renners af te vaardigen naar het jaarUJkscli
tournooi om de wereldtitels, welke dit jaar te
Milaan worden verreden van 26 Augustus tot
en met 3 September a.s.
Amateurs-sprint: J. Derksen. Zwolle; P. W.
H. Smits, Tegelen en J. Pronk, Heiloo
Professionais-spriut: A. van Vliet, Woerden,
en J. J. v. d. Vijver, Roosendaal.
Prófessionals-oOUO M. achtervolging: D.
Klink, Wieringen «Den Oever).
Amateurs voor den wegwedstrijd: J. Engel.
Amsterdam en C. de Groot. Amsterdam.
Professionals voor wegwedstrijd: J. J. Dem-
menie, Rotterdam.
Professionals 100 K.M. achter groote moto
ren: C. Wals. Tilburg.
AUTOMOBILISME.
AMERIKAANSCH RENNER VERONGELUKT.
Na verbetering van het record over 500 K.M.
Uit Salt Lake City wordt gemeld: De Amen-
kaansche autorenner Jenkins is gisteren tijdens
een poging het duurrecord over 24 uur te ver
beteren. op de autobaan van Bonneville veron
gelukt. Zyn wagen vloog in brand en Jenkins
werd ernstig gewond.
Hij was te kwart over twee in den middag
gestart met een wagen van 750 pK.. waarmede
hij zijn record van een gemiddelde snelheid
van 253.50 KM. per uur gedurende 24 uur
hoopte te verbeteren.
Drie uur na den start vloog de auto m
brand, nadat de coureur het record over 500
K.M. had verbeterd door een gemiddelden tijd
van 284,87 KM. per uur te maken.
Het oude record was 278,4 K.M. per uur.
WATERPOLO.
A.Z.C. I—BOSKOOP I 10—2.
A.Z.C. I heeft een groote overwinning weten
te behalen op haar gasten en indien haai- pro
test tegen Zwip «Den Haag) wordt toegewezen
zal zij nog in aanmerking kunnen komen om
een beslissingswedstrijd te spelen voor het
kampioenschap van haar afdeeling. Reeds spoe
dig wist A.Z.C. door een goed samenspel van
v. d. Velde en Thim de leiding te nemen, 1-0.
Weldra vergrootte Bijl den voorsprong. 20.
De Boskoopers kwamen nu meer in den aanval
en hun midvoor maakte het eerste tegenpunt,
21. Dit was echter aanleiding voor A.Z.C. om
opnieuw het offensief te nemen en na eerst
tweemaal tevergeefs tegen de lat te hebben ge
schoten. bracht Thim voor de rust den stand
op 31.
Na rust kwam eerst recht de bui van doel
punten los. Vooral Thim nam er talrijke voor
zijn rekening. Van d. Velde scoorde 4—1. Na
dat Thim achtereenvolgens den stand op 7—1
had weten te brengen, moest deze het water
verlaten, daar hij al te forsch werd. Boskoop
maakte van deze gelegenheid gretig gebruik
en wist haar achterstand op keurige wijze door
haar linksvoor te verkleinen tot 72. Het was
A.Z.C. echter nog niet genoeg en door Jonge-
leen en v. d. Velde werd de score nog opge
voerd tot niet minder dan 102.
A.Z.C. n—DE ZIJL II 1—4.
Aanvankelijk had A.Z.C. het beste van het
spel. maar spoedig bleek De Zijl toch sterker.
Kort na den aanvang wist Kemp zich op keu
rige wijze los te maken en deze gelegenheid
te benutten om voor A.Z.C. de leiding te nemen.
1—0. De Zijl kwam nu sterk in het offensief,
doch voor de rust wist keeper Laros goed stand
te houden. Na rust was het weldra de midvoor.
die op keurige wijze voor De Zijl ae partijen op
gelijken voet bracht, 1—1. Het was toen dc
linksvoor van de gasten, die zich keurig weerde
en niet minder dan 3 keer het leder in het
doel van A.Z.C. liet verdwijnen, zoodat het
einde kwam met een verdiende overwinning
voor de Zijl van 41.
