LAATSTE BERICHTEN Franco's offensief in Catalonië Reynaud voor de radio LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad Woensdag 28 December 1938 De strijd in het Verre Oosten De Kerkstrijd Geen petroleum- concessies meer Senator Gardey is hoopvol Binnenland Meisje door jongeman aangerand Verkeersstremmingen Winter-verbondsvergadering R.K. Werkliedenverbond Buitenland Het conflict tusschen Duitschland en de Vereenigde Staten DUITSCHLAND. De „Qsservatore Romano' constateert bitter, dat zoowel in Rusland als in Duitschland belangrijke pogingen in het werk zijn gesteld door het militante ahteis- me om het godsdienstige gevoel in het volk aan den vooravond van Kerstmis te verstikken. Het blad schrijft, dat in Rusland het atheïsme geen Ersatz gevonden heeft voor den godsdienst, welken het bestrijdt, in Duitschland is dat anders. Voor de natio- naal-socialistische wereld, aldus het blad, wordt een niet minder hardnekkige nega tie var. het enristelijke omgezet in dat nieuw-heidensche. pantheïstische mysticis me. dat beweert tegen het atheïsme te strijden en dat zich zelfs opwerpt tot ver dediger van veloof en godsdienst tegen het materialistische bolsjewisme en aldus een recht opeischt op dankbaarheid van hen. die het vervolgt. Dit werk van godsdienstvernietiging is nog gevaarlijker dan het openlijk beleden atheïsme. Het is voldoende de nationaal- socialistische pers door te nemen om het streven op te merken, dat de laatste dagen in het werk gesteld wordt om het karakter van Kerstmis te ontaarden door profane denkbeelden in de plaats te stellen van de christelijke beteekenis dezer viering. Het orgaan van het Vaticaan vergelijkt de Russische opvatting met de nationaal- socialistische en verklaart: ..de uitersten raken elkander bij de afbraak van dat ge loof. die moraal, die gedachten en die christelijke zeden, die zich stellen tegen over hun gemeenschappelijke doeleinden, welke er in bestaan alle glorie aan God te ontzeggen om haar aan den mensch te geven. Laten wij onze oogen keeren naar de verschillende deelen der wereld en in het bijzonder daarheen, waar men vurig den Heer loochent. Er is geen vrede tusschen de volkeren, de klassen, noch in de gewe tens, want er heerscht geen vrede recht vaardigheid. naastenliefde en menschelijke solidariteit. De „Angriff" publiceert een hoofdartikel waarin een felle aanval wordt gedaan op het Vaticaan. Zonder twijfel, aldus Havas uit Berlijn, is dit een antwoord op de jong ste verklaring van den Paus inzake de tota litaire beginselen, waarover tot nu toe in de Duitsche pers is gezwegen. Het blad schrijft, dat het Vaticaan zich oo het oogenblik bijna uitsluitend bezorgd niaakt over het. Jodenvraagstuk en verwijt het Vaticaan niet te protesteeren tegen de Britsche actie in Palestina Hat nationaal- socialistische orgaan besluit met de ver klaring. dat het oude devies van de kruis tochten ..God wil het" moeilijk te vereeni gen is met een dergelijke religieuse politiek GOEBBELS HERSTELLENDE. Goebzbls, die lijdende was aan ingewands- griep. is herstellende. Reeds kon hij naar huis terugkeeren. PALESTINA. Ontvoering van Lebouvier. De oolit:e zet veris; het. onderzoek naar den ontvoerden directeur der Ottomaan- sche bank te Jerusalem voort Het door honden gevolgde spoor leidt naar het Ramallah-gebied. doch men heeft nog niets ontdekt. De bankdirecteur heeft zich de haat van de opstandelingen op den hals gehaald, omdat hij het bestaan van fondsen der op standelingen onder gefingeerde namen heeft onthuld. ZWITSERLAND. Versterking der defensie. Het rapport van den federalen raad in zake de landsverdediging is goedgekeurd. Het