STADSNIEUWS
DINSDAG 7 MAART 1939
No. 24217
De zomertijd
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
80ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Luchtbescherming
zelfbescherming
is
Het weer in de
komende lente
De heer E. Vernède
overleden
Dit nummer besfaaf uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons BLad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque, en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mn<3>
i VRIJWILLIGERS GEVRAAGD.
De secretaris van de plaatselijke afdee-
ling der Ned. Ver. voor Luchtbescherming,
de heer D. C. Kok, Rapenburg 9, heeft een
circulaire rondgezonden, waarin hij na
mens het afdelingsbestuur en in
samenwerking met het hoofd van den
Luchtbeschermingsdienst, den commissaris
van politie een beroep doet op de burgerij
om zich op te geven als vrijwilliger voor
een van de onderdeden van den Lucht
beschermingsdienst ter stede.
Het zal ongetwijfeld bekend zijn. aldus
de circulaire, dat voor een goeden Lucht
beschermingsdienst In tijden van nood
meer dan 3000 medewerkers uit de burgerij
noodig zijn.
Reeds werden uit de kringen van de oud
cursisten tal van toezeggingen voor het
verleenen van hulp verkregen, maar het
vrijwilligerscorps heeft nog niet de ver-
eischte sterkte.
Een goed georganiseerde luchtbescher
mingsdienst is noodzakelijk om de burgerij
in tijden van gevaar te beschermen en te
helpen. Er zullen onder meer noodig zijn
diensten voor opruiming en stutten van
getroffen perceelen, voor het verleenen van
Eerste Hulp en voor ziekentransport, voor
het onderhouden van een berichtendienst,
wanneer de telefoon gestoord is, voor het
blusschen van talrijke kleine branden, die
een ramp kunnen veroorzaken, wanneer zij
niet spoedig worden bestreden.
Nu nog vertrouwt de burgerij dat de
overheid al deze diensten verleent, maar
men bedenke dat dit ln tijd van nood on
mogelijk zal zijn. De burgerij moet zich dan
zelf helpen: Luchtbescherming is Zelf
bescherming. En zoo ooit. dan moet de
burgerij dan samenwerken, want het ge
troffen pand van den buurman kan de
bron zijn van een ramp voor de geheele om
geving, behalve wanneer alle blok- en
buurtbewoners den bedreigde te hulp
snellen.
Het bestuur doet dus, onder het
motto Luchtbescherming is Zelfbe
scherming, nogmaals een beroep op
de geheele Leidsche burgerij. Lucht
bescherming is Zelfbescherming: het
gaat om het welzijn van U en van de
leden van Uw gezin en dikwijls zult
Gij Uw buurman moeten helpen om
zelf gespaard te blijven. Helpt allen!
Het bestuur vraagt op dit oogenblik dat
alle oud-cursisten zich aanmelden voor
den Luchtbeschermingsdienst. Mannen en
vrouwen, die vrij zijn van verbintenissen
bij het Roode Kruis, de Leidsche Burger
wacht, de Vrijwillige Motorbrigade, en die
vrij zijn van militairen dienst, allen moe
ten zich melden.
Aan de circulaire is een briefkaart toe
gevoegd, waarop men zich opgeven kan als
medewerker voor een der onderdeelen en
welke liefst zoo spoedig mogelijk aan het
secretariaat wordt Ingewacht.
HULP VOOR CHINA.
EEUWFEESTNUMMER VAN DE „VTRTUS"
Ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan
van het Leidsche Studentencorps is een
Eeuwfeestnummer van het Corpsorgaan
Virtus Concordia Fides" verschenen,
waarin alle tijdens de plechtigheid in de
Remonstrantsohe Kerk uitgesproken rede
voeringen zijn opgenomen, mitsgaders, als
bijlage. „Het spel van nar en burger" door
ór J. D Bierens de Haan, het tooneelspel,
óatoorspronkelijk bestemd was om ter ge
legenheid van het Eeuwfeest door de leden
van het L.S.C. te worden opgevoerd.
Tengevolge van tooneeltechnisehe on
volkomenheden kwam dit stuk echter niet
voor opvoering in aanmerking. De redac
tie van V.C.F. biedt het stuk aan Corps
en reünisten thans in dezen vorm aan.
De centrale gedachte van het stuk is.
dat de nbr uit vroeger tijd zijn evenknie
vindt in den student van tegenwoordig,
vat betreft zijn verhouding tot de samen
leving der burgers.
AANWINST VOOR UNIVERSITEITS
BIBLIOTHEEK.
Verzameling van wijlen prof. de Vreese.
