nv IDECO
Nieuws
uit de Filmwereld
De Engelsche vloot
voor alles gereed
Deanna Durbin in „De Bakvisch"
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 17 Maart 1939
Vierde Blad
No. 24226
ERKEND INSTALLATEUR
80ste Jaargang
Tegen iedere denkbare combinatie opgewassen
GEMENGD NIEUWS
Sneeuwjacht veroorzaakt
verkeersongeluk
Het teit, dat in dit (inancieele jaar
43 oorlogsschepen bij de Engelsche
marine zijn gevoegd en dat in 1939 nog
zestig schepen gereed zullen komen,
vormden met de onthulling, dat vér
gaande methoden zijn uitgewerkt om
dreigingen van duikbooten en vliegtui
gen tegen de marine af te wenden, de
voornaamste punten der redevoering,
welke de Engelsche minister Shakes
peare gisteren in het Lagerhuis heeft
gehouden. Shakespeare zeide, dat in het
nieuwe program zijn opgenomen t.wce
snelvarende slagschepen van 40.000
ton, gewapend met 16 duims kanonnen
Thans beschikt men over vijftien slag
schepen, waarvan slechts drie datceren
uit de jaren na den oorlog. Einde 1943
zal het aantal slagschepen 21 be
dragen.
In den loop van het jaar zullen de wer
ven ongeveer 200 schepen moeten bouwen,
ln het geheel 870.000 ton. Hieronder zijn
begrepen negen slagschepen, zes vileg-
kampschepen, 25 kruisers. 43 torpedojagers,
19 duikbooten en ettelijke kleinere vaar
tuigen. In de jaren na den oorlog, toen
ontwapend werd, hebben eenige groote wa
penfabrieken de productie stopgezet. Men
is echter de moeilijkheden te boven geko
men en thans komt een nieuwe groote
onderneming volledig in bedrijf. In drie
Jaren is de productie van zwaar geschut
vqrtwintigvoudigd.
Voor zoover de productie betreft, van
mijnen, torpedo's, dieptebommen verklaar
de spreker, dat, wanneer hij het Huis zou
verzekeren, dat voorzien is in de geschatte
behoefte voor een eerste oorlogsjaar, hij
te weinig zou zeggen.
De bedreigingen uit de lucht hebben
nieuwe defensie-problemen opgeworpen,
doch de ondervinding heeft geleerd, dat
een luchtaanval op zich zelf niet een natie
tot onderwerping kan brengen.
Indien wij ooit, aldus Shakespeare,
de heerschappij ter zee zouden verlie
zen, zouden wij den hongerdood onder
oogen moeten zien. Wij gelooven, dat
de Britsehe vloot thans zoo sterk is, dat
wij met vertrouwen een directe uitda
ging van eenige waarschijnlijke com
binatie van strijdkrachten onder oogen
kunnen zien.
In de toekomst zal een dreiging met
duikbooten niet zoo doeltreffend zijn als
ln den laatsten oorlog. Met cijfers il
lustreerde spreker het succes van het con-
vooistelsel, dat tegen het einde van den
oorlog werd toegepast.
Hij deelde mede, dat als resultaat van
een nauwe samenwerking gedurende twee
jaren tusschen de admiraliteit en de
scheepsbouwindustrie, Groot Brittannië ge
reed zou zijn een convooi-organisatie di
rect na het uitbreken van een oorlog te
kunnen inrichten op alle scheepvaartrou
tes. waar zulks noodig zou zijn.
Wij hebben voldoende anti-duikbootge-
schut in voorraad om aan alle te verwach
ten eischen het hoofd te kunnen bieden.
Meer dan 2000 stuks kunnen direct gereed
worden gemaakt en binnen een redelijken
tijd kunnen verdere groote aantallen daar
aan worden toegevoegd. Verwacht wordt,
dat tegen het einde van het jaar onge
veer 1000 koopvaarders versterkte dekken
zullen hebben, waar kanonnen op zullen
kunnen worden geplaatst. 9000 officieren
ter koopvaardij hebben reeds cursussen ge
volgd in convooibescherming.
