STADSNIEUWS
Bescherming tegen luchtaanvallen
jaargang
MAANDAG 8 MEI 1939
No. 24269
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN?
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
W at moet men doen bij luchtalarm
nn
Wanneer men thuis is
of op straat
verwacht
Om uit te knippen en te bewaren
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque-' en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden t. 2.3S
per week f.O-lt
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden -f- portokosten.
(voor binnenland f. 0.30 per 3 mn&J
KAMER VAN KOOPHANDEL.
De eerstvolgende vergadering der Kamer
van Koophandel en Fabrieken voor Rijnland
sal worden gehouden op Donderdag 11 Mei
a s. des middags 2.30 uur in de Vergaderzaal
der Kamer, Stationsweg 43.
De agenda luidt:
1. Opening; 2. Notulen: 3. Ingekomen
stukken; 4. Mededeelingen; 5. Voorstel om
het Bureau décharge te verleenen: a. voor
verzending van adres, mede onderteekend
door de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken te Haarlem en het Hoofdbestuur van de
Alg. Vereeniging voor Bloembollencultuur,
Inzake controlemeters op telefoontoestellen
in geautomatiseerde netten; b. voor verzen
ding van adres, eveneens door bovenge
noemde Kamer en Vereeniging mede onder
teekend, inzake porto voor vervoer van fac
turen in gesloten enveloppen; c. voor ver
zending van adres inzake openingstijden
brug bij Sassenheim over Zuidelijk deel van
de Ringvaart in den Haarlemmermeerpolder,
weg no. 4; d. voor adres, in overleg met de
andere Kamers van Koophandel en Fabrie
ken in Nederland verzonden. Inzakebevor
dering van speciaal handelsonderwijs bij het
Middelbaar Onderwijs: e. voor adres, verzon
den aan het College van Gedeputeerde Sta
ten van Zuid-Holland, inzake verbetering
van den weg langs Haarlemmertrekvaart; f.
voor verzonden adres inzake maaswijdte van
vischnetten en mïnimummaten op sommige
ïischsoorten (Pufaanvoerverbod)6. Voor
stel om aan de Directie der Nederlandsche
Spoorwegen een schrijven te richten, in ver
band met de lange wachttijden bij den over-
weg aan den Rijnsburgerweg te Leiden; 7.
Voorstel om Zijne Excellentie den Minister
van Waterstaat te verzoeken te willen be
vorderen, dat het overwegvraagstuk Rijns
burgerweg Leiden zoo spoedig mogelijk tot
oplossing worde gebracht: 8. Verzoek van B.
en W. van Leiden om advies inzake Middag-
sluiting kappers; 9. Benoeming van een lid
Inde Plaatselijke Commissie van Toezicht op
de Scholen voor Middelbaar Onderwijs te Al
phen a. d. Rijn: 10. Bericht van de Arrondis-
sements-Rechtbank te 's-Gravenhage, dat
beeedigd zijn: C. A. J. Valentijn, te Ter Aar.
als makelaar in: jachten en andere plezier
vaartuigen voor de binnenvaart, benevens in
booten in gebruik bij het land- en tuinbouw
bedrijf; B. J. Huurman, te Leiden, als make
laar in: onroerende goederen te Leiden en
omgeving; J. Th. Wurzer. te Leiden, als ma-
lelaar in: onroerende goederen; A. Uitten-
I bogaard, Oegstgeest, als makelaar in: lande-
I rijen en huizen; 11. Rondvraag; 12. Huis
houdelijke vergadering; 13. Sluiting.
In het sub 5 a bedoelde adres werd gewe
zen op de wenschelijkheid om aan gebrui
kers. die hieraan in bijzondere mate behoef
te hebben, van de automatisch gevoerde in-
terlocale gesprekken een gespecificeerde ver
antwoording te doen toekomen.