De minister van Onderwijs, K, en W.
maakt bekend, dat de universiteitsbiblio
theek alhier verrijkt is met een zeer be
langrijke verzameling, n.l. de bibliotheca
neerlandica manuscripta van wijlen prof.
°r W. de Vreese.
De verzameling is voor een deel aange
vocht door het Rijk en voor het overgroote
deel door de stichting „bibliotheca Neer-
hndia manuscripta van prof. dr. Willem
de Vreese":
Deze stichting heeft zich zeer verdien
stelijk gemaakt voor het behoud van de
verzameling, door het bijeenbrengen van
de noodige middelen, alsmede doov het
'e't. dat zij haar aandeel aan den Staat
der Nederlanden heeft aangeboden.
Haar is hiervoor de dank der regeering
betuigd.
Opwekking van vertegenwoordigster van
Mevr. Tsjang Kai Tsjek.
Gistermorgen is in ons land aangekomen
mej. Lucy Tou, een der naaste medewerk
sters van mevr. Tsjang Kai Tsjek, en een
der leidende figuren van de Chineesche
nationale vrouwenbeweging, van welker
centrale leiding zij eenigen tijd secreta
resse is geweest.
Thans maakt zij een reis door de Ver.
Staten en Europa om te pleiten voor steun
tot leniging van den nood der burgerbe
volking in China.
Haar eerste lezing in ons land hield mej.
Tou gisteravond op uitnoodiging van
Ohang Hwa Hui, Roepi en het Informatie
bureau inzake China in de kleine Stads-
zaal hier ter stede.
Nadat ds. J. Verkuyl enkele inleidende
woorden had gesproken, nam mej. Tou het
woord. Zij begon met namens het Chinee
sche volk te danken voor den steun, die
reeds door Nederlanders aan China is ver
leend.
De voorstelling, aldus spr, welke men
over het algemeen in het buitenland van
de Qhineesche vrouw heeft, is absoluut
verkeerd. Door de Japansche invasie is zij
geheel veranderd, heeft zij geleerd op eigen
beenen te staan en zich in dienst van haar
land te stellen.
De rol. welke de Chineesche vrouw in
den strijd tegen Japan vervult, is een zeer
belangrijke. Het aantal vrouwen, dat
rechtstreeks ln het leger meevecht en
dienst doet aan het front, schatte spr. op
ongeveer 20.000.
Doch daarnaast strijdt een ontelbaar
aantal vrouwen ln het binnenland van
China. Zij doen het werk in de hospitalen,
bij de voedselvoorziening der burgerbevol
king en ln de vluchtelingenkampen. Al dit
werk staat geheel onder leiding van de
nationale vrouwenorganisatie, waarvan
mevr. Tsjang Kal Tsjék de leidster is.
Werkkrachten zijn er in overvloed, al
leen ontbreekt het helaas overal aan ma
teriaal. In de hospitalen moeten de ge
wonden onverzorgd blijven liggen, daar het
tekort aan verband en medicijnen ontstel
lend groot is.
China, zoo vervolgde spr., vecht om twee
redenen. In de eerste plaats voor zijn na
tionale onafhankelijkheid, doch daarnaast
wordt gestreden voor het recht, niet alleen
voor het recht van Ohina, doch voor het
recht der geheele wereld.
Het aantal kinderen, dat uit de groote
steden naar het binnenland is gevlucht,
bedraagt reeds meer dan een millioen.
meer dan de helft van deze kinderen is
wees. Van dit enorme aantal heeft men er
tot nu toe slechts 20.000 kunnen onder
brengen in de 12 inrichtingen, welke in het
binnenland zijn gesticht. Speciaal voor
hen wordt financieele hulp uit het buiten
land gevraagd. Voor slechts vier pond kan
ln China een kind een Jaar lang geheel
worden verzorgd.
In de seizoenverwachting:
van het Kon. Ned. Met.
Inst. te de Bilt. wordt me
degedeeld, dat de komende
lentemaanden Maart, April
en Mei gemiddeld over het
geheele land met een waar
schijnlijkheid van 80 pCt. te
droog zullen zijn, terwijl de
temperatuur met dezelfde
waarschijnlijkheid normaal
zal zijn, d. w. z., dat de af
wijking van de gemiddelde
lentetemperatuur kleiner zal
zijn dan 0.7 graden.
VJ
Naast financieelen steun hebben wij ech
ter ook moreele hulp noodig bij 't enorme
werk. dat ons wacht om de kinderen, die
een enormen haat hebben tegen al wat
vreemdeling is zij maken geen onder
scheid tusschen een Japanner en een
Amerikaan of Hollander vredelievend te
maken. Door dit werk te steunen, steunt
men dus niet alleen China, doch helpt men
tevens den wereldvrede bevorderen.
