BUITENLAND Het vraagstuk der Joodsche vluchtelingen LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad Woensdag 23 November 1938 Naar een regeeringscrisis De strijd in Spanje Algemeene Toestand Hacha president Daladier en Reynaud voorloopig overwinnaar De status van Ierland Rede van Goebbels Ley aan het woord Amerikaansch protest Duizenden Joodsche kinderen naar Engeland Al /CUEEP/ TJEINiCINl Chamberlain en Halifax naar Parijs. De Jodenkwestie. Hedenmorgen elf uw 7ijn Chamber lain en Halifax naar Parijs vertrokken. Het had overigens weinig gescheeld of het bezoek was op het laatste nippertje nog afgelast. In de Fransehe Hnaneieele Ka mercommissie kreeg Daladier het benauwd over de decreten van Reynaud. Daladier verklaarde toen: „Ik wil Chamberlain en Hallfax niet ont moeten. met een motie van wantrouwen in mijn knoopsgat. Indien een motie van wan trouwen wordt aangenomen, weet lk wat mij te doen staat". Daarop heeft Daladier, althans voorloo- pig. de overwinning behaald! Over de vraag, wat de Britsche ministers te Praijs zullen afsluiten, loopen de mee ningen zeer uiteen. Men spreekt over coör dinatie van beide defensies, van vrijhejd Franco's rechten als oorlogvoerende te er kennen enz Het ..Petit Journal" schrijf! Om ons met Duitsehland te verstaan, moeten wij een troef in handen hebben, en wel met een grootere kracht dan de zijne. Dit heeft het karakter van het bezoek der Britsche mi nisters volkomen gewijzigd. Begonn~ in het teeken van vrede en verzoening, wordt het een schitterende betooging van Frank rijk en Engeland om tegenover het but ale geweld een nog grootere kracht te plaatsen. De besprekingen zullen dus in hoofdzaak gaan over de bewapening en de samenvoe ging der defensiemiddelen van beide lan den. Volgens de .Petit Parisien" is minister Bonnet voornemens ook de kwestie der Duitsche Joden aan te roeren. Hij zal, aldus het blad, den Engelschen ministers voor stellen een beroep te doen op president Roosevelt zich te verstaan met sommige Zuid-Amerikaansche staten, opdat aldaar gelegenheid tot vestiging voor de uitge wekenen komt. Bonnet zal hieraan toe voegen. dat Frankrijk bereid is een aantal vluchtelingen In zijn koloniën op te nemen. In de „Populaire" richt Leon Blum een hartelijk woord van welkom tot de Britsche ministers. Onze gasten, zoo schrijft hij, zijn de vertegenwoordigers van Engeland en er 1 is geen politieke partij, die niet steeds grootere toenadering en vriendschap tus- schen onze- heide landen en volkeren wensoht. Groote beslissingen in het Joden-vraag stuk zijn overigens nog niet genomen. In gezaghebbende Duitsche kringen te Londen wordt medegedeeld, dat de geruch ten als zou dè Duitsche ambassadeur von Dirksen naar Berlijn worden' ontboden, om met zijn regéering overleg te plegen onge grond zijn. Gezaghebbende kl ingen te Ber lijn noemen deze berichten „misplaatst" en een gezaghebbende woordvoerder deelde aan den Reutei -correspondent mede, dat er op het oöeenblik geen aanleiding bestaat tot een mondeling verslag van ambassadeur von Dirksen te Berlijn. Men wijst er te Berlijn op. dat de afwe zigheid van den Britsehcn ambassadeur te Berlijn .die ongeveer drie weken geleden naar Engeland vertrok, om een operatie te ondergaan tot dusver den Duitsohen auto riteiten geen aanleiding gaf tot gevolg trekkingen nopens de houding van Enge land, ofschoon deze houding anderzijds, in verband met de Joodsche kwestie, heftig in de Duitsche pers wordt gelaakt. Voor de Duitsoh autoriteiten heeft de langdurige af wezigheid van sir Neville Henderson voor alsnog geen politieke