Minister Goseling
verdedigt zich
Japan bereid over Tientsin
te onderhandelen
80ste Jaargang
WOENSDAG 28 JUNI 1939
No. 24311
STADSNIEUWS
tm
KÊSk
mmm
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
Verschil van meening zal hem niet verontrusten
Z.K.H. Prins Bernhard
verjaart morgen
De blokkade-maatregelen verzacht
De werking van
de Krakatau
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te ibetalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn;
per 3 maanden f. 2.3$
per week f. 0.18
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mntL>
ORANJE-CONCERT.
Ter gelegenheid van den verjaardag van
Z.K.H. Prins Bernhard heeft het Gemeen
tebestuur besloten om morgenavond te 8
uur een concert te geven op de Steenstraat
Dit concert wordt verzorgd door de Har
monie-Kapel ,.T. en D." onder leiding van
den heer H. J. A. Bokhove.
Het programma luidt als volgt:
1. Oud Wilhelmus; 2. Enthousiasme,
marsch, Alp, Dreissen; 3. Wiener Prater-
leben, wals, Alp. Dreissen; 4. Une Soirée
d'Automne aux Ardennes, A. Govaart; 5.
Marche du héros. Pauze 6. Vieux
Camarades, marsch, E. Larue; 7. Voix Rou-
maines, wals; 8 Prins Eltel Friedrich,
marsch, H L. Blankenburg; 9. Espana,
wals, E. Waldteufel; 10. Marsch.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving: Kennemer Kolen
Groothandel f.)Rijndijk 178, Voorscho
ten. hoofdz.: Dan. Willinkplein 13, Amster
dam. Beheerder filiaal: K. Moot, Voor
schoten.
GROOTE BIJENZWERM AANGETROFFEN
Gisteren is in den tuin van de bedden-
fabriek Kleine, gelegen achter de Eltax-
garage aan den Stationsweg, hangende aan
een zwarte bessenstruik, een bijenzwerm
aangetroffen van groote afmetingen (on
geveer 75 c.M. lang en 30 c.M. breed). Een
der omwonenden heeft met behulp van een
korf een groot gedeelte der bijen weten te
verwijderen, doch daar het niet gelukte
de koningin over te brengen, was de zwerm
vanochtend weer in korten tijd aange
groeid en zal naar alle waarschijnlijkheid
weer dezelfde grootte bereiken.
MILITARIA.
De sergeant-administrateur H. Nuy van
het 4de regiment infanterie is overge
plaatst als compagnies administrateur bij
M C. 1—35 R.I.
De sergeant J. J. de Bruvp van 4 R. I„
werkzaam bij de S.R.O.I. te Kampen, wordt
met ingang van 28 Juni 1939 vervangen
door den sergeant C. S. H. van Dijk van
dat regiment.
De korporaal-kok J. Stel van het 4de regi
ment infanterie wordt met ingang van 1
Juli a.s. op diens verzoek overgeplaatst bij
II—12 R.I.
Minister Goseling heeft gistermiddag
in een rede van bijna drie uren zijn
beleid in de zaak-Oss verdedigd. Hij
ontkende ten stelligste, dat hier sprake
was van een Roomsch zaakje en dat,
als er inderdaad gebleken was van
strafbare feiten van de beide geeste
lijken, een normale strafvervolging zou
Minister Goseling.
zijn gevolgd. De minister zeide o.m., dat
blijkens de redevoeringen van de vorige
week de motieven om voor de conclusie
te stemmen, nogal uiteenloopen. Hij
zag gaarne, dat degenen, die door stem
ming voor de conclusie wantrouwen
wilden uitspreken in zijn onkreukbaar
heid, daartoe openlijk en eerlijk de ge
legenheid krijgen.
Wat de zaak van de beide geestelij
ken betreft, verklaarde de minister, dat
hij rechtsongelijkheid nooit heeft ge
duld doch hij duldt ook niet dat rechts
ongelijkheid naar den anderen kant
■wordt geschapen. In deze zaak heeft de
minister nooit met de kerkelijke over
heid contact gehad; hij zou trouwens
voor wenschen van die zijde niet toe
gankelijk zijn geweest. Ten aanzien
van het contact van de Justitie met het
corpscommando gaf spreker toe dal
dit te wenschen heeft overgelaten.
Wanneer deze zaak geregeld ls zal hij
alles doen om dit contact te verbeteren
Voorts verdedigde de minister het be
leid van den Bosschen procureur-gene
raal.