Adressanten spreken daarbij de hoop uit.
dat de daartoe benoodigde toestellen of gra
tis of tegen een zeer laag bedrag ter be
schikking worden gesteld. Dit laatste mee-
nen zij te mogen verzoeken, niet alleen van
wege de zeer hooge winstbedragen, welke
ten behoeve van het Rijk aan den telefoon
dienst moeten worden onttrokken, maar ook
omdat de veelsprekers in zoo groote mate tot
de winstvorming bijdragen en juist bij de
veelsprekers de behoefte aan deze toestel-
en het grootst zal zijn. Te overwegen zou
het daarom zijn in elk geval hen, die een
bepaald bedrag aan gesprekkosten per Jaar
betalen, geheel van de betaling van een
eventueel bedrag vrij te stellen.
Ten aanzien van het sub 5 b bedoelde on
derwerp werd verzocht om het mogelijk te
makc-n, dat evenals in enkele andere lan
den geschiedt facturen, retoumota's e.d.
den vervolge kunnen worden verzonden
gesloten enveloppe tegen een porto, dat
lager gesteld is dan het briefporto.
vereeniging van mathesianen.
Excursie naar de Rioolwaterzuiverings-
inrichting.
./uterdagmiddag j.l. bracht een 30-tal
tl 'he.s:anen, onder leiding van ir. A. v.
oiJK, directeur van het Kon. Gen. „M.S.G."
dan bezoek aan de onlangs officieel ge-
bpende inrichting voor zuivering van riool-
Jtar aan de Slaaghsloot.
Aan de inrichting werd het gezelschap
d» vangen door ir. D. Boogerd actj. direc-
*ur van Gemeentewerken alhier. Deze gaf
au verklaring van de werking der ver-
™ande installaties, aan de hand van
hooi Lelijke teekening, waarop het ge-
J' Wfijl stond afgebeeld.
I van h :'clu,s een indruk was verkregen
stoff D( werkingen, welke de aangevoerde
I ii'no onclcrgaan, werd een rondwande-
t®vtr net tererin gemaakt,
stall - °°te belangstelling werden de in-
b^htigd. terwijl van de gele-
setJÜ. ot; bet stellen van vragen ruim-
'A 8.gebruik werd gemaakt.
it 1het einde van deze excursie spraken
v- Dijk en de voorzitter van de V.VM.
>nsdeelnemers en bestuur woorden
GPL tot Ir- I
e®eentewerken.
R-'zank tot Ir. Boogerd en de directie van
ttilONSTRANTSCHE BROEDERSCHAP.
iheuïfX H\J- de tVijs Jr. is geslaagd voor
bereidend proponents-examen.
EERSTE LEIDSCHE E.H.B.O.-BRIGADE.
Geslaagde alarmoefening.
„Bij het binnenrijden en rangeeren van
tramtreinen in en om de remise van de
N.Z.H.T.M. aan den Rijnsburgerweg heeft
een ernstige botsing plaats gehad, waarbij
enkele wagens ontspoorden. Van het tram-
en remise personeel werd een twaalftal per
sonen min of meer ernstig gewond."
Aldus luidde het veronderstelde ongeval,
waarvoor de Eerste Leidsche E.H.B.O.-bri
gade 's avonds laat werd gealarmeerd.
Om half twaalf gaf de leider der brigade,
dr. E. J. J. G. Renaud, het sein voor groot
alarm en dank zij een vlot werkend alarm
systeem waren de eerste E.H.B.O.ers(sters),
hoewel over deze oefening te voren niets
bekend was en de meesten zich reeds te
bed bevonden, om tien voor twaalf op het
terrein aanwezig.
Nadat de eerste twaalf aankomenden tot
slachtoffer waren getransformeerd, werden
de overige brigadeleden in volgorde van
hun verschijning in groepen ingedeeld en
kon met het opsporen en behandelen der
„gewonden" worden aangevangen.
