Het a.s. Eeuwfeest van het
Leidsche Studentencorps
jfsie Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 25 Februari 1939
Vierde Blad
No. 24209
Defensie voert den boventoon
Zullen handelsbesprekingen de politieks
tegenstellingen overbruggen
Grepen uit de geschiedenis
Onzekerheid op alle gebied
houdt aan.
(Van onzen financleelen medewerker).
Waarheen men het oog ook richt, het
js oreral defensie wat de klok slaat. Dc
huidige en komende generaties In wel
haast alle landen der wereld zien zich
lol het alleruiterste belast en het is
slechts dc hoop, dat deze krankzinnige
bewapeningswedloop een oorlog zal
toorkomen, die dien last althans eenigs
eins dragelijk maakt. De opleving, die
de bewap:: ln.nsorders ten aanzien van
sommige industrieën in het leven roe
pen, weegt bij lange na niet op tegen
de verarming, welke de alom sterk ver
hoogde belastingen en de ontzaglijke
toeneming der staatsschulden voor de
bevolking der gehecle wereld meebren
gen. Men verwijlt liever niet bij dit on
derwerp, doch het is niet goed de oogen
te sluiten voor de economische en fi-
oancieele ellende, welke de internatio
nale politiek onvermijdelijk over de
wereld uitstort. De wereld heeft het tc
aanvaarden, doch men beseffe wei, dat
tegenover die noodzakelijke aanvaar
ding de plicht staat, anderzijds die ver
arming zooveel mogelijk door hard wer
ken, door uitbreiding der productie,
door verruiming van den internationa
len handel te compenseeren.
too zien wij dan ook op het oogenbiik alom
pogingen, de scherpe politieke tegenstellin-
(«i door handelsbesprekingen te overbrug
gen, Wij zien, hoe in het bijzonder Enge-
tcdeen buitengewone bedrijvigheid in dit
pzicht aan den dag legt. Binnenkort ver
bekt een representatieve lndustrieele dele-
|2tie naar Duit-schland, waar haar komst
eeds door officieele vertegenwoordigers
rerdt voorbereid. Het doel is o.m. ten aan-
i:n van verschillende industrieele produc-
prijs- en marktregelingen te treffen,
fe wellicht later ook tot andere landen
anen worden uitgebreid. Ook met Mos-
t zal Engeland in onderhandeling tre
in over de uitbreiding der handelsrelaties
men verwacht veel van deze besprekin-
in. Ja, het bloed kruipt gelukkig waar
S niet gaan kanwij zien Italië en Duitsch-
icd alles In het werk stellen, om hun
handel met het door hen op politiek ge-
iri zoo gehate Sovjet-Rusland op een
lederen en stevigen grondslag te bren-
ien.
In het kader van deze alleszins ver
heugende pogingen om de defect ge
raakte machine van den wereldhan
del weer op gang te brengen, valt
ook de aangekondigde nieuwe vlucht
van een K L.M.-vliegtuig naar Zuid-
Afrika, ditmaal met het doel den schro
melijk verwaarloosden handelsbetrek
kingen tusschen Nederland en Zuid-
Afrika nieuw leven in te blazen. Ein
delijk schijnt dan ook in Nederland de
ondernemingsgeest te ontwaken; reeds
herhaaldelijk is er In dit overzicht op
gewezen, dat dc Nederlandsche indu
strie, te gemakkelijk in den bureau
stoel gezeten, in een afzetgebied als
Zuid-Afrika zich de kaas van het brood
laat eten. Laat ons hopen, dat met
deze „business"-vlucht de Nederland
sche oogen voor de belangrijkheid der
Zuid-Afrikaansche markt zullen open
gaan.
Dat onze industrie internationaal werkelijk
iéts presteeren kan, blijkt wel uit den
prachtigen order voor uitbreiding der ha
venwerken, haar door de haven van La
Guaira in Venezuela, uit liefst tien mede
dingers, toegekend. Een hoopvol teeken
voor het ontwaken van Nederland's be
langstelling zien wij ook in de markante
vermeerdering van het aantal Nederland
sche deelnemers aan de British Industries
Fair: met 681 deelnemers tegen 500 het
vorig jaar vormt Nederland het belang
rijkste contingent.
