LOEB LOEB LOEB LOEB OPEL TRIUMPH STADSNIEUWS Het statuut van Slowakije 'n Triomf van smaak Schoonmaak Vernieuwing LEID5CH DAGBLAD - Eerste Blad Breesfr. 161 „Uw adres" Soliede - Veilig - Yoordeelig Vazal-staat van Duitschland 1 CENT VIRGINIA VRAGENRUBRIEK N.V. Leidsche Duinwater Maatschappij VOOR IEDERS #**1 SMAAK Wie Opel rijdt behoeft niet te rekenen MUZIEK LEIDSCHE REDDINGSBRIGADE. Het op 18 Maart te Weenen en op 23 Maart te Berlijn gedateerde en door rijks minister von Rdbbentrop eenerzijds en Tisso. Tuka en Durcansky anderzijds on- derteekende „Schutzvertrag" met Slowakije Is gepubliceerd. In de inleiding wordt gezegd, dat de Duitsche diplomatieke regeering, nadat de Slowaaksche staat zich onder bescherming van het rijk had gesteld, met Slowakije is overeengekomen de daaruit voortvloeiende gevolgen in een verdrag vast te leggen. Te dien einde zijn de vlogende bepalin gen overeengekomen: Artikel 1. Het Duitsche rijk neemt de bescherming op zich van de politieke onaf hankelijkheid van den Slowaaksche staat en de onschendbaarheid van zijn gebied. Artikel 2. Voor de ten uitvoerlegging van de door het Duitsche rijk overgenomen bescherming heeft de Duitsche weermacht te allen tijde het recht in een zone, be grensd ten Westen door de grens van den Slowaakschen staat en ten Oosten door de algemeene lijn: Oostrand van de Kleine Karpathen, de Witte Karpathen en den Oostrand van het Javornik-gebergte. mili taire posities in te richten en in de door haar noodig geachte sterkte bezet te hou den. De Slowaaksche regeering zal er voor zorgen, dat de voor deze Stellingen noodige grond ter beschikking zal worden gesteld van de Duitsche weermacht. Voorts zal de Slowaaksche regeering toe stemmen in een regeling, welke noodig is om den Duitschen troepen vrijstelling te verleenen van douanerechten voor hun ap proviandeering. zoomede voor de leverin gen uit Duitschland ten behoeve van de militaire inrichtingen. In de bovenomschreven zone worden de militaire souvereiniteitsreohten uitgeoefend door de Duitsche weermacht. Personen van Duitsche staatsburgerschap, die op grond van een particuliere overeenkomst te werk gesteld zijn aan de inrichting der militaire stellingen in genoemde zone. staan op dat punt. onder de Duitsche rechtspraak. Artikel 3. De Slowaaksche regeering zal haar eigen militaire krachten in nauw overleg met de Duitsche weermacht orga- niseeren. Artikel 4. Overeenkomstig de aangegane beschermingovereenkomst zal de Slowaak sche regeering haar buitenlandsche politiek steeds voeren in overeenstemming met de Duitsche regeering. Artikel 5. Deze overeenkomst treedt bij de oilderteekening direct in werking en geldt voor 25 jaar. De beide regeeringen zullen zich voor den afloop van dezen ter mijn tijdig met elkander verstaan voor een verlenging. Na de onderteekening van het Duitsch- Slowaaksche accoord verwacht men zeer spoedig een bezoek van Hitier aan Bratis lava. Zonder twijfel zal het bezoek nog vóór 1 April gebracht worden. Gisteren heeft minister-president Tisso een uitgebreide amnestie verleend voorpo litieke misdrijven, welke zijn gepleegd voor 14 Maart 1939. Jaarvergadering. In „Royal" hield de Leidsche Reddings brigade haar jaarlijksche algemeene leden vergadering. De voorzitter de heer F. v. d. Mark opende de vergadering met een kort welkomstwoord en wierp een terugblik op het afgeloopen jaar, dat voor de L.R.B. alleszins gunstig is geweest. Het ledental groeide met circa 50 personen. Spr. deelde vervolgens mede. dat de heer W. F. van In gen Schenau wegens zijn drukke werk zaamheden als bestuurslid heeft bedankt. Spr. schetste