Met de algemeene leiding op het terrein
was belast de heer G. H. Splinter, daarbij
geassisteerd door enkele verbandmeesters,
terwijl in een hoek der remise een provi
sorische verbandplaats werd ingericht.
Nadat alle „gewonden" waren binnenge
bracht en dr. Renaud de noodige critiek
had geleverd, dankte deze de ongeveer zes
tig aanwezige leden voor hun vlugge op
komst en de ontwerpers van het alarmsy
steem, de heeren Splinter en Verkuylen,
voor hun uitmuntend werk, waarna allen
te ongeveer half drie weer naar huis ver
trokken, daarbij op een welgeslaagde oefe
ning terugziende.
Onze stadgenoote, mej. A. de Ru, is
benoemd tot onderwijzeres aan de Chr.
school te Voorschoten.
DE DAG VAN DEN ARBEID.
Zegening der gereedschappen.
Gistermiddag werd in de parochiekerk
van O. L. Vr. Hemelvaart en St. Jospeh
de dag van den arbeid gevierd. Het kerkge
bouw, waar de banieren van de Hanse,
R.K. Volksbond en de vele onderafdeelin-
gen stonden opgesteld, was nagenoeg ge
heel gevuld met deelnemers die hun gereed
schappen of werktuigen ter zegening had
den medegebracht.
Het plechtig lof werd gecelebreerd door
deken A. Homulle, geassisteerd door kape
laan Bernefeld als diaken en kapelaan
Schrama als sub-diaken.
De predikatie werd gehouden door kape
laan Hofstede.
Spr. deed uitkomen dat de arbeid niet
slechts moet zijn een werk om eigen be
langen te behartigen. In den arbeid moet
steeds iets hooger te vinden zijn; elk plan
van arbeid zal moeten mislukken waar
slechts eigen belang de opzet is en God
niet in dit plan wordt erkend en Zijn on-
misbaren zegen niet over het werk is af
gesmeekt. Spr. weidde hierover breedvoe
rig uit en stelde het huisgezin van Jezus.
Maria en Jospeh tot voorbeeld.
Na een gemeenschappelijk gebed ging de
deken door de rijen van mannen, de gereed
schappen en werktuigen zegenend, waarna
de deken zijn gelukwenschen sprak mét
deze prachtige manifestatie van Godsver
trouwen. Spr. spoorde allen aan te blijven
werken of te blijver vertrouwen, het oog
gericht op Christus' kruis in welk teeken
een zekere overwinning is gelegen.
NEDERL. NATUURHIST. VEREENIGING
Excursie der afd. Leiden.
Op den vroegen Zondagmorgen maakte
de Nederl. Natuurhist. Ver., afd. Leiden,
een tocht naar den Leidschen Hout om den
zang der vogels te bestudeeren. De volgen
de vogels lieten zich hooren: merel, zang
lijster, vink, roodborstje, pimpelmees, kool
mees, fitis, tuinfluiter, zwartkop gras
musch. groenvink. winterkoninkje en
braamsluiper. Onderwijl werd genoten van
den prachtiger voorjaarstooi der diverse
heesters, terwijl ook de andere bloeiende
planten de volle aandacht waard jvaren.
zoo b.v. de boschhyacinthjes, boschanemo
nen. beerenlook, klimopbladig eereprijs,
hondsdraf, vergeet-mij-niet, longkruid, pijp
kruid. groot hoefblad en dotterbloem. Uit
dit alles blijkt, dat de Leidsche Hout voor
ons stedelingen-natuurliefhebber, reeds
veel biedt.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen:
N.V. Visscherijmaatschappij Nederland, v.
d. Vegtstraat 2, Katwijk aan Zee. Uittredend
Commissaris: P. Peerenboom, Apeldoorn.
Nieuwe Commissaris: C. H. van den Berg,
Hilversum.
Voorschotensche Melkhandel N.V.. Leid-
scheweg 422. Voorschoten. Uittredend direc
teur: G. C. Hoogendoorn, Leiden. Nieuwe di
recteur: M. C. C. Giltay, Honselersdijk.
