BUITENLAND
79sie Jaargang
WOENSDAG 28 DECEMBER 1938
No. 24158
HEI VOORNAAMSTE NIEUW!
VAN HEDEN
De Bilt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
STADSNIEUWS
Vriendschap met Uw klanten
Algemeene Toestand
De Fransch-Italiaansche wrijving.
De conferentie van Lima.
Professor Karl Tiander
overleden
Weer een incident
met Hongarije
De gouverneur van het
Memelgebied naar
Kaunas
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
Na VanderVelde's dood
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad,gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarlet. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zljnr
per 3 maanden t. 2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mn&J
ST. LIDUINA-VEREENIGING.
Kerstfeestviering.
De St. Liduina-Vereeniging heeft giste
ren honderden kinderen, zooals telken
jare. weer een mooie Kerstfeestviering
bereid
Kapelaan Leenders en kapelaan Schrama
van de St. Petrus parochie gaven door hun
aanwezigheid blijk van hun belangstelling.
Pastoor Beukers opende dit feest met ge
bed. om daarna aan de kinderen de betee-
kenis van het Kerstfeest te vertellen.
Spr. bracht dank aan de dames der St.
Liduina-vereeniging, die zich reeds vele
jaren, en ook nu weer. zooveel moeite en
zorgen hebben getroost om de kinderen
met mooie en warme kleedingstukken ge
lukkig te maken en zoovele grage mondjes
van tractaties te voorzien.
Het vroolljke gedAlte werd ook nu weer
verzorgd door den heer B. A. Devilé. die in
zijn poppenkast het nieuwe stukje „Jan
Klaassen'.s verjaardag en het Prinsesje dat
niet lachen kon" ten tooneele bracht en
daarmede veel bijval oogstte.
Tusschen de bedrijven door werdfen de
kinderen onthaald, terwijl me), van den
Bos de pauzen met piano-muziek opluis
terde.
BEDRIJFSFILM „LEYDS GOEDT".
De groote propaganaa-bedrijfsfilm, welke
tijdens de tentoonstelling „Leyds Goedt"
In de Gehoorzaal zooveel belangstelling
trok en waarin een beeld werd gegeven van
Leiden als plaats van herkomst van vele
goede producten, ls dezer dagen ook in
Den Haag vertoond, n.l. voor de Federatie
der Werkgeversorganisaties in het Boek-
drukkersbedrijf, district Den Haag en de
Ver. tot bevordering der kennis in de
Grafische Vakken.
Wij ontleenen aan het verslag in „Het
Vaderland" het volgende:
„De film ls met een goeden kijk opgeno
men, staat niet te lang bij de verschillende
onderdeden stil, maar weet de aardige
bewerkingen, de interessante bijzonder
heden op den voorgrond te plaatsen. In
haar geheel weet deze film dan ook de
aandacht vast te houden en te boelen
en dat ls voor een bedrijfsfilm een heele
verdienste.
Na „Leyds Goedt" is nog een journaal
vertoond van de feestelijkheden, die tijdens
het regecringsjubileum in Leiden hebben
plaats gehad".
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen
Café-restaurant „Het Witte Huis", Hooge
Rijndijk F. 74. Zoeterwoude.
Uittredend eigenaar W. J. H. Kerkhngh.
Zoeterwoude, dd. 20 Dec. 1938.
J. W. v. d. Klugt, Dorpsstraat 56. Noord-
wijkerhout; timmermans- en aannemers
bedrijf.
De zaak is met ingang van 1 Mei 1938
omgezet In een vennootschap onder firma
onder den naam J. W van der Klugt en
Zoon. (Beperkende Bepalingen).
Vennooten J. W. van der Klugt en J. C.
van der Klugt. Noordwijkerhout.
Zoo moet het zijn, dat schept die juiste
sfeer, waarin het goed is zaken te doen.
Laat blijken dat U Uw klanten als vrien
den beschouwt en wensch ze per Nieuw
jaarsannonce geluk en voorspoed. - Geef
nog heden Uw Nieuwjaars-advertentie in
ons blad van Zaterdag 31 Dec. a.s. op.
De prils bedraagt voor advertenties
van 1 tot en met 5 regels slechts 75 cent
Elke regel meer 15 cent.
Tot Vrijdag 30 December a.s. des namid
dags 1 uur kunnen deze advertenties
worden aangeboden. Bij latere aanbie
ding wordt de gewone advertentieprijs
berekend.
De Fransch-Ialiaansche wrijving houdt
zonder onderbreking aan.
