NATIONALE
PRACHTIGE PAASCHTGCKÏ
De verkiezingsuitslag in België
LEID5CH DAGBLAD - Eerüe Blad
Maandag 3 April 1939
lsten en 2en Paaschdag
Luchtaanvallen!
De strijd in het
Verre Oosten
Een monument voor
president Loubet
Rexisten als
weggevaagd
MET LUXE TOURINGCAR
PLAATSBESPREKEN ELTAX, TELEF. 666, STATiGNSWEG 47A
Martens vraagt ontslag
Kolonel Slawek
overleden
De binnenlandsche
leening
VRAGENRUBRIEK
Sovef-Russisch»-Japansch
visscherijverdrag onderteekend
LEVENSVERZEKERING-BANK ROTTERDAM
ter legt er den nadruk op. dat de verkla
ring juist moet worden beschouwd als een
uiting van de grootste betrekenis waar
van de bedoeling volkomen duidelijk en
categorisch is.
In otficieele kringen twijfelt men er niet
aan of de Poolsche regeering zal er in de
tegenwoordige omstandigheden prijs op
stellen, de Britsche regeering volledig op
de hoogte te houden, hoewel de laatste er
in geen enkel opzicht naar streeft de Pool
sche regeering te beïnvloeden wat haar
betrekkingen met Berlijn betreft.
Wat Danzig en den corridor betreft,
meent men in Londen, dat Polen moet be
slissen, of het zijn onafhankelijkheid op
zeker oogenblik bedreigd acht in zulke
mate, dat het tot geweld moet overgaan.
In dat geval zou Polen zoowel Engeland
als Frankrijk aan zijn zijde vinden.
De „Sunday Times" zegt nog:
Het ls duidelijk geworden, dat wanneer
wij Europa aan zijn lot overlaten, het on
der de heerschappij van een uitsluitend
agressief militair despotisme zal vallen.
Indien Polen en Roemenië gaan, zullen
Nederland. Denemarken en Zwitserland
ook gaan en zouden Frankrijk noch Rus
land onafhankelijk kunnen blijven.Wij staan
eens te meer voor het gevaar van een vol
komen verdwijning van het machtseven
wicht. Ons nationale bewustzijn is vrij
van ook maar de geringste wensch ons zelf
te vergrooten. doch de dreiging is duidelijk
voor ons en wfl zijn verplicht haar te weer
staan.
Dit prikkelt Hitler. In zijn redevoering
heeft hij klagelijk ontkend, dat hij iemand
bedreigt. Het eenige wat hij wenscht is al
leen te worden gelaten. Wat dat aangaat,
zijn wij allen bereid hem te verplichten,
indien hij anderen alleen laat. Steeds op
nieuw heeft hij zijn kans gehad op vrije
onderhandeling en vrije regelingen. Steeds
opnieuw heeft hij beraadslagingen onmo
gelijk gemaakt door uitbarstingen, welke
het wereldgeweten hebben geschoat.
Steeds opnieuw heeft hij zijn plechtig
gegeven woord zoo flagrant gebroken, dat
zijn woord nergens langer wordt ver
trouwd. Wij vinden geen aanmoediging,
geen opluchting van eenigen aard in zijn
jongste redevoering. Er blijft hoop den
vrede te redden in samenwerking, niet in
afzondering. Wanneer zij aaneengeschaard
staan, zijn de vredelievende mogendheden
nog steeds de sterkste. Het is noodig de
juiste diplomatieke basis te vinden, waar
op zij kunnen samenwerken, doch de taak
vereischt tijd en haast te maken, zou alles
kunnen bederven.
Met groots aandaaht wordt Beck's bezoek
aan Londen verwacht Hij is per trein gis
teren afgereisd en via Berlijn, waar echter
niet gestopt werd. ging het naar Ostende,
waar hij heden scheep is gegaan Tegen
haifvijf wordt hij te Lenden verwacht.
De Engelsohe pers heet hean hartelijk
welkeen.
De president van den Senaat van Danzig,
Greiser, ontkende categorisch in een ge
sprek met den epecialen correspondent van
de „Daily Telegraph", dat de Duitsotoers ln
Danzig de bedoeling zouden hebben om een
onverwacthe actie te organiseeren, ten
einde de vrije stad bij Duitschland in te
lijven.
