TRIUMPH
ELTAX-BUS
BUITENLAND
GEEF MET
ST. NICOLAAS
'N MOOIE
DOOS
Er is w eer I
„Boek" S
50 STUKS
50 CENT
VIRGINIA
CIGARETTES
Van Berlijn naar Tokio
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Donderdag 1 December 1938
„HARMONIE"
Algemeene Toestand
Het conflict met
Columbia
Het kabinet—Syrovy
afgetreden
Besprekingen met Italië
Vragen in het Lagerhuis
VERBETERING DER
LEERLINGENSCHAAL
De Paus ziet nieuwe
gevaren
De beste verbinding
tusschen alle stadswijken
Hoe Codreanu en
anderen neergeschoten
werden
SPORT
THEOSOFISCHE VEREENIGING
NED. AFD.
Centrum Leiden.
Gisteravond hield het Centrum Leiden
der Theosofische Vereeniging Ned. Afci, een
openbare bijeenkomst in het Federatiehuis,
waarbij als spreker optrad dr. A. A. Prins
te Leiden met het onderwerp „Het Boed
dhisme".
Spreker begon met er op te wijzen dat
het Boeddhisme eigenlijk geen godsdienst
is naar onze Westersche begrippen, maar
een religie, een zedeleer, en levensbeschou
wing. en ethica en dat deze vorm ontstaan
is uit de godsdienstleer van Brahma, welke
door Boeddha hervormd werd.
Aangezien Boeddha leefde ongeveer zes
honderd jaar voor Christus en de teksten
eerst ongeveer tachtig jaar voor Christus
werden vastgelegd, is de leer gedurende
meer dan vijfhonderd jaar mondeling over
geleverd. zoodat niet nauwkeurig is na te
gaan in hoeverre deze teksten nog zuiver
de leer van Boeddha weergeven. Deze leer
verbreidde zich vanuit Voor- en Achter
indie over Thibet naar China en Japan.
Volgens deze leer is de onwetendheid, het
verkeerd begrijpen de grondslag van alle
kwaad, terwijl het nieuwe leven het resul
taat is van vroeger leven. Wie het Boed
dhisme aanhangt mag geen levend wezen
(mensch of dien dooden. mag niet stelen
of juister gezegd niet nemen wat niet vrij
willig gegeven wordt, geen verkeerde sexu-
eele "handelingen plegen, niet liegen of las
teren. gisn tweedracht zaaien en geen be
dwelmende dranken gebruiken en moet
tenslotte algemeene welwillendheid en ver
draagzaamheid betrachten.
Wie al deze dingen nastreeft zal het Nir
wana kunnen bereiken dat. gedacht wordt
als het land der gelukzaligheid, waarin het
leven echter niet te niet gaat.
Voorts vertelt spr. een en ander over de
monniken-orden, die niet alleen voor man
nen, maar ook voor vrouwen zijn ingesteld.
Zij die daarin worden opgenomen blijven
daar niet voor hun geheele leven. Zij heb
ben geen gezag over leeken. maar ver
klaren alleen de leer.
De Boeddhisten mogen geen wraakzuch
tige gedachten koesteren. Zij kennen ook
geen bekeering door dwang, maar beoefe
nen veel meditatie, daarin tot uiting bren
gende medelijden vreugde en vrede.
Spr. besloot zijn met groote aandacht
gevolgde voordracht met het voorlezen van
de Sutra van het groot-overlijden van den
Boeddha en wekte zijn toehoorders op. de
prachtige Boeddha-beelden, die zich alhier
in het Museum voor Volkenkunde bevinden
te gaan bezichtigen.
Fransch-Italiaansche wrijving.
Graaf Ciano heeft gisteren eén groote
rede gehouden over de crisis-dagen. Men
zie het 3de Blad. Veel nieuws bevat de rede
uiteraard niet, doch het is wel interessant
het Italiaansche licht eens te zien schij
nen over die dagen van spanning
De Duitsche pers is natuurlijk hoogelijk
ingenomen met Clano's verklaring, die de
as Rome-Beriijn volledig overeind houdt
Intusschen heeft zich nog een incident
voorgedaan.
De „Matin" meldt n.l. uit Rome, dat gis
teravond een groot aantal ministers en af
gevaardigden zich na afloop van de rede
van Ciano op straat begeven heeft om
Mussolini toe te juichen. Tot diep in den
nacht trokken talrijke betoogers door de
stad, steeds op maat roepend: „Wij willen
Corsica en Tunis".
