STADSNIEUWS
De nieuwe Electriciteitstarieven
De Visehstand in den Rijn
DINSDAG 17 JANUARI 1939
No. 24175
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
79ste Jaargang
0AGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
A.s. Donderdag verduisteringsproef
Nadere toelichting van directie der Lichtfabrieken
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets'per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons BLad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f.2.35
per week f.0.18
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mntD
In aansluiting aan de publicatie van het
officieele voorstel aan den raad, zendt de
directie van de Lichtfabrieken ons nog en
kele nadere inlichtingen omtrent de nieuwe
electriciteitstarieven
Zooals uit de toelichting op het voor
stel blijkt, was de directe aanleiding
daartoe het verlangen naar een beter
tarief voor winkelzaken, waarom ook
uit middenstandskringen herhaaldelijk
werd verzocht. Het winkeitarief onder
gaat dan ook een aanmerkelijke ver
laging en voor groote groepen van win-
kerzaken, die goed worden verlicht, zal
het nieuwe tarief voordeel geven.
De andere tarieven kunnen voor verschil
lende groepen van electriciteitsverbruikers
wel eenige vermindering der stroomprijzen
meebrengen, doch een algemeene tariefs
verlaging is niet het doel van de wijziging.
Da/t is veeleer een reorganisatie van het be
staande tarievenstelsel, waardoor dit op
beteren grondslag komt te rusten en de
weg geëffend wordt naar mogelijke verla
ging der tarieven in de toekomst.
Bij aanneming der thans aan den Ge
meenteraad gedane voorstellen zal de Elec-
triciteftsverordening drie groepen van elec
triciteitstarieven kennen, t.w.:
Ie. het metertarief, gesplitst ln enkel
tarief en dubbeltarief
2e. het vastrechttarief, uiteenvallend in
kortweg genoemd het woon'huistarief, het
winkel tarief en het boerderijtarief
3e. het kW-maximum-tarief, met kW-
prijzen per jaar of per inaand en een prijs
per verbruikte kWh.
Daarnaast blijft nog de mogelijkheid om
voor groote verbruiken of voor stroom-
afname onder bijzondere omstandigheden,
een speciale overeenkomst aan te gaan.
Nu zal men missdhien vragen: waarom
zooveel verschillende tarieven Is dat niet
onnoodig gecompliceerd gemaakt
Het was inderdaad eenvoudiger te zeg
gen: 1 kilowattuur kost. 25 cent, honderd
kilowattuur kosten dus 25 gulden, enz. Al
tijd en in alle gevallen! Maar het eenvou
digste is niet altijd het beste! En zeker niet
in dit geval.
Men weet, dat eleotricitedt niet bewaard
kan worden, doch wordt opgewekt op het
oogenblik zelf waarop er vraag naar is.
Deze vraag wisselt tusschen „veel" en „wei
nig". De centrale is berekend op „veel" en
dit bepaalt voor een groot deel haar kost
prijs, terwijl deze op zijn beurt weer den
verkoopprijs bepaalt. Daarom houdt de
stroomprijs voor de klanten niet alleen ver
band met de hoeveelheid die gekocht wordt,
maar ook met den tijd waarop wordt ge
kocht. Stroom wordt goedkooper naarmate
zij in, een voor de centrale .gunstiger tijd
wordt afgenomen.
Vandaar die verscheidenheid in de tarie
ven. Zonder die verscheidenheid zouden de
verbruikers nooit een tarief met een lagen
eenheidsprijs naast het aandeel in de vaste
kosten van het Centrale-bedrijf hebben ge
kregen, zooals bij het vastrechttarief en het
kW-maximumtarief het geval is. D.w.z. men
had ook nooit op ruime schaal gebruik
kunnen maken van stofzuiger, strijkijzer,
radio, straalkachel e.d. Want dit alles is bij
een hoogeren eenheidsprijs in het algemeen
te kostbaar. Daardoor zou ook de groei van
het electriciteitsbedrijf in sterke mate zijn
belemmerd.
