H.CANDERSEN.
LEID5CH DAGBLAD - Derde Blad
Donderdag 15 December 1938
K.L.M.-pleidooi voor Leiderdorp
PARLEMENTAIR OVERZICHT
Ha of De ft u roper
Minister verbood echter de brochure uit te geven
Vele bezwaren tegen Schiphol
GEZONDHEID!
LEVENSLUST I
I REISBURI
Wij lWen in de N. R. Crt.:
Onlangs zou een brochure, samenge
steld door de K.L.M., over het vlieg-
veldvraagstuk worden uitgegeven, welke
brochure getiteld was: „Waarom en
waar een centrale luchthaven?" Toen
reeds eenige duizenden exemplaren wa
ren gedrukt, maar nog niet tot ver
spreiding was overgegaan, is van verder
drukken en verspreiden afgezien op
dringend verzoek van den minister van
waterrtaat. Dit verzoek van den mi
nister, dat gezien den invloed van dc
regeering op de luchtvaartmaatschappij
beetfiouwd kan worden als een op
dracht, vindt ongetwijfeld zijn aanlei-
hierin, dat de brochure een klem
mend. pleidooi is voor de vestiging van
een centrale luchthaven nabij Leider
dorp en dat daarin tegen het promo-
veeren van Schiphol tot centrale lucht
haven verscheidene ernstige bezwaren
worden geuit, zoodat de brochure
Inhoudende het standpunt van de di
rectie van de K. L M. en haar mede
werkers in tegenspraak is met het
voorstel van de regeering om de Am-
ster damsche luchthaven tot centrale
voor het land te maken.
Kj de vernietiging van de oplaag zijn
eenige exemplaren van de brochure ge
spaard, waarvan een in onze handen
Is gekomen. Met het oog op het zeer
groote landsbelang dat hier in het spel
is, meenen wij niet onjuist te doen door
het voornaamste van den inhoud van
deze brochure mede te deelen. Het be
hoeft wél geen betoog, dat van de zijde
van de K. L. M., die zich loyaal hield
aan het verzoek van den minister, ons
het bestudeeren van deze brochure niet
is mogelijk gemaakt.
WAAR MOET DE LUCHTHAVEN
KOMEN?
Na eenige algemeene opmerkingen be
treffende de voordeelen van een centrale
luchthaven, wordt dë vraag gesteld: waar
moet die centrale luchthaven komen? Ver-
Wijzende naar de plaatselijke belangen,
v.ordt hieromtrent in de eerste plaats ge
zégd. dat het voor de exploltante alleen van
belang is, dat deze centrale luchthaven ge
schikt is om op de meest economische wijze
alle passagiers, post en vrachtgoederen,
welke Nederland heeft af te zenden of te
ontvangen, ter plaatse te verzamelen of
van daaruit te distribueeren.
..Deze haven kan aldus de brochure
lot groot voordeel van Amsterdam in de
nabijheid van deze stad liggen, doch de be
langen van Rotterdam zouden daarbij wor
den verwaarloosd". Daarna wordt gezegd,
dat hetzelfde voor Amsterdam zou gelden,
Indien de centrale luchthaven bij Rotter
dam zou komen.
„De belangen zoo citeeren wij op
nieuw de brochure van een dezer beide
steden zouden in elk geval geschaad wor
den zoomede de belangen van Nederland
en van de exploltante, indien een van deze
oplossingen gekozen werd".
LEIDERDORP. DE IDEALE PLAATS
Met vette letters wordt dan gezegd:
„Logischer komt ons het voorstel voor,
om niet alleen de belangen van deze
twee steden in het oog te houden, doch
deze tweede steden te beschouwen, als
de voornaamste deelen van één groote
hoefijzervormige stad, die de gemeen
ten Amsterdam, Haarlem, dc bollen
streek, Leiden, Wassenaar, Den Haag.