den heer Van Ingen Schenau als een bestuurslid, dat zich steeds op den achtergrond hield, doch van die plaats steeds een stuwende kracht voor de Brigade was. De voorzitter stelde voor hem tot eere lid te benoemen, waarmede de vergadering onder applaus instemde. Vervolgens was het woord aan den se cretaris. den heer G. de Kramer, die ver slag uitbracht over 1938. De penningmeester de heer H. Treur deed verantwoording van de door hem beheerde gelden, sluitend met een klein batig saldo. Hierna ging men over tot het verkiezen van twee bestuursleden. Uit een vrije stemming werd gekozen me vrouw Plug en den heer Gr. Janssen. Van de rondvraag werd door enkele leden gebruik gemaakt, waarna de heer v. d. Mark met een opwekkend woord en dank voor de opkomst de vergadering sloot. AANBESTEDING. De genie heeft aanbesteed het bouwen van een magazijn te Wassenaar en het ver richten van biikomende werkzaamheden. De laagste inschrijving was van D. Kaaij en zonen alhier voor f. 74.800. 1590 (Ingez. Med.) H. M. H. te L. Het jaarlijks verschuldigd berekend naar het in de handelszaak gestoken kapitaal. Wendt U tot de Kamer van Koophandel en fabrieken te Leiden. Stationsweg. J. J. te L. Leiden. Alphen. Bodegraven, de Meern «vlak voor Utrecht) Vlanen. Zalt- Bommel. 86 K.M. Algemeene vergadering van aandeelhouders DEMONSTRATIE MELITTA KOFFIE- en THEE FILTREER in onze etalage KORT RAPENBURG 10 ZATERDAG 10—12, 2—5 en 7'/.—9 uur. JAN DE NIE ZONEN - LEIDEN 1654 flngra. Med.) CENTRAAL GENOOTSCHAP VOOR KINDERHERSTELLINGS- EN VAC ANTIEKOLONIES. DIVIDEND-UITKEERING VAN 24 In de hedenmorgen onder voorzitterschap van den heer M. G. Verwey gehouden alge meene vergadering van aandeelhouders der N.V. Leidsche Duinwater Maatschappij waren vertegenwoordigd 16 aandeelen, uit brengende 16 stemmen. Als Commissarissen werden herbenoemd de heer M. G. Verwey tot Commissaris- Voorzitter en de heer Th. M. W. Bergers tot Commissaris Benoemd werd tot commissaris de heer mr. dr. P. G. Knibbe. m Aan het door den directeur, ir. P. C. Lindenbergh uitgebrachte verslag is het volgende ontleend: In het afgeloopen jaar werden te Katwijk uit het duinreservoir opgepompt 3,030.241 M3. water, tegen 3,063,067 M3 over 1937 of 32,826 M3 minder. Gemiddeld werden per etmaal opgepompt 8.302 M3 tegen 8.392 M3 over 1937. De volgende uitbreidingswerken kwamen tot stand: De twee lagedrukpompen in het pomp station Berkheide werden door nieuwe ver vangen Voor reserve werd een Disselgene rator van 35 PK. geplaatst. ,,P® draineerleidir.g in Kanaal IV werd" Aan het jaarverslag, uitgebracht op de dit jaar voltooid. In Kanaal II werden i jaaxi ij ksche ledenvergadering van bovenge- putten geplaatst. Filter IV is in het voor- noemde vereeniging wordt het volgende jaar 1938 overdekt. Gedurende den zomer, I ontleend: maar vooral tijdens de vorstperiode bleek. jn 1933 werden 42 kinderen uitgezonden dat deze overdekking tot een aanmerke- niet een aantal verpleegdagen van 1442 te- lijke verbetering van. de kwaliteit van het water heeft geleid. Aan het distributienet worden de volgen de werken uitgevoerd: Teneinde de veelvuldig voorkomende lekkages in de Korevaarstraat te ondervan gen. is naast de bestaande leiding een 100 m.m. buis in het trottoir gelegd. Door reconstructie van het wegdek van den Witte Singel werd de 300 m.m. distri butieleiding verlegd, terwijl vanaf de GrosnhovenstraatNoordeindsplein een 100 m.m. parallel-leiding is aangebracht. Van de eerste transportleiding uit Katwijk werd de 300 m.m. buis vanaf de Waddin- gerduikerslulsbrug tot de Spoorhavenbrug over een lengte van 100 M verzwaard