GERZON STADSNIEUWS BUITENLAND BALANS OPRUIMING VRIJDAG 13 JANUARI 1939 No. 24172 HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt 79sie Jaargang DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Het 125-jarig jubileum van „het Vierde" lOOO METER WOLLEN STREPEN 78 c. 2000 METER EFFEN ANGORA LAINE Algemeene Toestand Dit nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD verwacht LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens poslrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 6 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden f. 2.35 per week f. 0.18 Franco per post f 2.35 per 3 maanden -f- portokosten. (voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd) BESPREKING DER OPRICHTINGS PLANNEN TOONKUNSTKOOR Reeds 70 personen gaven zich als lid op. Velen waren gisteravond in de muziek zaal der Toonkunstschool verzameld, ten einde de besprekingen bij te wonen, die ge voerd zouden worden inzake de oprichting van een Gemengd koor, uitgaande van de Maatschappij voor Toonkunst. Deze groote belangstelling, terwijl bovendien meerdere schriftelijke adhaesiebetuigintjen waren binnengekomen, bewees wel, dat de tal rijke zangllefhebbers de plannen met inge nomenheid begroetten. Dit is volkomen be grijpelijk, want tengevolge van de opheffing van twee belangrijke Leidsche koren, ls thans inderdaad een ernstige lacune ln ons muziekleven ontstaan, die thans waar schijnlijk gelukkig zal kunnen worden aangevuld. De voorzitter van het Leidsche Toon- kunstbestuur. dr. de Jong, leidde deze bij eenkomst, die overwegend door dames be zocht werd, in en zette in het kort het doel uiteen. In hoofdzaak kwam dit neer op de reeds over het plan door ons ver melde gegevens, waarbij spr. er nog eens met nadruk op wees, hoe zeer er ln onze stad met 70 a 80.000 inwoners behoefte be staat aan een goed geleid, volwaardig ge mengd zangkoor. Wanneer dit niet zou kun nen worden opgericht, zou zulks treurig zijn. Het Toonkunstbestuur meent er ech ter in geslaagd te zijn, de voorwaarden voor het bestaan van een zoodanig koor te verzekeren. Deze voorwaarden zijn: lo. een dirigent van naam (in casu Frits Schuur man. directeur van het Residentie-orkest) en 2o. een gezonde financieele basis. Deze ls aanwezig, wanneer zich minstens 100 leden opgeven en omdat een der concer ten valt in de gewone Toonkunstserie. Wat de practische uitvoering van het plan betreft, deelde spr. mede. dat de jaarlijksche contributie f. 12 per persoon of f 20 voor een echtpaar bedraagt. Er zal éénmaal per week gerepeteerd wor den: men hoopt daarmee reeds op 31 Ja nuari te kunnen beginnen, zoodat het eerste concert reeds in het najaar kan plaats vinden Met de opwekking zich zoo spoedig mogelijk als lid op te geven, ein digde spr. zijn inleidende beschouwing. Tijdens de hierop volgende gedachten- wisselingen kwamen nog verschillende kwesties naar voren. O.a. werd de vrees geuit, dat te weinig heeren zich als lid van het koor zullen opgeven, overigens het gebruikelijke euvel. Met man en macht zal dan ook onder de zangers propaganda gemaakt worden. Een zeer bemoedigend wooTd was de op merking van het bestuurslid, den heer de Kemp, waarin deze zeide, dat de Stadszaal tijdens een concert in ieder geval reeds de zes- zevenhonderd toehoorders zal bevatten, die geabonneerd zijn