BUITENLAND
LEID5CH DAGBLAD - Eerste Blad
Maandag 8 Mei 1939
De moord op de Lindengracht
te Amsterdam
95
R.K. Studentenver.
Sanctus Augustinus'
Nadere bekentenis van
den hoofdverdachte
FANTASIE
STOFFEN
Algemeene Toestand
De 46ste Diës-viering.
FEESTREDE VAN PATER
Dr. Th. KEULEMANS.
De R.K. Studentenvereniging „Sanctus
Augustinus" heeft Zaterdag haar 46sten
Dies-Natalis gevierd. De dag werd ingezet
met een plechtige mis in de kapel van het
St. Elisabeth-ziekenhuis, opgedragen door
kapelaan J. Jansen met assistentie van
pater Sier O.FM diaken en pater Voor-
veldt O.F.M., sub-diaken. Na een gezame-
lijk ontbijt en een gemeensehappelijken
uittocht had des middags om half drie in
het klein-auditorium van het Academiege
bouw een herdenkingsvergadering plaats.
Aanwezig waren om, prof dr. P C. Flu.
rector-magnificus der Leidsche Universi
teit; prof. dr. F. Muller Jzn., secretaris van
den acad. senaat; pater H. Duurkens S. J.
Unie-moderator; prof. P. G. Groenen, oud-
Unie-moderator. prof. dr. Gerlach Royen
O.F.M. benevens eereleden en corporaties
en afgevaardigden van verschillende zus-
tervereenigingen.
De praeses van ..Sanctus Augustines", de
heer J. G. Rübenkamp Bergmeyer sprak
een inleidend woord, waarin spr. bijzondere
aandacht schonk aan de in de verschillen
de bladen geuite suggestie om eenheid te
brengen in de z.g. verdeelde studentenwe
reld. Spr. noemt een dergelijke eenheid
ideaal, doch als realist acht spr. een derge
lijke organisatorische eenheid onmogelijk.
Spr. is van meening dat de studenten in de
zalen van de academie en langs weten-
schappelijken weg der vakdisputen elkan
der moeten naderen. Met groote vreugde
getuigde de heer Rubenkamp van de mo
gelijkheid hiervan, hetgeen reeds is geble
ken uit het feit, dat de katholieke studen
ten binnenkort de gasten van hun Vrij
zinnig Christelijke collega's zullen zijn.
Spr. wees er voorts op, dat indien er te
Leiden iets mocht gebeuren ten aanzien
van de eenheid onder de studenten, dit
wil het succes hebben moet uitgaan van
oie organisatie waartegen de andere te
recht opzien en wier eerste en voornaam
ste plaats spr. niet graag zou willen betwis
ten.
Na deze inleiding was het woord aan
den spreker van den middag, pater dr. Th.
Keulemans O. Carm, die sprak over het
onderwerp „De taak van den student".
In den aanvang van zijn rede schetste
spr. het vele goede, dat de 19e eeuw met
zich mee gebracht heeft, doch daar
naast heeft deze eeuw ook vele en ernstige
tekortkomingen. In de gedachtenwereld
zijn ware verwoestingen aangebracht,
vooral door het onbeheerscht propageerén
eener absolute onafhankelijkheid tegen
over gezag en traditie; in „officieele" krin
gen heerscht de hegemonie aan het subjec
tivisme, en het positivisme bleek de felle
steekvlam, waardoor menigeen zijn wijs-
geerig gezichtsvermogen verloor. Men wilde
zelfs het Christendom bankroet verklaren.
Sneller nog dan de val van de Romeinsche
beschaving drong de ravage in het rijk der
ideeën in alle lagen der menigte en zelfs
werd een deel der geleerde wereld erin mee
gesleurd.
Wat bleek echter? Niet het Christendom
was bankroet, doch de levensbeschouwing
zonder Christus. Overal klinkt thans de
roep om geestelijke hernieuwing; sympto
men. wij zien ze in de Oxford-beweging, in
de nieuwe gemeenschapsgedachte, in het
manifest vooral waarin onze Hooge Lands
vrouwe zoo duidelijk getuigde, dat de gees
telijke en moreele herbewapening neer
komt op: „Le Christ avant tout". Christus,
die de Weg: de Waarheid en het Leven is.
Geestelijke hernieuwing beteekent echter
niets anders dan het primaat van Christus.