Het is dus zoowel ln het -belang van de
verbruikers als van het bedrijf, dat lang
zamerhand voor de meest uiteenloopende
doeleinden een tariefsvorm ontwikkeld is,
die zoover mogelijk tegemoet komt aan de
bijzondere eischen van elke groep verbrui
kers. Hoe grooter de verscheidenheid in de
tarieven (natuurlijk binnen zekere grenzen)
hoe grooter de mogelijkheid eiken verbrui
ker een billijken stroomprijs te laten beta-
len en hem in de gelegenheid1 te stellen voor
alles wat daarvoor in aanmerking komt de
e'.ectriciteit te hulp te roepen, zonder het
bezwaar van stroomprijzen, die een ruimer
gebruik in den weg staan.
Waimeer wij thans de nieuw voorgestelde
tarieven nog even de revue laten passeeren,
dan valt omtrent de voornaamste wijzigin
gen het volgende op te merken.
I. Enkcltarief.
Het tarief voor kleine verbruiken (in
hoofdzaak voor verlichting) blijft onge
wijzigd.
H Dubbeltarief (voor kleine industrieën,
sommige winkels, e. d.). - De nrijs volgens
normaaltarief (avondtarief) blijft ongewij
zigd, evenwel wordt die volgens verlaagd-
tarief aanzienlijk verlaagd door alle buiten
avonduren (z.g. spertijd) afgenomen
kWh boven 100 per maand, tegen 4 cent per
kWh te berekenen.
III. Woonhuistarief.
IV. Winkeltarief, ook bestemd voor café's
restaurants, lunchrooms, kapperssalons,
bioscopen, sociëteiten.
V. Boerderijtarief, voor boerderijen, tuin
derijen en soortgelijke bedrijven.
Voor deze drie vastrechttarieven geldt
dezelfde grondgedachte, nl. naast een vast
recht, een lage prijs per verbruikte kWh.
In dit verband moge worden herinnerd aan
de uiteenzetting van het vastrecht-prin
cipe, welke den bezoekers van den stand
der Lichtfabrieken op de tentoonstelling
„Leyds Goedt" werd getoond.
Meterhuur eigenlijk een verouderde
benaming, want het zou beter zijn van
„aansluitrecht" te spreken is bij toepas
sing van een dezer vastrechttarieven niet
meer afzonderlijk verschuldigd; deze kos
ten zijn verdisconteerd in het vaste recht.
Het vaste recht wordt in alle gevallen
berekend met als maatstaf de oppervlakte.
Evenwel is de wijze, waarop de gemeten
oppervlakte in rekening wordt gebracht,
by de onderscheidene tarieven verschillend,
omdat het duidelyk is, dat men voor een
woonhuis niet denzelfden maatstaf voor de
verschillende ruimten kan aanleggen als
voor een winkel of een boerderij of
tuinderij.
De kWh -prijs is echter in alle gevallen
dezelfde. Bij het woonhuistarief valt nog
een verbetering van beteekenis te melden,
namelijk dat de prijs van 10 cent per kWh.
die volgens het oude tarief voor een zeker
aantal kWh iedere maand verschuldigd is,
komt te vervallen. Men betaalt dus direct
den lagen kWh-prijs.
Daarby kan men bij alle drie vastrecht-
tarieven nog kiezent uit twee mogelijk
heden.
Zonder extra telwerk aan den meter
geldt over het geheele etmaal een zelfde,
niet hooge kWh-prys (in Leiden 4 cent).
Neemt men een extra telwerk, waarvoor
een tydschakeling noodig is en waardoor
het vaste recht met 50 cent per maand
wordt verhoogd, dan kan men 's nachts,
d.w.z. van 11 uur 's avonds tot 7 uur 's mor
gens en (behalve in drie wintermaanden)
ook nog overdag van 7 uur 's morgens tot
3 uur 's middags, van laagtariefstroom ge
bruik maken voor verlichting, een heet-
watertoestel, huishoudelijke apparaten,
byverwarming, enz. Tydens deze laag-
tarief uren geldt een verlaagde kWh-prys
van 2 cent.
Dit tarief opent ongetwyfeld ook per
spectieven voor electrisch koken, vooral
In verband met de pro- r
E vinciale luchtbeschermings- 1
S oefening op Donderdag as. §j
doen wij IN HET ALGE-
j MEEN LANDSBELANG een
klemmend beroep op allen,
E die dit lezen, om na te gaan I
j| of in de eigen omgeving Is
voldaan aan de te dezer
E zake voorgeschreven ge- 1
1 dragsrege's, zooals deze her- 1
haaldeliik in ons Blad zijn I
E afgedrukt. E
iüüiüiiüiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiii,mining
voor die gezinnen, waarin het middagmaal
tusschen den middag wordt gebruikt.
