LEIDSCH DAGBLAD IEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad Maandag 6 Februari 1939 Luchtaanvallen! Roosevelt's verklaringen Rede van Buerckel BEL VEREENI6DE-WASSCHERIJEN WITTE SINöEL-13-LEIDEN TE.LE.FOON120ft Rede van president Lebrun Een ministerie Tsvetkovitsj gevormd De moord te Brunssum Streven naar uitbreiding van den anti-kominlerngeest Plaatst Uw advertenties SPORT In zake de tegenspraak van Roosevelt op de aan hem toegeschreven verklaring, dat „de grens der Ver Staten in Flankrijk of aan den Rijn ligt", constateeren de Duit- sche bladen algemeen, dat dit démenti ver rassend laat gekomen is. De Deutsche Alge- meine Zeitung schrijft: Alleen de Ameri- kaansche president zelf schijnt 48 uur lang de geweldige uitwerking van zijn door hem thans zoo heftig bestreden verklaringen niet te hebben ingezien. Dit is bij zoo'n ervaren staatsman wel verwonderlijk. De tegenspraak van Roosevelt laat vele vragen onbeantwoord. De Berliner Lokalanzeiger noemt de tegenspraak niet overtuigend. Roosevelt, a'dus het blad. zal den storm, dien hij ont ketend heeft, niet tot bedaren kunnen brehgen De wereld echter zal zich ver baasd afvragen, wat te denken van de poli tiek van Washington, die vandaag theore tische oorlogsverklaringen uitvaardigt, en morgen op den vredeshoorn blaast. Berliner Eörsenzeitung schrijft, dat het démenti te verwachten was geweest wegens den storm van verontwaardiging welken het in Ame rika zelf heeft ontketend. Het schijnt Roo sevelt verrast te hebben, dat de veront waardiging zich niet tegen de autoritaire staten, doch tegen hem zelf gekeerd heeft. Ook te Rome heerscht de meening, dat de tegenspraak van president Roosevelt op zijn sensationeele verklaringen te laat komt. Met een vertraging van vier dagen, zegt het Giornale d'Italia, heeft Roosevelt oorlogszuchtige verklaringen willen tegen spreken, welke bijna de geheele Amerikaan- sche pers aan hem heeft toegeschreven. Roosevelt heeft den toestand met een démenti willen redden, maar, zoo vervolgt het blad. hij kan geen grenzen vaststellen en bedreigingen uiten tegen Duitschland. Italië en hun bondgenooten, zonder een verdediging uit te lokken van de bedreigde landen, welke, wil zij doeltreffend zijn, ge steld moet worden op een zelfde lijn als het offensief van Roosevelt. De Fransche pers houdt feitelijk Roose velt cck aan zijn woorden De Intransigeant schrijft: ..als Roosevelt de woorden, die men hem heeft toegeschre ven. niet uitgesproken heeft, wijzen zijn daden er toch op, dat de sympathie van de Vereenigde Staten uitgaat naar Frankrijk en Engeland. De verbetering is meer een rectificatie naar den vorm dan naar den inhoud". De Paris Soir zegt: ..Roosevelt demen teert een fraze. Dat wil niet zeggen, dat hij een tegenovergestelde gedachte bekrach tigt. En het laatste woord is misschien ge sproken door de vrouw van den president, die in haar dagelijksch artikel heeft ge schreven: ..Wij zijn .het hoofd der wereld- democratieën" De Journal des Debats schrijft: ,,In den grond is er niets veranderd, wij kunnen met recht zeggen, dat de Amerikaansche politiek zich oriënteert In een richting, die gunstig is voor het behoud voor den vrede". Gouwleider Buerckel heeft voor een groote vergadering te Weenen een rede gehouden, waarin hij o.a. zeide: ..Ik moet toegeven, dat de levens standaard in Oostenrijk sedert den „Anschluss" niet is gestegen en dat een groot deel van het volk over de regee ring mort. De slechte levensstandaard in Duitsch land is echter niet te wijten aan de nationaal-socialistische regeeringrmaar aan de vijandigheid der democratische landen, die Duitschland met oorlog be dreigen. Daardoor zijn wij gedwongen kanonnen in plaats van