Het verlossende woord
30 millioen extra crediet voor
werkverruiming
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 8 April 1939
Vierde Blad
No. 24244
Een
speciaal staatsbedrijf
wordt ingesteld
80ste Jaargang
Een
Paqschverhaal
Ingrijpende plannen der regeering
SPREEKCEL
Door ALMANZOR.
Paschen
Ontelbare klokken, die luiden: machtige
bronzen met zware galmen; andere die
lichter en helder-luid opzingen, en eindelijk
de kleine klokjes waarvan het hoog en ijl
geklank als uit zilveren klepels en zilve
ren wanden denken doet aan een koor van
juichende kinderstemmen: zóó was het een
maal in Rusland het oude „heilige" Rus
land. Totdat de storm van den nieuwen
dageraad opstak: uit de torens van Mos-
kou's koepelkerken en kloosters wierpen
torsende zwoegers de klokken omlaag mpt
de gouden kruisen.
Paschen 1918
In de congreszaal, waar de „Bezbozjniki"
(de „god-loozen") een massasamenkomst
hebben belegd herinnert nog veel aan het
zoo nabije verleden, toen deze zelfde ruimte
vervuld werd van liturgische zangen, ge
beden en Utaniën der Grleksch-Orthodoxe
Kerk. Eerbiedwaardig oud was dit heilig
dom met zijn laat-Byzantijnsche gewelven,
en beschilderde wanden, waarop nog overal
de zachte tinten van heiligen en apostelen
met -lange-gewaden praalden, en om de
baardige hoofden dofgoud de gloriën gloei
den Evenwel hadden ijverige handen ge
tracht zooveel mogelijk van deze ikonen te
bedekken met reusachtige roode doeken,
waarop het sikkel-en-hamer-embleem der
Sowjets prijkte, en een reeks uitspraken
van Marx en Lenln te lezen stonden
Axel Paulsen, wien, als gast in de Russi
sche hoofdstad, na een afwezigheid van
twee jaren het „nieuwe" Moskou nog tame
lijk vreemd was. spelde die opschriften
twintig, dertig maal Als niet kameraad
Starnow hem verzocht had méé te gaan
naar dit Paaschcongres (waarvoor beroem
de sprekers al weken te voren waren aan
gekondigd' zou hij hier niet zijn geweest.
Want, zelfs de vader van Starnow met zijn
herinnering van hl meèr dan zeventig
Paaschfeesten moest bekennen, nog nim
mer een Paschen als dit jaar te hebben
beleefd, zoo rijk aan lente-verrukking. De
boomen spiegelden hnn teerste groen daar
buiten ln het trage water van de Moskwa-
rivier, en het wijde wolkeloos-blauwe van
den vroegzomerschen hemel was er vol
warmtegetril, vol vogelgeluiden en bloei-
geur
Buiten
Bulten, zoo dacht hij met een glimlach,
straalde Gods zon en deed een heerlijk won
der aan Rus-
land! Doch
hierbinnen
waren duizen
den die het
niet zagen,
die zich opge
sloten hadden
en met een omvangrijk bouwwerk van ver
klaringen en betoogen het bestaan van een
Opperweeen ontkenden.
Nu sprak kameraad Tsjernik; hij wees op
het tekort schieten der Fransche Revolutie
toen RóbëSpië'ffê in een decreet de exi
stentie van een God als „onweerlegbaar"
had vastgesteld, eischte hij van de Conven
tie, dat Frankrijk den twintigsten Prairial
van het jaar II der Republiek het feest
van het Opperwezen plechtig zou vieren!
Door dez.e erfenis van „allerverwerpelijk-
ste bougeois-waandenkbeelden" heeft Ro
bespierre enkel en alleen zijn eigen val ver
haast, en met hem den val der Revolutie,
die weldra m het moeras van een hopelooze
verburgerlijking wegzonk, en in haar
doodsstrijd z)óh tegen het volk zelf keerde!
