De eerste Leipziger Messe in
Groot-Duitschland
DE VARKENSHOEDER
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Dinsdag 7 Maart 1939
H.C. ANDERSEN
Oostenrijkers en Sudeten onder de
Duitsche inzenders
GEMENGD NIEUWS
100.000 schade
brand
door
T'JtJNCINJ
De „overvloed" der
Nederlandsche expositie.
Onze Berlljnsche correspondent schrijft
ons uit Leipzig d.d. 5 Maart:
Op den hoogen toren met twaalf etages
op den Augustusplatz glanst de klok met
den wereldkogel. Twee koperen figuren
slaan met stangen op de klok en er onder
staat te lezen: Omnia vlncit labor! Arbeid
overwint alles. Dat ls de zinspreuk van een
stad, die groote tijden gekend heeft, na
den oorlog moeilijke jaren doorworstelde
en nu, als de oudste en belangrijkste mes-
sestad ln Groot-Duitschland, weer lang
zaam maar zeker een betere toekomst te
gemoet gaat.
Men hoort beweren, dat de Leipziger
Messe eigenlijk nog ouder is dan de rech
ten der stad, want in den.brief, waarmede
markgraaf Otto de Rijke tusschen 1156 en
1170 de stedelijke rechten toekende wor-dt
men gewaar, dat de markten, waaruit de
messe later is voortgekomen, reeds als
voorhanden genoemd worden. Het schijnt
ook toen al de gunstige geografische lig
ging geweest te zijn, die daarbij den door
slag voor de omliggende landen gegeven
heeft.
Met de concurrentie schijnt het eenige
eeuwen al haast net eender toegegaan te
zijn als tegenwoordig, nu Berlijn, Konings
bergen, Breslau en nog een paar kleinere
steden met Leipzig trachten te wedijveren
waarbij dan sedert den „Anschluss" van
het voormalige Oostenrijk en Sudetenland
ook Weenen en Graz nog genoemd dienen
te worden want in de 13de eeuw worden
behoudens Leipzig, Frankfort, Neurenberg
en de bedenkelijk dichtbij liggende plaatsen
Maagdenburg, Merseburg, Halherstadt en
Naumburg als messesteden genoemd! Pas
in 1407 verwierf Leipzig van keizer Maxl-
mlllaan I een privilege voor het te noemen
drietal markten dier dagen. En sedert 1507
was het verboden, om in een omtrek van
15 mijlen andere messen te organiseeren,
waardoor Leipzig dan de gelegenheid kreeg,
zich als Rljksmessestad te noemen.
Het karakter der Messe.
In de eerste helft van de 19de eeuw was
Leipzig nog een waren-messe, een markt
waar men ln kraampjes alles en nog wat
ton bestellen, maar toen het verkeer be
gon toe te nemen en de techniek zich liet
gelden, ontstond door de gewijzigde om
standigheden de „Mustermesse". zooals
wij die nu al een kleine twintig Jaar ken
nen en trouw bezoeken. Men zou kunnen
zeggen: de dood van de ouderwetsche wa-
renmesse was het geboorte-uur voor de
monstermesse, een markt, waarop de ver-
kooper niet langer groote partijen van zijn
waren aanbiedt, maar monsters ter keuze
voorlegt. De fabriek stuurt dan pas later
de bestelde hoeveelheid aan den inkooper.
Waarom zoo hoort men ook nu nog
wel vragen Is Leipzig eigenlijk de cen
trale messestad niet slechts van Duitsch-
land. doch ook voor de omliggende landen
geworden? Omdat Leipzig zich ln de vorige
eeuw tot een messe ontwikkeld heeft, waar
alles getoond wordt, wat ln Duitschland
wordt gefabriceerd en waar men tevens de
gelegenheid biedt aan de overige wereld,
om mee te doen, desnoods te concurreeren,
een coulance, welke men in dien tijd elders
oog niet kende. Men verzekerde ons, dat
met de groote overzeesche landen Neder
land tot de eerste staten gerekend moet
worden, die daar het practische belang van
inzagen en dus ook dienovereenkomstig
handelden.
