BINNENLAND
Het leger waakt aan kusten
en grenzen
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Donderdag 20 Juli 1939
Een overrompeling is uitgesloten 1
J2ux toilet SCeep 'Jtijsuracaj
GEMENGD NIEUWS
De Kabinetscrisis
Bond van Christelijke
Oranjeverenigingen
De a.s.
blijde gebeurtenis
VRAGENRUBRIEK
s—s
i.
(Van onzen speclalen verslaggeve
Er ls iets veranderd in het kleine, rustige
Nederland, dat wel nog zoo gastvrij schijnt
te zijn als het altijd geweest is, maar dat
in werkelijkheid uitermate ongastvrij kan
zijn, wanneer de omstandigheden dit zou
den vereischen. Men weet het: de politieke
verhoudingen in Europa hebben de Neder-
landsche regeering genoopt in April van d:t
jaar die maatregelen te nemen, welke nood
zakelijk zijn om de neutraliteit van Neder
land naar alle zijden onverzwakt te hand
haven. De soldaten van de kust- en grens-
bataillons hebben sinds lang hun posten
betrokken, bewaken dag en nacht de we
gen, welke toegang tot Nederland geven,
daardoor de kans op een eventueele over
rompeling uitschakelend en de mobilisatie
en concentratie van het leger veilig stel
lend. Want dat en dht alleen ls het doel
van de legerelding.
Daarom zijn overal In het vredige,
wijde land. dat vreemdeling en land
genoot altijd weer verrast door de bijzon
dere bekoring, welke er van uitgaat, per
manente versterkingen en versperringen
verrezen. Daarom bevinden zich op alle in
strategisch opzicht belangrijke punten di
rect of indirect vurende batterijen. Uit
nemend gecamoufleerd detoneeren zij
niet, omdat men alles op alles gezet heeft
het karakter van het landschap te bewaren.
De ..stekelvarkens" en ,,spinnekoppen",
zooals deze versperringen en versterkingen
genoemd worden, richten hun dreigende
vuurmonden en de loopen van zware en
lichte mitrailleurs op alle punten, waar een
vijand zou willen naderen. Zoo dicht mo
gelijk bij hun posten gelegerd, bevinden
zich de soldaten en hun meerderen, die
aangewezen zijn om den eersten stoot op
te vangen. En reken maar, dat zij zich vol-
Wedcrom heeft de Nederlandsche
pers een excursie achter den rug
naar de versterkte land- en zee-
grenzen van Nederland, daarbU
opnieuw vergezeld van den heer J.
D. S. Paters, die ook nu een even
voortreffelijke als deskundige gids
bleek.
Nederland is paraat! Meer dan
ooit mag dit gezegd worden. Het
Nederlandsche leger bewaakt alle
toegangswegen naar ons land
uiterst scherp. Met het geweer
aan den voet staan onze soldaten,
die in verbluffend korten tijd hon
derden en honderden permanente
versterkingen hebben aangelegd,
aan de kust of aan de grens, de
kans op een overrompeling tot nul
reduceerend.
In enkele artikelen zal één onzer
verslaggevers van zijn bevindin
gen tijdens deze tweede excursie
vertellen, zieh daarbij strikt hou
dende aan de voorwaarde, dat
plaatsnamen vermeden moeten
worden, evenals het noemen van
legeronderdeelen. Hierbij publicee-
ren w|j de eerste bijdrage.
komen bewust zijn van hun taak Reken er
ook op, dat zij hun plicht zullen doen als
dit geëischt zou worden!
AAN DE KUST.
„Daar en daar en daftr," zegt een kapi
tein van het Nederlandsche leger. En hij
Zwaar artilleriegeschut, gecamoufleerd opgesteld aan de kust.
doelt ln het duinlandschap aan onze kust
op een reeks van versterkingen, bestaande
uit direct en indirect vurende batterijen,
welke door eveneens verdekt opgestelde mi
trailleursnesten tegen eventueele aanvallen
uit de lucht beschermd worden. De pers
vertegenwoordigers, die zieh om hun gids
verzameld hebben, turen in de richtingen,
waarheen zijn vinger wijst. Of zij iets zien?
