CHIEF WHIP
BUITENLAND
ïmM
HET CADEAU NAAR „ZIJN" HART?
Geef „hem" zoo'n mooie zakformaat doos
van 50 Chief WhipExtra rookgenot en de
beste sigaret voor zijn gezondheid
DAMPO
RPOEL
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Vrijdag 2 December 1938
GRIEPen KOU
Algemeens Toestand
Naar een crisis
Buerckel over aankoop van
Joodsche eigendommen
Herdenking der stichting
van het koninkrijk
Politiek op katheders en
in scholen
en i
Smuts pleit voor eenheid
DAGBLADRECLAME
Von Ribbentrop Maandag naar Parijs
De Italiaansch-Fransche wrijving.
Von Ribbentrop zal Maandag a-s.
naar Parijs komen om de Fransch-
Duitsche verklaring te teekenen.
Nu Daladier in de slaking overwinnaar
ls gebleven, acht men den tijd daarvoor
ryp.
Opmerkelijk is dat de Franseh-Italiaan-
sche wrijving juist nog toeneemt. De Ita-
liaansche pers steunt zijdelings de actie
in het land Zoo zegt de „Regime faseista"
dat Italië zijn eigen eischen voor heden en
toekomst zonder uitzondering handhaaft.
De Kamervoorzitter heeft de afgevaardig
den, toen zij ..Tunis" riepen, onmiddellijk
tot de orde geroepen, maar het nationale
gevoel laat zich niet tot stilstand brengen
door het geluid van een bel De uitroepen
moeten beschouwd worden als recht-
streeksche. onwederstaanbare uitdrukking
van de stemming, die het geheele Italiaan
sche volk van heden bezielt.
De „Lavore faseista" zegt. dat het niet
gehouden ls tot dezelfde discretie als
Ciano Het blad geeft de „onrechtvaardig
heden" aan, die hersteld moeten worden,
als men prijs stelt op de Italiaansche
vriendschap. „De bezetting van Tunis door
Frankrijk in 1881 beteekende door de wijze,
waarop zij geschiedde, de diplomatieke
voorgeschiedenis en wegens de Italiaan
sche belangen, die reeds eerder ln dat ge
bied bestonden, een ernstig onrecht, dat de
Italianen nooit hebben vergeten. Wil men
met Italië bevriend zijn, dan moeten de on
rechtvaardigheden thans ongedaan ge
maakt worden". Het blad zegt tenslotte,
dat, hoewel het geen gezag heeft om dit
neer te schrijven, het toch de aandacht er
op vestigt, om aan te toonen. dat het hier
niet gaat om de diplomatieke en zelfs niet
de politieke verhouding tusschen beide
staten, maar om de moreele en psycholo
gische betrekkingen.
De Fransche bladen protesteeren een
stemmig tegen het Incident in de Italiaan
sche Kamer van Afgevaardigden, waarbij
j geroepen werd: „Corsica, Tunis en Savoye".
In verband met een bezoek, dat de Ita
liaansche ambassadeur gistermiddag aan
minister Bonnet heeft gebracht, schrijft de
„Journal": Bonnet kon slechts uiting geven
van de gevoelens van alle Franschen: in de
eerste plaats de verwondering over een be
tooging. die zoo ln strijd ls met alle gebrui
ken. en de nog grootere verrassing, toen
men vaststelde, dat deze betooging van te
voren georganiseerd was.
De „Epoque" levert kritiek op de politiek
van toenadering tot Duitschland. Het blad
schrijft: zou het niet logischer zijn te
trachten, in een groot defensief verbond
alle landen te groepeeren, die zich willen
verzetten tegen de Duitsche en Italiaan
sche hegemonie?
De „Populaire" is van dezelfde meening.
Om zich te verzetten tegen den onscheld-
baren druk van Italië en Duitschland, al
dus het blad. moet Frankrijk steunen op
Engeland en ook op Polen, de sovjet-unie
en Roemenië, op allen die eveneens door
dezen druk worden bedreigd.