boter voort te brengen." Toch een erkenning, die te denken geeft over de situatie ENGELAND. De aanslagen Door hst geheele land zal, ln verband met de aanslagen, een onderzoek worden ingesteld naar de aanwezige voorraden ontplofbare stoffen, aangezien men meent, cat een enorme hoeveelheid hiervan nog verborgen wordt gehouden. Het onderzoek zal zich uitstrekken van kleine fabriekjes tot de Inrichtingen van het ministerie van oorlog en van de admi raliteit en tot de perceelen der groote rijksaannemers De Londensche politie heeft meer dan honderd adressen bezocht en de detectives hebben eenige geheime aanwijzingen ge vonden, welke wellicht tot- een snelle ont knooping zullén leiden. Als voorzorgsmaatregel is het parle mentsgebouw te Londen voor het publiek gesloten. De bladen melden, dat op Scotland Yard een document is ontvangen, dat ont hullingen bevat betreffende de plannen der Iersche terroristen Het document Is verzonden uit Ulster, waar het door de po litie van Belfast in beslag genomen is. Het zou bijzonderheden bevatten over plannen, om bommen te doen springen In Bucking ham Palace, het kasteel van Windsor, het Lagerhuis. Scotland Yard en de Bank van Engeland. Daar zijn bijzondere veiligheids maatregelen getroffen. Blijkens het document zouden ook moordaanslagen zijn beraamd op hooge Londensche politie-autoriteiten. Het te Belfast gevonden document zou een lijst bevatten van inspecteurs „ter keuze" van de terroristen en zou voorzien in een terroristisch „offensief" ln de eerste weken van Februari Een agent van de afdeeling crimineele zaken van Scotland Yard, detective Pearce werd in een straat in de Londensche voor stad Dalston door twee personen aange vallen, die vervolgens de vlucht namen Men weet nog niet of deze aanval ver band houdt met de laatste aanslagen. Tenslotte wordt gemeld, dat verscheidene parlementsleden onlangs anonieme brieven hebben ontvangen, waarin hun de raad werd gegeven „voorzichtig te zijn". De politie meent, dat zij in het bezit is gekomen van belangrijke gegevens en zoekt thans vooral naar twee Ieren, die de orga nisatoren zouden zijn van de jongste aan slagen in Londen. Enkele arrestaties zijn te Liverpool ver richt. In officieele kringen van Whitehall is onthuld, dat lord Halifax op 13 Januari j.l. een mededeeling ontvangen heeft, welke afkomstig heette te zijn van het verboden Iersche republlkeinsche legér. De mededeeling had den vorm van een ultimatum en eischte de terugtrekking van de ln Ierland gelegerde gewapende Brit- sche macht binnen vier dagen. Vier dagen na den datum van het ulti matum. begonnen de aanslagen op de elec- trische centrales ln verschillende deelen des lands. Aan de mededeeling was toegevoegd, dat de aanwezigheid van de Britse he soldaten in Ierland de beroering en den burger- strijd in de hand werkte Voorts werd gedreigd, dat indien de troepen niet werden teruggetrokken, zou worden overgegaan tot een actief optreden in het militaire of handelsleven van Groot- Briltamnle. Zaterdagavond is binnen een uur tljds op vier plaatsen een begin van brand ontstaan in verschillende maga zijnen in Coventry (Londen). De branden werden veroorzaakt door brandbommen. DE DUITSCHE DIENSTMAAGD GAAT TERUG. HAAR WERK IS VOTJT U MORGEN. WACHT NU NIET MEER BESTEL ONS VLUG, LAAT ONS UW WASCH VERZORGEN 8002 (Ingez. Meclj FRANKRIJK. De president der republiek heeft op een banket van de vereeniging van republi- keinsche journalisten een rede gehouden, waarin hij vaststelde, dat de beginselen van het binnenlandsohe recht en het inter nationale recht, die langen tijd als basis van de wereld hebben gediend, miskend worden. Men stelt, zoo zeide Lebrun, hiervoor in de plaats de wetten van