VANGE
SALTS
Alphen's nieuwe Raadhuis
voltooid
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 4 Maarf 1939
Vierde Blad
No. 24215
80ste Jaargang
Een statig gebouw, der gemeente waardig
Gelukkig resultaat van architect Blaauw
GEMENGD NIEUWS
Knap vervalschte
paspoorten verkocht
PAK DIE RHEUMATISCHE PIJNEN
VAN BEIDE KANTEN AAN
De raertige en plechtstatige raadszaal in Alphen's nieuwe Raadhuis.
Vandaag wordt te Alphen het nieuwe Raadhuis geopend, waarvan de eerste
steenlegging plaats vond op 19 Januari 1938.
Ruim één jaar heeft men zich dus aan den bouw gewijd: het resultaat der
schepping van ir. C. J. Blaauw, die ook het Leidsche Raadhuis ontwierp,
staat thans voor ons en het maakt een voornamen, plechtstatigen indruk.
Wij willen ons niet begeven in de vraag, die velen bezig hield, of een
ander ontwerp wellicht méér bevrediging geschonken zou hebben: het
nieuwe Raadhuis is gereed, vroeger verschil van meening doet thans niet
meer ter zake en wij verheugen ons slechts over het fraaie gezicht, dat
men van den Rijksweg LeidenUtrecht te Alphen heeft ter hoogte van
de Lemzonlaan.
Het is een kloek gebouw, een waarachtige schepping van den heer Blaauw,
die ook ditmaal eigen visie niet geheel losmaakte van de hechte funda
menten der traditie.
Talrijke indrukken mochten wij tijdens
een persbezoek op den dag, voorafgaand
aan dien der officieele opening, van dit
iraaie en monumentale bouwwerk met zijn
oer-degelijke constructie, die de eeuwen kan
trotseeren, opdoen.
Vóór alles willen wij onze vreugde uitspre
ken over het feit. dat thans een gemeente
als Alphen aan den Rijn met een talrijk
bevolkingsgetal een haar waardig centrum
heeft verkregen.
Waar men zich vroeger met verschillende
behuizingen moest tevreden stellen, biedt
thans dit grootsche, artistiek uitgevoerde en
nuttig ingerichte bouwwerk volop ruimte
voor de afwikkeling van de tegenwoordig
zoo uiteenloopende zaken van gemeentelijk
beheer. Vooral wanneer men in aanmer
king neemt, dat het geheel een som van
rond 185.000 gulden vorderde zonder het
architecten-honorarium hetgeen voor
een Raadhuis van deze grootte betrekkelijk
een niet groot bedrag is en wanneer men
ziet, hoe met dit geld gewoekerd werd, om
een summum aan gunstige effecten te be
reiken, stijgt onze bewondering voor het
alleszins gunstige resultaat!
Gezien van het prachtig aangelegde plant
een af, dat uitgestrekt ligt voor het breede
kont van het stoere gebouw, voelt men on
middellijk, dat het beantwoordt aan de
woorden „Wijsheid, Beraad, Wet en Gezag",
die ook een der fraai gekleurde glas-In-lood
ramen sieren in de waarlijk imposante en
ruime Raadszaal. Deze glazen, vervaardigd
naar het ontwerp van den kunstschilder
Dick Broos te Utrecht, trekken door het do-
mineerend karakter onmiddellijk de aan
dacht.
Het was in deze zaal. dat architect Blaauw
ons ontving en van daar uit voorging voor
wn rondgang door de vele vertrekken en
langen.
Wij gaven indertijd reeds een uitvoerige
beschrijving van de indeeling van het
Raadhuis, zoodat wij eerst een oogenblik
OiJ deze Raadszaal willen stilstaan.
Zij bevindt zich in het midden van de
eerste verdieping en men bereikt haar langs
bet trappenhuis, dat met wit Italiaansch
marmer (Callacata) is bekleed, afgezet met
janden van zwart Belgisch marmer (Bleu
je'ge). De trappen zijn voorzien van bruin
®armer, het z.g. Comblanchienne.
