STADSNIEUWS
Jaargang
ZATERDAG 13 MEI 1939
No. 24274
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN1
Bravo, Leidenaars
Onze Pinksterreis naar
Engeland
Nieuwe Eerste Nederlandsche N.V.
IM. NOOMEN
Denkt aan den
Zomertijd1
Dit nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindspiein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchêque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.33
per week f. 0.19
Franco - per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.>
Druk bezoek aan de
Luchtbeschermingstentoonstclling.
mum 2000 bezoekers en 375 nieuwe
leden op één dag!
isteren Is het voor de Luchtbeschermings-
ioonstelling „Als het om menschenlevens
vt.en voor de afdeeling Lelden der
Ver. voor Luchtbescherming en daar-
'e voor onze gehééle stad een goede dag
veest.
Niet minder dan 2150 betalende be-
loekers, waaronder een 300-tal scholie
ren. bezichtigden gisteren met groote
belangstelling de interessante expositie,
zoodat het totaal aantal bezoekers de
vierduizend reeds aardig begint te nade
ren. Bovendien gaven niet minder dan
315 personen zich op voor het lidmaat
schap der Ned. Ver. voor Luchtbescher
ming, zoodat de totale ledenwinst tot nu
(oe 725 bedraagt!
Voorwaar een schitterend resultaat, dat
n welsprekend getuigenis vormt van den
«eden burgerzin der Leidsche bevolking.
Maar daarmede zijn wij er nog niet!
De tentoonstelling „Als het om men
schenlevens gaat...." heeft pas dan
ten volle aan haar doel beantwoord,
wanneer iedere Leidenaar haar ge
zien heeft!
Daartoe bestaat hedenavond van 710 en
andag en Dinsdag van 25 en 710 uur
de gelegenheid.
Men late deze ln het belang van zichzelf
rijn stadgenooten niet onbenut!
Hedenmorgen hebben 400 militairen van
Leidsche garnizoen de tentoonstelling
ocht: Maandagochtend volgt een tweede,
:n groote groep. Ook van buiten de stad
er veel toeloop. Uit vele omliggende ge
nten worden door de leiders der plaat-
jke luchtbeschermingsdiensten excursies
r hier georganiseerd.
ned. ver. tot opleiding van
gezinshulpen volgens het
leerlingstelsel.
Op initiatief van de besturen der beide
e Huishoudscholen is gisteren in de
ol aan het Rapenburg een drukbezoch-
bijeenkomst gehouden, waarin gespro-
n is over de oprichting van een plaatse-
te afdeeling der Ned. Ver. tot opleiding
gezinshulpen volgens het leerlingstel
en welke bijeenkomst o.m. werd hijge
nd door den gemeentelijken inspecteur
r het onderwijs, den heer H. A. Vriend.
Nadat de leidster van het Centraal Bu-
mevrouw Van Braam Houckgeest
root een uiteenzetting van het systeem
gegeven, beantwoordde zij een groot
lal vragen, waarna werd besloten het
beeld in ruimeren kring ter overwe-
te geven.
Mol
diamanten en gouden
huwelijksfeest.
l'adaag herdenken onze stadgenooten
«ef Wagemaker en mej. Hendrika Jas-
rse, wonende Korevaarstraat 39, het
Idzame voorrecht Ihunner 60-jarige eeht-
oeeniging. Ondanks het feit, dat beiden
«aoht kruisjes reeds achter den rug heb-
wn, mogen zij zich nog in het bezit eener
^we gezondheid verheugen. De bruide-
n was zjjn .geheele lerven als stucadoor
«roaarn, waarvan 33 jaar bij de firma
wisman; aoht jaar geleden heeft hij de
Ttcadoorskwast voor goed neergelegd.
een bijzonderheid kan nog worden
"wegedeedl. dat de bruid gedurende 75
onafgebroken in dit huisje heeft ge-
'uona
®P 5-jarigen leeftijd nam zij er haar in-
en sindsdien heeft zij nooit ergens
•Nws gewoond I
ernstige ongesteldheid van hun
-''Sen zoon uit hun huwelijk werden
zoon en één dochter geboren dreigde
'.blpeve schaduw te werpen op het fees-
i]"'t ^ara!tt-r dezer dagen, doch gelukkig
Mm dekte een gunstige wending ,ge-
^men en dat is aldus verzekerde ons
k'^esch6 kuiidspaar ons schoonste
beide oudjes voor elkaar en voor
"onderen nog eenige goede jaren ge-
Wr<l Wijven.
echtpaar J. PlatteelWebbers, wo-
Langegracht 89, zal op 22 dezer zijn
«"huwelijksfeest vieren,
bet?, Wvidegom was gedurende zijn ge-
w i n- als werkman werkzaam: de
e 13 Jaar als opperman bij de Stede-
Veid „^^brieken, waarvoor hij in 1926
jfL^Wnsioeneerd. Hun huwelijk werd
vaarv me' ^e geboorte van 12 kinderen,
ft,' 5! er "og 10 in leven zijn; voorts
klein- en 3 achterkleinkinderen.
