Verlenging van eerste
oefeningstijd
Motie van vertrouwen voor
Daladier
lile Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 13 Mei 1939
Vierde Blad
No. 24274
faarom geen uitbreiding van het contingent
GEMENGD NIEUWS
Bedrag van tienduizend
gulden verdwenen
DUU het niet te evenaren,
oudste Nederlandsche
zelFwerkende waschmiddel!
Alleen socialisten en eommunisten tegen
Hotelbrand te Ommen
het voorlooplg verslag der Tweede
mer over het ontwerp tot wijziging der
jstpllchtwet, waarbij de Kroon o.m.
fX gemachtigd den eersten oefenings
tot twee Jaar te verlengen, wordt de
'jffino bestormd met vragen. In het al-
Kon" erkende men wel, dat voor de
k- en kunstbeveiliging een grootere
dessterkte noodzakelijk Ls. Ons volk zal
daarvoor zware persoonlijke en finan-
t offers moeten getroosten.
Vele leden achtten het echter een
rustige leemte in de Memorie van
oelichting, dat daarin gezwegen wordt
i de kosten, welke met de voorge
leide maatregelen gemoeid kunnen
Men zou het op prijs stellen, in-
b!n de regeering kostenberekeningen
i de Kamer zou willen overleggen,
irnaast zou men gaarne vernemen,
de regeering zich de financiering
o de voorgestelde maatregelen denkt.
lie denkbeelden werden ter sprake
Brachtheffing van een oorlogswinstbe-
teg; heffing van een extra-belasting
J de belastingplichtigen, die voor de de-
geen persoonlijke offers brengen of
Eaoht hebben; een bijzondere heffing
1de grootere vermogens; een bijzondere
Jang van inkomens, grooter dan bijvoor-
(yf.WOO; financiering uit leeningsgel-
Dit laatste denkbeeld werd verdedigd
leden, die aan de voorgestelde wets-
een tijdelijk karakter wilden ge-
Jerder werd gevraagd hoe het nijpende
iet aan kader in de naaste toekomst
l'. worden aangevuld en hoe de regee-
r aeh de versterking van de grens- en
(■beveiliging heeft gedacht. Zullen de
bestemd voor de grens- en kust-
li'iügmg, afzonderlijke korpsen vormen,
buiten het veldleger staan? Welke
tte aan troepen moet aan de kust en
reuzen met en zonder de Uveede ba-
tirs igrensbataljons) aanwezig zijn om
Evoldoende beveiliging te vormen?
frderom werd aangedrongen op het
pen van een kanaal van Almen naar
Eerden met het oog op de strategische
preien,
ieren betoogden, dat het ontwerp een
ijlt karakter behoort te dragen, zeker
wat de machtiging tot verlenging
den duur der eerste oefening betreft,
i m deze machtiging willen beperken
k 2.3 of 4 jaren.
Ttle leden merkten op, dat maatregelen
feen te worden getroffen om te verzeke-
i dat de dienstplichtigen na terugkeer
buil diensttijd de door hen verlaten
|tfl in de maatschappij weer kunnen
men, althans niet werkloos worden,
kerkende, dat het zeer moeilijk zal zijn
(bevredigende regeling te vinden, maar
Leemt niet weg, dat het vraagstuk om
[üplosyng roept,
it scheen dezen leden ln het algemeen
I mogelijk de werkgevers van hen. die
fc herhalingsoefeningen onder de wape-
f lijn geweest, te verplichten hun ar-
pis weer in dienst te hemen. Eenige
gaven de instelling in overweging
k commissies, welke op dit terrein een
fiedelende taak zouden hebben. Zij zou
de bevoegdheid moeten hebben aan
k onredelijk werkgever een wachtgeld-
Tfichting op te leggen en op diens kos-
Men afkeurend oordeel ln de pers be-
fd te maken.
toelichting tot het voorstel om de
wn te machtigen den duur der eerste
Jjening tot twee jaar te verlengen, had
(c leden ernstig teleurgesteld. Waarom
de regeering dezen duur juist op 24
iaden?
com Is de oplossing niet gezocht ln
Inditing van vergrooting van het con-
Rvir.. wellicht gepaard met een matige
(waging van den eersten oefeningstijd?
P het stelsel van vrijwilligerskorpsen
T naar men meende, onder de oogen
Jpn worden gezien.