De Parijsche bladen bevatten gisteren
sensationeele berichten over Italiaansche
troepenconcentraties in Abessynië aan de
grens van Fransch Somaliland. Een op-
marsch naar Djiboeti zou slechts een
kwestie van tijd zijn. Italiaansche luidspre
kers op het Italiaansche gedeelte van den
spoorweg Djiboeti—Addis Abeba zenden
drie keer per dag de mededeeüne uit. dat
binnenkort een opmarsch is te verwachten.
Pertinax meldt in .L'Ordre" positief, dat
400 Italiaansche soldaten zifch reeds op
Fransch gebied bevinden ln Somaliland
tusschen Djiboeti en de Abessijnsche grens.
Andere berichten spreken van het koorts
achtig aanleggen van wegen op Italiaansch
gebied ln de richting van Fransch Somali
land.
In Fransche officieele kringen betreurt
men echter, dat onder de huidige omstan
digheden dergelijke berichten door de pers
worden gelanceerd, zonder dat hun juist
heid tevoren ls nagegaan, terwijl de publi
catie kwade gevolgen kan hebben voor de
internationale betrekkingen.
In Fransche gezaghebbende klingen, doet
men opmerken, dat het grensgebied aan de
Abessijnsche zijde over een oppervlakte
met een straal van ongeveer 200 kilometer
is verstoken van waterbronnen, hetgeen
troepenbewegingen uiterst moeilijk maakt.
Achttien maanden geleden hebben eenige
Italiaansche mobiele afdeelingen enkele
bronnen bezet in een gebied, waar de grens
tusschen de Fransche kolonie en het Abes
sijnsche rijk nooit nauwkeurig is afgeba
kend. Deze bronnen waren overigens nooit
door Fransche troepen bezet geweest.
De grens voor het gebied ln kwestie is
aangegeven op een kaart uit 1897, waarte
gen sedert een aantal jaren van weerszij
den bezwaar wordt gemaakt- Er is dus
sprake van een grensafbakeningsvraagstuk,
dat in geen enkel verband staat met de
verspreide geruchten. Men overweegt trou
wens een geografische missie ter plaatse
het vraagstuk te laten bestudeeren.
Djiboeti heeft maar een klein Fransch
garnizoen. Uit Syrië is een aviso derwaarts
gezonden.
Daladier's reis naar Oorsica en Tunis
blijft bepaald op 2 of 3 Januari.
De Fransche pers blijft een feilen toon
van verzet doen hooren.
Huil heeft het woord gevoerd aan het
afscheidsbanket, dat gegeven is aan het
einde der Pan-Amerikaansche conferentie
te Lima Na gezegd te hebben, dat de
Amerikaansche methode elders niet steeds
goed wordt begrepen en dat het vertrouwen
op de wereld in eenigen vorm van over
eenstemming volkomen verdwenen is, ver
klaarde Huil: „Wij streven naar betrek
kingen. gebaseerd op vertrouwen en vriend
schap. Wij hebben liever een overeenkomst
vervat in een verklaring dan in een ver
drag of conventie en dat is verstandig,
wanneer het zaken van politieken aard be
treft. De verklaring van Lima legt de
toskomst der solidariteit van de Ameri
kaansche republieken vast. Tenslotte sprak
Huil zijn vertrouwen uit in de 21 Ameri
kaansche republieken.
De resultaten der conferentie van Lima
worden in de Duitsche pers uitgelegd als
een nederlaag der Vereenigde Staten.
De „Lokal Anzeiger" betoogt, dat de ver
klaring slechts een „facade" is en dat het
„overleg" ingeval van gevaar waarvan
sprake is, niet de overleg-plegende landen
verbindt, daar de te nemen maatregelen
ter discretie van iederen staat blijven.
„Aldus hebben de staten van Zuid-Amerika
onder Argentijnsche leiding met succes
hun volkomen onafhankelijkheid verde
digd tegen de wenschen van Washington".
Het Hamburger Fremdenblatt" is van
meening, dat de Vereenigde Staten ver
geefs den belachel ijken boeman der van de
totalitaire staten komende dreiging in
beweging hebben gebracht.
EEN GEWAARDEERD MEDEWERKER
VER&CPEIDEN.
Heden bereikte ons uit Helsingfors de
droeve tijding, dat aldaar op 19 December
jj. is overleden onze medewerker, profes
sor Karl Tiander, van wiens hand wij, sinds
Mei 1937, tal van bijdragen over Rusland
publiceerden.