Welnu dan, kameraden, laat ons niet in
zulke fouten vervallen: geen tsaar op aar
de geen tsaar in den hemel!"
En zoo ging het verder
Axel zag rond in de zaal, op zoek naar
bekende gezichten. Destijds, twee jaar ge
leden, had hij een maand lang in deze stad
vertoefd, in den heeten zomer van 1916
Applaus onderbrak zijn gedachten.
Daar stond op het sprekersplatform een
grijze, stokoude vrouw, die volgens haar
eigen verklaring onder vijf tsaren geleefd
had, doch nu dankbaar was, dat het volk
zich bevrijd had, en dat zij van dezen lang
verbeide)), nieuwen tijd het morgenrood
nog had mogen aanschouwen. „Dankbaar -
jegens wien?'' vroeg Axel zich af.
En töërt kameraad Tsjernik na dit inter
mezzo opnieuw van achter de groene be
stuurstafel naar voren trad. thans om aan
te toonen, hoe het wetenschappelijk onder
zoek van de grootste geleerden in het laatst
dér negentiende eeuw den doodsteek had
toegebracht aan de „begrippen God en reli
gie", dwaalde Axel opnieuw af. Vaag, en
alsof Tsjernik's stem van heel ver kwam,
hoorde hij hem zeggen, dat het geloof in
een Opperwezen heden even verouderd
mocht heeten als aan te nemen, wat de
menschheld duizenden jaren achtereen
tot Kepler en Galllel steeds gemeend
had, namelijk dat de aarde een plat vlak
was, en dat de zon in het Oosten opkwam
en in het Westen onderging. Geen priester,
schreeuwde kameraad Tsjernik, kan den
voortgang der wetenschap stuiten! De we
tenschap bevrijdt ons van de ongegronde,
belachelijke vrees, waarmede de kerken
millioenen zielen kluisteren." En fel ver
volgde hij den strijd tegen „de drogredenen
van het fanatisme
Dan, temidden van de duizenden die hier
luisterden, herkende Axel drie gezichten.
Links, onder een van de zijbeuken Igor Da-
nilowitsj Joerjew, een der voormannen van
de beweging: vlak bij hem zaten twee jon
gens van veertien jaar, Grisja Dosjkin en
Paul Ermolow. Joerjew had hij eerst giste
ren ontmoet, de beide kinderen waren voor
hem nog bekenden uit 1916.
Weer zag hij dien zomer in zijn herinne
ring terug. Er was een dag geweest, dat
Starnow met de leerlingen van de drie
hoogste klassen van zijn school een picr.ic
ln de omgeving van Moskou maakte. Alle
jongens waren aan Axel, den Zweedschen
gast, voorgesteld, maar van de 54 gezichten
nad hij er nauwelijks tien onthouden, cn
van de namen niet meer dan die twee
waarvan de jeugdige dragers hem het
meest hadden getroffen: Paul en Gris.ia
De roeitocht op de Moskwarivier was een
onvergetelijk feest geworden, niet alleen
voor de leerlingen, doch ook voor vriend
starnow en hemzelf. Het was moeilijk zich
voor te stellen, dat deze jongens thuis
hoorden in gezinnen waar bijna overal een
vader of een oudere broeder aan het oor
logsfront streed en mogelijk op ditzelfde
oogenblik, onder deze zelfde zon, in een
loopgraaf, tusschen bloed en modder
Opeens had er een onder de scholieren
voorgesteld, de booten naar het oeverriet te
sturen, en te gaan zwemmen. Het voorstel
was met gejuich begroet. In enkele oogen-
blikken tijds hadden de Jongens zich ont
kleed; en toen werd Axel getroffen door
iets, dat een vreemdeling als hem wel
moest verwonderen. Alvorens in het water
te springen maakten Paul Ermolow, Grisja
en op hun voorbeeld ook alle anderen op
twee van de oudsten na over voorhoofd
en borst het teeken des kruises.