Het is „le Christ", maar dan ook wezenlijk
„avant tout". Spr wees er verder op. dat
vooral onder de Katholieken het brandend
verlangen naar betere tijden dikwijls zoo
zwaar werd gevoeld en ook thans ziet men
uit naar de betere gemeenschap, die in het
verschiet wenkt, een gemeenschap, die niet
„nieuw" is, doch zooals Christus het bij de
stichting reeds heeft bedoeld. De „Anima
naturaliter Christiana" heeft den goeden
weg hervonden. Aan den katholieken stu
dent, den leider in de naaste toekomst, de
grootsehe taak om onder aanvoering van
Koning Christus de menschheid op dien
goeden weg voor te gaan: de menigte
vraagt om leiders tegen wie het kan opzien.
Wie dit begrijpt, zoo besloot spr. zijn rede,
ziet ook zijn aandeel klaar, waardoor hij
helpen kan de menschheid, langs den weg
der geestelijke hernieuwing, tot God terug
te brengen.
Met een dankwoord van den praeses
werd de feestvergadering gesloten.
Na een drukbezochte receptie in het
„Eigen Huis" werd deze 46ste Diës-viering
met een concert in de Kleine Stadsgehoor
zaal en een „Soirée dansante" besloten.
Over het concert in de kieine Stadszaal
schrijft onze numekrecensent nog het vol
gende:
Aan het avondconcert verleende het be
kende kwartet Musica Antiqua" zijn mede
werking. Nauwelijks had St. Augustinus een
betere keuze kunnen doen
Het ensemble is samengesteld uit vier
superieure musici, t.w. Has Brandts Buys
i ciavecimbel iNicotaas Rwl: i vioolJohan
Feitkamp i fluit) en Carel van Leeuwen
Boomkamp (viola da Gamba). Een Instru
mentale combinatie, die er zich speciaal toe
eigent klassieke composities naar volle
waarde te interpreteeren. Dit kwartet heeft
zioh reeds sinds langen tijd toegelegd op de
vertolking van onbekende, althans zelden
gespeelde composities van oude meesters en
weet daarvan een stylistisoh zuivere weer
gave te geven. Niet slechte zijn de leden één
voor één instrumentalisten van de grootste
beteekenis, doch zij blijken daarbij vol
maakt op elkaar ingespeeld en wel zooda
nig, dat hun gezamenlijk dan wel solistisch
mu5iceeren onmiddellijk aUe aandacht op
het kunstwerk concentreert. Hun muziek
schept een subtiele sfeer van weldadige in
timiteit. zóó verbluffend moeiteloos en als
vanzelfsprekend bij voortduring voortge
bracht, dat men bij het beluisteren ervan,
géén besef meer heeft van de tallooze moei
lijkheden, die speciaal in de snelle passages
overwonnen moesten worden, aleer een zoo
danig welhaast ideaal resultaat bereikt kon
worden
De frisse he tempi, het onwrikbare vast
houden aan de puntige rythmiek, het met
zeldzame zorg uitbalanceeren der charmee-
rende klankeffecten en -verhoudingen, het
Er is veel meer geld gestolen
dan eerst gezegd was.
De rechtbank te Amsterdam, gepresideerd
door mr. J. Boon. heeft vandaag de nasleep
van de moordzaak aan de Lindengracht be
handeld.
Tegen de beide hoofddaders, den 19-jari-
gen Frans E. en Leendert K. eischte de of
ficier van justitie, mr. C. J. van Arkel on- j
langs resp. twintig en twaalf jaar gevange
nisstraf wegens doodslag, voorafgegaan door
diefstal en gepleegd om dien diefstal te ver
bergen. Vandaag stond de 18-jarlge fabrieks
arbeider C. A. terecht, verdacht van heling.
Den dag na de misdaad had hij van zijn
vriend Frans E.. de kostganger van zijn
ouders, een bedrag van f. 30.ten geschenke
gekregen.
Dc commissaris van politie, W. H.
Schreuder, die het politieonderzoek met
zooveel succes heeft geleid, deed, toen hij
vandaag als getuige werd gehoord, een
opzienbarende meaedeeling. Gisteravond
heeft hij nogmaals den hoofdverdachte
Frans E. ondervraagde. Deze bekende
toen. dat er veel meer geld was gestolen,
dan hij aanvankelijk had gezegd. Hij
bad niet één. maar twee portenionnaies
en een trommel met geld gevonden.