DANSSCHOOL MEKEL.
In de ruime danszaal aan de Hoogewoerd
87, vereenigden zich Zaterdagavond een 150
tal leerlingen en oud-leerlingen van den
heer Mekel, om met een bal, het se. zo en
19381939 te beslu-ten.
The Red Hot Peppers zorgden als ge
woonlijk. voor goede muziek, zoodat de
stemming er al spoedig inzat. Deze be
reikte echter haar hoogtepunt, toen tegen
middernacht, de heer Mekel een kleine hul
diging moest ondergaan Bij monde van een
der genoodigden werd den leeraar in een
hartelijke toespraak dank gebracht, voor
zijn bekwame en prettige le ding in den
afgeloopen winter. Toen ook mevr Mekel
in deze hulde werd betrokken, volgde een
kleine ovatie.
Esn bureaustoel, een fraaie spiegel voor
de vestiaire, een fruitmand en bloemen,
waren geschenken, welke de familie in
ontvangst mochten nemen
Daarna trad de heer Mekel naar voren.
Merkbaar getroffen door zooveel bewijzen
van sympath-e. dankte hij voor de vrien
delijke woorden voor de mooie cadeaux en
vooral ook voor de groote belangstelling
gehoond voor dit slotfeest
Na afloop van deze huldiging bleef men
nog geruimen tijd in zeer opgewekte stem
ming bijeen.
BINNENLAND.
De vereeniging „Oost en West" bestaat
40 jaar. (Binnenland, 4e Blad).
Het vreemdelingenbezoek in 1938. (Binnen
land. 4e Blad).
Vergadering Federatie van vereenigingen
voor ziekenhuisverpleging. (Binnen
land, 4e Blad).
Twee dooden bij motorongeluk te Vlijmen,
(Gemengd, 4e Blad).
Nadere bijzonderheden omtrent den moord
op de Lindengracht te Amsterdam
(le Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Vaste markt - Beperkte affaire - Op-
loopende koersen - Amerika goed prijs
houdend - Beleggingsmarkt kalm.
Ten vervolge op de Zaterdag afgedrukte
aanwijzingen voor de zelfbescherming der
burgerbevolking tegen toekomstige
luchtaanvallen, geeft dr. T. Potje-
wijd, bestuurslid van de afdeeling Leiden
der Ned. Ver. voor Luchtbescherming de
volgende adviezen voor het geval van on-
middellijk dreigend lucht-
gevaar.
Het sein „Luchtalarm" wordt gegeven
door het hoofd van den Luchtbescher
mingsdienst. Het is het middel om het
apparaaat van den burgerlijken luchtbe
schermingsdienst in werking te stellen en
het is het teeken, dat binnen zeer korten
tijd gevaar uit de lucht te wachten is.
Allen moeten trachten om zichzelf, hun
naasten en andere personen uit hun om
geving in veiligheid te stellen. Het sein
..Luchtalarm" wordt gegeven door het doen
loeien van sirenes.
Wanneer men in huis is.
Wanneer men in huis is, neemt men alle
maatregelen alsof men het huls voor eeni-
gen tijd ging verlaten. Volgens een vooraf
vastgesteld plan gaan één of meer per
sonen het huis rond en men
Sluit alle deuren en ramen,
Sluit de hoofdkraan van de gaslei
ding.
Schakelt den electrischen stroom uit,
Sluit de luchtkleppen van de kachels
en men trekt zich terug in de gezins
schuilplaats.
Een van de personen, die het huis hebben
gereed gemaakt voor de beveiliging zal als
regel de wacht betrekken voor het waar
nemen van inslaande brandbommen. Hij
zal zich dus, bij voorkeur voorzien van een
gasmasker, zoodanig opstellen, dat hij zoo
veel mogelijk beschermd is en toch in staat
is om waarnemingen te doen.