De markten.
De gansche wereld hoopt, dat deze geest
van handelsverbroedering de overwinning
zal behalen over dien van bruut geweld.
Zoover zijn wij helaas nog niet. De nage
noeg volkomen stagnatie, die er op de we
reldbeurzen en -markten heerscht, weer
spiegelt duidelijk, dat die strijd tusschen
rede en geweld nog niet is beslist. Noch
belegger, noch handel, noch speculanten
wagen het op 't oogenbiik, verplichtingen
aan te gaan, waarvan zij de gevolgen niet
kunnen overzien. Vandaar dat bijv. de
kopermarkt, die toch een „oorlogsmarkt"
bij uitnemendheid is en waarvan men
theoretisch zou hebben verwacht, dat zij
een aanhoudend vaste stemming aan den
dag zou leggen, integendeel voortdurend
onder sterken druk staat: de koperver-
bruikende vredesindustrieën immers teren
op haar voorraden en koopen slechts het
hoognoodige. Men heeft dan ook de eerst
sinds kort weer ingestelde restrictie per 1
Maart moeten verzwaren en wel door de
uitvoerquota van 100% op 95% te verla
gen. Zelfs deze maatregel heeft de markt
geen steun kunnen bieden, omdat men een
nog drastischer restrictieverzwaring had
verwacht. Op de andere goederenmarkten
is de situatie niet veel beter. Zoo verwacht
men, dat op 2 Maart het Internationaal
Thee Comité het uitvcerpercentage voor
1939/40 met 2'/!% tot 90% of wellicht
zelfs tot 87'/, zal verlagen, terwijl ook de
waarschijnlijkheid van een verscherping
der tinrestrictie voor het tweede kwartaal
onder het oog moet worden gezien.
i Gulden en Belga.
De politieke situatie blijft ook grooten-
ueels verantwoordelijk voor den constan
ten druk, die er op den gulden en de belga
wordt uitgeoefend, doch speciaal, in ver
band natuurlijk met de belangrijker plaats,
die de gulden in de internationale geld
en kapitaalmarkt bekleedt, op het Neder
landsche ruilmiddel. Toch schijnt deze druk
niet bijzonder sterk te zijn. Het Egalisa
tiefonds immers, ofschoon de verdediging
van den gulden maar halfslachtig is, blijkt
die verdediging nog grootendeels uit eigen
middelen hebben kunnen financieerende
goudvoorraad van de Nederlandsche Bank
is nog niet aangetast, slechts de post Be
leeningen is de laatste weken met c a. f. 15
millioen gedaald, waaruit men zou kunnen
afleiden, dat het Egalisatiefonds tot dit
bedrag leeningen op gqud heeft afgelost.
De aandeelen der Nederlandsche Bank,
die doorgaans een uiterst onbewogen
aspect vertoonen, hebben kortgeleden een
op het eerste gezicht ietwat vreemde
golfbeweging aan den dag gelegd. In
slechts enkele dagen tijd stegen zij van
133 op ruim 147, om weer even vlug op
hun oude peil terug te vallen. Het was een
zuiver speculatieve beweging, gegrond op
de revaluatie van het goud der Bank van
Engeland. In sommige kringen meende men
namelijk, dat eerlang ook het Nederlandsch
goud, dat nog steeds oj> basis van den
ouden goudprijs van vóór 26 September
1936 in de baJans der Bank paraisseert,
voor herwaardeering op basis der huidige
marktwaarde in aanmerking zou komen,
waardoor een bedrag van ca. f. 380 millioen
als boekwinst zou kunnen worden „ver
diend." Hoewel in Engeland de revaluatie
winst niet aan de Bank van Engeland ten
goede is gekomen, meent men, dat ten
onzent de aandeelhouders der Bank recht
hebben op een deel dier winst.: nu zij ook
een deel van het pondenveriies van 1931
hebben moeten dragen. Dit moge wellicht
waar zijn, er is echter niet de minste aan
leiding om te verwachten, dat onze auto
riteiten voorshands Engelands voorbeeld
zullen volgen en toen het besef hiervan bij
de aandeelhouders doordrong, kwam de
hausse weer even spoedig tot haar eind als
zij was ontstaan. Niettemin is het niet
recht duidelijk, waarom de regeering zoo
hardnekkig blijft vasthouden aan de oude
goudwaarde, die (hieromtrent bestaat toch
wel geen twijfel meer) thans volkomen
fictief zal blijven.