De minister was er van overtuigd dat
een maatregel tegen de marechaussee
moest worden genomen Een corpson-
derzoek zou daarvoor te lang hebben
geduurd De zachtste en meest doeltref
fende maatregel op dat oogenblik was
sohorsing van de opsporingsbevoegd
heid. Dit middel was nieuw voor Ne
derland. Daaraan is de ongewenschte
ruchtbaarheid te wijten.
Spreker eindigde met de verkla
ring, dat hij door alles heen be
houden heeft de rust van zijn ge
weten. Als er na afhandeling van
de zaak nog verschil van meening
blijft bestaan, dan zal hij zich daar
door niet laten verontrusten!
Na den minister heeft de voorzitter
der commissie, de heer Schouten, het
woord gevoerd. Hij zette heden zijn
rede voort, waarna de duplieken zullen
volgen.
V-y
De heer J. Schouten.
Tijdens de rede van minister Gose
ling en van den heer Schouten had de
minister-president dr. H. Colijn aan de
regeeringstafel plaats genomen.
(Men zie voor het verslag pag. 1
van het 3de Blad en Laatste Be
richten, lste Blad).
DE VLAGGEN UIT!
Morgen viert Z.K.H. Prins Bernhard
zijn 28sten verjaardag.
Wij wekken onze lezers op, ter gele
genheid van dit heuglijk feit, de vlag
gen uit te steken, ten bewijze van har
telijk medeleven met dezen feestdag
voor het Vorstelijk Huis.
ZIJN VERSCHE GROENTEN VOOR DE
GEZONDHEID NOODZAKELIJK? JA!
Over dit onderwerp vergaderden gister
avond in het Gemeentehuis eenige leden
van de Commissie Inzake Huishoudelijke
Voorlichting en Gezinsleiding, met de di
rectrices der beide Vakscholen voor meisjes
en afgevaardigden van de Coöp. Leidsche
Groentenveiling, om gezamenlijk te komen
tot de beantwoording van bovengenoemde
vraag.
Het is der Commissie gebleken, dat tal
van oorzaken, als onwetendheid, hooge prijs
der groenten, ook wel gebrek aan belang
stelling, beletselen vormen, waardoor nog
in tal van gezinnen de groote waarde van
groenten in de voeding van den groeienden
jongen mensch en voor het behoud van de
gezondheid der gezinsleden, onvoldoende
wordt aangevoeld. De warme maaltijd
wordt, juist in de tijden, dat de kostbare
jonge groente in overvloed aanwezig is,
vaak eenigszins verwaarloosd of blijft door
bovengenoemde redenen achterwege. Het
is daarom, dat in bovengenoemde bijeen
komst plannen werden overwogen om op
breede schaal aan alle vrouwen in Leiden
gelegenheid te geven een oordeelkundige
bereiding van jonge groenten vergezeld
van een goede toelichting bij te wonen.
Tot dit doel zullen op de Dinsdagen 4 en
11 Juli a.s., telkens 's middags van 3 tot 5
en des avonds van 7'/; tot 9'/i uur, in de
kleine Stadszaal, uitgebreide kookdemon
straties worden gegeven van:
groenten: gekookt, gestoomd, gestoofd;
groenten: bereid in schoteltjes en stamp
pot;
groenten: bereid tot speciale zomerge-
rechten;
groenten: verwerkt tot. rauwkost.
Deze demonstraties zijn voor ieder vrij
toegankelijk.
Leidsche huisvrouwen en meisjes, komt
allen gedurende de demonstraties naar de
beantwoording van de vraag: „Zijn verse to
groenten voor de gezondheid noodzakelijk"
luisteren en zien en geeft uw meening over
de aangebeden proefjes!
SANEERINGSPLAN GOEDGEKEURD.
De Kroon heeft het raadsbesluit van 19
December 1938 betreffende het saneerings-
plan van de Kraaierstraat c.a. goedgekeurd
NED. VER. TER BEVORDERING
DER SCHRIFTKUNST.
Bij het alhier gehouden examen door de
Ned, Ver. ter Bevordering der Schrift
kunst slaagden de volgende leerlingen van
de H. Hartsohool. Lusthoflaan 2, voor het
Schooldiploma Eenv. Sier- en Reclame-
schrift L.O.Mien Prins, Nelly Eling, Bep-
pie Boot, Bep Boef, Annie Ouwerkerk (met
lof), Catharien de Kruyff, Nel van de Geer,
Corry Heykoop, Beppie Devilee. Ida Dick-
hoff (met lof), Mien Verhoogt. Dora v. d.
