STADSNIEUWS
DE 8 GESLAAGDEN
BUITENLAND
Huldiging van dr. Hendrik
P. N. Muller
WOENSDAG 19 JULI 1939
No. 24329
J. A. JANSEN - LEIDEN
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
80ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Ter gelegenheid van zijn
80sten geboortedag
Bijzondere leerstoel in
de Vondelstudie
Kamerlingh Onneslaan 15.
Prof. dr. A. J. de Sopper Dii nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
Algemeene Toestand
Geen ontspanning inzake Danzig
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarlet. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordehufeplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zljnt
per 3 maanden f. 2.3S
per week f. 0.1#
Franco per post1 f. 2.35 per 3 maanden -f- portokosten.'
(voor binnenland f. 0.80 pet 3 mnd.t
Foto van Vliet.
De voorzitter van het comité tot huldiging van dr. Hendrik P. N. Muller op zijn 80sten
geboortedag, mr. D. Fock, oud G.G. van NetL Indië (rechts) heeft zoo juist den
oud-gezant zijn borstbeeld aangeboden en drukt hem thans de hand.
In een der zalen van het Rijksmuseum
voor Volkenkunde alhier is gistermiddag
dr. Hendrik P. N. Muller, oud-gezant te
Boekarest en te Praag, gehuldigd ln ver
band met het bereiken van den 80-jarlgen
leeftijd op 2 April j.L
Aangezien dr. Muller zich op dat tijdstip
ln het buitenland bevond, moest de huldi
ging tot later datum worden uitgesteld.
Onder de velen, die gekomen waren om
dr. Muller persoonlijk geluk te wensohen,
bevonden zich de oud-Gouverneur-Gene
raal van Ned.-Indië. mr. D Fock, voorzit
ter van het huldigingscomité, mr. Ph. Feith.
oud-president van den Hoogen Raad, lid
en jhr. H. A. van Karnebeek Jr.. secretaris
van dit comité; voorts mr. J. A. N. Patijn,
minister van buitenl. zaken. dr. H. D. van
Broekhuizen, gezant van de Unie van Zuid-
Afrika; de heeren mr. P. J. de Kanter en
Ph. C. A. J. Quanjer, respectievelijk voor
zitter en secretaris van het Algemeen Ne-
derlandseh Verbond: mej. dr. Conradi van
het Zuid-Afrikaansch Instituut: prof.
Warnsinck uit Utrecht: ir. J. F. de Vogel,
president-curator der Technische Hooge-
school te Delft: dr. W. H. Rassers. direc
teur van het Rijksmuseum voor Volken
kunde alhier; mr. S. J. R. de Monohy. bur
gemeester van 's-Gravenhage. de beeld
houweres mej. Rueb uit Den Haag en vele
vrienden van dr. Muller.
Toespraak mr. D. Fock.
Namens het huldigingscomité werd het
woord gevoerd door mr. D. Fock. die zeide,
dat ln breeden kring de behoefte was ge
voeld om te doen blijken van aller vriend
schappelijke gevoelens en groote waardee
ring jegens het werk, dat door dr. Muller
ls gedaan. Wie over Hendrik Muller spreekt,
denkt in de eerste plaats aan den Zuid-
Afrikaner, die ten tijde van president
Steyn consul-generaal van den Oranje-
Vrijstaat was Zijn publicaties bewezen, dat
hij een diepgaande studie van de interna
tionale toestanden maakte. Uit dien hoofde
werd hij opgenomen in het corps diploma
tique en achtereenvolgens benoemd tot ge
zant te Boekarest en te Praag. Van de
werkzaamheden van den gezant, blijkt in
den regel weinig naar buiten Wijlen het
Kamerlid de heer Coster heeft eens van
hem getuigd, dat Muller een van de beste
Nederlandsohe diplomaten was, die steeds
op de bres stond, waar het gold de behar
tiging van Nederlandsche belangen
Het comité, aldus mr. Fock, heeft zijn
waardeering door een daad willen laten
blijken en daartoe de keuze laten vallen op
een borstbeeld, een copie van hetgeen het
vorige jaar door dr. Van Broekhuizen in
het Universiteitsgebouw te Bloemfontein ls
onthuldvervaardigd door de Haagsche
beeldhouweres mej. Rueb, en dat zai wor
den geplaatst in het Rijksmuseum voor Vol
kenkunde, waaraan dr. Muller ook zijn ver
zamelingen ethnografica en zoölogica
schonk.
Nadat dr. Rassers dit beeld met eenige
passende woorden als een kostbaar ge
schenk had aanvaard, werd het woord ge
voerd door den voorzitter van het Alge
meen Nederlandsch Verbond, mr. P. J, de
Kanter.
