feu
DE WERELD-VERKEERSCHAOS
Binnenland
79$ie Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 31 December 1938
Derde Blad No. 24161
BELASTING MOEILIJKHEDEN!
Administratiegebouw
der
artillerie-inrichtingen
Omzelslatisliek van de
grossierderij in koloniale waren
„Mijn diensi zit er op. Zie, dat je de zaak niet laat vastloopen".
HOOGSTRATEN's Boekhoudbureau
De strijd tegen het ijs
Afscheid
Jhr. mr. Rhynvis Feith
en Griep
MIJNHARPTJES1
RECHTZAKEN
GEVEILD^. PERCEEL!7 j
Vestiging in Den Haag.
AANVULLINGSBEGROOTING
INGEDIEND.
Bij de Tweede Kamer in ingediend een
aanvullingsbegrooting van het Staats
bedrijf der artillerie-inrichtingen voor
1938
In verband met de belangrijke toeneming
van het aantal door de Artillerie-inrich
tingen uit te voeren opdrachten, ls uitbrei
ding van het gebouwencomplex der Artil
lerie-Inrichtingen noodzakelijk geworden.
Een dergelijke opeenhooping van gebouwen
op het terrein aan de Hembrug is echter
uit een militair oogpunt niet toelaatbaar,
zoodat dientengevolge tot dislocatie zal
moeten worden overgegaan.
Tot dit doel worden bij dit wetsontwerp
gelden aangevraagd voor:
a. Het stichten van een administratie
gebouw met bijbehoorende dienstwoningen
en garage te Den Haag waar de directie,
de hoofdadministratie, de buitendienst en
de kostprijsberekeningsadministratie zullen
worden gevestigd.
Een bedrag van f. 120.000 voor aankoop
van een terrein, van f. 225.000 voor den
bouw. en van f. 30.000 voor aankoop van
twee belendende perceelen, bestemd voor
dienstwoningen en garage wordt daarvoor
noodlg geacht.
b. Het overbrengen naar elders van de
laboreerwerkplaatsen. De commissie welke
een onderzoek instelde naar een plaats
voor eventueele vestiging van deze werk
plaatsen, is eerder tot een resultaat geko
men dan verwacht was. weshalve voor de
hierbedoelde overbrenging reeds in 1938
het noodige is verricht. Voor aankoop van
een terrein en stichting van hulpgebouwen,
met inbegrip van de bijbehoorende ter
reinvoorzieningen, kan met een bedrag van
f. 225.000 worden volstaan.
Voorts dienen maatregelen te worden
genomen om het fabriekspersoneel tegen
luchtaanvallen te beschermen. Daartoe
moeten verschillende voorzieningen getrof
fen worden,-welke naar raming f. 115.000
zullen vorderen.
Ook is voor de uitbreiding van de electrl-
citeitsvoorziening een transformatoren
gebouw noodlg. waarvan de kosten op
f. 20.000 geraamd worden.
Door een en ander is in totaal een ver
hooging van artikel 18 met f. 735.000 nood
zakelijk.
Ten gevolge van de belangrijke uitbrei
ding van de ordejs voor geschut en munitie
en het opvoeren van het tempo van aan
maak. is het op de begrooting 1938 toege
stane bedrag voor de aanschaffing van de
benoodigde nieuwe werktuigen en instal
laties ontoereikend. Een verhooging van
het bij artikel 19 beschikbaar gestelde be
drag met f. 700.000 wordt hiervoor noodig
geacht.
Tegenover de verhooging der uitgaven
wordt artikel 24 (ontvangsten) verhoogd
met f. 1.435.000, waardoor de raming van
de uitgaven en de ontvangsten gelijk blijft.
In den loop van dit jaar heeft het cen
traal bureau voor de statistiek de perio
dieke verzameling (per kwartaall van om-
cijfers van de grossierderij in kruideniers
waren ter hand genomen.
Hieronder volgt een overzicht van de
omzetten in groot- en kleinhandel voor de
eerste drie kwartalen van dit jaar.
Indexcijfers (1/4 jaaromzet
1937 100).
grossierderij kleinhandel
le kwartaal 1938 94.6 96.6
2e kwartaal 1938 102.6 101.7
3e kwartaal 1938 112.6 106.0
In de cijfers van het 3e kwartaal 1938
komt de maand September, met de gefor
ceerde aankoopen van het publiek, duide
lijk tot uiting. Dat het cijfer van dit kwar
taal voor de grossierderij belangrijk hooger
is dan voor den detailhandel, zal eenerzijds,
en wellicht zelfs voor het grootste gedeel
te te wijten zijn aan de belangrijke be
stellingen, door de winkeliers in de tweede
helft van September gedaan, zulks in an
ticipatie op een te verwachten groote vraag
welke gedeeltelijk achterwege bleef, ander
zijds aan de omstandigheid, dat een aantal
winkeliers, welke onder normale omstan
digheden hun artikelen van andere zijde
betrekken rechtstreeks van den fabrikant
of door middel van inkoopvereenigingen)
zich toen, met het oog op de noodzaak tot
spoedige aanvulling van de voorraden, tot
de grossierderij gewend hebben.
