BINNENLAND [DÖOD-OP? SANOSTOL Minister Steenberghe over de landbouwcrisispolitiek LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 12 April 1939 Derde Biad No. 2424C 80ste laargang Èerste oefentijd van 18 maanden Verkeersongevallen in Februari GEMENGD NIEUWS Twee brandkasten opengeboord Inkwartiering mogelijk VRAGENRUBRIEK De maatregelen nog geruimen tijd noodig Groole brand in kurkenfabriek te Apeldoorn Dagbladreclame is niet te vervangen De mededeeling in de radiorede, welke minister-president Colijn gistermorgen heeft gehouden, dat het noodig is bijzon dere voorzieningen te treffen, die een meer permanent karakter dragen en van zooda- nigen aard zijn, dat in geval van interna- ftionale spanningen niet telkens tot het treffen van bijzondere maatregelen behoeft te worden overgegaan, schijnen te slaan op materieele voorzieningen in de grensgebie den en aan de kust en op maatregelen be treffende het permanent ter beschikking hebben van een grootere sterkte aan man schappen voor de grens- en kustbeveiliging dan op het oogenblik mogelijk is. Voor de aangekondigde versterking van de troepen voor permanente beveiliging van de grensgebieden en de kuststrook had de regeering de keus uit een drietal systemen, nJ. oprichting van een vrijwilligerscorps, waarvan de manschappen zich voor een zeker aantal jaren zouden moeten verbin den als beroepssoldaat dienst te doen. ver der een vergrooting van het jaarlij-ksch con tingent en in de derde plaats verlenging •van den eersten oefeningstijd. Wij meenen te weten, dat de regee ring het laatstgenoemde systeem heeft gekozen, o.m. uit overweging, dat ver dere uitbreiding van het contingent onevenredige verhooging van kosten zou meebrengen van materieel en en- cadreering, kazerneering en dergelijke. Naar het oordeel in bevoegde kringen, zal nu de eerste oefeningstijd verlengd worden waarschijnlijk tot 17 of 18 maanden. Na een eerste opleiding van vijf of waar schijnlijk zes maanden, zouden de dienst plichtigen dan tweemaal zes maanden als tweede bataljon in de grensgebieden dienst doen, in verband met het bestaande stelsel van onder de wapenen komen in twee ploegen. Aldus zouden de manschappen na zes maanden verdere oefening in de gar nizoenen, waar thans de tweede bataljons zich gedurende de tweede helft van hun diensttijd van elf maanden bevinden, nog zes maanden besohikbaar zijn om dienst te doen in het grensgebied, waar. gelijk reeds gemeld, reeds nadere materieele voor zieningen worden getroffen, en ter plaatse van hun oorlogsbestemming nader te wor den afgericht. Het is natuurlijk mogelijk deze termijnen nog iets korter te nemen, doch dat zou extra-moeilijkheden kunnen opleveren in verband met de tijdstippen van eerste op komst onder de wapenen. Een wetsontwerp tot overeenkomstige wijziging van de DienstpAichtwet zou vrij wel gereed zijn. „Tel." De cijfers van het Centr. Bureau voor de Statistiek betreffende de verkeersongeval len in de maand Februari 1939 toonen een minder gunstig beeld dan ln de overeen komstige maand van het vorig jaar, schrijft de K.N.A C. De cijfers voor de laatste zes maanden zijn als volgt: itusschen haakjes de cijfers van vorig jaar.) September 1938 October 1938 November 1938 December 1938 Januari 1939 Februari 1939 gedood 68 (61) 90 (47) 68 (62) 42 (45) 42 (52) 46 (39) INBRAAK TE AMSTERDAM. Te Amsterdam hebben inbrekers twee brandkasten opengeboord in het kantoor van het reisbureau Lissone aan de Le d- schestraat 5 In totaal hebben zii een bedrag van nrm 11.000 gulden buitgemaakt. 