Bij het uitbreken van een oorlog zal een
groot aantal schepen direct worden over
genomen om dienst te doen tegen duikboo
ten. Er is reeds een voldoende voorraad
oorlogsmateriaal voor gereed. Shakespeare
zeide te gelooven, dat de Britsehe metho
den voor de opsporing, verjaging en ver
nietiging van duikbooten de beste ter we
reld zijn Hij herinnerde er aan. dat ln
Januari 1938 werd medegedeeld, dat, ten
einde een einde te maken aan de zeeroo-
very in de Middellandsche Zee. werd me
degedeeld, dat iedere duikboot, welke in
zekere gebieden zou duiken, tot zinken zou
worden gebracht.
„Sindsdien heeft zich geen geval van
zeerooverij meer voorgedaan en ik laat den
leden van het Huis over hieruit hun ge
volgtrekkingen te maken.
De derde bedreiging, waartegenover de
marine zich geplaatst ziet, zijn de aanval
len uit de lucht, doch moderne schepen
kunnen een defensief vuur in zoodanigen
omvang produceeren, zoowel op langen als
op korten afstand, dat vliegtuigen tot zulk
een hoogte zouden worden gedwongen, dat
de trefmogelijkheid ernstig verminderd zou
worden. De politiek was in de Britsehe
schepen het meest moderne luchtafweer
geschut te concentreeren, zoo mogelijk vèr-
dragend en minder vèrdragend geschut.
Bovendien gaven de defensieve wapenin
gen der moderne oorlogsschepen bescher
ming tegen granaatvuurbommen.
Ten aanzien van torpedo's en mijnen
zeide Shakespeare, dat verbeterde metho
den voor de bescherming onder water zijn
uitgewerkt om te voorkomen, dat een vi
tale slag zou worden toegebracht onder den
waterspiegel. Sprekende over den vooruit
gang van het luchtwapen der marine sinds
het van het ministerie van luchtvaart is
overgegaan naar het ministerie van ma
rine, zeide Shakespeare, dat de marine in
de naaste toekomst alle vliegtuigen der
eerste linie, met de directe reserves en
het noodige geschut, zal overnemen voor
een gespecialiseerde opleiding voor de ma
rine. Het personeel van het marinelucht-
wapen, met inbegrip van hen, die in op
leiding zijn, is van ongeveer 3000 koppen
in 1937 toegenomen tot ongeveer 6000.
Contracten voor vliegtuigen en voor zes
nieuwe vliegkampschepen, welke thans
worden gebouwd en na 1940 in dienst wor
den gesteld, zijn afgesloten en de produc
tie is in vollen gang.
Wat het personeel aangaat, in het laat
ste jaar heeft de recruteering tot resultaat
gehad, dat uit de 70.000 aanbiedingen 18.000
officieren en minderen zijn uitgekozen.
Slechts op één punt bestaat een tekort,
n.l. wat betreft de geschoolde arbeiders.
Churchill zeide: Wij weten thans dat
Duitschland in het tonnage van de duik
booten volledige pariteit nastreeft. Ik ge
loof verder niet ver bezijden de waarheid
te zijn, als ik veronderstel dat deze booten
reeds gereed zijn. Zij zijn eenigen tijd ge
leden al in gedeelten afgebouwd, men zal
thans alleen de deelen van deze schepen
behoeven samen te voegen.
Churchill zeide voorts geschrokken te
zijn van het besluit van de admiraliteit om
vijf slagschepen van de Royal sovereign,
klasse met vijftien duims geschut af te
voeren, een in '42, een in '43 en de rest
waarschijnlijk in het volgende jaar.
Shakespeare interrumpeerde hier en
zeide, dat besloten is een schip af te voe
ren in '42 en een in '43, doch dat nog geen
beslissing is genomen ten aanzien van de
rest. Zoo oud als deze schepen zijn, zette
Churchill zijn betoog voort, zij kunnen toch
nog goede diensten bewijzen. Duitschland
zal spoedig vijf slagkruisers met achtduims
geschut hebben, die superieur zijn aan
ieder schip van onze vloot, uitgenomen dei
slagschepen.
