KAREL I
Amsterdam's burgemeester
gaat heen
LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 21 December 1938
Derde Blad No. 24153
Jadexs
W4H& V&ü/JuJbd!
Ruwe handen
WERK TOCH DIE GRIEP WEG!
79sie Jaargang
Eervol ontslag gevraagd
tegen eind April
Toenemende koude in
Engeland
UIT DE RAADZAAL
SPREEKCEL
GEMENGD NIEUWS
Vrachtauto door trein
gegrepen
Met Dr. J. B. MEENK's
Postboot in het ijs
vastgeraakt
ophooging van terreinen voor woningbouw
en deed hij blijken van de groote waarde,
die hij hechtte aan de oplossing van de
Paleis-Raadhuiskwestie.
De burgemeester van Amsterdam, dr. W.
de Vlugt, wiens derde ambtsperiode op 20
Juni a s. eindigt, heeft aan H. M. de Konin
gin tegen het einde van April a.s. eervol
ontslag uit zijn ambt gevraagd.
Dr. W. de Vlugt (hij werd 19 December
66 jaar) die in de stad waar hij zijn grootste
werkzaamheid zou vinden, geboren is, heeft
zijn eerste onderwijs ontvangen in de school
der Vereeniging voor Gereformeerde Scho
len in de Plantage Doklaan. Toen hij deze
school verliet, kreeg hij een plaats op het
kantoor van den Houthandel van H. E, van
Gelder en Co., en waar al spoedig bleek dat
hij zich zeer tot de bouwvakken aangetrok
ken gevoelde, hij bekwaamde zich verder
onder leiding van den aannemer D. Schut.
Reeds op 22-jarigen leeftijd trad hij op in
een eigen zaak: de firma De Vlugt en Dom-
hof, waarin dr. de Vlugt tot 1 Januari als
patroon werkzaam bleef. De firma was spoe
dig tot een der eerste op aannemersgebied
uitgegroeid; zij had een uitstekenden naam
eh verschillende groote werken in en buiten
de hoofdstad heeft zij uitgevoerd, o.a. het
groote magazijn van ,,De Bijenkorf" aan
het Damrak in de hoofdstad. In deze periode
had dr. de Vlugt ook in de politiek bekend-
held verworven en zoo kon het gebeuren dat
hij door zijn bijzondere werkzaamheid in
de anti-revolutionaire groep te Amsterdam,
in 1909 in aanmerking kwam voor de bezet
ting van een zetel in de Tweede Kamer. Zijn
verkiezing werd een feit en van genoemd
jaar tot 1913 wist hij zich in het parlement
te doen erkennen als een uitstekend politi
cus, naar wiens woord ook door de afge
vaardigden van de aan zijn richting tegen
gestelde partijen met groote belangstelling
geluisterd werd, zooals hem jaren later, tot
op het huidige oogenblik. de achting en
waardeering van zeer velen tegemoet is ge
gaan voor zijn prestaties als lid der Eerste
Kamer, waarvan hij sinds 1922 deel uit
maakt Dat de regeering zijn kennis en be
kwaamheid op het gebied der bouwvakken
ten volle erkende, bleek wel uit het feit, dat
zij hem in 1912 afvaardigde naar het Con
gres inzake de Bouwvakken en openbare
werken, dat in dat jaar te Rome gehouden
is. Zijn bekwaamheden in deze richting kon
hij mede dienstbaar maken als secretaris
van den Nederlandsche Aannemersbond. die
hem in 1919 als erkentelijkheid voor zijn
groote verdiensten jegens dit lichaam tot
cere-lid benoemde; voorts heeft hij van zich
doen spreken als oprichter en bestuurder
van de Algemeene Patrooftsvereeniging in
zake de arbeidsvoorwaarden in de bouwbe
drijven en als mede-oprichter en bestuurder
van de Middelbaar Technische School te
Utrecht. Daarnevens wist dr. de Vlugt nog
vele andere functies o.a. als lid van de
Staatscommissie inzake de Socialisatie en
van verschillende andere Rijkscommissies
waar te nemen en zelfs vond hij tijd om in
1915 tot den Amsterdamschen Gemeente
raad toe te treden, terwijl hij een jaar later
het lidmaatschap van de Noord-Hollandsche
Staten verwierf.