„Een vroom oud-Russisch gebruik," had
Starnow spotlachend verklaard: „Wat je
hier ziet. beste vriend Axel, is nog een
laatste restje „heilig" Rusland: geen ge-
loovig kind in het tsarenrijk, dat niet vóór
een onderdompeling in het water zich be
kruist. Misschien is het wel een herinnering
aan duizend jaren geleden, toen het ge-
heele Russische volk op bevel van Vadertje
Wladimir van Kiëw zich in de wateren van
den Don heeft laten doopen. Ik weet het
niet, maar ik kan je mij je verbazing voor
stellen En dat zoo'n gewoonte nu nog be
staan kan. in onze twintigste eeuw!"
Axel had toen hij herinnerde het zich
nog zeer goed eveneens geglimlacht.
Doch zonder spot. „Wie zal zeggen," opper
de hij eindelijk, „of niet onze hoogste men-
schelijke wijsheid in de sterren de grootste
dwaasheid zal zijn? En of misschien, wat
wij een dwaasheid noemen daar de zuivere
wijsheid blijkt?
„Je bent een dichter, Aksja," antwoord
de kameraad Starnow: „een onverbeter
lijke droomer
Dat was twee jaar geleden. Dit voorjaar
had Axel voor een speciale studieopdracht
opnieuw Rusland bezocht. Na nog geen
twintig maanden van afwezigheid had hij
het ternauwernood herkend, zoozeer was
alles veranderd!
Twee revoluties, die van Februari en die
van October hadden er alles veranderd; en
dat hij tien dagen („slechts" tien dagen!)
na zijn vertrek uit Stockholm reeds in Mos
kou was. had zijn gastheer, en daarna ook
hemzelf bijkans ongeloofelijk toegeschenen.
Enkele dagen lang doorkruiste hij de stad.
Hij had gezien, hoe soldaten van de roode
garde hun vroegere superieuren tot dwang
arbeid presten, hun hoonend in het gelaat
spuwden of zelfs met de nagaïka afransel
den. Hoe voormalige tsaristische officieren,
beroofd van hun decoraties, ln het open
baar bedelden voor de café-terrassen, waar
vreemdelingen zaten, hunkerend grabbel
den naar in de modder gevallen suiker
klontjes, of voor geld zongen en dansten;
terwijl aristocratische vrouwen, met na
men die eenmaal luisterrijk schitterden,
vandaag een leven van voortdurenden
smaad en bittere onteering leidden
Schrikwekkend wraakgericht, dat hem
evenwel niet zonder rechtvaardigheid toe
scheen.
Alleen waar bleef nu het geluk voor de
millioenen „vernederden en beleedigden"
van gisteren? Axel had een bezoek aan
Starnow's school gebracht. En daar, in de
negende klasse was hij getuige geworden
van een onvergetelijk voorval.
Het was de klasse, waar Igor Danilowitsj
Joerjew les gaf.
Starnow had het „bezoek" aan den
klasse-leeraar voorgesteld, en toen was de
les voortgegaan.
De leerling Dosjkin dat was Grisja
dien hij terstond herkend had, moest een
rekenkundig vraagstuk oplossen.
„Komaan," hielp Joerjew den jongen,
„het is toch hoogst eenvoudig, nietwaar?
Een „poed" brood, hoeveel zolotnik weegt
dat? 'n Leerling uit de eerste klas weet al
het antwoord! Kom
„Een poed brood..." herhaalde de knaap,
als in een droom. Toen eerst trof Axel het
bleeke uitgeteerde hongergezicht van het
kereltje, en zag hij datzelfde merkteeken
van gruwelijke ellende ook bij de andere
kinderen.
Een poed brood
„Jij hebt vanmorgen zeker niets gege
ten?" vorschte Joerjew.
„Nee, kameraad."
„Dacht ik al. En je heb natuurlijk hon
ger. Maar vadertje, geloof JIJ ln God?"
„Ja, kameraad."
