STADSNIEUWS
79sie Jaargang
VRIJDAG 25 NOVEMBER 1938
No. 24131
Koning Leopold betuigt
Zijn dank
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Uitwisseling van telegrammen
Dit nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD
verwacht
Ontheffing
winkelsluitingswet
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons BLad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertcntles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco - per post f. 2:35 per 3 maanden 4- portokosten.
(voor binnenland f.0.80 per 3 mnAJ,
VER. TOT BEVORDERING DER
BOUWKUNST.
Siameesche bouwkunst, zeden en
gewoonten.
Voor bovengenoemde vereeniging sprak
gisteravond de heer L. D. Petit, secretaris
jan de Vereeniging Oost-West te Amster
dam over ..Siameesche bouwkunst, zeden
en gewoonten" toegelicht door een groote
serie lichtbeelden.
Na een openingswoord van den voorzit
ter, den heer C. Ponsen begon spr. met er
on te wijzen, dat het zoo jammer ls, dat
«Ij ln Siam zoo weinig Hollanders meer
aantreffen in tegenstelling met vroeger,
toen er een bloeiende nederzetting was van
de Oost-Indische Compagnie, welke daar
groote gebouwen had gevestigd waarvan
thans nog de fundamenten worden gevon
den siam is een land van de grootte als
frankrijk; er waren voor eenige jaren,
toen spr. het land bezocht, slechts 24 Hol
landers gevestigd.
Spr. nam zijn gehoor mee op reis door
dit wonderlijke koninkrijk, een Boeddhis
tisch land met prachtige tempels en palei-
jen. De hoofdstad Bangkok ls bij het bin
nentreden een Europeesche stad met een
station door een Duitschen architect ge
touwd. Ook de straten in de omgeving zün
alle Europeesch en vallen op door hun
typischen arcadebouw. waardoor het lijkt of
öe straat uitstorven is, doch de winkels
i onder de luifels gevestigd. Over een der
linalen lag een typische oud-Hollandsche
ophaalbrug zooals men ze hier te lande
noeger overal aantrofdit ls nog een over-
iifsel van de Hollanders uit vroeger jaren.
Bangkok zelf lijkt een Chlneesche stad;
s handel wordt gedreven door Chlneezen.
-gezien de Siamees als goed Boeddhist
n handel mag drijven en in zijn onder-
-ud voorziet door landbouw, in het bij
der door de rijstcultuur. Hiervoor wordt
gebruik gemaakt- van de primitiefste
iddelen als waterraderen uit bamboe en
molens. De velden liggen alle horizon-
zoodat de bevloeiing uitgebreide maat-
-len vraagt.
In de straten van Bangkok troffen ons
Afschillende monumenten, waaronder een
»r mooi monument voor de gevallenen in
ien wereldoorlog, toen Siam aan de zijde
(er geallieerden ten strijde trok. De solda
len deden in hoofdzaak dienst als Roode
Kruissoldaten achter het front doch kon
den de temperatuur en het klimaat van
Europa niet verdragen, zoodat de meesten
Rierven.
Het paleiscomplex ls een stad op zich
zelf en geheel omgeven door een muur van
biksteen, welke is witgepleisterd met poort-
lt< en poorten, welke ieder opzich zelf een
iStaaltje zijn van Oostersche architectuur
tn beeldhouwkunst.
Het paleis zelf is opgetrokken. gedeelte-
Sik in Europeeschen. gedeeltelijk in Ooster-
schen stijl. Zeer mooi zijn de versieringen
ran de daklijsten, alle van Chineesch por-
selen en fayence. De daken zijn belegd met
dakpannen met goudglazuur. wat een
Klétterend effect geeft.
Een zeer mooi bouwwerk is de Troonhal,
geheel opgetrokken van Italiaansch mar
mer door Italiaansche werklieden. Het in
terieur is geheel door Siameesche kunste-
wars gemaakt en schitterend versierd met
"Xiderts en kunstig houtsnijwerk.