In tijden van oorlog kunnen deze sche
pen een groot gevaar beteekenen op onze
handelswegen. Het eenige verweer is de
handelsschepen van convooi te voorzien en
daarvoor kunnen de oude slagschepen uit
stekend dienen. Zij kunnen een zestig sche
pen uit Australië. Zuid-Afrika of Zuid-
Amerika brengen zonder iets te vreezen to
hebben van welken kruiser ook.
Wanneer wij de Royal Sovereigns hou
den, zal Duitschland volgens het verdrag
gemachtigd zijn nog twee slagschepen te
bouwen, maar het zal veel beter zijn de
Duitschers nog twee slagschepen te laten
bouwen, wanneer zij dat willen. Ten eer
ste, omdat het hen vier jaar zou kosten van
1942 af om het eerste schip te bouwen en
omdat, ten goede of ten kwade, de afschu
welijke bewapeningswedloop in een volko
men andere positie zal verkeeren in 1946.
Spr. hoopt, dat de zaak nog eens in over
weging zal worden genomen en waarschuwt
niet de fout te maken het land reeds aan
wezige en noodige hulpbronnen te ontne
men. Sprekende over de vlootstrategie
zeide Churchill, dat het voornaamste doel
der Duitsche vloot was de beheersching
van de Oostzee te behouden, niet alleen
om voorraden te krijgen uit Scandinavië
en daar Invloed uit te oefenen, maar ook
om te vermijden een weg open te laten
voor een invasie van Rusland. Voor Enge
land moet het voornaamste doel zijn de
macht op de Middellandsche Zee. Er be
hoort geen moeilijkheid te bestaan om die
te verzekeren, zelfs, wanneer er een strijd
mocht ontstaan van Engeland alleen met
een der Middellandsche zeemogendheden.
De superioriteit zal grooter zijn, wanneer
de Britsehe en Pransche vloten in samen
werking optreden.
Oud-minister Duff Cooper zeide ook.
dat de vervanging van de Royal Sovereign
klasse in drie jaar t.ijd gereed moest zijn
of anders moesten de schepen in de vaart
gehouden worden, want binnen dien tijd
zou er over oorlog of vrede beslist zijn. Er
waren nog te veel schepen van 30 jaar bij
de reserve en spreker, die nooit een bewon
deraar was geweest van het Duitsch-Engel-
sche vlootverdrag, meende nu toch wel te
mogen zeggen, dat het woord van den Duit-
schen rijkskanselier het papier niet waard
was waarop het geschreven stond.
Daarop werd een motie van labour be
doeld als afkeuring der regeering verworpen
Op 83-jarigen leeftijd vrij van
rheumatische pijn.
Na jaren vreeselijke pijnen te
hebben geleden.
Deze oude dame kreeg in 1931 rheumatiek
en langzamerhand breidde dit zich over
haar geheele lichaam uit. Toen begon zij
Kruschen Salts te nemen en nu zendt zij
ons dezen eigenhandig .geschreven brief:
Sinds 1931 lijd ik aan rheumatische pijnen.
Eerst kwam het in mijn beide armen en het
werd steeds erger, tot het in de toppen van
mijn vingers gekomen was. Toen kwam het
in mijn en'kels en knieën en dat maakte
mij langen tijd hulpeloos. Een vriendin
raadde mij aan, Kruschen te gaan gebrui
ken en ik vind dat het mij meer goed doet
dan eenig ander middel. Ik schrijf dit zelf,
hoewel ik bijna 84 jaar ben." Mevr. H
De pijnen en stijfheid door rheumatiek
worden bijna altijd veroorzaakt door een
overmaat van urinezuur in het lichaam.
Kruschen Salts spoort Uw organen aan tot
regelmatige, krachtige werking en helpt ze,
het urinezuur en andere schadelijke afval
stoffen volkomen te verwijderen. Kruschen
Salts is uitsluitend verkrijgbaar bij alle
apothekers en drogisten.
1163 (Ingez. Med.)
AUTOBUS OP VRACHTWAGEN GEREDEN.
Drie gewonden.
Gisteravond is een D A B O.-bus van den
dienst GroningenAssen, komende uit
Groningen, op den rijksstraatweg te Ub-
bena onder Vries op een stilstaande vracht
auto gereden.
