STADSNIEUWS
BUITENLAND
MAANDAG 13 FEBRUARI 1939
No. 24198
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
79sfe Jaargang
Brandweer rukt uit naar
het Stadhuis
De gevolgen van hef missen
van de laatste tram
Algemeene Toestand
Het spel om Spanje
Keert Rubiee naar de Vereenigde
Staten terug
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarlel. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque-'en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd fijn:
per 3 maanden f.2 35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden -f- portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mud.»
DE OORZAAK MINDER ERNSTIG
DAN 10 JAAR GELEDEN
Evenals tien jaar geleden Is ook gisteren
de brandweer uitgerukt naar het Stadhuis.
De oorzaak was echter heel wat minder
ernstig: door den hevigen wind was een
stuk zink van het dak losgeraakt, dat door
de politiebrandweer met behulp van de Ma-
girusladder ls verwijderd. Eenige deelen van
de schutting werden bovendien met touwen
extra vastgesjord.
EEUWFEEST L. S. C.
Voor het Eeuwfeest van het Leidsch Stu
dentencorps. waaraan door circa 1000 gecos-
tumeerden wordt deelgenomen, wordt op
het atelier van het costuumhuis „Erato"
(corpsleverancier) onder hoogen druk ge
werkt.
Ook zal het Korps der Leidsche Vrijwillige
Jagers van 1830 (10-daagsche veldtocht) in
vol orn-aat verschijnen.
De regehhgscommaasie voor den werkloo-
zen-vischwedstrijd, welke ter gelegenheid
van het Eeuwfeest van het Leidsche Stu
dentencorps op Vrijdagochtend 3 Maart zal
worden gehouden, is er in geslaagd het aan
tal deelnemers nog met ruim 150 uit te brei
den, zoodat in totaal 460 werkloozen den
vischstand in het Rijn- en Schiekanaal en
elkander zullen bekampen.
VEREENIGING VAN MATHESIANEN.
Schakelen en schakelaars.
Zaterdag j.l. hield Ir. Y. Ylkema in de col
legezaal van het Kamerlingh Onnes labora
torium voor de V. v. M. een lezing over
schakelen en schakelaars.
Alvorens de lezing aan te vangen gaf
spreker een inleiding tot het bezoek aan de
Electriciteitsfabrteken alhier, dat de leden
18 Februari zullen brengen.
Ir. Ykema begon zijn lezing met uiteen te
zetten hoe bij het schakelen van electrlsche
stroomketens steeds vereffeningsstroomen
optreden. Deze vereffeningsstroomen be-
teekenen voor de schakelaars bijna altijd
een aanzienlijke extra belasting. De con
structie der schakelaars wordt dan ook
practisch geheel beheerscht door de vraag
hoe deze extra belasting te weerstaan.
Hoewel de optredende verschijnselen
theoretisch vrijwel geheel verklaard kunnen
worden biedt het beheerschen en dooven
van de bij het schakelen ontstane lichtboog
zooveel moeilijkheden, dat ondanks het in
tensieve werken van vele onderzoekers ge
durende de laatste 15 jaren men er nog pas
hl geslaagd is voor het belangrijke deel der
constructie eenige algemeene richtlijnen op
te stellen.
De schakelaars worden dan ook grooten-
deels in de laboratoria opgebouwd. De op-
richtings- en bedrijfskosten van dergelijke
laboratoria zijn zoo groot, dat zij alleen
door wereldfirma's kunnen worden gedra
gen. Dank zij de samenwerking van electri-
citeitsbedrijven en industrie ls thans ook in
Nederland een dergelijk laboratorium, het
„kortsluithuis" der K.E.M.A. te Arnhem tot
stand gekomen.
Hierna dankte de voorzitter, de heer J.
freeke, ir. Ykema voor de leerzame en in
teressante lezing.
SCHOOL MEDUSASTRAAT A EN B.
Ouderavond.
Bovengenoemde school heeft een gecom-
{Meerden Ouderavond gehouden met de
ouaercommissies. Het doel van dezen
?^raY°nd is geweest een bespreking over
m 30-jarig bestaan der Medustraat-school.