Mooi van architectuur zijn voorts de
kleinere gebouwen en tempels op het pa-
'■tiscomplex. Prachtig houtsnijwerk in
teakhout behandeld met gouderts geven
al door de Oostersche zon schitterende
ellecten terwijl ook de verschillende kleu-
ttn porselein en mozaïeken hiertoe bijdra-
rin Ook de groote tempel is mooi van
khitectuur en Indrukwekkend met zijn
wie Boeddhabeelden.
Ook de grafmonumenten zijn staaltjes
ran Oostersche architectuur met rijke ver
teringen.
Oe Boeddhabeelden komen in alle tem-
t's in grooten getale voor en hebben alle
eenzelfde uitdrukking van de Goddelijkheid.
Je groote beelden zijn van baksteen. Door
«e bezoekers van den tempel wordt telken
male een klein stukje bladgoud op dit beeld
keplaatst, zoodat het als met een goudlaag
«"trokken lijkt.
Ook aan de deuren van de tempels is veel
besteed; zii zijn versierd met prach-
'R Siameesche motieven. In kloostergan-
Ra treft men aan voorstellingen uit het
«ten van Boeddha gedeeltelijk als snij-
Krk, of gedreven in brons of in bronzen
tttwerk.
Mooie beelden werden getoond van hout-
JWerk, gedreven zilveren schalen en
•Mteeerwerk in klei. Bijzonder interessante
Mos waren die van de vroegere Koning en
koningin, deze laatste met veel sieraden
•panden in het bijzonder opalen, welke
msiam volgens het geloof geluk aanbren
gt. verschillende boerinnen en typen uit
m volk benevens danseressen. Als slot
spreker verschillende beelden van het
®j®ek van een der Siameesche Prinsen.
Demrang aan Nederland,
bot. hoopte aan het einde van zijn voor
tent dat hli had bijgedragen tot verbrei-
„Jz der kennis van de bouwkunst en
joonheid van Siam.
Jp voorzitter dankte den spreker voor al
'schoons dat hii had laten zien. Er wer-
(T oog enkele vragen van aanwezigen
oon spreker beantwoord.
»ervolgens werden de huishoudelijke
afgedaan en kon Bouwkunst weer
mthen oD een mooien heerlijken avond.
JUBILEUMUITVOERING MOND-
ACCORDEONCLUB „KUNST EN GENOT"
Met medewerking der Mannenzangvereen.
„Kunst, na Arbeid".
Gisteravond vond ln de geheel bezette
Graanbeurs de feestelijke 10de jaaruitvoe
ring plaats van beide bovengenoemde ge
zelschappen, die wij als zeer geslaagd mo
gen beschouwen. Er heerschte een opge
wekte en verwachtingsvolle stemming, toen
liet gordijn vanéén ging en de jongens der
Mondaccordeonclub, onderafd. der C. J. M.
V. „Levendaal" zich onder leiding van den
lieer H. F. Roman Jr. presenteerden in hun
keurige, smetteloos-wltte pakjes.
Ingezet werd met een zuiver gespeeld
koraal, waarna de voorzitter de heer H. v.
d. Broek met gebed opende. Vervolgens
sprak hij een hartelijk welkomstwoord op
dit 10de jaarfeest, o.a. tot de leden van
het Wijkbestuur, de afgevaardigden van di
verse zusterverenigingen, speciaal het
Rijnsburgsche „Advendo", waarmee zulke
hechte vriendschapsbanden bestaan, en de
zangvereniging „Kunst na Arbeid". Het
verheugde spr., dat zoovelen thans in deze
groote zaal kunnen meeleven met dit feest.
Met dankbaarheid gewaagde spr. van het
feit, dat de vereeniging nu een der meest
bekende afdeelingen van de Ver. Leven
daal is. Ook begroette hij de donateurs,
die voor zulk een prachtlgen steun zorg
dragen, waardoor zooveel voor de jongens
gedaan kan worden.