Bij hooge panden zal hij als regel op
een der hoogere verdiepingen zich binnens
kamers begeven teneinde huis-alarm te
kunnen maken en naar zolder of vliering
te snellen, wanneer zich verdachte ver
schijnselen voordoen.
I Bij lagere panden zal de wachtsman zich
mede in de gezinsschuilplaats begeven, of
hij zal zioh buitenshuis in een loopgraaf of
achter een aarden wal opstellen In de
gevallen, dat deze laatste beveiliging de
voorkeur verdient, zal echter in den regel
ook de gezinsschuilplaats buitenshuis zijn.
Wanneer men zich in groote of kleine
openbare gebouwen bevindt, moet men re
kenen, dat men daar reeds een beveiliging
vindt, die men op straat nog zou moeten
zoeken! Men blijve dus binnen het ge
bouw, tenzij de eigenaars of beheerders een
veiliger schuilplaaats hebben ingericht en
men zich nog daarheen kan begeven.
Wanneer men op straat is.
Wanneer men op straat is, overweegt
men of men de eigen schuilplaats
nog kan bereiken. Is dit niet mogelijk,
dan tracht men in een openbare schuil
plaats veiligheid te verkrijgen en is
ook deze kans uitgesloten, dan zoekt
men dekking achter vooruitspringende
muren, in portieken of in openbare
gebouwen. Is het gevaar zeer dringend en
acht men geen schtiilplaats aanwezig, dan
vermindert men het lijfsgevaar in hooge
mate door plat op den grond te gaan
liggen.
Het gevaar om getroffen te worden door
granaatscherven is dan sterk verminderd,
doch men zal nog waakzaam dienen te zijn
tegen strijdgassen. Vreest men dat deze
verspreid worden, dan is men verplicht om
op te staan om zich, tegen den wind in.
naar een veiliger plaats te begeven. Een
zakdoek voor neus en mond. zoo mogelijk
met water gedrenkt, moet dan het gas
masker vervangen.
Bestuurders of geleiders van vervoer
middelen moeten zichzelf beveiligen, zoo
als hiervoren werd aangegeven. Hun auto
of wagen zetten zij rechts van den weg
met gedoofde of verduisterde lampen. Trek
dieren moeten worden vastgebonden. In
sommige gevallen zal men eenige dekking
kunnen vinden in of onder den wagen.
Wanneer het gevaar
geweken is.
Wanneer het gevaar geweken is, wordt
dit bekend gemaakt door het luiden van de
kerkklokken. Men kan dan voorzichtig uit
de schuilplaats te voorschijn komen; de
I vrijwillige brandwacht zal waarschijnlijk
voorlichting kunnen geven over hetgeen
gebeurd is en zoo zal men spoedig weten of
ramen en deuren weer geopend kunnen
worden. Dit houdt niet in, dat de geheele
omgeving reeds niet meer gevaar zou op
leveren. Zou er bij voorbeeld mosterdgas
verspreid zijn, dan zou het aanraken van
raamkozijnen, buitendeur of tuinhekje
reeds gevaar kunnen opleveren. Men zij
dus voorzichtig.
Dit houdt tevens in, dat men zich niet
noodeloos op straat begeeft. Binnen korten
tijd zullen de openbare diensten, op mel
dingen van u en anderen, de plaatsen, die
gevaar opleveren, hebben gereinigd en heb
ben opgeruimd. Niet-ontplofte projectielen
en andere gevaren, die den leek bedreigen,
zullen weggenomen zijn. Men zij dus niet
nieuwsgierig en men hervatte het normale
leven, zonder zich, indien overbodig, op
straat te begeven.
Personen, die zich ongerust maken over
een eventueel bekomen verwonding of be
smetting kunnen zich melden aan een van
de vele hulpposten. Zij moeten vermijden
andere prsonen te besmetten met een gif
tige stof. waarmede zij zelf vermoedelijk
in aanraking gekomen zijn.
t
Samenvatting.