Voorts deelde de commissaris mede, dat
vannacht een belangrijk deel van het
geld is achterhaald. In dit verband zijn
nog arrestaties te verwachten.
Verdachte C. A. gaf de hem ten laste ge
legde heling toe. E. was 's Zaterdagmiddags
den dag na den moord, bij hem gekomen en
hij had hem f. 80.gegeven.
Pres.: En vertelde hij ook. dat hij zijn
grootmoeder had vermoord?
Verd.: Neen, dat wist ik niet. Hij zei al
leen, dat hij een slag had geslagen.
Pres.: Dus je wist. dat hij een misdrijf had
gepleegd.
Verd.: Ja, dat wist ik wel....
Frans E de hoofdverdachte uit de moord
zaak, werd in deze zaak als getuige gehoord.
Kort vertelt hij wat er op den bewusten dag
was gebeurd. Rustig en in enkele woorden
gaf hij antwoord op de vragen van den pre
sident.
Toen uw grootmoeder dood was, hebt u
haar beroofd? vroeg de president.
Nu verdachte onder eede werd gehoord,
kwam hij met de volle waarheid voor den
dag en herhaalde zijn verklaring, die hij gis
ter voor de politie heeft afgelegd.
In haar rokzak had de kleinzoon niet één,
maar twee knippen met geld gevonden. Bo
vendien had hij, omdat hij met de toestan
den in de woning volkomen bekend was, de
kamer doorzocht. In een kast had hij een
blikken trommel met veel zilvergeld en een
belangrijk bedrag aan bankpapier aange
troffen. Zij hadden vluchtig het geld geteld
en verd. K. had een veel grooter bedrag ge
kregen, ii.l. f.1000.en niet f.5.zooals
deze steeds beweerd heeft.
Ook in deze helingszaak. waarin hij even
eens als getuige werd gehoord, bleef Leen
dert K. echter vrijwel bij zijn eerste lezing.
De officier van justitie vorderde een ge
vangenisstraf van één jaar, waarvan zes
maanden voorwaardelijk met een proeftijd
van drie jaar en onder aftrek van de pre
ventieve hechtenis.
De verdediger drong in een uitvoerig plei
dooi op clementie aan. Het verzoek tot in
vrijheidstelling wees de rechtbank af.
Vonnis: 22 Mei.
Vervolgens stond de 19-jarige controleur
in een suikerwerkenfabriek, A. de B. uit Rot
terdam. terecht eveneens wegens heling. De
vorige verdachte had het geld, dat hij van
Frans E. had gekregen, gebracht naar zijn
vriend de B. te Rotterdam. De jeugdige fa
brieksarbeider was naar de Maasstad gegaan
en had tegen zijn vriend de B. gezegd, dat
er een oude vrouw was bestolen en dat hij
..zwijggeld" had gekregen en of hij het wilde
bewaren. De B. beweerde van de herkomst
van het geld niets te weten.
De officier van justitie betwijfelde, of ver
dachte wel zoo onschuldig en onwetend was
geweest, als hij zich thans voordeed. Hij vor
derde tegen dezen jongen, wiens reclassee-
ringsrapport zeer gunstig luidt, een zelfde
straf: een jaar gevangenisstraf, waarvan zes
maanden voorwaardelijk en onder aftrek
van drie en halve maand preventieve hech
tenis. Het verzoek van den verdediger tot
onmiddellijke invrijheidstelling van zijn
cliënt, werd door de rechtbank ingewilligd.
verfijnd en vergeestelijkt muzikaile stijlbe
grip, zijn wei de meest kenmerkende eigen
schappen van dit beheerschte sipel, dat
sledhts een hoogst enkele maal een gaarne
te vergeven „uitglijding" aanwees.
Het was dus géén wonder, dat het helaas
ndet gToote auditorium zonder onderbreking
geboeid bleef tijdens de in het genre inte
ressant gekozen en met groote toewijding
gespeelde werken van C. Ph. E Bach, Gott
fried Grünewald, Leclair, Guilleman, Ra-
meau. Antoine Forqueray. de Oaix d'Her-
veloix en Joh. Seb. Bach. Een opeenvolging
voor den liefhebber om van te watertanden!
