Algemeen© vergadering van
„Bloembollencultuur"
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Haandag 3 April 1939
Gemeenteraad Koudekerk a. d. Rijn
DE VUURS
Zware druk op het bedrijfsleven
Rede van dr. Verhage
Aanleg tegelpad Brugverbreeding -«
De arbeiderswoningen -
De beheersverordening
In de heden te Haarlem gehouden alge-
meene vergadering van „Bloembollencul
tuur" hield de voorzitter, dr. A. J. Verhage
de volgende openingsrede:
In den aanvang van dit jaar heeft onze
vereenlging een gevoelig verlies geleden
door het overlijden van haar eere-lid, Mr.
J. C. A. Everwijn. op 65-jarlgen leeftijd. In
het bijzonder in den tijd, dat de heer Ever-
wijn het ambt van H. M.'s Gezant te Was
hington bekleedde, heeft hij in verband met
de aankondiging van het invoerverbod van
narcissen tegen 1926 veel voor ons bedrijf
gedaan, en tijd toch moeite gespaard om
de belangen van den Nederlandschen tuin
bouw, in het bijzonder ook van ons bedrijf,
te dienen. Ook in andere functies was hij
vooral in de oorlogsjaren, met het bloem-
bollenbedrijf in aanraking geweest. In de
latere jaren, toen hij zich in Noordwijk had
gevestigd, heeft hij zich steeds een belang
stellend vriend van ons vak en van onze
vereenlging getoond, wiens overlijden in
ons midden diep betreurd wordt, aldus spr.
Eveneens te Noordwijk overleed op 79-
Jarigen leeftijd de bekende Noordwijker Jan
Braun. Vele jaren was hij afgevaardigde
der afd. Noordwijk op onze algemeene ver
gaderingen, waar zijn woorden steeds met
groote belangstelling werden aangehoord.
Hij was een gemoedelijk, maar scherpzin
nig man, wien de belangen van ons vak en
van onze vereeniglng zeer ter harte gin
gen. Ook als publicist heeft hij het vak ge
diend, en vooral de oudere soorten waren
een onderwerp, waarover hij op deze wijze
velen. Zijn heengaan is een groot verlies
voor de afdeellng Noordwijk, voor onze ver
eenlging en voor het geheele vak.
Groote ontroering heeft verwekt het
auto-ongeval in Amerika, waarbij Piet van
Reisen Jr. op 23-jarigen leeftijd het leven
verloor. Eenige weken na dit overlijden
werd de firma P. van Relsen en Zonen ge
troffen door het heengaan van haar stich
ter, P. van Reisen Sr., op 86-jarigen leef
tijd. Eveneens op 86-jarigen leeftijd over
leed te Bloemendaal J Beumer, het gewe
zen schoolhoofd te Sassenheim, dien bijna
iedereen kende als een kenner van ons vak,
als een kundig spreker en schrijver, die
veler vakkennis verrijkte door cursussen en
door zijn vriendschappelijk gegeven advie
zen. Hij was een vraagbaak voor velen en
een verdienstelijk winner van nieuwig
heden. Spr. herdacht verder o m. het over
lijden van den heer P. de Groot Jz. te
Noordwijk. oud-lid van de vroeger groote
bloembollenfirma J. de Groot en Zonen.
Sedert onze vorige algemeene vergade
ring, zoo ging de heer Verhage voort, zijn
de politieke spanningen, op welker vermin
dering wij toen nog konden hopen, eerder
sterker dan geringer geworden. Dit heeft
op het bedrijfsleven in het algemeen een
druk gelegd, waaronder wel zeer in het
bijzonder lijden bedrijven als het onze, die
geheel op de uitvoermogelijkheden zijn
aangewezen. De zorgen voor het behoud
van die uitvoermogelijkheden zijn, ook af
gezien van het gevaar van politieke con
flicten. in de afgeloopen maanden niet ge
ring geweest.
Ih de eerste plaats heeft onze grootste
afnemer, Engeland, ons veel zorgen ge
baard door de opnieuw naar voren gekomen
plannen tot beperking van den bloembol-
leninvoer. Dergelijke plannen waren vroe
ger wel verworpen, maar een wijziging in
het Engelsche kabinet en het meer en meer
bezien van de handelsverhoudingen alleen
tusschen de twee landen, die in een bepaald
geval bij den handel in het betreffende
product betrokken zijn. deden, naast de
machtige positie van den Britschen Boe
renbond. van wien het initiatief tot invoer
beperking zou uitgaan, het gevaar van ver
wezenlijking der plannen grooter zijn dan
ln het verleden het geval geweest was.
