rr KW TRIUMPH BUITENLAND LEIDSCH DAGBLAD - Eersfe Blad Dinsdag 28 Maart 1939 WOENSDAG AVOND IS TRIUMPH AVOND DAARBIJ BEHOORT DE BESTE Ic SIGARET [c!eeiH>elastjng^ Laac j verbrui^ Algemeene Toestand Europa weer in afwachting Voor UW GEZELSCHAPSRITTEN ONZE TOURINGCARS. ELTAX 666 Vragen aan Chamberlain Duff Cooper over de organisatie van den tegenstand tegen agressie Regeerings-wijziging gevraagd Calinescu en Gafencu aan het woord Organisatie van Tsjechen en Slowaken in de Vereenigde Staten Natuurlijk wordt over de rede van Musso lini nog wat nagepraat. In de „Giornale d'Italia" schrijft Gayda, dat Europa na de aanduidingen, die Musso lini gegeven heeft omtrent de Italiaansche eischen ten aanzien van Frankrijk, welke samengevat zijn in de drie problemen: Tunis, Djiboeti en Suez, zich er van heeft kunnen overtuigen, dat Italië in zijn geschil met Frankrijk. ..dat alleen door de houding van Parijs is geschapen", niet aan proble men denkt, die de territoriale orde in Euro pa cmver kunnen werpen. Italië beperkt zich tot de koloniale gebieden, in overeen stemming met de accoorden van 1915 en de nieuwe behoeften, welke door de sedert dien voorgevallen historische gebeurtenis- prijsgeven, de levensvraagstukken van der den opzij te kunnen schuiven. Veel wordt in Engeland thans geschreven en gesproken over een algemeenen dienst plicht. Wegens ziekte van Attlee heeft Chamberlain gisteren den pl.v. leider van Labour. Greenwood ontvangen. Ook sir Archibald Sinclair, de bekende leider, zal door den Britschen premier worden gehoord Ofschoon in labourkringen en in de om geving van den premier, over den aard der besprekingen geen woord wordt losgelaten, blijven de geruchten aanhouden over po gingen tot samenwerking van alle partijen, om te komen tot een effectlever systeem van nationale verdediging. Men wijst erop, dat die samenwerking niet noodzakelijkerwijze de toetreding zou beduiden van de oppositie tot een onder presidium van Chamberlain gereorgani seerd kabinet. Doch, eenige maanden gele den, heeft Chamberlain voor het Lagerhuis beloofd, niet tot dienstplicht in vredestijd 1827 (Ingez. Meel sen ontstaan zijn. Na de mogelijkheid onder het oog gezien te hebben, dat Engeland in werkelijkheid de matiging in de eischen van Italië erkent, zooals zekere commentaren zouden doen vermoeden, zegt Gayda verder, dat de eer ste Fransche reacties op de rede van Mus solini dezelfde strijdlustige onverdraag zaamheid toonen, welke sedert December aan den dag is gelegd en tusschen de beide landen reeds een diepe kloof heeft gescha pen. Het breeder worden van deze kloof kan op het oogenblik slechts gepaard gaan met groeiende moeilijkheden voor Europa, ten zij realistischer overwegingen, gepaard gaande met meer begrip, zich doen gelden. In elk geval is het zeker, dat zoolang de rechten der Italiannen niet bevredigd zijn, Italië niet zal deelnemen aan eenige inter nationale handeling of internationaal sy steem ter verdediging van den vrede, om dat een vrede welke op die wijze verkregen wordt, geen stand kan houden en niet eerlijk is. De beste vredesformule van thans is: Ruimte voor ieder volk; de legitieme rech ten van iedere natie moeten erkend wor den; dat geldt voor allen en binnen dit Steler is het, dat Italië zijn aanspraken jegens Frankrijk formuleert. De Duitsche Diplomatisch-Politische Kor- respondenz schrijft: De duce heeft Frankrijk een kans gege ven, zijn verhouding tot Italië op eerlijke wijze, overeenkomstig de rechten en belan gen van het nieuwe imperium te regelen. Frankrijk zal moeilijk halsstarrig kunnen blijvén tegenover dergelijke eischen van het gezonde menschenverstand, of ze tot voorwerp van een politiek handeltje kun nen