Niets! De batterijen zijn overdekt met
een net van kippengaas, dat bedekt is met
reepen stof van een kleur, die past bij de
onmiddellijke omgeving. De loopen van de
kanonnen zijn ook geschilderd in deze
kleur. Vandaar die onzekerheid, welke pre
cies strookt met de bedoelingen van de le
gerleiding.
In de verte ruischt de zee en spoelen de
golven regelmatig over het uitgestrekte
strand. Meeuwen spelen hun sierlijk spel
met wind en water, duiken krijschend naar
beneden om luttele oogenblikken later met
hun zilverglanzenden prooi in den bek
triomfantelijk op te stijgen. Dat ls het
beeld van vrede en rust, typeerend voor het
Nederlandsche landschap.
Zoo juist hebben de gasten met ontzag
geluisterd naar eenige uitbarstingen van de
moderne stukken geschut, waarover het
leger op dit oogenbllk reeds beschikt. Hon
derden en honderden meters verder be
vindt zich de commandopost, waarvan de
bezetting tot in een omtrek van 10 a 15
K.M. het vuur leidt van alle batterijen en
waar men ook ln telefonische verbinding
staat met de zoeklichtopstellingen, die bij
nachtelijke aanvallen hun felle lichtbun
dels moeten uitzenden. Een houten schuur,
boven op een hoogen duintop, vlak aan zee:
ziedaar de commandopost. Het hout ver
bergt een meterdlkke, betonnen kazemat,
waarbinnen de telefooncellen zijn aange
bracht, die het contact met de batterijen
onderhouden. Boven bevinden zich de twee
belangrijkste Instrumenten: de machtig-
groote, uiterst kostbare afstandsmeter en
het eenvoudig-kleine, maar niet minder be
langrijke vuurregelingsplanchet. In overleg
met de zoogenaamde meetkamer, welke zich
ln de „kazerne" op enkele kilometers af
stand bevindt, wordt in den commandopost
uitgemaakt, welke batterijen het vuur moe
ten openen. In welke richting dit gegeven
moet worden en op welken afstand.
Het ls'te begrijpen, dat de zoo uiterst be
langrijke commandopost bestand ls tegen
een langdurig bombardement met zware
projectielen. Hier wordt op het vuurrege
lingsplanchet precies bijgehouden, welke
batterijen vuren, en welk doel zij probeeren
te raken. Zou deze post niet bestand zijn
tegen een langdurige beschieting, dan zou
de vijand binnen enkele minuten alle bat
terijen, welke indirect vuren, tot zwijgen
brengen.
DE LEGERING EN VOEDING.
De legering en de voeding der kustba
taillonsKapitein Paters van den Gene-
ralen Staf, die hieraan een groot gedeelte
van zijn werkkracht heeft moeten geven,
evenals aan de legering en de voeding van
de soldaten aan de landgrenzen, mag te
vreden zijn. In de „kazerne", een oud fort,
zijn wonderen verricht. Niet alleen geven de
dikke vestingmuren een gevoel van veilig
heid, maar ook de Inriehting, waarbij soms
met de ruimte gewoekerd moest worden, ls
voorbeeldig. Daarover bestaat geen verschil
van meening, noch onder de hoogere mili
taire autoriteiten, noch onder de soldaten,
noch onder de persvertegenwoordigers. En
het bord soep, dat de bezoekers aangebo
den krijgen, geurt zóó weldadig, dat de kok,
wiens culinaire prestaties hoogelijk gewaar
deerd worden, bloost over de vele loftuitin
gen, hem en zijn maats toegezwaaid
(Nadruk verboden t.
OOK U KAN EEN PRACHTIG
HORLOGE WINNEN MET DEZE
Elke week stellen wij 30 fraele Zwitserse demei-
of heren-horloges beschikbeer voor de verbruikers
van Lui Tollet Zeep. de ongeivenaerde toiletzeep,
die vermoeide huid' voorkomt.
Al wat U te doen heeft is het volgende:
Beschrijf In hoogstens 30 woorden Uw ervaring over
Lu* Tollet Zeep voor de verzorging van het gelaat.