En al heeft de oorlog op dit gebied veel
onheil teweeg gebracht de deviezenbe-
palingen belemmeren het directe handels
verkeer en de vroegere exposanten schrik
ken er voor terug, onkosten te maken voor
oen deelneming, die toch geen oractiscbe>
gevolgen heeft de Voorlichtingsdienst
v>n het Ministerie van Economische Zaken
heeft enkele Jaren geleden toch weer het
contact met Leipzig hersteld door een vrij
omvangrijke expositie ln het Ringmesse-
Haus. waar men te zien krijgt, wat Neder
land en zijn overzeesche bezittingen pro-
duceeren.
Vooral voor den Dultschen bezoeker ls
act om te watertanden, wanneer hij onze
hoter, eieren, kaas. koffie, thee, specerijen
en nog veel meer te zien krijgt, want hier
ligt ln overvloed voor het grijpen, wat ln
Groot-Duitschland haast niet meer te
krijgen ls!
In Duitschland is men natuurlijk voldaan
over het feit, dat de Oostenrijkers en Su-
deten-Dultschers, die eertijds als „bulten-
'andsche bezoekers of exposanten" hier
heen kwamen, thans voor de eerste maal te
ramen met het „Altreich" aan de messe
deelnemen, doch ons wil het als objectief
«zoeker toeschijnen, dat het moreele ef
fect sterker is dan de commerclcele betee-
kenis. Uit de ..Ostmark" zijn immers slechts
"O firma's verschenen, hetgeen waar-
achljnlijk nauw samenhangt met het feit,
dat vrijwel tezelfder tijd te Weenen de
'oorjaarsmesse plaats vindt en te denken
geeft, want Weenen en Leipzig zijn nu toch
eigenlijk niet meer de concurrenten van
evor den „Anschluss!"
De deelneming uit Sudetengouw
en Ostmark.
Bet aantal deelnemers uit de Sudeten
gouw bedraagt in totaal 220 firma's, waar
dij de bynnterieën uit Gablonz. het Bo-
heemsch» kristal en norceleln en dp mu-
l'kinst",meuten den doorslag geven Een
Okciale textlelmesse uit dit. gebied heeft
®en dan nog in een nieuw messegebouw
aan den Könlgsplatz ondergebracht, In de
rannenstad exposeert ook de „Ostmark"
typisch Weensche galanterieën, mode-arti
kelen uit den gouw Boven-Donau, allerlei
kunsthandwerk, waarbij het lederwerk het
meest opvalt. Doch overweldigend is dat
alles niet en voorloopig is Leipzig hierdoor
niet bepaald in belangrijkheid toegenomen
In totaal omvat de voorjaarsmesse 24 pa
leizen in de binnenstad en 20 groote hallen
op de Technische Messe. die even buiten
de stad ligt, maar gemakkelijk bereikt kan
worden. Zoowel op de monstermesse als
op de technische messe heeft men nieuwe
huizen neergezet en in het centrum zag
men zich gedwongen, in verschillende hui
zen etages te uren, om er nieuwen expo
santen een plaatsje te kunnen bieden.
Wij constateeren, dat er dit jaar 9800
exposanten ln totaal genoteerd zijn tegen
9500 ln het vorig jaar, hetgeen dus eigen
lijk een kleine vohoruitgang beteekent als
men aan den „Anschluss" denkt. Waar dan
nog bijkomt, dat de eigenlijke uitbreiding
voor een belangrijk deel aan het buiten
land toegeschreven dient te worden.
Voor de eerste maal nemen dit Jaar met
een overzichtelijke expositie aan de messe
deel: de Zuid-Afrikaansche Unie, Tsjecho-
Slowaklje in zijn verkleinden vorm, Let
land en Algiers, terwijl Egypte, dat zich
tot dusver uitsluitend voor de technische
messe Interesseerde, ln het Rlngmesse-
Haus, dicht bij ons in de buurt, allerlei an
dere producten uit het land van koning
Faroek te zien geeft Volledigheidshalve
noemen we nog het Internationale wol-
Comité uit Londen, dat voor de eerste maal
ten tooneele verschenen ls.
Groot bezoek verwacht.