Onze banken.
Alhoewel ons bankwezen door het kwij
nen zijner, gewone inkomstenbronnen met
voortdurende moeilijkheden heeft te kam
pen, is het toch verheugend, te ontwaren,
hoe elke individueele bank zich tot liet
uiterste inspant, de eenerzijds dalende in
komsten elders te compenseeren. De aan
kondiging van een onveranderd dividend
van 5'/s% van de Twentsche Bank is een
zeer bemoedigend verschijnsel en wijst er
op, dat het Nederlandsche bankwezen
hecht gefundeerd is. Ook de Nederlandsche
Bank voor Zuid-Afrika heeft, niettegen
staande een geringe conjunctuurdaling in
het land waar de bank haar arbeidsterrein
heeft, zeer bevredigende winsten kunnen
boeken.
62
Ungez. Med.)
Minder hoopgevend is het beeld, dat
onze hypotheekbanken laten zien en het
lijkt of verdere concentratie en eliminatie
van zwakke broeders binnenkort aan de
orde zullen moeten komen. Een onzer klei
nere hypotheekbanken, de Noord-Neder-
landsche, welker directie niet lid is van de
Vereeniging van Directeuren van Hypo
theekbanken en dus buiten de controle
dier vereeniging staat, is in moeilijkheden
geraakt, of liever haar moeilijkheden ko
men thans eerst recht aan het licht. De
Vereeniging voor den Effectenhandel heeft
de zaak in handen genomen en de onder
neming, waarvan commissarissen en direc
teur inmiddels zijn afgetreden, moet thans
de kaaroen op tafel leggen. Die kaarten
zullen niet fraai zijn. Deze Groningsche
onderneming, die voorheen vrij nauwe re
laties onderhield met de befaamde „Veen-
dammer". stond reeds lang in het klad
boekje. Feitelijk was het bedrijf sinds eeni-
gen tijd geen hypotheekbank in den waren
zin des woords meer, doch een exploitatie
maatschappij van onroerende goederen, die
in de .:,stroppenmaatschappij" „Arion"
waren ondergebracht. Op deze wijze kon
de hypotheekbank haar slechte hypotheek-
posten verdoezelen en kon zij bijv. in haar
balans hypotheken en vorderingen opne
men. waarvan een groot deel blijkbaar vol
slagen oninbaar en waardeloos was. De
„winst" per eind 1937. waaruit nota bene
nog een dividend van 3% werd uitbetaald,
was dan ook verre van verdiend. Ja, het
zal bmnenkort wel blijken, dat de pand
briefschuld per eind 1937 van c.a. f 2.378.000
bij lange niet gedekt is en dat een vorde
ring tot bijstorting door aandeelhouders
weinig positiefs zal opleveren. Geen won
der, dat bijv. de 5"'« pandbrieven ca. 50
noteeren. Men mag de Vereeniging voor
den Effectenhandel dank weten, dat zij in
dit bedrijf heeft ingegrepen. Anderszijds
meen ik, dat de pandbrieven van een „hy
potheekbank", al zich opzettelijk buiten
het controle-orgaan der Vereeniging van
IJypotheekbankdirecteuren heeft geplaatst,
alleen reeds uit hoofde van dit feit uit de
noteering hadden moeten worden ge
schrapt, althans dat deze houding der
directie tot jen veel vroeger ingrijpen aan
leiding had moeten geven.
(Nadruk verboden).
Griep, Kou, Pijn.
altijd een poeder of cachet van Mijnhardt»
Mijnhardt's Poeders per stuk.^8 ct. Doos 45 er*
Cachets, genaamd,,Mi)nhardtje&"2st.l Oct. Doos 50 cü
4 (Ingez. Med.;
(Bulten verantwoordelijkheid der Redactie).