Frankeer Uw Inzending als brief en vermeld duidelijk
Uw naam en adres. Adresseer aan: Lu* Tollet Zeep
prijsvraag, postbus No. 7, Rotterdam en voeg bi]
Uw inzending drie buitenomslagen van Lu* Tollet
Zeep. U kon zo vaak Inzenden als U wil, Indien
U bij elke Inzending 3 omslagen voegt. Op de
uitslag Is geen beroep mogelijk en briefwisseling
hierover kan niet worden gevoerd. Alle Inzen
dingen worden ons eigendom en kunnen door
3756
lT5.t79-OJ»OS|
Unges. Med.)
FELLE BRAND TE MAASDAM.
Tegen Slapeloosheid, Overspanning, Onrust en Zenuwachtigheid, gebruike men
de Zenuwstillende en Zenuwsterkende Mijnhardt's Zenuwtabletten. Buisje 75 ct.
3753
(Ingez. Med.)
Dr. Colijn voert nog steeds besprekingen.
MAAR DE KATHOLIEKEN DOEN
NIET MEE.
De ..Maasbode meldt dat geen overeen
stemming inzake de werkloosheidspoli-
ttek is bereikt tusschen de ministers
OoHjn en Romme en dat het heengaan
van den laatste hoogstwaarschijnlijk
bet heengaan van alle katholieke mi
nisters ten gevolge sal hebben en te
vens zal meebrengen, dat de formateur
geen prominente katholieken bereid zal
vinden, een portefeuille te aanvaarden.
Het blad bevestigt verder dat dr. Colijn
portefeuilles heeft aangeboden aan de hee-
ren Oh. J. I. M. Welter, en mr. M. P. L.
Steenberghe, demissionaire ministers, als
mede aan den heer prof. mr. A. C. Jose-
phus Jitta, hoogleeraar te Delft, vroeger
Vrijz. Democraat, maar dat genoemde hee-
ren alle drie hebben gemeend, gisteren het
aanbod te moeten afwijzen.
Van andere zijde wordt gemeld dat dr.
Colijn besprekingen heeft gevoerd met de
heeren C. W. Bodenhausen (oud-vice-presi-
dent van den Raad van Ned.-Indië) mr. J.
A. de Visser (procureur-generaal bij hei
gerechtshof te Arnheml, minister Patijn.
Prof. ir. I. p. de Vooijs (directeur Alg
Kunstzijde-Unie te Arnhem), H. de Bordes
(oud-burgemeester van Bussumi, minister
van Boeyen en Zaalberg (oud-dlrecteur-ge-
neraal van den Arbeidi.
PREMIE ONGEVALLENWET.
Het bestuur der Rijksverzekeringsbank
ia-ia me<*e- dat- bij beschikking van 18 Juli
«39 van den minister van Sociale Zaken de
oudrage over het jaar 1938 is vastgesteld op
3 PCt. van de voorschotpremie betreffende
ue ongevallenwet 1921.
dus een verrekening of restitutie
hul i,, Pluats hebben van de voor 1938
taalde ongevallenpremie.
BONDSDAG TE GOUDA.
Ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan
van de Christelijke Oranjevereeniging te
Gouda ls aldaar de bondsdag gehouden van
den Bond van Christelijke Oranjevereeni
gingen.
Bij den aanvang van de vergadering heb
ben het woord gevoerd de voorzitter van de
Jubileerende afdeeling ds. J. J. Slmon en
de bondsvoorzitter Is. Voorsteegh.
Aangesloten zijn thans 118 vereenigingen.
Uit het Jaarverslag van den penningmees
ter bleek, dat er een batig saldo is van
f. 616.72.
Aan het einde van de ochtendvergadering
werden telegrammen van hulde en aan
hankelijkheid verzonden aan de Koningin
en aan Prinses Juliana en Prins Bernhard.
Om twaalf uur heeft op het stadhuis de
officieele ontvangst door het gemeentebe
stuur plaats gehad. Hierbij waren de burge
meester, de wethouders Koemans en Polet
en de gemeentesecretaris, de heer G. J. J.