De 19 maanden van verschrikking heb'
ben het Chineesche volk tot één groote
eenheid gemaakt, die niet alleen onverzet
telijk het hoofd biedt aan den Japanner,
doch bovendien in versneld, tempo den in-
nerlijken opbouw voortzet.
De in het buitenland heerschende opvat
ting dat China groote gebieden heeft ver
loren, Is onjuist. Japan heeft slechts en
kele steden, verbindingswegen en fronten
bezet, doch het daartusschen liggend ge
bied is nooit Japansch geweest en zal dat
ook niet worden.
Voor de ontwikkeling van het binnen
land is een groot plan opgezet. De lichte
industrie wordt in een snel tempo ont
wikkeld; reeds meer dan 1000 fabrieken
werden geopend, terwijl overal wegen
worden aangelegd.
Daarnaast wordt het onderwijs niet ver
geten. Van de 108 universiteiten, welke
China telt. zijn er 54 door luchtbombarde
menten vernietigd. De studenten zijn ech
ter het binnenland ingetrokken, hebben
daar zelf nieuwe universiteiten opgericht
en zetten hun studies voort, om hun ken
nis straks in dienst van het hernieuwde
China te kunnen stellen.
Wat China van het buitenland vraagt,
is financieele steun voor zijn burgers en
geduld want slechts zeer langzaam komt
het Chineesche volk in beweging, doch het
komt in beweging en zal uiteindelijk her
nieuwd uit den strijd te voorschijn treden
Tenslotte was er gelegenheid tot het stel
len van vragen.
OUD-BURGEMEESTER VAN
VOORSCHOTEN.
Wijlen de heer E. Vernède.
Hedenmorgen is te den Haag plotse
ling overleden de heer Edwin Vernède,
oud-burgemeester van Voorschoten, in
welke gemeente hij deze functie gedu
rende 41 jaren heeft vervuld. Tevens
was hij ruim 43 jaren secretaris der ge
meente Voorschoten.
De heer Edwin Vernède werd te Utrecht
geboren op 12 December 1864. In 1882 werd
hij op 17-jarigen leeftijd aangesteld op de
Provinciale Griffie in den H">ag en ln 1889
benoemd tot gemeente-ontvanger en amb
tenaar ter secretarie te Krommenie. Op 2
Augustus 1093 werd de beer Vernède be
noemd tot secretaris der gemeente Voor
schoten onder burgemeester de Kempenaer,
waarna op 2 Augustus 1895 zijn benoeming
volgde tot burgemeester van Voorschoten,
welke functie hij vervulde tot 2 Maart
1936 De heer Vernède nam afscheid van
den Raad van Voorschoten in de vergade
ring van 27 Februari 1936, waarna hij zich
ln den Haag vestigde.
Bij zijn afscheid is wel duidelijk geble
ken. welk een groote plaats de heer Ver
nède had ingenomen in het hart der Voor-
schotenaren. Wethouder J. A. Mens heeft
er toen op gewezen, dat burgemeester Ver
nède zich in een lange periode met hart en
ziel aan de gemeentebelangen wijdde en
zeer veel voor Voorschoten gedaan heeft.
Toen de heer Vernède burgemeester van
Voorschoten werd. telde die gemeente 2600
inwoners en bii zijn afscheid ruim 6500.
Onder zijn leiding kwam tot. stand het
gas-, water- en electriciteitsbedrijf. ge
slicht werd de Voorschotensche Woning
bouwvereniging, waarvan de heer Vernède
voorzitter was. Ook het badhuisbedrijf werd
gesticht en in 1925 is onder leiding van den
heer Vernède besloten tot den bouw van
het nieuwe Raadhuis en een nieuwe open
bare lagere school. In 1935 heeft de ge
meente Voorschoten zijn40 -jarig ambtsju
bileum met blijdschap gevierd en is een
fontein met vijver nabij het Raadhuis door
den heer Vernède onthuld. Dit eenvoudige
monument door de burgerij uit dankbaar
heid gesticht, zal in lengte van dagen spre
ken tot het nageslacht van de activiteit van
burgemeester Vernède. Ook bij de viering
van zijn 70sten verjaardag is de heer Ver
nède op zeer hartelijke wijze gehuldigd. De
heer Vernède heeft tijdens zijn ambtspe
riode medegewerkt tot de totstandkoming
van velerlei nuttige instellingen op ver
een cingsgebied. n.l. de Boerenleenbank,
bp' Groene Kruis, de Burgerwacht, de Kon.
wnhelminavereenicing enz., waarvan hij in
verschillende gevallen voorzitten was In
een Interview, dat wij met nu wijlen bur
gemeester Vernède mochten hebben en dat
cen'aatst werd in ons blad van 26 Febr.