op de Toonkunstserie. Een vierhonderdtal an dere muziekliefhebbers zal zeker boven dien belangstellend zijn, zoodat een uit voering, volgens spr.. stellig voor een zoo goed als geheel gevulde Stadszaal gehou den kan worden. Zulks in tegenstelling tot vroeger, toen men met moeite een halve zaal kon vullen. Een stampvolle zaal tijdens de eerste uitvoering zal dan zeker tot gevolg hebben, dat het koor zich spoe dig tot 150 a 175 leden kan uitbreiden. Het is ongetwijfeld ook onze hoop. dat deze optimistische visie spoedig bewaar heid moge wordén! Tijdens de vergadering gaven zich 70 aanwezigen als lid op. hetgeen, mede ge rekend de schriftelijke adhaesiebetuigin- gen, veel voor de totstandkoming van hot koor doet verwachten! Temeer, omdat zij, die eerst „de kat eens uit den boom wilden kijken", zich nu wel zullen haasten, om zich eveneens als lid aan te melden. Het Toonkunstbestuur rekent er dan ook stellig op, dat het vereischte aantal van 100 leden absolute voorwaarde voor het slagen van het plan spoedig be reikt zal zijn, doch hoopt, terwille van een juiste stemverhouding, dat speciaal de heeren belangstelling zullen betoonen! COMMANDANT DANKT BURGERIJ. De commandant van 4 R.I. verzoekt ons plaatsing van de navolgende dankbetui ging: Het is mij een behoefte na afloop van de herdenking van het 125-jarig bestaan van het 4e Regiment Infanterie namens het regiment hartelijken dank te betuigen aan de Leidsche burgerij der Gemeente Leiden voor de door haar betoonde belangstelling en deelneming. Moge de goede verhouding tusschen bur gerij en het Vierde daardoor zoo mogelijk nog bevorderd worden. De Luitenant-Kolonel, Regiments-Commandant, (w.g.) H. D. BUURMAN. Leiden, 13 Januari 1939. doorvaart gangetje. Ingaande 10 Januari 1939 is het vaarwa ter Steenschuur bij het Gangetje openge steld voor de scheepvaart met vaartuigen van de volgende afmetingen: lengte 14 me rer, breedte 2.80 m.. hoogte boven gemid- ?cn wat€rstancl (60 c.M. minus N.A.P.), 1.50 Meter. Bij vaartuigen van minder lengte kan de breedte naar verhouding iets grooter zijn. ACADEMISCHE EXAMENS. Geslaagd voor het doctoraal examen ge- neeskunde de heer A. A. F. M. v. d. Sande (Tilburg). SCHOOLCONCERT CHR. H.B.S. Gistermiddag heeft in de Chr. H.B.S. wederom een schoolconcert talrijken leer lingen een mooi muzikaal uur bezorgd, dat ongetwijfeld de belangstelling der jeugd voor de muziek verlevendigde. Dit maal waren het niet musici van naam, die het programma verzoTgden, doch de dames mevr. Anni Gaethals—van der Heyden (viool) en mej. Corrie Huinink (piano), die, getuige haar vertolkingen, zeker als „veel belovend" aangemerkt mogen worden. Het was de leeraar der school, de heer P. Brou wer, die deze dames bij de jeugd introdu ceerde en in een leerzame verhandeling het een en ander vertelde over het ont staan en den bouw van de huidige viool en wel op een wijze, die getuigde van ge degen kennis. Ook besprak hij in het kort de uit te voeren werken, n.l. de Sonate in g kl. t. van Guiseppe Fartini. Chopin's Scherzo in bes kl. t. op 31, Mozart's So nate in G gr. t. en het Praludium en Al legro in den stijl van Puguani van Fritz Kreisler. Met groeiende belangstelling hebben wij het spel van deze twee dames gevolgd, die zich met toewijding in den dienst stelden van haar taak, n.l. de jeugd een goed