Delft en Rotterdam omvat (waarbij
Utrecht als kruispunt van spoor- en
wegverkeer ook een rol kan spelen), en
dan een centrale vlieghaven aan te
leggen op een zoo gunstig mogelijk ge
legen punt te midden van deze snel
aangroeiende hoefijzervormige stad".
Deze gunstige plaats wordt Leiderdorp
geacht, vooral ook omdat de rijtijden
van Amsterdam en van Rotterdam
daarheen ongeveer gelijk zijn. „Leider
dorp aldus citeeren wij voldoet
op ideale wijze aan de verkeerstech
nische, zoowel als aan de vliegtechni
sche eischen".
Voorts wordt er nog op gewezen, dat
het grootste deel van de passagiers van
de K. L. M. reizigers zijn, die per vlieg-
tuig verder trekken zoodat het er voor
hen heelemaal niet op aankomt, dat
het vliegveld niet vlak bij een groote
stad ligt. Wijzende op de toeneming
van de bevolking, voorspelt de brochure
dat het „hoefijzer" zich naar binnen
*al verbreeden. zoodat het centrale
vliegveld te Leiderdorp dus steeds dich
ter bij de groote en kleine gemeenten
komt te liggen. De omgeving moet
echter vrij gehouden worden van be
bouwing en de verkeerswegen moeten
aan de hoogste eischen voldoen.
Bij de actie voor Amsterdam, aldus de
brochure, wordt gewezen op de vele kosten,
die aan Schiphol zijn besteed en wordt ook
gewezen op het feit, dat de rijtijd naar
Leiderdorp langer zal zijn dan naar Schip
hol. Deze langere rijtijd is 15 a 20 minuten,
tegen welk nadeel staat, dat men het voor
deel krijgt van een geperfectionneerd ver
voer. terwijl de vliegtuigen hun tochten
sneller zullen maken, doordat Rotterdam
niet behoeft te worden aangedaan.
Hierna wordt uiteengezet, dat de Rotter-
damsche belangen door een centrale ha
ven bij Leiderdorp niet belangrijk worden
geschonden, waarbij gewezen wordt op de
mogelijkheid tot opvoering van de fre
quentie der diensten, op het voordeel van
opheffing van pendeldiensten en het ver
vallen van tusschenlandingen.
ZWAARTEPUNT-BETALINGEN.
De samenstellers van het geschrift heb
ben berekeningen gemaakt om te komen
tot de zwaartepunt-bepaling van de be
volkingen van Amsterdam, Haarlem. Leiden
Den Haag. Delft, Rotterdam, Dordrecht,
Gouda. Utrecht en Hilversum, welk zwaar
tepunt iets ten Westen van Alphen Is ge
legen. Bij de bepaling van het zwaartepunt
van de bevolkingen dezer gemeenten mèt
de omringende plaatsen, komt men prac-
tisch op dezelfde plaats terecht. Bij de
zwaartepuntbepaling van de zuivere inko
mens van de bevolkingen dezer steden komt
men slechts enkele kilometers ten Noorden
van het punt bij Alphen. Tenslotte Is nog
een berekening gemaakt, gebaseerd op het
aantal inwoners van genoemde plaatsen,
boven de 25.000 inwoners, vermenigvuldigd
met de afstanden van deze plaatsen tot
Schiphol en Leiderdorp, waarbij dan blijkt,
dat het zwaartepunt meer naar het Noor
den is verplaatst, maar toch nog 14 K.M.
ten Zuiden van Schiphol komt te liggen.
Aantrekkingskrachten om meer naar het
Noorden te gaan. dan Leiderdorp, zijn er
dus niet.
Het principe, waar het om gaat, is dat
Amsterdam, Den Haag en Rotterdam om
armd worden, hetgeen mogelijk wordt door
een vliegveld bij Leiderdorp.
Schiphol zou geschikt kunnen worden ge
maakt tot centraal vliegveld, maar dan
moeten de militairen er verdwijnen, die.
zooals de brochure zegt, er juist een nieu
wen hangar bouwen. Voorts zal de Natio
nale Luchtvaartschool er evenals de Aero-
club dienen te verdwijnen.