9400 gul- bank- bonden. Toen bleek, dat het ongelukkige slachtoffer daarna nog leefde, hebben de moordenaars hem met een knuppel eenige slagen op het hoofd toegebracht, waardoor hij gedood moet zijn. Op zoek naar buit hebben de mannen zelfs de klok van den muur gerukt en haar stukgetrapt, om te zien of er geld in ge borgen was. Het gestolen bedrag staat nog niet vast. De buren, die op eenigen afstand wonen, hebben van het nachtelijk drama niets bemerkt. Men neemt aan, dat de da ders met de gewoonten en omstandigheden van het echtpaar bekend moeten zijn ge weest. De aanwijzingen van het vrouwtje zijn zoo vaag, dat het politie-onderzoek. dat plaats heeft onder leiding van den majoor der Almelosche recherche A. Koot, er wei- den hiervan bestaat uit vreemd papier en vreemde munten. De rest is Hol- I njg door wordt geholpen landsch geld bankpapier en zilvergeld Zoo De omgeving is over grooten afstand af zijn er 31.000 Belg sche francs. 8000 Zwit- gezooht. Letterlijk alles in de woonkamer sersche francs. 7000 lires en 239 pond ster- I was met bloed besmeurd en er bestaat reden ling verdwenen in-zilvergeld. deels in papiergeld deels ernstig gewond 452 (417) 408 (404) 365 (329) 326 (306» De roofmoord te Holten 314 (287) Mede in verband met het in de komende maanden te verwachten drukkere verkeer (volgens de tellingen van den Rijkswater staat was er in April 1938 28% meer ver keer op de wegen dan in Januari van dat jaar), wil de K.N.A.C. ten behoeve van een veiliger verkeer ditmaal nog eens een be roep doen op alle weggebruikers, met voor zichtigheid. beleid en vooral ook de noo- dige wellevendheid aan het verkeer deel te nemen Niet in de laatste plaats geldt deze aan beveling ook voor de voetgangers. Immers de ten onrechte veelal heerschende mee rling, dat alleen en uitsluitend het snelver keer debet zou zijn aan de verkeersonge vallen werd door de meer dan voorheen gedetailleerde ongevallenstatistiek over 1937 naar het land der fabelen verwezen. Daarbij bleken nl. t a v. het aantal doode- lijke ongevallen de fouten waaraan deze ongevallen waren te wijten, voor 28.7 oij voetgangers en voor 25.3% bij bestuur ders van niet-motorische voertuigen. In liet Staatsblad ls afgekondigd een Koninklijk Besluit, waarbij de opperbevel hebber van Land- en Zeemacht wordt ge machtigd om op zoodanige wijze in de behoeften van Inkwartiering, onderhoud, transporten en ieverantiën van allerlei aard (ook aan paarden, rund-en ander vee) te voorzien of door zijn ondergeschikten te doen voorzien, als hem, op zijn ver antwoordelijkheid, het meest geraden voor komt. Gelijke machtiging wordt verleend aan den commandant eener linie, vesting of sterkte, doch alleen voor zoover betreft het terrein in het gebied van de linie, stel ling of sterkte, waarover de staat van oorlog of van beleg zich zal uitstrekken. BOND VOOR GEREF. JEUGD ORGANISATIE. De 27e jaarvergadering. Onder presidium van den heer Joh. C. Francken van Zeist werd heden in K. en W. te Utrecht de 27e jaarlijksche alge- meene vergadering gehouden van den bond voor Geref. Jeugdorganisatie, bijgewoond door jeugdleiders uit het geheele land. De voorzitter opende hedenmorgen om half elf de vergadering op gebruikelijke wijze, waarna hij allen welkom heette en een openingswoord sprak. Hierna kwam het jaarverslag van den secr.-penn., den heer M. Grashoff van den Haag aan de orde. We ontleenen daaraan dat het aantal leden der knapen- en meis jesvergaderingen steeg van 22.778 op 23.149 Van de kampen werd gebruik gemaakt door 367 jongens en 184 meisjes. De ver lies- en winstrekening sluit met een eind cijfer van f. 27.764.72 en de balans met f. 30.600.34. De verslagen werden goedge keurd en de penningmeester van zijn be heer gedechargeerd. Besloten werd de volgende jaarvergade ring in de Paaschweek van 1940 wederom te Utrecht te houden. De aftredende bestursleden, de heeren M. Grashoff te Den Haag, J. E. Kok te Noordwijk aan Zee en J. Timmermans te Barendrecht, werden allen herkozen. Aangenomen werd een voorstel van het bestuur inzake de samenstelling van dit college, waardoor