Door een felle sneeuwjacht heeft de
chauffeur van de bus welke vrijwel geheel
bezet was, den vrachtwagen niet opge
merkt. Tengevolge van de botsing werd de
rechtervoorzijde vane de bus Ingedrukt,
terwijl van de daar gezeten familie van
der P. uit Assen, twee dochtertjes en de
vader verwondingen opliepen.
Van het jongste kind. een meisje van
acht jaar. werd het rechteronderbeen af
gerukt. het tienjarig dochtertje werd aan
het gelaat gewond, terwijl de vader aan het
rechterbeen werd gekwetst. Het jongste
meisje is naar het Wilhelmina ziekenhuis
te Assen overgebracht, waar men operatief
moest ingrijpen. Haar toestand is hoogst
zorgwekkend.
De beide andere gewonden konden, na
verbonden te "zijn, naar huis worden ge
bracht De overige passagiers kwamen met
den schrik vrij evenals de chauffeur van
de bus.
Ook de vrachtauto werd beschadigd.
BRAND IN EEN BEDDENMAGAZIJN
TE AMSTERDAM.
Consternatie in de Jodenbreestraat.
In de Jodenbreestraat te Amsterdam, een
dier drukke nauiwe straten in de oude en
zoo dicht bebouwde binnenstad, ontstond
gistermiddag groote consternatie, toen
voorbijgangers ontdekten dat uit de ramen
van de tweede verdieping van een in het
perceel 5 tegenover het Rembrandtshuis ge
vestigd beddenmagazijn zware en grauwe
rookwolken een uitweg zochten. Vrijwel op
hetzelfde moment arriveerde ter plaatse
een motorspuit van de brandweer, want ln
het gebouw zelf was het personeel reeds
eenigen tijd druk bezig met het hardnekkig
smeulende vuur in de hier opgeslagen de
kens te blusschen.
Ongeveer een halfuur voordat de eige
naar. de heer J. H. Maarssen, de hulp van
de brandweer inriep, had zijn personeel
een smeulend vuur ontdekt op de tweede
verdieping. De dekens, die hierdoor waren
aangetast werden aan de achterzijde van
het huis op een binnenplaats geworpen,
waar het vuur met enkele emmers water
werd gebluscht. Men was toen weer aan
het werk gegaan, denkende dat het gevaar
voorbij was. Nauwelijks een kwartier later
echter bemerkte een loopjongen, dat we
derom een aantal dekens op de tweede ver
dieping in brand stond. Het vuur had zich
reeds over de geheele oppervlakte van deze
verdieping verspreid. Nu eerst waarschuwde
de eigenaar de brandweer, die om op alle
eventualiteiten voorbereid te zijn met
groot materiaal naar de Jodenbreestraat
uitrukt». Met twee stralen, waarvan een
over den ladderwagen, werd het vuur be
streden. Brandwachts, beschermd door
rookmaskers, verschaften zich toegang tot
de tweede verdieping, vanwaar zij de smeu
lende en rookende dekens op straat wier
pen. Op deze doortastende wijze was men
den brand na een kwartier geheel meester.
De schade, welke niet onaanzienlijk is
er lagen op straat een kleine honderd door
brand of water vernielde dekens wordt
door verzekering gedekt.
Het tramverkeer door de Jodenbreestraat
moest tijdelijk worden omgelegd.
MOTORRIJDER OVER DEN KOP
GESLAGEN.
Gistermiddag is op den 's-Heerenweg te
Egmond-Binnen een motorrijder, doordat
de band van zijn voorwiel sprong, over den
kop geslagen., In zorgwekkenden toestand
ls de man naar het St. Elisabeth-ziekenhuis
te Alkmaar overgebracht.
ELECTRO TECHN. BUREAU
BREESTRAAT 121 - TEL. 2862
1152 (Iagez. Med.)
STROOSCHUUR IN VLAMMEN.
Vier millioen K.G. stroo verloren.