Na een ziekbed van zes weken, aldus de
korte mededeeling, welker komst wij reeds
vreesden, daar. de regelmatige toezending
van de zoo lezenswaardige artikelen plot
seling stokte, heeft de dood ons één onzer
medewerkers ontrukt, wiens bijdragen door
ons steeds met zeer veel genoegen ge
plaatst werden.
Door zijn helderen betoogtrant en zijn
zakelijken, objectieven kijk op de gebeur
tenissen, welke zich in Rusland afspeelden,
waren de Russische brieven van den, om
begrijpelijke redenen naar Helsingfors, in
Finland, uitgeweken hoogleeraar aan de
Universiteit te Petersburg, steeds een waar-
digen, zij het vaak somberen spiegel van
al hetgeen in Rusland in de laatste ander
half jaar geschiedde.
De ondanks den bloedigen terreur in het
voormalige Czarenrijk nog werkende krach
ten, welke de geloovige Russen verhinde
ren zich te wringen in het opgelegde
keurslijf, de strijd om het geloof en de
strijd van de machthebbers om zich staan
de te houdenZiedaar een summier
overzicht van de brieven, welke prof. Tian
der schreef.
Vaak trok hij conclusies uit plaats ge
had hebbende gebeurtenissen, waarbij hij
voorspelde, wat er zou volgen. Het bleek
ons vaak, dat hij gelijk kreeg. De man, die
zijn land en volk kende als geen ander,
die Stalin en de zijnen doorschouwde en
wist, hoe zij in een voortdurenden angst
voor aanslagen leefden, ontleedde met
nimmer falende nauwkeurigheid de betee-
kenis van elk voorval.
In zijn laatsten brief, welke wij begin
November publiceerden, schreef hij o.m.
„dat het om Stalin steeds eenzamer
wordt." Voorts merkte hij op, dat in Rus
land „velen zich een afbeelding van den
laatsten Czaar hebben verschaft en deze
afbeelding als een Heilige vereeren, een
voorbode van een nieuwen tijd, welke in
het groote Russische rijk zal aanbreken.
Het is hier niet de plaats om zich af te
vragen, of er inderdaad een nieuwe tijd in
Rusland zal komen, en wanneer dit zal
zijn.
Wel mogen wij hier nog op een verdien
ste van prof. Tiander wijzen, namelijk dat
hij zich in zijn artikelen nimmer heeft
laten leiden door een blinden haat tegen
een regime, dat hem in ballingschap deed
gaan. Nooit poogde hij een anti-Sovjet
stemming te kweeken. Met uitschakeling
van alle persoonlijke gevoelens volgde hy
den loop der dingen in zijn land: het goede
zoowel als het verkeerde in sobere bewoor
dingen beoordeelende.
Dat te hebben kunnen doen op strikt
neutrale wijze siert den uitgeweken Rus,
gestorven buiten zijn land en volk, dat zijn
fiefde nog immer in hooge mate bezat
TSJECHO-SLOWAKIJE.
Het Hongaarsche Telegraaf agentschap
bericht, dat de Slowaaksche bevolking van
het door Slowakije aan Hongarije afgestane
dorp Nagyusrany zich op 25 December na
de Nachtmis voor het posthuis der gendar
merie heeft verzameld en eeëischt, dat het
doro aan Tsjecho-Slowakiie zou worden
teruggeschonken
De gendarmen verscheidden de menigte,
welke een dreigende houding had aange
nomen.
Den volgenden ochtend verzamelden de
Slowaken. thans gewapend met stokken en
messen, zich wederom voor het posthuis. De
dreigende houding van de menigte nood
zaakte de politie van de vuurwapenen ge
bruik te maken. Een betooeer werd gedood
en verscheidenen gewond
Van Slowaaksche ziide wordt volgende
lezing gegeven:
„Onze Slowaaksche broeders zongen na
de Nachtmis het Slowaaksche volkslied
toen Hongaarsche gendarmes in de lucht
begonnen te schieten en met de geweer
kolven op de menigte insloegen waardoor
vele personen gewond werden Eén Slowaak
werd door een bajonetsteek ernstig zewond
Zondagochtend verzamelden zich bij het
uitgaan van de Mis Hongaarsch-gezinde
elementen voor de kerk die op uitdagenden
toon tot de Slowaken zeiden: ..Zingt het
Slowaaksche volkslied eens. nu wii er bü
zijn". De Slowaken hieven inderdaad hun
volkslied aan. doch toen verdwenen de pro
vocateurs en een oogenblik later sprongen
veertien Hongaarsche gendarmes te voor
schijn. die op de menigte schoten. Een
meisje van zeventien laar werd doodelijk
getroffen zes personen werden gewond".