Burg. Marie v. d. Bogaerd en Marie van
Noord (met lof), allen alhier.
Voor het Schooldiploma Eenvoudig Sier
en Reclamesohrift. U.L.O. de volgende leer
lingen van de R.K. U.L.O. School, Haar
lemmerstraat: Nolda Beukers (met lof),
Toos Bierman, Anny Bik, Claire Hug,
Louiza Janssen. Miep v. Kleef, Agnes v. d.
Loo, Greet Luykx, Roos Manders (met lof),
Truss Manders (met lof). Toos Montagne,
Nelly v, d .Nat, Agathe Rijsdam. Truus Ul-
jee, Tonny Visscher. Rie v. Voorden. Bep v.
Veeren (met lof) allen alhier. Voorts: Elly
Reintjes, Riet Molenkamp, Jo Hofman en
Miep den Dubbelden, allen uit Oegstgeest.
Te Woerden is geslaagd voor het eind
examen H.B.S. met 5-jarigen cursus onze
plaatsgenoot O. H. Brouwer.
Wijlen de heer J. Warmenhoven alhier
heeft aan de Diaconie van de Geref. Kerk
te dezer plaatse en aan de Zending f. 500
gelegateerd.
Zaterdag 1 Juli a.s. herdenkt de heer
J. Jobse, assistent bij de Directe Belastingen
(kantoor Breestraat) alhier, den dag. dat
hij vóór 25 jaar bij de af deeling Directe
Belastingen in dienst trad.
De 44-j. M. v. d. R. alhier, is gister
morgen te ongeveer 12 uur op de stoep in
de Maarsmanssteeg vcor de winkel van den
slager Z. uitgegleden en gevallen, waardoor
hij een enkel brak. Hij is naar het Ac.
Ziekenhuis ter behandeling overgebracht.
De woordvoerder van het Japansche
ministerie van buitenlandsche zaken
heeft mededeeling gedaan van een
communiqué van zijn departement,
waarin heropening der Britsch-Japan-
sche besprekingen aangekondigd wordt.
Uit welingelichte bron verneemt men
dat de volgende week te Tokio onder
handelingen voor een diplomatieke re
geling van de kwestie Tientsin gevoerd
zullen worden door vertegenwoordigers
der beide regeeringen onder leiding
van Arita en Craigie. Diverse ambte
naren komen uit Tientsin naar Tokio.
De Britsche en Japansche consuls-gene
raal te Tientsin zullen echter daar blijven.
De pers toont zich voorstandster van een
regeling. De Asahi Sjimboen zegt: Tokio,
dat een onnoodige verscherping derBritsch-
Japansche betrekkingen vreest, wil een
vreedzame regeling der incidenten berei
ken, wanneer men aan Britsche zijde be
reid is de Japansche verlangens in op
rechtheid in te willigen."
Reuter verneemt in doorgaans goed-inge-
lichte kringen, dat de Japansche regeering
twee voorstellen heeft ingediend als basis
voor onderhandelingen met de Britsche
regeering.
Het eerste is, dat de concessie te Tientsin
niet zal worden gebruikt voor anti-Japan
sche intrigues door de Chineezen.
Het tweede is, dat de concessie te Tient
sin niet zal worden gebruikt als basis voor
steunverleening aan de Chineesche valuta
in Noord-China in concurrentie met de va
luta, die de Japanners tTachten in te voe
ren.
Men meent te weten, dat de Britsche re
geering onmogelijk het tweede voorstel kan
aanvaarden, doch dat niettemin algemeene
onderhandelingen beginnen.
Ontspanning te Tientsin.
De bevelhebber van het Japansche
garnizoen te Tientsin, generaal Hom-
ma, heeft den Japansehen soldaten, die
de posten rond de Britsche nederzet
ting bezet hebben, opdracht gegeven,
zich te onthouden van het „onwaardig
behandelen" van vreemdelingen.
Tot de vertegenwoordigers van de pers
zeide generaal Homma later: „Ik heb mijn
manscnappen opdracht gegeven, voorzicn-
tiger te zijn in hun methode". Hy voegde
hieraan toe, dat nooit opdracht is gegeven
om vreemdelingen bij het onderzoek uit te
kleeden. Hij heeft ook geen rapporten ont
vangen, dat dit zou zijn geschied.
De generaal heeft overigens een journa
list meededeeld dat de Japanners naakt
heid in het geheel niet als iets vernede
rends beschouwen. Glimlachend bood hij
zelfs aan zich ook te ontkleeden en zoo
deze opvatting te bewijzen.