een nieuw dynamisme, die. naar men zegt, haar oorsprong vinden in „natuurlijke aspi raties der volken", in „fatale evoluties der geschiedenis". Laten wij de dingen bij hun naam noemen: het regime van geweld wordt in de plaats gesteld van dat van het recht. Frankrijk, zoo besloot Lebrun, wil ln overeenstemming met de volken, die trouw zijn gebleven aan de regels van de demo cratie. en instemmend met de krachtige stem. die onlangs van gene zijde van den Allantischen Oceaan tot ons gekomen is. streven naar behoud van hetgeen in het verleden tot stand gebracht is en de wereld toonen. dat daar. en daar alleen, het ge heim van zijn geluk en de handhaving van den algemeenen vrede ligt. Herriot geen candidaat voor het presidentschap. Tegenover een redacteur van de „Paris Soir" heeft Herriot verklaard, dat hij zich niet candidaat stelt voor de verkiezingen van president der republiek. Zooals men weet. zullen deze verkiezingen in den loop van het voorjaar, waarschijnlijk in April, gehouden worden. Verkiezingen in het najaar? Volgens de „News Chronicle" heeft Chamberlain 'bepaald, dat in October aige- meene verkiezingen zullen worden gehou den. Men gelooft, dat de minister-president dan zal aankondigen, dat de wapening van Engeland, ook in de lucht, sterker is dan die van Duitschland, dat de handel herleeft, dat alle plannen voor de passieve verdedi ging uitgewerkt zijn, dat de welvaart op landbouwgebied terugkeert en dat de levensmiddelen voorziening in oorlogstijd verzekerd zal zijn. ZUID-SLAVIË. Prins-regent Paul heeft Tsvetkovitsj minister van sociale aangelegendheden ln het afgetreden kabinet, met de vorming van een nieuwe regeering belast. Tsvetkovitsj was in de oude Skceptsjina fractievoorzitter van de Joego-Slavische radicale gemeenschap regeeringspartij en tijdens den verkiezingstijd propaganda leider. Hij was een der vijf ministers, die in verband met de Kroatische kwestie Stoja- dinowitsj hun ontslag aanboden en aldus de demissie van hel geheele kabinet for ceerden. Tsvetkovitsj geldt als de bijzondere ver trouwensman van den voormaligen minis ter van blnnenlandsche zaken. Korosjetz. De crisis in den boezem der regeering was al verscheiden weken latent, vooral sedert de verkiezingen van 11 December 1938. die duidelijk de kracht der Kroatische beweging van Wladimir Matsjek en van de met hem vereenigde Servische oppositie in het licht hebben gesteld. Inderdaad zijn het Kroatische probleem en de verschillen van opvatting over dit probleem in het kabinet Stojadinowitsj en bü de regeerings partij de oorsprong van deze crisis Trouwens deze meeningsverschillen wer den in het schrijven der vijf ministers aan Stojadinowitsj openlijk geconstateerd. Be doelde ministers verklaarden van oordeel te zijn, dat de Kroatische kwestie zoo spoe dig mogelijk diende te worden opgelost, doch dat de regeering in haar huidige sa menstelling een belemmering vormde voor een billijke regeling van dit ernstige pro bleem, reden waarom zij hun portefeuilles ter beschikking stelden Nadrukkelijk werd door de leden der oppositie betoogd,.dat men geenszins vijan dig staat tegenovep»de door de regeering- Sto j adinowitsj gevoerde buitenlandsche politiek, welke volkomen ln overeenstem ming was met de belangen des lands. Het verzet tegen Stojadinowitsj beoogde uit sluitend, den weg vrij te maken voor een oplossing van de Kroatische kwestie. Na uitvoerige besprekingen is Tsvet kovitsj geslaagd en hij heeft een mi nisterie gevormd. Stojadinowitsj heeft daarin geen zitting. Aan buitenland sche zaken komt Markowitsz, thans ge zant te Berlijn. Een editie van de „Vreme". het offi cieuze orgaan der vorige regeering. is in beslag genomen Deze maatregel zou geno