„Wij kunnen op goede gronden aanne
men zoo citeeren wij verder dat als
Schiphol aan Defensie wordt verkocht.
Rotterdam zich kan vereenigen met een
centrale luchthaven bij Leiderdorp". Ge
wezen wordt daarna op het belang van
Den Haag bij een vliegveld te Leiderdorp
en op de voordeelen. die de postdirectie ziet
bij een centraal vliegveld op genoemde
plaats, hetgeen de snelheid van distributie
ten goede zal komen.
LEIDERDORP EEN LANDSBELANG.
Nader wordt dan getreden in den tegen
stand van Amsterdam. Hierover wordt o.a.
gezegd: .Het tegenwoordige geslacht Am
sterdammers zal het verdwijnen van Schip
hol als een zwaar gemis blijven voelen,
maar het is niet gewaagd te veronderstel
len. dat vele tot oordeelen bevoegden on
der hen, ofschoon het verdwijnen van
Schiphol hun aan het hart zal gaan. zich
realiseeren, dat het landsbelang mede
brengt, dat bij Leiderdorp een centrale
luchthaven komt".
Hierop volgt dan de uitspraak: „De
regecring zal een bevoordeeling van
Amsterdam en Schiphol niet als een
goed beleid kunnen beschouwen".
Voorts wordt omtrent den tegenstand van
Amsterdam nog opgemerkt, dat deze be
rust op het verliezen van een eigen lucht-
naven èn op het verliezen van Schiphol,
ais amusement. Dit laatste, zoo wordt be
toogd. mag geen invloed hebben: tenslotte
zal men dit amusement in nog grootere
fèate" vinden, door een kwartiertje verder
te rijden, wanneer Leiderdorp vliegveld is
géworden.
De locale bezwaren van Amsterdam mo
gen geen struikelblok zijn voor het plan
qni de juiste oplossing van het belangrijke
probleem te krijgen, die hierin bestaat, dat
ons land de luchthaven Holland krijgt,
waarin de belangen van de groote bevol
kingscentra ten volle zullen worden be
hartigd.
Hierop volgt, met vette letters, de wensch
„Mogen den minister kracht en vooruitzien
de blik gegeven zijn, om een beslissing te
nemen, welke door deze generatie nooit vol
doende zal kunnen worden gewaardeerd"
„De voordeelen zullen volgende genera
ties, en elke volgende generatie in meer
dere mate, ten goede komen".
In een hoofdstuk getiteld „de Randstad
Holland" wordt verder geborduurd op het
thema, de hoefijzervormige stad. Daarbij
wordt o.a nog opgemerkt, dat de vier groo
te steden binnen een straal van 40 K.M. van
Leiderdorp liggen en dat de hoefijzer vor-
m ge stad één derde van de geheele be
volking van Nederland bevat, terwijl het
o\ergroote deel van den Nederlandschen
handel ln haar geconcentreerd is. Het mo
derne wegennet maakt voorts, dat elke
plaats niet verder van het vliegveld Lei
derdorp zal liggen dan thans de wijken van
de wereldsteden Londen, Parijs en Berlijn
van elkaar verwijderd zijn. Amsterdam en i
Rotterdam zullen per bus in een half uur
van het vliegveld uit bereikt kunnen wor
den; wat dat betreft voldoet ook het rijks
wegenplan voor 1938 aan de eischen, die
aan de wegen naar het centrale vliegveld
Leiderdorp gesteld zouden moeten worden.
Tenslotte wordt nog in het kort de fi-
nancieele kant van het vraagstuk bespro
ken, waarbij gezegd wordt dat Leiderdorp
12 millioen zou kosten. In Schiphol zullen
evenwel nog vele millioenen gestoken moe
ien worden, om dit aan de eischen voor
een centrale luchthaven te laten voldoen.