Als Ud van den Raad verkreeg hij vooral
op het gebied van den woningbouw een ge
zaghebbende stem: ook had hij zitting in
verschillende Raadscommissies. In 1918
volgde zijn benoeming tot wethouder van
Publieke Werken, na reeds eenlge maanden
het wethoudersambt tijdelijk te hebben
waargenomen; in welke Deriode hij belan-
rijk werk verricht heeft. Zoo bracht hij o m.
de fusie tusschen Volkshuisvesting en Pu
blieke Werken tot stand, ijverde hij voor
BUITENLANDSCH GEMENGD.
De vorst is gisteren over geheel Enge
land toegenomen en uit verscheidene
plaatsen worden niet ernstige ongelukken
gemeld. In Yorkshire zijn echter twee
personen, die op de heide verdwaald waren,
doodgevroren. Te Londen is de ketting van
het uurwerk van Big Ben bevroren, zoodat
de vermaarde klok stil is blijven staan,
maar het euvel is al verholpen. De scheep
vaart heeft overal met groote moeilijk
heden te kampen en aan de kust van
Wales heerscht eenige ongerustheid over
een paar visscherspinken die nog niet bin
nen zijn.
Men vreest, dat de dorpen in afgelegen
streken met Kerstmis geïsoleerd zullen zijn
Vele wegen zijn onbegaanbaar, terwijl het
treinverkeer vertraging ondervindt. In het
kamp bij Lowestoft, waar zich zeshonderd
Joodsche vluchtelingen bevinden, veroor
zaakt de koude veel ongerief, daar er geen
centrale verwarming is aangebracht, De
kinderen zijn dan ook overgebracht naar
hotels en scholen in de omgeving.
Dr. W. de Vlugt,
In 1921 viel hem de groote onderscheiding I
te beurt dat hij benoemd werd tot burge
meester van Amsterdam; in dit hooge ambt
heeft hij zich doen kennen als een goed en I
verdraagzaam magistraat, die, zonder aan
zijn beginselen ook maar eenigermate af
breuk te doen, een open oog heeft voor wat
in het algemeen belang der hoofdstad nut
tig en noodig geoordeeld kan worden.
Ambtshalve curator van de Gemeente-
Universiteit rekende haar Senaat het zich
tot een eer. hem, ter gelegenheid van het
300-jarig bestaan, tezamen met verschillen
de andere vooraanstaande personen in het
eigen land en het buitenland, den doctors
titel honoris causa te verleenen, welk voor
naam eerbewijs gepaard is gegaan met de
niet minder groote onderscheiding van zijn
benoeming door H. M. de Koningin tot
Commandeur in de Orde van den Neder-
landschen Leeuw. Onderscheidingen, in den
vorm van ridderorden, zijn dr. de Vlugt, na
tionaal en internationaal, trouwens in zulk
een mate ten deel gevallen, dat de opsom
ming daarvan een belangrijke ruimte zou
vergen. Volstaan wij daarom met de ver
melding van twee onderscheidingen, die op
een geheel afzonderlijk terrein liggen, n.l.
zijn benoeming door den koning van Groot-
Brittannië en Ierland tot Knight Comman
der of the Most Excellent Order of te Bri
tish Empire, welke orde verleend wordt voor
diensten, bewezen aan het Britsche Rijk,
zoowel in het Rijk zelf als daarbuiten: en
het geschenk van de Universiteit van Ko-
mensky te Bratislava, in den vorm van een
herinneringsmedaille en diploma, als uiting
van sympathie en dank aan den burge
meester der stad, die destijds een toevlucht
aan Komensky heeft verschaft. Deze me
daille is de hoogste onderscheiding, die de
Universiteit aan niet-leden geven kan.
MOORDENAAR VAN MARTHA STUTZ
ONTDEKT.
In Cordova, de hoofdstad van de gelijk
namige provincie in Argentinië, is na
moeizaam zoeken de misdadiger ontdekt,
die eenigen tijd geleden de negenjarige
Martha Stutz heeft ontvoerd en vennoord.
Een van zijn medeplichtigen heeft het
lijk van het meisje in stukken gesneden en
in een steenoven verbrand.