programma omvat vooral versterking van de bewapening in het bijzonder van de territoriale troepen verdediging tegen tank- aanvallen de ontwikkeling van de lucht macht en de verdediging tegen aanvallen uit de lucht verbetering van het forten stelsel en begin van het aanleggen van for een in het binnenland. De kosten worden geraamd op 350 mil- lioen Zwitserse he francs. MEXICO. De Kamer heeft haar goedkeuring ge- hech. aan het voorstel der regeering, dat voor de winning van aardolie seen conces sies meer zullen worden verleend. Het land zal voortaan de olierijkdommen zelf exploi- teeren. Sinds de republikeinsche legers op het einde van de maand Juli j.l.. tusschen Tor- tosa en Meguinenza den Ebro overstaken, maakten de Franco-troepen geen vorderin gen meer. Het zwaartepunt van het Cata- iaansche front kwam tusschen Lerida en Mora del Ebro te liggen. Het heeft de rechtschen dan ook heel wat tijdverlies en krachtsinspanning gekost om het verloren terrein aan den linkeroever van de Ebro wederom in bezit te krijgen. Het is daar om duidelijk dat Franco's nieuwe offensief het meest gericht is naar den sector Le- rida-Seros. Den eersten stoot moesten de republikeinen daarom ln dezen strategl- schen driehoek opvangen, maar moesten hierbij een terrein prijsgeven van ongeveer 30 K.M diep (op kaart gestippeld aange geven). Dit was gelegen tusschen Flix, Gra- nadella en Lerida, waardoor de verbin- dmgssweg LeridaValls ernstig bedreigd wordt. Bij Tremp werd een kleine terrein- w inst door Franco's colonnes behaald, maar zij moesten voor hevig verzet wijken, zoo dal zij zich gedeeltelijk op hun oude front lijn moesten terugtrekken. Alhoewel de berichten over het nieuwe offensief zeer uiteenloopend zijn, geeft het kaartje toch een goed beeld van de nieuwe situatie. De resultaten, die de troepen van Franco in de eerste vier dagen van hun offensief hebben behaald, zijn de vol gende: 600 vierk. kilometer terreinwinst behaald, vijftien dorpen bezet, meer dan zeven-en-twintig kilometer doorge drongen in de flank van den tegenstan der, dertig vijandelijke vliegtuigen neergehaald. Verder hebben de natio nalisten bijna 7000 krijgsgevangenen gemaakt. De gevechten welke thans plaats vinden, worden de hardnekkigste, maar ook de vruchtbaarste genoemd van den strijd in Catalonië. De dag van gisteren werd ge kenmerkt door twee belangrijke feiten: de uitbreiding naar het Zuiden der operaties bij Tremp en de actie der cavalerie op den linkeroever van de Ebro. De troepen ruk ten versche'dene kilometers in dezen sector op en bezetten een groot aantal dorpen, w.o. Alos de Balaguer. In den Zuidelijkeit sector werd Soleras genomen en rukten de troepen op tot de omgeving van Albages; de cavalerie kwam tot voorbij Ribajira. De linkervleugel der rechtsche troepen heeft Aspa bezet en rukt verder op in de richting van Borjas Blancas. Het water krachtstation te Monte Cabo, een der wei nige electrische centrales, waarover de tex tielsteden ten westen van Barcelona nog kunnen beschikken, is in haiuten der rechtschen gevallen. Barcelona meldt een tegenaanval bij Borjas Blancas. die een deel van het ver loren terrein deed herwinnen. Catalonië heet in geen enkel opzicht bedreigd. Bombardement op de haven van Barcelona. Gedurende een gistermorgen op de haven van Barcelona gericht bombardement zijn vier Engelsche schepen, geraakt De Stan- crift zonk, aan boord van de Newshabel en de Ioke Wiltel werd schade aangericht, de Flante bleef ongedeerd. Bij het bom bardement vielen één doode en vijf ge wonden. De persdienst der Spaansche regeering te Londen deelt voorts mede, dat bij de bombardementen door