Uit beide oudercommissies is een feest
commissie benoemd, bestaande uit de hee-
A. van Poelgeest, voorzitter; A. Verlint,
^pretaris, H. van Homburg, penningmees-
rj"®11 als adviseerende leden de beide
joolden der school de heeren J. G. A. van
luijs en A. w. I. Korswagen, zoomede de
oames I. Neuteboom, A. van Tricht en J
Bruin.
De voorzitter zette het feestplan uit-
Aan de leerlingen der laagste klasse
een feestavond worden aangeboden
5 toegang voor alle ouders, terwijl de 4e,
je en 6e klasse een 2- a 3-aaagsche reis
™ten maken naar Limburg, waarvoor de
werking der ouders werd verzocht,
knfr de pauze werd als gewoonlijk
vine met een koekje rondgediend en voor
oe heeren een sigaar.
"hjiz sloot de voorzitter dezen eersten
gecombineerden ouderavond met een har-
woord van dank voor de opkomst.
RIJKSPOSTSPAARBANK.
vwh11 kantoor der posterijen te Leiden
J" in den loop der maand Januari op
4Urpank'ooekjes ingelegd f. 264.663.08 en
wnigbetaald f. 204.853.15. Derhalve meer in-
dan terugbetaald f. 59.814.93. Het
257 ni£uw uitgegeven boekjes bedroeg
EEN VEELBELOVENDE STADGENOOT.
Gisteravond vervoegde zich een jongeman
op het politiebureau aan den Rijswijksche-
weg te Den Haag, die mededeelde de laatste
tram naar Leiden te hebben gemist. Aan
gezien hij geen geld op zak zeide te hebben
verzocht hij de poiltie om onderdak. De
jongen was minderjarig en daarom telefo
neerde de Haagsche politie naar de Leid
sche politie om de ouders van den jongen
op de hoogte te brengen. Toen bleek dat de
jongen weliswaar 20 jaar oud was zooals
hij had opgegeven maar dat de opgave
van zijn naam en adres valsch was. Daarop
fouilleerde de politie hem en zij vond op
den jongeman een zwart leeren etui met
verschillende foto's, circa f. 10.aan divi
dendbonnetjes en een legitimatiekaart ten
name van een bewoonster van het Groene-
wegje. De politie vroeg den jongen hoe hij
aan dit etui kwam, waarop hij mededeelde
het in Leiden gevonden te hebben.
Nu had echter de dame, wier legitimatie-
kaart ter tafel was gekomen, op 7 Februari
aangifte gedaan van diefstal van haar
handtasch, inhoudende f. 128.Deze dame
had dien avond getelefoneerd In een pu
blieke cel in het Huygenspark, nadat zij een
versleten dubbeltje geruild had tegen een
bruikbaar dubbeltje. Zij was met een vrien
din, die op eenigen afstand van de cel op
haar wachtte. Behalve de wisselaar was er
nog een man met een fiets dien avond op
eenigen afstand van de cel. Tijdens dit tele-
foneeren zette de dame haar handtasch op
den grond. Toen het gesprek was afge-
loopen was de tasch weg en de mannen
eveneens. De dames hebben hen nog nage
roepen, echter tevergeefs.
De dame van het Groenewegje. heeft gis
teravond als den wisselaar herkend den
Leidschen jongeman, N. de W. geheeten, die
ruu in arrest wordt gehouden. Naar num
mer 2 wordt nog gezocht.
NED. CHR. HANDELSREIZIGERS-
VEREENIGING.
De Ned. Chr. Handelsreizigersvereeniging,
afd. Leiden hield haar 40ste ledenvergade
ring in café-restaurant „Royal" welke op de
gebruikelijke wijze door den voorzitter, den
heer H. de Graaf werd geopend.
In zijn openingswoord heette spreker
allen hartelijk welkom, inzonderheid een
nieuw lid, terwijl hij zijn voldoening uit
sprak over de groote opkomst.
Na voorlezing der notulen, welke onver
anderd werden vastgesteld, werden de inge
komen stukken behandeld.