beteekenis. Reuter meldt uit Washington, dat Dieck- hoff. de Duitsöhe ambassadeur een bezoek heeft gebracht aan Huil. Toen hij vertrok keek hij ernstig. Tegenover persvertegenwoordigers heeft Dieokhoff gezegd dat hij slechts een af scheidsbezoek had gebracht en Huil een enkele boodschap had overgebracht. Ver wacht wordt, dat Dieokhoff Vrijdag zijn reis zal aanvaarden. HONGARIJE. Zeven en vijftig conservatieve afge vaardigden, o.a. de Kamervoorzitter, Julius Kornis, zijn uit de regeerings- partij getreden. Tot dusver bezette de regeeringspartij 110 van de 245 zetels in het huis van afgevaardigden. Bedoelde zeven en vijftig afgevaardig den dienden hun ontslag in voor den aan vang van de vergadering, welke de regee ringspartij gisteren zou houden, in verband met het feit. dat heden het gerecon strueerde kablnet-Imredy zich aan de Ka mer zal voorstellen Men zal zich herinneren, dat een viertal conservatieve afgevaardigden reeds op 15 Nov. jj„ den dag. waarop de tweede regee ring Imredy tot stand kwam, uit protest de partij verliet. Minister-president Imredy heeft te dien aanzien verklaard, dat hij -wil steunen op het overgebleven deel van de regeerings partij. De minister zonder portefeuille be last met de behartiging van de zaken van de herkregen gebieden, Jaross, heeft ver klaard, dat zijn partij zich achter de re geering zou scharen Toch is Imredy's po sitie moeilijk geworden, want in het kabi net zelf zijn verscheidene ministers, die UTin of meer de dissidenten aanhangen. In politieke kringen gelooft men daarom, dat het ministerie Imredy desnoods de Kamers voor drie maanden naar huis zal sturen. Het program inzake de herwonnen gebie den zou door wetsdecreten worden uitge voerd. Nieuwe verkiezingen zouden worden voorbereid volgens een ander plan. Indien Imredy deze voornemens koestert hij moet thans immers den strijd aanbinden togen een aanzienlijk versterkte oppositie zou zijn politiek uitsluitend afhangen van de reehtsche extremisten, die het roe rigste deel vormen van de nieuwe meer derheid. DUITSCHLAND. Coulondre overhandigt zijn geloofsbrieven Coulondre. de nieuwe Fransehe ambas sadeur te Berlijn heeft gisteren op den Obersalzberg Hitier zijn geloofsbrieven overhandigd. ZWITSERLAND. Maatregelen tegen nationaal-socialistische propaganda. In den kantonalen raad van Bern is een door de socialisten ingediende motie, waarin krachtige maatregelen werden geëischt te gen de natlonaal-socialistische propaganda goedgekeurd. Te Schaffhausen heeft de groote kanto nale raad met algemeene stemmen een mo tie aangenomen, waarin het beginsel der onvereenigbaarheid van de bekleeding van een openbaar ambt en het lidmaatschap van het nationale front of andere natlo naal-socialistische organisaties of iedere anti-democratische organisatie wordt be pleit. Uitbreiding van dienstplichtigen leeftijd. De federale raad heeft den Kamers een wetsontwerp voorgelegd, waarbij de dienst plichtige leeftijdgrenzen worden gesteld op resp. 18 en 60 jaar, in plaats van tot dus ver 20 en 48 jaar. DANZIG. De toepassing van de wetten van Neurenberg. Van welingelichte zijde wordt vernomen, dat heden de anti-semietische wetten van Neurenberg voor Dantzig van kracht zullen worden. Coulondre. Coulondre zelde daarbij, volgens het D. N. B dat Duitsehland en Frankrijk op het slagveld dikwijls genoeg tegenover elkaar g'staan hebben om elkander te hebben leeren achten en in tc zien, dat hun oor logen en het uiteindelijk resultaat vruch teloos gebleven zijn. Gemeenschappelijke grenzen en elkander aanvullende huishou dingen doen het