Nadat dan nog gewezen wordt op de vijf
millioen. die komen te vervallen, omdat het
vliegveld bij Overschie er niet komt, be
sluit de brochure, dat de financieele kwes
tie voor het maken van een vliegveld bij
Leiderdorp geen moeilijkheden behoeft op
te leveren.
Tweede Kamer.
ECONOMISCHE ZAKEN.
(Van onzen parlementairen verslaggever)
Zooals gisteren nog gemeld, heeft mi
nister Steenbergen zijn beleid uitvoerig
verdedigd. Bij de replieken kwam de vraag
aan de orde of het blad van ds. Kersten
(De Banier)revolutionnair is. Onlangs
stond namelijk een boer terecht, die ver
zet had gepleegd tegen regeerings-ambte-
naren. Tot zijn verdediging was bijgebracht
dat de man het blad van ds. Kersten las,
waarin gestaan had: „Houdt de Regeering
van uw erf!" Ja zei de heer van der
Zaal, nadat de Minister op dat citaat had
gewezen ds. Kersten maakt de men-
schen revolutionnair. Maar deze riep.dat hij
die woorden natuurlijk niet letterlijk had
bedoeld
Ook over „Akkerbouw en Veehouderij"
hebben tal van afgevaardigden hun licht
laten schijnen, en ook hierbij werd uitter-
aard op verschillende maatregelen en ver
beteringen aangedrongen.
Eén daarvan, van meer dan één zijde
gevraagd, was de afschaffing der Kalver-
teelt-beperking. Maar de Minister wilde
daar (nog) niet aan. Hij vreest, dat die
maatregel een geweldige daling der
vleeschprijzen tengevolge zou hebben, en
kan er daarom niet toe overgaan. De Mi
nister bevestigde, dat er 8000 „zware var
kens" aan Duitschland zijn verkocht tegen
een behoorlijken prijs, maar hoe hoog die
prijs was wenschte hij in het openbaar niet
te verklaren. Hij heeft nog in het licht
gesteld, dat verschillende regelingen, op
den akkerbouw betrekking hebbende, goed
werken en bevredigende resultaten afwer
pen; ook inzake de rogge is er nu ver
betering merkbaar.
In de afd. „Visscherij" is de Kamer, tot
Vandaag, blijven stekèn.
VOOR VRIJDAG 16 DECEMBER.
Hilversum I, 1875 en 415,5 M. Algemeen
Programma, verzorgd door de NCRV 8,00
Schriftlezing, meditatie 8.15 Berichten, gra-
mofoonmuziek (9,30—9.45 Gelukwenschen)
10,30 Morgendienst 11,00 Gramofoonmu-
ziek 11,20 Cellovoordracht met pianobege
leiding en gramofoonmuziek 12,00 Berichten
12.15 Zang met pianobegeleiding en gramo
foonmuziek 12,45 Gramofoonmuziek 1.30
„Quintolia" en gramofoonmuziek 2,002,55
Christ. Lectuur 3.00 Vervolg concert en gra
mofoonmuziek 4,00 Gramofoonmuziek 4,15
Zang met pianobegeleiding en gramofoon
muziek 5,00 Gramofoonmuziek 5,30 Koper-
Sextet en gramofoonmuziek 6.30 Berichten,
hierna: Causerie voor tuinliefhebbers 7.00
Berichten 7,15 Litteraire causerie 7,45
Gramofoonmuziek 8.00 Berichten ANP. her
haling SOS-Berichten 8,15 De Koninklijke
Zangvereeniging „Excelsior", het Reridentie-
orkest en solisten 9.40 Causerie „Gave en
opgave: Christus komt. bekeert U" 10.05 Be
richten ANP 10,10 Herdenking van „De
Groote Trek" <o.a. toespraak door Minister
Colijn) 11,00 Gramofoonmuziek 11,50
12,00 Schriftlezing.