maken. Aan de taak en werking van de as is niets veranderd. De mogendheden hebben het vorige tijdperk, toen Duitschland en Italië door innerlijke oneenigheid ver scheurd waren en ook den wereldoorlog, er toe gebruikt, om de wereld onder elkaar te verdeelen Thans geven de herwaakte vol keren van Duitschland en Italië te ver staan. dat zij ook willen leven en wel onaf hankelijk van den goeden wil en de genade der andere imperia. Wat van deze echter verwacht wordt is, dat zij het denkbeeld RUSLAND. Hudson's bezoek, In het communiqué over het bezoek van Hudson wordt gezegd: De bestaande handelsbetrekkingen tus schen Rusland en Engeland en de moge lijkheden voor haar verdere ontwikkeling zijn uitvoerig besproken. Beide partijen zetten haar standpunt uiteen, waarbij een aantal verschillen aan den dag traden, die, naar men verwacht, tot een minimum zullen worden terugge bracht bij verdere onderhandelingen te Londen. Er is verder vriendschappelijk van gedachten gewisseld over de internationale politiek, waarbij beide partijen elkaar in kennis stelden van het standpunt harer regeeringen en punten van contact ten be hoeve van de consolidatie van den vrede naar voren kwamen. Het persoonlijke contact, tot stand ge komen tusschen den gevolmachtigden ver tegenwoordiger van de Britsche regeering en de leden der Sovjet-regeering. zal onge twijfeld bijdragen tot de bevestiging der Russisch-Britsche betrekkingen en tot de internationale samenwerking voor een op lossing van het vredesvraagstuk. DUITSCHLAND. Ook Goebbels od reis. Rijksminister dr. Goebbels is vertrokken voor een reis naar Boedapest en Athene, die verscheidene dagen zal duren. In officieele kringen verklaart men. dat de reis van Goebbels, die 30 Maart per vliegtuig in Athene zal aankomen, van waar hli op 1 April in Athene naar Rhodes vertrekt, een particulier karakter draagt en om gezondheidsredenen ondernomen wordt. (Inge? Med.) te zullen overgaan, zonder met het parle ment overleg te hebben gepleegd en nu meent men in parlementaire kringen, dat de regeering wel eens met plannen zou kunnen rondloopen, het parlement te ver zoeken, de regeering van die belofte te ont slaan. Het is bekend, dat in het parlement de meeningen over de manier waarop Brlt- tannië's defensief systeem moet worden versterkt, nog al verdeeld zijn. In conser vatieve kringen wijst men er herhaaldelijk op, dat die versterking niet noodzakelijk den dienstplicht insluitalthans niet wat men op het continent onder dienstplicht verstaat. Aan Frankrijk is geen toezegging ge daan betreffende dienstplicht in vredestijd. Eerst zal het vrijwillige nationale register herzien worden Er zijn intusschen aanwij zingen, dat hieruit nieuwe ontwikkelingen zullen voortvloeien en dat een veelomvat tend plan inzake verplichte lichamelijke opvoeding van de jeugd tot de mogelijkhe den behoort. Generaal Gort, de chef van den generalen staf, zal enkele dagen in Frankrijk door brengen en bij die gelegenheid troepenma noeuvres bijwonen en een bezoek brengen aan de versterkingswerken van de Maginot- linïe. Generaal Gort Is hiertoe persoonlijk door Gamelin, den chef van den Franschen generalen staf, uitgenoodigd, toen hij de vorige maand op de terugreis uit Egypte te Parijs vertoefde. Inzake Danzig en Lithauen blijven aller lei geruchten de ronde doen, maar zij zijn alle zoo zwak gefundeerd, dat men ze niet al te ernstig moet opnemen. In Polen duurt de agitatie voor een krachtig leger en zich verzetten tegen iederen elsch tot beknot ting der Poolsche rechten voort. In Memel zou met de Llthauers eenige wrijving zijn ontstaan, doch ook hier ont breekt zekerheid in de berichtgeving. Ik zeg niet, dat wij moeten eischen, dat ieder dienst