Te Oude Pekela is gisteravond omstreeks
halfnegen door onbekende oorzaak brand
ontstaan in de groote stroosehuur van de
stroocartonfabriek „Cere$". Het vuur greep
zoo snel om zich heen, dat aan blusschen
niet viel te denken. Ongeveer vier millioen
K.G. stroo werden een prooi der vlammen.
Door de gunstige windrichting liep de fa
briek zelf geen gevaar.
VERPLEEGSTER IN SLOOT
VERDRONKEN.
Misdaad in het spel?
Zaterdagmorgen 11 Maart jl. werd uit
een sloot loopende langs den middenweg
van Her'oauw naar Wijnaldum (Fr.i, het
lijk opgehaald van de 19-jarige mej. T.
Hoekstra, verpleegster te Franeker. Op
eenigen afstand van het lijk lag de fiets
van het slachtoffer, het voorwiel in de
sloot, wat het vermoeden wekte, dat zij in
de duisternis te water was gereden en ver
dronken.
De justitie acht termen aanwezig een
nader onderzoek te doen instellen. Ver
schillende omstandigheden schijnen er op
te wijzen, dat hier factoren aanwezig zijn,
die ingrijpen van de Justitie wettigen. De
Justitie heeft een sectie op het stoffelijk
overschot gelast.
Een voorbijganger schijnt den avond te
voren een woordenwisseling te hebben ge
hoord tusschen een man en een meisje,
terwijl eenige oogenblikken later deze
man hem in snelle vaart zou zijn voorbij
gereden.
Omtrent dit geheimzinnig verdrinkings-
geval verkeert men in de omgeving van
Franeker in begrijpelijke spanning, te
meer, waar de politie tot nu toe geen in
lichtingen kon verstrekken. (Tel.)
KIND SPRONG PARDOES VOOR
PASSEERENDE AUTO.
Het vijf-jarig zoontje van den heer J.
Oosterhof te Steenwijk is gistermiddag op
den Eesveenschenweg bij de ouderlijke wo
ning onder een personenauto geraakt en
levensgevaarlijk gewond.
Het kind zat achter op een melkwagen en
sprong eraf, juist toen de auto, bestuurd
door den heer V. uit Steenwijk, passeerde
en het kind aanreed.
Het jongetje werd twintig meter wegge
slingerd en kwam in een sloot terecht,
waaruit het bewusteloos en met zeer ern
stige verwondingen werd opgehaald.
Het kind is in hopeloozen toestand de
ouderlijke woning binnengedragen.
Den bestuurder treft geen schuld.
ARBEIDER VERDRONKEN IN DE
NIEUWE MAAS.
Gisteravond te ongeveer half acht zijn
twee arbeiders, die met een roeiboot vanaf
een baggermolen, liggende in de Nieuwe
Maas, zich naar den wal te Slikkerveer
wilden begeven, door een motorboot over
varen. De 24-jarige L Korporaal, wonende
te Sliedrecht is daarbij verdronken, terwijl
de ander den wal zwemmende kon berei
ken. Het lijk ls nog niet gevonden.
KIRSTEN HEIBERG.
THEO LINGEN ALS REGISSEUR.
Een opmerkelijke verschijning in de Duit
sche filmindustrie is ongetwijfeld de ko
miek Theo Lingen. Reeds jarenlang zien wij
hem regelmatig op het doek verschijnen en
er zullen slechts weinigen zijn, die hem in
spel en mimiek niet kunnen uitteekenen.
Een onlangs in Duitschland uitgegeven
statistiek wees dan ook aan, dat Lingen
in het grootst aantal films optreedt. Het
meest opmerkelijke van dit feit ls echter,
dat hij. hoe vaak wij hem reeds in zijn
karakteristiek spel gezien hebben, steeds
voldoet en nooit verveelt. Dit mag inder
daad een groote prestatie genoemd wor
den, als wij bedenken, dat er géén moei
lijker en gevaarlijker beroep bij de film
bestaat, dan dat van komiek. De woorden
„afgezaagd" en „vervelend" hangen als het
dreigend zwaard van Damocles boven zijn
hoofd en is het publiek eenmaal op hem
uitgekeken (de praktijk leert, dat 4 of 5
films hiervoor voldoende zijn), dan heeft
hij als zoodanig afgedaan, tenzij hij een
nieuwe koers inslaat.