Het woord was dan weer aan de muziek:
de Mondaccordeon Club bleek wel zeer ern
stig gestudeerd te hebben, hetgeen tot
uiting kwam bij de hierop volgende serie
nummers, die ingezet werd met „Officier
of the day". De frischheid, de zuiverheid,
het pittige rhythme en de nauwgezette, ge
nuanceerde afwerking waren opmerkelijke
en prettige factoren. Aan den dirigent alle
hulde voor de samenstelling en voorberei
ding van dit. geslaagde programma.
Gezamenlijk en dan weer afwisselend
waren de ouderen en de jongeren aan de
beurt en telkens bleek weer uit het har
telijke applaus, hoe zeer de prestaties ln
den smaak vielen. Het ls dan ook een kra
nig ensemble, dat op dit gebied al heel
wat in zijn mars heeft! Ook de trommel
slager deed keurig werk.
Vervolgens was het mannenkoor „Kunst
na Arbeid" onder leiding van den heer J.
J. v. d. Bos aan de beurt. Over dit koor
schreven wij reeds meermalen in loffelij-
ken zin en ook nu trof de mooie klank,
a'. dadelijk ln het beschaafd en gevoelig
gezongen „Le Rossignol". Bijzonder fijn
was hier het timbre der tenoren, waarbij
de andere stemmen zich harmonieus aan
sloten. Ook Dupont's „De Geboortegrond"
en Giesen's „Domine, salvam fac reginam"
werden fraai en met begrip voorgedragen.
Het succes was dan ook groot, speciaal na
net laatste, met veel sonoriteit gezongen
nummer, dat door mevr. van der Heyden—
Brakel, die dezer dagen in verband met
haar langdurige medewerking tot eere-lid
der vereeniging is benoemd, muzikaal be
geleid werd. Haar werd door een der jeug
dige leden van „Kunst en Genot" een fraai
bloemstuk overhandigd.
Hierop hield de heer J. M. G. Hakkert.
voorzitter der C. J. M. V. „Levendaal" een
korte toespraak, getiteld „Tien jaar K. en
G." Spr. schetste het merkwaardige, maar
zoo eenvoudige ontstaan der muziekclub,
waarvan hij zou willen zeggen „De Heer
iieeft het gedaan". Begonnen met 20 jon
gens, werd als hoogste ledental de 112 be
reikt; nu zijn er gemiddeld 80 a 90 jon
gens lid. In den loop der jaren zijn onge
veer 200 uitvoeringen gegeven, w.o. vele
voor werkloozen en ook voor de straatpre-
ciiking. Er ls dus veel reden tot dankbaar
heid! In het bijzonder huldigde spr. de
bestuurders, t.w. de heeren v. d. Broek,
van Leeuwen en Roman. Spr. zegde de ver
eeniging toe, dat zij van de C. J. M. V. „Le
vendaal" alsnog zal ontvangen een cou
vert met Inhoud, te bestemmen naar vrije
keuze. Ook dankte spr. ds. Punselle voor
zijn steun.
Namens Advendo uit Rijnsburg bood de
heer Hoogstraten een bloemenmand aan
en de heer P. Ph. Jansen een medaille na
mens de Ver. „V. O. P."
Nadat nog eenige nummers met groot
enthousiasme waren ge„blazen", sprak de
voorzitter op zeer hartelijke wijze den di
rigent toe. Hoewel deze geen cadeaux had
willen ontvangen, omdat hij met de an
deren samen de vereeniging wilde bou
wen. was de voorzitter zoo vrij hem toch
'en 'geschenk aan te bieden voor zijn vrouw
n.l. een schitterenden bloemenmand. Het
applaus getuigde wel van de groote sym
pathie voor den directeur!