"'*'0 de bruidegom de gevolgen van
een half jaar geleden overkomen
"-"Vi
ten hem
Wkhl';"os niet geheel en al te boven is,
wider gezondheidstoestand weinig te
over. Moge dit zoo nog vele Jaren
NED. HERV. GEMEENTE.
De actie tot behoud der negende
predikantsplaats.
Het comité van Actie, dat onlangs in de
Ned. Herv. Gemeente in het leven is geroe
pen, om te trachten langs vrljwllligen weg
geld bijeen te brengen voor behoud der ne
gende predikantsplaats, zal dezer dagen aan
de aangeslagenen circulaires zenden waarin
gevraagd zal worden of ieder aangeslagene
vrijwillig jaarlijks 25%> van zijn aanslag ex
tra wil storten voor bovengenoemd doel.
DE GEREF. ZUIDERKERK.
Oude Stadhuis-klokken in den toren?
Naar wij vernemen stelt de kerkeraad der
Geref Kerk te dezer stede pogingen ln het
werk om enkele oude Stadhuis-carillon-
klokken tegen een storting ln het Carillon
fonds over te nemen van de gemeente Lei
den. Mochten deze plannen slagen, dan zul
len deze klokken aangebracht worden in den
toren van de nieuwe Gereformeerde Zulder-
kerk aan den Lammenschansweg.
NED. CHR. BLENDENBOND.
Een Leidsche afdeeling opgericht.
Naar wij vernemen is hier ter stede een
afdeeling van den Ned. Chr. Blindenbond
opgericht. Een voorloopig bestuur werd ais
comité van actie samengesteld. In dit be
stuur hebben zitting de heeren A. v. d. Berg,
voorzitter; F. v. d. Visch, penningmeester en
D. J. Verschoor, P. J. Blokstraat 27, secreta
ris. Alle aanwezige blinden gaven zich op
deze eerste vergadering als lid op.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Bevorderd is tot doctor in de Wis- en
Naturkunde, op proefschrift getiteld: „In
vloed van anorganische en organische
Ionen op de lading van Biokolbiden", me
vrouw L. Teunissen-van Zijp, geboren te
Malang, wonende te Arnhem.
Idem, op proefschrift getiteld: „De ge
ologie van het Valle di Scalve en het Vallc
Nembo" de heer G. L. Krol, geboren te
Bandjermasin en wonende te Leiden.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
K. W. van der Willik Jr., Straat ter Leede
B. 116, Warmond: houthandel. Eigenaar:
K. W. van der Willik, Walmond
Wijzigingen
N.V. Koninkijke Nederlandsche Fabriek
van Wollen Dekens voorheen J. C. Zaal
berg en Zoon, Vestestraat 22, Leiden. Uit
tredend Commissaris: Mr. A. F. van Hall,
Aerdenhout en Ir F. H. E. Guljé, Leiden.
Consumptie Usfabriek ,.La Milano",
Morschstraat 46. Leiden. Nieuwe Vennoot:
M. Dall' Asta, Leiden.
Naamlooze Vennootsohap Kleiwaren-
fabriek „Nieuw Werklust", Rijksstraatweg
A. 24, Hazerswoude. Nieuwe Commissaris:
D. Hogewoning Hzn., Oegstgeest.
Het wordt zoo langzamer
hand tijd om de plannen voor
de a.s. Pinksterdagen defini
tief vast te stellen.
En waarom zouden onze le
zers en lezeressen dan niet
gebruik maken van het aan
bod onzer directie en deelne
men aan de unieke reis naar
Engeland, welke het Ameri
can Express Reisbureau op
ons verzoek heeft ontworpen?
De deelnemers kunnen verze
kerd zijn van een maximum
aan bezienswaardigheden bij
de minst mogelijke inspan
ning, terwijl de reis- en lo-
geergelegenheid iedereen in
elk opzicht tevreden zal stel
len. Men stelle zijn besluit
evenwel niet langer uit en
geve zich zoo spoedig mogelijk
op aan ons Bureau.
Men betaalt dan f. 10.in-
schrijvingskostenhet restant
van de reissom, zijnde f. 45.50
in welk bedrag alle verdere
kosten zijn inbegrepen, be
taalt men bij het in ontvangst
nemen der reisbescheiden.