Besprekingen van vertegenwoordigers van
kweekerij en handel met de vertegenwoor
digers van de Britsche afnemers deden voor
dit probleem een onlossing vinden, die po
gingen tot verhooglng van het invoerrecht
kon voorkomen. Het bezwaar van de En
gelsche afnemers was een te groote invoer
van bloembollen in Engeland, omdat dit
elk jaar tot een overvoering van de Engel
sche bloemenmarkt leidt. De maatregel, die
hiertegen gevonden werd. was een uitscha
keling van den uitvoer van zift 10 var. late
tulpen naar Engeland, tenzij in verband
met het gewas later in het seizoen een
andere maatregel zou worden overeenge
komen.
Onder deze omstandigheden is dit naar
mijn overtuiging de beste maatregel, die
getroffen kon worden. Invoerbeperking
door verhoogizjg van invoerrechten, die voor
alle artikelen gelden, of door contingent
teering, zelfs als dit een vrijwillige van on
zen kant was. zou een veel grooter bezwaar
geweest rijn dan deze regeling, waarbij de
kleine bollen in ons land blijven en meer
groote bollen worden uitgevoerd, en die toch
ruimte laat voor een natuurlijke expansie
van onzen afzet, wanneer de omstandig
heden daartoe gunstig zijn.
Het bloembollenvak is ook opgeschrikt
door berichten, dat langs den weg van een
door enkele leden van de Amerikaansche
volksvertegenwoordiging ingediend ^'ets-
ontwerp opnieuw getracht zou worden de
Nederlandsche narcissen slecht- na een
warmwaterbehandeling: in de Vereenigde
Staten binnen te laten. Terwijl als nl^u"
Wisheid ook tulpen en hyacinthen, zij het
na een nog jaren verwijderden datum, in
dit wetsontwerp worden genoemd.
Na de vreugde, die in onzen kring ge-
heerscht heeft over de opheffing van het
Amerikaansche embargo, is ook als is
het nog zeer moeiliik te beoordeelen, wat
er uit deze voorstellen zal voortkomen
dit een teleurstellend bericht. De grond
van de heerschende vreugde was juist, dat
het Hoofd van het Amerikaansche Bureau
voor Plantenquarantaine deze beslissing
had genomen omdat hij, na een bezoek
met enkele andere Amerikaansche deskun
digen aan onze culturen, geconstateerd en
in een verklaring vastgelegd had, dat onze
cultures volkomen gezond waren. Da: en
kele maanden na een dergelijke verklaring
getracht wordt vla een nieuw wetsontwerp
onze producten toch op phyto-sanitaire
gronden te weren is teleurstellend Voor de
Nederlandsche Regeering moge dit aanlei
ding zijn om stappen te nemen, die aan
neming dezer voorstellen voorkomen. Ame
rika is het land, dat voor het Nederland
sche bloembollenbedrijf nog veel perspec
tief biedt, en Juist in dezen tijd van alom
groeiende moeilükheden moge onze Regee
ring In dit geval alle mogelijke activiteit
ontwikkelen om deze onjuist uitsluiting te
voorkomen.
Dat niets wordt nagelaten om den ge
zondheidstoestand onzer cultures In het
algemeen te verbeteren bewijst ook de op
richting van de groep „De Iris", waarvan
het doel ls het instellen van een keurings
dienst voor de Iristeelt. Hiermede is een
vierde groep onzer vereeniging ln het le
ven geroepen, welke uitsluitend de vaktech
nische belangen van dit product zal behar
tigen. In dat verband zij er op gewezen
dat ln onze vereenlging, waarvan de oudste
afdeelingen dit Jaar haar 60-jarig bestaan
herdenken, de groep „De Narcis" kort ge
leden het 25-Jarlg bestaan herdacht. Bü
die gelegenheid ls het weer duidelijk ge
worden. welk belangrijk werk de narcis-
senkweekeis zelf hebben gedaan voor de
gezondheid hunner cultures Het is aan
het initiatief van het vak zelf te danken,
dat wij met een gerust geweten van een
volkomen gezonde narcissencultuur kunnen
spreken.