„En Je gelooft ook. dat die God gebeden
verhoort, nietwaar? Komaan, bid dan om
brood! Bid er nü om! Als die God bestaat
kan hij toch wel voor een kleinen hongerl-
gen jongen, die om brood vraagt, een won
der doen? Bid, zeg ik je!"
Axel had toegeluisterd, en zag nu vol
ontzetting wat er verder gebeurde.
Met trillende hand maake de kleine
Grisja een kruisteeken, sloot de oogen en
bad. Doodelijke stilte in de klas.
Eindelijk, de seconden leken Axel uren,
sloeg het kind de oogen op.
„Amen," sprak Joerjew spottend. „En
waar is nu het brood, lieve Grisja? Er ligt
nog niets, dan alleen een schrift en een boek
op je bank. Ik zie geen brood; of zie jij
het soms?"
„Nee, kameraad
„Welaan, dan heeft God je gebed niet
verhoord. Ofben je eindelijk verstan
dig geworden, en merk Je nu ook, dat er
geen God bestaat?"
Grisja zweeg.
„Het is altijd moeilijk je ongelijk te er
kennen, mijn duifje! Dat zul je in het leven
nog moeten leeren. Maar, vraag nu eens je
grooten kameraad Joerjew om brood!"
„Kameraad heb jij dan brood?"
„Ja. Grisja ik heb hier nog een stuk
roggebrood Het is voor jou, als je bereid
bent, je ongelijk te erkennen. Antwoordmij,
Grisja, geloof je nog altijd in God?"
„N nee, kameraad
Toen was Axel opgesprongen, en had ont
steld. zonder Joerjew te groeten, het lokaal
verlaten. Dienzelfden middag, na schooltijd
had hij bij een wandeling door het park ge
zien, hoe een kleine jongen wanhopig
schreiend zijn gezicht tegen een boom
drukte
Grisja??
Neen, het was Grisja niet het was zijn
vriend, Paul Ermolow,
Blijvende werkverruiming
het doel.
Ingediend is een wetsontwerp tot ver
hooging van het crediet voor werkverrui
ming met 30 millioen gulden. Aan de me
morie van toelichting is het volgende ont
leend:
Uit het statistische materiaal betref
fende het verloop der werkloosheid eener-
zijds in het geheele land, anderzijds in de
stedelijke centra, blijkt, dat in de laatste
jaren de daling in de stedelijke centra ge
ringer is dan in het overige deel des lands,
terwijl ook het verschil tusschen zomer- en
winterwerkloosheid in de steden minder te
beteekenen heeft In vergelijking tot de
overige werkloosheid is die in de steden
derhalve zoowel hardnekkiger van aard als
vooral ook constanter van omvang.
Het is vooral met het oog op dit ver- totstandkoming der evenbedoelde wet niet
schijnsel, dat voortzetting van de werk- te wachten, al zal die organisatie dan voor-
zaamheden van het werkfonds 1934 voors-i looplg als rijksdienst moeten worden opge-
hands noodzakelijk blijft. zet. De regeering moge in dit verband
Hierin ligt dan ook de rechtvaardiging verwijzen naar het dezer dagen ver
van het voorstel, om het ten behoeve van schijnende Koninklijk Besluit, houdende
Teneinde tot een noodzakelijk vlot
tere wijze van afdoening van zaken te
komen en tevens een beter inzicht te
verwerven in de kosten van beide mid
delen van werkloosheidsbestrijding,
heeft de regeering besloten, de nieuwe
organisatie te ontwerpen als een staats
bedrijf. Daarin zal gestreefd worden
naar een werkwijze, welke met behoud
van de noodige bewegingsvrijheid, aan
de agrarische en nijverheidsbelangen,
voor zooverre deze door de gestie van
het bedrijf kunnen worden beïnvloed,
volledig recht doet wedervaren.
Aan de verwezenlijking van dit plan
wordt met kracht gewerkt.
Intuschen behoeft de functionneering van
de organisatie, zooals deze is gedacht, op de
het werkfonds toegestane crediet. dat in
middels geheel geblokkeerd is, wederom
met f. 30.000.000 te verhoogen.