De Berlijnsche correspondent van de
Journal schrijft:
Als de Duitschers werkelijk vastbesloten
zijn. de eventueele eischen van het Italië
van Mussolini ten aanzien van Fransche
gebieden te steunen, welke waarde kan
dan gehecht worden aan de verzekeringen,
die men ons wel op kwistige wijze wil geven
in de verklaring inzake de waarborging der
grenzen en non-agressie, welke von Rib
bentrop te Parijs zal komen onderteeke
nen0 Het is van belang, dat aan de Duit
schers ronduit wordt gevraagd, zich nader
te verklaren, alvorens over te gaan tot
onderteekening van een document, ten
aanzien waarvan wij wel het recht heb
ben te eischen, dat wij er de juiste waarde
van weten. Keurt Duitschland de Italiaan
sche eischen ten aanzien van Tunis goed?
Dat is de vraag en hierop zal men ons
moeten antwoorden.
4376
(Ingez. Med.)
BELGIË.
BETREKKINGEN MET BARCELONA
VERBROKEN.
Dreigt er toch een regeeringscrisis? Het
ls niet onmogelijk.
De moeilijkheden, die er reeds waren,
zijn n.l met een vermeerderd, die weer
klank heeft gevonden in het kabinet zelf.
Aanleiding was een rede van den minis
ter van financiën in de Kamer
Hij zeide o.a.. dat de staat niet meer uit
moet geven, dan hij inkomen heeft. Er
moet orde zijn in de uitgaven en de staat
mag met alle opgespaarde gelden opslor
pen. Ook moeten particuliere spaargelden
blijven bestaan, waaruit het initiatief van
handel en industrie voorkomt.
De minister verklaarde verder van oor
deel te zijn. dat de staat voorloopig niet
zijn toevlucht hoeft te nemen tot een lee
ning.
Hij wees op den vooruitgang, welken het
liberalisme in de 19e eeuw heeft gehad. De
minister gelooft niet. dat de gelelde econo
mie reeds resultaten heeft opgeleverd. Hij
weigert niet, rekening te houden met de
werkelijkheid, doch hij blijft voorstander
van economische vrijheid.
Uit naam van de socialisten antwoordde
Buset den minister en zeide. dat de regee
ring een deflatle-polltiek voert, welke de
socialisten niet wenschen De tijden van
het liberalisme zijn voorbij en thans heeft
men een technische revolutie in de produc
tie. welke problemen stelt, die door het
liberalisme niet kunnen worden opgelost.
Er moet dus een andere economische poli
tiek worden toegepast, indien men het ver
val van België wil tegenhouden.
Hierna is een kabinetszitting gehouden,
waarin men het niet eens ls kunnen wor
den.
Tijdens de bijeenkomst hebben de
ministers lang en breed gesproken over
de vraag of het nuttig zou zijn een
ministercrisis te veroorzaken, in ver
band met de meeningsverachillen, wel
ke zijn gerezen in den boezem der re-
geering zelf en tusschen parlements-
fracties inzake punten van het regee-
ringsprogramma, n.l. het vraagstuk der
werkloosheidsverzekering en de profes-
sioneele organisatie te zamen met de
economische regeling.
De regeering heeft zich afgevraagd of er
aanleiding was om een debat in het parle
ment uit te lokken over deze vraagstukken.
Het bericht over het terugtrekken van de
Spaansche diplomatieke vertegenwoordi
ging in België heeft de moeilijkheden nog
vermeerderd. De ministers zijn uiteenge
gaan zonder een beslissing te nemen en
zullen vanmiddag opnieuw bijeenkomen.
In welingelichte kringen gelooft men,
dat het moeilijk zal zijn een oplossing
te vinden en men verwacht, dat een
regeerlngs-crisls zal ontstaan.
Zooals uit bovenstaande reeds kort
blijkt, heeft de Spaansche minister Del,
Vayo medegedeeld, dat de Barcelona-
regeering haar ambassadeur te Bmssel
heeft teruggeroepen.
Dit besluit is. aldus heeft Del Vayo ver
klaard, genomen „met het oog op de vreem
de omstandigheden, waarin de Belgische
regrering kennis heeft gegeven van haar
bekrit, ccn handelsagent naar het door de
r;c'"tK'en beheerschte deel van Spanje te
linden"
De ambassadeur ls reeds naar Barcelona
vertrokken. Het consulaat te Antwerpen
tal de zaken der ambassade waarnemen.