Ook de ontwikkeling van de handelsver
houdingen met Duitschland baart zorgen.
De gevolgen van de beschermende maat
regelen, die zeer onlangs de Nederlandsche
Regeering ten bate van onze industrie heeft
genomen boven de maatregelen, die reeds
getroffen waren, zijn vooral voor onzen
tuinbouwexport. en in het bijzonder voor
onzen bloembcllenuitvoer, zonder twijfel
nadeelig De afsluiting van het nieuwe
Duitsch-Nederlandsche handelsverdrag vo
rige week heeft dit al direct bevestigd:
hierbij is het Duitsche invoerrecht op onze
producten verhoogd van 20 on 25 Mark per
100 K G.
De beschermende maatregelen voor onze
Industrie, waarbij ik naast de invoerrechten
ook aan de contingenteeringsmaatregelen
deqk, zijn er ook niet vreemd aan dat onze
invoer uit Duitschland geregeld vermindert.
In het clearingsysteem moet dit tengevolge
hebben dat de contingenten voor uitvoer
naar Duitschland geregeld verkleind wor
den. De Regeering moge bedenken dat deze
Regeeringspolitlek in de allereerste plaats
treft, een product als bloembollen, dat een
specifiek Nederlandsch karakter draagt en
waarvoor met moeite een markt is gescha
pen, die steeds meer verloren dreigt te
gaan.
Financieele steun heeft de Regcering
aan ons bedrijf slechts op enkele onder-
ucelen gegeven; dit mag geen naam heb
ben vergeleken met den steun, die aan
andere bedrijfstakken ls verleend Het is
nu te hopen, dat de Regeering er blijk van
geeft de benadeeling van onze positie door'
deze maatregelen in te zien door voor een
volgend kwartaal het contingent voor den
uitvoer van bloembollen zóó vast te stellen,
dat onze uitvoer naar Duitschland niet'
minder wordt dan vorig jaar. Van de zijde
van Duitschland, waar de afnemers om ons
product zitten te springen, zal dit wel geen
bezwaar opleveren.
Naast de moeilijkheden bij den export
vragen ook andere problemen onze aan
dacht. In de eerste plaats mag daarbij ge
dacht worden aan het streven der Regee
ring om de bedrijfsmaatregelen door het
georganiseerde bedrijf zelf te doen over
nemen, aldus spreker.
De langdurige onderhandelingen hierover
tusschen de organisaties op bloembollen-
gebied onderling en met Regeeringsverte-
genwoordigers hebben nog niet tot een de
finitief resultaat geleid De onderhande
lingen zijn echter wel gevorderd, al Is cr
niet op alle punten een volledige overeen
stemming. Wanneer het tot. overneming der
bedrijfsmaatregelen komt. dan zullen wij
dus de figuur hebben, dat het werk van
Sierteeltcentrale en Surplusfonds zal wor
den overgenomen door een instantie, waar
van het bestuur is samengesteld uit door
de daartoe door den Minister aangewezen
organisaties benoemde leden.
De bedoeling Van deze overneming van
de bedrijfsmaatregelen is het toe te juichen
beginsel, dat deze niet verambtelijkt mo
gen worden, en dat deskundigen uit het
vak zelf de leiding van en de verantwoor
delijkheid voor de uitvoering moeten over
nemen Zooals het onlangs uitgebrachte
„rapport betreffende overneming der
iandbouw-crisismaatregelen door de be-
drijfsgenooten" zegt, is nu de indruk, dat
de Overheid op den voorgrond staat, en
het bedrijf op den achtergrond; deze ver
houding moet gewijzigd worden.
Het zal geheeJ en al van de uitwerking
afhangen of verambtelijking en verstarring
niet. zij h"t door andere personen, toch
blijft voortbestaan Ieder bedrijf apart zjt de
hiertoe bevoegde instantie ineen, dus ln elk
anart geval zald it anders zijn. Maar wan
neer wij het bovengenoemde rapport be-
studeeren, ontkomen wij niet aan den in
druk, dat bij een uitwerking als daarin
geschetst, het gevaar, dat men wilde on- I
dervangen, blijft bestaan, althans voor den
tuinbouw.