In total bedroeg het aantal bezoekers
het vorig jaar 300.000. terwijl men .thans
op een nog grooter aantal rekent. Derhalve
hebben zoowel de „Reichsbahn" als
de „Hansa-Luftfahrt" maatregelen getrof
fen om het verkeer te bevorderen. Alleen
reeds uit Berlijn zulen er op 9 en 10 Maart
vier extratrelnen loopen, waarbij aan de
reizigers 60°/» reductie wordt toegekend.
Ook de toegangskaarten voor de messe
kan men tegen verlaagden prijs koopen,
zoodat dus niets ongedaan gelaten wordt,
om de attractie te verhoogen. Tijdens de
messe vliegen er ook een paar machines
van Tempelhofer Feld naar Leipzig en de
groote verkeersvliegtuigen zullen te Halle-
Lelpzlg bij uitzondering een tusschenlan-
dlng maken om belangstellenden de mo
gelijkheid te bieden, even een kijkje op de
messe te gaan nemen. Maar aan het feit,
dat de handelsbetrekkingen met de overige
wereld nog lang niet den omvang van voor
den oorlog hebben gekregen, verandert dit
helaas bitter weinig en het zou dus aanbe
veling verdienen dat de handelspolitiek
ln Groot-Duitschland speciaal tegenover
het buitenland eon grondige wijziging on
dergaat!
(Nadruk verboden).
VERWOESTING IN EEN KLEEDING-
MAGAZIJN TE DIDAM.
Omstreeks vier uur is gistermiddag door
nog onbekende oorzaak, brand ontstaan op
de zolderverdieping van het kledingmaga
zijn der firma F. Gilslng te Didam.
De vlammen grepen snel om zich heen
en bij aankomst stond de terstond gealar
meerde brandweer machteloos tegenover den
inmiddels tot een laaiende vuurzee gewor
den brand.
Het pand, dat een oppervlakte van 40 bij
25 meter beslaat en drie verdiepingen telt,
stond van onder tot boven ln lichter laaie.
Krachtig sloegen de vlammen naar buiten
en aan blusschen viel niet te denken.
Het geheele bouw werd een prooi der
vlammen. De Inventaris waaronder zich de
nieuwe voorjaarscollectle bevond, werd
mede door het vuur vernield.
Het personeel en de eigenaar wisten zich
tijdig in veiligheid te stellen.
Door den gunstigen wind Hepen de naast
gelegen hulzen geen gevaar.
De schade, die op f 100.000 wordt geschat,
wordt door verzekering gedekt.
Kon. Paketv. My. BOISSEVAIN, 3 Mrt. van
Zanzibar n. Batavia RANTAUPANDJANG.
4 Mrt. van Saigon n. Reunion RUYS, 1
Mrt. van Kaapstad te Hongkong STRAAT
SOENDA, n. Java. pass. 6 Mrt. Ouessant.
STRAAT SOENDA, naar Java, pass. 6 Maart
Finlsterre.
Java—China—Japan Lyn TJINEGARA, 3
Mrt. v. Soerabaja te Cebu.
SilverJavaPacific Lyn BENGKALIS, 3
Mrt. v. Saigon n. Singapore MODJO-
KERTO. 4 Mrt. v. Calcutta te Penang.
SAPAROEA, 5 Maart van Cebu naar Calcutta
MADOERA, 6 Maart van New Orleans te
Kaapstad.
MANOERAN, 3 Maart v. Calcutta te Tacoma
Java-New York Lyn TABIAN, 3 Maart van
Savannah te New Orleans.
TABINTA, 5 Maart v. New York te Belawan.
Ned. Ind. Tankstoomboot My. ADINDA, 4
Mrt. v. Alexandrië n. Constanza MACO-
MA, 4 Mrt. v. Napels te Port Said CORYDA
5 Mrt. v. R'dam te Southampton OCANA.
4 Mrt. van Kaapstad n. Aroebaal.
Kon. Holl. Lloyd AMSTELLAND. 7 Mrt.
's nacht-s 12 u. v. Z. Amerika te IJmuiden ver
wacht MONTFERLAND, 6 Mrt. v. Ham
burg te A'dam.
WESTLAND, uitreis, 5 Maart nam. 6 uur te
Montevideo ZAANLAND, thuisreis, 6 Maart
voorm. 9 uur van Montevideo.