De bevolking van Cordova heeft gepoogd
de beide misdadigers te lynchen. Eerst wer
den de politie-auto's, waarmede zij werden
vervoerd, bestormd en daarna poogde men
de misdadigers uit het paleis van justitie
te halen. Bereden politie moest ingrijpen,
om de orde te herstellen en te handhaven.
Drie modellen en drie melanges
in dezelfde prijsklasse.
Een prachfserie van
5358
(Ingez. Med.)
EEN TUNNEL TUSSCHEN JAPAN
EN KOREA.
Eerlang zal het waarschijnlijk mogelijk
zijn per trein rechtstreeks van Japan naar
Korea te reizen. Het Japansche ministerie
van spoorwegen heeft nJ. besloten de eerste
stappen voor een tunnel te ondernemen,
door in de spoorwegbegrooting voor het
dienstjaar 1939/1940 een bedrag op te
nemen van 800 000 yen voor bodemonder,
zoek, teneinde de mogelijkheid te bestu-
deeren voor den aanleg van een onderzee-
schen spoorwegtunnel tusschen Fusan, de
zuidelijkste punt van Korea, en Karatsu
Kyusja (Japanl, een afstand van 131 kilo
meter. Men raamt, dat de kosten voor zulk
een tunnelbouw 1000 a 1500 millioen yen
zullen bedragen en dat het werk over vier
jaren gereed kan zijn.
5384
Doos 30-60ct Bij Apotlten Drogisten
(Ingez. Med.)
VUURPOTTEN GEVRAAGD.
Een lezer vraagt het gemeente-bestuur om
ook hier ter stede in navolging van Amsterdam
vuurpotten op straat te plaatsen, waar men zich
in deze dagen van felle koude kan verwarmen.
Ongeluk op 011 bewaak ten overweg
te Nootdorp.
EEN DOODE EN EEN GEWONDE.
Op den onbewaakten overweg in den
Veenweg te Nootdorp is gistermiddag
een zeswielige vrachtauto op weg van
Delft naar Baarn. door den electri-
schen trein, welke om 3.23 uur van
Gouda naar Den Haag is vertrokken,
gegrepen. De bestuurder, de 26-jarige
J. F. Willemsen uit Baarn werd op slag
gedood, de naast hem in de cabine ge
zeten Altena, eveneens uit Baarn, werd
ernstig gewond. Het uitzicht is ter
plaatse door het groote viaduct van
den rijksweg Den HaagUtrecht zeer
slecht.
De trein, die eerst driehonderd meter
verder tot stilstand kwam, werd aan de
voorzijde ingedeukt, terwijl door de botsing
de ïoiiten werden vernield. Hierdoor liep de
machinist aan beide handen kleine ver
wondingen op, welke dadelijk werden ver
bonden.
Van den vrachtwagen, welke met vee
koeken geladen was, werd de tractor na de
aanrijding in een nabijgelegen sloot ge
worpen, terwijl de aanhangwagen over de
rails werd geslingerd en totaal versplin
terd werd.
Over enkele meters waren de dwarslig
gers vernield
De lading van de auto verspreidde zich
over den spoorweg, hetgeen met de over
blijfselen van den vrachtwagen een obsta
kel voor do scerende treinen vormde
Het station Voorburg werd gewaarschuwd,
waar de treinen werden opgehouden tot
men met het opruim ingswerk gereed was.
Dit was omstreeks half zes. Toen kon ook
de trein uit Gouda zijn reis voortzetten,
KOORTS- EN KIESPIJNPOEDERS.
71/, ets. per poeder. Ook bij periodieke
pijnen voor vrouwen een uitkomst.
5382 (Ingez. Med.)
echter slechts op kracht van de achterste
motoren.
De gewonde is naar het ziekenhuis Sint
Antoniushove te Voorburg overgebracht.
SLACHTOFFER TE AMSTERDAM.
Gistermiddag is de postboot „Gesau", die
gistermorgen met honderd passagiers van
Kampen naar Urk was vertrokken, ter
hoogte van het Keteldiep. waar het ijs 20
c.M. dik is, vastgeraakt. Om halfvijf is de
boot er in geslaagd even buiten de Ketel
te komen. Echter achtte de bemanning het
raadzamer niet verder te varen. Vandaag
zal men naar Urk probeeren te komen.