De positie van de vrije stad, zoo zeide hij.
ls geheel verschillend van die van bijvoor
beeld Memel, vóór zijn overdracht naar het
Rijk. De Danzigers zijn in hun hart Duit-
sohers, maar. zoo voegde hij er veelbeteeke-
nend aan toe, hun dagelijksch brood komt
utt Polen. Greiser zeide te meenen, dat de
kwestie van Danzig te zijner tijd aal worden
bijgelegd door directe onderhandelingen
tussohen Berlijn en Warschau, maar hij had
geen idee wanneer dit zou geschieden
Dus toeh bakzeil halen voor de dreiging
Polen's houding wordt, trots verzekering,
dat het niet mee doet aan een „omstnge-
kngepolitUk" toch krasser. Zoo zeide Ko-
walski, de president der nationaal-demo-
cratische partij, te Lodz:
Europa beleeft thans oogerablïkken van
historische beteekenis. Alles schijnt er op
te wijzen, dat wij aan den vooravond staan
van een nieuwen Europeeschen oorlog. Deze
nieuwe oorlog zal, indien hij zou uitbreken,
het resultaat zijn der Duitsche pogingen de
hegemonie te verkrijgen. Duitschland is op
nieuw begonnen met den Drang nach Osten
Aan Polen valt een zeer belangrijke taak
ten deel: een hindernis op te werpen voor
de toeneming der Duitsche macht. Het is
nog tijd, dat Duitschland den verkeerden
weg verlaat, waarop het zich heeft begp-
ven. Indien het voort zou gaan. zij het
slechts één stap, dan zou, het door het
zwaard moeten worden tegengehouden. Het
ls tijd, dat Duitschland er zioh rekenschap
van geeft, dat het in een oorlog, welke
nadert. Polen tegen zich zou hebben. Er is
geen sprake van omsingeling van Duitsch
land, maar het gaat om het levensrecht der
Poclsche natie.
Over Roemenië verneemt men nog weinig
positiefs, alleen geruchten. Zelfs verluidt,
dat Roemenië's aansluiting spoedig te ver
wachten is en Chamberlain dan een nieuwe
verklaring zal afleggen. Ook heet het. dat
Gafencu, de Roemeensche minister van bui-
tenlandsche zaken, behalve naar Ankara
en Athene ook naar Londen en Parijs zal
komen. Doch, zooals gezegd, het is alles nog
vaag.
In ieder geval kan worden vastgelegd,
dat Engeland zijn actie onverminderd
voortzet en dat Duitschland toch niet ge
heel ongevoelig is gebleven
Ook met Italië is Engeland in drukke
bespreking vla zijn gezant te Rome
Men heeft den indruk, dat Rome niet on
gunstig gereageerd heeft, doch van zijn
kant van Engeland gedaan heeft trachten
te verkrijgen, dat de Britsche diplomatieke
actie niet het karakter zou hebben van
een poging tot omsingeling van Duitsch
land, waartegen Italië zich zou keeren.
De indruk overheerscht, dat het resul
taat van het Britsch-Italiaansche overleg
zal afhangen van de houding van Duitsch
land en zijn bedoelingen ten aanzien van
Polen. Aan geruchten, volgens welke Italië
het initiatief zou willen nemen voor dc
organisatie der veiligheid in Midden- en
Zuid-Oost-Europa, wordt in het geheel
geen geloof geschonken, omdat Mussolini
In zijn rede van verleden week Zondag ver
klaard heeft, dat een dergelijk initiatief
niet te verwachten is. zoolang de ..heilige
rechten" van Italië niet erkend zouden zijn
Deze verklaring wordt ook aangegrepen
door de Italiaansche commentaren, die
zich op het standpunt stellen, dat er geen
ware Europeesohe vrede zal zijn. zoolang de
Italiaansche eischen niet ingewilligd zitn
Mussolini, die cp ziin rsi"s ln Calabrië
meermalen de gelegenheid heeft gehad zijn
Htasc&dag. it pK&tje.
Menige vrouw ziet er zoo tegenop, dat het
vooruitzicht haar al moe en lusteloos maakt.