voor de hand liggen, dat Duitsehland en Frankrijk in goede ver standhouding leven. Hitler zeide: Met levendige voldoening heb ik uit uw woorden gehoord, dat U. mijnheer de gezant, zich voorstelt het werk van uw voorganger Francois Poncet voort te zetten, tot het vestigen van betrekkin gen vol vertrouwen tusschen onze beide volken. Ik ben de meening toegedaan dat Frankrijk en Duitsehland alle reden heb ben om als goede buren. In wederkeerige acht ng te leven en elkaar op economisch gebied aan te vullen. Een vredelievende wedstrijd kan thans door onze beide vol ken gehouden worden omdat de oude grens- slrijd, die het verleden zoo vaak verbit terd heeft, niet meer bestaat. Naar mijn overtuiging zal deze wedstrijd niet alleen tot voordeel van onze belde lan den maar van geheel Europa strekken. Als u in dezen geest hier uw taak wilt begin nen. dan zal ik van mijn kant alles doen om haar te helpen verlichten. Ik roep U lnermee een hartelijk welkom in Berlijn toe Oostenrijksche officieren veroordeeld De „Lokal Anzeiger" meldt, dat het lief te Salzburg den vroegeren Oostenrljk- ichen generaal Stochmal, veroordeeld heeft tot 8 jaar zware opsluiting, omdat hij in Juli 1934 de Nazis heeft laten fusil- leeren, die Lambrechthausen bij Salzburg bezet hadden. Tevens werd de vroegere Oostenrijksche kapitein Rozenkrantz lol zes jaar zware opsluiting veroordeeld. TSJECHO-SLOWAKIJE. Vernomen wordt, dat de partijleiders overeengekomen zijn, dr. Hacha, pre sident van het opperste gerechtshof, candidaat te stellen voor het president schap der republiek. Chvalkovski blijft dus minister van buitenlandsche zaken Dit laatste geschiedt omdat er nog zoo veel te regelen is. waarvoor Chvalkovski de aangewezen man heet te zijn. De autonomie voor Slowakije. De Senaat heeft de wet, waarbij aan Slowakije autonomie wordt toegekend, aangenomen met 18 van de 111 stemmen. De sociaal-democraten verzetten zich te gen de wet in verband met het verbod hunner partij in Slowakije. Geen handelsverdrag met Engeland. De Engelsche minister van handel heeft in antwoord op een vraag in het Lager huis verklaard, dat de Britsche regeering niet voornemens is, een handelsovereen- Komst met Tsjecho-Slowaklje te sluiten. Toen de vrager opmerkte, dat een der gelijk aecoord een groote steun voor het Tsjecho-Slowaaksche volk zou zijn, zeide Stanley: „Ongetwijfeld zouden wij reeds eenigen tijd geleden onderhandelingen met Tsjecho-Slowakije hebben aangeknoopt, als wij de overtuiging hadden gehad, dat. een handelsverdrag mogelijk was. Maar ik geloof, dat er geen grondslag voor een over eenkomst bestaat. NOORWEGEN. Rouwdienst voor Koningin Maud. In de kapel van Marlborough House is heden een rouwdienst gehouden voor Ko ningin Maud. Tot de aanwezigen behoor den o.a. Koning George, Koningin Elizabeth, koning Haakon en prins Olaf v Noorwegen, koning George van Griekenland, de konin gin-weduwe Mary, de ex-koningin van Spanje, de hertogen en hertoginnen van Gloucester en Kent. prins en prinses Paul van Joego-Slavië. Overeenkomstig den wensch van de over leden vorstin droeg de dienst een eenvoudig karakter en werd geen militair eerbetoon gebracht. FRANKRIJK. In de bijeenkomst van de financieel© Kamercommissie heeft minister Paul Rey naud den financieelen toestand geschetst, zooals deze was op het moment dat hij zijn portefeuille opnam. Hij wees vervolgens op de resultaten, welke van de wetsdecreten zijn te verwachten en zeide dat de begroo ting in evenwicht zal zijn op 66'/2 milliard. Een bezuiniging van 200 millioen zal een speciale commissie uitwerken en 550 