STADSNIEUWS Cptfijw De, iGroote warenhuisbrand te Groningen Jaargang VRIJDAG 12 MEI 1939 No. 24273 HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEPf; „Als het om menschenlevens gaat' alleen morgen gratis een kom met goudvissen Ook vijf andere winkels door het vuur aangetast Btcmd breidde zich snel uit Dit nummer bestaat uit ZES bladen EERSTE BLAD verwacht LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 cis. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar «gentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk Jager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque» en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijnd per 3 maanden t. 2.35 per week f.O.lS Franco^per post f.2:35 per maanden 4* porto kost en tvoor binnenland f.0.80 per 3 mnd-t Belangstelling voor tentoonstelling groeiende. [MELDDEN ZICH REEDS 350 NIEUWE LEDEN AAN. |ons herhaald appèl aan den burgerzin i Leidsche bevolking is niet zonder uit gebleven. [liet groote voldoening vernamen wij, y het bezoek op den tweeden tentoon- dag aanmerkelijk grooter was dan den eersten en dat gistermiddag en rond ongeveer achthonderd betalende xters en bezoeksters de controle pas- terwijl in de morgenuren circa [honderd leerlingen van middelbare len onder leiding van hun leeraren de ^toonstelling bezochten, waar ook zij de mtbeerlijke deskundige voorlichting ingen. Maar hetgeen in nog meerdere mate I lot blijdschap stemt is, dat zich in de beide afgcloopea dagen niet minder dan 350 personen hebben aangemeld voor het lidmaatschap der Ned. Ver. roor Luchtbescherming, hetgeen eener- zijds te danken is aan den ijver der propagandisten, doch anderzijds het beste bewijs vormt, dat deze tentoon stelling tot het publiek spreekt en dat men, na kennis te hebben genomen van het geëxposeerde materiaal, tot de erkenning komt, dat het werk, dat de Jied. Ver. voor Luchtbescherming ver richt. nuttig en noodzakelijk is. plant men prente het zich toch vooral dln het geheugen: wil de Vereeniging in tijd van nood aan haar doelstelling be antwoorden. dan is het gebiedende nood zaak in vredestijd het voorbereidende werk te verrichten. Wanneer men daarmede zou wachten tot werkelijk een oorlog dreigt, dan staat de burgerij volkomen onwetend ten opzichte van het luchtbeschermingvraagstuk en zouden er ongetwijfeld slachtoffers vallen. Iedere burger kan ertoe bijdragen om het aantal slachtoffers tot een minimum te be perken, maar dan rust ook op iederen burger en burgeres de plicht om zich op de hoogte te stellen van de mogelijkheden van luchtbescherming. Uit deze overweging herhalen wij ons reeds eerder gegeven dringend advies: ieder Leidcnaar in een van de komende dagen naar de Stadsgehoorzaal! De tentoonstelling is hedenavond tegen verminderden toegangsprijs geopend en verder nog Zaterdag, Maandag en Dinsdag van 25 en 710 uur. Morgenmiddag wordt op het Schutters veld in aansluiting op deze tentoonstelling een demonstratie gegeven, waarvan wij gis teren de bijzonderheden hebben medege deeld. ONNADENKEND AUTOBESTUURDER. Gistermiddag is de 29-jarige mej. C. v. d. K. op de Steenstraat aan het hoofd ge troffen door het por,Ier van een stilstaande vrachtauto, dat door den bestuurder, den 34-jarigen J. T. K aan de linker (verkeers-) zijde werd geopend. Mej. v. d. K. bekwam verschillende schaafwonden en een lichte hersenschud ding en is door den E. H. D. naar het Aca demisch Ziekenhuis overgebracht. GEREF. SCHOOLVEREENIGING. K. J. M. V. „St. PETER KANIS." Gisteravond vergaderde de KJ.M.V. „St. Peter Kanis" in het „Eigen Huis" aan de Mare. Het voornaamste punt van de agenda was de samenstelling van het zomerpro- gramma. Het zeer gevarieerde ontwerp-pro- gramma dat voornamelijk sportavonden, fietstochten, wandeltochten, voetbalwed strijden en boomstronk conferenties ver meldt, werd zonder wijziging aangenomen. Als propagandaleider zal optreden de heer Leonards. Besloten werd voorts om aan dit zomerprogramma nog een fotowedstrijd te verbinden. Nadat