van elke Gew. Jeugdlei dersorganisaties één vertegenwoordiger in het bestuur zal zitting krijgen, benevens een aantal rechtstreeks door de jaarver gadering te kiezen personen. In 1940 zal het bestuur dan komen met een voorstel tot wijziging van statuten en reglement. In de middagvergadering trad als referent op prof. dr. K. Dijk, hoogieeiaar aan de Theol, School te Kampen, met het onder werp: „Vorming van persoonlijkheid en karakter". TELEFONEER NIET TE VEEL. Het departement van Defensie doet het verzoek, dat een ieder zich bij het voeren van telefoongesprekken zoowel wat aan tal als wat duur van de gesprekken betreft tot het uiterste zal beperken, daar het anders noodzakelijk zal zijn over te gaan tot uitsluiting van een groot gedeelte van de aansluitingen van de telefoongebruikers. Dit verzoek wordt gedaan ten einde ge sprekken, welke van militaire zijde moeten worden gevoerd, niet te vertragen. VERSPREIDE BERICHTEN. De gewone audiëntie van den minister van Justitie zal op Vrijdag 14 April as. niet plaats hebben. Bij Kon. Besluit is benoemd tot vice- president van de arrondissements-recht- bank te 's-Gravenhage: mr. H. W. E. Klomp, thans rechter in gemelde recht bank. Bij Kon. Besluit is met ingang van 1 Mei benoemd tot burgemeester der ge meente Oldekerk: mr. M. Ritzema: met ingang van 15 Mei tot burgemeester der gemeente St. Maarten: mr. R. Kooiman en met ingang van 20 April tot burge meester der gemeente Rozenburg: jhr. L. G. Just de la Paisières. J. B. te L. - Zooals U de zaak voorstelt was er inderdaad een geldig doelpunt ge maakt. DADERS GAVEN ZICH UIT VOOR VELDWACHTERS. De „Telegraaf" meldt: Het parket uit Almelo, onder leiding van den officier van Justitie, mr. F. H. Wolfson, heeft gister middag een langdurig onderzoek ingesteld, in verband met den gruwelijken roofmoord te Holten, waarvan de 73-jarige landbou wer Leetink het slachtoffer is geworden, terwijl zijn vrouw zwaar gewond werd. Men heeft vrouw Leetink, die in het St. Jozef-ziekenhuis te Deventer is opgenomen, en wier eene kaak zoo goed als verbrijzeld is. zoodat ze nauwelijks iets kan zeggen, een kort verhoor kunnen afnemen. Daar uit is gebleken, dat de bejaarde vrouw des nachts om één uur nog aan tafel kousen heeft zitten stoppen voor haar man. Dit klinkt vreemd, maar het echtpaar stond in de omgeving bekend als zeer zonderling. Zoo is het bekend geworden, dat beiden des nachts om beurten sliepen en waakten, daar zij steeds bevreesd waren voor over vallen, omdat zij hun geld thuis bewaarden. Venters hadden wel eens bemerkt, dat de vrouw in een kistje met papieren geld zat te frommelen en dit haastig wegstopte. Ook is het eens voorgekomen, dat de vrouw met verscheidene bankbiljetten van honderd gulden in het dorp kwam om deze te wis selen, waarbij bleek dat het briefjes waren, die reeds jaren aan de circulatie waren onttrokken. Vaak heeft men den menschen aangeraden het geld naar een bank te brengen, doch dat vertrouwden zij niet. De vrouw heeft nu verklaard, dat des nachts om circa één uur aan de voordeur geklopt is. Zij dacht er niet aan open te doen. doch men bleef kloppen en toen zij vroeg wie daar was, kreeg ze ten antwoord: „Ik ben het, veldwachter Heyink". Dze veldwachter liep des nachts wel eens bij de oude lieden, van wie er immers altijd een wakker was, aan en vroeg dan of alles orde was. De vrouw deed nu open en werd onmiddellijk door de twee binnen dringende mannen neergeslagen. Dit zelfde geschiedde met haar man, die uit bed was gekomen. Er heeft een ernstige worsteling plaats gehad tusschen de bandieten en den ouden, doofl krassen Leeting, waarbij de vrouw machteloos moest toezien. Leeting werd neergeslagen en aan handen en voeten ge- voor de veronderstelling, dat ook de aan randers er niet zonder kleerscheuren zijn afgekomen, daar