de rechtsche lucht macht in de afgeloopen twee dagen 35 per sonen om het leven zijn gekomen en 130 gewond. Zes patiënten werden gewond, bij het bombardement op het hospitaal te Torre Ambarra. Het hospitaal vloog in brand. Ontkenning van Tsjang Kai Sjek. In de wekelijksche bijeenkomst in het hoofdgebouw van de Kwo Min Tang heeft Tsjang Kai Sjek de geruchten over on- eenigheid met Wang Tsjing Wel met stel ligheid tegengesproken. De generalissimus zelde, volgens het Chi- neesche Persbureau, dat Wang Tsjing Wei, toen hij op weg was van Tsjoeng King naar Koen Ming plotseling de symptomen van een hartaanval bemerkte en derhalve direct doorreisde naar Hanoi, om zich daar onder doktersbehandeling te stellen. Tsjang Kai Sjek zeide, dat hij zulks uitsluitend om persoonlijke redenen had gedaan. Na de v-rkDring van Konoye van 12 dezer wa ren de Japanners echter begonnen talrijke or gegronde geruchten te verspreiden. De oprechtheid van Wang Tsjing Wei in het openbare en particuliere leven, aldus Tsjang Kai Siek, is echter algemeen be kend. Persoonlijk ben ik hem den grootsten dank yevsc'-uldlgd. Zou Wang Tsjing Wei er ten renzien van de nationale politiek een af's.djksnde meening op na houden, dan nog kan er. gezien zijn nauwe vriend schapsbanden met alle leden van de cen- tra'e regeering en vooral zijn persoonlijke hechte'vriendschap met mij, niets zijn. dat niet openhartig kan worden besproken. Zou hij er inderdaad een andere meening De Fransche minister van financiën. Paul Reynaud, heeft gisteravond voor de radio een redevoering uitgesproken, waarin hij o.m. zeide, dat hij een nieuw feit had mede te deelen, een feit, dat belangrijk is voor het openbare crediet. Het zoo bespiede, zoo benijde Frankrijk, aldus de minister, zal morgen krachtiger zijn dan vandaag, omdat het crediet van een groot land een essentieel element van zijn kracht uitmaakt. Reynaud herinnerde aan hetgeen hij in 1 November j.l. verklaard heeft, n.l. dat het meerendeel der effecten, die op de beurs te Parijs verhandeld werden, een belachelijk lagen koers hadden, vergeleken met hun goudwaarde. De stijging, die hij toen aan kondigde, was de zekere consequentie van de regeeringspolitlek. Maar niet alleen ln Frankrijk ls het cre diet des lands verbeterd. Op alle markten, waar effecten, die de handteekening van den Franschen staat dragen, genoteerd worden, heeft zich een opmerkelijke stij ging voorgedaan. Eenige dagen geleden heeft men reeds de eerste vluchten kunnen plukken van deze resultaten. De leening die Polncaré in 1926 ln No vember in Nederland had geplaatst voor de Marokkaansohe Spoorwegmaatschappij, onder garantie van den Franschen staat, is geconverteerd in een vijf procents-leening. Thans echter gaat het om nog iets heel anders. Wij hebben zoo juist, aldus Rey naud, met buitenlandsche bankgroepen een operatie afgesloten, die door haar omvang weergalods is. Spr. bedoelde hiermede, de op na houden, dan zou hij deze niet anders dan ln het openbaar met de andere leden <ier regeerlngspartlj of in besloten kring kunnen bespreken. Wanneer zich. aldus de maarschalk, een nieuw gezichtspunt voordoet ten aanzien van de belangrijkste vraag: Vrede of oor log, waarbij het gaat om leven of dood van ons land, is het onmogelijk, dat een lid van de regeeringspartij of ik persoon lijk hier niet vooraf van hoor. De trouw van Wang Tsjing Wei aan partij en staat, aldus besloot Tsjang Kai Sjek, heeft zich van den aanvang af geopenbaard. Ik ver trouw daarom, dat ons volk geen woord zal gelooven van de kwaadwillige geruch ten, die onze tegenstander verspreid heeft. leening. die met een Nederlandsch-Zwlt- sersch