VI. kW-jaarmaximum-tarief.
311. kW-maandmaximum-tarief.
Volgens deze tarieven wordt voor het
afgenomen maximum-vermogen een kW-
Drijs berekend, in het eerste geval naar
het hoogste in een jaar afgenomen vermo
gen, in het tweede geval naar het vermo
gen in iedere maand afgenomen. In het
laatste geval worden verschillende kW-
prijzen in de drie wintermaanden en de
overige maanden berekend.
Afhankelijk van de bedrijfsomstandig
heden bij den verbruiker zal in het eene
geval tarief VI en in het andere geval ta
rief VII het voórdeeligst zyn.
Bovendien wordt de verbruikte stroom
berekend tegen een lagen kWh-prijs, hetzij
uniform ad 4 cent, hetzij tegen 4 resp. 2
cent met berekening van een vastrecht van
50 cent per maand, precies zooals dat voor
de vastrechttarieven (III. IV en VI geldt.
Zooals reeds in het voorafgaande
werd medegedeeld is het de bedoeling
als overgangsbepaling het bestaande
woonhuistarief en. het winkeltarief nog
het geheele jaar naast de nieuwe ta
rieven te laten voortbestaan.
De gebruikers, die reeds thans den
stroom volgens een dier tarieven be
trekken, behouden voorloopig hun oude
tarief.
Zi.i zullen vanwege de Lichtfabrieken
worden bezocht en ingelicht, waarbij hun
voorloopig nog de keuze zal worden gelaten
om al dan niet op een nieuw tarief over te
gaan: deze overgang zal dan ingaan in de
maand, waarin men het nieuwe tarief
aanvraagt. Evenwel behoeft men dit bezoek
niet af te wachten; men kan desgewenscht
reeds eerder aan de Lichtfabrieken in
lichtingen over het nieuwe tarief vragen en
zijn besluit omtrent overgang nemen. In
dat geval zal het nieuwe tarief ook zoo
veel vroeger worden toegepast.
Dit laatste geldt niet alleen voor de be
staande winkeltarief- en woonhuistarief-
klanten. doch voor iederen verbruiker, die
van oordeel is, dat een der nieuwe tarieven
voor hem voordeeliger is dan het tarief,
volgens hetwelk hy thans den stroom be
trekt.
De binnenkomende aanvragen worden in
volgorde van ontvangst afgewerkt en zoo
noodig r"vangen aanvragers het nieuwe
tarief jr. t 'erugwerkende kracht, d.w.z.
verrekening tot de maand, waarin zy hun
aanvrage inzonden.
Foto van Vliet.
MUZIEKSCHOOL VOOR TOONKUNST.
De Hengelaarsbond voor Leiden en Om-,
streken heeft vanmorgen in den Ryn en
kele trekken gedaan met den zegen, ten-1
einde na te gaan of het water rijk aan visch
is en of er van alle soorten voldoende is.
wy zijn van de eerste trek die gedaan
werd. getuige geweest. Een prachtig gezicht
was het .toen onze foto toont dit oogen
blik de zegen zoover was ingehaald, dat
de vangst zichtbaar werd.
Een groote hoeveelheid witvisch (brasem,
voorn en bliek) maar ook baars en een
viertal snoeken werden gevangen, doch
natuuriyk ook weer in vryheid gesteld. Een
enkel ziek of te oud exemplaar werd echter
meegenomen.
Uit deze proef is wel duidelijk gebleken
dat de Ryn voor de leden van den Henge
laarsbond een vischwater is by uitnemend
heid.
10-jarig beslaan Klas „prima-vista"-spel,
Gisteravond is het 10-jarig bestaan her
dacht van de klas voor „prima-vista"-spel,
die op enthousiaste wijze geleid wordt door
den heer Franco Mendes, thans directeur
dier school. De ter herdenking van dit feit
georganiseerde les was bedoeld als een
demonstratie van de manier, waarop het
onderwys in deze klas geschiedt.
De avond werd ingeleid door een be
schouwing van den leeraar, waarin deze
er op wees. dat hij in 1928 het initiatief
nam tot de oprichting van deze klas en in
deze onmiddellijk den steun mocht onder
vinden van mej. v. d. Sande Bakhuyzen.