Silver—Java—Pacific Lyn MANOERAN, 3
Mrt. v. Calcutta te Tacoma.
Holland—West-Afrika Lyn JAARSTROOM.
5 Mrt, v. Hamburg te Amst. MAASKERK,
uitr., 5 Mrt. v. Bordeaux REGGESTROOM,
12 Mrt. v. W. Afrika te Havre, 15 Mrt. te
Duinkerken, 17 Mrt. te Hamburg en 20 Mrt.
te Amst. verwacht,
AMSTELKERK, 4 Maart van Port Bouet n.
Cape Palmas.
Holland—Afrika Lyn BOSCHFONTEIN,
ultr., pass. 5 Mrt. Ouessant BLOEMFON
TEIN, 6 Mrt. v. Lorenzo Marques te Belra
JAGERSFONTEIN, 5 Mrt. v. Z. Afrika te
R'dam.
Holland-Afrika Lyn SPRINGFONTEIN. 5
Maart nam. van Belra te Dar es Salaan.
HollandAustralië Lijn AAGTEKERK,
thulsr., 4 Mrt. van Kaapstad.
HollandBritsch Indie Lijn STREEFKERK,
thulsr., 5 Mrt. van Colombo.
My. Oceaan PHRONTI8, 5 Mrt. van Java te
Amst.
POLYDORUS, Java n. A'dam. 6 Maart te
Londen; vertrekt 8 Maart naar A'dam.
Holland—Amerika Lyn BLOMMERSDIJK, 4
Mrt. v. Boston te Baltimore DINTELDIJK.
uitr., 5 Mrt. te Londen EDAM, thulsr., 5
Mrt. te Londen LOCHAVON. 5 Mrt. van
Pacific Kust te R'dam NIEUW AMSTER
DAM, toeristenreis, 4 Mrt. v. Punta Arenas
ZAANDAM, uitr., pass. 5 Mrt. Lizard
BREEDIJK. 4 Mrt. n.m. v. Antwerpen te
R'dam.
BOSCHDIJK. uitreis, 4 Maart te Havana
DRECHTDÏJK, 4 Maart van Seattle te
Portland (O.) LEERDAM, thuisreis, pass.
5 Maart Cape Race.
Rott. Lloyd SITOEBONDO, uitr. pass. 6 Mrt
Gibraltar TAPANOELI, thuisr., pass. 5
Mrt, Point de Galle WELTEVREDEN. J
thulsr., 4 Mrt. van Marseille TOSARI,
thulsr.. 6 Mrt. v. Singapore DEMPO. thuis
reis, pass. 5 Mrt. n.m. 5 u. Kaap del Arml. I
KEDOE, 6 Maart van Java te R'dam
KOTA NOPAN, uitreis, pass. 5 Maart
Pantellaria.
RotterdamZ. Amerika Ly n ALUDRA.
thulsr., pass. 3 Mrt, St. Vincent.
ALGORAB, uitreis, pass. 5 Maart Dungeness.
JavaNew York Lyn BRASTAGI, n. Java,
pass. 5 Mrt. Barbados.
Mij. Nederland JOHAN DE WITT, thuisreis,
5 Maart van Sabang MARNIX VAN ST.
ALDEGONDE, uitreis, 5 Maart Eè "Sabang
SEMBILAN, 6 Maart van Hamburg te A'dam I
SALEIER, thuisreis, 4 Maart te Havre.
TAWALI, uitreis, 6 Maart van Sabang
ENGGANO, 6 Maart nam. van A'dam naar
Hamburg TAJANDOEN, 5 Maart van
A'dam te Batavia.
Kon. Ned. Stoomb. My. IRENE, 6 Maart van
Hamburg te A'dam NEREUS, 6 Maart van
Kopenhagen te A'dam ORPHEUS. 6 Maart
van Aarhuus te A'dam PLUTO, 6 Maart v.
Stettin te A'dam COLOMBIA, uitreis,
pass. 5 Maart Ouessant COTICA. 3 Maart
van Barbados naar A'dam AJAX. naar
A'dam, pass. 5 Maart nam. 9 uur Brunsbuttel
BAARN, 6 Maart van Hamburg te
Antwerpen EUTERPE, 5 Maart van
La Palllce naar A'dam GANYMEDES.