De navolgende cijfers geven een beeld
van de ontwikkeling van de grossiersom-
zetten in de jaren 1930—1938. Deze indices
zijn gebaseerd op de gegevens van 127 on
dernemingen, met (in 1937) een gezamen-
1 ij ken omzet van ruim 64 millioen gulden.
Indexcijfers (1937 100)
geldomzet grossierver- goederen
koopprijzen omzet
1930 111.7 1020 1095
1931 105.4 93.9 112 2
1932 97.4 88.8 109.7
1933 95.9 92.9 103.2
1934 92.9 96.9 95.9
1935 93.1 94.9 98.1
1936 94.1 94.9 99.2
1937 100.0 100.0 100.0
eerste 3
kw. '38 103.3 90.4 107.2
eerste kolom dient er aan gedacht te wor
den. dat zij betrekking hebben op de geld-
omzelten, zoodal veranderingen in het
prijsniveau die in den loop dezer jaren
"pVA cm V RH 9
PLANTSOEN 29 - LEIDEN - TELEF. 1754.
3022 (Ingez. Med.)
plaats gehad hebben haar invloed op deze
cijfers doen gelden. In verband hiermede
ls tevens gegeven het verloop van het in
dexcijfer van grossiers-verkoopprijzen in
deze jaren, alsmede een reeks, waarbij de
invloed van het prijsniveau uitgeschakeld
is. welke verkregen is door deeling van de
cijfers in kolom 2 op die in kolom 1, na
de laatste met 100 te hebben vermenigvul
digd. Deze laatste reeks geeft dus de ten-
denz van de ontwikkeling van de omge
zette hoeveelheden aan.
Uit een en ander blijkt, dat in het tijd
vak 19301938 in 1934 het laagste punt van
den omzet bereikt werd. Na dit jaar brak
zich een geleidelijke verbetering baan,
welke naar de waarde in 1937 in een sterke
stijging overging, voornamelijk tengevolge
van de na September 1936 ingetreden prijs-
verhoogingen. Het cijfer van de eerste drie
kwartalen van 1938 is in verband met
de groote verkoooen in de maand Septem
ber geflatteerd.
DE VERBINDINGEN MET URK.
Over het ijs en door de lucht.
Gistermiddag om half zes ls een ijsvlet
met past. welke des morgens om half ne
gen van Kampen was vertrokken, op Urk
aangekomen. De vlet werd begeleid door
een ploeg van tien mannen, onder leiding
van A. var Veen. Het was een moefijkc
tocht; verscheidene keeren zakte de vlet
door het ijs.
Voorts hebben gisteren drie sportvlieg-
tuigen een tcht naar het eiland gemaakt.
Zij brachten tien personen en een hoeveel
heid post.
Een groep van ongeveer twintig eiland
bewoners, die te voet of per slede van
Enkhuizen waren vertrokken, heeft den ge-
heelen dag over de ijsvlakte geloopen om
Urk te bereiken. Zij kwam gisteravond om
zes uur aan. Velen hadden levensmiddelen
bij zich. De tocht was zeer gevaarlijk, aan
gezien er veel scheuren in het ijs waren
ontstaan. Er zal dan ook geen overtocht te
voet naar Enkhuizen meer geschieden.
De stoomboot „Jhr. von Geusau", die zich
nog in den Ketel bevindt, zal daar heden
het ijs openbreken en Maandag probeeren
het eiland te bereiken.
De verbinding Ameland-Fricsche
kust.
De vracht- en passagiersboot ..Friesland"
welke in normale omstandigheden den ge-
regelden dienst tusschen Ameland en de
Zwarte Haan onderhoudt, is er gistermid
dag in geslaagd den vasten wal van de
Friesche kust tot op vijftig meter te nade
ren. De zeven passagiers zijn te voet over
het ijs naar de Zwarte Haan gegaan. Men
zal heden trachten den steiger van de
Zwarte Haan te bereiken, waar twintig ton
vrachtgoederen liggen te wachten, om aan
boord te worden genomen. Men zal hiertoe
het ijs kappen. Men hoopt, dat de ijsschol-
len dan zullen afdrijven.
De Lek opengebroken.