HET HORTHYBEKER TOURNOOI.
Er zal bij het Horlhy-beker-tournooi dat Za
terdag te Doelinchem begint, een noviteit wor
den toegepast wat de tijdopneming betreft. Tot
dusver bediende de tijdopnemer zich van een
7..g. stopwatch en hij gaf door middel van een
fluitsignaal het einde van de belde speelhelften
aan. Uiteraard waren de spelers tijdens het spel
niet op de hoogte hoe lang er nog gespeeld
moest worden. In Doetlnchem echter zal men
zich bedienen van een groote, electrische klok.
die voor iedereen zichtbaar is. De tijdopnemer
zal deze door het indrukken van een contact bij
elke overtreding kunnen stopzetten. Is een speel-
helft verstreken, dan zal er automatisch een
sirene in werking treden.
De Hongaren zullen hedenavond reeds in Doe-
tinchem aankomen en de Italianen arriveeren
morgenavond.
KORFBAL
WILSKRACHT (NIEUWVEEN).
Maandagavond te half acht speelt Wilskracht
II thuis tegen Mijdrecht.
SCHAKEN.
KAMPIOENSCHAP VAN ALPHEN.
H. v. d. Linden behaalde het kampioenschap
van Alphen met 4 pnt, gevolgd door C. Brunt
met 3 pnt.
TOONKUNST-CONCERTEN 1939/40.
De Maatschappij voor Toonkunst zal in hef.
komende seizoen drie gewone en twee buiten
gewone concerten geven.
De drie gewone concerten zijn vastgesteld
als volgt:
November 1939: Het Gemengd Koor der Mij.
voor Toonkunst met medewerking van het
Residentie-Orkest, Suze Luger «alt) en een
nader aan te kondigen tweeden solist, het ge
heel onder leiding van Frits Schuurman: uit
gevoerd worden o.a. de Psalm ..Au Fond de
l'Abime" van Lily Boulenger en de Polowetzer
Tanze (voor koor en orkest) uit .Fürst Igor"
van Borodin;
December 1939: Wanda Landowska, clave-
cimbel;
Maart 1940: Quartetto di Roma.
De buitengewone concerten zijn:
November 1939: Voordracht-avond door Roosje
Dr lessen;
Mei/Juni 1940: Kerkconcert <a cappella', te
geven door het Gemengd Koor dei" Maat
schappij met medewerking van een nader aan
te kondigen solist, o.l.v .Frits Schuurman.
TIJDSCHRIFTEN.
Maandblad „Historia".
Het maandblad „Historia" is ditmaal geheel
gewijd aan de Willibrord-herdenking te Utrecht.
Na een inleiding van den Utrechtschen burge
meester Ter Pelkwiik, volgen o.s de navolgende
artikelen .Bij Willebvoro- 12de eeuwgetijde"
dor rar. J W. C :°.n Camoc-u: ..De Wihibrord-
tcrtoer-termg" door E. Lvgerwey; „De ten
toonstelling van vrceg-middeleeuwsche kunst te
Utrecht" door jonkvrouwe dr. C. H. de Jonge;
„Tentoonstelling van Utrechtsche miniaturen in
dp Utrephtsche Universiteitebibliotheek" door
dr. A.4Hulshof.
Het is Juli 1914. Ruim een week is het ge
leden. dat de schoten van Gavrllo Princip in
Serajewo vielen. Ruim een week geleden,
dat geheel Europa werd opgeschrikt door de
tijding van den ontzettenden moord. Wat is
er in de week gebeurd? Nauwelijks iets van
beteekenis. Men heeft de slachtoffers ter
aarde besteld op beschamende wijze, omdat
de Weensche hofetiquete niet toestond aan
een morganatische echtgenoote, dezelfde
eer te bewijzen als een ..ebenbürtige". Er
zijn in Serajawo relletjes geweest en het is
merkwaardig, dat de volkswoede zich daar
bij niet keerde tegen de Oostenrijkers, maar
tegen de Serven, de stamgenooten van het
volk. Er zijn strenge ordemaatregelen geno
men in Bosnie-Herzegowina. De moorde
naars zijn aan langdurige verhooren onder
worpen. Maar reeds thans schrijven de bla
den nauwelijks meer over den afschuwelij
ken moord.