de oude Leetink ziich met het deksel van een melkbus manhaf tig verdedigd heeft. In de geheele buurtschap Het Look, waar cieze tragedie plaats greep, heerscht onder de boeren de grootste verontwaardiging over dezen laffen roofoverval. BOERDERIJ IN VLAMMEN OPGEGAAN. Gisteravond om zeven uur bemerkten de kinderen van den landbouwer Gieles aan de Hutstraat te Oss. die alleen thu's waren, dat in het achterhuis van de boerderij brand was uitgebroken. Onmiddellijk waar schuwden zij de buren, waarop deze een deel van het vee uit de stallen wisten te redden Inmiddels breidde het vuur zich snel u:t. De gealarmeerde plaatselijke brandweer slaagde er niet in de boerderij te behouden. Deze werd geheel een prooi der vlammen. Eenize varkens en een aantal k'ppen. die niet tijd'g in veiligheid konden worden ge bracht. verbrandden. Ook de inboedel en eenige landbouw machines werden door het vuur vernield. Dan moet U Sanostol nemen, het natuurlijke levertraan-product voor jong en oud, met het hooge gehalte aan vitaminen A, D, B en C en zoo verrukkelijk van smaak door het toe gevoegde sinaasappelsapSanostol verdrijft Uw vermoeidheid en geeft U Uw kracht en uithoudingsver mogen terug. Sanostol is practisch vetvrij en kan dus met water wor den vermengd. Per flacon f. 1.40; „familieverpakking", 2'/, x zooveel inhoudende, slechts f. 2.75, dus extra voordeelig: „Het lekkere levertraan-product!" BROCADES STHEEMAN PHARMACIA 2615 (Ingez. Med.) KIND VERDRONKEN. Gistermiddag is te Hoogkerk het VA- jarig zoontje van den heer Hazenberg in een sloot nabij de ouderlijke woning ver dronken. Het kind speelde met een hond op het weiland en is toen in de sloot ge raakt. Toen de moeder angstgeschreeuw hoorde kwam zij erop af. Zij zag toen dat de hond pogingen aanwendde om het kind uit het water te halen. Toen men echter het kind op het droge had gebracht bleken de le vensgeesten reeds geweken. AAN GEVOLGEN VAN EEN VAL OVERLEDEN. Vrijdagmiddag was de 5-jarige W. Boen der, wonende aan den Pleinweg te Rotter dam, aan het spelen op een terrein aan het Ameiandsche plein aldaar, waar een aantal rioolbuizen lag opgeslagen. De knaap is van een der buizen afgevallen en kwam met het hoofd op den grond terecht. Hij klaagde over hoofdpijn en werd door zijn zusje naar huis gebracht. Daar de pijn erger werd, achten de ouders het nood zakelijk een dokter te waarschuwen, die constateerde, dat het knaapje een schedel fractuur had bekomen. Per auto is het kind naar het ziekenhuis aan den Coolsingel vervoerd, waar het thans is overleden. THEE DOETJE GOED! Voor de radio heeft minister steenberghe gisteravond gesproken over de landbouw crisispolitiek In deze eerste van vier lezingen gaf hij een algemeen overzicht van de redenen, die der regeering tot haar maatregelen hebben genoopt, hun inhoud en hun doel. De minister gewaagde van de algemeene belangstelling voor de landbouwcrisismaat regelen, begrijpelijk, omdat ieder Nederlan der er den invloed van ondergaat. De aan leiding tot het regeeringsingrijpen in het licht stellende, herinnerde spreker aan den prijsval der landbouwvoortbrengselen in de jaren 19291931. De groote nood. waarin de landbouw door deze sterke prijsdaling kwam te verkeeren. deed verwachten, dat. indien geen maatregelen tot hulp genomen wer den, de geheele boerenstand in Nederland ten onder zou gaan en het land weldra braak zou komen te liggen met zeer funeste gevolgen voor geheel Nederland, tenzij men al of niet rechtstreeks bij den landbouw was betrokken. Immers omstreeks 1/3 van de geheele bevolking is direct of Indirect van den landbouw afhankelijk. Bovendien zou aan het economisch bezit van Neder land groote schade zijn toegebracht, indien vruchtbaar bouw- en weideland braak kwam te liggen, om van de gevaren welke uit een dergelijken toestand in geval