Werkverruimingsbedrijf.
In aansluiting aan hetgeen reeds aan de
Tweede Kamer werd medegedeeld, zullen,
mede in verband met de voorgenomen, en
inmiddels tot een begin van uitvoering ge
brachte. karakter-verandering der oude
werkverschaffing, de bemoeiingen der rijks
overheid betreffende hetgeen thans nog tot
de werkverschaffing behoort en met betrek
king tot het Werkfonds in één organisatie
worden samengetrokken.
„Vadertje, wat is er?" kon Axel niet na
laten te vragen.
„Grisja..." was het eenig antwoord.
„Grisja? Wat bedoel je Paul?"
„Grisja is afvallig geworden! Heeft ge
zondigd en God verraden. En dat alleen
voor een stuk brood! Hij was toch wijs ge
noeg, om te weten dat God zich niet laat
bevelen, om op ieder oogenblik als een
mensch dat wil een wonder te doen?"
„Grisja was ziek van honger, kereltje,
vergeet dat niet!"
„Dacht U soms, dat ik geen honger lijd?
Dat ik vanmorgen wèl geten had?"
„Paul, je moet het Grisja vergeven. Hij
is nog een kind, evengoed als jij, vergeet
dat niet."
„O, ik zelf zou het hem wel willen ver
geven. Maar of God het hem vergeeft?"
„Bid dan; ik bedoel dat niet zooals ka
meraad Joerjew maar in vollen ernst:
bid dpn, dat God den kleinen, hongerigen
Grisja vergiffenis schenkt!"
„U heeft gelijk. Ik zal voor Grisja bid
den. Morgen neemt Joerjew hem mee naar
het godloozencongres: daar kan hij wat
leeren! Maar ik zal ook komen en voor
hem bidden. Ik dank u, kameraad
„Geen dank, vadertje..."
„Weet u, kameraad, die Joerjew kan ge
makkelijk een stuk brood weggeven, maar
hij kan het immers zelf niet maken? Kan
hij een graankorrel laten groeien, kan hij
de zon laten schijnen? Kom ik ga naar
huis tot ziens, kameraad!" „Tot ziens!"
Met een schok keerde Axel's bewustzijn
plotseling tot het heden terug. Een kleine
man stond kuchend voor het spreekge
stoelte: „Kameraden!"
Het was de congresvoorzitter.
„Ik had deze vergadering voor gesloten
willen verklaren, toen één onzer bestuurs
leden mij liet weten, dat er nog drie minu
ten" hij keek op zijn zakhorloge „be
schikbaar zijn voor een eventueelen laat-
sten spreker. Is er nog iemand, die voor
het laatst het woord verlangt? Zoo niet,
dan
„Ik, kameraad!" gilt het eensklaps, hoog
boven een geroezemoes van stemmen uit.
En dan krijgt Axel Paulsen uit Stockholm
opnieuw iets te zien, dat nimmermeer uit
zijn herinnering zal verdwijnen, en evenmin
uit de herinnering van de duizenden, die
hierbij tegenwoordig zijn. Op het podium
staat een knaap: taul Ermolow
„Kameraden!" roept hij luid. Allen zien
op. Zien daar een kindergelaat, bleek en
lijdend, met alle kenteekenen van den hon
ger. Doch zij zien nog iets anders. Een
aetherisch-stralende gloed over dat uitge
teerd kindergezicht, dat op dit oogenblik
in verheven extase, terwijl het zonlicht het
blonde haar omtoovert tot een aureool,
Axel herinnert aan één derengelengestalten
van den vromen schilder Fra Angelico.
Vreemd ls dat: alle gezichten zien vra
gend, zien verwachtend naar de twee don
kere oogen van den kleinen Paul Ermolow.
Het is zóó stil geworden, dat velen zich
ademloos verbazen. Tusschen die menigte
van gezichten zoeken Paul's oogen. totdat
zij die van den schuwen Grisja hebben ge
vonden: oogen vol hunkering en onuitspre
kelijk verlangen naar een wonder
„Kameraden!