Zelf wasschen maakt het leven slechts zorge
lijker - zeker niet goedkooper.. Gnn U zelf
meer vrijen tijd en een goed humeur
laat de VEWA dat ondankbare werk doen.
VEREENIGDE WASSCHERIJEN
TELEFOON 1206
WITTE SINGEL 13 - LEIDEN
2271
llngez. Mea.j
standpunt ten aanzien van Daladier's rede
in een rede kenbaar te maken, heeft dat
niet gedaan.
In zijn te Capua gehouden rede, waar de
Duce den eersten steen heeft gelegd voor
een nieuwe stad, welke uitsluitend gewijd
zal zijn aan den vliegtuigbouw, .heeft hij
echter o.a. nog gezegd: „Indien er geen
voldoende ruimte voor ons is. moet iemand
het ons geven. Niets zal ons hierin tegen
houden, want onze wil en ons bloed staan
vooraan."
Het Fransche standpunt is na Daludier's
rede echter bekend! Bonnet heeft in den
ministerraad den zin en beteekenis uiteen
gezet van de besprekingen in verband met
de door Chamberlain afgelegde verklaring.
Deze verklaring had in deze omstandig
heden vooral ten doel, een verrassing te
voorkomen
De door Engeland ten aanzien van Polen
aangegane verplichting ls bedoeld oim te
worden vervat in een wedeizijdsch pact van
bijstand tusscfaen de Westelijke mogend
heden en de landen van Cost-Europa.
Daarmede worden bedoeld, behalve Mos
kou. ZuidSlavië,. Roemenië, Gnrkenland,
Turkije en vf.e heg meer zou «uilen mee
doen.
FRANKRIJK.
Te Montelimar is door president Lebrun
een monument onthuld ter gedachtenis van
president ^onbet
Aan den maaltijd, door het gemeente
bestuur aangeboden ter eere van Lebrun,
heeft Daladler een toespraak gehouden Hij
huldigde de nagedachtenis van president
Loubet en zeide verder:
...Menschep, die altijd streng hun
plicht gedaan hebben, herinneren ons
aan den plicht, welken wij te vervullen
hebben. Die plicht is thans duidelijk en
gebiedend: wij moeten ome particu
liere belangen ondergeschikt maken
aan het bewustzijn van het algemeenc
belang, wij moeten ons achter de re
geering scharen".
Dalagier zeide verder zich te richten tot
alle Franschen en tot allen bulten Frank
rijk, die zich tot Frankrijk wenden, omdat
zii van welk ras of welke nationaliteit zU
ook zijn. weten, dat Frankrijk den vrede
wil. Ieder w 1 vrede ln vrijheid en waardig
heid. AIs.de Franschen onderiing vereend
zijn. zal er geen oorlog komen.
Gameling hc-cft vertrouwen.
Generaal Gamel n heeft gesproken tot
de reserve-officieren. Hli zeide o.a.:
..Ik ben mij er van bewust te kunnen
bevestigen dat nooit ons "leger schooner Is
ge wees.. Het oppergevel is sol dair en heeft
een lange ervaring ons kader is goed op-
gele'd onze soldaten zijn vastberaden
de laatste maatregelen hebben het poten
tieel van ons actieve leger tot een hoogen
graad opgevoerd, 'dat gesteund wordt door
een versterkingssysteem dat voortdurend
wo"daangevuld en dat beschikt over
materiaal, hetwelk beantwoord aan de be
hoeften van den modernen oorlog".
IOp 31 December 1938 was bij de Nationale
verzekerd 607 rrnHioen gulden
de premie-reserve 207 millioen gulden
2242
(Ingez. Med.)
Volgens de cijfers der gisteren plaats ge
vonden verkiezingen zal de nieuwe Kamer
bestaan uit:
Katholieken
Socialisten
Liberalen
VI. Nationalisten
Rexisten
Communisten
73 tegen (63)
64 tegen (70)
33 tegen (23)
17 tegen (16)
4 tegen (20)
9 tegen (9)
DUITSCHLAND.
Hitier bevordert Raeder tot groot-admiraal.