4 Maart van Neaplaya naar Volos HELDER
uitreis, was 4 Maart 's nachts 12 uur 200
mijlen Z.W. van de Azoren HERCULES,
3 Maart van Istanboul te Gocek JUNO. n.
A'dam, pass. 5 Maart Gibraltar ODYS
SEUS, 5 Maart van Lissabon naar Vigo
PERICLES, 5 Maart nam. 2 uur van A'dam
te Hamburg PERSEUS, 5 Maart van A'ffam
te Aarhuus PYGMALION, naar Genua,
pass. 5 Maart Dungeness SATURNUS, n.
Tunis, pass. 5 Maart Gibraltar STELLA,
5 Maart van Savona te Piraeus THESEUS,
5 Maart van A'dam te Stettin TITUS, n.
Oran, pass. 5 Maart Dungeness TRITON,
5 Maart van Istanboul te Bourgas VENUS
5 Maart nam. 9 uur van A'dam te Hamburg
VESTA, 5 Maart van Middl. Zee te R'dam
VULCANUS, 5 Maart van Piraeus n. Mis-
sina BODEGRAVEN, 4 Maart van Talca-
huano naar Corral BARNEVELD, 4 Maart
van Corral naar Tome SOCRATES. 3 Mrt
van Barbados naar Porto Limon BENNE-
KOM, thuisreis, 3 Maart te Balboa.
AURORA, naar Genua. pass. 8 Maart Gibral
tar BENNEKOM, 4 Maart van Cristobal n.
Curacao BOSKOOP, 4 Maart van Balboa
naar Buena Ventura EL LIBERTADOR,
9 Maart van Curacao naar Maracaibo
ASTREA, 1 Maart van Curacao naar Mara
caibo ATLAS. 4 Maart van Curacao naai
Maracaibo PLATO, arr. 4 Maart te Curacao
BERENICE, 6 Maart van A'dam te
Kopenhagen MEROPE. 6 Maart van Bari
te Catania.
Holland-O. Asië Lijn ARENDSKERK. uitreis
6 Maart te Manilla TJIKEMBANG. thuis
reis, 4 Maart van Miike.
Diverse Stoomvaartberichten WOLSUM, 4
Maart van St. Vincent naar B. Aires
NEDERLAND, 4 Maart van Brisbane te
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).
Cople van de al of niet geplaatste
stukken wordt niet teruggegeven.
DE HUIZEN AAN DE PARKLAAN
TE KATWIJK AAN ZEE.
Mijnheer de Redacteur.
i Katwijk is als Christelijk bekend. Nu is er bij
ons aan werkmanswoningen gebrek, en door
dat gebrek moeten er werkmenschen hun toe
vlucht nemen naar een rijkelui's buurt, ge
naamd de Parklaan. De huizen zijn er op ge
maakt, dat er twee huisgezinnen in één huis
kunnen wonen, want voor één is de huur te
hoog, en blijven de hulzen leeg staan.
Maar nu hebben de bewoners hals over kop,
bericht gekregen dat zij er uit moeten; dezer
dagen kreeg er een bericht, binnen twee dagen
er uit, of op straat.
De vrouw heeft een kind van zes weken en
een ziek kind. Als het nu nog was. dat zU de
waarschuwing hadden gekregen: „als de nieuwe
huizen van de Bouwvereeniging klaar zijn, dan
moeten jullie daar in", dan zou het nog
Christelijk zijn.
Hopende, dat dit schrijven gunstig mag
wezen voor de huurders.
Bewoners van de Parklaan huizen,
E. P. v. BEELEN.
Parklaan 42.
Newcastle (NSW) SIRRAH, 4 Maart van
R'dam te Santos LEKHAVEN, 3 Maart v.
Santos naar Antwerpen SOEJSTERBERG.