Dan rug en borst flink met Dampo
inwrijven en Dampo diep inademen.
Wonderlijk zooals dat helptl
Does 30 et.
Tube 40 cl- Pot 50 cl.
4356
(Ingez. Med.)
De regeering heeft daarop besloten,
den Belgischen zaakgelastigde en den
consul te Barcelona onmiddellijk terug
te roepen.
DUITSCHLAND.
Bij decreet van den natlonaal-sociallsti-
schen gouwleider Buerckel, gedagteekend
30 November, en uitgevaardigd in overleg
met den rijksminister voor economie, Funk,
is het koopen van aan Joden toebehooren-
de eigendommen, of het doen Inschrijven
van hypotheken daarop verboden. Alle se
dert 9 November plaatsgevonden hebbende
verkoopen dezer eigendommen worden van
onwaarde verklaard.
In een oproep aan de natlonaal-socialis-
ten van het voormalige Oostenrijk licht
Buerckel dit decreet toe en zegt:
„Na de gebeurtenissen van November zijn
bij de bevolking, in het bijzonder van die
te Weenen, eigenschappen aan den dag ge
komen, die men gewoonlijk als „Joodsche"
karakteriseert Een aantal zoogenaamde
fatsoenlijke lieden trachtten Joodsche be
zittingen tegen belachelijke prijzen te koo
pen.
Volgens mij zijn deze „koopers" slechts
ploerten en „op geld beluste schooiers". Als
er uit deze verkoopen voordeel moet wor
den getrokken, dan kan dit slechts de ge
meenschap en geen particulieren ten goede
komen. Degene, die zich dus door oplich
terij meester maakt van een Joodsch eigen
dom, besteelt de gemeenschap". Dergelijke
verkoopen zullen worden geannuleerd en
wanneer er zich onder de functionnarlssen,
die deze in de ambtelijke registers hebben
ingeschreven, partijleden bevinden, zullen
deze uit de partij worden verwijderd.
TSJECHO-SLOWAKIJE.
Eerste bijeenkomst van het
nieuwe kabinet.
In de eerste vergadering van het nieuwe
kabinet heeft de minister-president, Beran,
het volgende verklaard: de nieuwe regee
ring heeft tot taak. den staat te beveili
gen en het nationale leven te consolidee-
ren. Deze taak wil zij door oprechte samen
werking der Tsjechen, Slowaken en Roe-
thenen vervullen. Eén in het leger, vol
komen één ln de bultenlandsche politiek
en ln het streven naar vriendschappelijke
betrekkingen met alle naburen, zijn en zul
len wij ook één zijn in al het overige, waar
het belang van den staat dit verelscht.
De ministerraad koos vervolgens twee
plaatsvervangers voor den minister-presi
dent, t.w. den minister van landsverdedi
ging, generaal Syrovy en minister Sidor.
ZUID-SLA VIË.
In geheel Zuld-81avlë ls gisteren de twin
tig Jaar geleden uitgeroepen stichting van
het koninkrijk der Serven. Kroaten en Slo-
venen herdacht.
De Kroatische oppositie onthield zich.
Er is een algemeene amnestie afgekon
digd.
ENGELAND.
De organisatie van den
Nationalen vrijwilligen
dienst
In het Lagerhuis heeft de lord privy seal.
Sir John Anderson, een verklaring afge
legd betreffende den nationalen vrijwilli
gen dienst, waarbij hij in groote lijnen
aanduidde „welke maatregelen de regeering
besloten heeft te aanvaarden om te waar
borgen. dat het manschappenmateriaal en
dat der vrouwen georganiseerd wordt op
de meest doeltreffende en practische wijze
voor vrijwillege diensten aan den staat".
Na zeer zorgvuldig alle argumenten te
hebben afgewogen, die kunnen worden
aangevoerd voor of tegen, is de regeering
tot het besluit gekomen, dat een gedwon
gen registreering op het oogenblik niet
noodig of gewenscht is.
De eerste stap zal zijn de publicatie van
een handboek of gids, behelzende bijzon
derheden omtrent alle diensten, waarvoor
vrijwilligers noodig zijn voor de defensie
des lands, zoowel de militaire als de civiele
defensie, en een duidelijke aanwijzing ge
vende van het type mannen, die bereid zijn
en het geschiktst vrijwlUlgersdlensten kun
nen verleenen voor elk dezer defensie-on-
derdeelen.