Rede van mr. P. J. de Kanter.
Deze wees erop, hoe dr. Muller zijn leven
vooral gewijd heeft aan de belangen van
het land, dat eens het onze was en waar
mede wij ons zoo nauw verbonden voelen.
De liefde voor Zuid-Afrika was hem aan
geboren. Zijn opvoeding heeft ze versterkt,
dooh zijn persoonlijke studie van land en
volk heeft ze eerst stevig gefundeerd.
De liefde voor den Nederlandsohen stam
was bij hem in de hoogste mate verbonden
aan de liefde voor het vaderland. Dr
Muller heeft gestreden voor het volk van
Zuid-Afrika en vooor het algemeen Neder
landsch belang en het spreekt dus vanzelf,
dat het A.N.V. zijn werk steeds met de
grootste sympathie heeft gevolgd.
Als tastbaar blijk daarvan bcod spreker
tenslotte een gedenkpenning aan.
Dankwoord dr. Muller.
Hierna sprak dr. Muller een dankwoord.
Allereerst tot de leden van het huldigings
comité en voorts tot de beeldhouweres. tot
dr. Rassers en anderen. Spreker zelde zich
ten volle bewust te zijn. dat hij zijn land
slechts op een zeer bescheiden plaats heeft
mogen dienen. Hij is dankbaar Nederlan
der te zijn, een eersterangsnatie In alle
opzichten en hij is vervuld met blijde er
kentelijkheid voor de woorden van waar
deering. gesproken uit tot oordeelen be
voegden mond.
Gij hebt. aldus besloot dr. Muller ont
roerd. mijn oude leven omhuld met een
zonnestraal.
AAN DE LEIDSCHE UNIVERSITEIT.
Gisteren is uitgegeven Staatsblad 1369,
houdende Kon. besluit van 27 Juni 1939,
tot aanwijzing, overeekomstig artikel 170
der Hooger Onderwijswet, van de Vondel
stichting, gevestigd te Amsterdam, als be
voegd om bij de f acuteit der letteren en wijs
begeerte aan de Rijksuniversiteit alhier
een bijzonderen leerstoel te vestigen in de
Vondelstudie.
De Vondelstichting, opgericht 28 Mei
1937 te Amsterdam, stelt zich ten doel de
Vondelstudie in het algemeen te bevorde
ren en in het bijzonder bij het universitair
onderwijs.
Het bestuur bestaat de heeren mr dr.
D. Kooien, jhr. dr. Nico van Suchtelen,
J. Bal, prof. dr. J. A. J. Barge en dr.
J. Berg.
AANGIFTE VAN VREEMDELINGEN.
De Commissaris van Politie alhier brengt
ln herinnering het KB. van 16 Augustus
1918, regelende het toezicht op de in Ne
derland vertoevende vreemdelingen, waar
bij is bepaald, dat een ieder, die een
vreemdeling nachtverblijf verschaft bin-
en 24 uur verplicht is daarvan kennis te
geven aan het hoofd van politie in de ge
meente in casu de Commissaris van Politie
(bureau Vreemdelingendienst Zonneveld
straat alhier, geopend van 912 uur, van
24 uur, en van 79 uur).
Door aangifte aan het bureau van de
bevolking en den Raad van Arbeid vervalt
bovengenoemde verplichting niet.
Verzuim is strafbaar gesteld met hech
tenis van ten hoogste een maand of geld
boete van ten hoogste f. 500.
Deze bepaling geldt niet alleen voor
dienstpersoneel, doch ook voor logé's, enz.
MILITARIA.
Bij K. B. is de 2e luitenant H. H. Jetten
van 6 R.V.A. benoemd tot 1ste luitenant bij
dat regiment en is cadet-sergeant M. Ver
meer aangesteld tot 2de luitenant, even
eens bij dit regiment.
van „Vereeniging van Leeraren in de
Handelswetenschappen", voorkomende
in dit nummer, zijn allen leerlingen van
3739 (Insez. Med.)
AFSCHEID BIJ DE NEDERLANDSCHE
SPOORWEGEN.
In verband met het feit dat de heer W.
G. l'Ecluse, magazijnbediende bij Weg en
Weiken der Ned. Spoorwegen alhier, heden
wegens pensioengerechtigden leeftijd, den
dienst der Nederlandsche Spoorwegen zal
verlaten, heeft hij gisteren op het bureau
van Weg en Werken afscheid genomen.
Daar de ingenieur de heer H. K. C. W.
v. d. Veen door dienst verhinderd was, had
hü Maandag den vertrekkenden beambte
op het hoofdbureau van Weg en Werken
te Rotterdam, waaronder Leiden ressorteert,
ontboden, om aldaar afscheid te nemen.
