STADSNIEUWS Jaargang VRIJDAG 26 MEI 1939 No. 24284 Inauguratie van prof. mr. F. M. baron van Asbeck DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bevestiging en intrede ds. R. C. Harder Ais bijzonder hoogleeraar in het vergelijkend kolonigal staatsrecht „De internationale invloed in koloniaal bewind". Dit nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt verwacht Stoop's autobusdienst gestaakt EIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54. Gisteren brachten H. M. de Koningin en Z. M. Koning Leopold van België een bezoek aan de Internationale Watertentoonstelling te Luik. Tijdens den rondgang van de beide vorsten door het Hollandsche paviljoen. H M. de Koningin werd rondgeleid door den directeur-generaal van den Rijkswaterstaat Ir. J. P. van Vlissingen en Z. M. Koning Leopold door den administrateur van het departement van buitenl. zaken, H. A. Hooft. »S. J. VERKUYL NEEMT AFSCHEID. Ds. J. Verkuyl. missionair predikant der wref. Kerken, verbonden aan de roepende telt van Leiden, heeft gisteravond wegens hnstaande vertrek naar Poerbolinggo, in ht kerkgebouw der Ger. Kerk aan de Hooi- Gacht, afscheid genomen. Tegelijkertijd bnd de bevestiging en Intrede plaats van R. C. Harder van Bandoeng, die thans f Je plaats van ds. Verkuyl zal komen te k arbeiden. Onder hen, die deze plechtigheid bij- toomien merkten wij o.m. op ds. H. A. Jiersinga, ds. J. Weggemans en dr. H. J. «Bterink, allen Geref. predikant te dezer '•eoe, ds. W. Bouwman en ds. Merkelijn, ®er. pred. te dezer stede, ds. E. H. Broek- pa. emer. pred te Oegstgeest, ds. Ber- wer Gerf. pred. te Watergraaismeer, ds. j*Ma Rotterdam! dr. Kaajan te jWeoit, ds. Ruys van Lisse en ds. Kuyper ua Solo, met verlof hier te lande. De bevestiging. Ds Verkuyl, die ds. Harder bevestigde, J6 als overdenkingswoord Hand. 1:8: jr}?r gij zult ontvangen de kracht des ■L'gcn Geestes die over u komen zal en S i miin getuigen zijn, zoo te Jeruza- I'1 als in geheel Judea en Samaria en aan het uiterste der aarde". '■J het begin van zijn prediking zette ds. •®yl uiteen, dat deze dienst, waarin een "uaonair predikant afscheid neemt en - anJor zijn intrede doet, een zeer bij- 'W rakter heeft, dat ons oproept tot SSfDt'hg on nadenken. Wij zullen ons Sph af te vragen of het woord, dat '.J® weer door den nieuwen predikant hebt zal worden, een relatief mensche- zal zijn. Ware dit het geval, dan ^bet beter den arbeid te staken. Ds. moeten gaan met de boodschap ii evangelie van Jezus Christus. Hij baarbij hebben te ontvangen en ver- a. "'enen te zijn met de kracht van den yn Geest. Je hand van de geschiedenis uit tïirL,i '°°hde ds. Verkuyl aan, dat de jjklen in het begin het Koninkrijk ü'mhï5 een Particuliere Joodsche aange- ij °51,J beschouwden. Hoe geheel apders Ssi"? i?ecL°eling. Zij zullen zijn getuigen jf tbn zoowel te Jeruzalem als In ge sist» en Samaria, ja tot aan het Ui?® Jor aarde. De discipelen moeten «tst wachten. Zij zullen eerst ver vuld moeten zijn van den geest van Jezus, willen zij van Hem kunnen getuigen. Aan de Handelingen der apostelen gaat dan ook voorgf de belofte Gods, welke haar vervulling vindt in het Pinksterfeest. Voortgaande wees spr. er op, dat wan neer wij getuigen van Christus zonder den Heiligen Geest, wij absoluut niet waarlijk getuigen kunnen. Daarom is ook al het Zendingswerk zonder den H. Geest een holle vertooning. Uitvoerig weidde ds. Verkuyl uit over de taak en den omvang van het werk dat ds. Harder wacht. Nadrukkelijk toonde h$ aan, dat zulks in menscheüjke kracht niet kan geschieden, maar dat er dient geput te worden uit de onuitputtelijke bron van den H. Geest. Voor de gemeente ligt hier ook een zeer ernstige