Eenmaal over de breede trappen boven
jekomen, bewondert men de op de eerste
jerdieping gelegen royale hall waarover
«raks meer en als vanzelf leidt de weg
Jan .JJaar het belangrijkste deel van het
Raadhuis: de Raadszaal, die uitmunt door
nannonie van rustige kleuren en volkomen
^antwoordt aan eerbiedwaardige
n toch eenvoudige cachet, dat van haar
tont uit te gaan.
rnïï stiilvolle betimmeringen, de royale
raod mahoniehouten meubelen, w.o. de
Wchtige Raadstafel en de imposante kro-
™n van Boheemsch kristal, de volkomen
"itmonieerende wandbespanningen: het
alle factoren, die den indruk van rust
«hoogen. In zulk een omgeving is het voor
'/roedschap slechts mogelijk na rijp en
"uadipd overleg juiste beslissingen te ne-
Hóóg rijst achter de voorzitterszetel
wn ?oed gelijkend portret van H. M. de
(tri?8'"' geschilderd door den kunstschil-
Srhd Binsbergen. Aan de overzijde bevindt
I. ?e Publieke tribune, die door een apar-
'"gang bereikt wordt en waarbij ook
iorsó pers op uitstekende wijze is ge-
t-*ji speciaal woord willen wij wijden aan
'«ale plafond: in het midden daarvan
ten a- zicl> electrische verwarmingspla-
JJ. die de Raadsleden, behalve door mid-
'an de centrale verwarming, beschermen
zullen tegen de felle oostenwinden, die soms
tegen den frontgevel aanblazen.
Wij kunnen in deze beschouwing slechts
enkele détails aanstippennoode namen wij
afscheid van deze raadszaal, om spoedig
daarop voortreffelijke indrukken te verkrij
gen van de indeeling van het Raadhuis,
waarin het nuttigheidseffect zeer hoog is
opgevoerd. De inhoud van het gebouw be
draagt 10.000 M3. en wat daarin is onder
gebracht, dwingt bewondering af.
Naast de Raadszaal bevinden zich ter
rechterzijde de leeskamer voor de Raadsle
den. met een oude antieke kast versierd
waarop 't wapen van Oudshoorn, terwijl hier
tevens de stoelen uit de vroegere Raadszaal
zijn geplaatst, voorts een Commissiekamer
en een kamer voor B. en W. met eikenhou
ten betimmering en Avodiréplaten, alsmede
een reserve-vertrek. Ter linkerzijde rijen
zich aaneen een reservekamer, de kamer
van den directeur van Gemeentewerken, het
kadaster, de administratiekamer met lo
ketten voor het publiek, alsmede de teeken
zaal voor gemeentewerken.
Gelijkvloers betreedt men aan den zui
delijken linker-zijgevel den ingang, die
voert naar de Secretarie, nadat wij eerst
even een blik geworpen hebben op de bode
kamer en die van den Inspecteur van
Politie.
Van de ruime secretarie begeeft men zich
naar de brandvrije archiefkluis, die over
groote oppervlakte ligt uitgestrekt en voor
zien van de modernste beschermingsmid
delen tegen brandgevaar. Men bevindt zich
hier geheel onder den grond en in het bij
zonder vallen op de roosters, die voor de
luchttoevoer in het archief zorg dragen.
Het vuur kan de hier verzamelde paperas
sen niet verteren: daarvoor zorgen de ka
toentjes, die, eenmaal in brand geraakt, de
schoepen dicht doen vallen, wat de redding
van het archief tot gevolg heeft.
Wij gaan vervolgens naar de wachtzaal
een hall met plantenbak en een beziens
waardige klok, geschenk van het secretarie-
personeel naar de wethouderskamer, die
wederom met de parketvloeren en de eiken
houten betimmeringen een uitstekenden in
druk maakt. Het valt telkenmale op, hoe
steeds weer de eikenhouten balken de om
hulling vormen van de betonbalken, ele
menten voor de versieringen. Voorts volgen
de groote lijnen der betimmering de groote
lijnen van den bouw.