Vaag verwacht men, dat de Oostenrijkschc
regeering zich tot de Servische zal wenden
in verband met het feit, dat de moordenaar
en zijn medesamenzweerders Serven waren
en vermoedelijk handelden op instructies uit
Belgrado. Welicht zal er een nota worden
gezonden. Daarmede zal de affaire geëin
digd zijn, om langzaam aan vergeten te
raken.
DE EERSTE COMPLICATIES.
Zoo verwacht men. En misschien zou het
ook wél zoo gegaan zijn, als zich geen com
plicaties hadden voorgedaan. In Oostenrijk
hunkeren invloedrijke figuren naar een af
rekening met het gehate Servië Men weet,
dat Servië pas twee Balkanoorlogen achter
den rug heeft.
Het kan dus niet sterk zijn. Het
zal bereid zijn om strenge Oostenrijksche
eischen in te willigen, het zal genoodzaakt
kunnen worden om het hoofd te buigen voor
de oude Donau-monarchie. En weigert het
zulks, dan zal men het op de knieën kunnen
krijgen met het veel sterkere Oostenrljksch-
Hongaarsche leger
Zoo sterk voelde men zich in offlcieelen
kring, dat men zich geen rekenschap meer
gaf van de innerlijke zwakte van de Donau-
monarchie, dat men zelfs hoe langer hoe
minder aandacht schonk aan de vele bond
genootschappen, die tal van Europeesche
staten aan elkander bonden en ons wereld
deel in vijandige kampen verdeelden. Men
begon de mogelijkheid te verwaarloozen. dat
Servië wel eens zou kunnen weigeren te bui
gen en krasse Oostenrijksch-Hongaarsche
wenschen in te willigen, dat het het hoofd
in den nek zou werpen en zich verzetten.
Wat zou er gebeuren, als Servië steun zocht
bij de bevriende naties? Weenen vroeg het
zich ternauwernood af.
Was men te Weenen niet op de hoogte
van de Europeesche vijandschappen? Kende
men den naijver tusschen Rusland en
Duitschland, tusschen Rusland en Oosten
rijk niet? Had men nimmer gehoord van
Fransche revanche-gedachten jegens
Duitschland, van hechte Britsche vriend
schap met Parijs?
HET NOODLOTTIGE ULTIMATUM.
De Oostenrijksche regeering overweegt,
welke stappen zij tegen Servië zal onderne-
Etlkclc weken geleden hebben
wil den Z8sten Juni 1914 in dc
herinnering teruggeroepen, den
dag. waarop de schoten van
Gavrilo Princip een einde maak
ten aan het leven van den Oos-
tcnrijksch-Hongaarschen troonop
volger, aartshertog Frans Ferdi
nand en diens echtgenoote. Pre
cies een maand ligt er tusschen
dezen datum en het uitbreken van
den wereldoorlog.
In een tweetal artikelen schctaen
wij deze spanningsmaand en het
uitbreken van den wereldoorlog.
Het eerste artikel vindt de tezer
hiernaast.
men Men heeft den keizer en zijn naaste
omgeving weten te overtuigen, dat als Wee
nen niet zeer krachtig optreedt tegen Bel
grado. het prestige van de Donaumonarchle
een harden slag zal krijgen. Frans Jozef
zoekt contact met Keizer Wilhelm, zijn
bondgenoot. Wellicht is daarbij melding ge
maakt en de plannen der oorlogszuchtigen
in Weenen. In geen geval echter heeft de
Duitsche keizer toen deze plannen in de
hand gewerkt. Hij heeft den raad gegeven,
geen crisis uit te lokken en de Oosten-
rij kseh-Servische kwestie af te doen als een
locale aangelegenheid.