Hilversum II, 301,5 M. 8,00 VARA 10,00
VPRO 10,20 VARA 12,00 AVRO 4,00
VARA 7.30 VPRO 9.00 VARA 10,40
VPRO 11.00—12.00 VARA 8,00 Gramofoon
muziek 8,05 Esmeralda (ca. 8.16 Berich
ten) 8,30 Gramofoonmuziek 10,00 Mor
genwijding 10,20 Gramofoonmuziek 11,00
Declamatie 11,20 VARA-orkest 12,00 De
Palladiana (ca. 12,15 Berichten) 12.45
Gramofoonmuziek 1,15 AVRO-Amusecents-
orkest 2,00 Het Lyra-Trio 2,40 Mode
praatje 3,00 Variété-programma 4,00 Gra
mofoonmuziek 4,30 Orgelspel 5,00 Voor de
kinderen 5,30 Gramofoonmuziek 6.00 De
Ramblers 6,28 Berichten 6.35 Letterkun
dig overzicht 6.50 Gramofoonmuziek 7.00
VARA-Kalender 7,05 Causerie „Nog enkele
Fransche caricaturisten" 7.23 Berichten ANP
7.30 Toespraak over Weldadigheidspostzegels
7.35 Causerie „Wat en hoe geloven wij?"
8,00 Cello en piano 8,30 Gramofoonmuziek
8,40 Causerie „Advent en Kerstmis ln Zwitser
land" 9,00 VARA-Strljkorkest en soliste
9.45 Declamatie 10,00 Fantasia 10,30 Be
richten ANP 10,40 Avondwijding 11.00
Pianoduetten 11,30 Jazzmuziek (gr.pl.)
11,55—12,00 Gramofoonmuziek.
Droitwich 1500 M. 12.10 Orgelspel 12.35
George Elrick en zijn orkest 1.20 Causerie
„Empire Exchange" 1,352.20 Piano, viool
en cello 2,45—3.05 Gramofoonmuziek 4.35
I Causerie „Prelude to Christmas" 4.50 Gra-
1 mofoonmuziek 5.20 Het Norbert Wethmar
Trio 5,40 Het Willie Walker Octet 6.20
Berichten 6.45 Pianovoordracht 7.05 Par
lementair overzicht 7,20 Uit Amerika Bobby
Hackett en zijn Band 7,50 Intelligentie-Test.
8,20 Radiotooneel met muziek 9.00 De
BBC-Zangers 9,45 Juridische causerie
11.50—12.20 Dansmuziek (gr.pl.).
Radio-Paris, 1648 M 9,00, 10,00 en 11,20
Gramofoonmuziek 12,35 Zang 1.05 Gran-
ger-orkest 2,35 Zang 2.50 en 3,30 Gra
mofoonmuziek 3.35 Zang 3,50 Pianovoor
dracht 4,40 Gramofoonmuziek 5,25 Kamer
muziek 6,35 Cello en piano 6,50 Viola
d'amore en cembalo 7.20 Cantrelle-orkest
8.35 Pianovoordracht 8,50 Radiotooneel
10.50 Gramofoonmuziek 11,2012,50 Orkest-
vindt U op onze SKI-REIZEN naar:
Davos-Glaris 1 20.—
St. Moritz-Campfer 152.50
van 14-29 Januari 1939
REISBUREAU LINDEMAN N.V.
BREESTRAAT 151
Telefoon 604
llgSONF
4983
(Ingez. Med.)
concert m.m.v. solist.
Keulen 456 M. 5,50 Gramofoonmuziek
6.30 en 7.50 Amusementsorkest 11,20 Instru
mentaal concert 12,35 Omroepkleinorkest
I.30 Fabrieksorkest 2.20 Gevarieerd program
ma 3.20 Omroepkleinorkest 4.50 Kamer
muziek 5.50 en 6,30 Gramofoonmuziek
8.20 Leo Eysoldt 'met zfjn orkest en soliste
9,35 Omroeporkest en solist 10.05—11,20 Otto
Fricke's orkest en solisten.