Verder zal ook een volledige lijst ter be
schikking worden gesteld van alle sleutel-
verrichtingen, die van essentieel belang
zijn ln geval van een mobilisatie.
Er zal duidelijk gemaakt worden, dat de
personen, die voor deze verrichtingen ge
bruikt worden, het best den staat kunnen
dienen door te blijven bij het werk, waar
voor zjj zijn opgeleid.
Bulten de gelederenvan deze personen
zal de regeering. tenminste ln de aanvan
kelijke stadia, recruten werven voor de ver
schillende defensiediensten.
Men stelt zich voor. dit handboek op zoo
groot mogelijke schaal te verspreiden en
het ligt in het voornemen om een exem
plaar aan ieder gezin ln het geheele land
te zenden.
Voorts zullen stappen gedaan worden om
onmiddellijk een organisatie van den na
tionalen dienst op te bouwen met plaatse
lijke comlté's ln het geheele land. „Ik
hoop", zoo vervolgde spr., „deze organisatie
omstreeks half Januari gereed te hebben
en wij stellen ons voor dan een gecoördi
neerde recruteeringscampagne te openen
voor alle verschillende diensten, waarvoor
vrijwilligers noodig zijn.
Wij stellen verder voor, dat de personen,
die vrijwilligersdiensten verrichten voor ze
kere soorten civiele diensten, uitgenoodlgd
zullen worden een meer bepaalde verplich
ting van contractueelen aard op zich te
nemen. Reeds bieden zich vrijwilligers aan
in zeer grooten getale en Ik heb de stellige
verwachting, dat door de geschetste mid
delen het volledige aantal, dat benoodlgd
j is, spoedig zal worden verkregen.
Wanneer deze voorstellen uitgevoerd zul
len zijn, zullen wij registers nebben van
alle ingeschreven vrijwilligers voor al de
verschillende reserve-, hulp- en civiele
defensiediensten, registers van hen, die
aangewezen zijn als reserves voor de ver
schillende diensten en een register van re
serves, die nog niet zijn Ingedeeld.
Hier eindigen onze plannen echter niet.
Wanneer dit land ln een oorlog betrokken
zou wordbn, zouden wij een volledig natio
naal register noodig hebben en om de vol
ledigheid er van te waarborgen zou dit
moeten worden opgesteld onder dwingende
bevoegdheden.
Het vitale verschil tusschen vooroorlog-
sche eischen en oorlogseischen is, dat het
ln een oorlog van essentieel belang is onze
hulpbronnen in hun geheel te controlee
ren en te ordenen. Voor dit doel zou een
registratie alleen van vrijwilligers niet vol
doende zijn en het zal noodzakelijk zijn
een universeel register op te stellen.
Spr. deelde mede, dat een machinerie
wordt voorbereid om een dergelijk register
in korten tijd op te stellen in geval het
noodig mocht zijn.
EEN TUSSCHENTIJDSCHE
VERKIEZING.
BIJ de tusschentijdsche verkiezing te
Fylde (Lancashire), noodig geworden door
het overlijden van Lord Stanley, den mi
nister voor de dominions, ls de conservatief
kapitein Lancaster gekozen met 38.263
stemmen tegen 17.648 op den arbeiders-
candldaat. De stemverhouding is iets ten
gunste van de arbeiderspartij veranderd.
houd: De fractie had besloten alle Kamer
leden. zonder uitzondering bijeen te roe-
pen tot een vergadering. Vrijdagmorgen
tien uur in de Kamer te houden. Heteenl-
ge doel was van de regeering onmiddellij
ke bijcenroeping van de Kamer te verkrij
gen Het initiatief van de fractie is reeds
geslaagd. De minister-president heeft me
degedeeld. dat de buitengewone zitting van
het parlement op 8 December zal worden
heropend. De vergadering van Vrijdag
heeft bij voorbaat haar doel bereikt en
geen zin meer. De fractie dankt de talrijke
leden, die reeds hebben medegedeeld voor
nemens te zijn de vergadering van Vrijdag
bij te wonen of zich daar te doen verte
genwoordigen.