En dan klinkt in deze bijeenkomst van
het revolutionnaire Moskou juichend dc
triomfkreet:
„Christus is opgestaan!"
Hoogstens honderd onder de aanwezigen
blijven verstomd over dit onverwacht slot
woord. Doch de duizenden, die urenlang
naar de bewijzen der godsontkenners heb
nieuwe regelen betreffende de organisatie
der werkloosheidsbestrijding voor zoover
deze plaats vindt door middel van de uit
voering van werken. Zooals daaruit zal
blijken, zal deze aangelegenheid resortee-
ren onder den minister van Sociale Zaken,
terwijl voor de uitstippeling der groote
lijnen de verschillende betrokken departe
menten worden ingeschakeld ine en over
leg, waarvan de leiding berust bij den mi
nister-president. Door totstandkoming der
meerbedoelde wet zalde Rijksdienst, met
behoud overigens der ontworpen organisa
tie, tot staatsbedrijf worden.
Het ligt in de bedoeling, dat de nieuwe
organisatie, in meerdere mate dan tot nog
toe op dit terrein het geval kon zijn, voor
zooveel mogelijk naar een vast werkplan
haar arbeid zal verrichten. Gedacht is
hierbij aan een jaarplan van naar hun
aard gegroepeerde objecten en kosten, het
welk bij het begrootingsontwerp van het
bedrijf telken jare aan de goedkeuring der
Staten-Generaal zal worden onderworpen
en waardoor een algemeen inzicht in de
voorgenomen werkzaamheid van het be
drijf zal worden verkregen.
Cultuur-technische werken.
Wat betreft het terrein, hetwelk thans
nog als „werkverschaffing" wordt aange
duid. kan, mede aan de hand van het on
derzoek. dat op den grondslag van het rap-
port-Westhoff nader is ingesteld, en gelet
op den stand der inmiddels getroffen voor
bereidingen, een overzicht van de groepen
van objecten, waarvan reeds thans rede
lijkerwijze mag worden verwacht, dat zij in
den loop van 1939 en 1940 in uitvoering
zullen kunnen komen, worden verstrekt
Volgens dit overzicht zijn de subsidies
voor de loonen van deze opjecten als volgt:
Ontginning f. 19.665.895.herontginning
f. 4.838.820.verbeteren cultuurgrond
f. 2.305.150 alg. cultuurtechnische wer
ken f. 2.549.330.ontwatering f. 12.521.365,
verruimen van de markt f 2.319.000 aan
leg en verbetere bosch f. 5 986.515 aan
leg en verbeteren wegen f. 10.321.765.rio
leringswerken f. 1.179.690.landaanwin
ning f. 3.585.050 grint-exploitatie 100.000
kubieke meter f. 278.090.ruilverkaveling
f. 1.600 970.baggerwerk f. 255.280aan
leg en verbetering kanalen f 2.617.210.in-
polderingswerken f 1 442 760.bouwrijp
maken van grond f. 107.920.
Dijken, kaden en duinen afgraven en
egaliseeren 150 h.a f. 2.025.640.Maas
werken, ophoogen terreinen en inzaaien 150
h.a. bemesten en onderhouden 400 h.a. (in
1939 wordt 300 h.a cultuurgrond gewon
nen) f. 880.000.diverse werkzaamheden
f4.463.375.—.
In totaal aan loon f. 83.256.470.aan
andere kosten f. 34.968.755.en
f. 79.043.825,als subsidie voor de
loonen.
Werken op het gebied van
nijverheid en verkeer.
Wanneer de thans aangevraagde crediet-
verhooging zal zijn gevoteerd, zal alleen
voor het Werkfonds, met inbegrip van de
apart staande bedragen voor de Amster-
damsche-IJ-tunr.el plannen en het nieuwe
Raadhuis in Amsterdam, een bedrag van
bijna f. 212 millioen zijn uitgetrokken. Voor
de blijvende werkverruiming hebben deze
gelden slechts zeer geringe beteekenis. Met
alle kracht moet er daarom naar worden
gestreefd de uitgaven voor openbare wer-
wachten is, het middel van finantieelen
steun voor vestiging en verbetering van
het industrieele en verkeersapparaat. bin
nen de grenzen van het te besparen bedrag
aan werkloozenzorg.
