STADSNIEUWS
Weer een duikboot-ramp
BUITENLAND
nze prijsvraag
,Naar Buiten
sie Jaargang
ZATERDAG 17 JUNI 1939
No. 24302
OFFICIEELE KENNISGEVING
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
De Fransche duikboot Phenixmet 71 man
aan boord als verloren beschouwd.
Algemeene Toestand
Democratieën contra spil
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht
on aantrekkelijke route samengesteld
Honderd gulden aan prijzen
En nu tNaar Buiten
EIDSCH
DAGBLAD
DACBLAD VOOR LEIDEN EfTOMSTftÉKENf,
PRIJS,DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens poslrecht. Voor opzending van brieven
ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummer» voor'
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
at 'V ***- 1
Postcheque» en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
'Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2 31
per week 1f. 0.1»
Franco^pë? postTf 2-35 per 3 maanden 4- portokosten.
(voor binnenland £.0.30 per 3 mnd.r
FEESTAVOND VOOR G R. V. A. IN
OLDEBROEK.
Cantine-Commissie van het 6e R VA.
ft gisteravond aan het In de Leger-
late bij Oldebroek gelegerde regiment
buitengewoon geslaagden feestavond
jigeboden.
de geheel door officieren onderoffi-
korporaals en manschappen ge-
manschappencantine heeft het ge-
:hap K. Manders uit Den Haag van
tot 10.30 uur den aanwezigen een be-
iiaafd en geestig programma vertoond.
een ieder zich amuseerde, bleek wel
het herhaaldelijk applaus. Tot de gas-
van het 6e R.V.A. behoorden de even-
aldaar vertoevende detachementen
n het 3e en 7e R.V.A. en de Luchtvaart-
deeling.
MILITARIA. 'r
t Ingang van 22 Juni aA. zal de fourler-
itulant E. Koops van 6 RVA. worden
geplaatst naar het 2e Regiment Luoht-
l-artille>rie te Amsterdam.
VERKOOP GEMEENTEGROND.
I. en W. stelden voor aan den heer D.
y q.q. wederom een perceel bouwgrond
den Rijnzlchtweg onder de gemeente
stgeest, ter grootte van plm. 1020 M2,
den prijs van f. 8.60 per M2. te ver-
'n.
-middels is van den heer Kaay een ver-
ingekomen, om ook nog den restee-
'en. aldaar gelegen bouwgrond, ter op-
lakte van plm. 3400 M2„ tegen den
van f. 8.60 per M2. en onder de ge-
■'kclljke voorwaarden te mogen koopen.
en W. stellen voor dit aanbod te aan-
den.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen:
N.V. Katwijksehe Kalkzandsteenfabriek,
ikenburgerweg 26, Katwijk a. d. Rijn.
statuten zijn gewijzigd.
„Old Mill" Nurseries, Hoofdstraat 79,
ssenheim. BloembollenlcweekeriJ en ex-
rthandel.
|Door uittreding van den vennoot J. D.
i der Putten, is de vennootschap onder
met ingang van 16 Juni 1939 ont
wilden: het bedrijf wordt voortgezet door
h overblijvenden vennoot G. van der
'Itten als eenig eigenaar, onder den ouden
(waartoe de uitgetreden vennoot
rtemming heeft verleend).
„De Zwaan". Voorstraat 123—125,
rdwljk. Uittredend eigenaresse: Wed. M.
Vink—Caspers. Noord-wijk-Bmnen, dd.
lei 1937. Wijziging handelsnaam ln: Café
staurant „De Beurs". Nieuwe eigenaar:
J. Vink, Noordwijk-Binnen.
STED. GYMNASIUM.
Van de 2de groep von afdeeling B zijn
voor het eind-examen geslaagd: Gerda
Makkink. P. S. Loeb en J. Zitman, allen
alhier. Het examen wordt met één candi-
daat voortgezet.
Van de 1ste groep is alsnog geslaagd:
Stans Eikelenboom te Oegstgeest.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Bevorderd tot doctor in den Wis- en Na
tuurkunde op proefschrift getiteld: „Syste
matical and physiological notes on the
brine shrimp, artemia" de heer D. J. Kue-
nen, geboren en wonende te Leiden.
