STADSNIEUWS
BUITENLAND
31 Fokker-water vliegtuigen
voor de Marine
80ste Jaargang
MAANDAG 3 APRIL 1939
No. 24240
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
r t.
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht
Vijf toestellen reeds in
aanbouw
AIgemeene Toestand
Engeland zet door - Hitler's rede beroert niet of
nauwelijks de actueele vraagstukken.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN 'OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 cis. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer S ets.
Bureau Noordeindiplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd fijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week 1^.111'':(.0.18
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden 4- portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mn(L>
NED. VER. TOT BEV. VAN DEN ARBEID
VOOR ONVOLWAARDIGE ARBEIDS
KRACHTEN.
L.D.-MEDEWERKER LEGT ARBEID NEER
Jaarverslag der afdeeling Leiden.
Aan bovengenoemd verslag is het vol
gende ontleend:
Met het feitelijke A.V.O. werk kon hier
ter stede pas begonnen worden na Dins
dag 1 April 1938, toen op Initiatief van den
wethouder van Sociale Zaken een bijeen
komst plaats had met vertegenwoordigers
van werkgevers-, werknemers- en midden-
standsvereenlgingen, alsmede van organi
saties en instellingen op sociaal terrein
werkzaam, bij welke gelegenheid in begin
sel besloten werd tot de oprichting van de
afd. Leiden en omstreken van A-V.O.
De vacanties waren oorzaak, dat eerst op
30 September de eerste afdeelingsvergade-
rms kon worden gehouden.
Naast een bestuur, werd hierin samen
gesteld het afdeelingsreglement waarin
o.m. bepaald is dat de werlmaamheden zich
zullen uitstekken over de gemeenten: Lel
den, Katwijk, Leiderdorp, Oegstgeest,
Rijnsburg. Voorschoten. Warmond en Zoe-
terwoude.
Tevens werd in deze vergadering beslo
ten tot de oprichting van een consultatie
bureau waarin, naast den ambtenaar van
den buitendienst van A.V.O., zitting namen
de heeren C. R. L. Oostveen, L. H. Janssen
en D. Haverkorn.
Dit bureau hield zijn eerste zitting op
18 October.
Het afdeellngsbestuur is thans als volgt
samengesteld: Wethouder J. J. van Stra
len, voorzitter; Th. W. Zouteriks, secretaris
penningmeester; mr. F. J. J. Trapman, ver
tegenwoordigend de werkgevers; H. W. Wit-
tenaar, vertegenwoordigend de wernemers;
dr. C. P. van Nes; C. R. L, Oostveen; mr.
P. A. van Toorenburg.
Het aantal leden bedraagt 24.
De Inkomsten bedroegen f. 121.78. de uit
gaven f.112 53: batig saldo f.9.25
T.a.v. Consultatiebureau wordt opge
merkt. Een vijftal werkgevers werd be
zocht. Gebleken is dat ten aanzien van het
recht van en den plicht tot opneming van
onvolwaardigen in het bedrijfsleven de be
langstelling van de zijde der werkgevers
meer en meer voor den dag komt. Het is
een verblijdend teeken. dat diverse bedril fs-
direct'es haar sympathie betuigden voor de
door A.V.O. nagestreefde doeleinden.
Het werk van het adviesbureau bestaat
uit hulp in den zin van: biistand en ad
vies bij het zoeken naar: verpleging, op
leiding arbeid en materieelen- of moreelen
bitstand.
Gedurende bovengenoemden tijd werden
2 personen ingeschreven en aan 12 perso
nen voorlichting gegeven op het gebied van
opleiding, medischen bijstand en andere
hulp.
Op 1 Januari 1939 stonden nog inge
schreven: 17 personen, t.w 2 blinden of
slechtzienden, 7 doofstommen. 1 slecht-
hoorende. 1 R.V.B geval 4 lichamelijk ge-
brekkigen l geestelijk invalide en l met
interne ziekten.
Er zijn plannen ln voorbereiding om te
Leiden een werkinrichting voor onvolwaar-
d'ge arbeidskrachten op te richten. De
Landelijke Jltereeniglng A VO. zezde reeds
belangrijke medewerking toe doch veler
f'nantieele steun is noodlg om deze plan
nen met spoed te kunnen uitvoeren.