neemt in het leger, maar ik bedoel, dat wij het beginsel moeten afkondigen, volgens hetwelk de staat in buitengewone tijden het recht heeft van iederen strijdbaren man mi litaire diensten te verlangen. Dat. zou een aanzienlijke uitwerking hebben op den indruk, die de wereld zou hebben van onze houding en onze vastbera denheid. Duff Cooper achtte het noodig den klei nen staten in Europa, „die voor hun leven beven" het bewijs te geven, dat zij zoo noodig geholpen zouden worden, opdat zij er toe gebracht worden zichzelf te verde digen. Hij zeide tenslotte, dat het „krank zinnig" zou zijn onder de bestaande om standigheden Rusland terzijde te houden. Hij was er van overtuigd, dat de Ver- eenigde Staten in geval van een conflict snel en actief met de democratische staten zouden samenwerken. VEREENIGDE STATEN. Nieuwe credieten voor marine vliegtuigen. Roosevelt heeft het congres om een extra crediet ten bedrage van 14.298.000 dollar verzocht ten behoeve van den aan koop van nog meer vliegtuigen door de marine ln het volgende begrootlngsjaar. Frankrijk zou opnieuw 100 vliegtuigen hebben besteld en meerdere orders zijn waarschijnlijk. President Roosevelt met vacantie. President Roosevelt zal morgen naar Warm spring in Georgië vertrekken, waar hij enkele dagen rust zal nemen. Hij wordt 11 April te Washington terug verwacht. (Ingez. Med.) FRANKRIJK. Nieuwe decreten, In den ministerraad heeft Daladier zich 1 tol tolk der regeering gemaakt, om Lebrun geluk te wenschen en te bedanken voor de resultaten van zijn reis naar Londen, welke de stevigheid en hartelijkheid der Fransch- Br tsche vriendschap nog heeft versterkt en bij de geheele Fransche natie groote voldoening heeft gewekt. Daladier heeft president Lebrun vervol gens een aantal decreten voorgelegd ter onderteekening. Deze decreten hebben be trekking op de landsverdediging. Het zijn: 1 Een decreet, waarbij de bemanningen der oorlogsbodems worden uitgebreid. 2 Een decreet, waarbij wijziging wordt gebracht in de wet van 13 December 1932 inzake de recruteering der zeemacht en de organisatie van haar reserves. 3 Een decreet, waarbij het techiusch personeel bij de marine wordt uitgebreid. 4 Een decreet inzake de verdediging der gr-nszebleden. 5. Een decreet, waarbij credieten worden geopend voor een lndustrieele mobilisat'e. Morgen zal een kabinetsraad worden ge houden. welke de genomen maatregelen za' aanvullen. De Staatscourant publiceert verder van daag een decreet, waarbij het effectief van de marine voor 1939 wordt verhoogd van 7' 990 tot 77.500 man. Verder wordt een decreet gepubliceerd over de bescherming van de grensgebieden, waarbij de ministerraad wordt gemachtigd, wanneer de omstandigheden het eischen. het oogenblik vast te stellen, waarop de militaire commandanten van deze gebieden de maatregelen kunnen nemen tot bescher ming hiervan. Deze maatregelen zijn even eens bij decreet vastgelegd. Ook is bepaald, dat benzine-depots, welke meer dan 14.000 kubleken meter inhoud hebben, voorzien moeten zijn van een in stallatie tot bescherming tegen bommen. Deze installatie moet voor 1 Augustus 1939 gereed zijn. De minister van koloniën, Mandel, heeft den president der republiek een decreet ter teekening voorgelegd tot reorganisatie van den radio-electrischen dienst van de kolo niën met het doel het noodzakelijke net voor de nationale verdediging te verbete ren en uit te breiden en de bescherming van zee- en luchtvaart te versterken. 