Zelfs ook hij, voor wien een programma,
samengesteld uit meer uitee nloopen de stijl
perioden in verband met de variatie groo
ter bekoring bezit, kon onmogelijk ontko
men aan de talrijke vernikkel ij >ke, dan weer
ontroerende Bach's trio sonate uit „Das
Musikalische Opfer") impressies, die het
programma inhield.
Kans Brandts Buys toonde vooral In de
door hem naar een handschrift uit de Hes-
sasche Landesbi'oliothek te Darmstadt ge-
copieerde Partita van Gottfried Grüne
wald, een voortreffelijk cembalist te zijn.
Wij kennen cembali, die rijker van klank
zijn, doch ook Brandts Buys wist In de
prachtige Sarabande zijn instrument op on
vergelijkelijke wijze te laten „zingen", méér
dan wij meenden, dat udt zijn cembalo
mogelijk zou zijn.
Ook is hij een uitstekende steun, voor zijn
partners, met wie hij over het algemeen de
verhoudingen juist weet te bewaren.
Het rustige spel van Nicolaas Roth, violist
van groote bekwaamheid, de gevoelige mu
zikaliteit van Johan Feitkamp, voor wien
de moeilijke fluittechrüek geen geheimen
meer heeft welk een in alle liggingen vol
maakt geëgaliseerde en ronde toon en
wiens adembeheersching de zwaarste passa
ges met het grootste gemak overvleugelt,
alsmede de markante bewogenheid en be
wonderenswaardige streek van Carel van
Leeuwen Boomkamp: het waren al te zamen
factoren, die oorzaak werden, dat de critiek
hier wel móést verstommen
Het concert was dus een schitterend be
sluit der Diës-viering, waarmee het Bestuur
de aanwezigen ten zeerste aan zich ver
plicht heeft. De leden van ..Musica Anti
qua" zijn, behalve met hartelijk applaus,
door den praeses, den heer Rübenkamp
Bergmeyer met een prachtigen lauwerkrans
gehuldigd.
Deze heeft ook een welkomstwoord ge
sproken o.a. tot den rector magnificus prof.
dr. Flu en den secretaris van den Senaat
prof. dr. Muller, alsmede tot de afgevaar
digden der zustervereeni gingen
„Musiqua Anidqua" moge nóg eens in onze
stad concerteeren: wij hopen dan nader op
de door hen te brengen composities in te
kunnen gaan.
AZIJN INDUSTRIE HULDIGT
BOERHAAVE.
Kranslegging bij zijn standbeeld.
De directie van de Haas- en Boogazijn-
fabrieken te Haarlem heeft de viering van
haar 375-jarig bestaan ingezet met een
kranslegging aan den voet van het stand
beeld van Hermanus Boerhaave als uiting
van darkbaarheid voor wat deze vermaarde
geleerde ook voor de azijn-industrie heeft
verricht.
Behalve door directie en personeel dezer
onderneming werd de plechtigheid o.m. bij
gewoond door den burgemeester, mr. A.
van de Sande Bakhuyzen, dr. H. H. Maas.
directeur van het Academisch Ziekenhuis,
dr. D. Schouten en dr. F. W T. Hunger na
mens het genootschap voor de geschiedenis
der geneeskunde en der natuurwetenschap
pen: laatstgenoemde tevens als riirecteui
van het Instituut van dien naam, dr. J. C.
Kroon en vele anderen.
Nadat de kranslegging was verricht, werd
het eerst het woord gevoerd door een dei-
directeuren der jubileerende industrie, den
heer R. Schönhuth, die een uiteenzetting
gaf van de reden voor zijn bedrijf om
Boerhaave te huldigen.
Boerhaave is de man geweest, die het
fabricageproces van azijn in geheel andere
banen heeft geleid. Waar men voor zijn
uitvinding de te verzuren vloeistof in kuipen
bewaarde en rustig afwachtte, tot ze ver
zuurd was, waarbij dez.e vloeistof vaak
waardeloos werd door het ontstaan van
kaam en schimmel, kwam Boerhaave op
het denkbeeld door gebruik te maken van
de z.g. Boerhaavensche tweelingkuipen,
deze vloeistof over rozijnenstelen te laten
loopen en met tusschenpoozen in beweging
te houden.
Hierdoor werd bereikt, dat kaam en
schimmel niet meer voorkwamen, de vloei
stof sneller verzuurde en het welslagen
van het procédé niet langer aan het toeval
overgelaten was.