In het apport wordt namelijk gezegd,
dat de drie Centrale Landbouw-organisaties
na de oprichting van organen voor dc on
derscheidene bedrijfstakken een eoördi-
neerende taak zullen'hebben. Nu acht ik dit
voor den landbouw ln engeren zin een mo
gelijke noodzakelijkheid door de ingewik
keldheid van den organisatorischen opbouw
in verband met de uitgestrektheid van het
daar betreden terrein. Maar voor den tuin
bouw, en zeker voor den luxen-tuinbouw,
acht ik een dergelijk coördlneerend li
chaam in het geheel niet noodig. Het be
staan ervan kan, als ik de strekking hier
van goed begrijp, slechts opnieuw veramb
telijking en verstarring tengevolge heb
ben. Ieder orgaan behandelt de bedrijfs
maatregelen voor het betreffende bedrijf,
en de Regeering houdt er toezicht op. dat
hierbij het algemeen belang niet geschaad
wordt. Ik zie geen enkele reden om een or
gaan te plaatsen tusschen b.v. het bloem
bollenbedrijf en de Regeering.
Maar ook wanneer een dergelijk orgaan
om redenen, die ik uit dit ranport niet kan
opmaken, noodzakelijk zou zijn. dan moeten
toch voor den tuinbouw met in de eerste
plaats de drie Centrale Landbouworgani
saties worden ingeschakeld. Dan moet een
lichaam worden gezocht, dat zich met
tuinbouwvraagstukken bezig houdt. Dat
het niet moeilijk is een zoodanige instan
tie in te schakelen, bewijst het bestaan van
den Ned. Tuinbouwraad. waarin de onder
scheidene takken van tuinbouw reeds ja
renlang op bepaalde gebieden samen
werken.
Er is nog een gevaar uit dit rapnort te
lezen. Het komt mij voor, dat het den sa
menstellers ervan niet steeds scherp voor
oogen heeft gestaan, dat de bestaande, di
rect uit het bedrijfsleven voortgekomen or
ganisaties, op velerlei gebied een taak ver
vullen, die niet dan zonder groote schade
aan een nieuw te vormen lichaam zou kun
nen worden opgedragen. Wanneer men
bijv. leest over het zoeken van nieuwe af
zetgebieden en bevordering van rationali
satie, dan bedenke men. dat' juist in den
tuinbouw bestaande organisaties op eco
nomisch en technisch gebied steeds werk
zaam geweest zijn. Een scherpe afbakening
van de taken en behoud van het bestaan
de is een eerste voorwaarde voor een goede
werking van het systeem, dat ook de Re
geering voor staat.
Het heele vraagstuk biedt nog vele moei
lijkheden. al is liet principe, dat wat voor
het bedrijf noodig geoordeeld wordt ook
door het bedrijf gedaan moetw orden, zon
der twijfel juist. Laten we hooen, zoo ein
digde spr., dat deze moeilijkheden zullen
worden opgelost op een wijze die den va-
derlandschen tuinbouw en in het bijzonder
ook ons vak, ten goede zal komen.
o
De Raad van Koudekerk aan den Rijn
vergaderde.
De voorzitter deelde mede. dat binnenkort
overgegaan zal worden buiten de bebouwde
kom een tegelpad aan te leggen en verschil
lende gedeelten van den weg te herbestra-
ten, waarvan de kosten geraamd op plm.
1HMXhuitgezonderd de straatklinkers,
welke reeds in 1938 zijn aangeschaft. De
kosten komen ten laste van het wegen
fonds. Het ligt in de bedoeling het herstra
ten en betegelen op te dragen aan Gebr.
Streefkerk, terwijl de levering van beton-
banden en zand door ingezetenen zal ge
schieden. Ook de werkkrachten voor opper-
diensten zullen uit de gemeente genomen
worden.
Ook het voetpad in den Hoogenwaard
binnen de bebouwde kom eischt dringend
verbetering, doch hieraan zijn groote kos
ten verbonden, waarvoor echter nog geen
gelden beschikbaar zijn. De heer van Veg-
ten informeerde of ook bij de fabriek van
van Beers een voetpad zal worden gelegd.
De voorzitter antwoordde, dat dit nog
nader bezien zal worden. Verschillende
besprekingen omtrent de uit te voeren
werkzaamheden worden gevoerd.
Hierna volgde het voorstel tot het in on
derhoud nemen van de brug bij C. v. d. Bijl
en tot het verleenen van een bijdrage in
de kosten van verbreeding.