P<a diensttijd van twee jaren achtten
TMieidene leden met het oog op de
W-schappelijke belangen van een jongen
Ja een groot, bezwaar. Daarentegen blij-
i de ingeschrevenen, die niet worden
®)fd. geheel vrij van eenige militaire
prating. Voor zoover zij liohamelijk
RWhikt zijn voor den militairen dienst
«aartegen geen bezwaar. Het aantal
Pfe mannen van iedere lichting, dat voor
militairen dienst geschikt is. is belang-
grooter dan het thans vastgestelde
Fulgent, althans wanneer bü de keu-
RWor den militairen dienst geen over-
ojochen zullen worden gesteld. Deze
nalatige verdeeling van lasten werd
fvele leden een overwegend bezwaar
'«gen de voorgestelde oplossing.
«en ruime uitbreiding van het
I omtingent, zoo noodig gepaard gaande
Ieen matige verlenging van den
I '"F-r oefeningstijd, zouden zij de
I tc«rlceur geven. Van militair standpunt
I 'l Sezien biedt deze oplossing het
I vot,rdeel( dat vrijwel alle weerbare
"tinen geoefend en de militaire op-
I ""hog en vorming deelachtig worden.
icrland heeft men beter dan hier
dat dit de beste voorbereiding
L": <ie totale verdediging en dat het
L "n volk een groot belang is, dat alle
I '1 doordrongen worden van het be-
ibliivu' bun plicht is, aan de onaf-
Ifenü d des 'ands noede te werken.
l^1 "o hier aan het woord zijnde leden
bi/l" con'ungent van 50.000 man voor
®*lt men het aantal ingesdhreve-
hohting op 75.000 en het afkeu-
^ftceiitage op 40, dan komt men tot
een aantal van 45.000 goedgekeurden. De
keuringseischen zouden echter Iets minder
streng kunnen zijn.
Tegen het denkbeeld van uitbreiding van
het contingent ter vervangig van het voor
stel der regeering voerden vele leden aan,
dat langs dien weg de voorzieningen, welke
de regeering in de tegenwoordige omstan
digheden noodig acht. niet spoedig genoeg
zijn te verkrijgen. In de tweede plaats
meenden zij, dat de door de regeering voor
gestelde regeling een soepeler toepassing
van de vereischte maatregelen ter verster
king van de grensbeveiliging mogelijk
maakt dan uitbreiding van het contingent,
omdat tot verlenging van den normalen
duur van den eersten oefeningstijd beslo
ten kan worden naar gelang de omstandig
heden, dat voor de afzonderlijke wapens
en dienstvakken vereischen. In de derde
plaats achtten zij de oplossing, welke de
regeering aan de hand doet, minder kost
baar is dan het andere middel. Ook merk
ten zij op. dat een vergrooting van het
contingent tot 50.000 man het vredesleger
slechts met ongeveer 50 pCt. sterker maakt.
Voor verscheidene leden was het een
ernstig bezwaar, dat de regeering volgens
de voorgestelde regeling de bevoegdheid
zal verkrijgen om naar gelang van de om
standigheden, zonder nadere goedkeuring
van de Staten-Generaal. te beslissen over
een verlenging van den eersten oefenings
tijd, die voor het ovengroote deel der dienst
plichtigen een verdubbeling van hun dienst
tijd kan beteekenen.
Het had vele leden verwonderd, dat de
regeering in de tegenwoordige omstandig
heden geen aanleiding heeft gevonden na
dere voorzieninen voor te stellen met be
trekking tot de verdediging tegen aanval
len uit de lucht. Op dit gebied moet, naar
vrijwel algemeen wordt erkend, nog vee!
gedaan worden.
Thans stelt de regeering de versterking
van de luchtverdediging voor een groot
deel afhankelijk van bijdragen, zoowel van
lagere overheidsorganen als van instellin
gen en particulieren. Dit is een bescher
ming van den meestbiedende. Objecten
van vitaal belang electrische centrales,
havenwerken, sommige fabrieken moe
ten door het rijk worden beschermd, on
afhankelijk van het intiatief en de vrijwil
lige bijdragen van anderen.
8627
(Ingez. Med.)
UIT COLBERTZAK VAN EEN BANK
BEDIENDE.
De „Tel." schrijft:
Op mysterieuze wijze is gistel-middag te
Amsterdam een bedrag van tien duizend
gulden verdwenen uit de zakken van een
jeugdige bankbedlende. Het waren biljet
ten van duizend en van vijfhonderd. Een
geheel kapitaal, zoo van het postkantoor
gehaald en zoo verdwenen. Wie beschrijft
de ontzetting van en boodschapper en
van den bankdirecteur, toen deze ontdek
king werd gedaan!