Spr. wees er op dat de heer l'Ecluse met
voldoening op zy'n 36-jarige dienstvervul
ling kan terugzien.
Gistermiddag te ongeveer half vier had
op het bureau van Weg en Werken alhier,
in bijzyn van het personeel, voor zoover het
niet door dienst verhinderd was het af
scheid plaats De heer W. van Duyn op
zichter van Weg en Werken 1ste klasse
achtte het een groot genoegen te mogen
zeggen, dat TEcluse altyd zijn werk op
uitnemende wüze heeft verricht. Namens
het kantoorpersoneel bood spreker een kist
[sigaren en een zilveren sigarenaansteker
aan. terwyl de heer Middelkoop namens
het personeel eveneens rookgerei aanbood.
Ontroerd dankte de heer l'Ecluse voor de
hartelijke woorden en cadeaux en nam
daarop met een handdruk afsclie'd wan de
aanwezigen.
40 JAAR GELEDEN AANVAARDDE HIJ
HET PREDIKAMBT.
Prof. Dr. A. J. de Sopper.
Zondag as. herdenkt prof. dr. A. J. de
Sopper, hoogleeraar in de geschiedenis der
wijsbegeerte, logica, metaphysica en ziel
kunde aan de Rijksuniversiteit alhier, den
dag waarop hij voor 40 jaar het predikambt
in de Ned. Herv. Kerk aanvaardde.
Arthur Joseph de Sopper werd 5 Dec.
1875 te Brugge geboren. Hy bezocht, het
gymnasium te Doetinchen en studeerde aan
de Rijksuniversiteiten van Utrecht en Lei
den theologie. Aan laatstgenoemde univer
siteit promoveerde hij in'07 tot doctor in de
theologie op een dissertatie getiteld: „David
Hume's kenleer en ethiek ivan Bacon tot
Hume)". In 1898 candidaat geworden in
Friesland, aanvaardde prof. de Sopper 23
Juli 1899 het predikambt te Hoogmade, van
waar hij in 1903 naar Velsen vertrok. In
1911 werd de jubilaris predikant in de
hoofdstad. 7 jaar heeft dr. De Sopper te
Amsterdam gearbeid om in 1918 door de
regeering te worden benoemd tot hooglee
raar aan de Rijksuniversiteit te Groningen
waar hij onderwijs gaf in de godsdienst
wijsbegeerte en de ethiek. 25 Oct. 1925 werd
hij hoogleeraar alhier als opvolger van wij
len prof. Bolland om onderwijs te geven
in de geschiedenis der wijsbegeerte, de lo
gica, de metaphysica en de zielkunde.
Prof. de Sopper, die een Kant-kenner bij
uitnemendheid is, heeft meerdere geschrif
ten het licht doen zien. Van zijn werken
noemen wy: Hegel en onze tijd 1908
Leven (1912); Synthese 19141Oorlog
(1914); Naturalisme en levensphilosophie
(1918): Zaligheid (1916); Waardephiloso-
phie (1922) en Vertrouwen (1924).
BINNENLAND.
De Beatrix-film wordt in alle Nederland
sche bioscopen vertoond (Binnenland,
3de Blad)
Het aanhouden van „verdachte" auto's
(Binnenland, 3de Blad).
Onze Indische luchtpostbrief (3de Blad).
Het wereld-voortrekkerskamp in Schotland
(3de Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Stille markt Gedrukte stemming
Lager koerspeil - Amerika zwakker -
Beleggingsmarkt kalm.
BUITENLAND.
Geen ontspanning inzake Danzig (Buiten
land, 1ste Blad).
De Amerikaansche Senaat weigert, trots
aandrang van Roosevelt en Huil, de
neutraliteitswet in deze zitting te be
handelen. (Buitenland, 1ste Blad)
De Britsche gezant te Tokio weer bij
Arita (Buitenland, 1ste Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Enkele regen- of onweersbuien.
Zwaarbewolkt met opklaringen.
Iets koeler. Meest matige Zuide
lijke wind.
R.K. JONGENSSCHOOL VOOR U. L. O.
PIETERSKERKHOF.
Geslaagd voor het M.U.L.O.-examen:
G. Kieft. P Alkemade, G. Hoogeveen, A.
Eallaux, J. Burghouwt, P. de Wekker. P.
Reizeveort. Ohr. Warmenhoven, P. Zwet-
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging:
J Boelee. Hooge Rijndijk 110. Leiden,
handel in brandstoffen en grint. Uittredend
sloot H Zwetsloot B Pleii A Romein Eigenaar: J Boelee, Leiden, d d. 1 Juni
W Prins Kcme 1939. Wijz'gine handelsnaam in: Firma J
Afgewezen 5 candidate.!. TBr°f'ee' Nleuwe Eigenaar: H. J. Boelee.