Pot aanwezig.
De burgemeester, mr. dr. K. F. O. Ja
mes, sprak een welkomstwoord, waarin hij
zijn vreugde er over uitsprak, dat de bond
Gouda had uitgezocht voor zijn jaarlijksche
bijeenkomst. Wanneer ik naga, aldus
spreker, onder welke vaan uw bond zieh
vereenigd heeft, dan kan een misverstand
rijzen, zoowel bij hen, die buiten uw rijen
staan als wellicht zelfs onder uw aanhan
gers.
Spr. zeide namelijk begrijpelijk te achten
de terughoudendheid, waarmede menigeen
zich stelt tegenover de leuze: Met Gor voor
Oranje, voor koning en vaderland. Zijn
hier met allen eer bied gevraagd geen
ongelijksoortige grootheden samengevoegd?
Moet men niet, aldus spr.. vreezen ee- ver
heerlijking van mensch en grond op een
wijze, die alleen tegenover den Schepper
past?
Gij ziet daarentegen, aldus vervolgde mr
James zijn rede, als ik het wel zie en ik
sluit me bij die zienswijze aan Oranje
als een gave Gods. ons volk gesch nken
als een onschatbaar goed.
Wij voelen ons rijk gezegend door dit Huis.
hetwelk door God gesteld ls, Nederland ten
zegen.
Aldus gezien, is de leuze voor God, voor
Oranje en voor het Vaderland, wel verre
van een bekrompen woord, één van dank
baarheid en liefde.
Ds. Is. Voorsteegh dankte voor de ont
vangst, waarna het gezelschap een bezoek
bracht aan de St. Janskerk ter bezichtiging
van de gebrandschilderde ramen.
In de namiddagvergadering zijn de aftre
dende hoofdbestuursleden de heeren H. L.
Glinderman, J. B. Netelenbos en C. Wilg
van der Wal herkozen.
De laatste, die reeds 27 jaren den bond
als secretaris heeft gediend, deelde mede,
dat hij zich wel herkiesbaar stelde, doch
dat hij wegens zijn hoogen leeftijd het se-
rretariaat niet meer zal kunnen waarne
men.
Nadat nog verschillende punten van huis-
houdelijken aard waren afgehandeld, sprak
Jhr. W. Röell. gep. luitenant-generaal,
voorzitter van het Oranje-Nassaumuseum,
over de totstandkoming en het doel van
dit museum.
Ter viering van het 25-Jarlg bestaan van
de Christelijke Oranjevereeniging Gouda isf
des avonds ln Kunstmin een feestavond
gehouden, waar ds. Is. Voorsteegh de feest
rede heeft uitgesproken. N. R. Crt.
INTERNATIONALE WANDELWEG
DEN BOSCH—LUXEMBURG
GEOPEND.
Hartelijke woorden van vriendschap en
waardeering zijn er gistermiddag te Den
Bosch gesproken door de vertegenwoordi
gers van Nederland, België en Luxemburg
ter gelegenheid van de openstelling van
den internationalen wandelweg 's-Herto-
genbosch-Luxemburg, welke geschiedde door
den burgemeester van Den Bosch, mr. F. J.
van Lanschot.
Te half twaalf had zich aan het be
ginpunt van den grooten weg te Vught een
groote schare genoodigden verzameld om
dc opening van het eerste gedeelte van den
internationalen wandelweg Den Bosch
Bazel bij te wonen.
Daar waren naast de burgemeester en
wethouders van de stad aanwezig dr. W. R.
Groeneveld Meijer, vertegenwoordiger van
den minister van economische zaken, baron
Krayenhoff, en de heer De Waal resp. voor
zitter en directeur van het A.N.V.V., de
voorzitter van den ANWB., de heer Bloe-
mers, alsmede vele leden van het dage-
lijksch en algemeen bestuur. Ook buiten-
landsche delegaties waren aanwezig.
Tal van toespraken werden gehouden. De
weg werd geopend door burgemeester Van
Lanschot, die een gedenkbord onthulde dat
bij het beginpunt ls geplaatst.