roeping om voor den nieuwen predikant te bidden om de kracht van dezen Geest. Vervolgens wees spr. er op, dat God met de wereld in een rechtsprocedure is gewik keld. Aan Zijn dienstknechten is nu de taak opgelegd om getuigep te zijn. Zij moeten tegenover een wereld, die God niet wil kennen, zeggen dat de boodschap van Jezus Christus betrouwbaar is. Meen niet, aldus spr., dat Christus" op dracht: „gij zult Mijne getuigen zijn", be perkt dient te blijven tot den Apostoli- schen tijd. Ook thans geldt deze opdracht voor de kerk van heden. Wij zullen met de boodschap van het evangelie voor het fo rum der wereld treden en het durven zeg gen. Maar wie is bekwaam tot deze taak? Zien wij op ons zelf, dan kunnen wij het niet. Maar weet wel, de Geest, die eens de apostelen heeft bekwaam gemaakt, is er nog en in deze wetenschap mogen wij het aandurven. Wij zullen aan de opdracht van Jezus Christus gehoorzamen met het: Ja ik, van ganscher harte; het overige laten wij dan over aan den H. G Tenslotte zette spr. uiteen, dat de Pink steropdracht niet beperkt is tot een nau we cirkel, maar dient te worden uitgebreid tot de geheele wereld. De kerk zal niet lij dende zijn aan enghartig provincialisme, rassisme of stads-patriottisme. Want dat is on-christelijk, maar zij zal zeggen: de we reld is mijn parochie. Nadat spr. ds. Harder Gods hulp en kracht had tocgewenscht, sprak hij nog een zeer persoonlijk woord van afsc":id in het bij zonder tot de zendingsdeputaten. Hierna las hij ht fo ulier voor de be vestiging van miationrire dienrren des Woords voor, waarop ds. Harder met een krachtig: „Ja, ik van ganscher harte" ant woordde. Staande zong hierop de gemeen te de zegenbede uit Ps. 134. De intrede. Ds. Harder, die vervolgens met een korte predikatie zijn ambt aanvaardde, deed dit naar aanleiding van 1 Joh. 5 11 en 12: „En dit is de getuigenis, nJ. dat ons God het eeuwige leven gegeven heeft en dit leven is Zijn Zoon. Die den Zoon heeft, die heeft het leven; die den Zoon Gods niet heeft, die heeft het leven niet." Bij de ontvouwing van dit tekstwoord heeft spr. er met nadruk op gewezen, dat de taak van het prediken en getuigen van het evangelie niet volbracht kan worden dan alleen door de kracht van den H. G. Daarbij zullen wij allereerst kennen de dankbaarheid des geloofs. waardoor onze evangelie-prediking met blijdschap zij; daarnaast is noodig de eenvoud des geloofs opdat het evangelie in trouwheid en waar achtigheid worde gebracht. Aan het einde van zijn rede richtte ds. Harder zich tot ds. Verkuyl, wien hij om zijn groote gaven en enorme werkkracht bewonderde en verder tot deputaten, zijn ambtelijke collega's, den kerkeraad en de gemeente. Met het zingen van Gez. 29 en het uit spreken van den zegen werd deze samen- 671 komst besloten. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden f. 2.35 per week f.0.18 Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -f- portokosten. (voor binnenland f.0.80 per 3 mncL> (Ingez. Med.) Met een rede onder den titel „Inter- ternationale invloed in koloniaal be wind" aanvaardde mr. F. M. baron van Asbeck, van wege de stichting Leidsch Universiteits-Fonds benoemd tot bijzon der hoogleeraar in het vergelijkend ko loniaal staatsrecht aan de Rijksuniver siteit alhier hedenmiddag zijn ambt. Spr. begon met er op te wijzen, dat de ver gelijkende studie van het koloniale recht van den beoefenaar ook gezette aandacht vergt voor rechtsontwikkeling en -voorstel lingen van de moederlanden, hetgeen hij met een voorbeeld, ontleend aan het kolo niale onderdaanschap in het Britsche en Fransche rijk verduidelijkte. Sedert het eind der 19e eeuw evenwel is ook een internatio nale