Leiden
Onze plaatsgenoote, mej. Martha C.
Lantlnga, slaagde dezer dagen te Londen
als associate voor het examen der Impe
rial Society of Teachers of Dancing.
Voor het practijk-diploma Engelsche
Leeraren slaagde de heer Th. B. M. Win
kelman, alhier.
Geslaagd zijn voor het examen boek
houden en aanverwante vakken der Ver
eeniging van Leeraren in de Handelsweten
schappen: mej. L. H. Duval en de heeren
J. W. Atteveldt, J. Bronsgeest, C. Kromhout,
allen alhier. C. v. Nieuwkoop, Sassenheim.
J. J. Sjardin, F. Swagers en Jac. de Vos.
allen alhier.
Onze stadgenoote, zuster KI de Brum
is met ingang van 1 September a.s. be
noemd tot directrice van de stichting „Het
Ellertsveld" te Schoonoord (Drenthe).
Dit >s een nieuw gebouwde inrichting
voor verpleging van ouden van dagen.
Mei J p Valkenburg alh'er slaagde
aan een huishoudschool te Den Haag voor
het diploma huishoudkundige.
Alle optimisme over Danzig is weer ver
vaagd, daar alle betrokken partijen zich
hebben gehaast om een formeele ontken
ning te geven over besprekingen als an
derszins. Men oordeele:
In Duitsche politieke kringen wordt na
drukkelijk de opvatting bestreden, dat in
het vraagstuk Danzig eenige ontspanning
zou zyn gekomen. Verklaard wordt, dat een
dergelijke opvatting door niets gerecht
vaardigd wordt en dat van de zijde van
Duitschland geen zwakkere houding kan
worden verwacht. Men wijst er in dit ver
band op, dat de anti-Poolsche propaganda
in de Duitsche pers nog even fel is.
Welingelichte Poolsche kringen nemen
met verbazing en verontwaardiging kennis
van bepaalde inlichtingen, welke in het
buitenland verspreid zijn over de ontwikke
ling van de Poolsch-Duitsche betrekkingen.
In deze welingelichte Poolsche kringen
wordt categorisch tegengesproken:
1. dat er politieke besprekingen tusschen
de Poolsche en Duitsche regeering gevoerd
zijn over de regeling van de tusschen de
beide landen bestaande geschillen
2. dat de Poolsche regeering ooit een re
geling van de Danzigsche kwestie zou kun
nen aanvaarden, welke een verloochening
van de vier punten zou beteekenen welke
zyn en blijven de basis van de Poolsche
houding tegenover deze vraagstukken: en
3. dat de Poolsche regeering nieuwe fei
ten of toestanden, welke zich te Lanzig
zouden kunnen voordoen, niet zouden kun
nen aanvaarden, indien zij deze .'an een
aard achtte, dat zij de onafhankelykheid en
de levensbelangen van het land schaden
zonder daarop op passende wijze te rea-
geeren.
Men wyst erop, dat de bron van deze
inlichtingen, Rome en Berlijn, reeds ver
oorlooft hen tot hun juiste waarde terug te
brengen.
Het bericht van de ,,News Chronicle",
volgens hetwelk Hitier er in zou hebben
toegestemd zich te laten kiezen tot presi
dent van den „staat Danzig", wordt in po
litieke kringen te Warschau beschouwd als
een gewone canard.
In dezelfde kringen wordt verder ver
klaard, dat. onafhankelijk van den vorm,
waarin Duitschland Danzig zou willen in
lijven, reeds het enkele feit van een derge
lijke inlijving beschouwd zou worden als
een onduldbare schending van den be-
staanden politieken en juridischen status
en de iuiste reactie zou uitlokken.
En de „Danziger Vorposten" tenslotte
schrijft:
„Wij kunnen slechts vaststellen, dat wij,
hoewel het getuigenis van het buitenland
ons onverschillig is, onze zoogenaamde ver
andering van stemming slechts kunnen ac
cepteeren als een wenschdroom der ande
ven. Na het bezoek van den gouwleider aan
den Fuehrer is er voor de bevolking van
Danzig een aanleiding te meer om met
rotsvast vertrouwen te gelooven In het be
reiken van het doel, daa. de te Danzig ge
voerde politiek in volledige overeenstem
ming met de Duitsche opvatting js.
Reeds herhaaldelijk hebben wy de uit
Warschau afkomstige geruchten afgewezen
volgens welke een Poolsche comprcmi«for-
mule voor Danzig en den corridor ook maar
de geringste kans van slagen zou hebben.
Wij verklaren ook nu weer. dat de door
Polen met laatdunkendheid afgewezen