Twee hofsteden in vlammen.
Gistermorgen brak brand uit ln de kapi
tale boerderij van den landbouwer P. M.
Janse te Maasdam.
De groote landbouwschuur met bijgebou
wen werd een prooi der vlammen. Het
woonhuis kon worden gered. Aangewak
kerd door den wind sloegen de vlammen
over naar de boerderij, bewoond door den
heer P. van de Grient, welke eveneens ge
heel door het vuur werd vernield. Ook hier
kon het woonhuis worden behouden. Twee
stieren, twee auto's, een landbouwtractor en
vele landbouwmachines werden een prooi
der vlammen.
De oorzaak van den brand is onbekend
De schade wordt door verzekering gedekt.
DE ZENDER DROITWICH DOOR DEN
BLIKSEM GETROFFEN.
Gisteravond even na zeven uur werd de
zender Droltwich van de B.B.C. door den
bliksem getroffen, waardoor hij onbruik
baar werd gemaakt. Korten tijd later werd
de oude zender Daventry ln gebruik ge
nomen.
KINDERVERLAMMING.
Drie gevallen in Twello.
Te Twello, gemeente Voorst, hebben zich
in enkele dagen drie gevallen van kinder
verlamming voorgedaan. De patiënten zijn
ln het ziekenhuis te Deventer opgenomen.
BIJ HET ZWEMMEN VERDRONKEN.
Gistermiddag ls de elfjarige Andries van
Schaften, wonende ln de Javastraat te
Delft, bij het zwemmen in de gemeentelijke
bad- en zweminrichting aldaar verdron-
dronken.
Vermoedelijk is de jongen, die aan toe
vallen leed, onwel geworden en daarop ln
de diepte verdwenen.
Gisteravond is tijdens het zwemmen in
het Bosbad te Den Haag de heer K. K. B.
vermoedelijk door een hartverlamming ge
troffen. Hoewel het slachtoffer direct op
het droge werd gebracht, terstond kunst
matige ademhaling werd toegepast en spoe
dig een medicus ter plaatse was, mocht het
niet gelukken de levensgeesten weder op -te
wekken.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
BERGBEKLIMMBRS VERONGELUKT.
In de omgeving van Martigny is een En-
gelsche toerist van eenige honderden me
ters hoogte op de rotsen gevallen er. om
het leven gekomen.
Twee broers uit Zuerich zijn bij het be
stijgen van den Matterhorn omgekomen.
SOEST KRIJGT EEN CARILLON
IN BRUIKLEEN.
Ter gelegenheid van de a.s. blijde gebeur
tenis ten paleize Soestdijk heeft de firma
Petit en Flitsen te Aarle-Rixtel (N.-Br.)
door welwillende bemiddeling van den
beiaardier van het Koninklijk paleis op
den Dam te Amsterdam, den heer J. Vin
cent, aan de Vereeniging tot bevordering
van het Vreemdelingenverkeer „Soest-Voor-
uit" in bruikleen afgestaan een nieuw door
haar gegoten carillon, bestaande uit 30
klokken, opgesteld in een ijzeren frame.
Dit carillon werd korten tijd geleden door
verschillende toonkunstenaars gekeurd en
ook de heer Vincent bracht dezer dagen
een bezoek aan de gieterij.
Genoemde firma verklaarde zich bereid
dat carillon in bruikleen te geven en nam
alle kosten voor haar rekening, zoodat
„Soest-Voorult" en ook het gemeentebe
stuur van Soest, ten zeerste met dit voor
stel waren ingenomen. Waarschijnlijk zal
het carillon worden opgesteld op het gras
veld vóór het monument, opgericht ter na
gedachtenis van wijlen H. M. de Koningin
Moeder aan de TorenstraatKerkstraat te
Soest, tegenover de oude Ned. Herv. Kerk,
ir. het einde van deze maand.
De heer Vincent zal het carillon dan op
een nader bekend te maken uur bespelen,
zéér kort na de blijde gebeurtenis ten pa
leize Soestdijk. Voorts ligt het in het voor
nemen, dat de heer Vincent ook nog op den
geboortedag van H. M. de Koningin op 31
Augustus aa. een carillonbespeling zal
houden.