men zijn op grond van de publicatie van verklaringen door Stojadinowitsj afgelegd in de parlementsfractie van de Zuidslavi- sche radicale unie. TEGEN BEIDE VERDACHTEN 15 JAAR GEVANGENISSTRAF GEËISCHT. Hedenmorgen kwam voor de Maastricht- sche rechtbank in behandeling de zaak tegen den 31-jarigen verver W. v. E. uit Oirsbeek en de huisvrouw v. d. W. te Bruns sum beiden gedetineerd, aan wie te ramen ten laste gelegd is moord op de 23-jarige Maria Schumans, echtgenooie van den mijnwerker Maassen te Brunssum. Op Zaterdag 12 November 1938 is de pas vier maanden getrouwde Maria Schumans verdwenen uit de echtelijke woning: de jonggehuwden woonden in bii een zwager van de vrouw, n 1. den mijnwerker v. d. W. Volgens zeggen van vrouw v. d. W zou Maria Schumans dien Zaterdagmorgen naar Sittard hebben willen gaan voor het doen van boodschappen. Zii keerde niet meer terug. Dinsdagavond d.a.v. werd van haar ver missing door de poütie-radio bericht ge geven; Vrijdag 18 November ontdekte de landbouwer Huynen od zijn rogge-akker een verdacht-omgewoelde plek. De ge waarschuwde politie stelde een nader onder zoek in en deed een afgrijselijke ontdek king: geperst in een jute-zak vond zij het verminkte lijk van de vermiste jonge vrouw wier schedel was ingeslagen. Het onderzoek leidde tot arrestatie van W. v. E. en mej. v. d W. Eerstgenoemde bekende den moord te hebben gepleegd en het lijk met behulp van vrouw v. d. W. te hebben begraven. De dader heeft zijn misdrijf gepleegd, omdat Maria Schumans te veel wist van de misdadigheden, die in haar omgeving werden uitgebroed Daar zii te kennen had gegeven, dat zij daar niets mee op had vond van E. voor zijn persoonlijke ve'llgheid het beter haar uit den weg te ruimen. Er werden vanmorgen tien getu'gen ge hoord voor de rechtbank. Het O.M eischte daarna tegen elk der verdachten 15 jaar gevangenisstraf. Beschermt U tegen de gevolgen v^ Bedenk! dat nalatigheid Uwerzijds in hel nemen van beschermingsmaat regelen gevolgen met zich kan brengen voor U en tallooze anderen. Nadere inlichtingen verstrekt de secretaris van de aid. Leiden der Ned. Ver. voor Luchtbescherming, de heer D. C. Kok, Rapenburg 9, Lelden. JAPAN. HAAGSCHE POLITIERECHTER. Het rijbewijs was ingetrokken. Een koopman uit Bodegraven bestuurde een auto. terwijl hij geen rijbewijs bezat. Dat was in verband met een opgelegde straf ingetrokken, maar niettemin reed hij toch met een auto van zijn broer. Ver dachte zei, dat hij „ondoordacht" heeft ge handeld, doch de Officier vond dat ver dachte dan maar beter moet denken. Niettemin, het gunstig rapport over ver dachte was voor den Officier aanleiding met een geldboete van f 25.— te volstaan. De Politierechter veroordeelde conform dezen eisch. Lastige man. G. van K„ tuinman te Oegstgeest, is g^en gemakkelijk man. Hij mishandelde het zoontje van den man, bij wlen hij in de kost is. en na de mishandeling volgde be* dreiging met nieuwe mishandeling, indien aangifte bij de politie zou volgen. Erger nog hij zou het zoontje „den nek omdraaien" en de kostjufrouw zou .aan het mes ge stoken" worden. De verdachte was in de vorige zitting niet verschenen, en de Poli tierechter had zijn medebrengen bevolen, waarvoor een Rijksveldwachter nu gezorgd had. De Officier deelde alvast mede dat tegen van K. thans weer een verbaal is op gemaakt wegens mishandeling. In verband POLEN. Joden betoogen. Naar aanleiding van de conferentie te Londen hebben de Joden in alle Poolsche steden betoogingen georganiseerd. In re soluties wordt geëischt, dat de poorten van Palestina voor de Joden zullen worden ge opend. BELGIË. Betoogingen te Antwerpen voor vrijlating van Grammens. Uit Antwerpen wordt aan de Indepen- dance