nog enkele mededeelingen van huishoudelijken aard waren gedaan, werd deze vergadering op de gebruikelijke wijze gesloten. De jaarvergadering. In het gymnastieklokaal aan de Kaas markt k,vam de Ger. Sohoolvereeniging gis teravond in jaarvergadering bijeen. De voorzitter, de heer J. Veenendaal, opende dit samenzijn met het lezen van een gedeelte uit de Klaagliederen van Jere- mia, waarna hij een kort inleidend woord sprak over onderwijsvernieuwing. Nadruk kelijk zette spr. het voorrecht uiteen te mogen leven uit God. Onze volkskracht wordt geboren uit het diepe besef van onze afhankelijkheid aan God. Spr. bracht verder nog in herinnering het overlijden van den penningmeester der vereeniging, den heer T. S. Goslinga in wiens plaats op de buitengewone ledenver gadering de heer D. Parmentier benoemd werd. Als bestuursleden werden herkozen de heeren J. H. de Jong, P. J. Pothuys, J. Vee nendaal en W. D. Wendt. De secretaris, de heer A. B. Mulder, bracht vervolgens een uitgebreid en met zorg samengesteld jaarverslag uit. Vooraf herdacht spr. het overlijden van den heer T. S. Goslinga, die de vereeniging achttien jaar als lid en penningmeester heeft mo gen dienen. Spr. schetste hem als iemand, die zich geheel gaf voor het werk der ver eeniging en die geleefd en gestreden heeft voor het christelijk onderwijs. Zijn nega- daehtenis zal dan ook steeds in dankbare herinnering in het midden der vereeniging blijven voortleven. Uit het jaarverslag viel verder te con- stateeren, dat het aantal leerlingen op de vier'G. L. O. scholen en de U.L.O.-school, die door de vereeniging geëxploiteerd wor den, beduidend steeg. Met een enkel woord werd ook gewag gemaakt van de plannen I doet reeds hu haar intrede bu „Vnon van tenminste L 5.- b" üfeen onzer afdelingen advertentie op pag- 3, 4e Blad Ziet 4757 (Insvz. Med.) tot sohoolsticihtlng in het Zuid-Oosten der stad. Aan het finanoieel verslag, uitgebracht door den penningmeester, den heer D. Par mentier, ontleenen wij, dat er voor 1938 een bedrag van f. 1880 56 naar een verlies- en winstrekening kon worden overgebracht. Thans is hierdoor een reserverekening van f. 11764.75 verkregen. Aan het eind van zijn verslag drong de penningmeester aan op een zuinig beheer der financiën. Zoo noodig zullen ook enkele bezuinigingen, welke het onderwijs echter niet zullen schaden, worden aangebracht. Gesproken is ook nog over het opvoeren van het con tribuanten-aantal. Na een gunstig rapport der kascommis- sie, uitgebraoht bij monde van den heer J. Wessel, werd den penningmeester de charge verleend. Woorden Van groote waardeering richtte de voorzitter tenslotte tot secretaris en penningmeester, die beiden veel werk heb ben verzet. Nadat de rondvraag was gehouden, sloot de heer De Groot deze jaarvergadering met dankgebed. EEN brand, zooals hot Noorden des lands in tientallen jaren niet heeft heeft gekend, heeft gisteravond in de oude stad Groningen gewoed. Om zeven uur ontstond het vuur in het warenhuis „.T.AjN.T.E." aan de Vischmarkt en in een korte spanne tijds stond het ruim twintig meter kooge, vierkante gebouw, waarin een geweldige zuiging stond, in lichter laaie. Hoewel de brandweer spoedig energiek ingreep kon zij niet verhinderen dat het warenhuis en vijf aangrenzende perceelen meerendeels werd ver woest. Omtrent de oorzaak van dezen brand wordt de mogelijkheid veronder steld, dat er tijdens het vischbakken door het personeel op een buta-gas- toestel een ontploffing zou hebben plaats gehad. p bfand t* Groningen. Hierboven de voorzijde van het warenhuis „T.A.N.T.E.". ter wijl het vuur gisteravond nog met groote hevigheid woedde. "Ogenblik, dat de brand bli T.A.N. "ïré hwas ^et bedrijf 'n vollen gang. "m b^na honderd groote *hen ook vrij veel 'bezoekers in het op de eerste etage gelegen café aan wezig. Een lid van het personeel, in het gelijkstraatsche gedeelte ontdekte het vuur he, eerst. HU riep dadelUk .brand, brand", welke kreet door anderen werd overgeno men zoodat