DE „TANTE" UIT AMERIKA.
Het geval van de „tante uit Amerika"
kom nog voor! vier personen uit de Fran-
sche Vendée hebben bericht gekregen, dat
zij erfgenaam zijn van een nalatenschap
van 250 millioen frs. nagelaten door een
tante, die 40 jaar geleden als danseres
naar Amerika ging, aldus vertelt llntran-
sigeant. En al zal de fiscus wel mee willen
deelen er blijft toch nog wel iets over....
EEN AANRIJDING MET ERNSTIGE
GEVOLGEN.
Een zware vrachtauto heeft op den weg
van Etampes naar Parijs twee rijtuigen
aangereden en vernield. Gevolg 3 dooden,
7 gewonden.
GROOTE BRAND Bi LONDEN.
Bijna het geheele hoofdgebouw van de
groentenmarkt van Londen bij de Theems
stond gisteravond to brand.
De vlammen waren tot op twee mijlen
afstand te zien.
Pogingen om te voorkomen, dat het vuur
overslaat naar de Southwark-kathedraal.
welke in de nabijheid is gelegen, slaagden
geheel.
Om 1 uur vannacht was de brand ge-
bluscht.
;f<.i azijn
3739
<Xn«tt. 1M.)
G. M, M. te L. Amersfoort, Voorthuizen,
Apeldoorn, Teuge. Twello, Deventer, Holten,
Rijssen, Nijverdal. Totaal 93 K.M.
P. T. te L. Voor invoerbepalingen gelieve
u zich te wenden tot de Kamer van Koop
handel alhier, waar men u gaarne zal inlichten.
A. V. te L. Een trekkerskaart der N.J.H.C.
geeft wel toegang tot de Belgische jeugdherber
gen. doch niet tot het land zelf. Daarvoor
heeft u minstens een bewijs van Nederlander
schap noodig. Een fototoestel mag men gerust
meenemen. Welke belasting bedoelt U? Dat
hangt ook af van uw inkomen! Zonder nadere
gegevens kunnen wij deze vraag niet beant
woorden.
J. M. te V. Wij raden U aan deze vraag
voor te leggen aan aen burgemeester.
D. v. E. te R. Inlichtingen betreffende
jeugdherbergen kunt u o.a. krijgen aan het
informatiebureau van V.V.V, alhier Leiden. Zijl
Leimuiden. Aalsmeer, Uithoorn. Mijdrecht,
Loenersloot. Vreeland. Kortenhoef. Hilversum.
Soestdijk. Baarn. Totaal 65 K.M. Leiden^
UtrechtArnhem is 115 KM.
W. N. te L. Er zijn o.a. jeugdherbergen
te Kortenhoef en Soest. Wendt u tot het infor
matiebureau van V.V.V.
W. M. te L. Leiden, Zoeterwoude. Stomp-
wijk. Zoetermeer. Berkel, Rotterdam. Waal
haven, veer naar Heinensoord. Numansdorp
veer naar Willemstad. Dinteloord. Steenbergen,
Nieuw Vossemeer. Totaal 60 K.M. De dienst
regeling vindt u in de tramgids. Nieuw-Vosse-
meer. Steenbergen. Oudenbosch. Breda. Tilburg,
Eindhoven. Geldrop. Heeze. Someren. Meijel,
Roggel. Buggenum. Totaal 155 K.M. Buggenum,
Eindhoven (zie boven). Best Oirschot, Moer
gestel. Oisterwijk. Totaal 89 K.M. Leiden,
Utrecht. Den Bosch. Eindhoven. Buggenum.
Totaal 195 K.M.
Van W. te L. Lelden, de Zijl, Leimuiden,
Aalsmeer Uithoorn. Loenersloot, Vreeland,
Nederhorst den Berg. Totaal 53 K.M.
F. K. te L. Voor deze vragen gelieve u zich
te wenden tot de Nederlandsche Kampeer-
kaarten-Centrale, Leidschegracht 44. Amster
dam.