Desondanks neemt Weenen een noodlot
tig besluit om een ultimatum te zenden
aan Belgrado, waaraan binnen acht en
veertig uur gevolg zal moeten worden ge
geven. Dit geschiedt op 15 Juli. Aan het
einde, van den op dien dag gehouden
ministerraad wordt overeengekomen, spoe
dig opnieuw te vergaderen, ten einde den
tekst van het ultimatum op te stellen.
Er schuilt echter ergens een lek in de
offlcleele Weensche kringen. Of de splon-
nagedienst van Engeland moet voortreffe
lijk hebben gewerkt. In ieder geval is men
te Londen reeds den 16en Juli volkomen
op de hoogte van de Oostenrijksche voor
nemens en daar men den ernst hiervan
volkomen in ziet, brengt de Britsche regee
ring haar bondgenooten Rusland en Frank
rijk ijlings op de hoogte van hetgeen er te
gebeuren staat.
Codetelegrammen vliegen door Europa.
De president van Frankrijk Poincaré en
de Fransche premier Viviani vertoeven in
Sint Petersburg. Van 19 tot 23 Juli. Aller
oogen richten zich op Rusland. En inder
daad: ln Weenen en Sint Petersburg vallen
de eerste beslissingen.
TEGENSTRIJDIGHEDEN.
Inmiddels naderen de beslissingen. Nog
voor Oostenrijk een definitieven vorm aan
zijn ultimatum heeft gegeven, ontwikkelen
de Russische diplomaten in Belgrado een
koortsachtige activiteit. Zij trachten de
Servische regeering ervan te overtuigen,
dat het niet noodig zal zijn om toe te ge
ven aan de krasse Oostenrijksche eischen,
zoo die gesteld worden. Als Servië deze
eischen afwijst, zal Rusland steun ver-
leenen. Rusland kiest dus partij
Ook Weenen neemt zijn besluit. Het stelt
O NeUr'ALe r^ÜEN
Vijf en twintig jaar geleden brak de
Groote Europeesche Oorlog uit, waarvan
wij nog heden ten dage de naweeën onder
vinden.
Op 28 Juli 1914, dus vijf en twintig jaar
geleden, brak de Europeesche oorlog uit
door de oorlogsverklaring van Oostenrijk
aan Servië, naar aanleiding van de mis
daad van Serajewo.
Hiermede werd de lont in het kruit gesto
ken, de gebeurtenissen maakten in Europa
een diepen indruk.
De kaart geeft de machtsverhoudingen
weer van het Europa uit die dagen, waar
van de Kampen verdeeld waren tyisschen
de Geallieerden (zie de arceering op de
kaart i en de Centralen iDuitschland. Oos-
tenrijk-Hongarije, Bulgarije en Turkije).
De jaartallen der oorlogsverklaringen, die
onvermijdelijk bleken bij het uitbreken van
het conflict en zijn gevolgen, zijn in de
landen aangegeven.
Wij geven eenige data weer:
28 Juli 1914 verklaart Oostenrijk aan Ser
vië den oorlog.
28 Juli 1?14 verklaren Servo en Monte
negro den oorlog aan Oostenrijk.
31 Juli 1914 Mobiliseert Rusland en bleef
bij zijn plan om Servië te helpen want het
was verzekerd van de hulp van Engeland
enFrankrijk.
1 Aug. 1914 verklaren Duitschland en
Rusland wederzijds den oorlog.
2 Aug. 1914 verklaart Duitschland België
den oorlog, dat gemotiveerd werd met
„Kriegsnotwendigkelt".
3 en 4 Aug 1914, verklaarden Engeland
en Frankrijk den oorlog aan Duitschland
en Oostenrijk.
4 Aug. 1914 verklaarden Duitschland en
Oostenrijk Engeland en Frankrijk den oor
log.
4 Nov. 1914 kwam Turkije bij de cen
tralen.
9 Mei 1915 schaarde Portugal zich aan de
zijde van Engeland en Frankrijk.
23 Mei 1915 koos Italië partij en sloot zich
bij de .geallieerden aan.
5 October 1915 aangelokt door Turkije,
sluit Bulgarije zich aan bij de Centralen.
Januari 1916. Voegt Albanië zich bij Ser
vië.