Ter linkerzijde van den hoof dinging, die
slechts betreden mag worden door den
burgemeester, de raadsleden of officieele
personen, bevindt zich de kamer van den
secretaris, ter rechterzijde die van den
Burgemeester, waarin eveneens de van
schoonheidszin getuigende ontwerpen van
den heer Blaauw der meubelen en de
Iraaie kleuren het verblijf veraangenamen.
Ook hier leveren de artistieke Boheemsche
kroontjes een aardig effect.
Dan betreden wij de ruime Commissie
kamer voor Openbare Werken, grenzend
aan de kleurige en fleurige Trouwzaal, die
aan den rechterzij vleugel door een apar-
ten ingang te bereiken is. In deze zaal valt
speciaal op het in roode, blauwe en gele
kleuren gehouden zeer fraaie tapijt, dat
door Alphensche meisjes naar het artistieke
ontwerp van den heer Blaauw vervaardigd
is. Deze gaf ons zijn bijzondere waardee
ring voor de uitvoering hiervan te kennen.
Speciaal zij medegedeeld, dat de Trouwzaal
en de Commissiekamer met elkaar verbon
den kunnen worden, zoodat men ook hier
een royale ruimte voor groote ontvangsten
ter beschikking heeft.
Vervolgens betreden wij het „onderhuis",
dat één groote betondoos. één massief fun-
deeringsgeheel is. Links bevindt zich het
stempelbureau: loketten geven hier het
noodige contact met het bureau voor de
steunverleening. Daartegenover ligt de af-
deeling der politie met drie cellen voor hen,
die voor een nachtverblijf ingerekend wor
den. Een keuken, een donkere kamer, gar
derobes, een ruimte voor het plaatsen der
fietsen voor ambtenaren, een garage, een
kamer voor de Burgerwacht, de bergplaats
voor de Centrale verwarming, diverse berg-
kamers en toiletten, de practisch aange
bouwde conciërgewoning, liggen hier in
juiste volgorde aan elkaar gerijd en nog
zijn wij na deze opsomming overtuigd, een
enkel onderdeel vergeten te hebben, zóóveel
voor een hedendaagsch Raadhuis noodzake
lijke elementen zijn overal ondergebracht.
Met bewondering hebben wij dan ook ken
nis genomen van het economische inzicht
van den ontwerper, die iedere ruimte wist
te benutten op de meest economische wijze.
Talrijke aardige oplossingen zijn gevonden
en wij zijn ervan overtuigd, dat een en an
der de goedkeuring van den Burgemeester
en de vele andere „bewoners", die hun ver
trekken tijdens ons bezoek reeds met animo
inrichtten of er hun werk verrichtten, zal
wegdragen.
Eén opmerking moet ons van het hart:
de hoofdingang is voor ons gevoel niet
royaal genoeg in verhouding tot het geheel,
hetgeen niet wegneemt, dat de bijzonder
fraaie marmeren bekleeding deze kleine te
leurstelling spoedig doet vergeten. Aan de
ruime hall wijdde wij reeds enkele woorden:
de gangen ter weerszijden zijn bekleed met
een lambrizeering van travertijn, die het
frissche effect verhoogd: De hall op de eer
ste verdieping is verrijkt met glas-in-lood
ramen, die symbolisch uitbeelden ,,De Nij
verheid" met de bijenkorf, een figuur die
stapt over den van Noord naar Zuid loo
penden Rijn.
De Nijverheid, zoo uiterst belangrijk voor
een gemeente als Alphen a. d, Rijn, wordt
hier wel de noodige eer bewezen! Voorts is
aandacht gewijd aan de Industrie en de
Bouwnijverheid, terwijl de eindramen de
wapens van Alphen, Oudshoorn en Aarlan-
derveen (met het doodskopje) vertoonen.
Ook het Rijkswapen, het Provinciale wapen
en dat van Ajphen zijn vertegenwoordigd.