invloed in koloniale rechtsontwikkeling en bewind merkbaar. Spr. stelde de vraag, hoe deze zich uit. welke kracht hij bezit? Een dergelijke invloed kon zich moeilijk doen gelden onder het stelsel van assimi latie. dat verticale afscheidingen in stand hield tusschen de koloniale gebieden, als verlengstukken van de moederlanden be schouwd. Doch na het groote feit, waarbij spr. stilstond, der ontdekking van de in- heemsche maatschappij, welke in verschil lende rijken op verschillende tijdstippen en onder onderling afwijkende omstandigheden plaats vond, (in Ned. Indië o.m. de open legging der Indonesische cultuur, de ont dekking van het adatrechti, waardoor de overeenkomstige gesteldheid der vraagstuk ken van verschillende koloniale gebieden in het licht trad, werd de weg voor internatio naal overleg en voor inwerking eener inter nationale rechtsovertuiging geëffend, te eer doordat in dezelfde periode het internatio nale recht een ruimer veld dan dusver ging bestrijken, nl. naast territoriale en politieke problemen ook welvaarts- en sociale stoffen binnen zijn werking ging betrekken. De internationale belangstelling in kolo niaal bewind trok zich van den aanvang af samen op twee punten, de gelijkmaking van economische kansen voor de Westersche vol ken en de staatkunde jegens de inheemsche bevolkingen. Spr. karakteriseerde den arbeid der Berlijnsche en Brusselsche conferenties van 1885 en 1890 als grondwetswerk. De uit werking in meer gepreciseerde regelingen, grootendeels in de nationale wetgevingen geschied, voltrok zich op het internationale veld eenerzijds in bindende verdragen, an derzijds in niet-bindend overleg. Wat het verdragsrecht betreft, constateerde spr.. dat het geringen omvang erlangd en zich tot negatieve richtsnoeren van bewind beperkt heeft; het gaat nJ. om bestrijding van kwa len en afweer van gevaar, doch treedt niet met positieve maatstaven de koloniale maat schappijen binnen. Een uitzondering maken de mandaatregelingen, die iets meer dan de vooroorlogsche akten preciseeren de posi tieve bevordering van het welzijn der bevol kingen, en vooral de drie koloniale arbeids- conventies der laatste 9 jaar. Een grooter bijdrage tot het vinden van positieve richtsnoeren van koloniaal bewind levert het internationaal overleg. Dit ge schiedt grootendeels nog in losse conferen ties. waarvan spr. de twee Bandoengsche van 1937 releveerde, in incidenteele com missies zooals de grondstoffencommissie. en voorts vooral in het manclan "stelsel De mandaden-commissie nl., betoogde spr., is niet een tribunaal, maar een permanente commissie van periodiek en boven-natio- naal overleg, zoowel van haar leden met de vertegenwoordigers der mandaatmogendhe- den als onder elkaar. Spr. ging daarop na de factoren in samenstelling en bevoegdheden der commissie welke haar lfi die functie van overleg steunen, welke haar remmen. Toch zijn langzamerhand enkele positieve richt snoeren van beleid aanvaard, in het bijzon der wat betreft het karakter der tuteel als grondslag van het mandaatstelsel. Uit de twee constateeringen, dat positieve richtsnoeren nog schaarsch zijn en de erva ring met internationale organen beperkt, trok spr. de waarschuwing, dat de hier en daar vernomen roep om een geheel geinter- Baron van Asbeck nationaliseerd bewind een ijdele klank is. In de tegenwoordige wereld is koloniaal bewind nog geheel overwegend een zaak van natio nale inspiratie en grootendeels van natio naal verantwoordelijkheidsbesef. Die nationale inspiratie kan zich wel open baren in het internationaal overleg en kan daarin ook gelouterd worden en behoed te gen verwording in dorre zelfgenoegzaamheid Spr. ging vervolgens na welke