Copie van de al of niet geplaatste
stukken wordt niet teruggegeven.
NOG EENS VERKEERSKWESTIE.
Zeer geachte Redactie!
Naar aanleiding van het ingezonden stuk
van „Opmerker" meen ik, dat er maar één
radicale oplossing is.
Zooals ..Opmerker'* het voorstelt, zal er toch
nog gevaar bestaan voor ongelukken, wanneer
bij het politiebureau een parkeerterrein blijft.
Juist hier moet met het oog op snel uitrukken
van de brandweer geen parkeerterrein komen.
Vroeger is door een raadslid al eens gewezen
op het terrein, waarop mijn oog ook gevallen is.
Deze wou n.l. het fabrieksgebouw van Sanders
en Co. met de daaraan gelegen woningen af
breken en inrichten voor het doel waaraan
zooveel behoefte is. We krijgen een rookenden
schoorsteen in het centrim minder en gezonder
atmosfeer. Thans heeft men in dit gedeelte
overal auto's langs de trottoirs, wat zeer hin
derlijk is voor het verkeer.
Door tevens St. Jorissteeg-Watersteeg te
verbreeden. krijgt men een prachtigen verkeers
weg via Hooigracht dwars door de stad.
Nu de raad toch het plan heeft krotwoningen
op te ruimen, is er thans een mooie gelegen
heid om dit ten uitvoer te brengen.
Éèn niet te onderschatten voordeel voor
weggebruikers is. het laten verdwijnen van den
zoo gevaarlijken hoek Levendaal-Korevaarstraat.
Het parkeerterrein aan de Steenstraat is
voor het verkeer een succes geworden, hier is
hetzelfde te bereiken. Een Abonné.
„U moet eerst naar mijn vader gaan,
voordat u me mag kussen!''
..Waarom dat?"
„Vader fs barbier, weet u!"
'-1
herinnering aan het Lustrumspel „Alionora" aan den Zoeterwoudschen
®nsel (1910), „het schoonste, dat wellicht ooit in Nederland werd voorgesteld".
V. (Slot)
Alweer de groentijd!
"aren de jaren 19001914 voor het
ondanks de uiterlijke pracht en
n'et de meest voorspoedige. Het ver-
df°en t'en groentijd nam steeds felleren
aan en groeide in 1911 tot een ernstig
™c' De aanleiding daartoe was een
-'-•lelling van groenen tijdens dc Colle-
*™r«eptie, welke een indcrd. ad ontce-
are satyre op het laatste Utrechtschc
Pu®" inhield. Het libretto met den ge-
bna tekst kwam toevallig in handen
oen Leidschen hoogleeraar De Groot,
6r°ot bestrijder van den groentijd
ËibS v "cbeurde onmiddellijk ter ken-
Jtacht van de pers, de regeering en de
Vanzelfsprekend bemoeide ook de
ach met het geval en het gevolg
tót ae pers' ae IeSeenng en ae
Bsnii't' YanzeIfsPrekend bemoeide ook de
aat Zich mpf-. Viof croviQ 1 on hot. crovrvlcr
wp het Collegium en de commissie van
ftn wit e een openbare berisping kre-
tëakt rï? aan de Academie werd aange-
beti k in "Tweede Kamer werd de
W ,Jbreedvoerig besproken, waarbij de
Sen h e rodHister van Binnenlandschee
h "'If heer Th. Heemskerk, oud-praeses
feak Si van het L.S.C. verklaarde dc
Zangrijk genoeg te achten om er
eens met Senaat en Curatoren van ge
dachten over te wisselen. Collegium en
commissieleden werden bovendien ieder tot
f. 50 boete veroordeeld. De houding van
prof. De Groot werd in het Parlement ech
ter hevig becritiseerdhij vertrok naar
Berlijn. Ondanks deze felle aanvallen bleef
de groentijd onveranderd bestaan; er werd
alleen een commissie van bijstand be
need.
Andere minder prettige factoren in het
Dorpsleven der voor-oorlogsche jaren waren
voorts het steeds terugloopend ledental, het
geweldig toenemend aantal niet-Corps-
leden en onderlinge oneenigheden.