In een 500 m.m leiding. Een gedeelte 80 man. hoofdbuis in den Stationsweg is op verzoek van de brand weer verzwaard in een 150 m.m. leiding. Op 31 December 1938 waren in bedrijf 9246 watermeters, waaronder 318 controle meters Aan meterafnemers is geleverd 1.388,786 M3.. zoodat gerekend naar het totale verbruik van 3,030.241 M3. door de abonnementen moet zijn verbruikt 1,641,455 M3 waarin echter het water voor spuien, brandblussching en lekkages begrepen is. Het saldo der exploitatierekening over 1938 bedraagt f. 453,479,40. Na afschrijving op de rekening eigendommen" blijft een bedrag over van f. 343.479,40. waarvan na aftrek van de daarop vallende belastingen aan aandeelhouders een dividend van 24 °/o (als vorig jaari kan worden uitgekeerd. Aan de gemeente Leiden zal uit de winst totaal uitgekeerd worden f. 304,908,82. 1 Men vestigt er onze aandacht op, dat dit voor de gemeente neerkomt op een rende ment van 8 waaruit zij echter rente en aflossing der aangegane geldleening moet betalen. Red.) Jaarvergadering der Leidsche afdeeling. gen 1730 in 1937. Deze achteruitgang ont stond. doordat de stichting „Bio-Vacantie- oord" in 1937 tien van onze kinderen mee nam en in '38 vijf en wel op 31 December, zoodat het grootste aantal verpleegdagen in 1939 viel. Over het algemeen was het resultaat van de uitzending zeer gunstig. Het ledenaantal groeide aan tot 100; dit is verheugend, maar het neemt niet weg, dat het nog veel te klein is voor een stad met 77000 inwoners. De toestand der financiën bleef in hoofd zaak hetzelfde. In dank werden de volgende bijdragen ontvangen: Van de N.V. Verzekerings- Maatachappij „Vooruit" f.150; aan contri buties en giften f.227; opbrengst busje en collecte eindbal van den heer en mevr. Wielinga f. 29.77; bons firma Kelder f. 3.50; collecte Tooneelver. „Entre Nous" f. 9.71; bijdragen ouders f.30; Prophylaxe- Met inachtneming van het bepaalde 111 {on(j.5 f n. De opbrengst der straatcollecte (Ingez. Med.) RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN. Lezing van dr. Anthes. De tweede lezing in het Rijksmuseum van Oudheden van dr. R. Anthes: „Ausdrucks- wandel der agyptisehen Kunst", wederom toegelicht door lichtbeelden, gaf een over zicht van de verandering, welke zich gedu rende een tijdperk yan dufi&nden jaren aan de Egyptische kunst heeft voltrokken. Met enkele v oorbeelden werd-getoond op welke verschillende wijzen een motief telkens in de verschillende tijden wordt weergegeven. O.a. werden van de volgende voorstellingen plaatjes getoond: werkende menschen. een koning die zijn vijanden verslaat, jachtta fereelen enz. Het duidelijkst wordt de ver andering van beschouwing in de plastiek. Het blijkt, dat de Egyptische kunst in den loop der geschiedenis de wisseling tusschen het leggen van den nadruk op den vorm en het op den voorgrond plaatsen van den geestelijken inhoud doorgemaakt heeft evenals de Westersche kunst. Spr. slaagde er in op overtuigende wijze aan te toonen, dat de Egyptische kunst een uitdrukking is van het geestelijk leven van het oud-Egyptische volk en dat achter al de uitingen der Egyptische kunst de kun stenaar staat, die als kind van zijn tijd weergeeft in zijn kunstwerken, wat er om ging in de ziel van het volk. In dat opzicht heeft de Egyptische kunst een hoogte be reikt, welke in de latere geschiedenis der menschheid zelden geëvenaard wordt. VEREENIGING VOOR VOORBEREIDEND ONDERWIJS. De jaarvergadering. De vereeniging voor Voorbereidend On derwijs te Leiden hield haar jaarvergade ring onder voorzitterschap van den heer dr. C. de Jong. Aan het jaarverslag van den secretaris, den