Wel beschouwd had de jongen het enor
me bedrag nog maar nauwelijks in ont
vangst genomen. De zending was kort te
voren aan het hoofdpostkantoor gearri
veerd uit Bolsward, waar zij. eveneens
door een bank, als aangeteekende brief
met aangegeven waarde was verzonden.
Waar is dit hooge geldsbedrag en wie
heeft het in zijn bezit? Omstreeks drie
uur begaf de jongste bediende zich van
zijn kantoor aan de Heerengracht naar het
postkantoor. Hij bocd zijn formulier aan,
legitimeerde zich, de ambtenaar schoof de
enveloppe met rijken inhoud naar hem
toe. Een kapitaal kan in een klein pakje
zitten.
Dit was een klein pakje en misschien
heeft de jongemann. toen hij het uit de
handen van den ambtenaar ontving, het
een moment met groote belangstelling
aangekeken voor hij het in zijn colbertzak
borg.
Toen hij enkele tientallen meters buiten
het postkantoor was op den hoek van
de Molsteeg liet hij zijn hand nog eens
over den zak glijden. Het ritselde. Het pa
pier van de enveloppe kraakte onder zijn
vingers. De biljetten van duizend en de
biljeten van vijfhonderd, te zamen zegge
tien duizend gulden, waren er dus nog. Hij
wandelde verder. Het bankgebouw was
dichtbij.
Even later staat hij voor zijn kantoor
Op dit moment (zoo vertelde hij na de
ontdekking aan de politie) bemerkte hij
dat er iets onbegrijpelijks, iets verschrik
kelijks was gebeurd Zijn colbertzak was
leeg. De brief met zijn kostbaren inhoud
was niet meer in zijn jaszak. Verloren?
Gestolen. Op dit korte traject?
Hij holde terug. Een enveloppe moge
klein zijn. als zij op het trottoir ligt, moet
men haar dadelijk ontdekken. Hij liep het
traject terug, over dezelfde trottoirs, de
zelfde oversteekpunten. Ging het postkan
toor ten overvloede binnen:
Geen spoor van de tien mille.
Wat bleef er andes over dan op de bank
instelling mede te deelen dat het geld ver
dwenen was. De politie van het bureau
Warmoesstraat werd verwittigd, hij werd
langdurig over alle details ondervraagd,
informaties op het postkantoor en te Bols
ward werden ingewonen. Zou de brief nog
gevonden worden? Als hij in het bezit van
een eerlijken vinder gekomen zou zijn. zoo
veroderstelde de politie, zou hij zeker toch
binnen het uur worden teruggebracht Dat
deze op klaarlichten dag. lang op straat
zou blijven liggen, leek niet voor-de-hand
liggend. Ook kon men aannemen, dat een
eerlijke vinder er niet lang mee zou aarze
len een brief, voorzien van een duidelijk
adres en waarop vijf lakstempels voorko
men, op de plaats van bestemming af te
geven.
Helaas gebeurde dit niet. De politie nam
daarop onmiddellijk haar maatregelen. Zij
liet de nummers der bankbiljetten, die alle
bekend zijn om door de radio verspreiden
en stelde de banken van de vermissing op
dé hoogte, ten einde te voorkomen, dat
een eventueele oneerlijke vinder de bank
biljetten in kleiner papier kan omwisselen.
4760
(Ingez. Med.)
De Fransche Kamer heeft met 375
tegen 230 stemmen een motie van ver
trouwen in de regeering aangenomen.
Deze motie was ingediend door den radi
caal-socialist Ohichery.
Er was ook een communistische motie
ingediend, die pleitte voor een politiek van
wederzijdschen bijstand met de Sovjet-
Unie op den grondslag van gelijkheid.
Bij den aanvang der vergadering vroeg
Blurn schorsing der bijeenkomst, opdat de
socialistische fractie de moties zou kunnen
onderzoeken. Gedurende deze schorsing be
sloot de fractie tegen de door de regeering
aanvaarde motie van ventrouwen te stem
men, omdat Daladier geen stemming in ge
deelten had willen toestaan. Dit besluit
werd met 48 tegen 42 stemmen aange
nomen.
Na de hervatting der vergadering con
stateerde Blum, dat de Fransche politiek
geheel omgeslagen is. Terwijl men zich
voorheen slechts bezig hield met de belan
gen van het Fransche rijk, is daarvoor
thans de politiek van collectieve veiligheid
in de plaats gekomen. Blum zeide te ge-
looven in de mogelijkheid, den oorlog te
vermijden, maar volgens hem ts er één
absolute voorwaarde voor de handhaving
van den vrede, en die is. dat de leiders der
totalitaire landen overtuigd zijn van de
volkomen oprechtheid der Europeesche po
litiek van Engeland en Frankrijk.
