STADSMEUWS
BUITENLAND
Mo Jaargang
DINSDAG 31 JANUARI 1939
No. 24187
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN?
Het beslag op de pers van
het „Nationale Dagblad"
DH nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht
Algemeene Toestand
Na Hitler's rede.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DERADVERTENTIES
3Drts7jJ6T regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
_10 ets.,porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn;
per 3 maanden f. 2.35
per week f.0.18
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland L 0.80 per 5 mniLA
Bovenstaande, door Z. K. H. Prins Bemhard opgenomen foto
van Prinses Beatrix, is beschikbaar gesteld voor het Haagsch
Comité voor Volksfeesten, dat haar aan alle Haagsche inrich
tingen van onderwijs heeft aangeboden.
PRINSES BEATRIX-BAZAR.
Vanmiddag geopend.
Ten bate van de afdeeling Leiden van
bet Centraal Genootschap voor Kinderher-
stellings- en vacantie-oorden wordt van
daag, morgen en Donderdag in de Kleine
Stadszaal een bazar gehouden. Aan dezen
bazar is de naam van Prinses Beatrix ge
geven. De ten verkoop aangeboden artike
len. die zooals bij dergelijke gelegenheden
gebruikelijk, van zeer uiteenloopenden aard
heeft men op aardige en overriohte-
üjke wijze tentoongesteld. Naast baby
kleertjes, staan fraaie luxe-voorwerpen,
legplaten, levensmiddelen, handwerken.
Planten en vele andere voorwerpen, die
iedereen zal kunnen gebruiken. Het aanta!
door de dames van het comité, haar fami
lie en kennissen gemaakte voorwerpen is
«er groot. Zoo hebben b.v. alle comlté-
isden een poppenwiegje aangekleed, waar
van elk kind, dat dit aardige speelgoed
z.et er een zal willen bezitten.
Het aantal attracties is zeer groot Be-
balve de gebruikelijke zooals het rad van
avontuur, i.s er een automatiek, een draai
ende paraplu. een bal en ringwerpspel. een
oranjeboom, waar men een roosje vanaf
Plukken om mee te doen aan een
•er'otinz en vele andere origlneele aan
trekkelijkheden.
v?nm.ddag is de bazar, die eereeeld. des
'vs van hAlfcMe tot vijf uur er des
r-vT van R tdt in uur toegankelijk is,
den burgemeester geopend,
bi, v »ceger"-zangertjes zullen vanavond
dn bedjes op den bazar zingen, terwijl
morgenmiddag om half drie in den foyer
Poppenkastvoorstelling wordt gegeven.
CONCERT IN ENDEGEEST C. A.
0 .eravond werd in de Centrale OU-
°P-nmngsaaai van Endegeest een concert
ÏSfï.611 door mevr. A. ValkSpelt (zangl.
v r F- H. van Leeuwen viool 1, den
ijri■Hengeveld (piano) en mei. Rie Blok
]anr;S' jjting). Er was veel dankbare be-
OVERWEGING VAN DE HAAGSCHE
RECHTBANK.
Naar wij vernemen, zijn de voornaamste
overwegingen van de Haagsche Rechtbank
bij het bevelen van de opheffing van het
beslag op de pers van het „Nationale Dag
blad" deze geweest, dat de pers geen
eigendom is van den verdachte en daarom
niet verbeurd zoor kunnen worden ver
klaard: dat voorts het beslag niet leiden
zal tot het aan den dag brengen van de
waarheid in de beleedigingszaak en dat ook
niet verwacht wordt, dat de rechter grond
zal vinden om vernietiging of onbruik-
baarmaking van de pers te bevelen. Naar
het oordeel der Rechtbank doet geen van
de drie in art. 94 van het Wetboek van
Strafvordering genoemde gvallen zich ten
opzichte van deze pers voor.
MILITARÏA.
w 'ori Besluit is op het daartoe -"oor
„.i? ïedsan verzoek een eervol ontslag
ui' den militairen dienst aan den
Tf'^rste-luitenant W. K. G. Job, van
eet 4(le reg. infanterie.