Vervolgens hield de heer Perk een refe
raat over ..De Buchman-beweging", dat een
aandachtig gehoor vond.
De voorzitter bracht dank aan den heer
Perk voor zijn duidelijk en uitvoerig betoog,
waarna een bespreking over dit onderwerp
volgde.
Hierna kwamen de financieele verslagen
van den gehouden feestavond en de verlo
ting aan de orde. waaruit bleek, dat de afd.
Leiden dit jaar wederom een flink bedrag
kon afdragen aan het ondersteuningsfonds
van de N.C.H.V.
Met de controle van deze verslagen wer
den de heeren A. Giezen en Chr. Wetselaar
belast.
Na de rondvraag werd de welgeslaagde
vergadering door den heer J. van Dijken
met dankzegging gesloten.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging
Selecta. S. de Roos, Oude Zeeweg 42,
Noordwijk aan Zee. Handel in tabak en si
garen. Bijvoeging uitgeoefend bedrijf:
groothandel in Hollandsche en Briggs
strijkpatronen (transfers).
De 31-jarige R. R. uit Zoeterwoude is
Zaterdagavond met zijn rijwiel op de Haar
lemmerstraat geslipt, waardoor hij het lin
kerbeen brak.
In den afgeloopen nacht heeft op de
Beestenmarkt een vechtpartij plaats gehad
tusschen een jongeman, die een meisje naar
huis wilde geleiden en een tweetal schip
pers, die dit blijkbaar met leede oogen
zagen. De liefde schonk den eerstgenoem-
den jongeman zoodanige krachten, dat hij
beide belagers van zich af wist te houden,
waarbij hij zich echter bediende van een
knipmes, waarmede hij beiden niet ernstig
verwondde. De twee aanvallers moesten zich
beiden in het Acad. Ziekenhuis laten ver
binden.
Zaterdagavond omstreeks 6 uur is in
een logement in de Groenesteeg twist ont
staan tusschen den 42-jarigen logement
houder H. B. L. en zijn 68-jarigen gast S. K.
De ruzie liep zoo hoog. dat L. een steenen
aschbak greep en naar K. wierp, waardoor
deze bloedend werd verwond. K. greep ver
volgens een zakmes en bracht L. daarmede
een haal over het linkeroor toe.
Beiden zijn door den E. H. D. ter behan
deling naar het Academisch Ziekenhuis
overgebracht.
Ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan van het derde Regiment Huzaren te Den
Haag, heeft H. M. de Koningin vanmorgen de troepen op het kazerneterrein geïn
specteerd. De aankomst van de Koningin.
De Spaansche kwestie domineert nog
altijd. Engeland en Frankrijk maken zich
blijkbaar met spoed op, de regeering van
Franco de jure te erkennen. Zelfs verluidt,
dat dit nog deze week. misschien zelfs
reeds Donderdag as. zal plaats vinden. Dit
om te bevorderen, dat Spanje vrij wordt
van ..buitenlandschen dwang".
Ierland heeft Franco reeds erkend, de
gezant bij de linksche regeering is nu te
Burgos geaccrediteerd en ook Zwitserland
zal vermoedelijk spoedig volgen.
Onnoodig te zeggen, dat Duitschland en
Italië den gang van zaken met leede oogen
aanzien. Zij verzekeren om het hardst, dat
Franco de spil niet in den steek zal laten.
Trouwens. Franco heeft Hitier een per
soonlijken brief geschreven, waarvan de
inhoud echter niet is medegedeeld.
Semi-officieel wordt uit beide kampen
vernomen: Ten aanzien van de vorming
van een nieuwe regeering in Spanje over-
heerscht in Britsche diplomatieke kringen
de meening, dat deze geen noemenswaar
dige verandering in den toestand mag
brengen, noch de erkeninng van Franco
door de West-Europeesche mogendheden
mag vertragen. Men is namelijk van oor
deel. dat de erkenning niet geheel meer
mag afhangen van den duur van den te
genstand der linkschen, die in elk geval
niet zeer lang meer zal zijn en zeker geen
wijziging meer zal brengen in den be-
staanden toestand, waarbij Franco drie
kwart van Spanje beheerscht.