De betooging ten gur.sie van de Italiaan
sche aspiraties in de Middellandsche Zee
is ook vermeld in het officieele verslag van
de vergadering van de Kamer van Afge-
vaardigen, waarin aan het einde van het
stenografisch verslag de volgende zin voor
komt: „De afgevaardigden verheffen zich
van hun zetels en juichen den Duce geest
driftig toe, roepend „Tunis".
Hetzelfde blad meidt voorts, dat sedert
gisterochtend in de fascistische organisaties
het parool de ronde deed, waar bij de par
tijformaties werden ultgenoodlgd. bij den
uitgang van het parlement en op de Piazza
Venezia 'onder de ramen van den Duce op
dezelfde wijze te betoogen.
Van Italiaansche zijde wordt te dezen
aanzien verklaard:
Het schijnt, dat slechts enkele jeugdige
betoogers eenige malen dezen kreet heb
ben geuit. De eenige optocht welke ge
vormd werd, was die van de afgevaardig
den, die zich naar de Piazza Venezia bega
ven om den Duce te huldigen, zooals zij
op den dag van de opening der Kamerzit
ting gewoonlijk doen.
De Fransche bladen leggen er den na
druk op, dat te Rome geen parlementaire
betooging kap plaats vinden, zonder dat
deze van te voren georganiseerd is.
Uit Rome wordt nog aan de „Journal"
gemeld: het staat, vast, dat sedert eenige
dagen onder de troepen en formaties der
fascistische partij een krachtige propagan
da wordt gevoerd om een atmospheer te
scheppen, die gunstig is voor de Italiaan
sche verlangens inzake Tunis. De afgevaar
digden, zoowei als de andere betoogers,
handelden op instructie. Daarom moet aan
hun betooging meer beteekenis worden ge
hecht dan de fascistische pers doet. Men
staat hier aan het begin van een van hoo-
gerhand georganiseerde campagne.
Aan de „Echo de Paris" wordt uit Rome
gemeld, dat reeds voor de zitting het- ge
rucht, de ronde deed, dat met den kreet
„Tunis" zou worden betoogd.
FRANKRIJK.
200 vliegtuigen per maand.
De minister van luchtvaart heeft in de
commissie voor luchtvaartaangelegenheden
een uiteenzetting gegeven, waarin hij
mededeelde, dat begin Januari a.s. maan
delijks 200 vliegtuigen zullen kunnen wor
den afgeleverd.
(In«ez. Med.)
4286
(Ingez. Med.)
WINKELCOMBINATIE „VEILIG KOOPEN"
Een vroolijke avond voor de jeugd.
De Winkelcombinatie „Veilig Koopen"
heeft gisteren in de groote Stadsgehoor
zaal aan een duizendtal kinderen een vroo-
lijken avond bezorgd door hen niet alleen
te vergasten op een alleraardigste poppen
kast- en goochelvoorstelling, doch door hen
bovendien in persoonlijk contact te bren
gen met Sint Nicolaas. die aan elk hunner
versnaperingen en een geschenk uitdeelde,
terwijl als ware dit alles nog niet ge
noeg nog een 200-tal extra-prijzen onder
hen werd verloot. ..Oom Bart" verzorgde de
poppenkastvoorstelling en voerde „De vroo
lijke geschiedenis van schoenmaker Elzen
draad" ten tooneele, waarmede hij een
uitbundig succes oogstte, evenals trouwens
met zijn goocheltoeren, die de jeugd wel als
toovenarij moeten zijn voorgekomen.
Het gebeuren op het tooneel werd afge
wisseld met het ten gehoore brengen van
Sinterklaasliedjes, die door de kinderschaar
uit volle borst werden meegezongen.
Wie de stemming in de zaal heeft mee
gemaakt, zal met ons getuigen, dat het
sucecs volledig was.
BELGIË.
Buitengewoon congres der werklieden
partij.
In verband met de stemming in den
Senaat en het besluit van Spaak om een
agent naar Burgos te zenden, heeft de
algemeene raad van de Belgische werk
liedenpartij besloten een buitengewoon
congres bijeen te roepen op 5 December
a.s., teneinde de Spaansche kwestie te be-
studeeren.
Tijdens aan het besluit voorafgegane
besprekingen heeft Vandervelde geweigerd,
zijn goedkeuring te hechten aan de politiek
der regeering.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het candidaatsexamen
rechten: de heer E. Ph. J. Bouman 'Den
Haag): voor het voorbereidend kerkelijk
examen: de heer L. J. G. Veenendaal Don
Haag' en de heer P. M. Mentzel (Rotter
dam).
STEDELIJK MUSEUM „DE LAKENHAL".
Recente aanwinsten.