beige gemeld, dat daar gisteren na afloop van een bijeenkomst, welke georga niseerd was om de in vrijheid stelling van Grammens te eischen, op straat verschei dene incidenten hebben plaats gevonden; betoogers hebben eenige tweetalige tram borden vernield. De politie heeft enkele personen gearresteerd, o.a. de Vlaamsch- nationalist Leuridan en Borms, die in den loop van den avond weder op vrije voeten zijn gesteld. TS JECHO-SLO W AKI JE. Vertrek Fransche militaire missie. De Fransche militaire missie heeft het land verlaten Het Fransche leger zal voortaan ln Tsjecho-Slowakije. evenals de legers van andere landen, vertegenwoordigd zijn door een militairen attaché. Deze is benoemd in den persoon van luitenant-kolonel Albord. Grensincident, Nabij Ungvar heeft weer een grensinci dent plaats gehad tusschen Hongaren en Roethenen. Over cn weer geeft men elkaar natuurlijk de schuld. Een gemengde commissie zal een regeling pogen te vinden. PALESTINA. Arabische staking. In Jeruzalem en andere deelen van het land is een driedaagsche Arabische staking afgekondigd. Deze beweging, die haar uitwerking hoofdzakelijk in de winkels doet gevoelen wordt gemotiveerd met het verzet tegen de uitnoodiging. die de Arabische verdedi gingspartij de gematigde Arabische partij voor de conferentie te Londen heeft ontvangen. Het Japansch-ItaHaansch-Duitsclie vriendschapsgenootschap heeft het initiatief genomen tot het bijeenroepen van een conferentie van gedelegeerden van alle Aziatische volken, die geïnte resseerd zijn bij den strijd tegen het j communisme, met het doel den anti- kominterngeest van Azië tot ontwikke ling te brengen. De conferentie zou op 20 September te Tokio worden gehou den. HONGARIJE. Standrecht afgekondigd In verband met den aanslag, die bij de hoofdsynagoge te Boedapest gepleegd is, heeft de regeering voor het geheele land het standrecht afgekondigd. Onder dit standrecht vallen alle aansla gen met ontplofbare stoffen, alle misdrij ven met doodelijken afloop en aanvallen op politie, gendarmerie of militairen De nationaal-socialistische „Magyarssag" is voor acht weken, het „Acht-Uhr-Blatt" van den leider der oppositie, graaf Bethlen, voor vier weken verboden. DUITSCHLAND. Strijd tegen papierverspilling. Het „Schwarzes Korps" heeft een strijd ontketend tegen „het zinlooze verspillen van Duitschlands waardevolle en beperkte grondstoffen" door het rondsturen van assurantie-brochures. Het blad raamt, dat de verzekeringsmaatschappijen in Duitsch land jaarlijks 925 ton papier in haar reclamebrochures verbruiken. Deze verspil ling van Duitsch hout dat voor het papier noodig is, is niet overeenkomstig het vier jarenplan, zegt het orgaan en bovendien gaat een groot percentage van de zwaar- verdiende penningen, welke de menschen aan verzekeringspremies betalen aan deze brochures verloren. in h9t het dagblad met verre weg de grootste publici- teitswaarde in en om de Sleutelstad. Advertenties worden zonder eenige prijsverhooging door onze plaatse lllke agenten aangenomen. Dit geldt ook voor onze „Kleine Advertenties' ook met deze omstandigheden, wilde de 01- ficier krachtige maatregelen tegen van K. nemen en daarom vorderde hij drie weken gevangenisstraf. Het vonnis werd conform den eisch. Het radio-toestel. Een werkloos arbeider uit Katwijk a. Rijn had te Leiden, bij een radio-handelaar een radiotoestel gestolen. Dat gaf de ver- dachte toe. Hij wist niet hoe hij er toe ge komen was. Vele moeilijkheden waren er voor hem, en hij had het plan te vragen of er soms een oud toestel voor hem was. Toen nam hij echter een nieuw toeslei weg.. De Officier herinnerde er aan dat ver dachte wel eerder iets aan de hand heeft I gehad. In verband hiermede