Geslaagd zijn voor het voorbereidend
kerkelijk examen: de heeren L. A. Snijders
(Delft), G. D. Boerlage (Oegstgeest) en
A van Roon (Vlaardingen).
De kerkeraad der Ned. Herv. Gemeen
te, heeft den heer Heymans aangesteld als
godsdienstonderwijzer ln wijk VII.
Onze stadgenoote. mej. H. H. Hooge-
veen. slaagde te Utrecht voor het medisch
Anallstdiploma, 1ste deel.
Donderdag as. zal de heer B. P. Tim-
mers, af rekenaar bij de N.Z.H.T.M. zijn
zilveren jubileum ln dienst dier maat
schappij herdenken.
Woensdag as. Is de meesterknecht
H. Selier 25 jaar in dienst bij de N.V. van
't Hooft en Co, Oude Rijn 31-33, alhier.
Het verslag van de werkzaamheden
der Kamer van Koophandel alhier en van
den toestand van handel, soheepivaart en
nijverheid in 1938 is in druk verschenen.
Wij ontvingen een beknopt overzicht
van de geschiedenis en werkzaamheid van
de Mij. der Nederlandsche Letterkunde,
samengesteld door den voorzitter dier
maatschappij, onzen stadgenoot prof. dr.
Jan de Vries.
VERKIEZING GEMEENTERAAD.
ZITTING CENTRAAL-STEMBUREAU.
De Voorzitter van het Centraal-Stem-
bureau voor de verkiezing van de leden
van den Gemeenteraad van Leiden maakt
bekend, dat het Centraal-Stembureau op
Maandag 19 Juni as. des v.m. te 11 uur,
een zitting zal houden in een der lokalen
van het Gemeentehuis, tot het vaststellen
van den uitslag der op Woensdag 14 Juni
tevoren gehouden stemming.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
LEIDEN, 17 Juni 1939. 1955
Nauwelijks bekomen van den indruk,
gewekt door het vergaan van de „Squa-
lus" en van de Thetis", staat men
thans voor een derde duikbootramp.
Gisteravond immers werd bericht ont-
ontvangen, dat de Fransche onder
zeeër Phenix" op de reede van Saigon
gedoken is en reeds meer dan dertig
uren onder water is gebleven en dat
men vreest, dat de boot verloren is.
De onderzeeër behoorde tot het Middel-
landsche Zee-eskader en was in November
naar de kust van Indo-China vertrokken.
De ,,Phénix" liep in 1930 van stapel. De
boot meet 1379 ton. Zij heeft een lengte van
92 m. bij een breedte van 8.20 m. De boven
watermotoren ontwikkelen een kracht van
6000 p.k., waarmede een snelheid van 18
knoopen kan worden bereikt. De kracht der
electrische motoren voor het varen onder
water bedraag 2000 pk. en zij geven de boot
een snelheid van 10 knoopen. De bewape
ning bestaat uit een kanon van 100 m.m
een van 37 m.m., een mitrailleur en 11
torpedolanceerbuizen
De ..Phénix" moest zich, onder comman
do van kapitein Conchacourt, van een punt
aan de Indo-Chineesche kust, gedegen op
ongeveer 300 k.m. ten Noorden van Saigon,
in de baai van Cam Ranh, naar een ander
punt aan de kust begeven en maakte oefe
ningen met de duikboot ,,Espoir" en an
dere eenheden.
Toen de commandant van de Fransche
vlootstrijdkrachten in het Verre Oosten de
..Phenix" niet omstreeks het verwachte
tijdstip boven water zag komen, alarmeer
de hij terstond alle schepen en watervlieg
tuigen van de Indo-Chineesche vlootbasis.
Nadat eenigen tijd gezocht was, moest
men wel tot de conclusie komen, dat de
.Phénix" bij het duiken door tot nu toe
onbekende oorzaak uit haar evenwicht
heeft moeten geraken en op den zee
bodem is gestooten.
Aan boord zijn 71 officieren en minde
ren.