27 Augustus 1916 zag Roemenië meer
zekerheid ln de Geallieerden, Het zijn neu
traliteit varen en kwam bij de as der Geal
lieerden.
Het laatste land In Europa dat de zijde
van Engeland en Fra-ikrijk koos was Grie
kenland dat 29 Juni 1917 zijn neutraliteits
politiek moest opgeven.
Zooals de Kaart weergeeft beheerschten
de geallieerden de afsluiting van de Noord-
.Oostzee en van de Middellandsche zee. De,
.len beheerschten de Dardanellyn.
zijn ultimatum op Het wordt op den 21sten
Juli. om zes uur ln den avond te Belgrado
overhandigd.
MERKWAARDIGE REACTIE.
Als een loopend vuurtje verbreidt, zich
deze tijding over Europa. Eensklaps schrikt
men op en staat men voor het feit, dat de
moord te Serajewo ernstige gevolgen zal
hebben.
De reactie?
Zij is merkwaardig. Iedereen beseft eens
klaps, dat de crisis, die reeds zoo vaak in
Europa gedreigd heeft, nu uitgebroken is.
Geen sterveling, die niet inziet, dat het nu
op buigen of breken afgaat. Maar men
vreest een oorlog niet. Het tegendeel is
waar. In alle Europeesche hoofdsteden
dat wil zeggen behalve die der neutrale,
buiten ieder bondgenootschap gebleven
staten laait een oorlogszuchtige stem
ming op. Men begint eensklaps met elkan
der te spreken over den komenden oorlog,
terwijl er nauwelijks een halve week nog
slechts ongeloovig over de mogelijkheid
van een gewapend conflict werd gedacht.
Het is, of men plotseling allerwege genoeg
heeft van de vaak bijna ondraaglijke
spanning, die sedert Jaren over dit wereld
deel hangt. Men kan bijna zeggen, dat de
volkeren van Europa aan het einde van
Juli dankbaar waren, dat het tot een beslis
sing zou komen, dat aan de spanning, naar
men geloofde definitief, een einde zou wor
den gemaakt. In Parijs sprak men over een
snellen opmarsch naar Berlijn, in Berlijn
juichte men „Nach Paris!", in Weenen hun
kerde men naar afrekening met Servië. Het
vreedzame Europa van zooeven was als bij
tooverslag veranderd in een brandhaard,
waarin het vuur reeds smeulde en op het
punt stond hoog op te laaien
DE STEEN BEGINT TE ROLLEN.
De lawine der gebeurtenissen begint te
rollen. Nauwelijks is het Oostenrijksche
ultimatum te Belgrado overhandigd, of de
Duitsche regeering richt zich tot de regee
ringen van Engeland. Frankrijk en Rusland
met het voorstel om Oostenrijk en Servië
het conflict alleen uit te laten vechten.
Deze stem wordt nauwelijks gehoord. Bijna
tegelijkertijd wordt van Russische zijde ver
klaard. dat men geen Oostenrijksche actie
tegen Servië zal dulden. Te Parijs merkt
men op, dat Frankrijk zijn Russischen
bondgenoot niet in den steek zal laten, als
Petersburg voor Belgrado op de bres springt.
In Oostenrijk, in Servië, in Rusland en
Frankrijk en eveneens ln Duitschland wor
den de eerste militaire maatregelen geno
menDe oorlogszuchtige stemming stijgt
Gezonde voeten met
Badzo voetbaden openen de poriën
en verbeteren de bloedcirculatie.
Pak tan 1 K.G. a 20 ctnt,
voldoende voor 3 a 4 voetbaden.
N V. KON. NED. ZOUTINDUSTRIE - BOEKELO.
3336
(Ingez. Med.)