Het stedelijk museum ,De Lakenhal" is
dank zij schenkingen en aankoop, de laat-
s.e maanden weer met eenige schilderijen
en voorwerpen verrijkt.
Onlangs schonk mej. C. Verhey van Wijk
een tweetal schilderijen en wel een gezicht
od de Vlietbrug door W. van der Nat, be
nevens een boschgezicht van den eveneens
Leidschen meester A. J. van1 Driesten. Aan
deze schenking voegde mej Verhey van
Wijk nog toe een empire vleugel, giraf-
model.
In het begin van November werd voorts
od een Londensche veiling verworven een
zeer fraaie flesch met graveerwerk van
W.llem van Heemskerck.
Deze aankoot) dient beschouwd te worden
a's een afronding van de reeds tamelijk
volledige verzameling glaswerk, grooten-
deels bestaande uit werk van dezen zoo
merkwaa'd'gen 17de eeuwschen Leidenaar
di" de gewoonte had om met fraaie krul-
le* ers toe-as elijke woorden te graveeren
on boeaien en flesschen.
De nieuwe aanwinst voert het opschrift:
We"doen en vrolijck sijn.
Het vermaarde Hollandsche
Bockbier is aangekomen I
Het zal als van ouds aan den
smaak van de meest ver
wende fijnproevers voldoen.
Meer dan ooit gaat de leuze op
„Proeft nu van 't edele nat
„Op Brabant's erf gebrouwen
„Drinkt het in de
„En 't zal U niet berouwen."
Drie Hoefijzers bier wil zeggen
„GOED BIER".
4302
(Ingez. Med.)
(Ingez. Med.)
DUITSCHLAND.
Rede van Hess.
Rudolf Hess heeft gesproken in Sudeten-
land Hij zeide o.a.: De wereld kan ons
nimmer onze vrijheid ontnemen, zij zal u
nimmer van ons kunnen afscheuren, daar
voor wordt gezorgd. Er wordt te meer voor
gezorgd, naarmate in het buitenland de
Churchilis, de Edens, de Coopers om ver
dere bewapening schreeuwen, opdat wij
nimmer meer aan hun genade of ongenade
worden overgeleverd. Hoe groot de moeite
en de offers voor onze verdere bewape
ningsversterking ook zijn. wij zullen ze
dragen, daar wij in moeilijke jaren hebben
geleerd, wat het beteekent zwak te zijn.
Hess besprak vervolgens het Joodsche
vraagstuk en zeide o.a. <jpt het in het be
lang van het Duitsch» volk is, dat zijn
goede eigenschappen niet vermengd wor
den met de slechte eigenschappen van
andere volken.
En het Joodsche ras heeft nu eenmaal
eigenschappen, welke tot de slechtste ter
wereld behooren.
Zooals bekend, heeft Columbia zijn ge
zant teruggeroepen. Van Duitsche zijde
verluidt nu daarover:
Op grond van een door den nieuwbe-
noemden gezant van Columbia, dr. Jaime
Jaramillo Arango en andere leden van het
Columbiaansche gezantschap verwekt inci
dent, heeft de rijksregeering zich genood
zaakt gezien de regeering van Columbia
méde te deelen, dat de nieuwbenoemde
gezant niet bij den Führer zou kunnen
worden ontvangen voor de overhandiging
van zijn geloofsbrief.
De rijksregeering heeft de regeering van
Columbia, in het belang der betrekkingen
tusschen het Duitsche Rijk en Columbia
den raad gegeven den zaakgelastigde Rafel
Roch-Schloss uit Berlijn terug te roepen.
De regeering van Columbia heeft harer
zijds intusschen medegedeeld, dat de
nieuwbenoemde gezant en de zaakgelastig
de op andere posten zullen worden be
noemd. Hiermede, aldus zegt men in
officieuze Duitsche kringen, is een in het
belang der Dultsch-Columbiaansche be
trekkingen betreurenswaardig incident op
een snelle en bevredigende wijze afge
wikkeld.
TSJECHO-SLOWAKIJE.
BERAN FORMATEUR VAN DE NIEUWE
REGEERING.
Het kabinet Syrovy is afgetreden, zooals
dat gebruikelijk is na de verkiezing van een
president der republiek.
Rudolf Beran is met de vorming van een
nieuw kabinet belast.
Chvalkovsky, aldus Havas, blijft minister
van buitenlandsche zaken.
De samenstelling der regeering zal trou
wens in hoofdzaak gelijk blijven.
EGYPTE.