In dien tijd kende de wetenschap het be
staan van bacteriën nog niet er. zeer zeker
niet, dat azijn ontstond door azijnbacteriën
die. onder opname van zuurstof uit de
lucht, de alcohol uit de vloeistof omzetten
tot azijnzuur. En is het nu niet juist bui
tengewoon interessant, dat Boerhaave juist
een systeem uitdacht om de te verzuren
vloeistof op de meest intensieve wijze met
de lucht dus met de zuurstof in aanraking
te brengen.
Er moesten bijna 150 jaren verloopen.
voordat de wetenschap de azijn-bacteriën
ontdekte en bewees, dat, wat Boerhaave
vermoedelijk intuïtief aanvoelde, juist was.
Wat men ook later voor wijzigingen heeft
aangebracht, en onder welke benamingen
deze azijnvormers ook door nieuwe uitvin
ders naar voren werden gebracht, de grond
gedachte van Boerhaave werd door ieder
steeds overgenomen.
375 jaar lang is er Boogazijn gemaakt,
waarbij ongeveer 175 jaar van de uitvin
ding van Boerhaave geprofiteerd werd.
Zoo zien wij, hoe het azijnbederf op hooger
peil werd gebracht en economischer werkte,
dank zij de voorlichting van Boerhaave.
.Spr. gelooft wel, dat het hier de juiste
plaats is om de hoop uit te spreken, dat de
handel en industrie steeds meer mogen in
zien, dat wetenschappelijke voorlichting
niet alleen gewenscht, maar onontbeer
lijk is.
Naar spr. vernam bestaan er ook van
wetenschappelijke zijde plannen deze sa
menwerking intensiever te doen zijn. Van
harte hoopt spr., dat dit streven met succes
bekroond mag worden, waardoor Neder
land, dat thans zoowel op wetenschappe
lijk- als op handelsgebied afzonderlijk een
zoo hooge plaats inneemt, bij onderlinge
samenwerking aan de spits moge komen.
Mr. van de Sande Bakhuyzen sprak als
burgemeester en president-curator zijn
dank en waardeering uit voor de hulde aan
de nagedachtenis van een man, van wiens
rijk leven de vorige spreker weer een
nieuwe, voor velen onbekende zijde heeft
belicht.
Tenslotte dankte ook dr. F. W. T. Hunger
namens het Genootschap en het Instituut
voor de geschiedenis van de geneeskunde en
de natuurwetenschappen voor deze sympa
thieke uiting van dankbaarheid.
Ook deze spreker wees op de verdien
sten van Boerhaave, die een volledig juiste
prognose stelde op hetgeen Louis Pasteur
130 jaar later zou ontdekken. De daad
welke de directie der Boog-fabriek zoo
juist heeft verricht houdt de erkenning in
van de mogelijkheid eener vruchtbare sa
menwerking tusscher wetenschap en prak
tijk. een verhouding, welke hier te lande
voor veel verbetering vatbaar is. Spr. ein
digde met den heer Schönhuth dank te be
tuigen voor zijn initiatief.
DE A.S. GEMEENTERAADS
VERKIEZINGEN.
De eandidaten der H. G. S.
Naar wij vernemen zullen de heeren W
van der Berg en J. Bronsgeest door de
Herv. Geref. Staatspartij candidaat gesteld
worden voor het raadslidmaatschap.
VRAAGGESPREK OVER LUCHT
BESCHERMING.
Hedenavond van 7 uur tot halfacht zal de
voorzitter van de afd. Leiden der Ned. Ver.
voor Luchtbescherming, de heer N. C. F.
van Ginkel via het net van het Gem. Radio
distributiebedrijf een aantal vragen met
betrekking tot het luchtbeschermings-
vraagstuk beantwoorden.
MILITARIA.
De sergeant capitulant H. Dernison van
het 4e Regiment Infanterie is ,op diens
verzoek, van zijn verbintenis ontheven en
in het genot van groot verlof gesteld; dc
sergeant capitulant H. L. Bokern van dat
regiment is als zoodanig door den minister
van Defensie ontslagen met de vergunning
als dienstplichtig sergeant voorloopig on
der de wapenen te blijven.