De ontwerper, de heer Broos, heeft aan deze
geschenken, ook met bezieling zijn kunst
zinnige gaven gewijd. De schilderijen van
de burgemeesters Visser en Lovink verle
vendigen het aanzien'.
Nog enkele détails willen wjj vluchtig be
spreken.
Het zijn de voor de Raadszaal aan den
voorgevel oprijzende pul van Ettringer
kerntuf. waarin het wapen van Alphen is
afgebeeld, evenals de wapens van ons land
en van de provincie.
Een bijzonderen Indruk maakt ook het
31 M. hooge sierlijke torentje, dat boven
de Raadszaal uitrijst en dat tot in verren
omtrek zichtbaar is.
Van de Raadszaal uit betreedt men het
balcon, en van daar heeft men een prach
tig uitzicht, gelijk uit de overige kamers, die
zich op dezelfde hoogte bevinden. Opmer
kelijk is voorts het vele licht, dat aan alle
zijden het Raadhuis binnenvalt.
Het Raadhuis is wél letterlijk op „zand"
in casu op een plaatselijk voorkomende
zandplaat gebouwd, doch figuurlijk niet:
daartegen waakt de hechte betonconstruc
tie o.a. van den onderbouw: een z.g. „beton-
kuip" van 30 c.M. beton. Het geheele ge
bouw is voorts afgedekt door een houten
bekapping.
Wij zouden hier nog vele merkwaardigheden
van dit zoo practisch ingedeelde Raadhuis
kunnen noemen, doch dit overzicht zij meer
Tientallen vreemdelingen met behulp er
van in ons land gekomen.
UITGEBREID ONDERZOEK LEIDT
TOT ARRESTATIES.
Eenigen tijd geleden is de rijksrecher
che te Amsterdam een onderzoek be
gonnen naar een complot paspoortver-
vaJschers, die in eenige plaatsen hier te
lande en in België hun handlangers
zouden hebben.
Uit het onderzoek is, vernemen wij,
gebleken, dat er tientallen vreemdelin
gen ons land zijn binnengesmokkeld
met behulp van vervalschte paspoor
ten, welke echter zóó knap waren ver-
valscht, dat zelfs de grens-autoriteiten
er in vlogen. Te Amsterdam verbleven
de vreemdelingen, onder valschen naam
in verschillende pensions, zooveel mo
gelijk hielden zij zich steeds buiten de
politie-controle. Ten slotte kreeg de
rijksrecherche bericht van de gepleeg
de fraude en buiten de gemeente-po-
litie om stelde zij toen een uitgebreid
onderzoek in, zoowel te Amsterdam als
in de grensplaatsen. Volgens de resul
taten van dit onderzoek, zouden de
„bevoorrechten" groote bedragen (tot
plm. f.100 toe) voor de valsche pas
poorten betaald hebben, leden van het
complot haalden de klanten aan de
grens af en brachten hen naar Am
sterdam, waar een Duitscher als hoofd
van de valschc-passencentrale optrad.
Deze Duitscher is thans gearresteerd ep
met hem zijn twee medeplichtigen in be
waring gesteld, aanhoudingen, waarom
trent de betrokken autoriteiten echter wei
geren eenigerlei inlichting te verstrekken.
Wel staat het vast, dat de rijksrecherche
nog niet gereed is met haar onderzoek en
dat men nog gisteravond in Amsterdam-
Zuid gespeurd heeft naar een man, die
eveneens bij de passenvervalsching betrok
ken zou zijn. De verdachte bleek evenwel
niet aan het opgegeven adres te wonen!
(Hbld.)
DUIZENDEN KILO S STROO
VERBRAND.
Vuurzee bij Venray.
Gisteravond om zes uur is door het in
brand vliegen van een motor een groote
brand uitgebroken in de opslagplaats van
den stroohandel en perserij van de firma
Van Daal in het gehucht de Smakt bij
Venray.
Het gebouw, dat grootend eels van hout
was opgetrokken en aan de zijkanten niet
is afgesloten, was in korten tijd een vuur
zee. De brandweer van Venray stond mach
teloos.