Het zou ons te ver voeren het verdere
programma gedetailleerd te bespreken. Wij
willen volstaan met onze erkentelijkheid
te betuigen voor hetgeen ook na de pauze
gespeeld en gezongen werd. Een uitvoerig
programma, dat getuigde van gedegen
studie en van uitstekende resultaten! Een
„biavo" voor beide ensembles, die voor een
mooien avond zorgden is hier zeker op zijn
plaats.
Het was een gedenkwaardige feestviering,
waarop allen met tevredenheid kunnen
'erugzien!
V WMMWMIlwrtW.t
Bij Zijn vertrek van Nederlandschen bodem heeft Koning
Leopold aan Koningin Wilhelmina het volgende telegram
gericht:
„Aan Hare Majesteit de Koningin der Nederlanden,
Het Loo.
Bij het verlaten van het prachtige land wensch Ik nogmaals
aan Uwe Majesteit Mijn dankbaarheid te betuigen voor
Hare gulle gastvrijheid. Ik ben diep ontroerd door de harte
lijke ontvangst, die Mij door Uwe Majesteit en het Neder-
landsche volk werd bezorgd. Het zal Mijn volk en Mij ver
heugen bij een toekomstig bezoek van Uwe Majesteit onze
gevoelens van erkentelijkheid te mogen uiten."
geteekend: LEOPOLD.
i
BINNENLAND.
De Tweede Kamer over onze internationale
politiek (4e en le Blad).
De moord te Brunssum opgehelderd ("Ge
mengd, 4e Blad).
Euwe wint van Botwinnik (Sport, 3e Blad).
Nieuwe proefnemingen in het Nederlandsch
voetbalelftal (Sport, 3e Blad).
De ramp van de SCH 102 voor den Raad
van de Scheepvaart (Laatste Berichten
lste Blad).
Verkoop van duingrond aan Noordwijk
goedgekeurd (5e Blad).
BUITENLAND.
Koningin Wilhelmina heeft hierop met het volgende tele
gram geantwoord:
„Aan Zijne Majesteit den Koning der Belgen te Laeken.
Ten zeerste gevoelig voor het vriendelijk telegram, dat Uwe
Majesteit mij gezonden heeft bij het verlaten van Mijn land,
gevoel Ik Mij gedrongen Uwe Majesteit de verzekering te
geven, dat Haar bezoek voor Mij en Mijn volk een oorzaak
van bijzondere vreugde geweest is en dat geheel Neder
land de komst van Uwe Majesteit hoogelijk heeft gewaar
deerd. Ik verheug Mij bij voorbaat erop Uwe Majesteit eer
lang een bezoek in Brussel te brengen."
geteekend: WILHELMINA.
Na vele uren van bespreking zijn de Brit-
sche ministers weer uit Parijs vertrok
ken (Buitenland, le Blad).
De komst van von Ribbentrop naar Parijs
(Buitenland, le Blad.)
Wederom geruchten van wrijving in Mid
den-Europa (Buitenland, le Blad).
Palestina in het Britsche Lagerhuis (4e BI.)1.
De stakingen in Frankrijk nemen toe (Bui
tenland, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
«MIMMHMIiMM 111 1 lilI'll! I'll! j I" 11 III1!"»! Illlllrilllili.ll I' ,11 JlrfiiliaiiniliMI li'hlllPII '11 'IÜI ll'llfj
THEOSOPHISCH GENOOTSCHAP.
„Wie bepaalt 's menschen lot?"