HUISHOUDELIJKE VOORLICHTING
TENTOONSTELLING „MAAK ZELF",
De tentoonstelling „Maak Zelf", uitgaan
de van de Commissie inzake Huishoudelijke
Voorlichting en Gezinsleiding gehouden
van 2528 Januari 1.1. in den foyer der
Stadsgehoorzaal is bezocht door 512G
personen.
Dit aantal is een record. Zelfs in de
groote steden Den Haag en Rotterdam,
waar deze tentoonstelling het vorig jaar
werd gehouden, bereikten de bezoekcijfers
de 4000 niet.
Gedurende de tentoonstelling werd door
246 vrouwen gevraagd a-fi te mogen
nemen aan een der vosrlichtin-tcursussen
in koken en naaien De Commiss'e doet een
beroep op de stadgenooten en verzoekt hun
eenigén financieelen steun, opdat deze
vrouwen, die allen uit werklooze gezinnen
voortkomen, niet teleurgesteld worden.
Gironummer 320408 Penningmeesteresse
Commissie inzake Huishoudelijke Voor
lichting, Rijnsburgerweg 9, Leiden.
LEIDRCHE BELASTING-OPHAALDIENST.
Genoemde dienst heeft in de afgeloopen
maand f. 10.338,76 aan den Rijksontvanger
afgedragen, benevens f, 395,18 aan den Ge
meente-ontvanger.
NED. BOND VAN CHR. FABRIEKS- EN
TRANSPORTARBEIDERS.
Geslaagde jaarfeestviering.
De afd. Leiden van den Ned. Bond van
Chr. Fabrieks- en Transportarbeiders, één
van de grootste organisaties aangesloten bij
den Leidschen Chr. Besturenbond, hield
gisteravond in alle zalen van het gebouw
Prediker haar 22ste jaarfeestviering.
Onder de vele aanwezigen merkten wij
om, op het hoofdbestuurslid, den heer C.
van Baren Jr. en de heeren G Hordijk, W.
Veerman en Tuinhof de Moed, afgevaar
digden van den Leidschen Chr. Besturen
bond.
Het feestelijk samenzijn werd geopend
met het zingen van Ps. 68 10, het lezen
van Ps. 103 en gebed.
De voorzitter, de heer Jac. van Es heet
te hierna allen welkom om er dan zijn
groote vreugde over uit te spreken, dat zoo
velen samengekomen waren om dit jaar
feest mede te vieren. Bij al dit feestvieren
hebben wij echter niet te vergeten, dat het
in de allereerste plaats God is geweest, die
de afdeeling zoo rijkelijk heeft gezegend.
Een oogenblik stond spr. vervolgens nog
stil bij den ongunst der tijden om verder
te waarschuwen tegen de systematische in
voering van de staatsvergoding. Vooral
daarom is het nu nog meer dan voorheen
allernoodzakelijkst, dat ae wacht bij het
beginsel wordt betrokken.
Voorts memoreerde spr. den grooten
vooruitgang van de afdeeling in de laatste
zes jaren. De sinds 1933 ingezette reorgani
satie-actie heeft goede vruchten afgewor
pen. Het ledental ging steeds vooruit en
kwam van honderd leden in 1933 precies
vandaag op driehonderd.
Uitvoerig weidde spr. nog uit over de
beginselen van de christelijke vakbeweging
waaraan hij de krachtige opwekking ver
bond om, zoo dit -nog niet het geval mocht
zijn, toe te treden als lid. Wij dienen ons
aaneen te sluiten om door gemeenschap
pelijke actie onze gerechtvaardigde eischen
te verkrijgen. Daarom, aldus spr., zetten
wij allen onze schouders onder het werk
der christelijke arbeidersbeweging.
Spr. eindigde met te herinneren aan de
rede van H.M. de Koningin, die Zij j.l.
Vrijdag uitsprak en dan wel in het bijzon
der bij de geloofswoorden „Christus voor
alles".