De gevaren uit de lucht worden tot
een minimum beperkt, indien de ge
heele bevolking zich goed voorstelt
welke eischen gesteld worden:
Verzamelen van kennis.
Kalmte in uren van gevaar,
Zelfbehcersching en vastberadenheid
om de maatregelen te treffen, waar
voor men reeds n u het plan gereed
maakt.
Het gevaar uit de lucht is niet grooter
dan het gevaar, waarin men dagelijks ver
keert bij het loopen op straat. Slechts
heeft men voor zijn wandelingen reeds de
noodige kennis, kalmte en zelfbeheersching
verkregen om, ook op het drukste verkeers
punt. veilig te kunnen oversteken. Gelukkig
heeft de Nederlandsche burger geen erva
ring ten aanzien van het gevaar uit de
lucht. Geve God. dat deze ervaring ons
bespaard blijft, maar moeten wij in uren
van gevaar bepaalde moeilijkheden onder
het oog zien, laten wij dan nu reeds weten
waarop het aankomt:
Kennis,
Kalmte en
Zelfbeheersching tot het vol
brengen van onze plannen.
BUITENLAND.
Dui'.schland en Italië sluiten een nauw
politiek en MILITAIR verbond. (4e Bi.)
De Poolsch-Duitsche controverse en de
Britsch-Russisch-Turksche besprekingen.
(Buitenland, le Blad).
Het Engelsche koningspaar op weg naar
Canada. (Buitenland, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Voor het Noorden: afnemende be
wolking. Iets warmer overdag.
Droog weer. Zwakke tot matige
Oostelijke wind.
Voor het Zuiden: zwaar tot half
bewolkt. Droog weer. Zelfde tem
peratuur. Zwakke, veranderlijke
wind.
UITVOERING EERSTE LEIDSCHE
KLUCHT- EN REVUE-GEZELSCHAP.
Een geslaagde avond.
Zaterdagavond gaf bovengenoemd gezel
schap een tooneelavond in de groote zaal
van ..Den Burcht", welke in alle opzichten
geslaagd mag heeten. Te ongeveer half
negen verscheen de voorzitter J van Heu-
zen voor het voetlicht om alle aanwezigen
een hartelijk welkom toe te roepen, in het
bijzonder de genoodgden van verschillende
zusterverenigingen. Nadat spr voorts
mededeelingen had gedaan aangaande de
vereeniging besloot spr. met den wensch
dat ieder een gezellen avond zou hebben
en dat het programma in den smaak mocht
vallen.
Als opening van het programma gaf mej.
Crania eenige zangnummertjes ten beste,
waarmede zij veel succes oogstte. Later n
den avond vergastte ook de heer J. v. Heu-
zen. voor de geregelde bezoekers geen on
bekende. de aanwezigen op enkele zang
nummers. die eveneens insloegen gehoord
het gul gegeven applaus, dat ook mej.
Crama en den heer B Gaykema ten deel
viel.
Na de rauze vervolgde men met de op
voering van een blijspel in drie bedrijven
..Pantoffelpijn" door P. A Bruinsma. Dat
van deze opvoering onverdeeld genoten is.
bewezen de aanhoudende lachsalvo's en het
dankbaar applaus na elk bedrijf. Er werd
over de geheele linie goed werk geleverd,
waarbij men de nu en dan gemaakte foutjes
op den koop toenam. De le'ding van dezen
avond was bii den heer J Rosier als altijd
in goede handen evenals het kap- en
grime-werk bii den heer P v d Pijl.
Een gezellig bal onder leiding van den
heer Ant. de Groot, met muzikale mede
werking van Hofenk's Melody Makers", die
den geheelen avond voor goede muziek
zorgden, bracht het einde' van dezen avond,
waarvan velen genoten hebben en waarop
het gezelschap met genoegen kan terugzien.