Over bovenstaand onderwerp Is in het
Federatiehuis, Gerecht 10 alhier door het
Theosophisch Genootschap een lezing ge
houden. Dit onderwerp, aldus spr., behoort
zeker wel tot de gewichtigste levensvra
gen. Door verschillende oorzaken, niet het
minst door den invloed van dogmatisme,
waardoor de mensch zich gaat gevoelen
als een hulpeloos en in zonde geboren we
zen, ook door den invloed van het fata
lisme acht de mensch zich onbekwaam,
bovenstaand vraagstuk tot een bevredigen
de oplossing te brengen. De theosophie
wijst echter er op hoe noodig het is, dat
de mensch zich vertrouwd maakt met de
wetten van de natuur en het besef krijgt
van de drijvende kracht achter deze wet
ten, die alles uiteindelijk tot harmonie en
geestelijke ontplooiing zal leiden. De theo
sophie leert, dat waarheid voor iedereen
te vinden is, die ernstig zoekt; het ligt in
's menschen vermogen om kennis te ver
werven omtrent de wetten, die zijn lot be-
heerschen. Door een materialistische le
vensbeschouwing en een tengevolge daar
van steeds toenemende zelfzucht, verliest
de mensch langzamerhand het contact met
de natuur en het bewustzijn van haar wet
ten. Hij gaat het leven zien als een onbe
grijpelijk gebeuren, waarin toeval en wil
lekeur een overheerschende rol spelen. De
mensch voelt zich met deze levensbeschou
wing niet voldaan en vaak ziet hij het
meest voor-de-hand-liggende eenvoudige
antwoord over het hoofd, n.l. dat er geen
oorzaak gelegd kan worden in het leven,
dat niet het nauwkeurig bepaalde gevolg
mét zich brengt, hetzij dit vroeg, hetzij dit
laat komt. Deze leer van Karman, van
„Oorzaak en Gevolg" doet ons mét de leer
van reïncarnatie het leven niet langer be
schouwen als een aaneenschakeling van
toevallige gebeurtenissen en chaotische te
zamenvoeging van vele onrechtvaardighe
den, doch het leven wordt voor ons een
volkomen logisch geordende ontwikkelings
gang, waarbij de mensch door eigen in
spanning zijn latente en oneindige moge
lijkheden en vermogens tot ontplooiing
kan brengen. Door een verkeerd gebruik
van zijn vrijen wil handelt hij vaak tegen
de harmonie zoowel voor hemzelf als voor
zijn medemensch. Een juist inzicht in deze
eenerzijds zoo eenvoudige, en anderzijds
tot de diepste philosophie en levenswijs
heid voerende leer van Karman brengt ons
tot een geheel andere levenshouding. Door
het verloren gaan van deze kennis gmg
ook het besef van verantwoordelijkheid
van mensch tegenover mensch verloren.
Iets wat voor het Westen niet minder is
dan een ramp. De theosophie brengt deze
oude levenswijsheid, de kermis van de wet
ten, die 's menschen leven en de natuur
beheerschen, opnieuw aan ons terug.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Bevorderd is tot doctor in de wis- en na
tuurkunde, op proefschrift getiteld: „On
Indo-Malayan Ptrephyllinae", de heer C. J
de Jong, geboren te 's-Gravenhage.
Bevorderd ls tot doctor in de rechtsge
leerdheid. op proefschrift getiteld: „De
rechtsgrond van den omslag der averij-
grosse", de heer A. C. van Empel, geboren
te Middelburg.
Geslaagd: voor het doctoraal examen ge
neeskunde: de heer R. Slotema (Den Haagi
voor het propaedeutisch examen theolo
gie: de heer J. den Hartogh (Haarlem);
voor het artsexamen le gedeelte: de hee
ren Th. H. Jansen i Oegstgeest)A. Zandijk
(Waarde, Z.); J. H. Briët (Apeldoorn) en
P. K. A. de Haas (Den Haag);
Bevorderd tot arts: de heeren A. Naere-
bout (Vlisslngen)R. G. M. L. Tobing (Lei
den) en dr. L. Zeldenrust (Den Haag).
Voor onze omgeving wordt ma
tige tot krachtige Westelijke tot
Zuid-Westelijke wind verwacht,
met plaatselijk nog regenbuien.
De bewolking zal meest zwaar
zijn, doch afgewisseld worden door
opklaringen. De temperatuur zal
weinig veranderen.