factoren dat overleg begunstigen, welke het tegenhouden, waarbij hij in het bijzonder wees op de bcteekenis van de samenstelling der kolo niale maatschappijen en de doelstelling der j mogendheden. De sterkste begunstiging gaat j z.i. uit van het feit, dat het koloniale vraag stuk een wereldvraagstuk geworden is en dat koloniaal bewind scherp gevolgd wordt in de. wereld met haar dubbele ..dissatisfactie", eenerzijds van sommige groote mogendhe den. anderzijds van de verst-ontwikkelde koloniale bevolkingen in hun streven naar nationale zelfexpressie. Den nieuwsten vorm van overleg zag spr. verscholen in de dóór dringende erkenning, dat Midden Afrika, hpe ook door arbitraire grenzen verknipt, in zichzelf een eenheid is en dat de mogend heden, die bij Afrika belang hebben, kolo niale en niet-koloniale, gezamenlijk de dub bele taak van ontwikkeling der inheemsche bevolkingen en ontwikkeling der hulpbron nen moeten behartigen. Hij wees er tenslotte op. dat ook de inheemsche bevolkingen thans daarin betrokken willen worden en dat geen maatregel of instelling beteekenis heeft. wanneer niet behoorlijk toezicht op de na leving van aangegane, verplichtingen let. j Met de gebruikelijke toespraken besloot spr. zijn rede. BINNENLAND. Ket Koninklijke bezoek aan Luik. (3e Blad), HJVI. de Koningin naar ons land terugge keerd. (Ie Blad). Nederlandsche dag op de Parijsche jaar beurs (Binnenland, 3e Blad). Ons parlementair overzicht. (3e Blad). De burgemeester van Rijnsburg, de heer J. L. Bosschieter, vraagt ontslag als zoodanig aan. (3e Blad). Twee tragische doodelijke ongevallen in de Haarlemmermeer; één kind over reden en één kind verdronken. (2de BI.) AMSTERDAMSCHE BEURS. Kalme handel - Onregelmatige markt - Weinig koersverschillen - Amerika eerder lager - Beleggingsmarkt stil. BUITENLAND. Ket komende Engelsch-Russische accoord. Berlijn is vertoornd. (Buitenland, le Bl.) Radio-rede van den Franschen minister Reyuaud. (Buitenland, le Bald). De Engelsche dienstplichtwetgeving. (Bui tenland, le Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. Voor het geheele land: gedeelte lijk bewolkt. Droog weer. Zelfde temperatuur. Meest matige wind uit Noordelijke richtingen. In verband met de recente uitspraak in raadkamer van den Hooge Raad is met ingang van heden Stoop's Auto busdienst LeidenDen Haag vice versa gestaakt. Nadat gistermiddag de Haagsche politie proces-ve.baal had opgemaakt tegen een tweetal onde:nem ngen. w.o. de firma Stoop die hun diensten bleven onderhou den. is zij er gisteravond toe overgegaan op verschillende punten in Den Haag bus sen in beslag te nemen. Hedenmorgen werd aan het vertrekpunt aan de Beestenmarkt alhier op een bord bekend gemaakt, dat de dienst was ge staakt. CURSUSSEN LUCHTBESCHERMING. De directeur van den Geneeskundigen en Gezondheidsdienst begint morgenavond zijn tweeden cursus ter opleiding der reddings ploegen. De deelnemers en deelneemsters zijn reeds aangeschreven; de beide heeren B-nk en de heer Verkuilen zullen wederom als instructeurs optreden. Zaterdagmiddag a.s. te drie uren halen de eerste 20 ploegen hun brancards en verbandmateriaal en brengen dit naar de posten. Er zijn nog on geveer 100 vrijwilligers noodig. Wie geeft zich nog op? ACADEMISCHE EXAMENS. Geslaagd zijn voor het candidaatsexamen klassieke letteren: mej. A. J. Backer Dirks (Rotterdam); voor het candidaatsexamen Kunstgeschiedenis de heer R. van Luttervelt (Lochem); voor het artsexamen le gedeelte de heer F G. van Breukelen (Den Haag) en bevorderd tot arts: mej. J. N. Schmidt (Den Haag) en de heeren P M. van der Gugten (Den Haag); Soedarso (Leiden).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 1