Door de aan de Japansche schildwachten
gegeven orders is thans de toestand te
Tientsin iets behaaglijker. Aan de grens
van de concessie zijn geen incidenten meer
voorgekomen. De drie Engelschen House,
Lord en Whitewright, die regelmatig de
grens van de concessie passeeren en gere
geld werden ontkleed, moesten zich giste
ren wel aan een nauwkeurig onderzoek on
derwerpen. Hoewel hen wel de schoenen
werden uitgetrokken, werden ze niet ont
kleed.
Voorts is verbetering in den toestand ge
komen. doordat een aanzienlijke voorraad
levensmiddelen grooter, dan sedert vele
Aneta meldt uit Rangkas -
betoeng
Nadat de Kraketau gisteren
in den loop van den dag rustig
'was gebleven, begon de werking
weer te 8.20 in den avond en
duurde voort tot middernacht.
De erupties stegen tot 1000
meter hoogte en gingen ge
paard met bliksemschichten
en knallen. Daarna is de vul
kaan verder rustig gebleven.
De veiligheidsmaatregelen
voor de bevolking, waarvan
gisteren reeds melding is ge
maakt, blijven echter nog van
kracht.
Het hoofd van den vuleano-
logischen dienst, dr. Stehn en
de waarnemer, zijn op Pasaoe-
ran gebleven.
dagen het geval is geweest in de Brit
sche concessie is aangevoerd: ook vlsch ia
op de markt gebracht. De prijzen zijn ge
daald.
De scheepvaart.
Volgens Japansche berichten heeft de
Japansche consul-generaal het Britsche
verzoek om vergunning voor vrij binnen-
loopen van buitenlandsche schepen in de
haven van Swatau afgewezen. Naar ver
luidt, zijn de Britsche marine-autoriteiten
voornemens koopvaarders, indien zij ge
hinderd worden, door oorlogsschepen te
doen convoyeeren.
Een ambtenaar van het Amerikaansche
ministerie van buitenlandsche zaken heeft
verklaard, dat de Amerikaansche regee
ring ten aanzien van het Japansche ver
zoek aan buitenlandsche schepen en on
derdanen, om Foetsjau en Wentsjau te ver
laten, eenzelfde houding aanneemt als bij
het incident te Swatau. De Japansche
waarschuwing zal niet worden opgevolgd
en Japan wordt verantwoordelijk geacht
voor alle schade aan Amerikaansche sche
pen.
Achttien Japansche oorlogsschepen,
waaronder kruisers, torpedojagers en tran
sportschepen zijn ter hoogte van Foetsjau
geconcentreerd. Aangezien te Foetsjau
reeds eenigen tijd een aanval werd ver-
wacli zijn alle regeeringsbureaux reeds
mee®naar het binnenland verplaatst.
D~operaties tegen Wentsjau en Foetsjau
zijn gisteren begonnen met de bezetting
van twee kleine eilanden voor den Ingang
der havens door de Japanneezen. De bui
tenlandsche koopvaarders, drie Engelsche
schepen, een Italiaansch, en een Noorsch
schip, werden tevoren door uit vliegtuigen
geworpen waarschuwingen uitgenoodigd,
de havens voor morgenmiddag te verlaten.
Zij zullen waarschijnlijk heden heengaan.
28 vreemdelingen, w.o, zes Engelschen, blij
ven in de stad. Een Japansch marine-offi
cier heeft den commandanten van twee
Britsche jagers in kennis gesteld van de
komende sluiting der beide havens.
BINNENLAND.
33 millioen meer voor defensie. (3e Blad).
De tweede dag: van de tenniswedstrijden te
Wimbledon. (Sport, 3e Blad).
Zwemwedstrijden van den politie-zwem-
kring Zuid-Holland. (Sport, 3e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Stille markt Na prijshoudende
opening achteruit loopende koersen
Amerika lusteloos Beleggingen kalm.
BUITENLAND.
Japan zal de onderhandelingen over
Tientsin met Engeland hervatten. (Ie
Blad).
Het Fransche parlement op reces. Een ver
klaring van Daladier. (Buitenland, 3e
Blad).
Heden voor 20 jaar werd het verdrag van
Versailles geteekend. (Buitenland, le
Blad).
Amerika en de neutraliteitswet. (Buiten
land, le Blad).
Groote brand te Londen. (Buitenl. Ge
mengd, 3e Blad).
ZEE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Zwaar bewolkt tot betrokken
met eenigen regen, tets koeler.
Matige tot krachtiger. Zuidelijke
tot Zuidwestelijken wind.