Vijftien passagiers hebben de boot verla
ten en zijn over het ijs naar Schokland ge-
loopen, waar zij in een werkkeet aan den
dijk den nacht hebben doorgebracht.
De overige passagiers bleven aan boord
van de postboot.
De ontploffing te Veenendaal.
Nader blijkt, dat tengevolge van de ketel
ontploffing. welke zich eergisteren heeft
voorgedaan in het filiaal van de N. V. Rit
meester Sigarenfabrieken te Veenendaal,
de sigarenmakers niet eerder dan Zater
dagmorgen a.s. of anders eerst na de
Kerstdagen het werk kunnen hervatten.
De oorzeik van de ontoloffing was. naar
vermoed werdt, overmatige h'tte.
Een slachtoffer.
In de Hém-brugstraat te Amsterdam is
een oude man door de koude bevangen en
aan de gevolgen overleden.
AARDSCHOKKEN IN TURKIJE.
Aardschokken in het gebied van Kircheir
(Turkije) hebben groot-er omvang gehad
dan die van verleden jaar. Vijftig huiaen
zijn ingestort en 250 ernstig beschadigd.
Er zijn geen persoonlijke ongelukken voor
gekomen, daar de bevolking de huizen had
verlaten.
MOORDENAAR VAN EEN S.S.-MAN
GEARRESTEERD.
Gisteren is een zekere Peter Forster. die
in Mei van dit jaar te Buchenwald bij
Weimar een S.S.-wachtpost had vermoord
en naar Praag was gevlucht, in de gevange
nis van Weimar aangekomen en opgesloten.
De vorige regeering van T9jecho-Slowakije
heeft geweigerd hem uit te leveren, doch
de huidige regeering heeft gevolg gegeven
aan het verzoek van de Duitsche justitie.
KLEINZOON VAN DEN EX-KEIZER
GEHUWD.
Prins Alexander van Pruisen, een klein
zoon van den ex-keizer, is te Dresden in
het huwelijk getreden met Irmgard Wey-
gand.
Bij de sluiting van het huwelijk tusschen
den 26-jarigen prins en de 30-jarige Irm
gard Weygand was geen enkel familielid
van den bruidegom tegenwoordig. Alexan
der is ook niet door zijn vader gelukge-
wenscht. De bruid is eerder gehuwd ge
weest met een majoor van de Duitsche
luchtmacht, die overleden is.
DUIKER HAD EEN DROEVE TAAK.
Bij zijn onderzoek naar de ramp op de
Taag telde hij twintig lijken.
Een duiker is er in geslaagd, door te
dringen tot het wrak van de op de Taag
gezonken „Tonecas". Hij telde twintig lij
ken. die in het wrak opgesloten zaten. De
slachtoffers, die zoo plotseling door den
dood waren verrast, hadden zich in hun
doodsangst aan elkaar vastgeklemd.
Gisteren waren reeds vijf lijken opge-
vischt en men gelooft, dat nog verschei
dene lijken door den stroom zijn meege
voerd.
TWEE DOCTOREN IN RUSLAND TER
DOOD VEROORDEELD.
Gisteren zijn te Leningrad twee doctoren
ter dood veroordeeld. Zij werden beschul
digd, een samenzwering te hebben ge-'
smeed, om den sovjet-Russischen troepen
ingeval van oorlog op greote schaal ver
gif toe te dienen. Van een der veroordeel
den heet het. dat hij een in Rusland ge
boren Duitscher is; de ander is een
Trobskiïst.
SLOTZITTING VAN 1938.
De Leidsche Raad is, naar alle waar
schijnlijkheid. voor het laatst in dit schei
dend jaar bijeengeweest en heeft dus 1938
uitgeluid. Dat hij dit op bijzonder over
tuigende wijze heeft gedaan, zal men moei
lijk kunnen beweren. Afgezien van het feit,
dat de laatste daad een verhooging was der
belastingen, hetgeen weinig sympathiek is
voor de groote massa, kan men ook weinig
goeds zeggen van de wijze, waarop dit ge
schiedde. Het was zooiets als tegen wil en
dank. met het mes op de keelMaar
beginnen wij met het begin.
De inzet der zitting was al direct weinig
veelbelovend. Nauwelijks was de zitting ge
opend of zij werd al weer geschorst voor
een geheime zitting. Het ging aanvanke
lijk om een benoemingskwestie aan de H.