mil lioen zal worden verkregen door het afloo- pen van credieten. Een totale verhooging van de uitgaven met 1.8 milliard wordt in hoofdzaak gecompenseerd door een over eenkomstige toename der Inkomsten. Ver volgens gaf de minister de cijfers van af zonderlijke begrootingsposten. Hierna verklaarde Daladier dat hij, in dien de commissie oen motie van wan trouwen zou aannemen, Chamberlain cn Halifax zou verzoeken, hun reis naar Parijs uit te stellen. Zoo de commis sie zich vijandig ten opzichte van de decreten toonen, dan zou hij een spoe dige uitspraak van het parlement ver langen. Hij zou dan Donderdag Kamer en Senaat reeds bijeenroepen. De financieele commissie heeft daar op de socialistische motie van afkeu ring verworpen met 20 tegen 18 stem men en 5 onthoudingen. Vervolgens is een motie, welke was ingediend door den radicaal-socialist Paul Bcrnier, welke door de regecring was aanvaard, aangenomen met 25 te gen IC stemmen. Overeenkomstig deze motie zal onmiddel lijk worden gesproken over de budgelaire credieten, terwijl de studie over de finan cieele wet en de eventueele wijzigingen welke gebracht kunnen worden in de de creten. opnieuw ter hand zal worden ge nomen. Hiermee kan de kwestie der wetsdecreten thans als geregeld beschouwd worden. Zij zal nifct opnieuw kunnen worden opgehaald, dan bij het onderzoek der financieele wet, of tijdens de gewone zitting van 1939, wan neer de ontwerpen tot ratificatie der wets decreten welke vóór 31 December zijn in- i gediend, aan het parlement zullen worden - voorgelegd. STAXINGSVERZET VOORTGEZET. Intusschen duurt de stakingsactie teget de decreten voort. Te Denain zijn ln een galvaniseerinrichting 180 arbeiders in sta king gegaan. Een poging de werkplaatsen te bezetten, werd voorkomen. In een an dere inrichting zijn ook 300 arbeiders in staking gegaan. Te Valenciennes heeft de bond van ar beiders lil de metaalindustrie, aangesloten bij de C.G.T., in een vergadering besloten heden een algemeene solidariteitsstaking te organiseeren. De vrije vakbonden in de chemische be drijven hebben ten aanzien van de poging om in verschillende ondernemingen van het noordelijke departement een staking af te kondigen, verklaard een dergelijke actie af te keuren, welke een schending betee- kent van de wet voor verzoening en arbi trage en daarmede een politiek karakter krijgt. De staking heeft overigens slechts gedeeltelijk bijval gevonden. ENGELAND. EEN REDE VAN DE VALERA. fiet woord voerend op het jaarlijkscho congres van zijn partij, heeft de Valera naar aanleiding van het voorstel om Ier land tot een vrije en onafhankelijke repu- bliek te verklaren gezegd, dat het z.i. niet opportuun was de republiek uit te roepen, voordat Ierland vereenigd was. Het eerste doel moest zijn om de grondwet tot geheel Ierland uitgebreid te krijgen en wanneer dat gebeurd was, kon men desgewenscht de republiek afkondigen. Een wettelijke hinderpaal stond daaraan niet ln den.weg. De vergadering nam een motie aan, waar- In de regeerlng vermaand werd om op het einde van do splitsing aan te sturen, BELGIË. De landsverdediging. De buitengewone begrooting voor 1938 voorziet o.a. in 100 millioen franc voof de organisatie van het territoriale leger. 