In de omgeving, waar het vaartuig ver
dwenen is, is de zee ongeveer honderd me
ter diep. Hoewel men vreest de bemanning
niet meer te kunnen redden, wordt het op
sporingswerk voortgezet. Men kent de oor
zaak van het ongeluk niet. Een commissie
zal daarnaar een onderzoek instellen.
Nader wordt gemeld:
Aan boord van de „Phénix" bevonden
zich 5 officieren en 66 onderofficieren en
manschappen. De Phénix en de Espoir do
ken gelijkertijd, doch alleen de laatste
kwam weer boven.
Nu men 24 uur lang tevergeefs gezocht
heeft, moeten de boot en haar beman
ning verloren geacht worden, omdat
het bijna zeker is, dat de lucht in het
vaartuig zeer spoedig uitgeput zal zijn,
terwijl de diepte der zee op de plaats
van het ongeluk redding bijna onmoge
lijk maakt.
Op alle Fransche oorlogsschepen zijn de
vlaggen halfstok geheschen. Volgens de
laatste berichten geschiedde het ongeluk
zes mijl uit de kust.
Het tweede onderhoud, dat de Britsche
en Fransche ambassadeurs te Moskou te
zamen met Strang, met den volkscommis
saris voor buitenlandsche zaken, Molotoff,
hebben gehad, heeft 75 minuten geduurd.
Vervolgens hebben de ambassadeurs en
Strang een bespreking gehouden op de
Britsche ambassade.
Van Duitsche zijde wordt thans beweerd,
dat Rusland ook Azië zou willen betrekken
ln de garantie, doch dat vindt totdusverre
geen bevestiging.
Terwijl van Duitsche zijde overigens vrij
wel gezwegen wordt over de incidenten in
het Verre Oosten, neemt de Italiaansche
pers stelling ten gunste van Japan. Men
ziet de Incidenten als een ideologisch con
flict. De totalitaire mogendheden, aldus
zegt men, gevoelen zich verplicht tus-
schenbeide te komen in ieder land, dat,
zooals China, bloot staat aan bolsjewisti-
schen invloed. Men voegt hier aan toe. dat
de democratieën moesten trachten deze
mentaliteit te begrijpen: wat thans ge-
BINNENLAND.
Dr. Colijn over de dreigende Kabinetscrisis
(3e Blad).
De voorbereiding voor de tentoonstelling
„Het Leger", te 's-Gravenhage. (4e BI.)
Jhr. Von Bönninghausen voor het ambte
narengerecht. (3e Blad).
BUITENLAND. 1
Geen wijziging te Tientsin. (Buitenland,
le Blad).
Strang te Moskou. (Buitenland, le Blad).
De Duitsch-Poolsche moeilijkheden en de
onrust in Tsjechië. (Buitenland, le BI.).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 1 VAN HET VIERDE BLAD.
Voor het geheele land: Iets war
mer. Gedeeltelijk bewolkt. Droog
weer. Zwakke tot matige Weste
lijke tot Zuidelijke wind.
beurt, heeft zich voorgedaan in Midden-
Europa en Oost-Afrika, waar Engeland de
„moraal van Geneve" toepaste. Thans blij
ven de regeering te Londen en haar bond-
genooten zich hardnekkig verzetten tegen
de vrije ontwikkeling der Japansche poli
tiek in China.
Anders de Fransche pers:
De ..Petit Parisien" schrijft, dat Parijs
en Londen het volkomen eens zijn over de
vraag, welke de beste middelen zijn om de
rechten der blanke mogendheden in het
Verre Oosten te doen respecteeren. Zij zijn
er bovendien zeker van, dat Washington
55
Belofte maakt schuld....
Toen wij het vorige jaar den uitslag pu-
Üceerden van onzen derden en laatsten
urtocht „Naar Buiten", beloofden wij
volgend jaar nogmaals een dergelijke
•ijsvraag te organiseeren.
Honderden hebben het vorige jaar ons
un erkentelijkheid ervoor betuigd, dat wij
*n op zulk een prettige manier in kennis
adden gebracht met de vele schoone plek-
in onze omgeving, plekjes, die zij nim-
,er tevoren hadden bezocht en waarvan
j het bestaan op zulk een korten afstand
ni Leiden nauwelijks veronderstelden!