3155 (Ingez. Med.) LITHAUEN. Regeeringswisseling De regeering is afgetreden. Generaal Tsjernlus. de chef van den generalen staf, heeft opdracht gekregen, een nieuw kabi net te vormen. Naar te Kauftas vernomen wordt, zijn tusschen de regeertng en de vroegere oppositiepartijen onderhandelingen ge voerd, om te komen tot een gemeenschap pelijk vaderlandsch front en reorganisatie van het kabinet. Tevens was reeds verklaard, dat wellicht aan vertegenwoordigers van de katholieke en democratische oppositie, die twaalf jaar lanz tegenover de regeering heeft gestaan, deelneming aan de regeering zou worden aangeboden. Generaal Raskitis heeft voor de radio een redevoering uitgesproken naar .aan leiding van de collecte ten bate van het herbewapeningsfonds. De generaal wees er op. dat het huidige tijdperk, waarin Europa zich voorbereidt op een oorlog, een bijzondere waakzaamheid van den kant der kleine staten nood zakelijk maakt. Wanneer wij vrij willen zijn zoo vervolg de hij. moeten wij ons zelf verdedigen. De actie ten bate van het herbewapenings fonds. zoo verklaarde hij, is geenszins een betooging tegen de naburen. L'thauen heeft geen enkele agressieve bedoeling en kan die niet hebben, maar deze collecte geeft uitdrukking aan het vaste besluit dat de Lithauers zich niet zonder strijd zullen overgeven en geen afstand zullen doen van hun onafhankelijkhe'd zonder de wa pens op te nemen. ENGELAND. Op een in het Lagerhuis gestelde vraag, in hoeverre de regeering de Britsch-Dult- sche verklaring van 27 September na de inlijving van Tsjecho-Slowakije en Memel een doeltreffend instrument acht en of hij aan Hitier uiting had gegeven van zijn ver ontwaardiging en om uitleg had verzocht, heeft Chamberlain verklaard, dat hij niets toe te voegen had aan zijn op 17 Maait gehouden rede, waaruit duidelijk de hou ding der Britsche regeerlng bleek. Hij ge loofde niet. dat het eenig nut zou hebben, Hitier om uitleg te verzoeken. Op de vraag of hij de Britsch-Duitsehe verklaring bindend achtte, antwoordde Chamberlain: In mijn rede te Birmingham alsmede in het Lagerhuis heb ik er op ge wezen, dat ik bepaalde verzekeringen van Hitler had ontvangen en dat het recente optreden van Hitier niet met deze verzeke ringen vereenigbaar scheen te zijn. Ik heb •gevraagd of het mogelijk was, op nieuwe verzekeringen te vertrouwen. Een andere verklaring van den minister president in het Lagerhuis betrof het Duitsch-Roemeensche handelsverdrag. Chamberlain zeide dat de Roemeensche regeering de Britsche regeering had mede gedeeld. dat het accoord geen politieke clausule bevatte en dat Roemenië door het sluiten van het accoord niet zijn economi sche onafhankelijkheid had prijsgegeven. De uitbreiding van den Britsch-Roemeen- schen handel en dc bevordering van de economische betrekkingen tusschen de beide landen is een zaak, aldus Chamber lain. welke de Britsche regeering van het grootste belang acht. „In dit verband behoef ik slechts te her inneren aan het onlangs door de Britsche regeering genomen besluit, een handels missie te zenden. De Roemeensche Agee ring hoopt nog steeds, dat de missie zal komen en dat is natuurlijk ook onze be doeling". Ten aanzien van het Duitsch-Roemeen sche handelsaccoord, zeide Chamberlain nog. dat de Roemeensche regeering heeft verklaard, dat in groote trekken het resul taat ervan is, dat Roemenië thans ln Duitschland een afzetgebied heeft voor producten, waarvoor het geen andere mark ten kon vinden en in ruil van Duitschland steun krijgt in den vorm van machinerieën, technisch advies bij exploitatie van zijn hulpbronnen O.a. zal Duitschland wapens aan Roemenië leveren. Het accoord, zoo verklaarde Chamber lain ten slotte, heeft het karakter van een veelomvattend program en de juiste uit werking ervan in de practijk zal afhangen van de wijze, waarop de bepalingen wor den uitgevoerd Onder deze Omstandighe den moeten wij de ontwikkeling afwach ten, alvorens een definitieve