Vervolgens hield het hoofdbestuurslid,
de heer C. van Baren Jr. een korte toe
spraak, waarin hij er allereerst op wees,
dat het H.B. groote waardeering heeft voor
de activiteit van de Leidsche afdeeling.
Allerwegen, aldus spr., dreigt het gevaar
dat onze vrijheid, een kostelijk bezit, aan
banden gelegd wordt. De geest uit den af
grond komt al meer naar boven. Het ge
loofsleven wordt ernstig bedreigd. In menig
hart leeft dan ook de bede, dat God in dit
volkerenleven zal ingrijpen. Twijfel, defai
tisme en moedeloosheid worden overal om
ons heen gevonden. De tijd, waarin wij
leven, is dan ook wel bijzonder donker.
Toch hebben wij, die ons den Christen-
naam niet schamen, te gelooven en niet te
vertwijfelen. In den Bijbel worden ons vele
voorbeelden geteekend, waarin vertwijfe
ling plaats maakt voor een krachtig ge
loofsleven. Te midden van de branding van
dezen tijd staat de christelijke vakbeweging
in rustig geloofsvertrouwen. Het geloof is
daarbij de zenuw van onze kracht. Wij
hebben te zorgen dat de christelijke vak
beweging mee in de gezinssfeer wordt op
genomen. In dit verband juichte spr. het
voornemen van het bestuur toe om meer
dan voorheen zich te werpen op het jeugd-
vraagstuk.
Uitvoerig besprak spr. voorts de actie der
chr. vakbeweging om dan allen op te wek
ken om zich met geloofskracht, idealisme
en toewijding te geven aan den strijd voor
de doorwerking der christelijke beginselen
op alle terreinen des levens.
In een sympathieke toespraak, waarin
hij speciaal herinnerde aan de trouw en
toewijding van den jubilaris, heeft de heer
Van Baren tenslotte den heer Beekman
gehuldigd in verband met zijn vijf en twin
tigjarig lidmaatschap van de organisatie.
Namens het C.N.V. in Nederland bood spr.
hem het gouden insigne aan.
In aansluiting op deze woorden heeft
ook de voorzitter den heer Beekman toe
gesproken, waarbij hij aan de echtgenootc
van den jubilaris een bouquet bloemen
aanbood.
Namens den Leidschen Chr. Besturen
bond heeft de voorzitter van dezen bond,
de heer G. Hordijk, het woord gevoerd. Spr.
herinnerde aan het groote verschil in de
positie der vakbeweging van heden en van
voor 22 jaar toen de organisatie werd op
gericht. Toch moet het mogelijk zijn om
het ledental op te voeren tot vijfhonderd.
De verzorging van het verdere program
ma was bü een humorist en het orkest
„Symphonia" onder leiding van den heer
Van Waas in vertrouwde handen.
WACHTMEESTER MET ZIJN PAARD
GEVALLEN.
Hedenmorgen om ongeveer 9 uur is de
32-jarige wachtmeester E. A. Beverwijk van
het 6e Regiment Veldartillerie op den over
weg aan den Rijnsburgerweg met zijn paard
gevallen, doordat het dier uitgleed op de
rails. Met een beenfraetuur is de heer B.
naar het Academisch Ziekenhuis overge
bracht. Nadat hij daar behandeld was,
heeft men hem naar zijn woning vervoerd.
Met een snelblusehapparaat is dooi de
brandweer een schoorsteenbrandje ge-
bluscht in de woning van den heer G. S.,
Rapenburg 103.
DIPLOMA-ZWEMMEN IN
„DE OVERDEKTE".
Gisteravond vond onder zeer groote be
langstelling in „De Overdekte" aan de
Haarlemmerstraat het diploma-zwemmen
plaats. De leeftijd der candidaten varieer-
den van 4 tot 65 Jaar.
Het diploma werd behaald door:
Kinderen: Bart Molenaar, Pete» Molenaar,
Marietje Kühler, Tiny Wetselaar, Tiny Re-
kers, Abr. v. d. Waals. Truus Lepelaar.