Prof. Henri Breuil van het Instituut
d'Anthropologie te Parijs zal morgenavond
in het Rijksmuseum voor geologie een voor
dracht houden. Prof. Breuil heeft een spe
ciale studie gemaakt van de archaeologle
van den bronstijd en de kunst van den laat-
sten ijstijd en die na het neollthicum
en den bronstijd. In de laatste jaren heeft
hij veel gepubliceerd over de plaats van dt
oudste menschelijke culturen in het
systeem der ijstijden.
Onze stadgenoot, de heer W. M. Oppe-
laar, lid van de Wassenaarsche Reddingsbri
gade. behaalde het diploma A van de Ned
Bond tot het Redden van Drenkelingen.
In de Stedelijke Werkinrichting zijn
opgenomen in de afgeloopen week: Maan
dag 56 volwassen personen. Dinsdag 56.
Woensdag 56, Donderdag 58, Vrijdag 58,
Zaterdag 57, totaal 341 personen.
De heeren G. Botzen, directeur, W. van
Bellen, technisch leider en L. K. van der
Vlist. voorzitter van de Leidsche Kappers
vakschool zijn benoemd tot juryleden bij het
groot nationaal kapconcours voor dames en
heeren. dat momenteel te Amsterdam wordt
gehouden.
Een partij k'zijden
w. o. crêpe mat, crêpe
marocaïn, surah, enz.,
in een overvloedige
keuze dessins, tegen een
exceptioneel
lage p r ij s,
per Meter..
Gedurende onze stof-
ienweek geven wij ter
kennismaking onze
nieuwe knippatronen
naar maat bij aankoop
van tenminsle i. 5.
op de stoffenafdeeling
cadeau.
J Uw Modehuis/
4449
(Ingez. Mcd.)
De Zaterdag j.l. gehouden collecte ten
bate van het Reclasseeringswerk heeft hier
ter stede f 612.42 opgebracht. Het Comité
van Uitvoering brengt allen, die hiertoe hun
medewerking hebben verleend, hartelijk
dank.
Te midden van scherper stelling-nemen
vredes-bemiddelingen
De band tusschen Berlijn en Rome is
nog nauwer aangehaald. Het bezoek van
Von Ribbentrop aan Ciano heeft geleid tot
een blijkbaar volkomen militair en politiek
verbond. Veel verandering in de situatie
brengt dit echter niet, daar een breuk in
de as den laatsten tijd toch al was afge
schreven. De inhoud van het verdrag is niet
gepubliceerd.
Men wijst er ten overvloede nog op. hoe
in 1914 Italië, toen de nood aan den man
kwam, ook wel een achterdeurtje wist te
vinden om zich aan zijn lidmaatschap van
den Driebond te onttrekken Maar, zoo
als gezegd, rekent men momenteel niet
meer op een breuk in de as en o.i. doet
men verstandig de verhouding Rome
Berlijn thans als hecht te beschouwen.
De officieele onderteëkening van het
verbond wordt spoedig in pleohtigen vorm
te Berlijn verwacht.
Er loopt zelfs een hardnekkig gerucht,
dat de koning van Italië op 28 Mei as.
een officieel bezoek aan Duitschland zal
'brengen, ter beantwoording van het be
zoek. dat Hitier begin Mei 1938 aan Rome
heeft gebracht.
Een officieele bevestiging van dit gerucht
kon echter nog niet worden verkregen.
Men mag dit verbond ook zien als een
zet der as om de z.g. „omsingelingspoli-
tiek" van Londen en Parijs te breken en
nog meer dan totdusver de landen in Oost-
Europa af te schrikken om met de Wester-
sche democratieën In zee te gaan!
Het is logisch, dat Polen in de eerste
plaats zioh afvraagt, welke beteekenis aan
dezen nieuwen zet moet worden toegekend.
Polen is ineens thans het eerste land, dat
voor eisohen van de zijde der totalitaire
staten staat inzake Danzig en den cor
ridor.
Men gelooft te Warschau niet. dat de
internationale positie van Polen bij moge
lijke onderhandelingen over Polen door
het pact zal worden verzwakt. Niet-offi-
cieel wordt daar de meening uitgesproken,
dat het pact Italië is opgedrongen, welk
land geen Europeesch conflict zou wen-
schen over de zaak Danzig.
Tegelijkertijd wordt het waarschijnlijk
geacht, dat Mussolini slechts in een der
gelijk pact heeft toegestemd, nadat hij de
verzekering ontvangen had, dat Duitsch
land een gematigde houding zou aan
nemen.