Binnenkort zullen Italiaansch-Egyptische
besprekingen worden gevoerd teneinde tot
het sluiten van een overeenkomst van goede
nabuurschap te komen, in het bijzonder met
betrekking tot de grenskwesties in de Liby-
sche woestijn en de Soedan, de regeling
voor het brongebied van den Nijl en het
statuut voor de Koptische Kerk in Abessy-
nie. Volgens sommige bladen zou tevens de
mogelijkheid tot het sluiten van een niet-
aanvalspact worden onderzocht.
van h»; feit, dat de koning en de wningl*
zelf in Juni naar de Vereenigde Staten
zullen gaan.
Tenslotte heeft Chamberlain in antwoord
op hem gestelde vragen nog een verklaring
afgelegd waarin hij zeide:
De politiek der Britsche regeering lSi
zonder intrekking van een onzer vroegere
verklaringen, een luchtmacht op te bou
wen, die in staat is de bescherming des
lands, het behoud van onze handelswegen
en de defensie der Britsche overzeesche ge
bieden te verzekeren, evenzeer als te vol-
doen aan onzé internationale verantwoor
delijkheid en samen te werken bij de de
fensie van de gebieden onzer bondgenooten
in geval van oorlog.
De regeering beschouwt thans beperking
der bewapeningen door overeenkomsten als
een eerste etappe op den weg naar prac-
tische afschaffing. WIJ gelooven, dat de
stappen, die wij bezig zijn te nemen tot
versterking van onze luchtmacht, tot dit
doel zullen bijdragen.
In het Hoogerhuis.
In het Hoogerhuis heeft lord London
derry de Jodenvervolging in Duitschland
scherp gelaakt. Verder is gedebatteerd over
den Volkenbond. Hallfax zeide er trotsch
op te zijn, de verklaring van Smut® tot de
zijne te mogen maken, dat nog geen alter
natief van den Volkenbond als vredesstel-
sel was gevonden en dat de opheffing er
(Ingez. Med.)
(Ingez. Med.)
ENGELAND.
In het Lagerhuis hebben verscheidene
leden der oppositie-partijen den premier
gisteren gevraagd hoe hij er toe was ge
komen de invitatie voor een bezoek aan
Rome te aanvaarden, voordat hij zeker
heid had gekregen, dat de Italiaansche
interventie in Spanje en de bombarde
menten op Britsche schepen in Spaansche
havens zouden ophouden?
Chamberlain antwooidde laconiek dat hij
geloofde dat zijn bezoek ook nu reeds goede
vruchten zou kunnen afwerpen en op
eenige supplementaire vragen gaf hij geen
antwoord. Toen vroeg Henderson inlichtin
gen over de Grieksche graanschepen die
naar Palma opgebracht waren. Butler ant
woordde dat reeds uit Burgos bericht was
gekomen, dat een vergissing had plaats
gehad. De schepen waren nog niet vrij ge
laten, maar zouden het spoedig zijn.
De volgende vraag was of de premier te
Rome de kwestie van de bombardementen
op Engelsche schepen te berde zou brengen
en toen Butler oak deze vraag witde beant
woorden riepen verscheidene stemmen op
de eerste oppositiebank: „Wij willen hooren
wat de premier zelf zegt".
Chamberlain stond met een glimlach op
en zeide dat hij weigerde vooraf inlichtin
gen te geven over wat hij en lord Halifax
met de Italiaansche regeering zouden be
spreken.
Voorts heeft lord Halifax nog gesproken
over Hfet a.s. vertrek van Eden naar de Ver.
Staten Hij zeide, dat hoewel Eden voor het
oogenblik geen minster is, hij naar Ame
rika gaat met de meest volledige instem
ming en goedkeuring der Britsche regee
ring. „Ik twijfel er r.iet aan, aldus Halifax,
dat zijn bezoek aan de Ver, Staten in hooge
mate zal bijdragen tot de tot stand bren-
ging van een contact, zooals Runctman in
1935 heeft kunnen doen, toen hij minister
"an handel was".
Spr. verklaart er zeker van te zijn. dat
ieder lid van het Huis zich ten volle bc-
wu."' i van de buitengewone beteekenis
van een leemte zou laten, hetgeen een ge
weldige schade zou berokkenen aan het
menschdom en de wereld naar alle waar
schijnlijkheid zou laten zonder eenig rede
lijk middel van procedure. Overleg tus
schen de naties was volgens Hallfax thans
een gebiedende nodzakelljkheld in onze
beschaafde samenleving.