B. S.. doch wie gelooft, dat dit geval 7
kwartier duurde? Eenmaal knus bijeen,
zal er nog wel wat anders ook te berde zijn
gebracht!
1 Heropend, leverden de benoemingen ten
slotte geen verrassing op. Daaroo zagen
■jij in onze verbeelding een aantal hamer-
punten in een handomdraai afdoen Mis
gerekend! Wat drommel, zijn er in 1939
verkiezingen of niet? En dan moet je de
kans waarnemen! Dat dacht ook de com
munistische heer van Weizen. toen hij voor
het eerst na 1933 nog eens aandrong op
verdubbeling der Kerstgave voor de werk-
loozen, althans op aandrang daartoe bij
de regeeringnog geen week voor de
uitkeerlng. Onnoodig te zeggen, dat daar
van practisch al niets meer terecht kon
komen, zelfs a! had men naar den heer
van Weizen geluisterd. Niettemin moest de
oude kwestie of al dan niet te adresseeren
was in zulke aangelegenheden nog even
worden aangesneden, zij het gelukkig in
het kort. en kon wethouder van Stralen
niet nalaten deze politieke zet nog even
politiek af te maken; zekerheid voor alles.
Het resultaat van het lied? Behalve de
voorsteller niemand voor!
Daarop volgde een les in het Neder-
landsch. met den heer Vallentgoed als
leerkracht.
Hij noemde het woord ..ommekomst" mid-
dcleeuwsch en ongelijk had hij niet. Een
handig gevonden oplossing omtrent het ge
bruik gaf de heer Manders. toen hij er op
wees. dat het loon der kweekelingen bij het
lager onderwijs ook middeleeuwsch was!
Maar het gaat nu eenmaal niet anders.
Het was even een komisch intermezzo.
Oudergewoonte ging het saneer'ngsplan
voor het complex Kraaierstraat, om het
maar kort te zeggen, er zonder slag of
stoot door. Zooiets pleegt in de commissies
te worden afgedaan; op zich zelve een
goede gewoonte, doch alleen maar jam
mer, dat op die wijze niet meer is te be
reiken!
En daarop volgde de hoofdschotel van
het raadsmenu, waarop wij reeds even zin
speelden: de voorstellen om de opcenten op
de personeele belasting van 100 te bren
gen op 135. Zooals bekend was deze materie
een week aangehouden om te onderzoeken
of aanhouding tot de behandeling der be
grooting in Februari niet mogelijk zou zijn.
De gansche Raad was voor de aanhouding,
zoo deze mogelijk was en eveneens het col
lege van B en W. En dat is logisch, want,
dc heer de Reede zei het zoo terecht, door
een accidenteele behandeling buiten de be
grooting om zou de Tuggegraat van de be-
grootingsbehandeling worden gebroken De
begrooting is nu eenmaal bij uitstek de ge
legenheid om de financieele positie der
gemeente in haar geheel te bezien Eén
moot en dan nog wel zoo'n belangrijke moot
daaruit te lichten, ontneemt aan de be-
grootingsbehandeling grcotendels den zin.
Het is daarom te billijken, dat u den
Raad alles is geprobeerd om tot uitsl te-
geraken en in dit opzicht kunnen wij ons
net vasthoudend verzet van den heer Bee
kenkamp begrijpen. Maar deze heer beging
de fout door den voorzitter daarover
HET SPOORWEGONGELUK
IN BRAZTT,»fc.
Uit Rio de Janeiro wordt gemeld 50
personen den dood gevonden hebben bij
het spoorwegongeluk van eergisteren.
De meeste lijken zijn zwaar verminkt,
zoodat identificatie der slachtoffers moei
lijk is.
later zoo juist gekapitteld om het voor
te stellen, alsof B. en W. in hun verzoek
aan de inspectie der belastingen een wei
gerend antwoord als in den mond hadden
gegeven, waar zij liever directe behande
ling zagen. Dat kon hij niet bewijzen en
verzwakte direct zijn positie. En daarne
vens, wat kon hij stellen tegenover de vele
bezwaren tegen uitstel, waaraan voor de
gemeente groote risico's verbonden kunnen
zijn? Men vergete niet, dat als tenslotte
door het uitstel de verhooging onmogelijk
zou blijken, hoe dan ook. de gemeente-
begrooting een gat van ruim 80.000 gulden
zou aanwijzen en hoe dat gat dan te dich
ten? De heer Beekenkamp kon daartegen
over slechts stellen een verzekering, hem
op het departement van financiën gege
ven, waarover hij echter niet mocht uit
weiden... Het was al heel pover tegen
over het geweldige risico der gemeente en
wie zal zich verbazen dat de raad daarom
het risico niet durfde aanvaarden en B. en
W. volgde inzake directe behandeling. In
middels was over de uitstelkwestie al weer
een uur verpraat!