Hi'tiler heeft den opperbevelhebber der
oorlogsmarine, generaal-admiraal dr. Erich
Raeder. als erkenning van zijn verdiensten
voor den opbouw van de vloot, bevorderd
tot groot-admiraal
Een stap van Lithauen.
De Lithausche gezant te Berlijn heeft een
stap bij de Duitsche regeering ondernomen
om te vragen cp te houden met de arresta
tie en vervolging van Lithauers in Memel-
land en de invrijheidstelling van reeds aan
gehoudenen te bepleiten, cm de betrek
kingen tusschen Duitschland en Lithauen
normaler te maken en meer in overeenstem
ming met den geest van de getroffen over
eenkomst. V
Duitschland zou erir. hebben toegestemd,
fljn invlóea in" d€ie" F!Wl lllhg"*üilrte oefenen.
L__
Benevens 2 partijloozen, w.o. de candl-
daat der oud-strijders, die te Brussel is
gekozen.
De nieuwe Senaat zal als volgt zijn sa
mengesteld: 38 katholieken (winst 4), 35
socialisten (verlies 4), 16 liberalen (winst
5) 8 Vlaamsch-natlonalen (winst 3), 3com-
munisten (verlies 1), 1 rexlst (verlies 7.)
Hierbij zij opgemerkt, dat het aantal recht
streeks gekozen senatoren de helft bedraagt
van het aantal der Kamerleden Op 12
April a s. zullen de provinciale staten 44
senatoren moeten kiezen waarop den vol
genden dag de alsdan gekozen leden van
den senaat de overigen, zijnde 22 leden,
zullen kiezen. Men ziet, hoe de winst is
voor de katholieken en liberalen, welke
laatsten profiteerden van de zaak-Marter.s.
het verlies van socialisten en vooral Rexis
ten, die als weggevaagd zijn. Degrelle zelf
ls gekozen te Brussel De bekende Vlaam-
sche strijder Grammens ls te Antwerpen
gekozen.
Vermoedelijk zullen thans ernstige po-
Vertrek 9 uur Beestenmarkt; aankomst SCHIPHOL 10 uur; bezoek Vliegveld en
Hangars - 12 uur: Vertrek naar Amsterdam - 12.30 uur: Rwióoclht langs de
Grachten - 1.30 uur: Vertrek voor tocht langs de mooie Vecht; vervolgens naar
Loosdrechtsche Plassen, Hilversum (met bezoek aan Stadhuis), Gooi, Soestdijk
(Kon. Paleis), Soesterberg. De Bilt, Utrecht, Leilbisn. Aarlkomst circa 8 uur.
Prijs f 2.50 per persoon (entrée Sdhliplhol inbegrepen).
I gingen worden gedaan om weer een kabl-
j net uit de drie groote partijen te vormen.
Slagen is waarschijnlijker 'geworden, want
Dr. Martens heeft gistermiddag me
degedeeld, dat hij dien morgen aan
koning Leopold ontslag Heeft aange
vraagd als lid van de Koninklijke
Vlaamsche Academie voor Genees
kunde.
Hij heeft deze aanvraag gestuurd al
dus verklaarde dr. Martens voorts vóór-
I dat de uitslag yan de verkiezingen bekend
was, om te voorkomen dat aan deze daad
een andere verklaring zou kunnen gege
ven worden dan zijn wensch mede te wer
ken om de atmospheer van kalmte te hel
pen scheppen, die voor 's lands beleid in
de huidige omstandigheden onontbeerlijk
is. Zoolang zijne benoeming, waaraan hij
alleen een wetenschappelijke beteekenis
heeft toegekend, een onderwerp van par
tij-twist was, kon hij geen verantwoorde
lijkheid nemen. Met de verkiezing zijn deze
redenen vervollen. Hij betreurt intusschen
diep dat zijn benoeming een maatregel,
die als een daad van bevrediging was be
doeld in een zoo geheel anderen geest
werd opgevat.
Incidenten hebben zich bij de verkiezin
gen niet voorgedaan. Ook niet ln Eupcn en
Malmedy, al moesten daar hakenkruis-
vlaggen en Duitsche opschriften, waarin
tot ..terugkeer" werd aangespoord, worden
verwijderd.