in zicht te geven in enkele waardevolle com posities. Daarin zijn zij uitstekend geslaagd De violiste beschikt over een beheerschten toon. de pianiste over een sonoren aanslag en een gevorderde techniek. Vooral met Chopin's vlot en muzikaal gespeel „Scherzo" oogstte zij een enthousiast applaus. In het laatste nummer was het samenspel bijzon der prijzenswaardig. De jeugd was door het spel dezer kundige musiciennes geboeid en heeft zeker genoten! ontspanningsavond .,c. g. w." Gisteravond hield de sportafideeling van C.G.W. haar jaarlijkschen ontspannings avond in het gebouw Prediker. De zaal was geheel bezet. Voorzitter v. d. Velden opende met te laten zingen het eerste vers van Psalm 89 en ging voor in gebed. Daarna heette hij allen hartelijk welkom, in het bijzonder den beschermheer C. J. de Korver en andere vertegenwoordigers van het Leidsch Studenten Corps. De voorzitter bracht verder hulde aan den ijverigen secretaris J. Crama, die dezen avond organiseerde, waarna een aanvang werd gemaakt met de afwerking van een gevarieerd programma, bestaande uit de opvoering van een tooneelstuk „De ploeg baas" door leden van de Leidsche Dilettan tenclub. Hawaian-muziek onder leiding van den heer R. del Pr ado, piston-soli van B. Biesbroek met orgelbegeleiding van P. Plezier en het accordeon-duo W. de Wit en J. de Gunst. Onder daverend applaus reikte de voor zitter aan het einde van den geslaagden avond aan alle medewerkenden een souvenir aan. Een collecte voor het Chr. Werkloozencomité bracht f. 5.71 op. TENTOONSTELLING „MAAK ZELF". In verband met de van 2528 Januari ln den foyer der Stadsgehoorzaal te hou den tentoonstelling op huishoudelijk ge bied „Maak zelf" heeft zich een tentoon stellingscomité gevormd, waarvan voorzit ter is de wethouder van sociale zaken, de heer J. J. van Stralen en secretaresse-pen ningmeester esse mevrouw M. C. van Oerle Nipper, Rijnsburgerweg 9. tel. 814. rijkspostspaarbank. Aan het kantoor der posterijen te Leiden werd in den loop der maand December 1938 op spaarbankboekjes ingelegd f. 250.329.61 en terugbetaald f. 230.960.81. Derhalve meer ingelegd dan terugbetaald f. 19.368.80. Het aantal nieuw uitgegeven boekjes bedroeg 183. DE WERKLOOSHEID. Bij den Gemeentelijken Dienst voor Sociale Zaken stonden ingeschreven: Bouwvakarbeiders: Behangers 37; Bagger- lieden 2; Betonvlechters 32; Betonwerkers 69; Fundeeringwerkers 1: Glazenmakers 2; Glazen- wasschers 14; Granietwerkers 15; Grondwerkers 116: Helers 2; Metselaars 104; Opperlieden 110; Schilders 270; Sloopers 7; Steenhouwers 2; Straatmakers 11; Hulp-Straat makers 14; Stu- cadoors, Witters 77; Timmerlieden 260; Uit voerders 11; Voegers 21; Ongesch. Bouwvakarb. 18. Totaal 1195, Fabrieksarbeiders: Lompensorteerders 20; Bleekers 19; Vellenblooters 4; Vuurwerkmakers 1; Steenfabr. Arb, 103: Zeepfabr. Arb. 3; On gesch. Fabr. Arb. 67. Totaal 217. Kantoorpersoneel: Kantoorpersoneel 78; Rei zigers. Colp. 40; Winkelbedienden 27; Etaleurs 4; Incasseerders 17; Musici 8; Onderwijzers 1; Verplegers 1; Overheidspersoneel 12. Totaal 188. Hotel-Café-Personeel: Huispersoneel 11; Kell- ners 67; Koks 7. Totaal 85. Houtbewerkers: Beddenmakers 4: Houtbewer kers 70: Kistenmakers 8; Kuipers 5; Lijsten makers 3: Mandenmakers 1; Meubelstoffeerders 19; Meubelmakers 38; Politoerders 2; Ongesch. Fabr. Arb. 40. Totaal 190. Kleermakers: Kleermakers 78; Kappers 6; Schoenmakers 20. Totaal 104. Land- en Tuinarb.: Bloemisten 41; Landar beiders 52; Tuinlieden 28; Warmoeziers 15: Ongesch. Landarb. 