De Regering laat op het ogenblik 170.000
kinderen onderwijzen door meer dan 4000
onderwijzers, AAN WIE ZE NIETS BE
TAALT. - Welk weldenkend Nederlander
wil zulk een toestand bestendigd zien
De Regering kome ONVERWIJLD met
K. O. V.
4277 (Ingez. Med.)
Heden slaagde voor het eindexamen
ondcrv.ls k- -piano aan het Kon. Con
servatorium te Den Haag onze stadgenoot
F. Kraaneveld.
Onze stadgenoot de heer C. H. Ver-
sr.ey, slaagde aan het Conservatorium voor
muziek, te Den Haag voor het einddiploma
hoornspel.
De h:'r J. w. Henny is benoemd tot
onder-commandant van de Leidsche Bur
gerwacht.
Dezer dagen is het filiaal van de
stcomerij en ververij der NV Hoyer ver
plaatst van Korevaarstraat nr. 7 naar
Breestraat 65, waar het in een gemoderni
seerd milieu een passende hulsvesting vond.
Maandag is een v leg.u e de Condor van
Temcelhof (by Berlijn) ver .okken naar
Tokio en daar gistermiddag zeari-lveerd.
Met vijf man personeel en één passagier
aan boord heeft het den afstand van on
geveer 14000 K.M. in 46'/i uur (42 vlieguren)
afgelegd. De gemiddelde snelheid per uur
bsdroeg 330 K.M Naar het Dui sche
Nieuwsbureau meldt kan on grond van deze
tijden erkenning van records voor de af
standen Berlijn—Tokio en BerlijnHanoi
worden aangevraagd.
Goring heeft het vliegtuig een bood
schap voor het Japansche volk meege-
.ven waarin ca gewezen wordt ou den
gemeenschappelijken strijd tegen het
bolsjewisme. De Duitsche vliegers zijn
boodschappers van het geheele Duitsche
volk en zij toonen dat de afstand tusschen
de beide bevriende naties korter is ge
worden.
VATICAAN-STAD.
In een toespraak tot door hem in audiën
tie ontvangen jonggehuwden heeft de
Paus woorden gesproken, die allerlei com
mentaar wekken te Rome. De Paus zeide:
„Wij vragen u te bidden voor de uitvoe
ring der zeer bijzondere voornemens, die
wij niet hadden vóór de geestelijke oefe
ningen, waaraan wij thans deelnemen,
want wij waren toen niet op de hoogte van
zekere dingen, die zich op dit oogenblik
voordoen en die ons bedreigen. Bidt voor
de voornemens van den Paus en gij zult
gebeden hebben voor het welzijn, niet al
leen van zielen, maar van de geheele kerk"
In kringen te Rome oppert men allerlei
veronderstellingen betreffende de werke
lijke beteekenis van deze woorden van den
Paus over nieuwe gevaren, welke de kerk
bedreigen.
(Ingez. Med.)
ROEMENIË.
Omtrent den dood van Codreanu wordt
officieel nog medegedeeld, dat gisternacht
verscheidene strafgevangenen van Rimnlk-
Sarat naar de militaire gevangenis van
Jilava bij Boekarest zouden worden overge
bracht.
Op den weg tusschen Plojesti en Boeka
rest werd de auto, waarmede de gevange
nen vervoerd werden, aangevallen door on
bekenden. Bij deze gelegenheid trachtten de
gevangenen te ontvluchten.
De begeleidende gendarmes openden het
vuur en doodden in totaal 13 strafgevange
nen, onder wie de leider der vroegere IJze
ren Garde, Codreanu, voorts Constantl-
nescu, Caranatsje en Belimatsje, die In De
cember 1933 den toenmallgen minister-pre
sident, Duca, vermoord hebben.
De overige doodgeschoten negen gevange
nen waren veroordeeld wegens moord op
het vroegere prominente lid der IJzeren
Garde, Stelescoe, die uit de organisatie was
getreden.
De gedooden zijn reeds gisteren ter aarde
besteld.
De IJzeren Garde beschuldigt de regee-
Ing van opzet en moord!
De inspecteur-generaal van de gendar-
nerie heeft order gegeven, zoo krachtig
mogelijk op te treden, terroristen neer te
schieten en de orde ten koste van alles te
handhaven. Iedere gendarme, die aa"e.^
om te schieten, zal gestraft worden. Veie
arrestaties zijn reeds verricht.
IJSHOCKEY.
NEDERLAND NAAR DE WERELDKAMPIOEN
SCHAPPEN IN ZWITSERLAND.
Naar wij vernemen, zal Nederland deelneaieh
aan de wereldkampioenschappen ijshockey, wei*
van 312 Februari a.s. te Zürich en Bazel zui
len worden gehouden.
2-1