vorderde de Officier twee maanden gevangenisstraf. Verdachte pleitte voor een voorwaarde lijke veroordeeling waar de Politierechter wel iets voor scheen te gevoelen. Het von nis werd aangehouden om een rapport over verdachte in te winnen. Hij zei teveel. Een smid uit Leiderdorp meende reden te hebben om tegen een knecht te zeggen- jij hebt de sigaretten gestolen, want jij wa alleen in de werkplaats. De smid deed dat bij een tramhalte, waar nog meer publiek stond. De knecht vond dat hij beleedigd werd en diende een aanklacht in. Wegens smaad stond de smid nu terecht. Hij betoogde dat de knecht ook tegen hem tekeer heeft gegaan En verder meende hij dat de knecht den diefstal had gepleegd, doch deze ontken de het. De officier kon niet accoord gaan met hetgeen verdachte had gezegd, en vorderde f 10 boete subs. 10 dagen hechtenis. De politierechter veroordeelde tot f,3 boete subs. 6 dagen hechtenis Beleediging. Een dame uit Lelden had het aan den stok met een andere dame ln de Sleutel stad. Dit uitte zij door haar een leelljken brief te schrijven. De dame tot wie het schrijven gericht was. diende een aanklacht wegens belee- diging in. Verdachte wilde een uiteenzetting geven van de motieven die haar tot het schrij ven van den brief noopten, maar de poli tierechter herinnerde er aan, dat nooit iets dergelijks goed kan zijn. De officier vorderde f 15 boete subs. 15 dagen hechtenis; de polltlereöhter vermin derde de boete tot f. 5 subs. 10 dagen hech tenis. Hondenbelasting. .Dat is weer de hondenbelasting van Nieuwkoop", zoo bracht de politierechter in herinnering, toen een landbouwer uit Nieuwkoop voor het hekje moest komen, omdat hij zijn hond niet daarvoor had opgegeven. De verdachte liet verstek gaan, doch de officier wilde de wet handhaven door f. 10 boete subs. 10 dagen hechtenis te eischen. De politierechter veroordeelde conform dezen eisch. Sla ze dood. Toen te Benthuizen een aantal jonge lieden uit Zoetermeer kwam zou een ar beider uit eerstgenoemde gemeente hebben uitgeroepen „sla ze dood, steek ze aan het mes". De verdachte ontkende echter dien uit roep te hebben gedaan en twee getuigen die werden gehoord zeiden wel een uitroep te hebben vernomen, maar ze wisten niet precies of deze verdachte degene was. die de opwekking deed. Als gevolg van deze omstandigheid, meende de officier dat er geen voldoende bewijs was. Hij vorderde daarom vrij spraak. De politierechter was het daarmee eens en sprak vrij. EGYPTE. Het a.s. huwelijk van 's konings zuster. Het huwelijk tusschen den kroonprins van Iran en de 17-jarige prinses Fawzieh, zuster van koning Faroek, zal 16 Maart a.s. in Cairo gesloten worden. De bruide gom komt de volgende maand in Egypte aan, met den voorzitter van het Iraneesche parlement en den minister van justitie Hij zal een maand lang de gast zijn van ko ning Faroek. Tot den uitzet, welke voor de ■bruid in gereedheid wordt gebracht, behoo- ren juweelen ter waarde van 55.000 pond sterling. VEREENIGDE STATEN. Italiaansch admiraal inet eieren bekogeld. Admiraal Edoardo Somiglio en officieren van de Itaiiaansche kruisers „Savoia" en „Duca de Aosta", die op de reede van Bal boa liggen, zijn, toen zij terugkeerden van een officieel bezoek aan den president van Panama, Arosemena, in de stad Panama met bedorven eieren bekogeld. Een der daders is gearresteerd. In de geheele stad waren plakkaten aan gebracht met het opschrift: „Weg met Mussolini! Leve Roosevelt!" De dierenvriend of: waar slobkousen al niet goed voor zijn! VOETBAL. L.P.S.V.—DELFT. Morgen te 2 uur speelt de L.P.S.V. voor£j Politie-competitie tegen Delft op het terrein aan den Z.W. Singel. 2—1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 2