OP ELKE BUS EEN BON VOOR GESCHENKEN
(Ingez. Med.)
ln Europa en menschen met een juist in
zicht ln de dingen vragen zich af, wat nog
in staat is om een oorlog te voorkomen
Eén ding was er vermoedelijk nog ge
weest. Als Engeland toen verklaard had,
zich bulten een oorlog te zullen houden,
misschien, dat dan de andere staten zich
van verdere daden hadden onthouden. Brit
sche bemiddeling ware wellicht op 25 Juni
nog mogelijk geweest. Zij bleef uit. De Brit
sche regeering aarzelde, nam geen besluit,
besloot tot afwachten. En toen dit eenmaal
gebleken was, kon niets den loop der din
gen meer veranderen.
DE VONK IN HET KRUITVAT.
In den avond van den 25sten Juli kondig
de Rusland zijn gedeeltelijke mobilisatie
aan, voor het geval Oostenrijk tot geweld
jegens Servië zou besluiten. Reeds in den
middag van denzelfden dag had Servië ge
mobiliseerd. Nauwelijks was het bericht van
de Russische maatregelen bekend, of ook
Oostenrijk mobiliseerde ten deele. Om zes
uur des avonds van den 25sten Juli had
Servië het Oostenrijksche ultimatum beant
woord: Belgrado deed belangrijke conces
sies, maar Weenen verklaarde zich niet vol
daan
Hals over kop begaf zich de Duitsche Kei
zer naar Berlijn, in alle hoofdsteden
heerschte hoogspanning. Rusland zette zijn
oorlogstoebereidselen voort. En nu mengde
voor het eerst Duitschland zich in het de
bat: Berlijn deelde op 26 Juli aan Rusland
mede, dat als deze staat besloot tot volle
dige mobilisatie, Duitschland denzelfden
maatregel zou nemen. Tegelijkertijd
richtte Wilhelm II zich tot Londen om Pe
tersburg tot gematigdheid te bewegen, doch
Londen stelde slechts voor, dat de groote
mogendheden in conferentie bijeen zouden
komen om over de moeilijkheden te beraad
slagen. Engeland maakte intusschen zijn
vloot gereed. Duitschland consigneerde
eveneens zijn schepen. Frankrijk riep lich
tingen onder de wapenenZoo nadert
de 27ste Juli.
Nog eenmaal doet Duitschland een poging
om den vrede te bewaren. Wilhelm II wendt
zich tot Koning George van Engeland en
den Tsaar. Hij wenscht een minnelijke
schikkirtg. Ook tot. Weenen wendt hij zich
met hetzelfde doel. Maar Weenen is niet
meer te remmen. Het laat zich door niets
meer tegen houden.
En dan, op 28 Juli, precies een maand na
den moord te Serajewo, komt het einde.
Het einde van den vrede. Als Servië verdere
concessies geweigerd heeft, verklaart
Oostenrijk aan Belgrado den oorlog. De
eerste kanonschoten bulderen. De strijd be
gint. Enkele dagen later zal Europa ln vlam
staan
Het lidmaatschap van den
Leidschen Raad.
In de gisteren voortgezette vergadering
van de Provinciale Staten van Zuid-Hol
land was aan de orde het voorstel van Ged
Staten tot wijziging van de drinkwaterlei
ding-verordening dezer provincie. Het voor
stel strekt om in den'vervolge voor elke
eenigszins belangrijke wijziging of uitbrei
ding op waterleidinggebied in het belang
der algemeene drinkwatervoorziening een
vergunning van Ged. Staten vereischt te
doen zijn, waaraan de ter behartiging van
dat belang noodzakelijke voorwaarden kun
nen worden verbonden.
De heer de Geer (C.H.i diende als voor
zitter van de commissie van onderzoek een
amendement ln. strekkende om het voor
stel minder ingrijpend te doen zijn, n.l. om
bij uitbreiding van een bedrijf, dat ln 1924
reeds bestond, de voorgeschreven vergun
ning alleen te doen gelden voor die uit
breiding, doch de vergunning niet mede
van toepassing te doen zijn op het oude ge
deelte van het bedrijf.
De heer Eisen (R.K.i bracht lof'aan Ged.
Staten voor hetgeen zij in het belang van
de verbetering der drinkwatervoorziening
hebben verricht Spr. kon zich met de amen
dementen van den heer de Geer c.s. ver
eenigen.