Koos Kloeke. Bram Lepelaar. David Cohen,
Paul Vlaanderen, Jan Ziegelaar, Nic. Zie-
gelaar. Jaap Marijt, Hans Planjer. Joop
F.ichhorn, Maiko Smit. Willy de Kieviet,
Joh. Wetselaar, Jasqueline Sloos. Ans Ree
kers. Truus Cebol, Lida v. Wierlee, Cobi
Koolbergen, Jopie Kerkhof, Betsy v. d.
Kreeke, To Schout, Henk Schreuder Jacob
Kruit, I. Boterenbrocd. E. Boterenbrood,
Cobi Nieuwenhuis, Fia 'Smid. Diny Boo-
gaarts, A. v. Konijnenburg, Han Ykema
Dames: Mevr. v. d. Blij. mevr. Smelik.
mevr. v. d. Hoeven, mevr. Kamp, mevr.
Rozendaal, mevr. v. Dijk, mevr. Meyer,
mevr. Kleynhans. mej. A. Plug, mej. Van
Driel, mej. Den Daas, mej. Boom, mej. Vlas
veld. mej. Overduin. mej. de Ru. mevr.
Verwey, mevr. Paddenburg, mevr. Lamers.
mej. de Vogel. mei. v. Arkel, mej. de Vriend,
mej. Berkenbosch, mej. Bosman, mei.
Rooyakkens, mej. v. Rees. mej. Jacobse, mej.
Wamaar, mei. Eckfhardt, mej. v. Oosten,
mevr. v. d. Bosch. mej. Wiersinga. mej.
Knijff. mevr. Duiverman, mevr. Stikvoort,
mej. N. Crama, mevr. v. Rijn. mevr. Van
Putten, mevr, v. Dorp. mevr. Raaphorst.
Heeren: M. v. Dijk, P Schinkel. A. Hart
man. J. Sieval, M. Bodewes, H. Wilschut, H.
Boom. P. Jung. A. v. d. Berg, P. v. Rooyen,
R. Dorrepaal, J. Schout, M. Schouten. A.
Sneeboer.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het doctoraal examen ge
neeskunde: de dames A. C. de Groot
(Voorburg) en S. E. Timmers (Rotterdam)
en de heeren P. A. Noorlander (Zwammer-
dam) J. Ferguson (Voorschoten) en F.
Wensinck (Leiden).
Voor het doctoraal Indisyh Recht: de
heer J. Egter van WissekerKe (Den Haag).
Voor het candidaatsexamen Rechter: 'de
heeren J. W. W. Y. de Jong (Almelo). R.
H. Rutten (IJmuiden). R. F Bordewtik
(Den Haag) en G. L. G. de MiUy (Leiden).
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging
N.V. Eerst? Rotterdamsche Markthout-
kraam van H. Janse. Leiden, Haarlemmer
straat 129. Hoofdzaak: Rotterdam, le Pijn-
ackerstraat 140. Kleinhandel in hout, ijzer
waren en in aanverwante artikelen, inden
ruimsten zin des woords. Vestiging filiaal:
Leiden, Mare 118.
WIELRIJDER CONTRA MOTORRIJDER.
In den afgeloopen nacht Is de 21-jarige
wielrijder A. de B.. wonende alhier, toen
hij komende uit den Terweeweg den Leid
schen Straatweg te Oegstgeest wilde over
steken aangereden door den 22-jarigen mo
torrijder J C. Y. uit Sassenheim
De wielrijder werd tegen den trottoirband
geslingerd en bekwam een gapende hoofd
wond Hij is door Prof. Carp verbonden en
vervolgens met een passeerende auto naar
het Diaconessenhuis gebracht. De motor
rijder kreeg eenige lichte ontvellingen.
BINNENLAND.
De ontwikkeling der conjunctuur in Neder
land. <4e Blad).
Vrouwelijke vrijwilligers in openbare dien
sten. (4e Blad).