conclusie te trekken. Chamberlain kon niet zeggen, wanneer de Britsche handelsmissie naar Boekarest zou gaan, doch hij geloofde, dat dit spoe dig zou zijn. Oud-minister Duff Cooper heeft een rede gehouden, waarin hij zeide, dat „met het oog op de duidelijke bedoeling der dicta toren Europa en de wereld door geweld te overheerschen, het oogenblik voor organi satie van den tegenstand is gekomen". Te dien einde bepleitte hij de vorming van een meer beperkt kabinet, waarin alle partijen vertegenwoordigd zouden zijn. Voor een dergelijke regeering aldus vervolgde hij zou het gemakkelijker zijn te komen tot een maatregel, die uit een oogpunt van nationale veiligheid van overwegend be lang is: zij zou er op kunnen staan, dat iedere Engelschman de nationale zaak alle diensten bewijst, waartoe hij in staat ls. (Ingez. Med.) 't Begint direct al prettig bij DKWi lage aantchaiiingipriji I Verder i be lastingvrij gewicht en zMr laag verbruik t Dit alles ln een motorrijwiel, dat én van constructie, én van uit. voering, én van rij-kwallteiten de perleche zelf is I Weet er méér van i de brochure No. 10 mei afbeeldingen en technische gegevens wordt U op aanvraag gaarne gratia toegezonden. STANDAARDMODEL f 2*5.- LUXE MODEL f 260.. Imp: HART NIBBRIC EN GRIEVE N.V. Parkitr. 91a - Tal. 116078 - Den Haag. O VIRAL AGENTEN. 1822 (Ingez. Med.) menië en rechtvaardigde de militaire maat regelen met de Hongaarsche mobilisatie. Zoodra Hongarije zal demobiliseeren, zal ook Roemenie hiertoe overgaan. Verder wees Gafencu op het vreedzame karakter van het Duitsch-Roemeensch ver drag. ROEMENIË. 33 oud-minister-presidenten en mi nisters, waaronder oud-minister-presi dent Maniu, hebben een memorandum gezonden aan koning Carol, waarin zij, in het belang van het land, vragen het bestuur te wijzigen. De adressanten verklaren te betreuren, dat de koning bij de jongste crisis de lei ders van de oude politieke partijen niet bij zich heeft genoodigd om den toestand te bespreken. De koning heeft te veel auto riteit en verantwoordelijkheid op zijn schouders geladen en1 de adressanten ver zoeken een bewind van nationale eenheid in te stellen, dat in direct contact staat met het volk. Behalve door Maniu, is het memoran dum ook onderteekend door den leider der boerenpartij Angelescu en het lid van den kroonraad Minesou, die hebben medege werkt aan het opstellen van de grondwet, welke in 1938 in werking ls getreden. Minister-president Calinescu heeft gis teravond in een toespraak tot partijleiders verklaard, dat de kwestie van Roemenië's onafhankelijkheid bij de handelsbesprekin gen met Duitschland niet ter sprake was gebracht. Was dit wel het geval geweest, dan zou Roemenië de besprekingen ter stond hebben afgebroken. Calinescu zeide voorts, dat de onderhandelingen over een handelsverdrag met Frankrijk voortduren en dat de komst van de Britsche handels missie met belangstelling wordt tegemoet gezien Sprekende over Hongarije en Roethenlë, zeide hij, dat de eenige wensch van Roe menië is zijn gebied te verdedigen en dat het ook van plan is zijn belangen in Roe- thenië te verdedigen. (Hier ls een Roe- meensahe minderheid van 18.000 zielen). Calinescu voegde hier o.m. aan toe: „Wij hebben op 14 Maart vernomen, dat de Hongaarsche mobilisatie actief werd voort gezet en dat Hongarije bezig was vijf leger corpsen aan de Roemeensche grens te con- centreeren, Opdat wij niet bi] verrassing zouden worden overvallen, hebben wij de buitenlandsche mogendheden er van in kennis gesteld, dat wij besloten hadden onze grenzen en de onaantastbaarheid van ons gebied te verdedigen tegen leder, die een aanval daarop zou willen plegen". Daarna sprak Gafencu. Hij gewaagde van de besprekingen