De regeering heeft hierbij in het bij
zonder op het oog opjecten, welke van
groote beteekenis zijn voor de industri
eele en verkeersontwikkeling van ons
land, doch die wegens de bijzondere
moeilijkheden van de periode, waarin
een afzet moet worden opgebouwd,
zonder financieele tegemoetkomingen
van overheidswege niet tot stand komen
Voorts heeft zij op het oog opjecten
van industrievestiging en -verbetering -
in sterk door werkloosheid getroffen
gebieden. In de derde plaats denkt zij
aan de oprichting van centrale werk-
piaatsgebouwen voor industrieele klein
bedrijven in de groote steden. Voor wat
betreft de verbetering van het verkeers
apparaat, heeft de regeering in het
bijzonder op het oog den scheepsbouw,
waar, blijkens ingestelde onderzoekin
gen, door financieele medewerking van
overheidswege verdere blijvende werk
verruiming zal zijn te bereiken.
Het is voor de regeering een reden tot
groote voldoening, in aansluiting aan het
voorgaande hier melding ervan te kunnen
maken, dat een overeenkomstige gedach-
tengang, als de zooeven medegedeelde, ook
uit de bedrijfswereld zelve naar voren is
gekomen en te harer kennis is gebracht.
De regeering heeft in het samentreffen
dezer gedachten te gereeder aanleiding ge
vonden. met deze vertegenwoordigers van
het bedrijfsleven in nader contact te tre
den. teneinde tot een vorm van samenwer
king te komen, waarin deze plannen nader
kunnen worden geëffectueerd.
Voor wat betreft de organisatie dezer ef-
fectueering van de zijde van het rijk. ligt
het in de bedoeling, haar te stellen in han
den van het departement van Economische
Zaken, dat in het centraal instituut voor
industrialisatie beschikt over het apparaat
ter beoordeeling van de op de eerste plaats
aan de orde komende vraag welke projec
ten wel en niet redelijke kans op blijvende
werkverruiming bieden. Waar echter het
werkverruimingsbedrijf weer meer geëigend
is om bij de uitvoering van de projecten
het rijk te vertegenwoordigen, en de rijks
bemoeiing bij de uitvoering van een pro
ject, wanneer tot financieele medewerking
daaraan is besloten, derhalve door het be
doelde bedrijf zal geschieden, zal tusschen
dit bedrijf en het bovenbedoelde apparaat
van Economische Zaken een personeele
unie worden gelegd in dezer voege, dat een
der leiders van het bedrijf in de leiding van
meerbedoeld apparaat, voorzoover dit zich
met de vraag van het al dan niet verleenen
van financieele medewerking als hier be
doeld zal bezig houden, zal worden gede
legeerd.
Krotopruiming.
Zooals door den voorzitter van den Raad
van ministers onlangs, bij de behandeling
van de rijksbegrooting voor het loopende
dienstjaar in de Eerste Kamer is medege
deeld, wordt in overleg tusschen de depar
tementen van Binnenlandsche Zaken en
Sociale Zaken de vraag onder de oogen ge
zien. of, en zoo ja hoe, de werkloosheidsbe
strijding ook dienstbaar ware te maken aan
de opruiming van krotten en aan de stich
ting van nieuwe woningen. Dit overleg is
met kracht ter hand genomen. De resul
taten daarvan zullen zoo spoedig mogelijk
gepubliceerd worden.
Particuliere opjecten.
Daarnaast zullen naar de meening der
regeering ook voor uitvoering in aanmer
king kunnen worden gebracht, in sterkere
mate dan totnogtoe het geval was, bouw
projecten van organisaties van algemeen
maatschappelijk nut, wanneer daardoor
werkgelegenheid wordt verkregen, welke
anders achterwege zou blijven.