1936 ter gelegenheid van zijn afscheid, is
tevens wel duidelijk tot uiting gekomen,
met welk een intens medeleven de
heer Vernède steeds de belangen van zijn
-"■w-entenaren heeft behartigd en met
een minutieuse zorg hij voor zijn ge
beente heeft gewaakt! Helaas heeft de
heer Vernède slechts korten ijd van zijn
pensioen mogen genieten.
Hij ruste in vrede!
Bij Koninklijk besluit is be
paald, dat de zomertijd dit
jaar zal beginnen op 15 Mei
en zal eindigen op 8 October.
TERAARDEBESTELLING VAN DEN HEER
F. W. ZEELENBERG.
Oud-schoolhoofd bij het Openbaar
Lager Onderwijs.
Op de begraafplaats „Rhijnhof" is heden
middag het stoffelijk overschot ter aarde
besteld van den heer F. W. Zeelenberg,
oud-schoolhoofd bij het Openbaar Lager
Onderwijs te dezer stede, die dezer dagen
onverwachts op 69-jarigen leeftijd overleed.
De ontslapene was zijn geheele leven
werkzaam bij het lager onderwijs. Geboor
tig uit Delft, was hij achtereenvolgens on
derwijzer te Reeuwijk, Delft en Den Haag,
waarna hij in 1907 benoemd werd tot hoofd
van de Openbare Lagere School in de Ha-
verstraat. In 1915 verwisselde hij deze
functie met het hoofdschap der school
Mare A en in 1923 met dat der Schutters-
veldschool B In Augustus 1934 werd hem
wegens het bereiken van den pensioenge
rechtigden leeftijd eervol ontslag verleend.
Onder de aanwezigen op de begraafplaats
merkten wij o.m. op de heeren B. van Jul-
singha. Rijksinspecteur van het onderwijs
te Leiden, H. A. Vriend, gemeentelijk in
specteur voor het onderwijs alhier; H. A.
Mumsen, burgemeester van Woubrugge; P.
A. Hibma, oud-voorzitter van de Ver. van
Hoofden van Scfholen: F. H. N. Bloemink.
voorzitter, en J. G. A. van Sluys, secretaris
dier vereeniging.
Voorts waren aanwezig dr. J. B. P. Can-
negieter, Ned. Herv predikant te Alphen
aan den Rijn; de heeren A. Uittenbroek,
W. A. Kriest, M. J. Krop. W. Koops en F. A.
Schijthuizen, oud-hoofd van een school al
hier; R. v. Eecke, voorz. der loge „La
Vertu" en S. v. Gijn, secretaris dier loge.
Toen de kist ln de groeve was neerge
laten werd achtereenvolgens het woord ge
voerd door de heeren A. Uittenbroek, P. A.
Hibma, R. v. Eecke en ds. F. ten Cate,
Doopsgezind predikant, alhier.
„BETHESDA".
Jaarverslag over 1938.
In de Wijkverplging „Bethesda" Hoef-
straat 44 werden in het afgeloopen jaar
door de wijkzuster 3564 huisbezoeken af
gelegd bij totaal 136 patiënten. Op de poli
kliniek werden 1482 behandelingen gege
ven aan 10 patiënten en 539 hoogtezon-
bestralingen aan 20 personen. Eenige
nieuwe verplegingsartikelen werden aan
geschaft, terwijl ongeveer 125 verplegings
artikelen werden uitgeleend. Aan levens
middelen werd verstrekt: 1567 liter melk.
35 liter karnemelk. 666 eieren, 52 pond
vleesch, 2 pond boter en 28 bananen. Bo
vendien werden 14 Kerstpakketten uitge
reikt, waarbij vele kleedingstukken. De
halve-stuiivers contribuanten gaven ook
dit jaar blijken van hun medeleven, waar
voor het bestuur zeer erkentelijk is. In de
samenstelling van het bestuur kwam geen
verandering.
VEREENIGING TOT VERZORGING VAN
KLEINE KINDEREN.
Kinderbewaarplaats.
Gistermiddag vond de algemeene leden
vergadering van bovenstaande vereeniging
plaats ten huize van mevr. Hoogenboom,
Zoeterwoudsche Singel 21.