In de tweede plaats kan uit de berich
ten. welke uit Madrid binnenkomen, opge
maakt worden, dat omtrent het beginsel
van het bieden van tegenstand bij lange
na geen overeenstemming heerscht en men
acht het waarschijnlijk, dat er in de ko
mende dagen vooral op zal worden aan
gestuurd. dat staking der vijandelijkheden
onder de minst drastische voorwaarden
wordt verkregen.
Hoe het ook zij, de meening in politieke
kringen is. dat de houding van Engeland
en Frankrijk vooral zal worden bepaald
door overwegingen van de toekomstige po
litiek, meer nog dan door den aard en de
positie van de te elfder ure gevormde link
sche regeering.
Daartegen wordt van Italiaansche zijde
gesteld:
De vertwijfelde pogingen van Frankrijk
er. Engeland om de gunst van Franco te
veroveren en als „vrienden van het laat
ste oogenblik", Franco van Italië en
Duitschland te scheiden, worden een arg
listig spel genoemd, dat uitsluitend het
egoïstisch doel der Geneefsche democra
tieën dient. Met een dertig maanden lang
geweigerde vriendschap wil men thans, ge-
Zaterdagmiddag omstreeks halfzes is
de 70-jarige mej. V. op de Haven bij het
oversteken van de straat tegen een wiel
rijder opgeloopen, waardoor zij viel en een
hersenschudding bekwam. De E.HX). ver
voerde haar naar het Academisch Zie
kenhuis.
In de Stedelijke Werkinrichting zijn
in de afgeloopen week opgenomen: Maan
dag 6 Febr. 55 volwassen personen. Dins
dag 7 Febr. 57. Woensdag 8 Febr. 57. Don
derdag 9 Febr. 57. Vrijdag 10 Febr. 58. Za
terdag 11 Febr. 58. Totaal 342 personen.
lijk de bladen eenstemmig vaststellen, met
alle middelen trachten Franco af te hou
den van een toetreding tot het antikomin-
ternpact en hem te lokken met economi
sche beloften
De „Giomale d'Italia" legt er den na
druk op. dat deze verandering van gezind
heid der Westelijke mogendheden Italië
niet overmatig kan Interesseeren. Italië
kan er mee volstaan met bevrediging te
constateeren. dat Frankrijk en Engeland,
zij het ook met een vertraging van dertig
maanden, de zoo lang bestreden politiek
van Italië en Duitschland gelijk geven, en
zich er over te verheugen, dat Franco in
geheel Europa instemming vindt, wanneer
niet achter deze wijziging van gezindheid
een nieuwe, duidelijke val verborgen ligt.
Het is duidelijk, dat Frankrijk en Engeland
pogen de natuurlijke politieke resultaten te
benadeelen, door het nationale Spanje te
willen scheiden van de solidariteit met
Duitschland en Italië om het te isoleeren
en willig te maken voor den Fransch-En-
gelschen druk. In Spanje echter vergeet
niemand, dat vooral Frankrijk schuldig
staat aan de verlenging van het bloedver
gieten. Ook het nationale Spanje doorziet
thans het dubbele spel van Frankrijk, dat
het zijn vriendschap en samenwerking
aanbiedt, terwijl het verder de roode Span
jaarden ondersteunt.
Italië heeft, aldus de „Giomale d'Italia"
verder, uitsluitend het voornemen Franco
bij zijn nog van buiten bedreigde politieke
overwinning, waar dat noodig lijkt, te
steunen.
Wat ten slotte den economischen steun
van Engeland en Frankrijk betreft, aldus
de „Giomale d'Italia", heeft het nationale
Spanje op grond van de ervaringen van
den burgeroorlog alle aanleiding om voor
zichtig te zijn met het terstond al te ver
openen van de grenzen der Pyreneeën en
van Marokko.
Intusschen blijven Italiaansche persor
ganen de bekende eischen tegen Frank
rijk stellen, die daar echter even beslist als
altijd van de hand worden gewezen.