Het reis- en trekseizoen staat weer voor
deur en ergo zijn ook wij er op uitge-
ken om onze belofte van het vorige
in te lossen en voor onze sportieve
"rs en lezeressen wederom een mooien
del- of fietstocht uit te zoeken. Want
•rop willen wij meteen wijzen: de hier-
der aangegeven route is uitsluitend be-
"•Tid voor wandelaars en wielrijders;
•omobilisten en motorrijders kunnen er
■^mogelijk aan deelnemen, omdat verschil
de gedeelten van het parcours voor hen
f[boden zijn.
"oor hen zijn trouwens deze prijsvragen
!et- ontworpen; het zijn niet in de eerste
kats puzzle-tochten, maar het is er om
jonnen onze lezers en lezeressen naar
Mten t,e brengen en hun oogen te openen
*°or het vele natuurschoon, waaraan de
beving van Leiden rijk is, doch waar
aan maar al te velen zonder het te zien
voorbijgaan. Een tocht te voet of per fiets
leent zich daartoe beter dan een rit per
motor of auto.
Teneinde ook hen, die voor het eerst
aan deze prijsvragen deelnemen, eenigszins
„wegwijs" te maken, herhalen wij nog
even, dat men niet anders hoeft te doen
dan zoo volledig mogelijk de route aan te
geven door vermelding van alle straten
of wegen, welke men passeert! welke
hieronder in schema is vermeld.
Inzendingen moeten in gesloten en
veloppe uiterlijk Maandag 10 Juli des
middags te 12 uur in ons bezit zijn;
zij moeten aan de voorzijde het op
schrift
„NAAR BUITEN"
dragen en voorts duidelijk den naam
en het adres van den afzender ver
melden.
Wij zijn ervan overtuigd, dat wij er in
zijn geslaagd een route samen te stellen,
welke de algemeene bewondering zal weg
dragen en waaraan honderden wandelaars
en wielrijders met veel genoegen zullen
deelnemesc
Niettemin hebben wij gemeend voor
de goede oplossers een bedrag van
beschikbaar te stellen, nJ. een hoofd
prijs van f. 25.een tweeden prijs van
f. 15.een derden van f. 10.en
twintig prijzen van f. 2.50.
Wij hebben met opzet onzen lezers
ruimschoots den tijd gegeven om deze
prijsvraag op te lossen, maar toch zou
den wij hun den raad willen geven:
stelt uw wandeling of fietstocht niet
al te lang uit.
Slaagt men er den eersten keer niet
direct in den tocht tot een goed einde
te brengen, dan kan men hem onder
weg nog eens afbreken en later vervol
gen: zij, voor wien deze wandeling wat
al te stevig is (wij schatten den af
stand op ongeveer 30 K.M.), doen wel
licht verstandig het parcours in tweeën
of desgewenscht zelfs in drieën af te
leggen. Zooals men bemerken zal, bevat
de route verschillende punten vanwaar
men gemakkelijk het een of ander ver
voermiddel kan nemen, dat de ver
moeide wandelaars naar Leiden brengt
en later weer terugvoert naar het punt
waar men den tocht onderbrak.
Voor wandelsportvereenigingen, pad-
vindersgroepen enz., opent zich hier
een prachtige gelegenheid om het nut
tige met het aangename te vereenigen!!
Ziehier de opgave:
Wij beginnen onzen rondgang bij een
bouwwerk, waarvan onze stad er helaas nog
slechts zeer weinige bezit en dat dateert
uit 1743. Het verricht nog steeds dezelfde
functie als eeuwen geleden; alleen de drijf
kracht is veranderd.
Wij passeeren een eenige jaren geleden
gebouwde brug, die in den volksmond den
naam van dit bouwwerk draagt, gaan even
naar rechts en bijna onmiddellijk daarna
naar links. De weg wijst zich vanzelf, tot
dat we circa 50 meter voor een houten hek
links afslaan.