Een paspoort is voor deze reis
niet noodig; een bewijs van
Nederlanderschap is vol
doende.
BOND VAN JONG-LIBERALEN.
Vergadering der afdeeling Leiden.
Gisteravond hield de bond van Jong-
Liberalen aid. Leiden een avond in ,Hoi-
tuszicht" ter beëindiging van het winfcer-
se.zoen. waarvoor zeer veel belangstelling
bestond, terwijl ook vele leden der Liberale
Staatspartij aanwezig waren. Als spreker
traden op mr. G. A. Boon. oud-lid der
Tweede Kamer en de heer A. A. C. Reedijk,
algemeen secretaris van den B.J.L.
De voorzitter opende deze zeer goed be
zochte vergadering en heette in het bijzon
der de sprekers en de vele belangstellenden
van harte welkom.
Mr. G. A. Boon sprak over ,.De toekomst
van het liberalisme". Spreker gaf eerst een
overzicht van de historische ontwikkeling
van hec liberalisme en van het vele goede
wat vele liberale ministeries hebben ge
presteerd. Na de invoering van het alge
meen kiesrecht daalde echter de invloed
van het liberalisme, hoewel spreker vast
stelde. dat de liberale gedachte niet kan
onder gaan en dat deze gedachte nog steeds
in ons volk leeft. Er wordt wel eens be
weerd, dat de liberalen niet voor een sterk
staatsgezag zouden zijn. Spreker toonde
echter met vele voorbeelden aan, dat juist
de liberalen voorstanders zijn van een
goede discipline, maar dan ook tevens van
verdraagzaamheid en gepaste vrijheid o.a.
het Zeven-Provinciën geval.
Het verleden der liberalen toont aan.
dat zii een krachtig staatsgezag noodzake
lijk achten.
De liberalen hebben ook nooit de een
zijdige nationale ontwapening gesteund,
zooals die door de S.DA.P. en V.D. en door
eenige anderen naar voren werd gebracht.
Wij. aldus spreker, steunen alleen inter
nationale ontwapening. Indien dit echter
door den toestand niet mogelijk is, dan
willen wij een krachtige vloot en leger,
waarvoor de liberalen de basis hebben
gelegd.
Toch zien de liberalen goed in. dat be
wapening de wereld verarmt en de werke
loosheid slechts tijdelijk opheft.
Dat de liberalen het „laisser passer" zou
den toepassen wordt door de vele sociale
wetten gelogenstraft. De liberalen zijn voor
betaalde vacantie. hetgeen echter geleide
lijk dient te worden ingevoerd. Ook staats
pensioen heeft hun sympathie, doch steun
aan industrie en landbouw dient echter
met mate te worden gedaan. De crisis
ambtenaren bemoeien zich echter te veel
met details, waardoor verstarring ontstaat
en dit verslapt den frlsschen onderne
mingsgeest.
Het positieve christelijke kabinet is fout,
daar het te veel op dogma's steunt en
bovendien te veel achter de Roomschen
aanloopt. Critiek der liberalen op de R K.
ministers moet niet uitgelegd worden als
anti-papisme. doch de Roomschen zijn
anti-liberaal.
Daarna besprak spreker verschillende
grieven tegen de verschillende ministers.
0,a. tariefmachtigingswet, Oss, wilde bus
sen, echtscheidingsprocedure, beleediging
van volksgroep, persbreideling, prof. Barth,
etc. Het optreden van minister Goseling
noemde spreker tactloos.
De politiek van minister Steenberghe
werkt verstarring in de hand, hetgeen de
liberalen nu juist niet willen. De politiek
van de ministers Van Dijk en De Wilde
hadden sprekers sympathie, al liepen zij,
evenals minister Colijn teveel achter de
R.K. ministers aan. De politiek der andere
ministers werd ook nader bekeken.
De geestelijke vrijheid is bij de liberalen
veilig. Wij willen geen massa-mensch,
maar het individu moet zich in vrijheid
en op eigen verantwoordelijkheid ontwik
kelen.
Spreker wekte de jongeren op zich met
de politiek bezig te houden, daar de poli
tiek hen daartoe dwingt. De liberale vrij
heden moeten onderhouden worden.
Hiera sprak de heer A. A. C. Reedijk over
„De taak der jongeren".
De jongeren moeten en mogen aan poli
tiek doen, anders komen ongeschoolden in
de politiek en dit baant den weg tót aller
lei extremistische stroomingen. Hierdoor
worden geestelijke waarden verwaarloosd
en men acht daden meer belangrijk dan
geestelijke ontwikkeling. Dit zal zich
wreken. De liberalen willen de persoonlijk
heid en vrijheid beschermen, doch abso
lute vrijheid is fout. Er moeten regels zijn,
doch alleen indien ze noodig zijn.