iedereen ook degenen, die zich op de verdiepingen bevonden, zich bijtijds in veiligheid kon stellen. De brandweer tastte het vuur dat meters boven het gebouw uitsloeg, dadelijk, zoowel aan de voorzijde aan de Vischmarkt als aan de achterzijde in de Soephuisstraat. met vele stralen aan en in allerijl ging men over tot het ontruimen van de omliggende woningen. Ook de juist opgerichte kermiskramen op de Vischmarkt. die zich op korten afstand van het warenhuis bevonden, werden ont ruimd. Men trachtte ze af te breken, doch de gloed van den baaierd 'belemmerde dit werk ten zeerste. AANGRENZENDE PANDEN VATTEN VLAM. Om vijf minuten over half acht stortte met donderend geraas het achterste ge deelte van het groote gebouw in. waarbij met een enormen knal een vat benzine ontplofte. Kort daarop werd ook de aan grenzende meubelzaak van de firma Mar- tinus gevaarlijk door de vlammen aange tast. evenals aan de andere zijde de boek handel der firma Noording en de ijzerhan del van de firma Wigboidus. Omstreeks 8 uur tastte het vuur ook de rechts van het warenhuis gelegen panden: het fotografisch atelier „Cine-photo" en het ..Londen House" een zaak in regen- kleeding. aan en kort daarna ook het per ceel van de firma Ferwerda. een handel in damesstoffen. Een paar honderd militairen van het Groningsche garnizoen waren te hulp ge roepen en verleenden uitstekende assisten tie. terwijl het aan de brandweerlieden in middels gelukt was enkele vaten butagas. welke op de gelijkvloersche verdieping aan wezig waren, uit het gebouw te verwijderen. GEVAAR GEWEKEN. Om tien uur kon het gevaar voor uitbreiding eindelijk geweken worden geacht. Van de vijf aangrenzende per ceelen. waarop het vuur vat had, zlin de bovenverdiepingen gedeeltelijk uit gebrand. of wel zii kregen aanzienlijke waterschade. Ook in het aan het wa renhuis grenzende café Bierling in da Soephuisstraat is veel waterschade aangezicht. TANTE een afkorting van „Tweede algemeene Nederlandsche tentoonstellings- expositie" was ondergebracht in een ge bouw. dat een lengte had van circa 60 me ter, een breedte van ongeveer 25 meter en een hoogte van ongeveer 20 meter. Vroeger was in du groote pand da toebehoorde aan een naamlooze vennootschap, de Frans "he bazar ondergebracht. Reeds in het 'sein der crisisjaren had laatstgenoemde instelling met zoo groote verliezen te kampen, dat zii uit het ge bouw verdween. Sinds ongeveer vijf jaren zetelde „T.A.N.T.E." in het gebouwencom plex. Een groot aantal firma's had er ver koopstands gehuurd, er was een lunchroom in gevestigd en een automatiek. Het gebouw zelf was voor rond f. 100.000 bij een Amsterdamsche Assurantiemaat- schappli verzekerd, daarentegen vele stand houders niet en uit den aard der zaak hebben velen zeer gToote schade geleden. Een der standhouders, de heer A. Drenth. die zich in den loop van den avond naar het gebouw begaf en onderweg hoorde, dat het gebouw in brand stond, raakte hierdoor zoo onder den indruk, dat hij bewusteloos op straat viel. De naast het warenhuis wonende heer Noording. die voor zaken in Amsterdam vertoefde, was ook in het geheel niet ver zekerd. De Groningsche brandweer onder de be proefde leiding van haar commandant. P. Ploeg en van den hoofdbrandmeester Roos verdient een woord van hulde voor de wijze, waarop zij deze bijzondere krachtproef heeft doorstaan. Via vier motorspuiten en een paar babyspulten van den luchtbe schermingsdienst werden onmetelijke hoe veelheden water in het brandende gebouw geworpen en er werd 4000 meter slang uitgelegd. Duizenden Groningers trachtten het indrukwekkend schouwspel van zoo na bij mogelijk gade te slaan, doch de om geving was in zoo wijden omtrek afgezet, dat men eigenlijk niets meer zag dan de hel roode vuurgloed boven het centrum der oude stad. temidden waarvan de Martini toren zoo fier en zoo trotsch troont. BRANDWEER VANMORGEN OM TIEN UUR INGERUKT. Na 15 uur van ingespannen arbeid zijn de Groningsche brandweer en de haar assis- teerende militairen er