Brussel 322 en 484 M. 322 M.: 12.20 Gra
mofoonmuziek 12,50 en 1.30 Omroepkleinor
kest 1.50—2.20 Gramofoonmuziek 5,20
Harpvoordracht 5,50 Gramofoonmuziek
6.20 Omroepdansorkest 7,20 Omroepkleinor
kest 8.20 en 9,25 Omroepsymphonie-orkest
10,3011.20 Jazzmuziek (opn.) 484 M.: 12.20
Gramofoonmuziek 1,00 en 1,30 Omroepsalon-
orkest 1.50—2.20 Gramofoonmuziek 5.20
Omroepsalonorkest en zang 6,35 Declamatie
en gramofoonmuziek 8,20 Gramofoonmuziek
8.50 Pianovoordracht 9,05 en 9,35 Gramo
foonmuziek 8,50 Pianovoordracht 9,05 en
9,35 Gramofoonmuziek 10.30 Omroeporkest
II,1511.20 Gramofoonmuziek.
Deutschlandsender 1571 M. 7,30 Het Ber-
lynsch Philharmonisch Orkest (opn.) 8,20
Radiotooneel 9.20 Berichten 950 Gamba
en cembalo 10,05 Berichten 10,20—11,20
Barnabas von Geczy en zijn orkest.
GEM. RADIO-DISTRIBUTIEBEDRIJF EN DE
R.O.V. RADIO-CENTRALE.
Voor Vr(jdag 16 December,
ie Programma: lederen dag van 824 uur
A.V.R.O., V.ARA. enz.
2de Programma: iederen dag van 824 uur:
Kro, Ncrv. enz.
3e Programma:- 8,00 Keulen 9,20 Parys
Radio 9.30 Radio PTT. Nord of div. 10.00
Parijs Radio 10.40 PTT. Nord or div. 11,20
Keulen 12.20 Brussel VI. 2.20 R. Danmark
of div. 2,40 Radio PTT. Nord of div. 4.20
Diversen 4.50 Droitwich 5,20 Brussel Fr.
6.20 Brussel VI. 6,35 Keulen 7,20 Droit
wich 7.50 Straatsburg of div. 8.20 Keulen
9.35 Brussel Fr. 10.20 Brussel VI. 10,30
Leipzig 11,20 Parijs Radio.
4e Programma: 8.00 Brussel VI. 9.20 Di
versen 10.35 London Reg. 12,35 Droitwich
1,20 London Reg. 5.20 Droitwich 6,40
London Reg. 7.20 diversen 8,20 Gramo
foonmuziek GRD, of div. 10,05 Droitwich.
Wyzlgingen voorbehouden.
CtfinfKt P. I B Boa 6 CapawJif
Onvervaard reed Hans, op zijn bok, de zaal binnen, galop
peerde over den looper tot vlak bij de prinses. Beleefd nam
hij zijn muts van zijn hoofd, stapte af en zei: „O, o, wat is
het hier ontzettend warm. Zoo iets heb ik nog nooit van mijn
leven medegemaakt. Hoe kunt U het in zoo'n benauwde zaal
uithouden?"
..Och' zeide de prinses, „U moet weten, dat ik jonge
haantjes aan het braden ben. En dat kan alleen, als de kachel
gloeiend heet is!" „Dat treft", zei Hans met een diepe buiging,
„dan kunt U meteen voor mij deze kraai braden!" Meteen
hield hij de doode kraai, die hij onderweg had gevonden,
omhoog. „Dat genoegen wil ik U wel doen", antwoordde de
prinses. „Maar U hebt misschien iets. waarin ik de kraai kan
braden? U moet weten, dat ik potten noch pannen bezit".
„O, daar ontbreekt het mij niet aan", riep Hans vroolijk uit.
„Hier is een beste braadpan, met koperbeslag". En met een
lachend gezicht hield hij den klomp omhoog en legde de
total er tn. „Dat zal wel voldoende zijn voor één maaltijd",
zéè de prinses. „Maar nu moeten we nog de saus maken.
Hoe doen wij dat dan?"
33