met Duitschland. Italië, Frankrijk, Engeland en Rusland en kondig de aan, dat binnenkort een Fransch-Roe- meensch cultureel accoord gesloten zal worden. Voorts zeide hij dat Roemenië een vriend schappelijke houding aanneemt ten aan zien van Polen en Hongarije begrijpt. De regeering van Roemenië heeft het verzoek van mgr. Wolosjin om Roethenlë in te lij ven bij Roemenië verworpen, want Roeme nië wil niets, wat niet van hem is. De Hongaarsche regeering werd op de hoogte gesteld van de militaire maatregelen in Roemenië en de Hongaarsche onder staatssecretaris van buitenlandsche zaken heeft herhaalde malen den Roemeenschen gezant te Boedapest bedankt voor de „wel willende houding van Roemenië." De regee ring van Roemenië was derhalve zeer ver baasd, toen zij de rede van Csaky in de commissie voor buitenlandsche zaken ver nam, waarin deze liet doorschemeren, dat Roemenië slechts in bedwang was gehou den door de vastberaden houding van Hon garije. Gafencu verklaarde niet met Csaky te willen polemiseeren, aangezien dit nergens toe dient Hij bevestigde den wil tot vrede van Roe- (IngeS, Med.) VERSTERKING DER BEWAPENING. De minister van financiën heeft mede gedeeld, dat de begrooting voor het nieuwe begrootlngsjaar, die geraamd was op 23 mil llard lei. met 7 milliard verhoogd zal wor den, waarvan 80 pCt. bestemd zijn voor de versterking van de bewapening des lands. ZUID-AFRIKA. Ernstige redevoering van generaal Smuts Generaal Smuts heeft te Kaapstad een redevoering uitgesproken, waarin hij een ernstige waarschuwing uitte ten aanzien van den tegenwoordigen staat van „gewa pende anarchie" in Europa. „Er is een toe stand van rechteloosheid en anarchie ln het buitenland, zooals in ons leven, voor of na den wereldoorlog, niet bestaan heeft. Wij hebben lichtvaardig gesproken over den Volkenbond. Toch heb ik den zeer die pen indruk, dat wij een onmetelijk verlies hebben geleden door zijn val. Ik vrees, dat de toestand hierna nog veel erger zou kun nen worden. Het kan zijn, dat wij bitter zullen betreuren, dat wij den Volkenbond heb. ben laten komen tot waar hij thans ge vallen is. Ik denk, dat wij nooit weer te voorschijn zullen komen uit de anar chie en de heerschappij van het brute geweld, voor wij opnieuw de volkeren ter wereld, groote zoowel als kleine, aan de ronde tafel bijeen hebben gebracht." MIDDEN-EUROPA. Slowakije en Hongarije De gemengde Hongaarsch-Slowaakschs commissie Is bijeengekomen. Na het eerste contact hebben de leden der commissie besloten, vanochtend de eigenlijke werkzaamheden te beginnen. Men verwacht, dat deze slechts enkele dagen zullen duren en dat een commissie zal worden samengesteld tot afbakening van de grens. De Hongaren toonen zich zeer verzoe- ningsgezind en doen geen poging de open bare meening op te zweepen, terwijl de toon der officieele communlqué's gematigd wordt gehouden. De Slowaaksche regeering heeft vijf lich tingen reservisten opgeroepen, doch uit eengezet dat de oproeping bepaald blijft tot specialisten, de luchtmacht en de lichte artillerie. Hoewel aan de grens nog gevochten wordt neemt de hevigheid toch af. Tsjechen. Slowaken en Karpathen-Rus- sen in de Vereenigde Staten hebben een organisatie gevormd, gebaseerd op de be kende conventie van Pittsburgh van 1918, welke voorafging aan de stichting van den Tsjecho-Slowaakschen staat. De nieuwe beweging heeft Benesj om zijn steun ge vraagd en Roosevelt een telegram doen toe komen. waarin zij er den president dank voor zegt, „dat hij heeft geweigerd de ver overing van Hitler te erkennen" In alle groote steden der Vereenigde Staten zullen groepen van hetzelfde karakter worden ge vormd. 2—1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 2