bankconsortium is gesloten tot een totaal bedrag van 175 millioen gulden, men zie onder Financiën. Reynaud ziet in het tot stand komen van de leening een dubbele les: Ten eerste, het buitenland heeft vlugger dan de Franschen de beteekenis begrepen van het door de regeering ondernomen werk. Ten tweede: Na de begrijpelijke, eerste ergernis over de te brengen offers hebben de Franschen begrepen, dat zij noodzake lijk zijn. Reynaud eindigde zijn rede met de woorden: „Zes weken geleden heb ik u de geneesmiddelen en de hoop ge bracht. Vandaag breng ik u het bewijs, dat de weg, dien wij kozen, de goede is. Die weg zal lang en soms moeizaam zijn, maar wanneer men hoop in het hart draagt, kan men alle hinderpalen overwinnen. Wilt gij volharden? Ja? Dan zullen wij allen te zamen over winnen." In zijn algemeen rapport over de be grooting voor 1939 wijst Abel Gardey. de rapporteur van de Senaatscommissie voor financiën, er op, dat het overschot der ont vangsten ten bedrage van 87 millioen, zoo als dat geraamd is, slechts zal worden ver kregen op voorwaarde, dat de algemeene economische toestand ln 1939 minstens ge lijk zal zijn aan den tegenwoordige. „Nu zullen de uitwerking van de maat regelen. genomen ter verbetering van de productie-omstandigheden, de bevrijding van de kapitaalmarkt, de uitbreiding van het crediet en de weerslag van de belas tingverzwaring zioh slechts volledig doen gevoelen over enkeie maanden. Het lot der begrooting voor 1939, het succes van het regeeringsplan, zal in dat tijdvak bepaald worden. Vervolgens bestudeert de rapporteur den monetairen toestand. Hij juicht den terug keer van het kapitaal toe en constateert, dat een toeneming van het nationale inko men door een herstel der zuinigheid drin gend noodzakelijk blijft. „Frankrijk is nog meester over zijn lot. Laat het de tijdelijk noodzakelijke offers DADER PLEEGT ZELFMOORD. Vanochtend omstreeks half acht heeft zich te Hem bij Hoorn een drama afge speeld. In den veestal van den heer Appelman was de 26-jarige knecht S. bezig met het melken van de koeien, waarbij hij geholpen werd door de 25-jarige pleegdochter van de familie Appelman mej. van Stralen. Plot seling heeft de knecht het meisje aange rand Zij werd ernstig gewond Op haar hulpgeroep snelde een andere pleegdochter van de familie het meisje te hulp De knecht nam lver op de vlucht en heeft door ophanging een einde aan zijn leven gemaakt De toestand van het meisje is bevredigend De aanleiding iOt het drama schijnt ge legen te zijn in het feit dat de aangeval lene verloofd is met een knecht, die vroeger in dienst van de familie Appelman was en met wien zii het volgende iaar in het hu welijk zou treden. Dit was niet naar den zin van S„ hetgeen vanochtend tot een uitbarsting heeft geleid. Normaal varen o.m.: Beusichemsche veer. DordrechtZwijndrecht (met 1 ponti. DordrechtPapendrecht 'met 1 pont). 's-GravendeelWieldrecht. Kop van 't LandWerkendam. RozenBrielle: voor en na zonsondergang onregelmatig. Gestremd zijn o.m.: Brakel—Herwijnen. DrutenDodewaard. Hendrik Ido Ambacht Alblasserdam. NumansdorpDen Bom mel. Onregelmatig varen om.; Numansdorp Willemstad (overdag normaal). Numans dorpZijpe (2 maal per dag) Culemborg: gestremd, voetgangers en wielrijders over de spoorbrug. Deventer: Schipbrug weggenomen, ver keer over de spoorbrug t/m 2 meter breedte Zwaar vrachtverkeer moet over Zutphen rijden. Doesburg: de schipbrug ls weggenomen, overtocht per motorboot voor voetgangers en wielrijders. Eek en Wielsche veer: overtocht alleen overdag voor wielrijders en voetgangers GorlnchemSleeuwijk: overtocht alléén overdag van 817 uur voor voetgangers en wielrijders. Lexkesveer (bij Wageningen) voetgan gers en wielrijders over het ijs. BOERDERIJ DOOR HET VUUR VERNIELD Gisteravond omstreeks 5 uur ontstond te Someren-Eind (N Br.) brand in de boer derij van den landbouwer G. S Het vuur greep zoo snel om zich heen. dat aan blus- sehen niet te denken viel. De bberderij ging geheel ln dammen op. Twee varkens kwa men ln de vlammen om. Het huisraad ging geheel verloren. Verzekering dekt slechts gedeeltelijk de schade. REDE VAN DEN HEER DE BRUYN. 