De oorlogsjaren.
De oorlogsjaren plaatsten het Corps voor
groote moeilijkheden. Reeds den vierden
Augustus van het jaar 1914 had zich een
Leidsch Studenten Vrijwilligers Korps ge
constitueerd. dat twee maanden later tot
actieven, zij het gelukkig vreedzrmen
dienst werd geroepen. De invasie der Bel
gische vluchtelingen eischt plotseling een
Duitengewone actie en velen togen naar de
grenzen om vooral administratief onder
leiding van professor Meyers of als trein-
geleiders dienst te doen. Toen de toestan
den zich begonnen te consolideeren, werd
tffêt Korps slroVefëenièing van fiét L.S.C. <*ni
een jaar later tiot een nieuw „Pro Patria"
getransformeerd. De distributie-moeilijk
heden plaatsten de leiding der Sociëteit
voor geweldige problemen en maakten
steeds krassere maatregelen noodzakelijk.
In 1917 werd het sympathieke besluit
genomen het Collation op 8 Februari
wegens het algemeen heerschend ge
brek onder de bevolking af te lasten én
uit de maskerade-kas een bedrag van
f. 1000 ter beschikking van den burge
meester te stellen ten behoeve der ar
men van de gemeente. In latere jaren,
die nog slechts kort achter ons liggen,
zou een dergelijke daad zich meerma
len herhalen. Wij herinneren bijvoor
beeld aan den steun, welke het L.S.C.
aan het Leidsch Crisiscomité en aan
het Fonds voor Bijzondere Nooden ver
leende!
Toen in 1919 de groentijd opnieuw hevige
critiek uitlokte, werd deze gereorganiseerd
en aan strenge reglementen onderworpen.
Na 1923 valt in het Corps een sterke op
leving waar te nemen, blijkende uit de
oprichtig van een aantal nieuwe subver-
eenigingen en een stijgend ledental.
In 1925, ter gelegenheid van het 350-
jarig bestaan der Universiteit, wanneer
H. M. de Koningin het eere-doctoraat wordt
aangeboden, betrekt „Pro Patria" tweemaal
een ecrewacht, op 9 Februari en op 2 Oc
tober. Prins Hendrik was dat jaar de gast
op de sociëteit Minerva". De lustrumvie
ring bracht dat jaar een nieuwen vorm,
het A-Z-spel van Alva en den Zwijger.
Wij naderen nu zoo langzamerhand het
terrein, waaraan de herinnering nog zoo
zeer in het geheugen voortleeft, dat het
niet noodig is er hier uitvoerig over uit te
weiden
De lustrumvieringen van 1930 en 1935
brachten achtereenvolgens de opvoering
van het spel „De Vliegende Hollander" op
de Kagermeren en den Intocht der Rederij
kerskamers binnen Leiden in 1560. Verdere
hoogtepunten in het Corpsleven der laatste
jaren zijn nog: de eeuwfeesten van
..Arena", ..Sempre Crescendo" en „Frisia",
het bezoek van de geheele Koninklijke Fa
milie aan de Academie in 1934 ter gele-
cenhe'd van de herdenking van den Stich
ter d°r Universiteit, bij welke gelegenheid
..Pro Patria" wederom een eerewacht vorm
de. evenals het vorige jaar te Amsterdam
bij het 40-jarig regeeringsjubileum van
H. M. de Koningin en het recente bezoek
van Prins Bernhard aan de Sociëteit „Ml-
r.erva". waar Hem het beschermheerschap
van „Pro Patria" werd aangeboden.
Wij willen dit overzicht besluiten met
de vermelding van een daad, waarin
opnieuw de in de geschiedenis van het
Corps zoo vaak gebleken goede verhou
ding tot de burgerij tot uiting komt,
namelijk de aanbieding van de groote
luidklok voor het nieuwe Stadhuis, de
zgn. Bourdon.
Moge de ook daaruit wederom blij
kende goede verstandhouding tot in
lengte van dagen bestendigd blijven!
Foto's H. Jonker, Leiden.
Het middelpunt van het Corpsleven, de Sociëteit ...Minerva" op een zomermiddag