heer C. W. Hiuibregtsen, ontleenen wü het volgende: Aan het einde van het afgeloopen jaar bedroeg het jiantal leden 105; staande de vergadering werden 17 nieuwe leden inge schreven. Het leerlingenaantal der kweek school steeg in 1938 tot 90 t.w. 22 Interne en 68 externe: er blijkt een groeiende be langstelling voor deze onderwijsinrichting te bestaan zoowel in Leiden als elders. Aan het eindexamen namen 8 kweeke- lingen deel; aan 7 van haar werd het eind diploma toegekend terwijl aan 2 leerlingen het diploma A (onderwijzeres a e. Fröbel school) kon worden uitgereikt. Als gecom mitteerden btj deze examens traden op mej. den Boer te Amsterdam, de dames Baars en Ingeneeger en de heeren van Rijs wijk en de Thouars. allen alhier. Het aan tal lessen werd met zes uren uitgebreid tengevolge van de toeneming van het getal leerlingen. De Fröbelschool aan liet Rapenburg werd gemiddeld door ruim 100 kleuters bezocht. De taak van het hoofd der school, mej. Molenaar, die geruimen tijd wegens ziekte de school moest verzuimen, werd tijdelijk waargenomen door mej. Brouwer De ongesubsidieefde Fröbelschool aan de Leliestraat, telde gemiddeld 116 leerlingen. Ondanks de bijdragen van particulieren, vooral van veel onderwijzers bil het L.O., blijft de inrichting een zorgenkind voor de vereeniging De opbrengst van een ver loting bracht eenige verlichting. Het bestuur betreurt het zeer. dat een vereeniging, die zulk een bloeiende oplei- dingschool en twee goed bezochte kleuter scholen exploiteert, niet voldoende subsidie van overheidswege geniet, zoodat zit tel kens voor tekorten komt te staan; dit jaar (19381 bedroeg het nadeellg saldo ruim f.2000. De grens van de bezuiniging is be reikt en de begrooting voor 1939 wüst dan ook wederom een tekort aan. Het Louise- fonds droeg in 1938 f.220 toti. terwijl twee families, die warme belangstelling voor de vereeniging hebben, te zamen f. 1450 voor beurzen beschikbaar stelden. Het bestuur zal niet alleen financieelen steun, maar ook de sympathie, die zich uit In belangstelling voor den arbeid aan Kweekschool en Kleu terscholen. zeer op prijs stellen. (Ingez. Med.) De penningmeesteres, mevr. Verhey van Wijk-Roem. bracht daarna het finapaieel verslag uit. De rekening, welke in ontvang sten en uitgaven f. 43.934.99 bedroeg, was gecontroleerd door een accountantsbureau en geheel in orde bevonden. Op grond hiervan werd de penningmeesteres onder dankzegging voor haar getrouw beheer, gedechargeerd. Het aftredend bestuurslid, de heer J. J- ik het parool in deze dagen I brengt blijde stemming in Uw huis. levert alles wat Uw woning een nieuw aanzien geeft. stelt U in staat Uw aankoo- pen op gemakkelijke wijze te betalen. dus '11 (ingez, Med H. Haanstra te 's Gravenhage, werd met algemeene stemmen herkozen. Nadat de uitloting van een obligatie van de leening 1882 had plaats gevonden en enkele onbeduidende reglementswijzigingen waren vastgesteld, sloot de voorzitter de bijeenkomst. De classis Leiden der Geref. Kerken heeft gisteren geëxamineerd en beroepbaar verklaard den heer A. G. van der Stoel, uit Zoeterwoude, candidaat aan de Vrije Uni versiteit te A'dam. GEREF. KERK. Ds. Harder neemt beroep aan. Ds. C. R. Harder uit Bandoeng heeft het beroep naar de Geref. Kerk alhier (vaca ture ds. J. Verkuil 1 aangenomen. Ds. Harder werd 31 October 1909 geboren. Hij studeerde aan de Vrije Universiteit te Amsterdam en werd in 1932 candidaat. Na dat hij In Maart 1933 als hulpprediker naar Bandoeng was vertrokken, werd hij in den loop van dat jaar aldaar als predikant be- roej>en en deed op 3 September als zooda nig zijn