Gistermiddag is het uit vier sieepbooten
bestaande ijsbrekersconvooi, dat in op
dracht van het ijscomité gistermorgen van
Rotterdam was vertrokken om onder lei
ding van den ijsbreker Van Hogendorp de
Lek open te breken, te Vreeswijk aange
komen. Het ijs was zeer zwaar, doch de
Van Hogendorp was in staat met een snel
heid van ongeveer 5 K.M. per uur het ijs
te breken.
JUBILEA BIJ DE PHILIPS-FABRIEKEN.
Huldiging van 226 jubilarissen.
In verband met hun 40-jarig dienstjubi-
leum bil de Phiüps-fabrieken te Eindhoven
werden gisteren door dr. A. F. Philips ge
huldigd: mej. H. Rombouts en de heer
M. H. Smulders vcrt-za-im in de gloeilam
penfabriek. Me' *"aa?dc-?r3nd r woorden
voor de steeds door her. geloonde ijver en
toewijding overhandigde dr. Philips aan
mej. Rombouts de bronzen medaille en aan
den heer Smulders de zilveren medaille,
verbonden aan de orde van Oranje Nassau.
Tevens ontvingen zij de gouden Philips-
medaille het diploma voor 40 jaren trou
wen dienst en een geschenk onder couvert.
Hierna vond de huldiging plaats van 7
leden van het fabriekspersoneel. die hun 25-
jarig dienstjubileum vierden waarvoor zü
als blijvend aandenken een gouden horloge
en diploma, alsmede een enveloppe met
inhoud van dr. Philips ontvingen.
In de aula werden 's middags nog door
dr. Philips toegesproken 217 leden van het
personeel, die 12' jaar in dienst der
Philipsfabrieken zijn, waarbij dr. Philips
den jubilarissen als aandenken een zilveren
horloge overhandigde.
LUCHTBESCHERMING BIJ DE
SPOORWEGEN.
Naar wij vernemen, heeft de directie der
Ned. Spoorwegen, in antwoord op een ver
zoek van den Personeelraad, betreffende de
wijze van handelen door het personeel bij
luchtaanvallen, aan dien raad medegedeeld,
dat door een commissie, samengesteld uit
vertegenwoordigers van de departementen
van binnenlandsche zaken, waterstaat, de
fensie en de N.S. ..Richtlijnen vooi de
luchtbescherming van de Nederlandsche
Spoorwegen" zijn opgemaakt. In deze richt
lijnen zijn ook bepalingen omtrent de be
scherming van het personeel bij luchtaan
vallen in geval van oorlog opgenomen. Deze
richtlijnen zijn echter nog niet definitief
door de betrokken departementen goedge
keurd. Eerst wanneer dit het geval zal zijn,
kunnen nadere voorzieningen getroffen
worden. Msb.
NIEUWE HAVENMEESTER VAN
AMSTERDAM.
Ter voorziening in een vacature, ontstaan
door eervol ontslag van W. N. van de Poll
als havenmeester, stellen B. en W. van
Amsterdam den raad voor den heer E. de
Vries onderhavenmeester, plaatsvervangend
havenmeester te Amsterdam, tot diens op
volger te benoemen, onder bepaling, dat
deze benoeming zal ingaan op 1 Januari.
ALS PRESIDENT VAN DEN
HOOGEN RAAD.
Voor de tweede maal is de Hooge Raad
der Nederlanden in plechtige zitting bij
eengekomen in het nieuwe gebouw op het
Plein te Den Haag. De eerste maal op
30 September JJ. was de inwijding van
het gebouw het doel van de zitting; dit
maal kwam ons hoogste rechtscollege bij
een om afscheid te nemen van zijn presi
dent, jhr. mr. Rh. Feith, die wegens het
bereiken van den door de wet gestelden
leeftijd de zittende magistratuur gaat ver
laten. Onder de aanwezigen waren me
vrouw Feith en andere familieleden, vrien
den en kennissen van den scheidenden
president, de secretaris-generaal van het
departement van Justitie, mr. J. H. M. van
Angerenp als vertegenwoordiger van den
minister, die verhinderd was; mr. Fente-
ner van Vlissingen, oud-president van den
Hoogen Raad: Staatsraad mr. J. Limburg,
jhr. mr. van Nispen tot Sevenaer, oud-ge
zant; mr. E. Jellinghaus, president van het
Haagsche gerechtshof met den procureur-
generaal bij dat hof. mr. A Brants; de oud-
president mr P. Polvliet en de oud-vice-
presidenten van hof mrs. Schlingemann en
Lodder en verschillende raadsheeren in dat
hof, mr Joh. M. Jolles, president van het
gerechtshof te Amsterdam; ror. A. S. Rueb
president van de Haagsche rechtbank en
verschillende rechters.