De vertegenwoordigers van de partijen
van de minderheid (bedoeld is de minder
heid, zooals die was samengesteld toen het
Volksfront nog intget was1 hadden echter
reeds besloten hun leden uit te noodigen,
de vergadering niet bij te wonen. Chlchery
voorzitter van de raicale fractie had me
degedeeld, dat ook de radicalen niet aan
wezig zouden zijn.
De socialisten mogen dus blij zijn. dat
Daladier hun een echec heeft bespaard!
Door zijn vastbeslotenheid heeft Dala
dier tal van aanhangers gevonden. De
premier is voornemens bij het begin van
het debat over de algemeene politiek de
kwestie van vertrouwen te stellen. Men
rekent op een meerderheid van 340 stem
men. De algemeene stemming strekt ten
gunste van de evenredige vertegenwoordi
ging. De radicale partij is daarvoor ge
wonnen en de minister-president zou zich
er mee hebben vereenlgd en er stemming
over vragen. Vervolgens zal de begrooting
worden behandeld. De regeering zal haar
kracht geven aan het alles beheerschende
vraagstuk van nationaal herstel Daladier
en Reynaud zijn van meening dat ln deze
richting moet worden voortgegaan in etap
pes en dat stuk voor stuk alle elementen
van den oeconomlschen en financieelen
toestand des lands onder oogen moeten
worden gezien.
ia steeds de voor-
deeliqsle I
Daarom en daar
om alleen kun
nen wij kwaliteits
naaimachines le
veren tegen zeer
gematigde prijzen
de generaal. Hoe ls het tegenwoordig met
Ierland gesteld? Het ls een land, dat tot
ln zijn fundamenten verscheurd is. Neen,
wij gaan het precendent van Ierland niet
navolgen Wij zullen onzen koers houden
om een krachtiger, vereenlgd Zuid-Afrika
op te bouwen op de grondslagen, die ge
legd zijn.
Generaal Smuts drong er op aan, dat het
Engelsch- en Afrlkaansch-sprekende volk
zou samengaan naar het leggen van den
eersten steen van het Voortrekkersmonu
ment te Pretoria, niet om het hart met
bitterheid te vullen, maar met dankbaar
heid voor wat tot stand ls gebracht sinds
de voortrekkers uitreden op hun groot
avontuur van vertrouwen. BIJ het monu
ment moet het vaste besluit genomen wor
den om te strijden, als nooit tevoren, voor
een grooter en veiliger Zuld-Afrlka.
Het ls niet gemakkelijk om verdraag
zaam te zijn. zoo zeide generaal Smuts,
doch verdraagzaamheid ls waard, dat er
naar gestreefd wordt. Men behoeft slechts
naar sommige naties in Europa te kijken
om dat te begrijpen. In dit land zijn men-
schen, die denken, dat wij een Engelsch
sprekend, of een Afrikaansch sprekend
Zuid-Afrika kunnen opbouwen. Dit ls alle
maal onjuist. Men is bezig met den op
bouw van een nieuwe natie uit de belde
rassen op de vrijheid en den status, die
men verworven heeft. De strijd van de
voortrekkers tegen Brittanlë en tegen de
Kaffers is ten einde. Brittanlë Ls thans,
zonder voorbehoud, Zuld-Afrlka's beste
vriend. Ook de Kafferoorlogen behooren
tot het verleden.
Er zijn echter menschen, die niet kun
nen begrijpen, wat er gebeurd is in de
laatste honderd jaar Zij willen den ouden
strijd voortzetten. ZIJ spreken nog over Im
perialisme waarvan men Smuts een
aartsondersteuner acht en over den
Kaffer als ernstig gevaar voor den Afrika
ner Deze menschen begrijpen niet, dat ds
oude strijd beslist ls. De nieuwe strijd ls
begonnen voor een nieuwe, vereenigde
Zuld-Afrlkaansche natie, die ons waardig
is en die veilig ls voor de komende geslach
ten.
Alléén: Breestraat 171
4426
(Ingez. Med.)
FRANKRIJK.
Het parlement
8 December bijeen
Minister-president Daladier heeft giste
ren aan journalisten verklaard, dat hij
voornemens ls. het parlement tegen 8 De
cember bijeen te roepen.