Hedenmorgen is aan alle posten
geseind
„Weest op uw hoede".
HERWONNEN LEVENSKRACHT.
Onder groote belangstelling heeft de R.
K. Vereeniging tot bestrijding der tuber
culose ln de groote zaal van de Stadsge
hoorzaal gisteren een film-avond gegeven.
Nadat een natuurfilm had gedraaid, werd
de groote geluidsfilm vertoond, welke tij
dens de viering van het 25-jarig bestaan
op 2 Juli 1938 was opgenomen. Na deze
vertooning hield de voorzitter een korte
rede, waarin hij schetste hoe „Herwonnen
Levenskracht" reeds meer dan 4000 patiën
ten heeft uitgezonden en hiervoor reeds
circa 2'/i millioen gulden heeft uitgegeven.
Steeds komen vele aanvragen binnen, doch
door gebrek aan geld staan nog geregeld
100 a 150 patiënten op de wachtlijst.
Daarom hebben de gezamenlijke plaat
selijke comité's als feestgeschenk 16.000
nieuwe stuivers-vrijwilligers bijeengebracht
waardoor meer patiënten kunnen worden
uitgezonden. Waren er 20.000 geweest, dan
had de gevreesde wachtlijst kunnen ver
dwijnen. Toen 25 jaar geleden het eerste
sanatorium te Apeldoorn gebouwd werd,
bleek het weldra te klein: gelukkig kon
eenige jaren geleden een nieuw sanatorium
Berg" en Bosch gebouwd worden, waar nu
dagelijksch 420 patiënten verpleegd wor
den. Het is zoodanig ingericht, dat deskun
digen dit sanatorium een van de beste van
Europa noemen.
Tot besluit van den avond werden r.og
eenige films vertoond.
L. v. GEELEN - Haarlemmerstr. 55 - Tel. 593
3323 (Ingez. Med.)
DE AANRIJDING OP DE DOUZASTRAAT.
De toestand van het slachtoffer van de
aanrijding op de Douzastraat, waarvan wij
gisteren nog melding maakten, mr. C. F. D.
uit Middelburg, was hedenmorgen redelijk
wel. Hij heeft, een zware hersenschudding
bekomen. De bestuurder van de aanrijden
de auto, de aannemer D. de G. uit Moer-
capelle verklaard, de van rechts komende
motor te laat te hebben opgemerkt.
VAN HEDEN AF TOT EN MET
SINT NICOLAAS.
De Commissaris van Politie maakt
bekend, dat in het tijdvak van heden
tot en met 5 December a.s„ de winkels
ingevolge de bepalingen der Winkel
sluitingswet, tot 10 uur nam. geopend
mogen zijn, uitgezonderd de Zondagen
27 November en 4 December.
Het winkelpersoneel boven 18 jaar mag
gedurende dit tijdvak elf uur per dag en
66 uur per week arbeid verrichten, met dien
verstande dat in het tijdvak van drie
achtereenvolgende weken, aanvangende 20
November, niet meer dan 172 uren arbeid
mag worden verricht.
Jeugdige personen van 16 en 17 jaar
mogen gedurende dit tijdvak 10 uur per
dag en 60 uur per week arbeid verrichten,
met dien verstande, dat in het tijdvak van
drie achtereenvolgende weken, aanvan
gende met 20 November, niet meer dan 166
uren arbeid mag worden verricht.
Deze jeugdige personen mogen na 8 uur
n.m. geen arbeid verrichten.
De te volgen werktijdregeling moet blij
ken uit een naast de arbeidslijst opgehan
gen geschrift.
Voor de Zondagen 27 November en 4
December, gelden de gewone bepalingen.
12 DECEMBER RAADSZITTING.
Ter kennis van de leden van den Ge
meenteraad is gebracht dat de eerstvol
gende vergadering van den Raad hoogst
waarschijnlijk zal plaats hebben op Maan
dag, 12 Dec. 1938 as.