Mogen daarom vele ingezeteren van Lel
den en omstreken zich als I'd der afdeeling
opgegeven. Biidragen kunnen gestort wor
den op postrekening 350570 ten name van
den secretaris-penningmeester.
die weinig eischen aan het leven stelt,
maakte het ons overigens niet gemakkelijk
om voor u bij deze gelegenheid een passend
geschenk uit te zoeken, dat blijvend van
ons aller waardeering zal getuigen. In over
leg met uw vrouw en kinderen viel de keuze
tenslotte op een keurige tafel met dressoir,
kleedje en een tinnen vaas Mogen deze
geschenken u nog tal van goede jaren ver
blijden en u herinneren aan de prettige
samenwerking met het personeel van het
L.D., aldus besloot spr
De heer Van Venetië dankte voor de
waardeerende woorden en geschenken,
waarna allen met een fermen handdruk
persoonlijk afscheid namen.
VEREENIGING VOOR VOLKSCULTUUR.
De heer A. van Venetië.
Met ingang van heden heeft een onzer
trouwe medewerkers, de nestor der machi-
nezetters, de heer A. van Venetië na een
bijna 48-jarige dienstvervulling den arbeid
aan ons Blad neergelegd.
Hedenmorgen werd hij met zijn echtge-
noote aan wie bloemen werden aange
boden in bijzijn van commissarissen in
het privékantoor der directie ontvangen en
toegesproken door den directeur, den heer
J. W. Henny, die erop wees, dat Van Venetië
in de gelukkige omstandigheid verkeert,
dat hij gebruik kan maken van de hem
geboden gelegenheid tot vervroegde pen-
sioenneering. Spr. sprak verder woorden
van hartelijke waardeering voor de wijze,
waarop v. Venetië steeds z'n werkzaamheden
heeft verricht en bracht hem hulde, dat
hij inderdaad van de hierboven gememo
reerde gelegenheid gebruik heeft willen
maken.
Tenslotte overhandigde de heer Henny
den scheidende een enveloppe met inhoud,
zoomede de gouden medaille der Mij. voor
Nijverheid en Handel met bijbehoorend
vereerend getuigschrift.
Nadat v. vftetië voor een en ander had
dank gezegd, had in de zetterij, waar de
werkzaamheden even werden onderbroken,
nog een huldiging plaats door het geza
menlijke personeel.
Uit aller naam gewaagde de machine-
zetter, de heer P. Schouten van de sympa
thie, welke allen jegens den vertrekkende
koesteren. Wij beschouwen uw vrijwillig
aanvaard vervroegd pensioen als een zeer
sympathieke daad. mede omdat wij weten,
dat dit besluit allerminst voortspruit uit
arbeidssohuwheldintegendeel wij allen
kennen u als een hard werker, die ook bui
ten zijn maatschappelijken werkkring nog
vele ambities heeft.
Het feit, dat ge een gelukkig mensch zijt,
Uitvoering ten bate van Spaansche
vluchtelingen.
De Vereeniglng voor Volkscultuur, gaf
Zaterdagavond een Klein-Kunst-avond
ten bate van de Spaansche vluchtelingen
en de Spaansche kinderen.
De voorzitter, de heer A. van Egmond
heette de velen, die de groote zaal van
„Den Burcht" geheel vulden, hartelijk wel
kom, in het bijzonder de commissie „Zorg
voor het Spaansche Kind" en de afgevaar
digden van den Arbeiders-Sportbond. De
heer Van Egmond, wees er voorts op. dat
het republikeinsche Spanje recht heeft op
onze belangstelling, omdat het vocht voor
zijn vrijheid en onafhankelijkheid Daar
naast streed het ook voor de vrijheid van
alle beschaafde volken van de wereld.
Wij zullen ons, aldus spr. niet laten ont
moedigen, omdat het fascisme tenslotte in
Spanje overwon.
Thans hebben de Spaansche vluchtelingen
die met tienduizenden de vlucht naar an
dere landen hebben genomen, recht op on
zen daadwerkelijken steun. Daarom moeten
wij alle pogingen, welke ondernomen wor
den om het lot van deze vluchtelingen dra
gelijk te maken, krachtig ondersteunen. In
dit verband maakte spr. met waardeering
melding van den arbeid van de commissie
„Hulp aan het Spaansche Kind". Ware
menschenliefde lag aan dit werk ten grond
slag. Tenslotte wees de heer Van Egmond
erop, dat ook V.V.V.C. door het organiseeren
van dezen avond een steentje heeft willen
bijdragen ter lenigihg van den nood der
vluchtelingen.