De Turksche openbare meening is geër
gerd over de publicatie in enkele Italiaan
sche dagbladen van kaarten, waaruit blijkt,
dat de Italiaansche eischen zich eveneens
uitstrekken tot sommige Turksche gebie
den. De geheele Turksche pers is veront
waardigd over deze nieuwe eischen en tart
Italië de Turksche integriteit aan te
tasten.
i
BINNENLAND.
De heer Frank van der Goes gehuldigd
(Binnenland, 4e Blad).
De wijziging der Hooger Onderwijswet;
voorloopig verslag Eerste Kamer (Bin
nenland, 4e Blad).
Verdacht sterfgeval te Rotterdam Ge
mengd, 4e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Stille markt Weifelende stemming
Nauwelijks veranderde koersen
Beleggingsmarkt vrijwel onveranderd
Amerika kalm.
BUITENLAND.
Het diplomatieke spel in Spanje (Buiten
land, le Blad).
Legt Rubiee zijn functie neer? (Buitenland,
le Blad).
Samenzwering in Roemenië ontdekt (Bui
tenland, le Blad).
Jaspar in België kabinetsformateur (Buiten
land, le Blad).
Spoorwegongeval in Catalonië eischt 53 doo-
den (Buitenl. Gemengd. 3e Blad).
Redevoeringen van Huil en Flandin (Bui
tenland. le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Voor de kuststrook: Aanvanke
lijk nog tijdelijk stormachtige, la
ter krachtige tot matige Noorde
lijke tot Westelijke wind. Regen-
of hagelbuien. Wisselende bewol
king. Zelfde temperatuur.
Voor het binnenland: Krachtige
lot matige Noordelijke tot Weste
lijke wind. Enkele regen- of ha
gelbuien. Wisselende bewolking.
Zelfde temperatuur.
De diplomatieke correspondent van de
„Times" verneemt, dat Rubiee, de voorzit
ter van de inter-gouvernementeele com
missie voor de vluchtelingen te Evian, zal
aftreden en naar de Vereenigde Staten zal
terugkeeren. Dit. zou het gevolg zijn van
de onderhandelingen, welke hij met de
Duitsche regeering heeft gevoerd over de
Joodsche emigranten.
De correspondent verneemt verder, dat
het Duitsche memorandum inzake de
vluchtelingen voorstelt 150.000 tot 200.000
Joodschen pioniers toe te staan uit Duitsch
land te vertrekken en deze emigratie te
financieren na de vestiging van hun ver
wanten. die beter zuUen worden behandeld
door de Duitsche autoriteiten. Er moet een
trust worden gevormd van het Joodsche
eigendom in Duitschland, waaruit de Jood
sche emigranten, naar gelang van hun
welvaart, zullen kunnen putten: ten eerste
de benoodigde gelden voor overtocht en
.borgstelling in de landen, waarheen zij
gaan, voor zoover dit in marken zal kun
nen geschieden en ten tweede voor het
aanschaffen van machines en verder ma
terieel, welke meegenomen kunnen worden
tot beperking van de vestigingskosten.
De koloniën.
Het Britsche conservatieve Lagerhuislid
Amery, die o.a. minister van Koloniën,
Marine en Dominions is geweest en een
groep van Lagerhuisleden voor de verde
diging der koloniën heeft gevormd, had
den wensch te kennen gegeven, in contact
te komen met Fransche persoonlijkheden,
ter gemeenschappelijke bestudeenng van de
groote koloniale problemen. In het gebouw
van de Fransche koloniale unie te Parijs
heeft de eerste bijeenkomst plaats gehad.
Amerike zette uiteen, dat het reeds niet
meer gaat om de teruggave van de gewe
zen Duitsche koloniën, maar in werkelijk
heid om de wereldhegemonie. De Britsche
en Fransche regeeringen, aldus spreker,
moeten zich met elkaar verstaan voor het
geven van een vastberaden, nauwkeurig
omlijnd n"aatief antvoo' d oi deze eiser en
Tusschen de kolonir.'e, militaire, lucht
vaart- en vlootautoriteiten van het Fran
sche en Britsche rijk moet de nauwste sa
menwerking tot stand worden gebracht.