De socialisten aldus Blum waren
bereid, de buitenlandsche politiek der re
geering goed te keuren. Maar Daladier
bracht in zijn verklaring kwesties ter sprake,
waarover regeering en socialisten het niet
eens zijn. De socialisten zullen dus de wets-
deoreten niet goedkeuren. Men zou zich
echter vergissen, wanneer men daarin een
aanwijzing zag voor de meening dat er in
Frankrijk geen eenstemmigheid hrerscht.
als de onafhankelijkheid en de vrijheid
van het vaderland ln het kader der collec
tieve veiligheid op het. spel staan.
Vervolgens nam Daladier het woord. Hij
zeide. dat de politiek van Frankrijk geen
keer heeft genomen, maar er zijn veran
deringen in Europa gekomen. De premier
herinnerde aan de gebeurtenissen in Tsje-
cho-Slowakije en zeide. dat een oorlog op
dat oognblik een dwaasheid zou zijn ge
weest. Sedertdien heeft Frankrijk nieuwe
verplichtingen op zioh genomen. Daladier
stelde de vraag, of deze nieuwe orientee
ring, niet alleen van Frankrijk, maar ook
van verscheidene andere landen, niet af
hankelijk is van de houding van Frankrijk.
Men heeft naar Frankrijk geluisterd en de
regeering zal zekere verdiensten voor zich
kunnen opeischen, zoodra het niet langer
gevaarlijk zal zijn, daarover mededeelingen
te doetn.
Wat Frankrijks krachtsinspanning
betreft en de offers, die van het land
worden gevraagd, het zou een terug
vallen zijn in de zinledige klets van
demagogische declamatoren, als we het
volk thans gingen vertellen, dat het
zich anders redden kan dan door een
voortdurende en heldhaftige inspan
ning.
Spreker motiveerde nogimaals de decre
ten en wlees op hetgeen Frankrijk daar
mede bereikt had. Men kah, zoo zeide hij,
critiek oefenen op het stelsel der overuren
in de fabieken. maar men moet dan toch
canstateeren, dat het noodige oorlogs
materiaal voor defensie thans geproduceerd
moet worden.
Gij hebt gezegd, besloot Daladier. dat de
stemming, waartoe nu zal worden over
gegaan. niet zou kunnen worden uitgelegd
als een bewijs van tweedracht in de Fran
sche gelederen, ik breng daarvoor dank
aan de Kamer, zonder onderscheid van
partijen (algemeene toejuichingen).
Ik dank ook don Senaat voor zijn goed
keuring onzer buitenlandsche politiek en
zijn verdediging van de regeering.
Vervolgens werd de motie-Chichery in
stemming gebracht, waarbij de regeering
de kwestie van vertrouwen stelde. Slechts
socialisten en communisten stemden tegen.
De Kamer ging vervolgens tot Dinsdag
uitleen.
BOVENVERDIEPING HOTEL STEGEMAN
GEHEEL VERWOEST.
Gisteravond omr uim halfnegen ontdekte
een voorbijganger op de brug over de Vecht
een lichtschijnsel in het midden van de
tweede verdieping van Hotel Stegeman,
staande aan de Voorbrug 11 te Ommen.
Hij vermoedde onraad en waarschuwde
de brandweer die in korten tijd aanwezig-
was. Inmiddels hadden de vlammen zich
over de verdieping verspreid en weldra sloe-
genz ij uit het dak. Met vier stralen op de
waterleiding tastte de «brandweer het vuur
aan. Zij werd hierbij (krachtdadig geholpen
door de in Ommen gelegerde militairen,
voor wie alarm was geblazen. Deze slaag
den er mede in een gedeelte van den inboe
del naar buiten te dragen. Een inwonende
dienstbode, die op de bovenverdieping ziek
te bed lag, kon bijtijds in veiligheid worden
gebracht.
Men heeft den brand kunnen beperken
tot de tweede verdieping. Om tien uur kon
met de nablussdhing worden begonnen. De
tweede verdieping is geheel uitgebrand en
het dak is verwoest.
Over de oorzaak van den brand is nog
niets bekend.
In Hotel Stegeman waren verscheidene
officieren in pension. Hoewel de water
schade groot is, is een aantal kamers in
goeden staat gebleven. Hier zullen zij zich
noi instalileeren.
Voorts woonden enkele onderwijzers in
het hotel. Aangezien's Zaterdags te Ommen
geen school wordt gehouden, waren zij met
verlof. Verschillende van hun eigendom
men zijn een prooi der vlammen geworden,
zoodat hun bij hun terugkomst nog een
onaangename verrassing wacht.