De oorlogsdreiging ontstaat niet alleen
door fascisme en nationaal-socialisme,
doch ook door een democratie, die haar
eigen gebied economisch afsluit, die self
supporting is.
Duitschland sluit zich af. daarom be
hoeft het nu grondstoffen en wil koloniën
hebben. Holland, let op uw sack!
De afwijking der liberale vrijhandelsge
dachte is de oorzaak. Men komt hier ech
ter op terug, zie België, Denemarken etc.
Spreker wekte de jongeren op om de li-
bprale beginselen te bestudeeren en te
verbreiden en om zich ln de politiek te be
geven.
Hierna bleef men nog eenigen tijd ge
zellig bijeen.
EEN ZWAKKE SCHOORSTEEN.
Gistemamlddag was de 12-jarige P. B.
op het dak van een huis in de Lusthof laan
geklommen om zijn bal uit de goot te ha
len. Hij hield zich daarbij vast aan een
dekplaat van den .schoorsteen, welke ech
ter losschoot en in scherven op de straat
viel, gelukkig zonder iemand te treffen.
De brandweer heeft den schoorsteen,
die ook overigens bouwvallig bleek te zijn,
verder afgebroken.
Wanneer U Uw auto wilt verzekeren
en prijs stelt op een vlugge en cou
lante schaderegeling, stelt U zich
dan eens met ons in verbinding. Het
resultaat zal U zeker bevredigen.
BIJKANTOOR LEIDEN, BREESTR.AAT 10a
Telef. 302 - Na G uur 2479.
4847 (Ingez. Med.)
pillllllllllllllllllllinilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll^
I DE KLOKKEN MORGEN- j
AVOND ÉÉN UUR VOORUIT
1 ZETTEN!
5 1
p Wij herinneren eraan, dat
H in den nacht van Zondag op |j
1 Maandag de Zomertijd in- 1
gaat. Het verdient derhalve
5 aanbeveling de klokken en j§
|j horloges morgenavond voor
het naar bed gaan één uur
vooruit te zetten, dus van 10 1
H op 11 uur, enz.
^HMiffinimniniMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
JEUGDCONCERT „EEN UUR MUZIEK"
In de Gemeentelijke HES.
Gistermiddag werd na afloop der lessen
een Jeugdooncert gegeven in de Aula der
Gem. HJBS. In de ruime zaal was geen
plaats onbezet, terwijl de jeugd met groote
interesse luisterde naar de op gemoedelijke
wijze voorgedragen zaakkundige en boeiende
uiteenzettingen van Jaap Stotijn en de
eveneens vlotte toelichtingen van Cor de
Groot.
Het programma bevatte de Sonate voor
hobo en piano in D-dur van Handel en het
Allegro uit het Concert voor hobo en plano
van Alex. Voormolen.
Als solist speelde de pianist Cor de Groot
hiertusschen en hierna het Menuet in A-dur
van Mozart, een Contra dans van Beetho
ven en ten slotte de As-dur polonaise van
Ohopin. Aangezien hetzelfde progTamma
door dezelfde solisten een half jaar gele
den reeds bij een ander Jeugdconcert werd
voorgedragen, behoeven wij er verder niets
van te zeggen, dan dat het prachtig werd
vertolkt. De jeugd gaf haar dankbaarheid
te kennen door herhaald, warm applaus.
Dr. Boks, de directeur der H.B.S.. dankte
na afloop de spelers en hoopte voor het
volgende seizoen zooveel belangstelling te
vinden, dat een heele serie Jeugdconcerten
van het instituut „Een uur muziek" zal
kunnen worden gegeven. De dit seizoen ge
houden proef is althans uitnemend ge
slaagd.
LEIDSCHE DEBATEERCLUB.
Feestvergade ring.
Dê Leidsche Debateerclub, onder voor
zitterschap van den heer J. Barends, hield
een feestvergaderlng in de „Harmonie" aan
de Breestraat.
Nadat de voorzitter allen hartelijk wel
kom had geheeten, w.o. de genoodigden
van de debateerclubs uit Rotterdam en
Den Haag, zette hij met een kort woord
doel en streven van deze club uiteen, n.l.
het vlot en angstvrij spreken in het open
baar. Hij voegde er aan toe, dat het ge
sproken woord van groote beteekenis is in
den modernen tijd, terwijl hij de gasten
aanspoorde lid te worden van de debateer
club ter stede.