6. Totaal 142. Metaalbewerkers: Bankwerkers 83; Blikbe- werkers 33; Burgersmeden 34; Electriciens 46; Gasfitters 12; Gasmetermakers 2; Gereedschap- makers 1; Instrumentmakers 4; Isoleerders 4; Kettingsmeden 18; Klinkers 10: Koperslagers 4; Lab. Bedienden 3; Lasschers 10; Loodgieters 28; Machinisten 17; Metaalboorders 3; Metaal draaiers 4; Metaalslijpers 2; Metaalzagers 1; Modelmakers 2; Monteurs 30; Pianostemmers 4, Polijsters 2; Ponsers 4; Rijwielherstellers 10; Rijtuigschilders 2; Scheepstimmerlieden 5; Sto kers 24; Tegenhouders 12; Hulp-Verw. Monteurs 14; Voorslaanders 6: Voorwarmers 4; Vuurwer kers 7; Wagenmakers 3: IJzerwerkers 54; Zand- vormers 6: Zilversmeden 2; Ongesch. Arbeiders 43; Totaal 553. SigarenmakersSigarenmakers 21; Sigaren- sorteerders 1: Sig. Strippers 3. Totaal 25. Technici, Opzichters: Bedrijfsleiders 5; Inge nieurs 1; Teekenaars 10: Werkmeesters 8. Totaal 24. Textielarbeiders: Hekelaars 4; Katoendruk kers 21; Kluwers e.a. 7; Luikers 9; Plaatsnijders e.a. 9: Spinners 38; Spoelers 2; Sterkers 2; Staaldraaddraaiers 2; Strijkers 6; Wevers 66; Wolbewerkers 35; Ongesch. Textielarb. 64. Totaal 265. prima kwaliteit zuiver wol voor sportieve japonnen en kinderjurken, 8590 cm. breed, p. meter, waarde tot 1.65, nu prima zuiver wollen japonstof, in zwart, marine en 20 moderne kleu ren, 130 cm. breed, p. meter, i j f waarde tot 1<§3, nuI J J (Ingcz. Med.) Transportarbeiders: Emballeurs 3; Chauf feurs 138; Exp. Knechten 23; Koetsiers 12; Loopknechten 40; Magazijnknechten 66; Schip pers 102; Spoor- en Trampers. 16; Wakers 7; Transportarbeiders 65; Losse Arbeiders 494. Totaal 966. Typografen: Boekbinders 23; Boekdrukkers 11; Fofografen 5; Hulp-Vakarbeiders 4; Letter zetters 24; Steendrukkers 1. Totaal 68. Voedingsmiddelenarb.Bakkers 88; Ovenisten 3; Slagers 61; Suikerwerkers 17; Wijnkoopers- knechten 11; Zoutzieders 1; Zuivelbereiders 6; Ongesch. Fabr. Arb. 49; Totaal 236. Vrouwen; Analysten 1; Naaisters 12; Winkel juffrouwen 10; Serveersters 1; Kantoorbedien den 26; Ass. bij Tandarts 1; Verpleegsters 5: Biologen 1; Bedrijfsleidsters 2; Teekenaressen 1: Onderwijzeressen 2; Ass. en Huishoudsters 8; Dagmeisjes 10; Dienstboden 3; Kinderjuffrou wen 3; Werksters 43; Fabr. Arbeidsters 5; A.V.O. 8. Totaal 142. Alg. totaal (w.o. 15 werkverschaffing) 4400 10 Januari 1938 5107 13 Januari 1937 5092 Ben. 30 Ged. Werkloozen. Maakte Chamberlain een vergeefsche reis Amerika en Duitschland steeds scherper tegenover elkaar. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Wijziging: Firma I. Zandvoort's Slagerijen, Oude Vest 55. Leiden. Het filiaal Hoogewoerd 42 is dd. 28 Dec. 1938 overgegaan aan W. Borghans. De Wethouder van Fabricage, de heer J. Splinter Gzn., ls verhinderd morgen spreekuur te houden. Practisch zijn gisteren de Britsch-Ita- üaansche besprekingen ten einde gebracht en. daarover zijn alle berichten het eens. zonder besluiten als anderszins. Maar mocht dit worden verwacht? Voor de reis der Britsche ministers heette het immers, dat het bezoek slechts „informatorisch" zou zijn en nu dit inderdaad het geval blijkt te zijn, is men teleurgesteld