Theo Lingen nu is een komiek, die wel
iswaar de filmwereld nog nooit op zijn kop
zette, doch tot nu toe geniet hij nog altijd
een groote populariteit bij een groot deal
van het filmminnende publiek. Het wa£
dan ook een groote verrassing, toen hij
plotseling verklaarde, dat hij langzamer
hand „beu" van zichzelf werd en te ken
nen gaf, dat hij zich in de toekomst aan
de regie ging wijden. Inmiddels bleken
zijn plannen reeds vasten vorm te hebben
aangenomen, want binnen enkele weken
bleek zijn scenario gereed te zijn. Vanzelf
sprekend is het een klucht, waarmede hij
zijn debuut als regisseur zal maken, waar
in hij bovendien ook nog als acteur zal op
treden, waaruit dus valt op te maken, dat
hij met zijn verleden nog niet geheel wil
brekea
„Marguerite en de Derde" zal het stuk
heeten, waarin de echte Weensche humor
hoogtij zal vieren. In de rolbezetting tref
fen wij, behalve Theo Lingen en Grete Wei-
ser, louter Weeners aan, zooals Hans Holt,
Hermann Thimig, Franz Schaftheitlln en
voor de vrouwelijke hoofdrol de charmante
Gusti Huber. Lingen is momenteel ln
Weenen met de opnamen bezig.
Ongetwijfeld zullen de vele Lingen-aan-
hangers met groote belangstelling zijn eer
ste schreden op het pad der regie volgen.
HERBERT WILCO* VERFILMT HET
LEVEN VAN KITCHENER.
De belangstelling van de heele filmko
lonie te Hollywood werd gewekt door de
aankondiging, dat Herbert Wilcox, de be
kende Engelsche productieleider naar Hol
lywood kwam ter voltooiing van zijn plan
nen voor een grootsche film over het le
ven van Lord Kitchener en voor het kiezen
van een ster voor de hoofdrol.
„Kitchener of Khartoum" is de voorloo-
pige titel van bedoelde film,, welke door
RKO Radio Pictures zal worden uitge
bracht. Door Major General Beith (Ian
Hay), perschef van het Britsehe Ministerie
van Oorlog, zal Wilcox dezelfde medewer
king van de regeering ondervinden, als
hem tijdens de verfilming van „Sixty Glo
rious Years" werd verleend.
Sir Robert Van Sittart, die het ma
nuscript van „Sixty Glorious Years" ver
zorgde, zal het scenario schrijven van
..Kitchener of Khartoum", welke film het
avontuurlijke leven van den beroemden
Engelschen militairen held getrouw zal
weergeven. Wilcox regisseert de film zelf;
de opnamen zijn vastgesteld op begin
April. Anna Neagle speelt ook in deze film
een hoofdrol.
Deanna Durbin, het jeugdige Ameri-
kaansche zang-sterretje, heeft zich reeds
in veler harten een plaats weten te ver
werven. Na de film „Three smart girls",
„Honderd mannen en een Meisje" en „De
Wildzang" is thans haar film „De Bakvisch"
(That certain age) aan de beurt. Zij kon
natuurlijk niet tot in den treure kinder-
rollen blijven spelen: thans ontwierp men
voor haar een bakvisschen scenario, dat
haar frisch en ongekunsteld spel weer ten
Hierboven een afbeelding van de Noor-
sche actrice Kirsten Heiberg, een nieuwe
figuur op het witte doek, in de U.F.A.-
fllm „Franen Jür Golden Hill".
volle recht doet wedervaren.
Melvyn Douglas is haar ideaal, op wien
zij verliefd raakt, maar met wien zij toch
Melvyn Douglas is haar idool, op wien
een desillusie en het is in de hierboven af
gebeelde scène, waarin haar vader iJohn
Holiday) voor het meisje troostrijke woor
den tracht te vinden, nadat haar gebleken
is, dat alles op een teleurstelling is uitge-
loopen. In deze film speelt o.a. ook de be
kende Jackie Cooper een hoofdrol.