De geruchten blijven hardnekkig
aanhouden, dat dc Duce een soort be
middelingsrol zou willen gaan voeren.
Niettemin blijft Polen op zijn hoede en
het heeft daar reden voor. als men ziet.
hoe de actie als destijds tegen Tsjecho-
Slowakije reeds op bescheiden schaal is
ingezet. De Duitsche bladen beginnen
thans n.l. op dc eerste pagina berichten te
vormeiden van de vervolging van Duit
schers in Polen.
Het Duitsche Nieuwsbureau merkt hier
bij op. dat dit de eerste keer is, dat dit
op zoo algemeene wijze door de Duitsche
pers geschiedt. Zoolang het Duitsch-Pool-
sche verdrag nog van kracht was, hebben
de Duitsche bladen, hoewel de toestand
van de Duitsche minderheid in Polen
steeds zeer slecht was, rich zeer terug
houdend getoond.
Volgens het Duitsche Nieuwsbureau valt
tengevolge van de toenemende PooLsche
aoctie tegen in Polen wonende Duitschers,
sedert- eind April een stroom van vluchte
lingen uit de Poolsche grensstreken naar
Oost-Pruisen waar te nemen.
In Mariënwerder zijn in April 261 vluch
telingen aangekomen. Ook in het district
Stuhm zijn vluchtende Duitschers over de
grens gekomen.
Uit sommige Duitsche dorpen in Pom-
merefllen is de laatste dagen bijna de ge-
heele Duitsche bevolking gevlucht.
Na een verblijf in tijdelijke kampen, krij
gen de vluchtelingen betrekkingen in
Oost-Pruisen.
En wederom zijn moeilijkheden ontstaan
bij de Polytechnische School te Danzig. De
Poolsche studenten beklagen zich, dat aan
hun grieven niet is tegemoet gekomen en
boycotten de colleges. Hun voornaamste
grief is, dat vijf Poolsche studenten, die bij
de onlusten in het begin van dit jaar wa
ren weggestuurd, niet weer zijn toegelaten.
Voorts beweren zij, dat het practisoh wer
ken der Poolsche studenten belemmerd
wordt. Zij hebben een beroep gedaan op
den diplomatiëken vertegenwoordiger van
Polen.
Ook loopen er hardnekkige geruch
ten, dat de Paus zou willen interve-
nieeren ten gunste van den vrede.
In diplomatieke kringen en in verschil
lende Duitsche kringen meent men te we
ten, dat de apostolische nuntius Hitier te
Berchtesgaden een boodschap van het Va-
ticaan zou hebben overhandigd en dat het
Vaticaansche initiatief niet tot Duitsch
land zou worden beperkt.
Sommigen willen deze ontmoeting alleen
in verband met de Poolsch-Duitsche kwes
tie brengen, anderen willen er een uitge
breider actie in zien van het Vaticaan ten
gunste van den vrede.
Geen enkele officieele of officieuze aan
duiding heeft deze geruchten evenwel be
vestigd.
In den Franschen ministerraad zou Bon
net evenwel ook over pogingen van het
Vaticaan hebben gesproken om den vrede
te bevorderen. Bonnet had tevoren den nun
tius te Parijs ontvangen. En men wijst er
op. hoe de Paus in een boodschap aan het
Eucharistisch Congres te Algiers o.m. sprak
van den vrede, „van den door de ongeruste
menschheid zoo vurig gewenschen vrede,
van den ziele vrede, die verstoord wordt
door oproepen en verleidingen van schade
lijke leerstellingen, van den vrede tenslotte
tusschen de in angst verkeerende naties"
Het is overigens logisch, dat een gro°t
deel der pers in de Westersche democra-
tiën als beste antwoord op het verbond
Rome-Berlijn ziet het bereiken van over
eenstemming tusschen Londen. Parijs en
Moskou. Doch dat gaat nog altijd niet
hard.
Molotow heeft het corps diplomatique
medegedeeld, dat hij zijn functies van
volkscommissaris van buitenlandsche zaken
aanvaard heeft.
De Britsche ambassadeur te Moskou, sa
William Seeds heeft gisterochtend van ZU1]
regeering den tekst ontvangen van ne*
Britsche antwoord op de Russische voor
stellen. Verwacht wordt, dat hij heden een
onderhoud bij den nieuwen volksconun»*
saris voor Buitenlandsche Zaken zal a^n"
vragen.