Het secretariaat van de socialistische
Kamerfractie heeft daarop een mededee-
ling gepubliceerd van den volgenden ln-
ITALIË.
Besluiten van den grooten fascistiachen
raad.
De groote fascistische raad heeft on
der voorzitterschap van Mussolini zijn
eerste vergadering gehouden in het 17e
fascistische jaar en de wetsontwerpen be
studeerd betreffende de vier provincies van
Llbye, die een Integreerend deel worden
van het Italiaansche koningrijk Tot de
voornaamste maatregelen behoort de In
stelling van een speciaal recht op Italiaan
sche naturalisatie voor de Mohammedanen
in deze provinciën. Ten aanzien van de
Libysche Sahara wordt niets gewijzigd.
Llbye behoudt zijn persoonlijke rechtssta
tus en financieele autonomie. De voor
Libye geldende voorschriften inzake vak
organisatie en corporaties worden tot de
nieuwe Libysche burgers in de vier kust
provincies uitgebreid. De groote raad heeft
voorts uiting gegeven aan zijn erkentelijk
heid Jegens maarschalk Balbo voor zijn
bemoeiingen tot kolonisatie van 20.000 boe
ren. Aan het einde van Januari komt de
fascistische raad opnieuw bijeen.
HERTZOG BEPLEIT CONTROLE.
Generaal Hertzog heeft ln zijn kieskring
een redevoering uitgesproken, waarin hl)
een oleidooi leverde voor het uitoefenen
van toezicht op de politieke bedrijvigheid
van predikanten, onderwijzers en ambte
naren. HU kondigde aan, dat desbetreffen-
de stappen zouden worden gedaan
De regeerlng, aldus Hertzog, kan niet
langer toestaan, dat onderwijzers, die hun
salaris van de regeering ontvangen, ver
deeldheid brengen tusschen ouder en kind,
tusschen ouder en ouder en „de sociale
betrekkingen bezoedelen". Predikanten ver
wikkelen zich in partijpolitiek, wetende,
dat dit verdeeldheid en ontevredenheid I
hun gemeenten doet ontstaan.
In Engeland, aldus spr., kunnen regee-
ringen komen en gaan. doch een nieuwe
minister vindt zijn geheele departement
achter zich, niet omdat alle ambtenaren
het eons zijn met de regeering, maar omdat
gevoelens van partijpolitiek n'et toegestaan
wordén tusschen belde te komen in het
functionneeren van de departementen.
Dit ls ook het geval geweest in Zuid-
Afrika. doch deze toestand bestaat niet
langer en de regeering kan. in het beling
van het land. de tegenwoordige ontwikke
ling niet dulden.
Hertzog zeide ln zün rede voorts nog
rassenpolitiek te betreuren, in het bijzonder
wanneer die zich voordoet onder het Afri-
kaansche volk in de landelUke gebieden.
De regeering zoo zeide hii is vast
besloten stappen te doen wanneer dat
noodig is, om de degeneratie van het
Afrlkanerdom te voorkomen".
ZUID-AFRIKA.
Generaal Smuts heeft te Winburg (Oranje
vrijstaat) een redevoering uitgesproken,
waarin hij een dringend pleidooi hield voor
de eenheid van Zuid-Afrika en waarin hij
de natie aanspoorde zich niet los te maken
uit het Brltsche gemeenebest, gelijk ln
sommige kringen is voorgesteld.
„Wij willen geen Ierland worden, aldus
oncentreer op het krachtigste
reclame-middel
TURKIJE.
Posthume hulde aan
Kemal Ataturk
Binnenkort zal ln de nationale vergade
ring een wetsontwerp worden Ingediend tos
eering van Kemal Ataturk. Het wetsvoor-
jstel behelst de volgende punten:
1. Kemal Ataturk zal eeuwig afgevaar-
I digde zijn van Ankara ln de nationale ver*
I gadering.
2. Zijn zetel in het parlement zal noon
aan iemand anders worden overgedragen'
3. Tijdens de bijeenkomsten van het huis
zal de naam van Ataturk het eerst wortwm
afgeroepen en alle afgevaardigden zul"u
opstaan en „preeent" antwoorden.
2—1