De opslagplaats is geheel uitgebrand.
Vele duizenden kilo's stroo gingen verloren.
De omliggende huizen liepen geen gevaar.
Rheum&tisohe pijnen vinden eenerzijds
haar oorzaak in een overzuring van het
organisme, anderzijds in een ophooping van
schadelijke stoffen, als urinezuur. Beide
oorzaken kunt U tegelijk bestrijden door
het nieuwe middel Vange Salts, dat zelfs
in staat is drie en een half maal zijn eigen
gewicht aan zuivere azijn te neutraliseeren
en dat tevens door krachtig aansporende
werking op nieren, lever en ingewanden het
urinezuur radicaal zal verdrijven.
Iajders aan rtieumatische pijnen, U ziet
er is nu een nieuw en krachtiger middel
voor U, dat door zijn dubbele werking ook
déar zal helpen, waar andere middelen
faalden. Wacht er niet mee, de prijs kan
voor U nimmer een beletsel zijn: 85 cent,
voldoende voor een flinke kuur. Vange Salts
is uitsluitend verkrijgbaar bij alle apothe
kers en drogisten.
eA pc. ixJlz
zóó spreekt de Noorsche win
kelier, wanneer hij zijn bewon
dering uit over Linobèl, de
ideole vloerbedekking.
(Ingez. Med.t
TRAM RIJDT IN VOLLE VAART
OP VRACHTAUTO.
Alleen materieele schade bij botsing
te Amsterdam.
Gistermorgen tegen 12 uur zijn te Am
sterdam ter hoogte van de Roggestraat op
de Noorder Amstellaan een vrachtauto van
de firma Tieleman en Dros en een motor
wagen van lijn 25 in volle vaart met elkaar
in botsing gekomen.
De chauffeur van den vrachtwagen, die
uit de Reggestraat kwam en op het verkeer
vóór hem lette, had daarbij niet voldoende
acht geslagen op de uit de richting Waal
straat naderende tram.
De botsing was zoo hevig, dat de motor
wagen van de trajn totaal werd ontzet.
Het voorbalcon werd zwaar beschadigd,
de zijpaneelen werden ingedrukt, de hand
grepen werden afgerukt en de ruiten bra
ken.
Gelukkig bevonden zioh, zoo dicht bij het
eindpunt, slechts weinig passagiers in de
tram, die met den schrik vrij kwamen. Ook
de wagenbestuurder had wonder boven
wonder geen verwondingen opgeloopen.
Het tramverkeer ondervond eenige stag
natie. De volgende wagens van lijn 25 wer
den tijdelijk via Rijnstraat en Ceintuur
baan naar de Ferd. Bolstraat geleid.
De vrachtauto werd aan de achterzijde
beschadigd.
DOOR EEN VRACHTAUTO
AANGEREDEN.
Gistermiddag omstreeks 2 uur is de 26-
jarige wielrijdster mej. H. M. B., wonende
in de Joan Maetsuyckerstraat te Den Haag,
vermoedelijk door weifelend rijden, aange
reden door een vrachtauto uit Waddinx-
veen.
Het linkerbeen van mej. B. werd verbrij
zeld. Zij is naar het Ziekenhuis aan den
Zuidwal vervoerd.
407
(Ingez. Med.)
DOODELIJK ONGELUK OP ONBE- 1
WAAKTEN OVERWEG.
Gistermiddag omstreeks half vier is op
den onbewaakten overweg achter de Hero-
fabrieken onder de gemeente Teteringen
bij Breda de 66-jarige gehuwde H. S. onder
een uit de richting Tilburg komenden per
sonentrein geraakt. De man was pp slag
dood.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
AANTAL SLACHTOFFERS IN
HIRAKATA.
Officieel wordt medegedeeld, dat bij de
ontploffing in Hlrakata in Japan 67 men-
schen zijn gedood, 58 gewond, en dat 187
vermist worden.
WRAK VAN DE „KARPFANGER"
GEVONDEN.