van oorlog voor de voedselvoorziening van ons volk zouden ontstaan, niet te spreken. Daarom besloot de regeering tot het ver- leenen van steun om den landbouw voor ondergang te behoeden. De middelen hier toe wilde zii in hoofdzaak verkrügen door de landbouwproducten met een heffing te belasten, waardoor de prijzen zouden stij gen. Dit was volkomen gemotiveerd, aan gezien de prijzen zoodanig waren gedaald, dat de consument er abnormaal profijt van trok. terwijl de boer zelfs de kosten van voortbrenging nog niet vergoed kreeg, een ook sociaal niet te rechtvaardigen toestand. Door nu verschillende producten als b.v boter, rund- en varkensvleesch. suiker, met een heffing te belasten en andere produc ten zooals b.v. brood op andere wijze in prijs te ,doen stijgen, bereikte men dat eener- zijds de consument voor de producten zoo veel mogelijk de Nederlandsche productie kosten betaalde en anderzijds gelden be schikbaar kwamen om aan den boer voor zijr. producten een zoodanige opbrengst te rakter van bedrijfssteun is dan ook geko- verschaffen. dat zijn prouctiekosten werden zen en behouden. Bij de steunverleening gold het be ginsel van steun aan het product, on afhankelijk ran den toestand van den producent. Vaak werd getwijfeld of dit systeem wrel juist is en of de steun niet afhankelijk moest zijn van de omstan digheden waarin de boer verkeerde. Onder het huidige systeem krijgt im mers de welgestelde boer voor zijn pro ducten naar verhouding evenveel steun als zijn arme huurman. Bij de keuze van dit beginsel heeft de regeering zich laten leiden door verschil lende motleven Bij steun naar behoefte zou de mogelijkheid worden geopend dat de rijke boer of onmiddellijk zijn bedrijf zou verpachten aan een pachter, die wel voor steun in aanmerking kwam. of zijn grond braak zou laten liggen. Voorts heeft steun naar behoefte eenigszins het karakter van armenzorg en voor den algemeenen toe stand en de geestesgesteldheid op het plat teland zou dit zeer ongunstig zijn. Het ka- GEHEELE GEBOUW VERWOEST. In den afgeloopen nacht is de groote kurkenfabriek van de N.V. Asbest en Kurkwerk H. Geerdink. gelegen aan het Apeldoornsch-Dierensche kanaal te Apel doorn tot den grond toe afgebrand. Omstreeks één uur ontdekte de nacht waker van de fabriek op zijn ronde in de zagerij en platenperserïj een begin van brand. Toen de Apeldoornsche brandweer met groot materiaal ter plaatse verscheen, stond de fabriek reeds in lichter laaie. Met vijftien stralen werd het bluschwater op de vuurzee geworpen. Den geheelen nacht duurde het blusschingswerk en eerst van ochtend kon met het nablusschen van de smeulende voorraden kurk worden begon nen. Hel geheele fabriekscomplex met alle machinerieën is door het vuur ver woest. Dertig man personeel is door dezen brand zonder werk gekomen. De oor zaak van den brand moet worden ge zocht in zelfontbranding van de kurk. Fabriek en machinerieën waren op beurspolis verzekerd. De vennootschap was echter niet te gen bedrijfsschade verzekerd. De schade beloopt in de tienduizenden guldens. Het bedrijf zal geruimen tijd stil moeten liggen. IN HET HOL VAN DEN LEEUW. goed gemaakt (zng. richtprijs). Van dc zijde de consumenten is op de landbouw-crisismaatregelen vaak de critrek uitgeoefend, dat zij de kosten van levensonderhoud hebben doen stij gen. Deze critiek is niet billijk. Men ziet daarbij .voorbij, dat deze maatregelen geen extra-belasting beteekenen. maar dat zij dienen om te voorkomen, dat de consument ten koste van den boe renstand van de normale lage prijzen zou profiteeren. Aan den anderen kant wordt van land- bouwzijde wel beweerd, dat hetgeen de boer voor zijn producten ontvangt niet meer is dan de wereldmarktprijs. Ook dit is niet juist. De maatregelen toch zijn er op ge richt den boer zijn productiekosten zooveel