Uit de jaarverslagen van penningmeeste-
resse en secretaresse moge het volgende
genoemd worden:
Totaal der inkomsten 1938 f. 2954,97'/i
(f. 2739,84 v. j.l; totaal der uitgaven 1938:
f. 3161,51V! (f. 3259,341/1 v. j.).
De inkomsten uit contributies daalden
evenals het vorig jaar eenigszins: die uit
de verpleeggeiden stegen door het veel
grooter aantal kinderen, dat in 1938 de
bewaarplaats aan de Langebrug bezocht
Dit aantal bedroeg ni. in 1936: 4845 kin
deren. in 1937 6823. en in 1938: 8854.zoo
dat dus de beide laatste jaren een vooruit
gang van 2000 kinderen valt te eonsta-
teeren. Dit als gevolg van de verlaagde
tarieven
Moge deze vooruitgang voor bestuur en
personeel een aanmoediging beteekenen
om op den ingeslagen weg voort te gaan
en mogen velen zich geroepen voelen deze
nuttige instelling hun steun te verleenen
(penningmeesteres giro No. 3002091.
DE CANDIDATEN DER HERV. GER.
STAATSPARTIJ.
Voor de a.s. Statenverkiezingen.
De Hervormde (Gereformeerde) Staats
partij zal bij de as. verkiezing van leden
voor de Provinciale Staten in Zuid-Hol
land met de navo'gen-de candddatenlijst
uitkomen
1. Ir. J. J. C Hardenberg 's-Gravenhage
2. A. J, Mast, Strijen; 3 K. Eeiderink, Via-
nen; 4. J. Lamens, Zoetermeer: 5. W.
Spaans, Scheveningen; 6. C. Hegi, Loos-
duinen.
BINNENLAND.
Een rapport inzake de uitvoering: der ziek
tewet; wijziging noodzakelijk geacht.
(3e Blad).
Vice-admiraal b.d. J. J. Rambonnet wordt
morgen 75 jaar. (Binnenland, 3e Blad)
f. 100.000 schade door brand te Didam (Ge
mengd, 3e Blad).
Inkrimping van het spoorwegnet dreigt als
aan de concurrentie der „wilde" bus
sen geen einde komt. (2e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Stille handel - Weifelende stemming -
Geringe koersverschillen - Amerika
iets lager - Beleggingen kalm.
BUITENLAND.
Het Belgische parlement is ontbonden.
Brief van koning Leopold. (3e Bladl.
Generaal Miaja hoofd der regeering te
Madrid. Hij wil onderhandelen met
Franco. (Ie Blad).
De linksche Spaansche vloot laat zich te
Bizerta door de Franschen ontwape
nen. (Ie Blad).
De Roemecnsche premier Miron Cristea
overleden. (Buiteland, le Blad).
Slowaken willen in één verband met de
Tsjechen blijven. (Buitenland, le BI.)
Reynaud over Frankrijk's opleving. (Bui
tenland, le Blad).
De Leipziger Messe. (3e Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 2 VAN HET DERDE BLAD.
Voor de kuststrook: Wisselende
bewolking. Enkele buien. Krach
tige tot matige Westelijke tot
Noordwestelijke wind. Iets kouder.
Voor het binnenland: Wisselen
de bewolking. Plaatselijk enkele
buien. Meest matige Westelijke
wind. Iets kouder.
GEM. H. B. S. VOOR MEISJES.
Schoolconcert.
In samenwerking met de afd. Leiden der
..Vereeniging voor Muzikale ontwikkeling
der Schooljeugd" werd gistermiddag in de
gymnastiekzaal der Meisjes H. B. S. weer
„een uur muziek" gegeven.
De heer Frans Aufrecht, ijverig propa
gandist der muziek voor de jeugd, had dit
maal weer de harpiste Rosa Spier en we
gens verhindering van Everard van Royen,
den fluitist Jan Prins tot concertgeven be
stemd. De toelichting van de te spelen
werken was toevertrouwd aan mevr. Rosa
Spier. Het programma bestond uit de Sici-
liano uit de Sonate in Es gr. t. van Bach
voor fluit en harp. „Passacaglia" van Han
del voor harp. „Landelijke Miniaturen"
van Voormolen. „Die Moldau" van Sme-
tana voor harp en „Andantino" uit het
concert voor fluit en harp van Mozart.
De belangstelling der jeugd kon niet
warmer en intenser zijn* dan zi.i was. Zij
heeft weer iets meegekregen, dat vangroot
belang is voor haar muzikaal inzicht, als
mede waardeering voor de werken der
grooten.