intrede. Hij vertoeft momenteel met verlof hier te lande. art. 5 der concessie werd uitbreiding aan het buizennet gegeven tot een totaal van 3,780 M„ waardoor de totale lengte van het buizennet per 31 December 1938 was 186,657,6 M. Het buizennet In de omliggen de gemeenten, eigendom dier gemeenten bedraagt te Katwijk 26,700 M.. te Valken burg 575 M„ te Rijnsburg 5,419,5 M„ te Oegstgeest 21,777 M en Voorschoten 630 M Totaal 55,101,5 M Met de gehouden inspecties werden 23 overtredingen aangetroffen, terwijl 274 lekkages werden geconstateerd. Teneinde dering het waterverbruik beter te kunnen nagaan in perceelen waar lekkages zijn aangetrof fen werden 203 controlemeters geplaatst. Gesloten werden 366 contracten, terwijl 30 contracten zijn vervallen. Het totaal aantal contracten bedroeg aan het einde van het verslagjaar 15728 Het water werd het geheele jaar gere geld onderzocht door dr. ir. A. M van Deventer. Zijn oordeel was „Zeer goed drinkwater, voorzoover dit langs scheikun digen weg is uit te maken". Bacteriologisch voldeed het water gedurende het geheele Jaar aan de gestelde eischen. bedroeg f. 308.19 en de gemeentesubsidie bleef f. 510. De uitgaven aan verplegings- kosten en algemeene onkosten bedroegen f. 2116 76. In de vacature, ontstaan door het over lijden van den penningmeester mr. A. van der Eist, werd voorzien door de benoeming van Mr H. R. Goudsmit, die deze aanvaar de. Tot leden der kascommissie over 1939 werden benoemd de heeren J. H. Nijhuis en J. G. H. van Sluys. Na de rondvraag sloot de voorzitter dr. J. Munk de verga- HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Nieuwe inschrijving: .N.V Schelpkalkfabrieken Valkenburg". Valkenburgerstraatweg, Valkenburg (Z.H.. (Ned Staatscrt.: 16 Maart 1939, Bijvoegsel no. 3291. Dir. J. T. Th. Stuij, Utrecht. Pres. comm.. S. Prins. Bloemend,aal. Commissa rissen: Mr. J. Woltman, Den Haag; J. Doeksen, Terschelling en B. Hofenk, Alphen a.d. Rijn. Maatschappelijk kapitaal f 100.000 waarvan geplaatst en gestort f. 59.700. 1497 (Ingez. Med.) ACADEMISCHE EXAMENS. Bevorderd is tot doctor in de rechtsge leerdheid op proefschrift getiteld: „Subjec tief recht, rechtssubject, rechtspersoon" de heer Ph. A. N. Houwing, geboren te Am sterdam (cum laude). Geslaagd voor het Doctoraal examen Geneeskunde: de heeren J. A. van Tiggele (Rotterdam' en H. W. Casteren van Cat- tenburch (Noordwijk)voor 't Artsexamen le gedeelte: mej. E. de Jong (Schiedam) en de heeren Y. van der Wielen (Den Haagi en J. R. Flohil (Loosduinen)be vorderd tot arts: de heeren M. J. A. Lorié (Schevenlngen), J. S. Bedet (Goes) en J. C. Dunlop (Den Haag). De politie alhier heeft een vrouw uit Uithoorn aangehouden, die zich in een groot winkelmagazijn te de. cr sied? .-.hul dig heeft gemaakt aan diefstal van een drietal japonnen. RESIDENTIE-ORKEST. Guiia Bustabo (viool). Prof. Georg Szell (dirigent). Guiia Bustabo. De kennismaking met de jeugdige violiste Gulla Bustabo is een verrassing geweest! In het algemeen hebben wij het niet op „wonderkinderen" begrepen, doch dit kunnen en dit gerijpte muzikale in zicht konden neigens tot eenige teleur stelling aanleiding geven. Zij speelde het beroemde vioolconcert van Beethoven, geschreven in oogenblik- ken van allergelukkigste inspiratie, dat onder haar handen een vertolking ver kreeg, zóó zonnig en blij, zóó verukkelijk- vibreerend. teeder en innig-genuanceerd, dat het niet anders kón, of een ieder ver gat de zorgen van het heden totaal en gaf zich volledig over aan deze boven- aardsche verklanking van Beethoven's reeds tallooze malen gehoorde meester- schepplng. De recensent, van