Mr. dr. L. E. Visser, de oudste vice-presi
dent in anciënniteit van den Hoogen Raad,
heeft den scheidenden president toege
sproken en gehuldigd. Daarna is ook het
woord gevoerd door de heeren mr. W. J.
Berger (proc. generaal Hooge Raad) en
jhr mr. E. C. H. van Doorn (deken van de
orde van advocaten bij den Hoogen Raad),
waarna mr. Rhynvis Feith voor de hem ge
brachte hulde heeft dank gezegd.
DE JOODSCHE VLUCHTELINGEN.
Mevrouw Mackay—Katz heeft aan den
Minister van Justitie de volgende vragen
gesteld.
1. Is het juist, dat aan de politie-autori-
teiten is opgedragen de Duitsch-Joodsche
vluchtelingen, die zonder verlof na een be
paalden datum Nederland zijn binnengeko
men, naar Duitschland terug te leiden?
2. Heeft de Minister zich vooraf ver
zekerd. dat deze maatregel niet tengevolge
zal hebben, dat voor verreweg de meesten
dezer vluchtelingen levensgevaar aanwezig
zal zijn?
3. Zoo neen, dreigt de Minister dan niet
daarmede in strijd te komen met de toe
zegging der Regeering, dat het asylrecht in
zooverre gehandhaafd zou worden, dat
diegenen, voor wie levensgevaar aanwezig
zou zijn, niet teruggezonden zouden wor
den?
verdrijft U snel en zeker met
Koker 12 stuks 50ct.. Proef doosje 2stuks 10ct.
5933 (Ingez. Med.)
HAARLEMSCHE POLITIERECHTER.
Ambtsbelemmering.
De 40-jarige melkhandelaar J. B uit
Haarlemmermeer is onlangs veroordeeld tot
1 week gevangenisstraf (eisch 1 maand ge
vangenisstraf)Op 17 Augustus j.I. was
een tweeral controleurs der Crisis-Zuivel-
Centrale verdachte op den Lisserdijk tegen
gekomen op een driewielige bakfiets waar
op een tweetal bussen stonden met me'k.
Aan hun vordering om deze bussen te laten
coptroleeren gaf verdachte geen gevolg.
Toen de controleurs de bussen van de bak
fiets hadden genomen en aan den kar.t
van den weg hadden geplaatst, had verd.
een der bussen omvergeduwd waardoor de
inhoud in de Ringvaart terecht kwam.
Verdachte was voor 2 jaar geschorst door
de Crisis-Zuivel-Centrale. De officier van
justitie vroeg bevestiging van het bii ver
stek gewezen vonnis n l. 1 week gevanvenis-
setraf. De politierechter bevestigde het.
KANTONGERECHT TE HAARLEM.
Op 4 November j.I. vond te Lisse een
ongeluk plaats ter hoogte van villa Ba
Ka". Aldaar reed een wagen van .Polygoon"
bestuurd door P. B. uit Haarlem met groote
snelheid over de tramrails en slipte dien
tengevolge. De auto reed over het trottoir
doordat de chauffeur de macht over zijn
stuur kwijt raakte. Vier kinderen van den
heer Dubbeldam uit Lisse werden door de
auto geraakt en moesten door dr. J. M. v.
Dijk behandeld worden; een der kinderen
had een lichte hersenrchudd ng ocgzloo-
cen. De ambtenaar e schte tegen B. een
geldboete van f. 30 subs. 15 dagen hechtenis
en 3 dagen hechtenis voorwaardelijk met
een proeftijd van 3 jaar en intrekking van
het rijbewijs voor den tijd van 1 jaar
De kantonrechter veroordeelde overeen
komstig den eisch.
Ten overstaan van mr. H. M. A. Coebergh,
notaris te Lelden:
Het burgerwoonhuis en erf Hooglandsehe
Kerkgracht 30 in bod f.3900. kooper de heer
J. van der Klefj te Zoeterwoude voor f. 3980
De garage, werkplaats en het pakhuis met
afzonderlijke bovenwoning Noorderstraat 4. 6.
8 en de huizen en erven Noorderstraat ie en 17
na n'myning t~ za—rn 'n t-zrl f.0200 -
h— J. c'- Clcr e te Leiden v-cr tr
Huis Weverstraat 0 in bod f.320. koepor "e
heer N. J. Moonen q.q. te Lelden voor f.350
Pakhuis en erf Mirakrlsteeg 38 in bod f250,
kooper de heer K. L. van Duuren q.q. te Leiden
voor f.250.