Ieder weet thans het standpunt van den ander! Dat kan een voordeel zijn. maar is op zich zelf weinig beteekenisvol. Als dit bezoek straks niet meer blijkt te hebben opgeleverd, is er inderdaad reden voor te leurstelling, dat zal men moeilijk kunnen ontkennen. Het zou Chamberlain's positie ook niet verbeteren! Maar het lijkt ons nog te vroeg, om een zoover gaande conclusie te trekken. Laten we eerst de komende gebeurtenissen af wachten! Opvallen doet, dat de toon der Italiaan- sche pers heel wat gematigder is gewor den. Zoo schrijft Gayda: Men heeft gesproken van twee assen, die elkander kruisen en die twee verschillende werelden zouden uitdrukken, twee belan gengemeenschappen. die niet alleen wat de politieke ideologie betreft doch inzake de concrete behoeften der betrokken naties tegenover elkander staan. Deze tegenstel ling is echter niet noodzakelijk. Zij kan worden opgeheven door een systeem van samenwerking. Het Italiaansch-Britsche accoord, dat gegrondvest ls op den nieu wen toestand in de Middellandsche Zee en in Afrika wijst op die mogelijkheid, even goed ais het accoord van Muenchen, dat tot stand kon komen in en rekening hou den met de nieuwe werkelijkheid in Duitsch land, Polen en in Hongarije. Thans moet men doorgaan, men moet beletten dat de deur wordt gesloten voor den vrede volgens rechtvaardigheid. Men moet den geest van Muenchen verder aan- kweeken en niet aan dien geest ontrouw worden. Zal daartoe echter het begrip over al aanwezig zijn en zal men bereid zijn tot de onvermijdelijke offers die bij interna tionale rechtvaardigheid even rechtvaardig zijn als bij een sociale rechtvaardigheid? Dit is het groote vraagstuk van Europa, Italië en Duitschland beschouwen dit als het essentieele vraagstuk van onzen tijd. Gayda onderstreept nogmaals het stand punt dat de verzoening in Europa tus schen de beide assen slechts mogelijk is, wanneer er offers worden gebracht en wel offers van de zijde der bezitters, in de eer ste plaats natuurlijk van Frankrijk. En andere bladen sluiten zich daarbij aan. Nog één voorbeeld: De „Gazette del Popoio" schrijft: Het bezoek van denBrit- schen ministerpresident moet beschouwd worden als de uitdrukking van Engeland's wensch om in Italië elke herinnering aan de ongelukkige periode der sanctiemaatre gelen weg te nemen. Zonder voorspellingen te willen doen. is men algemeen van in zicht, dat de betrekkingen tusschen Italië en Engeland hartelijker zijn geworden en van meer vertrouwen blijk geven, zoodat in de toekomst een duurzame vruchtbare samenwerking kan verwacht worden. Ita lië, dat sinds jaren een revisiepolitiek volgt, heeft steeds gestreefd naar een vreedzame oplossing der kwesties. De er varing leert, dat het moeilijk is. de vraag stukken, welke door de onbillijkheid der vredesverdragen en door de wijziging der algemeene situatie steeds dringender ge worden zijn, ook zonder oorlogen tot op lossing te brengen. Dat klinkt heel wat rustiger dan de Ita- liaansche pers tot voor kort zich deed hooren! Ook al blijft men „offers" vragen De Duitsche pers blijft zeer gereserveerd, de Fransche toont zich voldaan. Boussard van „Le Petit Journal" schrijft: „Onze Britsohe vrienden hebben zich uiter mate vastberaden betoond en te verstaan gegeven, dat het Fransch-Engelsche blok niet aan het wankelen kan worden