De viering van den verjaardag van Prinses
Beatrix, (le Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Vrij opgewekte markt - Zeer vaste
stemming Flinke koersstijging - Ame
rika belangrijk hooger - Beleggingen
in herstel.
BUITENLAND.
HITLERS REDE. (3e Blad).
Hoe Hitler's rede wordt ontvangen. (Bui
tenland, le Blad).
Slecht weer in Catalonië belemmert de
krijgsoperaties. (Buitenland, le Blad),
Een rede van Baldwin. (Buitenland, le BI.).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 3 VAN HET DERDE BLAD.
Voor Noord-Holland, Friesland,
Groningen, Drente en Overijsel:
Des nachts lichte vorst, tempera
tuur om het vriespunt overdag.
Tijdelijk toenemende bewolking.
Droog weer. Zwakke veranderlijke
wind.
Voor de overige provincies: Des
nachts lichte vorst, temperatuur
om het vriespunt overdag. Ge
deeltelijk bewolkt. Droog weer.
Zwakke tot matige Oostelijke
wind.
Hitler's rede droeg een bezadigden toon,
zooals we nog niet van hem beluisterden,
zij het, dat af en toe nog iets grimmigs
doorklonk; vooral tegen de Joden-Hetze en
enkele pogingen tegen de „democratische
oorlogshetzers" om in zijn terminologie te
blijven.
Het waren speciaal twee dingen die
scherp üe aandacht vragen: le de economi
sche opbouw van het derde rijk die beslist
noodzakelijk wordt genoemd en 2e de steun
aan Italië. In de eerste plaats zal voor den
economischen opbouw noodig zijn uitbrei
ding van den export. Zoo beslist noodig, dat
daaraan misschien wel de krachtigste pas
sage van de gansche rede van ruim 2 uur
werd besteed. Hitier verklaarde toch: meer
export of sterven en daar het Duitsche volk
tot het laatste natuurlijk niet bereid is,
moet en zal het eerste dienen te geschieden.
In hoeverre nationaal-socialistische me
thoden daarbij de oude beproefde methoden
zullen vervangen, werd niet verkondigd. Dat
Schacht echter door Funk is vervangen,
spreekt in dit opzicht overigens boekdeelen.
Geheel gerust in dit opzicht zal men der
halve niet kunnen rijn. We zullen moeten
a'v'~-"vten.
Bij de economische beschouwingen ge
waagde de Fuehrer ook van de koloniën. Hij
heeft den eisch tot teruggave niet direct met
zooveel woorden gesteld doch daarnevens
staat echter wel, dat hij duidelijk genoeg
heeft verklaard, dat het daartoe eens ko
men zal.
De belangrijkste passage over de buiten-
landsche politiek ook al mogen wij als
Nederlanders ons gelukkig prijzen, dat Hit-
Ier alle geruchten over een aanval op ons
land naar het land der fabelen verwees
betrof zonder twijfel de toezegging van vol-
ledigen steun aan Italië, zoo dit land mocht
worden aangevallen.
Nu zou men kunnen redeneeren: Hitier
houdt een slag om den arm. want hij
spreekt van een aanval! En wie denkt er
aan, Italië aan te vallen? Immers niemand.
Zoo het tot een gewapend conflict zou ko
men, dan zou dat zijn tengevolge van Ita-
lie's optreden ter doorzetting van zijn in-
tusschen nog nooit gepubliceerde eischen
Dus zou Hitier dan niet tot steun zich heb
ben verbonden
We raden echter aan zoo'n conclusie als
nog niet te trekken, overtuigd, dat momen
teel de as RomeBerlijn krachtig is en vol
ledig. O.i. dient het zoo te worden uitgelegd
dat de Fuehrer ook een optreden van Italië
ter doorvoering van gerechtvaardigde
eischen near Dui'seh oordeel zal beschou
wen als een aanval op Italië, zoo daartoe
naar de wapenen moet worden gegrepen.
Dit zijn wel de belangrijkste gedeelten uit
de lange rede, waarin uit den aard der zaak