Het vrachtschip „Pampa", heeft ter
hoogte van Bahia (Argentinië) het wrak
aangetroffen van het Duitsche opleidtags-
vaartuig „Karpfanger", dat voor eenige
■maanden met man en muis is vergaan.
fraaie hall met het breede monumentale trappenhuis in het nieuwe Raadhuis
te Alphen.
bedoeld als een algemeene wegwijzer en bij
een rondgang zullen de a.s. vele bezoekers
wel zélf getroffen worden, door al hetgeen
hier met liefde en inzicht gewrocht werd.
Het is zeker, dat dit Raadhuis zoowel de
ambtenaren als de inwoners van Alphen zal
bevredigen, ook hen, wier ideaal wellicht
in andere richting lag.
Een woord van hulde aan den architect
den heer Blaauw is hier zeker op zijn plaats,
evenals aan den opzichter den heer Hutjes.
Druk was men tijdens ons bezoek nog
overal in de weer, om den genoodigden
voor de officieele opening op heden een
alleszins waardige ontvangst te bereiden
Palmen werden geplaatst of weggezet, al
naar het bij voortduring nauwlettend speu
rend oog van den heer Blaauw zulks juist
achtte en vandaag zal ongetwijfeld het ge
bouw van top tot teen zoodanig zijn inge
richt, dat de Commissaris der Koningin
jhr. van Kamebeek. die de officieele ope
ning vanmiddag verricht, er zijn tevreden
heid over kan betuigen!
Wij willen de gemeente Alphen tenslotte
geluk wenschen met de totstandkoming van
dit waardige Raadhuis, waaraan zoo talrijk
velen hun beste krachten gewijd hebben!
Het werd uitgevoerd als werkfondsobject
onder leiding van den aannemer J. v. d.
Bijl te Zeist.
De interieurs, betimmeringen, meubelen,
siersmeedwerken enz. werden vervaardigd
naar ontwerpen van den architect, terwijl
de uitvoering der glas-ln-loodramen ge
schiedde in de werkplaatsen van de firma
v. Kleef te Utrecht Het beeldhouwwerk is
uitgevoerd naar schetsen van den archi
tect, door den beeldhouwer J. G. Versteeg.
De overige medewerkenden waren: cen
trale verwarming, adviseur Bureau Nagtglas
Versteeg, A'dam; aanleg: N.V. Frits Beukers
Verwarmingsmij., Schiedam; aanleg elec-
trisch lichtnet en bliksembeveiliging N.V.
Mij. Heringa en Wuthrich, Haarlem; betim
meringen: H. J. Tijsseling, Nijkerk. N.V.
Fabrieken Waddinxveen v.h. A. Kempkes en
Co., Waddinxveen en fa. Nusink, A'dam
wandbespanningen Edmond de Cneudt,
Soest; Parketvloeren N.V. Houtbedrijf, Doe-
tinchem; Houtgranietvloeren D. Vrijenhoek
en Co.. Den Haag; Linoleum, N.V. Hygiëni
sche vloeren, A'dam; vloer- en wandtegels
„Het Tegelhuis", Alphen; marmerwerken:
de Rotterdamsche Marmerindustrie, Over-
schie; siersmeedwerk Gebr. Brom. Utrecht
en H. Botter en F. B. J. Rozestraten, Al
phen: meubileering N.V. v.h. Kempkes te
Waddinxveen, A. J. Marx en Zn. enWybenga
en v. Ginhoven te Alphen; stalen meubilair
N.V. N. Samsom te Alphen: stoffeering fa.
P. J-Couvée en fa. A. Maasland te Alphen:
archief en kluisinrichting wed. Ahrend en
Zn. te A'dam.
Alle uitvoerders, w.o. niet in de laatste
plaats de werklieden, mogen met tevreden
heid op hun arbeid terugzien: zij hebben
Alphen een Raadhuis geschonken, waarop
men met recht trotseh mag zijn!
Stellig zal dit bij de opening wel in woor
den en uitgesproken gedachten tot open
baring komen!