83 millioen voor het aanleggen van verster kingen en- fortificatiën en 453 millioen voor het veldleger. De rijksminister propaganda, dr. Goebbels, heeft ln dó Kroll-opera te Ber lijn een rede gehouden, welke werd aan gehoord door 2000 propagandisten uit Berlijn. Goebbels besprak o.m. het Joodsche vraag stuk en de debatten hierover in het Brit sche Lagerhuis. Hij zeide, dat men in Engeland, wanneer men vriendschap wil sluiten met het Duitsche volk, dit niet af hankelijk moet maken van binnen- landsche toestanden in Duitsehland. De Duitsche natie laat zich. thans geen inmenging en voogdij meer welgevallen. Het optreden van de Joden in Duitsehland zelf dwingt tot een ingrijpende en snelle oplossing en men zal niet loslaten. De na- tionaal-socialisten wenschen niet leder oogenbllk in Berlijn ingeslagen ruiten te zien, hetgeen alleen voorkomt uit het feit, dat deze ruiten hooren bij Joodsche winkels. Vervolgens verzette hij zich prachtig te gen de voorstelling van een zekere buiten landsche pers, dat ook geplunderd is tij dens de spontane protestactie tegen de Joden. Ten aanzien van het voorbeeld, dat bij een Joodsche juwelierszaak in ..Unter den Linden" te Berlijn geplunderd zou zijn, zeide Goebbels, dat de Joodsche com pagnon van den eigenaar gebruik heeft gemaakt van de petie om juweelen te ste len en later te beweren, dat zij bij de actie geplunderd waren. De Duitsche rijksaïganisatieleider, Ley. heeft te Weenen tijdens de week voor post- en telegraafwetenschappen een rede gehouden, waarin hij o.a. zeide: „onze strijd tegen het Jodendom moet. tot het door den Fuehrer aangewezen doel zonder compromis worden doorgevoerd. Wanneer de Jood in dezen strijd zou overwinnen, dan zou kunnen blijken, dat het verdrag van Versailles slechts kinderspel was in vergelijking met het resultaat van een Joodsche overwinning. Derhalve zullen wij ons door niemand van de wijs laten bren gen. We hebben des te minder reden hier toe, omdat we edelmoedig zijn geweest, hetgeen evenwel niet werd begrepen. De farizeërs, die de wereld niet kennen, be- j hoeven ons niets te vertellen van naasten liefde. Onze geheele kracht wordt gebruikt om het plan tot verbetering van het lot van alle Duitsche volksgenooten ten uit voer te brengen". Tenslotte verklaarde Ley: „zooals wij vroeger geroepen hebben: „Duitsehland ontwaak" zoo roepen wij thans: „wereld ontwaak, voor het te laat is". Het staatsdepartcment te Washing ton deelt mee dat de zaakgelastigde der Ver. Staten te Berlijn aan de Duitsche regeering een nota heeft overhandigd, waarbij geprotesteerd wordt tegen de behandeling door Duitsehland van Amcrikaansche Joden. De nota wijst er op dat Göbbels in zijn rede van 12 November heeft gezegd, dat de Duitsche anti-semietische wetten niet van toepassing zullen zijn op buitenland sche Joden. De zaakgelastigde verzocht de formeele verzekering te mogen ontvangen, dat de nieuwe wetten, welke 1 Januari van kracht worden, niet op Amerikaansche Joden zullen worden toegepast. De Britsche commissie voor bijzondere Joodsche belangen, welke onder leiding staat van Lord Samuel, heeft zich in ver binding gesteld met de Britsche regeering, teneinde de immigratie in Engeland en de opvoeding van Duitsche Joodsche kinderen te organiseeren, die bij duizenden in Groot Britannië zullen worden opgenomen en op gevoed. Men schat, dat het aantal Duitsche Joodsche kinderen van den leerpliohtlgen leeftijd ongeveer 60.000 bedraagt. Eenige duizenden kinderen, tusechen vijf en zeventien jaar zullen binnen kort door instellingen, welke zich met hun opvoeding zullen belasten in Engeland worden geplaatst. Volgens Reuter heeft Lord Winterton gezegd: Wij zijn bereid zooveel kinderen op te nemen als de organisaties kunnen ver zorgen en wij hopen dat vele duizenden zullen worden toegelaten Lord Winterton heeft deze mededeeling gedaan in.een voor Amerika uitgezonden radioredevoering. In de Belgische Kamer. Gisteren