Bij het «blussohingswerk kreeg een mon
teur van een radiocentrale een vallende
dakpan op het hoofd, waardoor hij een
bloedende hoofdwond opliep.
Verzekering dekt de schade.
BEIDE BEENEN AFGEREDEN.
Omstreeks middernacht vond een ploeg
baas der Nederlandsche Spoorwegen nabij
de vroegere treinhalte Duivendrecht, een
man wiens beide onderbeenen waren af
gereden.
De geneeskundige dienst van Amsterdam,
dien hij terstond waarschuwde, vervoerde
den ongelukkige, die zeer veel bloed ver
loor. naar het O. L. Vrouwe Gasthuis.
Zijn toestand is hopeloos. Het slachtoffer
is de 23-jarige L. v. d. Made. wonende Laan
van Nieuw Oost-Indië te Den Haag.
Omtrent de toedracht van het ongeluk
tast men volkomen in het duister. Vast is
komen te staan, dat de jongeman niet uit
den trein kan zijn gevallen. Het lichaam
vertoonde verder geen enkele schram en
ook de kleeren waren niet vuil. Het onder
zoek heeft uitgewezen, dat de man over
het terrein, dat naar de spoorbaan voert
moet hebben geloopen, want een groot
aantal voetafdrukken wees daarop.
WIELRIJDSTER DOOR AUTOBUS
AANGEREDEN.
Gisteren werd de 40-jarige wielrijdster
mej. P. op den Goirlesoheweg te Tilburg,
toen zij uit een zijweg kwam. door een auto
bus van de B. B. A. aangereden. De vrouw
bekwam ernstige inwendige kneuzingen en
moest naar het St. Elisabethzie kernhuis te
Tilburg worden overgebracht. Het rijwiel
werd grootendeels vernield. Bij de poging
om de vrouw te ontwijken reed de autobus
tegen een «boom, waardoor een der ruiten
brak.
KWAJONGENS WILDEN NIET
LUISTEREN.
Gistermiddag na schooltijd waren te
WaalTe enkele jongens aan het spelen bij
een vrachtauto, waarmede steenen voor
wegenaanleg worden vervoerd. Herhaalde
lijk klommen zij daarbij achter op de auto.
De bestuurder had hen reeds enkele malen
gewaarschuwd, dat dit gevaarlijk was. Toen
hij op een gegeven oogenblik den wagen
achteruit moest rijden, had hij geen ver
moeden, dat nog een jongen aan den ach
terkant was blijven haken. Het ventje, de
zevenjarige G. V., viel er bij het rijden af
en kwam voor een wiel terecht, dat hem
over het lichaam ging. De jongen was ter
stond dood.
FELLE BRAND TE ZUID-LAREN.
In den afgeloopen nacht om één uur is
door tot nu toe onbekende ooi-zaak brand
uitgebroken in de kapitale boerderij met
aangrenzende schuur van de weduwe H.
Amming, staande in de kom van Zuid-
Laren. De militairen van het garnizoen ver
leenden de eerste hulp en trachtten nog
iets van den inboedel te redden. Het vuur
breidde zich evenwel zóó snel uit. dat dit
onmogelijk bleek. De inboedel is dan ook
voor het grootste gedeelte verloren ge
gaan. De inwoners wisten zich nog bijtijds
in veiligheid te stellen. De brandweer uit
Zuid-Laren bestreed het vuur me't drie
stralen. De aangrenzende schuur is geheel
en de woning voor het grootste gedeelte
een prooi der vlammen geworden.
Dank zij het flinke optreden van de
militairen konden de aangrenzende wo
ningen behouden blijven. De schade wordt
door verzekering gedekt.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
NA DEN BRAND OP DE „PARIS
Gearresteerde verdachte voorloopig
vrijgelaten.
De rechter van instructie, die het onder
zoek leidt inzake den brand op de „Paris",
heeft de voorloopige invrijheidstelling ge
last van César Franck, die op 23 April was
ingesloten onder verdenking, schuldig te
zijn aan het uitbreken van den brand.
DE „EMPRESS OF AUSTRALIA'"
HERDENKT DE KRONING.
De ..Empress of Australia" heeft gisteren
het feit herdacht, dat de koning twee jaar
geleden is gekroond. Te midden van den.
mist en de ijsvelden brachten de twee be
geleidende kruisers een saluut van 21
schoten. De koning en de koningin stonden
tijdens dit saluut op het promenadedek.
De man. die aan tafel altijd de krant lasf