Daarop volgde des avonds de behande
ling zelve. Daarbij bleek al ras. dat alleen
de A. R. fractie bezwaren had. Overigens
voelde de Raad. dat noodgedwongen wel
moest worden meegegaan, wilde men het
college niet in ongelegenheid brengen. Het
is best mogelijk, dat er andere middelen
zijn om de begrooting sluitend te maken,
doch wie kan dit beoordeelen. zoolang er
geen voorstellen daartoe bekend zijn? En
dus absoluut niet te beoordeelen is, of die
voorstellen een kans zouden maken? Zon
der met concrete voorstellen tegenover die
van het college te komen, was het een
verzet tegen de bierkaai en de Raad heeft
dat. uitgezonderd de A. R.-fractie, unaniem
gevoeld en ja gezegd. Wat bleef anders
>ver?
Als pleister op de wonde mag men zeg
gen. dat wethouder Verweij een zeer aan
nemelijke verklaring heeft gegeven, waar
om de begrooting zoo laat is in onze Sleu
telstad. Daartegen is dan ook niet meer
geopponeerd. Dat niettemin spoediger af-
komen gewenscht is. staat evenzeer buiten
kijf. Misschien zullen B. en W. na deze on
dervinding toch nog wel een middel vin
den voor de toekomst!
Intusschen deed het verzet der heeren
Beekenkamp en Knibbe reeds eenigszins
zien. waarop wij ons bij de begrooting
mogen spitsen: een zuiver politiek steek
spel! Zooals gezegd, er zijn immers verkie
zingen op komst? En het was speciaal de
heer Knibbe, die hierbij zijn eigenlijke
Maidenspeech hield, die daarvan oorzaak
was. Een gelukkige greep was dit niet. Het
is mooi oin met bezuinigingsmotieven te
komen, doch dan moet men met concrete
cijfers komen!
Waar deze volledig ontbraken, had wet
houder Verwey al zeer gemakkelijk spel,
aoch daarnevens dient erkend, dat hij op
zijn bekende ruiterlijke wijze de situatie
der gemeente naar zijn zienswijze eerlijk
toelichtte! Slechts met de uiterste inspan
ning kon de begrooting sluitend worden
gemaakt en hoe kon nu worden gespecu
leerd op onbekende bezuinigingsmogelijk
heden?
Het politieke debat over den steun aan
werkloozen etc. laten wij gaarne rusten,
dat ligt niet op onzen weg, den weg der
ract sche beschouwing.
De heer de Reede liet nog doorscheme
ren, dat men wel eens niet ver genoeg kan
gaan met deze voorstellen die Leiden
nog altijd laten onde'- de laagste gemeen
ten maar een juist oordeel is nog niet
te vellen, buiten de begrooting om! Het
was wel een tegenhanger
Tenslotte kwam de heer Knibbe nog met
een voorstel slechts de opcenten met 20 te
verhoogen. Het wa^ zuiver will'h""
i.omen, een slag n de lucht en werd dan
~ok afgewezen met slechts zijn fracti: ee-
nooten voor.
Wie nu echter zou denken, dat de begroo-
ling gesneden koek zal zijn. vergist zich
degelijk. Verkiezingen in zicht, men weet
het
Het slot was het venters-concept De
noodzakelijkheid dwong tot ingrijpen en
beperking. Daartegen was dan nn>* geen
^"chte de K'••be
'oor d" .-.-x-.4- - --- -?nc «is
doch - ijj bel ond°re"c uit
de kan wilde herben, bereikte hij niete Hij
heeft parlementair nog veel te leeren!
Zoo was het einde van de laatste zit
ting van 1938.