is ln de Belgische Kamer het vluchtelingenvraagstuk besproken. De mi nister van justitie zeide o.a.: De regëëring heeft zich zeer tolerant ge toond tegenover de vreemdelingen, maar men moet rekening houden met de geringe oppervlakte van België. Wij kunnen niet alle ongelukkigen opnemen, doch wij zijn bereid, aan een internationale actie mede te werken." De liberale afgevaardigde Max las na mens zijn fractie een verklaring voor, waarin de gewelddadigheden, in Duitseh land tegen een menigte onschuldigen be gaan, worden veroordeeld. De vertegenwoordigers der drie regee- ringspartijen hebben een motie ingediend, waarin het vertrouwen wordt uitgesproken, dat de regeering zal Streven naar de orga nisatie van een internationale conferentie voor de oplossing van het vraagstuk. Over deze motie zal heden gestemd worden Het aannemen staat natuurlijk vast. Cuba en de Joden. Cuba's president Laredo heeft, een decreet geleekend, waarbij den consuiairen ambtenaren van Cuba wordt opgedragen aan Europeesche Joden, overeenkomstig de immigratie-wetten, visa te verstrekker. De regeering zal evenwel alleen Joden toe laten die goed gezond zijn en over vol doende middelen beschikken, om iets bij te dragen tot de economische ontwikkeling van Cuba. Oude front hersteld, Van rechtsche zijde wordt medegedeeld, dat de regeeringstioepen over de Segre teruggeslagen zijn en dat het front, dat werd ingenomen voor het offensief der re- geeringstroepen aan dit front, is hersteld, Laden van Duitsch schip bemoeilijkt. Gistermorgen moest te Bordeaux een la. ding meel gelost worden uit het Amerl. kaansche s.s. „Pipestone" en overgeladen worden op het Duitsche s.s. „Larach", dat naar Bilbao zou vertrekken. Het meel was bestemd voor het Amerikaansefie Roode Kruis aldaar. De werkzaamheden waren I normaal aan den gang, toen op last van een gedelegeerde der vakvereeniging het werk gestaakt werd, omdat het meel z.g, voor het reohtsche Spanje bestemd zou zijn. Den autoriteiten is verzocht het ge- sohil te regelen. „Hoor eens, Anna, één keer moet je mee ophouden, het vuil onder het tapijt te vegen!" 1. Kon. Ned. Stoomb. Mtf. CRYNSSEN. thuis reis, 22 Nov. n.m. van Havre; wordt 23 Nov, n.m 3 uur 30 te A'dam verwacht TIBE» RIUS. 22 Nov. v. Piraeus te Canea VENUS 22 Nov. van Bourgas te Istanboul DEU CALION, 22 Nov. van Alexandrie naar Famagusta FAUMA. 22 Nov. van Algieri naar A dam NEREUS, 22 Nov. van Kopen hagen te Stettin BODEGRAVEN, 22 Nov, van A'dam naar Hamburg ORANJB NASSAU, 22 Nov. van A dam naar W. Indie PERSBUS, 21 Nov. van A'dam te Gothen burg. Holland-Afrika Ltfn NIJKERK, 22 Nov. n.m. 5 uur van A'dam naar Hamburg BLOEMFONTEIN, uitreis, 22 Nov. v.m. 7 u. te Kaapstad. Kon. IIoll, Lloyd WESTLAND. uitreis, pass. 21 Nov. Dungeness. Rott. Lloyd TAPANOELI. 22 Nov. van Java te R'dam SOEKABOEMI, 22 Nov. van R'dam te Batavia. Halcyon Lijn ROZENBURG. 22 Nov. van R'dam te Chantenay. MU- Nederland MARNIX VAN ST. ALDE- GONDE, uitreis, 22 Nov. van Algiers - SALEIER, thuisreis, 22 Nov. te Havre. Diverse Stoomvaartberichlen 21 Nov. van Par te Le Guildo BURGH, 21 Nov van Bordeaux «aar floa»1 JONGE JOHANNA, 21 Nov. van Aiegf drie naar Port Said JONGE ELJSABE*" naar Marseille, pass. 22 Nov. Ouessani AMSTEL, naar Libreville, pass. 21 Novemow Monrovia PARKHAVEN. 21 Nov. Montevideo te B. Aires WALENB™^"' 22 Nov. van Mlddlesbro te Aberdeen ROTTERDAM. 20 Nov. van Halifax tfli w pito en 7 Dec. te Tocopilla verwa£.9fao MIRALDA, 18 Nov. van Pauillac n. ST. ANNALAND, 21 Nov. van Hamoure Shields. 0 2—3

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 10