Een zeer gevarieerd programma, waarin
muziek, zang, dans en declamatie elkaar in
groote verscheidenheid afwisselden, werd
vervolgens afgewerkt en oogstte veel bijval
Een bal met vele attracties, waarvan de
opbrengst den Spaanschen vluchtelingen
eveneens ten goede kwam, vormde het slot
van dezen avond.
SCHUTTERSVELDSCHOOL.
Ouderavond.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzingingen:
J. J. Elsgeest, Kerkstraat 45. Noordwljk-
Binnen. Brood-, beschuit-, koek- en ban
ketbakkerij. Wijziging uitoefend bedrijf: de
beschuit-, koek- en banketbakkerij is over
gedaan.
F. H. van Eyg, Wijk A 183, Ter Aar. Han
del in manufacturen, enz. De zaak is om
gezet in een vennootschap onder firma on
der den naam: Firma F. H. van Eyg en
Zoon (Beperkende Bepalingen) met ingang
van 27 Maart 1939 Vennooten: F. H. van
Eyg Nieuwkoop en N. J. van Eyg, Ter Aar,
De politiebrandweer is Zaterdagmid
dag uitgerukt voor een vermeenden brand
bij den winkelier F. aan de Haarlemmer
straat 79, waar van onder den vloer rook te
voorschijn kwam. De oorzaak bleek echter
slechts een lek in de rookafvoer, zoodat er
geen water behoefde te worden gegeven.
LEIDSCH REVUE- EN CABARET
GEZELSCHAP.
Opvoering van een revue.
In de fraai gerestaureerde tooneelzaal
van café-restaurant ,.'t Schuttershof" voer
de Zaterdagavond bovengenoemd gezel
schap een revue op, getiteld „Daar knap
je van op", geschreven door den voorzitter-
regisseur Nard Boer.
De zaal was reeds bij den aanvang ge
heel bezet, waarover de heer Boer in zijn
openingsrede zijn vreugde te kennen gaf,
daaruit tevens concludeerende, dat hetgeen
zijn vereeniglng in de laatste vier jaar
heeft geboden, bij het publiek blijkbaar in
den smaak valt. Hij verbond hieraan de op
wekking om het gezelschap in nog meer
dere mate te steunen door als lid of dona
teur toe te treden, terwijl hij tenslotte de
tombola in aller belangstelling aanbeval.
Na een vroolijke muzikale inleiding door
Hofenk's Melody Makers, werd keurig op
tijd een aanvang gemaakt met de vertoo
ning der revue, bestaande uit een proloog
en niet minder dan 24 tafereelen, waaron
der een viertal „finales".
Zooals de meeste revues vertoonde ook
deze weinig samenhang: het waren meest
op zich zelf staande tafreelen, waarvan het
ecne uit den aard der zaak beter geslaagd
was dan het andere. Over het algemeen
leek ons de revue te langgerekt, waarbij
nog kwam. dat verschillende medespelen
den zich achterin de zaal niet verstaan
baar konden maken, hetgeen wederkeerig
de rust in dat zaaldeel niet ten goede kwam
De zangnummers behoorden tot het beste
deel van het uitgebreide revue-menu.
waarvan het dessert eerst een flink eind
na het middernachtelijk uur werd geser
veerd. Een bal onder leiding van Gé Mie-
remet besloot deze uitvoering, die zich in
veler waardeering. blijkende uit hartelijk
applaus, mocht verheugen.
INSTITUUT VOOR ARBEIDERS
ONTWIKKELING.
Gistermorgen belegde de afdeeling Lei
den van het Instituut voor Arbeidersont
wikkeling in het Trianon-Theater de voor
laatste filmbijeenkomst van haar winter-
programma.