Als doel stond voor oogen niet slechts het
van blad spelen, doch ook het leeren ken
nen van weinig gehoorde muziekwerken.
De vertolkingen geschieden vierhandig
op twee vleugels (dus te zamen acht-han-
dig). Op 22 Januari 1929 werd de eerste
les gegeven. Uitvoerig besprak de heer
Franco Mendes de voordeeien van dit
genre van onderwys, dat ln ons land een
unicum is.
Nadat hy een opsomming had gegeven
van de vele componisten, wier werken in
het tydsverloop van 10 jaren zijn gespeeld
deelde hy mede. de z.g. „avondboeken"
dezer klas. waarin veel wetenswaardigs
staat opgeteekend, aan de muziekbiblio
theek der school te schenken. Spr. ge
waagde van zyn waardeering voor zijn
lievelingsklas", waaraan de dames-leer
lingen zulk een groote getrouwheid by
voortduring betuigen.
Hierna konden de aanwezigen doormid
del van de uitvoering van verschillende
composities een goeden indruk verkrijgen
van dit onderwijs. Wy constateerden met
genoegen de pianistische vaardigheid der
leerlingen en de voortvarendheid, waar
mede dit onderwijs geleid wordt.
De voorzitter van het College van Com
missarissen, dr. De Jong. heeft in een van
groote waardeering getuigend toespraakje,
den heer Franco Mendes hulde gebracht,
voor hetgeen hij met deze klas gepresteerd
heeft. In het byzonder wees spr. er op.
welk een enorm overzicht van de muziek
literatuur op deze wyze door de deelne
mende dames verkregen wordt.
Mevrouw Hannivoort heeft namens de
leerlingen den heer Franco Mendes de
partituur van Hindemith's „Mathis der
Maler" aangeboden, als bewijs van bijzon
dere erkentelykheid voor het met zooveel
genoegen volgen der lessen, terwijl mevr.
Franco Mendes een bloemenhulde ge
bracht werd.
Op dezen avond is voorts met de gebrui-
keiyke animo gemusiceerd.
PROF. Dr. A. J. WENSINCK.
Na een verblyl van ongeveer drie maan
den in Algiers en Egypte zal prof. dr. A. J.
Wensinck. hoogleeraar in het Arabisch en
den Islam aan de Rijksuniversiteit alhier,
Vrijdag a.s. in onze stad terugkeeren. Prof.
Wensinck vertrok in begin November van
het vorig jaar naar Algiers, waar hem door
de universiteit van Algiers een eere-docto-
raal is verleend. In Algiers hield de Leid-
sche hoogleeraar verschillende lezingen
over de theorie van den Islam.
Hij begaf zich in December naar Egypte,
waar hy door wetenschappelyke vereeni-
gingen werd ontvangen. Prof. Wensinck be
studeerde daar ook de belangrijke politieke
vraagstukken, Egypte betreffend In den
loop van de volgende maand zal de hoog
leeraar zyn colleges hervatten.
BINNENLAND.
Minister Van Dijk over de versterking on
zer weermacht. (2e Blad).
De opbrengst der rijksmiddelen boven de
raming. (Se Blad).
Tuinders vragen meer steun. (Land- en
Tuinbouw, 3e Blad).
De schade aan de „Tromp" valt mee. (Ge
mengd, 3e Blad.)
Hevige brand te Zandvoort. (Gemengd, 3e
Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Stille handel - Zwakke markt - Lager
koers peil - Amerika lusteloos - Beleg-
gingsmarkt stil.
BUITENLAND.
Verdere vorderingen van Franco. Doet
Negrin een laatste beroep op Parijs?
(Buitenland en Laatste Berichten, le
Blad).
De zitting van den Volkenbondsraad.
(2e Blad).
Bomaanslagen in Engeland. Zijn de Ier-
sche republikeinen de schuldigen?
(Buitenland, le Blad).
ZEE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAGINA 2 VAN HET DERDE BLAD.
ADRES AAN DEN RAAD.
Betreffende de Ulo-school aan de
Drittstraat.
Aan den Raad dezer gemeente is onder
staand adres gezonden:
„Ondergeteekenden. I. Filippo en H. Klom
resp. voorzitter en secretaris van de Ouder
commissie van de Opleidingsschool v. Ulo
aan de Driftstraat 77, hoofd de heer F. J.