mogelijk te vergoeden en waar deze kosten in ons land in het algemeen hooger liggen dan in de overige landen, ontvangt de boer dus ook meer dan de wereldmarktprijs. Op den duur bleek, dat de prijsval geen voorbijgaand verschijnsel was, maar een gevolg van belangrijke structurele veran deringen in de economische politiek van verschillende landen. Met het oog op deze omstandigheden dienden verschillende maatregelen getrof fen te worden. Ten einde den boer den richtprijs voor zijn producten te waarbor gen zijn verschillende wegen gekozen. Ook voor de producten, die ter vervan ging van de voortbrengselen van landbouw kunnen dienen, bleken op den duur bijzon dere voorzieningen noodig. Zoo moesten, toen de boter duurder werd. om te voor komen. dat margarine, vetten en oliën als vervangingsproducten te veel gekocht zou worden deze producten ook belast worden. Uit deze heffingen kon weer de steun aan de veehouderij wrorden betaald. Uit een en ander blijkt, dat aan de land- bouw-crisis-maatregelen zeer doelbewuste richtlijnen ten grondslag liggen, waaraan sedert het uitvaardigen van de tarwewet 1931 is vastgehouden. Ten slotte betoogde de minister dan het groote doel. hetwelk met deze maatregelen werd beoogd, het in stand houden van den Nederlandschen landbouw, ongetwijfeld is bereikt. Spreker verwachtte dat deze maatregelen zeker nog geruimen tijd nood g zullen zijn Inbraak bij een veldwachter. In den afgeloopen nacht is te Stolwijk ingebroken bij den gemeente-veldwachter Van Roijen. bij wien ontvreemd zijn een gouden armband, een gouden horloge en een beursje met ongeveer f. 10.inhoud. Toen de veldwachter gisternacht met de oproepingskaarten voor hen, die tot de grensbataljons behooren, in het dorp was om deze te bezorgen, heeft een inbreker kans gezien door openschuiving van een raam aan de voorzijde van zijn woning aan den Goudschen weg binnen te dringen. Na meegeomen te hebben wat hij van zijn gading vond, is hij door de achterdeur ver- troken. De vrouw van den veldwachter sliep en heeft van het gebeurde niets gemerkt. De ongewenschte bezoeker heeft geen spoor achtergelaten. DOODELIJK ARBEIDSONGELUK. Gistermiddag ongeveer twee uur is in de pakloods van de wed. D S. van Schut ten en Zn., een textielfabriek te Veenen- daal, een doodelijk ongeluk gebeurd. De 36-jarige N. Schoeman. gehuwd en vader van twee kinderen, was bezig met het ver plaatsen van balen wol. Plotseling is een van de zware balen, wegende 500 kg, aan het rollen gegaan. S. werd door de baal ge troffen en ernstig aan het hoofd gewond. Geneeskundige hulp mocht niet meer ba ten. Het slachtoffer is eenige oogenblikken na het ongeluk overleden. VEESCHUUR DOOR BRAND VERWOEST. Gistermiddag heeft om kwart voor twee te Laren (Gld.) een felle brand gewoed in de veeschuur van den heer B. J. Eskes, ge legen op korten afstand van de kapitale boerderij van jhr Martens van Sevenho- Bii intrekking van den prijssteun zou het ven. De Zutiensche brandweer wist te landbouwbedrijf weer met verlies werken. De regeering is echter bezig te trachten eenige verandering in den vorm te brengen, daar zij overtuigd is dat aan het huidige ambtelijke gecentraliseerde systeem van uitvoering belangrijke gebreken kleven en het gevaar dreigt dat de landbouw verleert op e'gen beenen te staan Het ligt dan ook in het voornemen der regeering bij de bepahng en utvoering dei- maatregelen meer en meer terug te treden en het georganiseerde landbouwbedrijf zelf de regelingen in handen te geven, waartoe het eigen organen zal moeten vormen. voorkomen, dat de met riet bedekte boer derij een prooi der vlammen werd. De nieuwe schur echter werd geheel door het vuur verwoest. Zeven koeien en twee var kens kwamen in de vlammen om. Verzeke ring dekt de schade.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 9