Na een vermakelijk teekenfilmpje in
kleuren werd de hoofdfilm: „De goede
aarde" vertoond, waarvan het scenario ont
leend is aan den bekenden roman van Pearl
Buck. In deze film, waarin de strijd om
het bestaan van den Chineeschen boer op
aangrijpende wijze in beeld wordt gebracht,
vertolkt Paul Muni op weergalooze wijze
de hoofdfiguur van Wang, een Chineeschen
boer. Daarnaast dient direct genoemd te
worden Luise Rainer als OLan, de oot
moedige gehoorzame en onderworpen
vrouw.
Wondermooie opnamen van het Ohinee-
sche landschap, zorgvuldig weergegeven
momenten over zeden en gewoonten van
de bewoners van het Hemelsche Rijk,
authentieke opnamen van een monsterach
tige sprinkhanenvlucht en het bewonde
renswaardige spel der beide hoofdpersonen
maken deze film tot een zeer bijzondere
met hooge cultureele waarde, die den blik
der toeschouwers verruimt en hen even in
aanraking brengt met de ondoorgrondelijke
ziel van het Oosten. Een film, zooals er
maar een enkele in tal van jaren ver
schijnt)
BINNENLAND.
AJgemeene vergadering te Haarlem der Alg.
Ver. voor Bloembollencultuur (3de
Blad).
Werkgeversorganisaties tegen het ontwerp-
kinderbijslagverzekering. (3de Blad).
Huldiging te Den Haag van generaal b. d.
W. Boet je (Binnenland, 3de Blad).
Treinontsporing te Delft doordat een wissel
te vroeg werd omgezet (Gemengd, 3de
Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Zeer vaste markt - Matige omzetten -
Krachtig herstel - Amerika belangrijk
hooger - Brieggingsmarkt beter.
BUITENLAND.
Hitler's rede brengt geen verrassingen (3de
Blad en Buitenland, 1ste Blad).
Polen's minister Beek op weg naar Londen
(Buitenland, 1ste Blad).
Londen zet zijn actie zonder aarzelen voort
(Buitenland, 1ste Blad).
Overleden is de vroegere Poolsche politicus
kolonel Sla wek (Buitenland, 1ste Blad)
Visscherij-overeenkomst tusschen Japan en
de sovjets bereikt (Buitenland, 1ste
Blad).
Washington erkent Franco de jure (Bui-
tenland, 1ste Blad).
De verkiezingsuitslag in België. De Rexis-
ten als weggevaagd, winst voor katho
lieken en liberalen (Buitenland, 1ste
Blad).
Dr. Martens neemt ontslag als lid der Bel
gische Academie (Buitenland, le BI.)
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Voor het geheele land: Toene
mende bewolking met eenigen re
gen. Later gedeeltelijk opklarend.
Meest matige wind uit Zuidelijke
richtingen. Weinig verandering in
temperatuur.
De Schuttersveldschool heeft een ouder
avond gehouden, welke goed geslaagd mag
heeten. Het hoofd der school, de heer En-
troo. opende den avond met een hartelijk
woord van welkom aan alle aanwezigen
Snr wees vervolgens on het nut van het
instituut der schnolbaden en van de melk-
voorziening on school. Voor de geringe kos
ten, welke ran dit laatste verhonder. ziin,
mag men dit den kinderen niet onthnu-
den Momenteel wordt aan 140 van de 180 I
leerlingen melk verstrekt.
Hierna hield de heer van der Neut een
lezing over luchtbescherming welke door
lichtbeelden werd verduidelijkt. De heer
Fntrop dankte namens de aanwezigen den
heer v. d Neut voor zlin helderp uiteen
zetting Nadat drie nieuwe leden der ouder
commissie waren gekomen bracht de kas-
commissie verslag uit. Zij deelde mede. dat
de boeken en bescheiden van den pen
ningmeester in orde waren bevonden, waar
na de heer Entrop mede namens de ouders
dezen functionnaris dankte voor zijn goede
werk. In de oauze werd door eenlge dames
een kooie thee en sigaren genresenteerd,
waarna de hoer Ent,roe Hp srhe'dende com
missieleden bedankte voor het vele en
goede werk, dat door hen is verricht. Ook
dankte spr. de ouders voor hun opkomst.
Tenslotte werd overgegaan tot het bezich
tigen van het werk der leerlingen.
De Koninklijke marine heeft dezer
dagen aan de NV. Nederlandsche Vlieg-
tuigenfabriek Fokker opdracht gegeven
voor de levering van 31 torpedowater
vliegtuigen van het type Fokker T 8 W.t
bestemd voor den dienst der marine.