Riks, enz., in aanmerking nemende,
dat bedoelde school overbevolkt raakt;
dat 1 Sept. 1938 reeds een gedeelte van
klasse 1 met een gedeelte van klasse 2 ge
combineerd moest worden tot een klasse
van totaal 34 1.1.;
dat 1 September 1939 bij een normale toe
lating van pl.m. 50 leerl. verdere combinatie
onmogelyk is;
dat dan minstens 1 klasse kinderen niet
geplaatst kan worden;
dat er redenen te over zyn. die de veron
derstelling wettigen, dat binnen afzienbaren
tijd uitbreiding beslist noodzakelyk zal zyn:
nemen met gepasten eerbied de vrijheid
zich tot Uw College te wenden met het be
leefd verzoek een lokaal by te bouwen, be
nevens, zoo mogelyk, een gymnastieklokaal
en hopen, dat dit geschieden kan vóór 1
September 1939".
Het adres gaat vergezeld van een memo
rie van toelichting.
Voor het geheele land: In den
avond en den nacht betrokken
met regen. Morgen overdag opkla
rend. Zacht weer. Meest krachti
ge, tijdelijk stormachtige Zui
delijke tot Zuidwestelijke wind.
P.T.T.-DIENST TIJDENS DE
LUCHTBESCHERMINGSOEFENING.
Maatregelen der Ned. Spoorwegen.
Tijdens de verduisteringsproef op Don
derdag a.s. zal de bezorging van telegram
men en expresse-stukken beproefd worden,
waarbij op vertraagde overkomst valt te
rekenen. De aflevering van telegrammen
zal, voor zoover mogelijk, per telefoon wor
den beproefd. Voor zoover de expresse-be
stelling niet tijdens de verduistering kan
geschieden, zal deze na 22 uur 30 mm.
plaats vinden.
Teneinde de aansluiting op de nacht
posttreinen te verzekeren, zullen de bij-
bussen, die anders te 20.30 gelicht worden
45 minuten vroeger, dus 19.45 uur worden
gelicht. De bus voor het bijkantoor te
Oegstgeest zal te 20 uur inplaate van te 21
u. 30 min. worden geliicht.
De publieke telefooncellen op den open
baren weg. hoewel niet verlicht, blijven
voor het voeren van gesprekken beschik
baar.
Op den avond der verduistering zal ook
het Station geheel in duister gehuld zijn.
Op de plaatskaartenbureaux. bagage-, in-
en uitgangscontrole zullen alle lichten ge
doofd worden. Op de perrons zullen breed©
witte strepen aangebracht worden voor af
scheiding der perrons. De treinen zullen
geheel in donker aankomen, de verlichting
der locomotieven en electrische treinen zal
afgedekt zijn. De dienstdoende chefs zullen
ae reizigers met electrische zaklantaarns
bijlichten. De lichten aan de overwegen
zullen afgedekt of geheel gedoofd worden.
Tegen reizigers, diie zcih niet aan de voor
schriften willen onderwerpen, zal proces
verbaal worden opgemaakt.
Alleen de lichten in de seinarmen zullen,
geheel afgedekt, blijven branden.
MILITARIA.
De onderstaande dienstplichtige sergean
ten, leerlingen der S.R.O.I. behoorende tot
het 4de Regiment Infanterie zijn geslaagd
voor het examen voor vaandrig en wor
den met ingang van 19 Januari a.s. voor
het verrichten van practischen dienst ge
detacheerd bij het regiment achter hun
namen vermeld: H. J. Doedens 11-10 R. I.;
A. J. H .van Bergen van Henegouwen II-7
R. I.; P. P. v. Eisen II-2 R. I.; F. J. M. van
Beurden II-R. Gr.; J. E. Andela IE-6 R. I.:
J. v. d. Stam II-2 R. I.; L. W. Rietdijk II-7
R. I.; H. A. v. Maarle 11-17 R, I.; D. Koe-
lewijn II-7 R. I.; W. Pera II-4 R. I.: W. F.
v. Lieshout 11-15 R. I.; J. L. Cusell 11-12
R I.
De 1ste luitenant H. Heins van 6 R.V.A.
wordt van 13 tot 25 Febr. gedetacheerd bij
2 R.V.A. te Den Haag voor het volgen van
een cursus Artillerie Inlichtings-Dienst".