Wanneer wij een paal tegenkomen, ver
volgen wij onzen weg met den naam van
de gemeente, waar deze paal staat, in den
rug. Wij arriveeren op een driesprong, die
in de toekomst een viersprong hoopt te
worden, gaan naar rechts en laten ons dan
den weg wijzen door No. 33. Bij een drie
hoekig trottoir nemen wij evenwel No. 1 als
richtsnoer en veranderen dan van richting
uit vrees, dat een brug ons gewicht niet
zou houden. Die vrees is overigens onge
grond zoolang men minder dan 2400 K G.
weegt!
Vervolgens gaan wij in zuidelijke rich
ting, kiezen bij een splitsing den gulden
middenweg en kruisen vervolgens, zoodra
wij dezen zien, een zeer belangrijken ver
keersweg. Voor een rijtje van zes boomen
houden wij links en gaan vervolgens in de
richting van een toren, den meest recht-
schen van de twee die wij zien.
Bij „JUS" steken wij schuin rechts de
straat over, gaan bij telefoon 6 linksaf en
houden dan den margarinekant.
Het is de moeite waard om hier even af
te stappen en een gebouw van 1618 van
dichtbij te bekijken.
Wij koersen vervolgens tusschen twee
vlaggestokken door, laten een bijzonderen
boom rechts liggen, gaan over een zilve
ren brug en daarna in de richting, welke
wordt aangegeven door aan een huis be
vestigde Isolatoren.
Hier bevinden wij ons wederom in de
directe omgeving van een opmerkelijke
bezienswaardigheid, waaraan velen onbe
wust voorbij zijn gegaan. Wij vinden haar in
de eerste zijstraat aan onze rechterhand
en het loont de moeite om ons even dezen
„Seitensprung" te getroosten.
Daarn? kees«n wij terug tot de plaats
van onze aftakking en zetten onzen weg
voort.
Een kabouter is onze volgende leidsman,
daarna volgen wij een pijl (bis) en keeren
evenwijdig aan onze oorspronkelijke rich
ting, zoover terug tot wij de eerste pijl aan
de achterzijde bezichtigen. Op dat moment
gaan wij rechtsaf. Wij verlaten kort daarna
de gemeente, waar wij vertoefden en mo
gen dan onze opmerkzaamheid gerulmen
tijd laten verslappen. Vier paaltjes met
driehoeken erop zijn het eerstvolgende at-
tentiesein; zij beduiden: naar links tot aan
het einde der boomerij en dan naar rechts.
Op een vijfsprong laten wij ons weer
door een pijl den weg wijzen, maar als
wij kort daarna twee pijltjes bij elkaar
zien, wordt het ons te bar en gaan wij juist
den anderen kant uit. Het is trouwens veel
te mooi weer om naar binnen te gaan!
Wij blijven aan deze zijde van een hoog
roodsteenen gebouw, laten een transforma
torhuis links liggen en gaan een weg op.
waarvan de rechterzijde begrensd wordt
door een gazon.
„Hek sluiten" beteekent wederom naar
rechts: wij bekijken hetgeen zich achter
dit hek bevindt ook van de andere zijde
en als wij voor de derde maal een bordje
met dit opschrift hebben gezien, gaan wij
maar weer naar rechts.
Wij passeeren een vaste brug, en slaan
kort achtereen opnieuw rechtsaf, respec-
tivelijk bij een brievenbus en bij paal No.
6. Het is hier buitengewoon mooi. kijk maar
eens welk een indrukwekkend gebouw aan
onze rechterhand'
Bij een driehoekig verkeersbord gaan wij
linksaf, steken op de daarvoor voor fiet
sers aangegeven plaats den rijweg over en
veranderen dan meteen van richting. Een
wegwijzer stuurt ons daarna in de richting,
waarvan de som der afstanden 99.1 K.M.
bedraagt en dan gaat het huistoe, langs de
kortste route.
Een monument, waar wij even kunnen
uitblazen en vanwaar wij een goed gezicht
hebben op de automatische verkeersrege
ling. vormt het eindpunt van onzen eersten
tocht „Naar Buiten