De Fokkerfabrieken hadden in op
dracht van de marine reeds een serie
van vijf toestellen van dit type in aan
bouw. Het eerste van deze serie bevindt
zich te Schellingwoude, waar de proef
vluchten een gunstig verloop hebben.
Van deze nieuwe serie zullen 19 vlieg
tuigen met houten vleugels worden af-
leverd en de 12 resteerende toestellen
in geheel metalen constructie worden
uitgevoerd Hiermede doet de bouw in
serie van geheel metalen vliegtuigen
van Nederlandsch ontwerp hier te lande
zijn intrede. Zooals bekend is, bevindt
zich bij Fokker bovendien een geheel
metalen tweemotorig bombardements
vliegtuig in bouw, het prototype
Fokker T 9, in opdracht van en be
stemd voor de luchtvaartafdeelmg van
het Koninklijk Nederlandsch-Indische
leger. Dit vliegtuig nadert zijn vol
tooiing.
Tet type T. 8 W. is een tweemotorige vrij-
dragende middendekker op drijvers, een
torpedovliegtuig, dat in plaats van torne-
do's ook bommen kan meevoeren en dat
tevens dienst kan doen als lange afstands
verkenner. Het bijzondere van deze ma
chine is, dat de torpedo's geheel in den
romp kunnen worden opgeborgen en dat
de bergruimte kan worden gesloten met
twee luiken, die hydraulisch kunnen wor
den bediend. Het toestel is uitgerust met
een krachtige afweerbewapening. die in
alle richtingen bruikbaar is en kar. be
mand worden met drie of vier pers-men.
Het kan worden gebruikt met twee lucht -
gekoelde stermotoren met een capaciteit
van 400 tot 700 P.K. elk, van welke sterkte
de prestaties afhankelijk zijn.
Hitler's rede de merkwaardige hou
ding over het eerst wel en toen weer niet
uitzenden per radio zullen we maar laten
voor wat ze is, men zie het 3e Blad
heeft geen verrassingen gebracht. Het was
een rede. die grootendeels tegen Engeland
was gericht, dat zwaar werd gehoond, maar
ovei de actueele vraagstukken is feitelijk
geen woord vernomen. Met name Polen is
geen enkelen keer genoemd. Slechts is in
algemeene termen gezegd, dat een omsin
geling niet zou worden geduld
De Britsche pers is dan ook algemeen van
oordeel, dat de toestand door de rede van
den Fuehrer noch is verbeterd, noch slech
ter is geworden en waarschuwt zich niet
te laten misleiden door de schijnbare kalm
te van de rede.
De „Daily Telegraph" merkt op, dat
zelfs wanneer verband bestaat tusschen de
woorden van Hitier en zijn daden, dan
nog zou men uit de rede weinig kunnen
opmaken, aangezien voor de honderdste
keer de vervelende geschiedenis van het
dat Duitschland is aangedaan, is
meest bezig houden, tot het oogenblik van
het uitvoeren.
En de labour-leider Greenwood verklaar
de te Bradford, dat de uitlatingen van
Hitier geen aanwijzing vertoonen voor een
afwijken van zijn vastgestelde politiek. Hij
heeft geen constructieve voorstellen gedaan
voor een regeling in Europa, zyn strategie
fnuikt de geestkracht der kleinere Euro-
peesche landen en schept een onbesten
digheid in Europa. Zoo lang die strategie
zal voortbestaan, zal het gevaar voor een
oorlog, welken Hitler heeft gezegd te wil
ier. voorkomen, blijven bestaan.
Engeland blijft waakzaam, dat is de
conclusie, waartoe men moet komen trots
Hitler's aankondigine. dat de partijdag
van Neurenberg in het teeken van den
vrede zal staan
Engeland's aarzeling is verdwenen.
In officieele kringen te Londen spreekt
men er zelfs verbazing over uit dat er in
Londen stemmen zijn opgegaan die de be-
teekenis van de door Chamberlain in het
Lagerhuis afgelegde verklaring wilden ver
kwaad, U»i o
herhaald. Met seen woord is gesoroken Kleinen meeninc van
ST*» S« 'SS» Zaterdag npg door J
genade De diplomatieke medewerker van Reu-