ge bracht door welke dreigementen, eischen en aanspraken dan ook." De andere bladen zeggen hetzelfde in anderen toonaard. Brossolette schrijft in de „Populaire": De reis is geen succes. Het zou een groot on geluk kunnen geweest zijn, indien Cham berlain niet het heldere inzicht zou heb ben gehad bij voorbaat er van af te zien bij ons de verfoeilijke zaak van Italië te bepleiten. De reis is nu geen groot onge luk en wij wenschen ons daarmede geluk. BINNENLAND. Dc Duitsche pers over Nederland (3e Blad) Mr. P. J. Oud geeft cijfers over Rotterdam in 1933 (Binnenland, 4die Blad). Nieuwe automatische verkeerslichten in Den Haag (Binnenland, 4de Blad). Nederlandsche skiërs oefenen te Arosa (Sport, 3de Blad). AMSTERDAMSCHE BEURS. Matige omzetten - Flauwe stemming - Vrij gevoelige koersverliezen - Ameri kanen in reactie - Beleggingsmarkt ongeanimeerd. BUITENLAND. Was Chamberlain's Roomsche reis een mislukking? (1ste Blad). President Roosevelt vraagt 525 millioen dollar voor defensie (4de Blad). Redevoeringen van Hudson, Eden, Herriot en Reynaud (Buitenland, 1ste Blad). Een sovjet-protest te Praag (Buitenland, lste Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. Voor het geheele land: Geen neerslag van beteekenis. Wisse lende bewolking, weinig verande ring in temperatuur. Matige tot zwakken wind uit Zuidelijke rich tingen. Het is slechts, wat men kon denken, dat het zou worden: een vergeefsche reis. De boodschap van president Roosevelt inzake de Amerikaansche wapening de president vraag 525 millioen dollar, waar van 450 alleen voor de luchtvaar:- wordt door de Duitsche pers hevig aange vallen. Zij noemt de gedachte van Roose velt aan een mogelijken aanval van de totalitaire landen op het Amerikaansche vasteland een fabel Het Congres is echter getroffen door de gematigdheid van de boodschap van Roo sevelt over de defensie. Er schijnt weinig twijfel aan te zijn. dat de aanbevelingen van den president zon der ernstige oppositie zullen worden goed gekeurd. De berichten uit Europa der dagbladen vergemakkelijken zeker een aanvaarding der aanbevelingen. De waarschuwing, die door de officieele Deutsche Diplomatisch- Politische Korrespondenz ten aanzien van de neutraliteit tot Nederland gericht is. wordt door de dagbladen gepubliceerd als in belang onmiddellijk volgende op de be sprekingen van Chamberlain te Rome. Zij heeft ongunstig commentaar gewekt in de wandelgangen. Een lid van het Congres heeft tegenover Reuter verklaard: .Niemand, die veilig wil zijn voor fascistische interventie, kan zich veroorloven ongewapend te zijn. Een vol genden keer zullen zij eischen. dat wü de Amerikaansche Joden in concentratiekam pen plaatsen. Er Ls slechts één manier om met ze om te gaan. n.l. den dikken stok van Teddy Roosevelt bij zich hebben." Men ziet. dat de Amerikaansch-Duitsche spanning blijft groeien in plaats van af te nemen. De gewezen Duitsche rijkskanselier dr. Bruening. heeft in een lezing voor de Uni tarian Club te Washington gezegd, dat hij binnen tien jaren het einde verwacht van het nationaai-socialistische regiem. Bruening deed het kwaad uitkomen, dat Duitschland ondervindt wegens de anti- semietische vervolgingen en gaf bijzonder heden over „de dagelijks in het derde rijk toegepaste kwellingen".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 1