De voorzitter lichtte dit voorstel uitvoerig
toe. Er zijn langdurige besprekingen met
de onderhoudsplichtigen en het polderbe
stuur gevoerd. De kosten van een nieuwe
brug zijn geraamd op f. 3000.—. Het ligt
de bedoeling een breedere brug te maken,
waarmede dus ook een gemeentebelang be
moeid is. Tusschen partijen is na langdu
rige onderhandelingen overeenstemming
bereikt inzake de kostenverdeeling, welke
hierop neerkomt, dat de beide onderhouds
plichtigen en het polderbestuur elk f. 800 -
en het gemeentebestuur f. 600.zal betalen
De heer Lieverse informeerde hoe breed
de nieuwe brug zal worden en of de gemeen
2267
Ungez. Med.)
I te hierdoor niet in conflict kan komen meC
andere onderhoudsplichtigen van bruggen.
De voorzitter antwoordde, dat het de be-
I doeling is de brug ongeveer 5 a 6 M. breed
i te maken, terwijl dit geval geheel op zich
zelf staat, daar het polderbelang ook als
een gemeentebelang moet worden bezien.
Het voorstel werd na discussie z.h.st. aan
genomen.
De voorzitter zeide, dat nog een onder
zoek is ingesteld naar den toestand van de
Lagewaardsche brug en dat B. en W. er in
principe voor gevoelen hieraan ook verbe
tering te brengen b.v. door het maken van
een betonnen bovendek.
Voorstel om in beginsel te besluiten tot
het verleenen van subsidie in de kosten van
verbetering van eenige arbeiderswoningen.
De voorzitter zeide. dat B. en W. den
laatsten tijd verschillende aanschrijvingen
hebben uitgezonden om tot verbetering van
arbeiderswoningen te geraken. Het bleek
echter, dat, indien hiermede wordt doorge
gaan, er binnenkort gebrek aan woningen
dreigt te komen, daar hier slechts heel wei
nig nieuwbouw plaats vindt. Er zijn com
plexen woningen bij. waarvan de kosten
van verbetering meer dan f3000.zullen
bedragen, hetgeen voor de eigenaren zware
lasten beteekent. Daar deze verbeteringen
ook een verruiming van werkgelegenheid
beteekenen, stellen B. en W., op grond van
een daaromtrent ingekomen circulaire van
den Minister, voor medewerking te verlee
nen tot het verleenen van een bijdrage in
de te maken kosten.
De bijdrage kan beloopen ten hoogste
f. 240.per woning. Hiervan neemt het Rijk
2/3 voor zijn rekening, terwijl ten laste van
de gemeente komt 1/3 deel, dus 1/9 van do
totale kosten.
Waar nog geen cijfers bekend zijn, ligt
het in de bedoeling, dat B. en W. later met
een definitief voorstel hopen te komen.
Na toelichting werd z.h.st. besloten over
eenkomstig het voorstel van B. en W.
Voorts kwam aan de orde het punt „In
trekking en opnieuw vaststelling Ambtena
renreglement". Dit werd z.h.st. vastgesteld.
De voorzitter lichtte toe een verzoek van
het Bestuur der Ned. Herv. school, alhier,
om medewerking voor de aanschaffing van
leermiddelen, schoolbehoeften en school-
meubelen. De kosten zullen plm. f.260.—
bedragen. Aldus werd z.h.st. besloten.
Na benoeming der leden van de stem-
bureaux volgde sluiting.
Copyright P. I, B. Boi 6 Coptnhooon
De koning en de koningin waren den volgenden morgen al II om haar te vragen wat zij 's nachts gezien had. VW trots vertelde
vroeg opgestaan en direct lieten zij de hofdame bij zich ontbieden, de laatste wat zij had gedaan om het huis, w*a*ft <Je prinses en
de hond verdwenen waren, terug te kunnen vinden.
-■ -
Nauwelijks was de hofdame uitverteld, of de koning, de
koningin, alle hofdames en alle officieren verlieten het slot, om
het huis, waarvan de voordeur met ee
te vinden.
wit kruis gemerkt was,
„Kijk, daar is het al!" riep de koning, toen hij de eerste deur met een wit kruis zag. „Neen, lieve man, ddir is het", zei de
koningin, die een andere deur, ook gemerkt met een wit kruis, zag.
3—3