LITHAUEN.
De gouverneur van het Memelgebied,
Gailius, is naar Kaunus vertrokken om daar
onderhandelingen te voeren.
Van Lithausche zijde verluidt, dat hij :n
de eerste plaats zal spreken over opheffing
van de wet tot bescherming van volk en
staat en over de terugtrekking der veilig
heidspolitie uit het Memelgebied.
Het gemeentebestuur heeft besloten het
mooiste plein der stad Hindenburgpiejn te
noemen.
VEREENIGDE STATEN.
De opleiding van reserve piloten.
President Roosevelt heeft een Dlan be
kend gemaakt voor een iaarlijksche oplei
ding van 20.000 piloten met het doel een
reserve van vliegers voor oorlogstijd te kweo-
ken. Tijdens een persconferentie dee de
Roosevelt mede dat de civiele luchtvaart
een plan geformuleerd heeft zoowel als
middel om het vliegen van particulieren te
stimuleeren als om te voorzien in een
reserve van geoefende vliegers voor oorlogs
tijd. Uitdrukking gevende aan zijn goed
keuring van het ontwerp, ze'de Roosevelt
dat het plan jaarlijks ongeveer 9 800.000
doUar zou kosten
Nieuwe wetgevende maatregelen zijn niet
noodig alleen moeten de noodige credieten
goedgekeurd worden.
BINNENLAND.
De Groote Trek van de „Reiger" in beeld.
(3de Blad).
Jhr. mr. Rhijnvis Feith over het werk van
den Hoogen Raad (3de Blad).
Een belangrijke Fransche emissie, waarvan
f. 100 millioen a 4 pCt. in Nederland
wordt uitgegeven (Financiën, 3de Blad)
Geen sneeuwruimen en baanvegen in werk
verschaffing (3de Blad).
Het uitbreidingsplan van Noordwijk doon
Ged. Staten goedgekeurd (2de Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Kleine omzetten - Weinig gepronon
ceerde stemming - Geringe koersver
schillen - Amerika iets lager - Beleg-
gingsafdeeling stil.
BUITENLAND.
Blijvende Fransch-Italiaansche wrijving
(Buitenland, 1ste Blad).
Karl Tiander overleden (Buitenland, 1ste
Blad).
Het offensief van Franco duurt voort. (Bui
tenland, 1ste Blad).
De Fransche minister van financiën Rey-
naud voor de radio (Buitenland, 1ste
Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Voor het Westen: Meest matige
Noordelijke tot Noord-Westelijken
wind. Wisselende bewolking. Aan
vankelijk nog enkele lichte buien.
Lichte dooi.
Voor het Oosten: Matige tot
zwakken wind uit Noordelijke
richtingen. Wisselende bewolking.
Weinig of geen neerslag. Tempe
ratuur om het vriespunt.
BELGIË.
Het buieau van den algemeenen raad van
de Belgische socialistische partij is gisteren
bijeengekomen om de begrafenis van Van-
derVelde te regelen. Bij testament heeft de
overledene bepaald, dat aan de begrafenis
geen officieel karakter mag worden ee-
geven
Morgenochtend zal het stoffelijk over
schot van het sterfhuis in de Wetstraat
worden overgebracht naar het Volkshuis te
Brussel waar de groole zaal zal worden in
gericht als rouwkamer.
Bij de begrafenis. Vrijdagmiddag om 1
uur. zal aUeen De Brouekère. voorzitter van
de socialistische arbeiders internationale, als
persoonlijk vriend van den overledene het
woord voeren.
Vóór het vertrek uit het Volkshuis zal
een Vlaamsch koor toepasselijke gezangen
ten gehcore brengen, terwijl op het kerkhof
een Waalsch koor een koraal zal z;ngen.
De Belgische arbeiderspartij zal verder op
den laatsten Zondag van Januari een
groote vergadering orsaniseeren ter her
denking van den overleden leider.
Direct nadat hem het overlijden van
VanderVelde was medegedeeld heeft de ko
ning een condolantietelegram aan mevrouw
VanderVelde gezonden Verder heeft hij
een zijner adjudanten generaal Six opge
dragen het stoffeHik overschot de laatste
eer te gaan bewijzen
Ook de premier Spaak bracht een öezo"v
aan het sterfhuis.