4 Maart van Boston te New York THAMES
EN SEEFALKE. sleepbooten, n. R'dam. waren
3 Maart 8 uur 10 nam. 400 mijlen Z.W. van
Lands End. met het s.s. Jaguar op sleeptouw
HAULERWIJK. 3 Maart van Boston naar
Norfolk BATAVIER n, 5 Maart van
R'dam te Londen AMSTEL8TROOM .5
Maart van A'dam te Londen HONTE-
STROOM, 5 Maart van A'dam te Londen
AMSTERDAM, naai' Baytown, pass. 4 Maart
Dungeness WICKENBURGH. naar Bor
deaux. pass. 5 Maart Dungeness
PARKLAAN n. Hamburg, pass. 3 Maart
Bevezier KATWIJK, naar Susak. pass. 5
Maart Bevezier GANGES, sleepboot, pass.
5 Maart Prawlepoint TEXELSTROOM, n.
Liverpool, pass. 4 Maart Prawlepoint
RIJNSTROOM. 5 Maart van Plymouth te
Bristol VEENENBURGH, pass. 4 Maart
Lizard JEANNETTE, 4 Maart van
Auray te Cardiff ALCOR, pass. 6 Maart
Udsire SIRRAH, 5 Maart van R'dam te
Santos BEURSPLEIN, naar R'dam, pass.
5 Maart Brunsbuttel KERKPLEIN,
5 Maart van Narvik naar R'dam WEST
PLEIN, pass. 5 Maart Holtenau WIL-
PLEIN, pass. 5 Maart Holtenau ST.
PHXLIPSLAND, 5 Maart op de Tyne
SCHOKLAND. 5 Maart op de '^yne.
DEN HAAG, 7 Maart van Baytown te Ham
burg. 9 Maart te Stettin en 11 Maart te
R'dam verwacht ROTTERDAM. 8 Maart
van Las Piedras te R'dam verwacht
Copyright P. I. B. Boa 6 Coponhogon
O, wat hadden ze ln het paleis een pret met dat pannetje. I I wat er zoo al lm alle huizen gegeten werd. Van vreugde dansten
Den geheelen avond en ook den volgenden dag moest er pap in koken, want dan konden de prinses en de hofdames ruiken
de hofdames ln heit rond.
ONDER EEN AUTO GERAAKT.
Te Zaandam ls gisteravond de 40-jarlge
wielrijder H. van Rossum uit de Leo Xin-
straat door een vrachtauto van een expe
ditiebedrijf uit Harderwijk overreden en
vrilwel od slag gedood.
Van Rossum reed naar den linker kant
van den wee. Bti het hoorern van het waaT-
schuwingsslgnaal van de hem achterop
rijdende auto werd hij blijkbaar zenuw
achtig en plotseling stak hfi over naar
rechts. Het gevolz was- dat hit werd ge
grepen en door de auto overreden. De man
laat een vrouw en een kind achter.
BRAND TE AMERSFOORT.
Gisteravond te ongeveer 9 uur werd een
uitslaande brand gemeld in de blokken van
de infanterie-kazerne, aan den Appelweg
te Amersfoort, waarin voorheen de onder
officierswoningen waren gevestigd en wel
ke thans zijn ingericht tot kazerne. De
brandweer rukte met volledig materieel
uit. doch oij aankomst bleek, dat de mili
tairen het vuur reeds nagenoeg hadden be
dwongen.
Een tweetal woningen van het blok is
geheel uitgebrand. De oorzaak ls onbekend.
„Nu wetem wij wie er soep eet, wie panmekoeken en rijstebrij I I ken allen den vinger in den damp en roken wat er allemaal
en grutjes", riepen ze uit. „O. o, wat ls dat prachtig!" Ze sta- gegeten werd zoowel in de woning van de kamerheeren als
van de eenvoudige burgers.
„Denkt er om, dat Jullie het niet verklappen, hoor", zei de
dochter van den keizer. „Neen, wij zullen er niets van vertel
len" beloofden de hofdames eenparig. De varkenshoeder, dat
wil zeggen de prins, ook al wisten ze niet beter dan dat hij
een varkenshoeder was, liet inmiddels geen dag voorbij gaan.
zonder iets te maken. Zoo vervaardigde hij om. ook een ratel
en als die rondgedraaid werd hoorde men alle walsen en polka's
die er sinds de schepping van de wereld gemaakt waren.
3—3