De regeering denkt zich een sterkere sti
muleering van de vervroegde totstandko
ming dezer werken door dezen vorm van
medewerking, dat allererst in uitzicht ge
steld wordt subsidieering met een bedrag
a fonds perdu van een deel der bouwkosten,
ongeveer gelijkstaande met de bespaarde
uitgaven op de werkloozenzorg.
Gelijk bij de subsideering van produc
tieve werken voor nijverheid en verkeer is
het de bedoeling te bevorderen, dat ook
aeze subsideering niet wordt gefinancierd
uit den kapitaaldienst, doch uit het werk-
loosheidssubsidiefonds, dat immers met
een gelijk bedrag aan anders uit te keeren
steungelden dientengevolge wordt ontlast.
Teneinde te waarborgen, dat voor subsi
die uitsluitend in aanmerking zullen ko
men vereenigingen, welke zulks met het oog
op het algemeen belang verdienen, zal in.
voorkomende gevallen het oordeel worden
ken meer en meer te doen plaats maken eevraaed van },et colIeBP van „rfprmtpprrie
voor uitgaven, waaruit niet alleen tijdelijke provmcS waarbfnnen de or!
werkverruiming resulteert, maar waardoor
daarnaast vooral blijvende werkverruiming
wordt verkregen Leidt dit streven, dat de
regeering krachtig wil bevorderen, tot het
verhoopte resultaat, dan mag worden aan
genomen mede rekening houdende met
het feit, dat een belangrijk gedeelte van het
voormelde bedrag nog niet is verwerkt
ben geluisterd rijzen op, als geëlectriseerd. onderzoek heeft der regeering de
Onder die duizenden herkent Axel ook overtuiging gegeven, dat aan het arsenaal
Grlsia Fr inhplpnri antwoordt hun koor van middelen, waarover zii fce-chikt om de
met he? liturgisch antwoord 5an alle I ontwikkeling van het bedrijfsleven te bevor-
ganisatie of haar hoofdwerkzaamheden ge
legen is.
Openbare werken.
Tenslotte wenscht de regeering nog voor
zieningen te treffen, welke de mogelijkheid
openen om ten aanzien van het verleenen
van financieelen steun bij de uitvoering
dat voor het Werkfonds geruimen tijd zal van openbare werken niet te volstaan met
kunnen worden volstaan. het verstrekken van leeningen uit de aan
De overweging van een en ander is aan- het Werkfonds toegestane credieten, doch
leiding geweest, om. in de lijn van het tevens zoo noodig ten beloope van het be-
reeds eerder uitgevoerde onderzoek omtrent spaarde bedrag aan werkloozenzorg subsi-
de mogelijkheid bij cultuur-technische wer- dies a fonds perdu toe te kennen,
ken, eveneens te onderzoeken, of door ge
bruik te maken van de gelden, bestemd
voor de werkloozenzorg, ter subsidieering
voor het tot stand brengen of verbeteren
van kapitaalsgoederen op het gebied van
nijverheid en verkeer, de werkgelegenheid
niet alleen tijdelijk, doch ook blijvend zou
kunnen worden verruimd
eeuwen:
,,De Heer is waarlijk opgestaan!"
(.Nadruk verboden).
deren, behoort te worden toegevoegd, voor
die gevallen waar de verkrijging van blij
vende werkverruiming bij onderzoek van het
betreffende project redelijkerwijze te ver-
HET BOUWTERREIN' AAN DE
MARNIXSTRAAT.
Een lezer maakt dei autoriteiten er opmerk
zaam op, dat bovengenoemd bouwland nog
steeds als voetbalterrein gebruikt wordt, zeer
tot ongenoegen van de bewoners uit de omge
ving (Mauritsstraat en Mamixstraat) en tot
schade van ruiten en tuinen. Hij verzoek drin
gend scherper politietoezicht.