Daarna werd het woord gegeven aan de
leden, die allen een spreekbeurt van onge
veer een kwartier vervulden.
De onderwerpen voor dezen avond waren
varieerend, als eerste nam dr. van der
Goes de aanwezigen mee naar Indië; waar
hij op humoristische wijze vertelde wat hij
in ens schoon Insulinde had ervaren.
Door één der damesleden werd een uit
eenzetting gegeven van de noodzakelijk
heid van het Roode Krius. Over de wereld
taal „Het Esperanto" werd een propagan
distisch woord gesproken door Mej. Aukes.
Mevr. Hoogeveende Vries sprak over
„Vrede en Vredesgedachte". waarna de
heer Chr. H. Roosa uit Sassenheim de aan
wezigen vergastte op zijn goed gekozen ge
dichten.
Voor de pauze werd nog een voordracht
gehouden door den heer A. Bernard, met
het onderwerp „Naar een nieuwe econo
mische wereldorde", welke door de aanwe
zigen met groote aandacht werd gevolgd
Na een korte pauze werd het woord ge
nomen door de bekende schrijfster en radio
spreekster Mevr. M. E. Steyger—Asperslagh,
die het onderwerp behandelde „De mensch
BINNENLAND.
De Tweede Kamer over de dienstplicht
wet; uitbreiding van het contingent
bepleit (4de Blad).
Ons parlementair overzicht (3de Blad).
Brand in een hotel te Ommen (Gemengd,
4de Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Onbelangwekkende markt. - Lusteloozé
stemming. - Geringe affaire - Kleine
koersverschillen. - Amerika weinig ver
anderd. - Beleggingsmarkt weifelend.
BUITENLAND.
Het Engelsch-Turksche accoord (3e Blad).
Motie van vertrouwen in het kabinet-
Daladier (4de Blad).
Duitsche teleurstelling over Turkije's hou
ding (Buitenland, 1ste Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 3 VAN HET DERDE BLAD.
Voor het geheele land: Aanvan
kelijk opklarend. Later half tot
zwaar bewolkt. Weinig of geen re
gen. Koude nacht met mogelijk
lichte nachtvorst. Morgen overdag
zelfde temperatuur als heden. Meest
matige, later wellicht toenemende,
Noordoostelijke tot Noordwestelijke
wind.
in de nieuwe gemeenschap". De spreekster
begon met de idealen uiteen te zetten van
deze nieuwe beweging, waarvan de voor
naamste zijn menschenliefde, liefde tot ons
volk en liefde tot ons vaderland. Spreek
ster bracht allereerst naar voren, waarom
men tot deze beweging gekomen is, de oor
zaak van dit alles was volgens spreekster
het egoisme, de liefdeloosheid en onver
draagzaamheid tusschen menschen, volke
ren en rassen onderling.
De mensch van tegenwoordig zoekt geen
contact meer met zijn Schepper, dat vindt
men dwaas en overbodig. Tegenover deze
levensbeschouwing is nu een andere ge
komen in scherp contrast: de mensch in
de nieuwe gemeenschap, die bezield moet
zijn van dat. ééne groote ideaal, liefde tot
God, liefde tot den naaste, liefde tot ons
volk en het vaderland, dat moet de band
zijn. die ons allen vereenigt. In ademlooze
stilte volgden de aanwezigen deze lezing,
welke met herhaald applaus beloond werd.
Hierna kreeg nog het woord de heer D.
Bos over „De gestroomlijnde wereld". De
heer C, D. Barendse besloot de rij van spre
kers met het onderwerp „De polslag van
onzen tijd".
De afgevaardigden uit Rotterdam en Den
Haag kregen nog het woord: waarna de
voorzitter in zijn slotwoord dank bracht
aan allen, die tot het welslagen van dezen
avond hadden meegewerkt, in het bijzon
der Mevr. SteygerAsperslagh. die zoo heel
veel als technisch medewerkster voor de
club doet. Door den heer Chr. H. Roosa,
den 2en voorzitter, werden aan haar en de
dames Hoogeveen bloemen aangeboden.
zangconcours
ring leiden en omstreken.
Donderdag as. (Hemelvaartsdag) en
Vrijdag, houdt bovengenoemde ring zijn
j aarlij ksch zangconcours in de Stadsge
hoorzaal. Niet minder dan 28 vereenigin-
gen nemen hieraan deel.
Prof. dr C. de Boer en mej. dr. C. Ser-
rurier, belden ai-hier. zijn benoemd tot
leden eener commissie belast met het af
nemen van examens in de Fransohe taal; de
heer dr. A. A. Prins tot lid eener commissie
voor de Engelsche taal.