in geslaagd den brand vanmorgen om ongeveer tien uur volledig onder de knie te krijgen, waa-na de brandweer de militairen waren reeds eerder naar de kazerne teruggekeerd is ingerukt. De voorgevel staat weliswaar nog steeds overeind, doch aangezien het instor tingsgevaar zeer groot is. zal hij in den loop van den dag worden omvergetrokken. Hier over 7"n vanmorgen besprekingen gevoerd. Het ligt in de bedoeling de circa 20 meter hooge muur naar binnen toe omver te trek ken. Het gebouw zelf is in een ruïne her schapen. Zooals reeds gezegd, is een ge deelte van den achtergevel ingestort toen de brand op zijn hoogtepunt was. Het nog resteerende gedeelte levert blijkens het on derzoek. evenals de voorgevel, instortings gevaar op. Aangezien deze achtergevel grenst aan het zeer smalle Soephuiestraatje hebben de brandweer en de politie de be woners van de aangrenzende en de teren- lover het verwoe ,e ae'couw ligvevde wonin gen verboden zich naar huis te begeven. Gisteravond reeds waren deze huizen ont ruimd geworden. Het verkeer aan de Visch markt langs het vernielde gebouw is stil gelegd. BINNENLAND. De Tweede Kamer over het wetsontwerp inzake stemmen bij volmacht. (4e BI.) Ons parlementair overzicht. (4e Blad). Te Beek (GId.) reed een auto een café binnen. (Gemengd, 3e Blad). Noodlottige brand te Haarlem. (Laatste Be richten, le Blad). De eerste haring gevangen. (Visscherij, 2è Blad). BUITENLAND. Een rede van den Franschen premier Da- ladier. (3e Blad en Buitenland, le BI.) Chamberlain spreekt te Londen voor 8000 vrouwen. (Buitenland, le Blad). Engelsch-Fransche overeenkomst met Tur kije. (le Blad). Een Engelsch-Roemeensch handelsverdrag. (Buitenland, le Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. Voor het geheele land: Betrokken tot zwaar of half bewolkt. Koel weer. Aanvankelijk nog regenbuien met kans op onweer. Meest matige Noordelijke tot Noord-Oostelijke vrind. EINDEXAMENS GYMNASIUM. Het mondeling gedeelte van het eind examen aan het Stedelijk Gymnasium alhier zal worden afgenomen op 7, 8. 9, 10, 12, 13, 14, 15, 16 en 17 Juni a.s. Als gecommitteerden zijn aangewezen prof. dr. N. J. Krom alhier, dr. J. H. Scholte uit Amsterdam en dr. J. Wolff uit Utrecht, aan wie op bepaalde dagen zal worden toege voegd dr. M. J. Sirks uit Groningen. Als gecommitteerden elders zijn aangewezen prof. dr. H. J. Lam, prof. dr. G. J. Thierry, prof. dr. B. A. van Groningen, prof. dr. N. van Wijk. prof. dr. C. de Boer, prof. dr. B. G. Escher, prof. dr. J. P. B. de Josselin de Jong, prof. dr. I. M. van der Vlerk. prof. dr. J. Droste, prof. dr A. E. van Arkel, prof. dr. W. H. Keesom, dr. H. A. Kramers, prof. dr. F. Muller Jzn. en dr. H. D. Kloosterman, allen alhier. OUD-LEDENVEREENIGING DER C. J. M. V. „DIENT DEN HEER". Lezing over Reclasseering. Voor bovengenoemde vereeniging hield gisteravond de heer Böning, officier van het Leger des Heils, tevens reclasseeringsambte- naar te den Haag een lezing over ..Reclas seering." Spreker schetste het ontstaan der reclasseering en het primitieve werksysteem der eerste jaren om vervolgens de verschil lende vorderingen en de daaraan te danken reclasseeringswetten toe te lichten. Tenslot te wees spr. op de resultaten van dit werk en de rijke maatschappelijke en geestelijke zegeningen daarvan. De voorzitter der vereeniging. de heer de Water, dankte spreker hartelijk voor zijn uiteenzetting, waarna een collecte ten bate van het reclasseeringswerk werd gehouden. ACADEMISCHE EXAMENS. Geslaagd voor het candidaatsexainen rechten: de heer W. Glastra (Haarlem); voor het doctoraal examen rechten: de heer D. du Cloux, (Den Haag); voor het doctoraal examen geneeskunde: de heeren L. B. den Houter 'Den Haag': H. Matzin- ger (Vlissingen) en G. J Idema (Den Haag); voor he' artsexamen le gedeelte: de heeren P. C. Kraan (Oegstgeesti en L. O. Meyers, (Den Haag)bevorderd tot arts de heeren P. M. J. de Koek (Leiden) en A W. Fries (Den Haag).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 1