1 Vandaag kwam te Utrecht het R.K. werk liedenverbond in „wintervergadering" bij een onder voorzitterschap van den heer A. C. de Bruyn. De verbondvoorzitter wees in zijn ope ningsrede op de z.i. noodzakelijke machts bevoegdheid voor de regeering om over de middelen en de wegen te beschikken noo- dig voor de bestrijding der werkloosheid. Nu honderdduizenden leege handen om arbeid vragen, nu moet de staat, de regee ring. noodgedwongen, regelend Ingrijpen. Sommigen, die veelal louter in het verre verleden verwijlen, zien groote gevaren aan de toenemende staatsmacht verbonden, ge varen. die onder dë oogen gezien moeten worden. Deden dezulken dat maar. Zagen zij dat gevaar inderdaad maar ernstig on der het oog, dan zouden zij er waarschijn lijk toe komen meer waarde te hechten aan de organen, die heel in het bijzonder kun nen worden aangewend, om den staat, waar mogelijk „van het particuliere erf" te weren". Wij doelen aldus spreker o.a. op de bedrijfsraden. Het een of het ander: verwerpt men het zelfdoen, dan blijft er in deze internatio naal en nationaal zoo moeilijken tijd niets anders over dan dat aan den staat, aan de reegeering, groote bevoegdheden worden toegekend Ook mr. Oud heeft, met een be roep op den gezonden volksinvloed, daar voor gepleit. Wij spraken vervolgde spreker ter vorige vergadering in#verband met de werkloosheid over „het verlossende woord" dat van de regeering werd verwacht. Er 13 nog al een en ander over te doen geweest. Het verheugt ons in deze vergadering te kunnen getuigen, dat de regeering blijk heeft gegeven de bedoeling van dat woord te hebben verstaan. De regeering Is geko men met een reeks sluitende economisch- sociale maatregelen, die een effectieve be strijding van de werkloosheid binnen be trekkelijk korten tijd ten doel hebben. Het komt nu aan op de verlossende daad. DE „REIGER" OP THUISREIS. De „Reiger" is vanmorgen te 10.05 uur (Ned. tijdi uit Juba vertrokken op weg naar Malakkau. ERNSTIG ONGELUK OP HET SPOOR WEGEMPLACEMENT TE EINDHOVEN. Gisteravond omstreeks tien uur ls de veertigjarige spoorwegarbeider P. Vinkers op het spoorwegemplacement te Eindhoven vermoedelijk door de gladheid over de rails gevallen. Op dat oogenblik naderde een rangeermachine. In hopeloozen toestand werd het slachtoffer naar het ziekenhuis vervoerd, waar hij vanochtend is overle den. Het slachtoffer laat een vrouw met vijf kinderen achter. PENSIOENEN EN KINDERTOESLAG VOOR MIJNWERKERS. Het bestuur van den Ned, RJC. Mijnwer- kersbond heeft zich tot de contactcommis sie voor het mijnbedrijf gewend met een schrijven, waarin erkentelijkheid wordt be tuigd voor de toezeggingen, door de mijn- directies gedaan, inzake het verstrekken van een Kerstgratificatie voor de mijn werkers en het beschikbaar stellen van een millioen gulden ten behoeve van de verbe tering der pensioenen. Toch is het bonds- bestuur teleurgesteld door het feit, dat de directies het gevraagde bedrag voor verbe tering der pensioenen gehalveerd hebben, vooral nu er voorloopig geen uitzicht be staat. dat van rijkswege op een grootere jaarlijksche bijdrage voor het algemeen mijnwerkersfonds