2289
(lngez Med.)
POLEN.
De gewezen minister-president en gewe-
zen voorzitter van den Landdag, kolonel
Walery Slawek, heeft een poging bot zelf
moord gedaan. Hij maakte daarbij gebruik
van een revolver. Hij is in zeer ernstigen
toestand naar een ziekenhuis overgebracht
en daar hedenochtend overleden.
Wijlen kolonel Slawek.
Met hem is een der meest typische figu
ren van de soldaten-samenzweerders, die
zich voor den oorlog rond Pilsudski hebben
vereenigd om den opstand van Polen voor
te bereiden tegen het Tsarenrijk, verdwe
nen Hij werd geboren in 1879.
Zijn levensgeschiedenis is nauw verbon
den aan die van Pilsudski Sedert 1900 was
hij de uitvoerder van de aanzlagen, welke
Pilsudski organiseerde. In 1917 werd hij
door de Duitsche militaire autoriteiten ge
arresteerd. In de jaren 1930, 1931 en 1935 ls
hij minister-president geweest en heeft hij
volgens de richtlijnen van Pilsudski de
grondwet uitgewerkt. Tot 1938 is hij" voor
zitter van den Landdag geweest, in Novem
ber JJ heeft hij zich uit het politieke leven
teruggetrokken
Men weet niet om welke redenen hij de
hand aan zichzelf heeft geslagen. Sommi
gen zeggen, dat hij wanhopig was uit het
politieke leven van Polen verdwenen te zijn,
na zoolang een vooraanstaande rol te heb
ben gespeeld, -anderen verklaren, dat hij
leed aan een ongeneeslijke ziekte.
In tegenwoordigheid van den president
der republiek, van maarschalk Smigly Rydz
en andere persoonlijkheden, heeft de vice-
premier. Kwiatkowsky een redevoering uit
gesproken over de binnenlandsche leening
voor de nationale defensie.
Men had reeds lang plannen voor een
leening, doch de uitgifte werd verhaast, al
dus Kwiatkowsky, door een uniek schouw
spel in de geschiedenis, dat millioenen men-
schen in de geheele wereld electriseerdeeen
naburige natie verloor haar onafhankelijk
heid. Hieruit vloeit de leering voort, dat
alleen de levende kracht van een land, ge
steund door den wil tot strijden en over
winnen een natie in staat stelt, om haar on
afhankelijkheid. haar onaantastbaarheid
en haar eer te verdedigen.
Na een beroep op de nationale solidari
teit verklaarde Kwiatkowski vervolgens: wij
willen goede betrekkingen met onze nabu
ren. Een atmosfeer van eerlijken, duurza-
men vrede en loyale samenwerking is on
misbaar voor de verwerkelijking van ons
nationale streven. Maar geen enkel ander
land weet beter, dan het onze, dat de on
afhankelijkheid een ondeelbare waarde is.
Wie ook maar zou afzien van het
kleinste deeltje onafhankelijkheid, die
zal haar geheel verliezen en in de
wereld eerder verachting dan medelij
den wekken.
De Poolsche natie is dan ook bezield
door één zelfden wensch, om te strijden
en te overwinnen, wanneer strijd noo
dig is voor zelfs het geringste deel onzer
onafhankelijkheid. In dit Oipzicht ge
voelen wij geen enkele aarzeling.
Besluitende wenschte Kwiatkowski het
land geluk met het reeds verzekerde succes
SPANJE.
Amerika erkent Franco.
De Vereenigde Staten hebben besloten
de regeering Franco de jure te erkennen.
Dit besluit is Vrijdagavond na een tele
foongesprek tusschen Cordell Hull en Roo
sevelt genomen. Men denkt, dat Cardenas,
de agent van Franco, tot ambassadeur in
Washington zal benoemd worden.
Tegelijk met de erkenning de jure van
de regeering-Franco, hebben de Ver. Staten
het embargo op de verscheping van wapens
naar Spanje, dat ruim twee jaar van
kracht is geweest, opgeheven.
Arrestaties.