wien verwacht wordt, dat hij wat te zeggen heeft, móet hier wel zwijgen. In ieder geval: zijn critiek ver stomt. Hier valt slechts bewonderend te prijzen De stralende en gracieuse speeltrant van Guiia Bustabo, haar zeer speciale, char- meerende streek, die van een betooveren- de reinheid is, leenen zich wel bij uitstek voor een inderdaad wonderbaarlijke inter pretatie van dit melodleuse en poëtische concert, dat in de pittige rythmiek van het laatste deel zijn Juichende bekroning vindt. Wij willen dan ook eerlijk bekennen dit werk zelden of nooit zóó bekoorlijk, zóó geheel aan het natuurlijk-spontane ka rakter beantwoordend, gehoord te hebben, als door deze ras-musicienne, wier feil- looze techniek geheel in den dienst ge steld is eener zuiver-gevoelige voordracht! Merkwaardig is daarbij haar rijpe be- heersching, haar zeldzame rust, die dit blijde en frissche spel tot in eik onderdeel van een felllooze zekerheid doet zijn. Slechts enkelen zijn in staat, zich op zulk een jeugdigen leeftijd zoo volkomen vrij en onbelemmerd te geven: hier werd een meesterschap geopenbaard, dat in elk opzicht benijdenswaardig genoemd mag worden. Szell en zijn orkest leken door Guiia Bustabo in de hoogste mate geïnspireerd en waren zoodoende in staat voor een per fect accompagnement te zorgen. Derhalve ontstond een harmonie en een sublieme Wisselwerking, die respect afdwongen. Het was dus geen wonder, dat de soliste een éclatant succes verwierf: fraaie bloe men en herhaalde terugroepingen vielen haar ten deel, waarin zij telkenmale het orkest en den dirigent welverdiend betrok. Een zoodanig applaus behoorde zelfs voor het Leidsche Dubllek. dat gewoonlijk reeds gul is met zijn huldebetoon, tot de zeld zaamheden. Temeer kwamen de blanke sereniteit der toongeving en de expressie van Jong en lachend leven tot uitdrukking, na de tragische en sombere noodlotsklanken, waarmee de „Symphonie Pathétique" Tschaikowsky's meest gespeelde werk, was beëindigd. Ook deze compositie kunnen orkest, zoo wel als auditorium „droomen", maar nooit zal deze in droefheid gedrenkte want zelfs het „Allegro con grazia"., wordt door een melancholiek waas overhuifd deze tragische schildering van leed en strijd van het repertoire verdwijnen, geschre ven voor de eeuwigheid als zij is. Integen deel: telkenmale opnieuw wordt men ster ker gegrepen door deze expansieve span ningen. sterke contrasten, suggestieve rhythmen en zuchtende klachten als uitingen tenslotte eener diepe, fatale neer slachtigheid. Zoo ooit het orkest gelegenheid krijgt, zich in al zijn schoonheid te openbaren, dan is het wel in de „Symphonie Pathéti- qué". waarmee Tschaikowskv de hoogste bewijzen van zijn genialiteit en van zijn diep zieleleven heeft geschonken. Zoo ooit Szell een werk vertolkt, dat hem ligt. dan ls het wel dit. Zonder eenlg spoor van overdreven gevoeligheid, vol maakt van voordracht heeft hij het weer gegeven, gedreven door een merkbare lief de voor deze ontroerende zelfbespiegeling. Dat ook het Residentie-orkest met hart en ziel medewerkte op een toegewijde wijze, alsof het deze partituur niet reeds honderden malen onder het. oog had en waardoor dus de smart opklonk, als ware zij pas voor de eerste maal ondergaan, bewijst, hoezeer ook deze voortreffelijke instrumentalisten nog steeds door de hef tige bewogenheid van dit oeuvre worden aangegrepen! Slechts twee werken stonden op het programma, maar inhoud en uitvoering ervan, waren zoodanig, dat een afsluitend geheel ontstond, waarna nog méér muzie» overdaad geweest zou zijnl 21

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 2