kan worden gerekend. Verzocht wordt het gevraagde bedrag van 2 millioen ineens te storten De afzenders zijn voorts teleurgesteld door de algeheele afwijzing van hun voor stel om den kindertoeslag te verstrekken tot 16 in plaats van tot 14 jaar. KINDJE IN EMMER KOKEND WATER GEVALLEN. Gisteravond is het driejarig zoontje van de familie Gommel uit de Leliestraat te Schiedam In een emmer met kokend water gevallen. Het kind werd naar het algemeen ziekenhuis vervoerd, waar het in den af geloopen nacht is overleden. Mr. H. G. J. MAAS GEESTERANUS. Men meldt uit Geneve dat onze landge noot mr, H. G. J. Maas Geesteranus be noemd is tot secretaris generaal der Union Internationale de Secours (International Relief Union). Volgens het te Genève gesloten verdrag, dat de unie op initiatief van den bekenden Italiaanschen philanthroop Ciraolo in het leven riep, beoogt deze organisatie, naast internationale hulpverleening in geval van zware rampen, wetenschappelijke bestu deering der middelen om dergelijke cala miteiten te bestrijden en de gevolgen er van te verzachten. DIRECTEURSWISSELING BIJ DE K.N.I.L.M. H. Nieuwenhuis benoemd. In de lieden te Amsterdam gehouden bui tengewone vergadering van aandeelhouders der N. V. Koninklijke Nederlandsch Indi sche Luchtvaart Maatschappij werd op de meest eervolle wijze en onder dankzegging voor de aan de maatschappij bewezen be langrijke diensten aan den heer jhr. H. K. B. Rendorp, op eigen verzoek per 1 Januari 1939 ontslag verleend als directeur en in die functie per dien datum benoemd de heer H. Nieuwenhuis, tot nu toe vertegenwoor diger der maatschappij in Nederlandsch- Indlë. NEGEN CENTEN VOOR EEN AARDBEI. Aan de fruit- en groenteveiling te Wa teringen zijn vanochtend de eerste aard beien geveild. Deze aardbeien zijn onder toezicht van ir. Bruckman ln de tuinen van de technische hoogeschool te Delft met electrische verwarming gekweekt. Deze eal-stelingen. waarvoor veel belangstelling bestond, brachten negen cent per stuk op. MAN OP ONBEWAAKTEN OVERWEG OVERREDEN EN GEDOOD. Op den onbewaakten overweg aan den vijfden tocht onder de gemeente Moordrecht is vanmorgen door den trein, die te 8.23 uur uit Gouda naar Den Haag was vertrokken, een naar schatting 45-jarlge man, vermoe delijk een venter, overreden en op slag gedood Het stoffelijk overschot dat nog niet kon worden geïdentificeerd, is naar de be graafplaats te Moordrecht overgebracht. Niemand had lets van het ongeval be merkt. Het lijk werd eenigen tijd nadat het moet zijn geschied, op de spoorbaan ge vonden. Mej. d B. uit Ter Aar die zich over het ijs naar huls begaf kwam op de Lange- raarsche Poel zoodanig te vallen, dat een elletioog verbrijzeld werd en zij naar het ziekenhuis te Lelden moest vervoerd worden. aanvaarden, laat het er naar streven weer orde te brengen in de geesten en het nor male spel aer instellingen te herstellen, dan zal het niet lang duren of het zal de vruchten plukken van zijn moedige krachtsinspanning." Het geschil tusschen Duitschland en de Vereenigde Staten, dat is gerezen na de rede van Ickes is thans rustend doch niet vergeten. Naar Reuter op de Wi'helm- strasse verneemt wordt de zaak daar nauw keurig be tudeerd en is een nieuwe stap ln voorbereiding. De dagbladen zwiigen od het oogenblik over de zaak. DUITSCH SCHIP IN OOSTZEE VERGAAN? De Poolsche radiostations hebben gister avond noodseinen opgevangen van het Duitsche schip „Funkenbrand", dat zich in de Oostzee in moeilijkheden bevond. Later werd de verbinding met het vaartuig verbroken, zoodat men veronderstelt, dat het gezonken ls. 2—1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 2