De militaire politie verrichtte te Madrid een
2000 arrestaties. Onaer hen zijn Besieiro en
Sanchez Guerra. Tegen den eerste wordt
een instructie geopend, die betrekking zal
hebben op de verantwoordelijkheid van
Besteiro bij de organisatie van de revolu-
tionnaire beweging, op de handelwijze van
Besteiro sedert 1931 tot Juli 1936, op den
I aard en het doel der besprekingen, die
Besteiro met Engelsche pontlci heeft ge
had, toen hij de Spaansche republlkeinsche
regeering bij de kroning van George VI
vertegenwoordigde, en op de rol, die hij
heeft gespeeld gedurende den burgeroorlog
en in het bijzonder in de gebeurtenissen te
Madrid van den laatsten tijd.
Telegramwisseling.
De Paus heeft Franco een telegram van
gelukwensch gezonden waarvoor deze heeft
bedankt Tevens dankte Franco Hitier.
Mussolini en Carnova (den Portugeeschen
president)
W. C. v. d. M. te L. Probeert u eens met
oud - bakkenbr ood
J. M. V. Ons niet bekend Wendt u tot
dergene. van wien u de loten kocht.
Beschermt U tegen de gevolgen van
Bedenkt
dat nalatigheid Uwerxijdi in het
nemen van beschermingsmaat
regelen gevolgen met zich kan
brengen voor U en tallooze
anderen.
Nadere inlichtingen verstrekt de secretaris
van de afd. Leiden der Ned. Ver. voor
Luchtbescherming, de heer D. C. Kok,
Rapenburg 9, Leiden.
der leening, zeggende: „In deze ernstige
uren hebben wij geen gevoel van angst,
maar zijn trotsch te behooren tot 'de Pool
sche natie".
Nieuwe incidenten.
De Duitsche pers meldt opnieuw eenige
incidenten. In Silezlë zouden wederom eeni
ge Dultschers mishandeld en ernstig ge
wond zijn.
De correspondent van het Duitsche
Nieuwsbureau te Warschau. Fenske ge
naamd, een Poolsch staatsburger van de
Duitsche minderheid, ls gearresteerd. Het
motief der arrestatie zou gelegen zijn in
tendentieuze en onjuiste berichten van den
correspondent over beweerde vervolgingen
tegen Dultschers ln Pommeren.
Wang pleit opnieuw voor den vrede.
Terwijl aan het front gesproken wordt
van offensieven van beide partijen, heeft
Wang-Tstr.g-Wel nogmaals ln een verkla
ring aangedrongen op het openen van vre
desonderhandelingen.
HIJ zegt. dat hij niet alleen uiting geeft
aan zijn persoonlijke meening, maar aan
dc wenschen van het volk. Hij keert zich
heftig tegen Tsjang-Kai-Sjek en zijn staf,
die geweigerd hebben vredesonderhande
lingen te openen en verklaart, dat China
en Japan beide weldra aan het einde van
hun krachten zullen zijn en geruïneerd
zullen worden, als de vijandelijkheden
worden voortgezet, terwijl de vrede hun
welvaart zou verzekeren.
Wang onthult tot in bijzonderheden, Koe
Tsjang-Kai-Sjek en zijn medewerkers ln
December 1937 hun instemming hebben
betuigd met de door den Duitschen ambas
sadeur in China, Trautmann, overge
bracht vredesvoorwaarden van Japan.
Er is een sovjet-Russische-Japansche
visscherijovereen komst onderteekend,
welke een jaar geldig zal zijn.
De Japanneezen zullen deelnemen aan de
inschrijving voor vlschconcessies op mor
gen te Wladiwostok.
BIJ de overeenkomst zijn aan de Japan-
sche visschers 27 concessies ontnomen en
zijn de kosten voor de overigen met 10 pet.
verhoogd, een extra-uitgave van 300.000
yen voor de Japanneezen.
De Japansche visschers behouden 359
concessies, waarvan 254 voor den tijd van
vijf jaar waren verleend. In sovjet-Russi
sche kringen ls men zeer tevreden over de
overeenkomst, aangezien de Japanneezen
hiermede hebben toegegeven, dat de sov
jets het recht hebben concessies in te trek
ken en omdat is teruggekeerd tot het sy
steem van insohrjjvingen, waartegen men
zich van Japansohe zijde heeft verzet.
2—1