De heer Drees (S.D.) achtte de amende
menten niet voldoende, aangezien nog het
bezwaar blijft bestaan, dat elke vernieu
wing zal zijn onderworpen aan de goed
keuring van Oed. Staten. Dit zou veel ad
ministratieven omslag met zich brengen,
terwijl de controle op de meest stringente
wijze zou kunnen geschieden. Mede in ver
band met de onderhanden zijnde uitbrei
ding der waterleiding van 's-Oravenhage,
welke vermoedelijk tegen het najaar zal ge
reedkomen, zou spr. de wijzigng van de ver
ordening tot de najaarszitting willen zien
aangehouden.
De heer Van Hoey Smith (N.S.B.i uitte
zijn sympathie met het voorstel van Ged.
Staten.
De heer De Bruin (Ged. Staten) gaf een
overzicht van de historie der provinciale
verordening te dezer zake.
Een regeling is volgens spr. noodzakelijk
om te voorkomen, dat de voorziening van
den een zou gaan ten koste van de belangen
van den ander. En ook wat de tarieven be
treft, is het gewenscht. dat een bepaald be
drijf op zijn afnemers niet meer verhaalt
dan op hen verhaald behoort te worden en
-Jat in het t-mo-crge-ieldc gcvp.l zoo noo
dig kan worden ingegrepen. Het ingedamde
amendement beteekent een verzwakking
van het voorstel van Oed. Staten en kan
door dit college niet w.dfcden aanvaard.
Dee^erlVan' dS^^ltjUiüblt, repKcepit.e»
dient een motie van orde ln, om de be
raadslagingen te stuiten, om Ged. Staten
in de gelegenheid te stellen de zaak neg
eens nader te overwegen, waarop de zaak
dan in de najaarsvergadering opnieuw kan
worden behandeld.
De heer De Geer sluit zich namens de
commissie van onderzoek bij deze motie
aan. De motie wordt aangenomen met op
een na algemeene stemmen tdie van den
heer Van Voorst tot Voorst.)
in de middagzitting is een Interpellatie
gehouden door den heer Gardenier
over de toepassing door Ged. Staten van
art. 23 van het provinciaal ambtenarenre
glement.
De heer Gardenier (S.D.) merkt op. dat
Ged. Staten op grond van genoemd artikel
aan de ambtenaren Van Ilamelen en Man-
ders verlof hebben geweigerd om zitting te
nemen ln den gemeenteraad, resp. van Den
Haag en van Lelden. Deze houding heeft
spr in hooge mate verwonderd, aangezien
beide ambtenaren reeds tal van jaren rit
ting hebben ln den raad. waarvoor zij vroe
ger wel verlof van Ged. Staten hebben ge
kregen?
Het lid van Oed. Staten, de heer Bolsius
(R.K.) merkt op, dat art. 23 een positief
verbod bevat met de mogelijkheid van toe
stemming ln bepaalde gevallen. Oed. Staten
hebben bij hun beslissing uitsluitend het
dienstbelang In het oog gehouden en daar
bij geenszins de persoon of politieke ge
zindheid van beide ambtenaren laten mee
spreken. Ged. Staten hebben in 1935 verlof
gegeven, uit overweging, dat beide ambte
naren reeds gekozen waren, toen zij toe
stemming vroegen en dat de partij, waar
voor zij waren gekozen, door weigering van
het verlof gedupeerd zou kunnen worden.
Thans staat deze zaak echter anders er.
darom is het college tot de beslissing ge
komen, dat de moeilijkheden, welke bet
raadlldmaatschap van belde ambtenaren
meebrengt, niet langer bestendigd mochten
worden. Uitsluitend het dienstbelang heelt
bij die beslissing een rol gespeeld.
De heer Gardenier repliceert en dien1 oen
motie in, waarin Ged. Staten worden uitje-
noodlgd de verzoeken van beide ambtena
ren in nadere overweging te nemen en deze
verzoeken alsnog toe te staan.
Deze motie wordt verworpen met 42 tegeu
24 stemmen.
De vergadering wordt hierop gesloten.
3-3
